Caii Plinii Secundi Naturalis historiae libri 37. Interpretatione et notis illustravit Joannes Harduinus Soc. Jesu, jussu regis christianissimi Ludovici Magni, in usum serenissimi Delphini

발행: 1685년

분량: 663페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

551쪽

cernere : sicut in colore Φ caprinos. LI V. Praeterea alii contuentur longinqua, alii nisi prope admota, non cernunt. Multorum visus fulgore Solis constat, nubilo die non cernentium , nec post occasus. Alii interdiu hebetiores, noctu prae-s ter ceteros cernunt. De geminis pupillis, aut quibus noxii visus ensent, 3 satis diximus. Caesii in tenebris clariores. Ferunt s Tiberio Caesari , nec alii senitorum mortalium, fuisse naturam , ut expergefactus noctu paulii per, haud alio modo, quam luce clara contueretur omnia , paulatim tenebris sese obducentibus. Divo Augusto equorum modo glauci fuere, supraque hominem ε albicantis magnitudinis. Quam ob causiam diligentius spe stari eos. 7 iracunde ferebat. Claudio Caesari ab angulis candore carnose sanguineis venis subinfle suffusi : ' Caio principi rigentes. Neroni, nisi cum conniveret, ad prope admota hebetes. Viginti gladiatorum ρο-

is ria in Cati principis ludo fitere: in iis duo omnino , qui contra com-

Sin. L I U. r. Multorum. J Hos Grae. ei ν--λω-ς vocant e qua de voce dicemus uberius lib. 18. sect. 47. L. Noctu prarer. J His oeulorum habita ludo plane par fetibus, noctuis, vespertilionibus. muribusque : quos noctu videre, notissimum est.

3. Salu dirimin. J Libro 7. sect. x. . Casei. J Solinus, cap. Is . pag. 34. de Albanis ad Caspium mare populis: Glauca oeulis inest puma r ideo nocte plus

quam die cereum. Cur caesii acute interdiu cernere nequeant, nigri noctu, causam Philoseplius explanat . lib. s. de

gener. anim. Cap. I. pag. I 37.

s. Tiberio. J Suetonius in Tiberio. cap. 6 g. Fuit narrandibus oculis : O, qui. rod mirum esset, noctu etiam sn me. ris viderent, sed ad breve: eum primum a somno potui 't. demum rursus - sebant. Id quoque refert Sex. Empiricus, lib. I. Pyrrhon. hyp t. cap. 14. pag. I . Caelius Rhodig. lib. I s. eap. 1.niam assiimat,sibi etiam quan ue contigisse , ut noctu videret, literasque Ieis

geret.

6. Asieantis. I Candore qui pupillam

circumcingit, inusitatae ae supra ceteros homines magnitudinis. In MSS. legitur. Superque hommem abdicantis manutudinum uibus ex verbis elici sensus toIerabilis posset, nisi sequentia obstarent e mee enim sententia, glauci eoloris oeul fuisse, praetereaque magnitudinis tantae, ut eum mortalem non essς, sed Deum, hae pars illius proderet. 7. Iraetinae. J Quam ob rem oeulorum dejectione religionem aut iei simulabant. Suetonius in Aug. cap. 79. Oculos habuit claros ac nitidos: Ριbus etiam existimari volvat inesse quiddam Hvini vigoris e gaudebatque , si quis sebi acrius contuenti, quasi ad fulgorem Solis. tum summitteret: sed in sena . inistro

minus indit. Maro in sexto is ne idos. de Augusto : Geminas cui tempora flam

mas Lata vomunt.

g. Ab angulis Se. J Id vero malitiae notam prahere , cum T rogo de Aristotele Plinius admonet , listi hujus

s. Cato principi rigenres. J Hoe est, qui

non circlim. igerentur. Suetonius in Ca

ligula, cap. so. & oculis& tempori. bus conravis fuisse seribit: hoc tantum.

552쪽

LIBER UNDECIM Us. , s 4

minationem aliquam non conniverent, & ob id invicti. Tantae E difficultatis est homini. Plerisque vero naturale, ut nichari non censent, quos pavidiores accepimus. Oculus unicolor nulli : cum candore omnibus medius color disserens. Neque ulla ex parte majora animi indicia cunctis anima- stibus : sed homini maxime, id est , moderationis , clementiae , misericordiae, odii, amoris, tristitiae, laetitiae. Contuitu quoque multiformes , truces, torvi , flagrantes, graves , transversi , limi, summissi, blandi. Profecto in oculis animus habitat. Ardent, intenduntur, humectant, connivent. Hinc illa misericord .ae lacryma. Hos cum Osculamur , animum ipsum videmur attingere. Hinc fletus & rigantes ora rivi. Quis ille humor est, in dolore tam fecundus de paratus aut ubi reliquo tempore Animo autem videmus : animo cernimus : oculi, ccu vasa quaedam, visibdem ejus partem accipiunt, atque transmittunt. Sic magna cogitatio obcaecat, abducto intus visu. sic in morbo comitiali aperti nisil cernunt, animo caligante. Quin dc patentibus dormiunt lepores, multique hominum, quos κορκα δε Graeci dicunt. 7 Tenuibus multisque membranis eos natura compON o T AE.ro. Ruos pavidiores. J Nictabundos inconstantes esse ago ους , ait Aristoteles, lib. I. hist anim. cap. pag. 72. II. Ardent, J Habet his similia. Sc sane venusta , Quintilianus, lib x a

Instit. cap. 3. pag. 337. Ε recentioribus, Laurentius, lib. xi. Analom. cap. 3. x Humectant. J Ita MSS. omnes. Frustra Pintianus eorrigit. nictant. De

ea voce dixi, lib. io . te a. 3. 3. Visibilem ejus partem. J Hoc est, visivam , videndi faeu linte praeditam. Spiritus, ut aiunt, vitales intellige. Uisibile pro visi vo dixit, quo more Latini penetrabile telum. fulmen , fi igusique dixerunt. quod faeile penetrat. Plau- us oratorem. qui facile quod vult impetrat , in Mosteli. act. s. se.

Non potuit venire oratore ad mo magis impetrabilis.

Plinius ipse, lib. s. sect ε. prabilia viscera, quae sint ad spiritum reddendum, ac per vices recipiendum apta. 4. Sic in morιο eomitiali. J Quod videliret nervi optiei tum sie inflectuntur & contorquentur, ut spiritibus animalibus transitus denegetur et vel quod

exerementa, quae ex cerebro matura Uieit. in nervos Opticos tum impellat. Servis notum vide, lib. I. Prach. pari. 3. steti

s. aeuin palmitibus. I Patentes negat esse leporum oculos in somno Phile : ira quidem videri ait, quod eos pellieula mollior tenuiorque obtegit, pes quam oculi ipsi transtuceam : pag. Io . Ω' κλ υερα , s δε eri in λιν βλέ

πειν

Φeου - αὐγὰ . - διόπτω , - Me trix ε. Quos mρυc-mῖ. J Qui patentibus oeulis in il cernerent, sive id vigilaatibus surore divinitus immisib eontingeret, sive dormientibus a natura, hos - ρα mis Graeci dieebant. Deducto iam vocabulo, non tam a Corybantum sacris, quam a M a pupissa.vide Notas & me dationes num. L X X V I.

II. Temiabus. J Multipliees intelligit

oeulorim tunicas e corneam, unam, --

terasque, quibus pupilla ineluditur.

553쪽

s a C. PLINII NATUR. HISTOR.

suit, callosis contra seigora caloresque in extimo tunicis, quas ra suta inde purificant lacrymationum salivis, lubricos propter inculsantia, dc mobiles. LV. Mcdia eorum cornua senestravit pupilla, cujus angustiae nons sinunt vagari incertam aciem , & velut canali dirigunt , obiterque incidentia facile declinatR : aliis nigri, aliis ravi, aliis glauci coloris 3 orbibus circumdatis : ut habili mixtura & accipiatur circumjecto candore lux , & temperato repercuitu non obstrepat. Adeoque iis absoluta vis speculi, ut tam parva illa pupilla totam imaginemro reddat hominis. Ea causia est, ut picraeque alitum e manibus sominum oculos potissimum appetant , quod effigiem suam in iis cernentes , velut ad cognata desideria sua tendunt. Veterina tantum quaedam , ad crementa Lunae morbos sentiunt. Sed homo solus . emista humore caecitate liberatur. . Post vicesimum is annum multis restitutus est visus. Quibusdam statim nascentibus negatus, 7 nullo oculorum vitio : multis repente ablatus simili modo,

INTERPRETAT ID, Et Meipiatur. J Et aeeipiatur ab oeu- l repereussu circumiatorum orbium divisti albo circumjecto lux, & temperato l emis, non ossentat aciem.

rg. Subinde turificant. J oculi nimi-

rem tunicas hasce extimas abluunt, irrigantque Iacrymis, quae e glandulis ex. Primuntur , in oculorum angulo sitis, iisque humorem e cerebro defluentem excipientibus. 29. Et mobiles. J Nervorum beneficio. qui sunt ad angulos, ut dextrorsum, &hnistrorsum : lursum , deorsumque m

veantur.

Seci. L V. I. Media eo eornua. JTrans corno, inquit, tunicae cortices,

pupilla , ceu quaedam utriusque oculi fenestra transsu cet. Hane Latini & pupulam. & nigrum oeuli vocant. Huic orbis alter eircumdatur diversi coloris , qui ἰεις ideireo nominatur, Polluet σφενδο , quod pupillam continet in te , eeu lapidem ianda. Vox autem fenestrare Plauto nota. & Fortunato in vita S. AI-hini Epist. Ande . n. I 8.1. Aliis rami. J Hoe est . fulvi. Vide Notas Si mendationes num. Lx XVII

intelligit, quae & orbieularis linea, καμ-m κυκλο rix , dc σφε Ara appellatur , ut diximus. . Ea ea a est. J Eam esse raucis vix

ego putem : nam Sc vicinam avem deberent eae multo magis morsu appetere C& cadaverum oculos appetunt, In qui

bus species nulla apparet. In caula est igitur potius, quod id ipsis pabulum lautum in primis videtur. s. Emisso humore. J Cum sei licet humor pupillam obstruens. vel acu ab ea

removetur, 3c versus oculi angulum tranf- ponitur i vel alterius generis acu, cannulae, ut aiunt, seu canalis amore per

tusa, sugendo extrahitur. Id morbi genus λο ν Graeci, Latini sussissionem

vocant. Vide Senuertum, lib. I. Prael. pari. 3. sec . h. cap 18 pag. 138.

6. Post vicesimum J Refert Pausanias in Messen. Ophioneum Polliam Messem

niun . ab ortu caecum. vehementi dolore capitis visum recuperasse. Micissaum Polonorum prineipem, anno aetatis sep timo. repente ac sine cujusquam ope, visum reeepisse. Cromerus lib. 2.

T. Nullo oculorum vitio. J Vitiosb hu. more, seu vapore crata, qui ex cerebro

554쪽

LIBER UNDECIM Us. 1 s

ulla praecedente injuria. Venas ab iis pertinere ad cerebrum, poeitissimi 7 auctores tradunt: ego & ad stomachum crediderim. Certe nulli sine redundatione ejus eruitur oculus. ' Morientibus operire, rursusque in rogo patefacere, Quiritium ritu sacrum est: ita more condito, ut neque ab homine supremum eos spectari fas sit, &caelo non ostendi, nefas. V Uni animalium homini depravantur : un

de cognomina Strabonum & Paetorum. Ab iisdem qui altero lu- NO

defluit, nervos opticos obstruente. Exempla ejusmodi exeitatis plura a se visa

Sennertus commemorat , lib. I. Pract. pari. 3. sect. 2. cap. 44. pag. 226.

7. Auctomes iratam. J Tradit certe Aristot. lib. i. his . anim. cap. s. pag.

φλες, diceret . quae vox venulam sonat, venae nomine intellexisse id nervorum genus arbitrarer . quod visioni eliciendae

est institutum,& spiritui visibili devehendo. Nervos opticos voeant, Graeci mρους meanu in os . ex duabus eerebri partibus ad medium coeuntes in communem tubum, qui intus est , unus ut visus fiat: atque inde ad suum uterque oculum revertitur. Aristoteli praeivit Hippocrates, Iib de Ioeis in homine, X. s. pag s6s. Κέ ἐς τὰ α 3αλμως φλεζιιι λεδα ἐς * α' ν - - ἐδεὐφαλου- μῶνι ta es e εχέας αι ly m φλδια ν Abν γρίφουα τω -

του Γκεφαλου &e. Et in oculos venula tenues ad visum ex terebro per ambientem membranam feruntur. Haautem venula visum alunt humore purifismo de cerebro dcc. 8. Certo nulli. J Summam esse eerebri eum stomacho consensionem , nervorum, ut aiunt, conjugatione, quos reversi vos Vulgus appellat, ad os ventriculi a cerebro pertinente, docet Galenus, in Comment. 6. Aphor. so . pag. 28s. Celebri ideirco vel meningis laesione eieri redundationem stomachi, hoe est . natistam vomitumque, idem animadvertit. Neris Vos porro quos μἀκλ voeant, quos &prodite a cerebri medulla di utraque me- Τninge, duram & piam matrem appeII t j notissimum est: hos, inquam, laedi erutis oculis, ad cerebrumque adeo dolorem hunc maxime pertinere. palam quoque est: ad ventrieulum deinde

a cerebro.

mendorum oculorum incium appellat Ualer. M . lib. 2. cap. 6. num. g. pag.

Io 7. Erat parentibus in votis, ut a liberis hoe sibi ossieti contingeret. Tralatilium illud Penelopes votum :Dii, precor, hoc jubeant, ut euntib- ordine fatu Ille meos oeulos comprimat , illa

tuosa

Io. In rogo. J Ad hune Quiritium morem allusisse Virgilium Turnebus arbitratur. lib. 26. Advers. cap. I. pag. os . ad illud potitae carmen.

Dat somnos avimitque.-lumina moriste resignat. Ir. Vni animalium. J Arist. sest. Io. probi. 49. pag. I l. πὸe-ς, o ius eν. η μάλιτα νCur animantium homini . vel uni, vel maxime oculi depravantur t Uide etiam sect. 3I. problem. x7. & 28. pag. 816.

I 1. Strabonum. J Fuit illud Fanniorum , Pompeiorum , aliorumque Romae cognomen. Notus est Pompeius Magni

pater, cognomento Strabo. Ita vocatur.

qui oculis est distortis ac depravatis. Luebe, bigis. I 3. Patorum. J AEliae , Papiriae, aliarumque gentium cognomen. Porphyrius in Horat. I. Satyr. 3. Strabo, quι est detortis ocula , dicitur. Patm , limiter δε- elinatis. Aero paulo aliter: Pati dicuntur , quorum Me atque iliae oculi veloci. ter vertuntur.

555쪽

sso C. PLINII NATUR. HISTOR.

mipe orbi nascerentur, Coclites vocabantur : qui parvis utrisque, Ocellis : Luscini injuriae cognomen habuerunt. Nocturnorum animalium, veluti selium , in tenebris sulgent radiantque oculi, ut contueri non sit: & caprae, lupoque splendent, s lucemque iaculantur. Vituli marini , δ' & hyaenae , in mille colores transeunt subinde. Quin & in tenebris multorum piscium resalgent aridi, sicut robusti caudices vetustate putres. Non connivere dixi mus , quae non obliquis oculis , scd circumacto capite cernerent. M Chamaeleonis oculos ipsos circumagi totos tradunt. Cancri in obli-ro quum aspiciunt. V Crusta fiagili inclusis , rigentes. Locustis squillisque magna ex parte sub eodem munimento praeduri eminent. Quorum duri sunt, minus cornunt, quam quorum humidi. Serpentium catulis , & hirundinum pullis , si quis eruat, renasci tradunt. In scistorum omnium, & δ testacei operimenti . oculi m is ventur, sicut quadrupedum aures. δ' Quibus fragilia operimenta, iis

N o T AEa I . Coelites. J Sie Horatius Coeles appellatus , ille quondam Curiatiorum

victor.

is . ocella. J cognomen id Serviorum familiae. Servium Oeellam , triduo bis deprehensum in adulterio seribit Caelius ad Ciceronem, lib. g. epist. 7.16. Luscini. J Oui per vim , inquit. hominumque injuria eluscati essent, ab ea injuria ii cognomen retinuerunt: Luscini appellati. Fabricius Luscinus in Fasti, Consul iterum. i . Et evra J Ita M S S. omnes, non , c sprea. Plinius lib. s. seel. 76. de capris:

Tradimi , noctu non minus cernere,

quam interdiu. Et Albertus M. lib. I x. de animal. sub finem , pag. 37 . G per

montanus. qui rubeos habet oculos. Mute dieitur videre valde.

Ig. Lupoqua. J Hine est quod aeutissimi visus lupum esse praedirant assilianus, Phile, & alii , quos eitat B Laertus,

s. Et fana. J Plinius lib. g. sect. 4

de hyaena : Otutis mille esse varietates tradunt , colorumque mutationes. Reddunt scitiasse semper oculis, ut idem de chamaeleone scribit, quemcumque colorem proxime attingunt.1 O. Non eonnivere diximus.J Libro S. sect. 43. Vide Notas dc Em d. num.

11. Chamationis. J Hie enim . ut Plinius ait lib. 8. sect. s r. non pupilla motu , sed totius ocrati versatione circum

Graeei vorant: tales sunt gam mari, cameri. &e. Vide lib. s se h. 44. & FO. 13. Rigentes. J Non circumaguntuT. 4. Locustu .... praduri eminent. J D ris oculis. σκληροφθ μους, locustas esse. notum est. Hi ne joeus in Medicum , apud Plautum in Menaecia acti s , sc. F.

M a D. Die anthi Mer sunt tibi uaquam oculi duri fieri ρM a. Quid i tu me locustam tenses eos, homo ignaris et 11. Sub eodem mianimento. I Crustissimiliter fragili. per quam oculi sene

strantur.

16. Quorum duri. J Arist. lib. 1. de

pari. animal cap. I, pag. 's .

17. Renasci tradunt. J Neque hoe I eo. neque lib. x s. feci. so hujur miraeuli 1ponserem haberi se cupit. 18. Et testacei. J 'o 'in ρ- . quibus est operimentum testa . quaecumque ostrearum duritie integumur: ut i

556쪽

LIBER UNDECIMUS. yst

oculi duri. Omnia talia, de pisces, & insecta, non habent genas, nec integunt oculos. V omnibus membrana vitri modo translucida obtenditur. L V I. y Palpebrae in genis homini utrinque. Mulieribus vero etiam insectie quotidiano. Tanta est decoris asistatio, ut tinguantur soculi quoque. Alia de causa ε hoc natura dederat, ceu vallum quoddam visus, dc prominens munimentum contra occursantia animalia , aut alia fortuitu incidentia. - Defluere eas haud immerito Venere abundantibus tradunt. F Ex ceteris nulli sunt, nisi quibus dc in reliquo corpore pili. si Sed quadrupedibus in superiore tantum gena, vo- 1 lucribus in inseriore: & quibus molle tergus, ut serpentibus: Sc quadrupedum quae ova pariunt, ut lacertae. 7 Struthocamelus alitum sola, ut homo , utrinque palpebras habet. N o T3o. Non habent gmm. J Nos palpebra dieimus, βλεφαροι Graeei. Cur hiscar desint , eausam Philosephus affert

lac. cit.

I. Ο-λιs mmbrana. J Quasi palpebra quadam transsucida semper obducta. Arist. Ioc. cit. Sin. L VI. I. Palpebra in genu. J Genas appellat oculo tum tegumenta , palpebras piloriun vallum, ut Tullius loquitur. Itb 1 de Nat. Deor. Pag. Ioll.

quibus ipse palpebrae sent munitae. Igitur quae Plinio genae dicuntur, hae Tullio palpebrae: quas illae palpebras, ελε- alii. hoe est . πάρος ἐνάτους, pilos qui palpebrarum oras ambiunt, vocant. Hae utrinque homini sunt, hoe est, superne pariter & inferne , supra& infra , αἰω ς υιπι . inquit Philoslib. I. his . anim. cap. s. pag 1. Mulieribiti vero. J Quibus illita su- seo semel est iacies, id nisi quotidie fiat, turpissimis rugis , & eolore Iurido ea statim foedatur. Vide Notas & Emend. num. LXXIX. . Hoc natura disrat. J Palpebras nimirum . sive, ut mos est nune loquendi, palpebrarum pilos. Tullius eleganterloe. cit. Munitaque sunt tanquam vallo pilorum: quibus . apertis

oculis, si quid incideret, retelliretur : o

somno conivnuib- . eum oculis ad remnendum non egeremus , utique tanquam

involuti quiescerent. . Defuere rau. J Arist. sect. 4. problem. I9. pag. Tos. Δια vi Dcis eis εὐ- φαeiδες ρέουσι. λά ei, Cur sataees hi sunt, quibus piIi palpebrarum defluunt ' Locum vide. Id iterum repetit , lib. hist. anim. cap. Io. Pag. 3 3. ac Plinius ipse, sect. s4. s. Ex ceteris. J E eeteris animantibus ellium habent palpebris adjunctum Omnia, quae pilos obtine ut reliquo in eo pore : με αεἱώς γ DE 4 sta i , ἴσα mdας ἔχει. Arist. lib. 1. de

parti anim. cap. 14. pag. 's .

s. Sed quadrupedibuε. J Praeter simiam, ut dicetur sech. IO . . Struthocame . J Arist. loe. citis, cilium esse struthioni scribit e insetne tantum, an & supeme, non ait. Verum cum volucribus esse ei lia constet in inia feriore gena seu palpebrat struthionem vero quadrupedum vel ex ea parte naturam reserre idem doceat lib. . de pari. anim. cap. I . pag. Io s. quod& superiore parte palpebras perat, βλεφαριδας ἐχ πώ ασωθεν , nihil a Plinio temere assirmatum autumo: ut Pinet post Plutianum censuit.

557쪽

ssi C. PLINII NATUR. HISTOR.L VII. Nec genae quidem omnibus: ideo neque nictationes iis,

quae animal generant. 3 Graviores alitum inferiore gena connivent. Eaedem nictantur, ab angulis membrana obeunte. Columbae & similia utraque connivent. Φ At quadrupedes quae ova pariunt, ut testus dines, crocodili, inferiore tantum, sine ulla nictatione, propter praeduros oculos. Extremum ambitum genae superioris, antiqui cilium vocavere : unde & supercilia . . Hoc vulnere aliquo diductum non coalescit, ut in paucis humani corporis membris. L V III. Infra oculos malae homini tantum, qtris pristi genas vinio cabant , x II. tabularum interdicto radi a seminis eas vetantes. Pudoris haec sedes. Ibi maxime ostenditur rubor. LIX. Intra eas hilaritatem risumque indicantes buccae. Et altior homini tantum, quem novi mores subdolae irrisioni dicavere, nasus. Non alii animalium nares eminent: Avibus, serpentibus, pi

INTERPRETATIO.

Nec se ra. J Nee palpebm quidem I a subdola. J Subdolae irrisionis signum sit ira omnibus. t esse voluerunt. N o T AEa

h. Graviores alitum. J Arist. lib. 1.hist. anim. cap. Is . pag. LII & lib. χde partib ear. Is . pag. Veι- ῶ ν που Id tamen Nin aliis obsiervatum.

. Eadem nictantur. J Arist. loe . prius

cit. Psittacum tamen excipere uterque'

debuit : hune enim ni ri negant Ni- ωri porro est sepe ae leviter Oculum movere e Gneci dicunt: Galli, Gener tis eux. 4. At quadrupedes. J Axis ot. lib. 1. de

na superiore. seu ealpebra, enascuntur. 6. Hoe vulnere. t Aristot. lib. r. hist. anim. eat. x L. eag. ys. de praeputio gens ἔ-, ου συμφυεr . vi e s ,-Sι secetur ,. non coor: s t neque mala, neque palpebra ,sive ν-no. De praeputio pariter Hippocratei, secl. 6. Aphor. Is . intestiniique tu-nuibus, ex eodem, Aphor. 14. Fee I. L V I I I. I. XII. Tabularum. JTabula nempe decima, lege x. de jure

sepulcromam. N. 4. Mulieres genas n radιntor neve legum funem ergo habenuis Hoe est, mulieres ne genas unguibus dilanianto. seu laetem carpunto: neve la-gubrem Mulatum in funeribus adhibento. Refert hane Iegem. & Cie. lib. 2 de Legib. ae Tuscul. E. & Festus, Ver

bo Radere. Sect. LIX. I. Intra eae .... bucca. J

Non infra, ut est hactenus editum, tra M S fidem. Horat. lib. I. Sa

tyr. I. . I .

Ωuid causa est , merito quin il s

ter ambiis

Iratus buecm insteti Et Plautus in Τ tucul. ach. a. sic. 2.- vers. 41. bucem bella parturissatas dixit :Tullius . Duntes . cerussatasiue et Ut intelligas non interiorem modo cavi tatem genarum, sed partem quoque extimam buccas appellari. h. Subdola irrisioni dicavire. J Uulga.

558쪽

LIBER UNDECIMUS.

cibus foramina tantum ad olfactus, sine naribus. Et hinc cognomina

4 Simorum, Silonum. Septimo mense genitis saepenumero foramina aurium de narium defuere. L X. Labra , a quibus Brocchi , φ Labeones dicti. Et 3 os probum duriusve, animal generantibus : ' pro iis cornea dc acuta volu- scribus rostra. Eadem rapto viventibus adunca : collecto, recta: F herbas eruentibus limumque, lata , ut suum generi. Iumentis vice manus ad colligenda pabula ora : apertiora laniatu viventibus. Mentum nulli praeter hominem, ' nec malae. 7 Maxillas crocodilus tantum superiores movet : terrestres quadrupedes , eodem, quia Letzra , more, Io praetcrque in obliquum. LXI. Dentium tria genera: serrati, aut eontinui , aut exerti.

Serrati pectinatim coeuntes , ne contrario occursu alterantur : ut

serpentibus, piscibus, canibus. Colut apro , hippopotamo, elephanto. , No

. Simorum . Silonum. J Silonum sa- miliare gentibus Romanis cognomen , Abroniae , Antoniae, Aruntiae , Gaviae, Pompeiae, Popedix , Umbroniae : Si morum, quod quidem sciam , nulli. Αtque ea sane vox Srmorum . posterioris Silonum. interpretatio quaedam mihi videtur esse . spuitumque glossiema. Graeeio ους Silones vocant , qui naso sursum verius adunco de repando deformes sunt, auctore Felio : Ii de limi dicuntur. Glos is Philoxeni. Silo , insos. Ut a nasus Nase , ita fere a filus Silo deducitur. Sec . LX. I. Brocchi. J Nonius, cap. I. num. Iox. Bronei iidem Brone hi& Broeehi l sunt producto ore, CD denti- us prominentibus. Vide Notas & mendnum. LXX xx. Labeones. J Cognomen id fuit sa 'miliarum, Antistiae, Asconiae, Attiniae,

Fabiae. Pacuviae , Pomponiae, cete arumque. De Antistio Labeone diximus in Auctorum syllabo. Sosipater Cliarisius lib. artis Grammat. pag. pag. 7s. Verrii Flacci auctoli inte ait a labiis immodicis Labeones dictos.

. Os probum. J Firmum , osseum. Alia Vero oratio est , cum os probum in homine commendatur, ut in laude Pompeii dicitur a Plinio lib. 7. seci. Io. Iezud os probum, ipsumque honorem eximia fomis.

Tom. II.

iiii Hii , ut homini , equo. Excrti,

Continuorum , 3 qui d: gerunt ci-

T AE. . Pro iis cornea 6 e. J Haee deinceps ex Aristot lib. s. de parr. animal. cap. I. pag. Iocio. & lib. 4. cap. I 2 pag Io 4 I. Herbas eruent bus i vel, ut in Reg. . 1. &c. ruentibus, hoc es . est ientibus. Lata sunt idcirco suibus ora , dceartilaginosa , ut Albertus notat, lib. 7.

de animal. tract. I. cap. I. pag. m.

Sie Plinius lib. Io. sech. yi. Alιa restri

latitudine ruunt.

6. Nec mala. J Quas alio nomine ge

nas vocamus.

7. Maxιί,ου erocodilus. J Aristot. lib. i. histor. animal. cap. s. pag. 8 I. Sclib. I. cap. 7. pag 26 de fluviatili ero eodilo. Sic inter aves psittiaeus solus mandibulam rostri superiorem movet. 3. Praterque. J Praetereaqtae. Vide Notas & Einiend num. L x x X I. Seth. LXI. I. Dentium tria. J Aecepta haec ad verbum ex Arist. Iib. s. de

1. Sinati J Uisum a se AEthiopem. cui dentes serrati, ceu canibus, starent, se tibit A. Benedictus, laudatus a Sehenexio, lib. I. Observ. Medi c. pag. 1 II. 3. Qua d/σι runt. J Hoc est , qui dividunt, & incidunt: unde inelibres dicti.l idem prii nores sive anteiioIes appeἰIati : item a Polluce , quoniam inter ridendum primi nudantur. Haec ex Arist. Plinius, loc. cit.

559쪽

C. PLINII NATUR. HISTOR.

bum , lati Jc acuti et ' qui conficiunt, duplices : qui discrim; nant

eos, cratini appellantur. 'Hi sunt serratis longissimi. Continui, aut iuraque parte oris sunt, ut equo : aut superiore primores non sunt, ut bubus, ovibus, omnibusque, quae ruminant. 7 Caprae superioress non sunt, praeter primores geminos. Nulli exerti , quibus serrati.' Raro feminae, de tamen sine usu. Itaque cum apri percutiant , seminae sues mordent. Nulli , cui cornua, exerti: sed omnibus concavi , ceteris dentes solidi. Piscium omnibus serrati , praetericarum : huic uni aquatilium plani. Cetero multis eorum in linio gua dc toto ore: ut ' turba Vulnerum molliant, quae attritu subigere non queunt. Multis dc in palato, atque 'i ctiam in cauda . in Praetcrea in os vergentes, ne excidant cibi, nullum habentibus retinendi

adminiculum. INTERPRETATIO. a Turba. J Numero vulnerum. N o T AE. . Qui conficimat. J Molares. dentium

post tem i, tum a figura, tum ab usu nomen trabiterunt i instar enim molarum conterunt cibum praecisum.

s. discriminant. J Qui separant, distetminant . dividuntque primores a molaribus : situ inter utrosque medii :Canini dicti, ob acutam duritiem, &usum : quod enim primores dividere nequeunt , hi eon stingunt. Oculares vulgus appellat. Horum radices altissimae. Vide Notas & mendationes num.

LXX XII.ε. Hi sunt serram. J Iis animalibus, quibus sunt dentes serrati, ut serpentibus, piscibus , canibus . Capra superiores. J Vel superiore par.

te oris.

8. Nulli exerti. J Aristot. lib. x. hist.

anim. cap. x I. pag. 388. & lib. s. de Part. anim. cap. I. pag. 999.

s. Raro femina. J In eorum animalium genere, quibus sunt dentes exerti, raro sunt ii seminae : aut si sunt exerti seminae, sine usu sunt. Arist. lib. . his .animal. cap XI. pag. 1I1. πιυλιοδεmας in λήλειαι - , μουσε ἄν, Suibiu feminis axem nulli sunt dentes. IO. Nulli, cui cornua. J Arist. lib. i. hist. anim. eap. N I. pag. Is s. Ii. Sed omni δ. J omnes, inquit, exerti dentes , sunt conca l. I x. Piscium. J Aristot. lib. 1. hist animal. cap. I 6. pag. 218. & lib. 3. de pari. cap I pag yys. Errore lapsum hae parte Plii loliphum Scaliget affirmat, idii Comm. ad priorem locum.

13. Plani. J Quibus si ut dentes eontiis nui , sed teretes , & aequales , quasi paxilli qui citharae aptantur, pisces invenire est alios : quibus sint non sertatii idem & plani , praeter starum nul

lum.

I . Cetero multis eorum. J Arist. lib. I. de Part. anim cap. I. pag. 99 s. cauiam eandem affert: ut nempe dentium multitudine in minuta secunt, quae non possunt attritu longiore subigere. Hxeille aliquanto uberius et quae reperit quoque Albertus lib. ix. de anim. trail. 3. cap. 6. pag. 372,rs. Eream in lauda. J Sie libri omnes : nequicquam in D la , ae perfrigide

sane Rondeletio rescribente. 6. Praterea in os. J Albertus Ioe. eit.' Sunt etiam incurvari, ut ham, dentes murutorum piscium , eo quod vior eorum ad retinendum es in eis.

560쪽

LIBER UNDECIMUS.

LXII. Similes aspidi, & serpentibias : sed duo in supera parte , dextera laevaque longissimi, tenui fistula per rati, 3 iit scorpio-xium aculei , Venenum infundentes. ' Non aliud hoc cile quam fel serpentium , & inde venis sub spina ad os pervenire, diligentissimi auctores scribunt. Quidam unum cile eum: S quia sit aduncus, s

resupinari, cum momorderit. Aliqui, tunc decidere cum, rursusque recrescere, facilem decussit:& sine eo cito, ' quas tractati cernamus. Scorpionis caudae 7 incise cum , & plerisque tornos. Viperae dentes gingivis conduntur. Haec codcm praegnans veneno , impres Ib dentium repulsu virus fundit in morsus. Volucrum nulli dentes, ' pr.eter ioN o TSect. LXII. I. Similes-J Hoc

Quae Gorraeus interpres si e reddidit t

rent.

Hi virus capiuut, tunica Dper undique recti. δέ c. 3. Ut scorpionum acutit. J Tertullianus , in Scorpiace . ipis initio, de seor. pionis cauda, Scorpii, inquit, feries ι nodorum , venenata intranscus venuis Dbtilis , arcu. to impetu 1Dr eus, hamati-D φiculum in summo tormenti ratione

patula tenuitate in vulnus , virus,

qua figit, effundit. Vide &, in He

. Non aliud hoc esse. J Viperae certe venenum aliud essie , tum a selle, tum a succo quodam flavo, qui vesicula gingivarum continetur, recte Charasius docet , in Anatomia viperae , seth. g. pag. 29. In capsic viperarum glandes ait cl- se fili varias, post oculos sitas : ex iis per venulas eertas deduet humorem ci- Ii varium stavi eo loris ad gingivarum usque vesiculam , qui humor hominis salivae, atque animantium, proportione

respondeat, idem innoxius sit , si ser- beatur. Λ f)lic hune suceum minime oriri, color ipse indicat, cum sit fel viis riditatis eximiae : gustus item , qui ita

selle acerbissimus, in co succo injucunde suavis, duleium amygdalarum reserens saporem. Negat deinde vas esse ullum . aut venam , quae a felle ad gingivas usque pertineat , quae huic veneno illue devehendo foret niaximo neceIssaria opere. Qiiod vero viperei dentis sit letalis morsus, ait in causa esse spiritiis irritatos , quos vipera tum simit elini morsu immittit, imprimitqtie : quae irri-Litio si abessiet, molliam plane innoxium re, plurimis expetimentis comprobatum. Denique illud adiungit: set vipereum adeo non esse Ietale, ut ne sit quidem leviter noxium : saepius, atque in-gcriti copia a canibus , selibus, gallin celique impune comesium.. s. I num esse eum. J Dentem.

6. ma, tractari. J J Subintellige , ἔ-

ne eo dente esse sei pentes, quas tracta

mus.

. Ines eum. J Dentem , sive acu

8. Hae eodem. J Nicander in Theriae.

s. Prater vespertitionem. J Cui 1ἰ1nt iit minimum , quatuor & viginti, ibrratiteretesque: in maxillis singulis , duode-ni. Notat id quoque Baiilius in Hexaem. homil g. pag. ro Nihilominus libroe praecedenti, sect. 6 r. Julba Diomedeis asibus dentes este tradidit. Quin & anatini, anserinique generis omnibus strix lunt utroque tostri margine, iii star dur

tiurn acutissiniae.

SEARCH

MENU NAVIGATION