Caii Plinii Secundi Naturalis historiae libri 37. Interpretatione et notis illustravit Joannes Harduinus Soc. Jesu, jussu regis christianissimi Ludovici Magni, in usum serenissimi Delphini

발행: 1685년

분량: 663페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

581쪽

s ς C. PLINII NATUR. HISTOR.

3 Dexter omnibus elatior, Sc minus pinguis sicciorque. Utrique autem pinguitudo e medio exit , praeterquam ' in vitulo marino.s Animesia in rcnibus pinguissima : oves quidem letaliter ε circum eos concreto pingui. Aliquando in eis inveniuntur 7 lapilli. 3 Renes 3 habent omnia quadrupedum . quae animal generant .' ova parientium' testudo sola, quae & alia omnia viscera : sed ut homo, bubulissimiles , velut e multis renibus comm sitos. L XX XII. Pectus, hoc est, Olla , praecordiis dc vitalibus nainracircumdedit: at ventri, quem necet se erat increscere , ademit. Nulto li animalium circa ventrcin olla. δ Pectus homini tantum latum, reliquis carinatum , volucribus magis, δέ inter eas aquaticis maxime. Costae homini 3 tantum octonae, suibus denae , cornigeris tredecim , ' serpentibus triginta.

LXXXIII. Insta alvum est ' a priore parte vesica, quae nulli

INTERPRETATIO.

Dexter omnibus. J Aristot. Ioc. cit. di lib. I. histor. animal. cap. 23. pagx x. At in homine tamen plerumque rendexter inferior est , ut cedat jecori , mi proxime subjacet e rato is sinistro elatior e raro ambo situ pares. 4. In vitulo marino. J Neque enim aequabiles ei renes sunt, ut ovibus, quadrepedibusque ceteris: sed, quemadmodum homini. bubulis renibus similes. ac velut e multis renibus exiguis con-Bati atque eompam. re medio illocarent , quod κοῖλον cavum Aristoteli dieitur, unde illa pinguitudo exit. Arist. lib. 3. de pari. anim. cap. s Pag. 1 I L. Animalia. J Aristot. lib. 3. historiani m. cap. pag. 364 6. Circum eos. 3 ta pabuli eopia in Leontino Siciliae agro evenire Philosi phus ait, loc. cit. pag. 36 s. ut renes ovium undequaque pinguedine Obruan

tur . eaeque intereant.

. Lapilli. J La Gravelle. Etiam &vermes gignuntur in renibus. Vide apud Sehenex ium exempla complura , lib. s. Obsetv. Medici Pag. Fos. g. Renes habent. J Aristot. lib. h. hist. anim. cap. II. Pag. 167. & lib. 3. de yMi. cap. pag. IOII.

s. Testudo sola J Nee Vero quaeIibet,

sed marina tantum , Aristot. loco prilis citato et nam posteriore negat lutariam renes habere, ἐν Io. Sed ut homo. bubulis. J Hoe est, vitulinis. Arist. Ioe. eit. R deletium vide. lib. I. de piseib. cap. de renibus. Seb. LX XXII. r. Niali animalium. J Arist. lib. 1. de pari. anim. p. s. pag. a. Pectus homini J Arist. lib. . de pari. anim. cap. IO. Pag. IO s. . Tantum octona. J Arist. lib. i. hist. anim. cap. o. p IO o. veras seu majores tantum numerat : & sic utrinque octonae sent eomputandae. M inores negligit, quas spurias, barbari mendosas vocant. Fausses eostes . quae sunt numero quaternae. Alii septem veras, noth se .lpurias quinque enumerant. . Serpentibus. l Serpentum generi universio, inquit Philos. lib. I. nistor.

quot in mense dies: et κο- γ steri . Sin. LXXXIII. I. Infra alvum. IHxe totidem verbis Arist. lib de pari. cap. g. pag. Iori. dc lib. 3. histor. cap.

582쪽

LIBER UNDECIM Us.

ova segnentium , praeter testudinem : nulli nisi sanguineum pulmonem habenti: nulli ridibus carentium. Inter eam & alvum δ arteriar, ad pubem tendentes , quae ilia appellantur. In vesica lupi lapillus, qui Syrites vocatur. ' Sed in hominum quibusdam diro cruciatu subinde nascentes calculi , F dc setarum capillamenta. β Vesica mem- sbrana constat , quae vulnerata cicatrice y non solidescit : neque qua cerebrum , aut cor involvitur e plura enim membranarum ge

nera.

L X X XIV. Feminis eadem omnia : praeterque vesicae junctus utriculus , unde dictus uterus: quod alio nomine locos appellant et hoc is in reliquis animalibus vulvam. Haec viperae & intra se parientibus, duplex: ova generantium t aruiexa praecordiis: dc in muliere geminos N o T AE.

E. Arteria. J Rami stini duo artetiae magnae, seu Aortae, iliaci appellati, quoniam ubi arteriae truncus descendens in eos ramos dispescitur , nempe ab umbi. 11co sere ad pubem, ibi sum ilia ut ruique, nempe inter coxas & pubem.

qua parte ilia appellantur. Iliaca nescio quis hoc loco ridicule somniavit . Sed rn hominum. J Et quidem. praeter hominem, calculosum neri nullum animal posse docet Arist. ωα Io. pr blem. x. pag. 719. Διαε τι ζώωνύλομ' pos=ρωπος; &c. Verum Ec in equi vestra nuper calculum esse repertum, molis haud exiguae, cruditi viri

monuerunt.

s. Et ferarum. J Instar setarum. Hi ne pili simul eum urina rejecti : nec pili

modo, sed vermes etiam capillares : de quibus vide Sennertum lib. 3. Prach. parte T. cap. s. pag. 187. N pati. 8.scet. L. cap. S. pag. F97 6. Vesica membrana eonstat. J Quodam membranae genere constat. inquit Philotaphus, lib. s. hist. anim. cap. LI.

pag 313. suod faeie potius qam natu Ia membranam reprauentat : distendi enim potest. De intima & propria vesicae membrana , in qua fibrae rugaeque plurimae, quo Deilius distendatur, haec accipienda sunt.

. Non solidescit. J Non eoalescit, nisi

raro. Arist. I c. cit. .

Tom. II.8 Neque qua rarebrum Oe. J Arist.

l . cit, pag. 317. Vide etiam Hippocr. sect 6. Aphor. Is . Fei p. LXXXIV. I. Vterus. JAb utre sive ulticulo, ob eavitatem dictus: Matrix etiam dicitur, & Ioel muliebres, ubi nascendi initia consistunt, inquit Varro. Gallis , Ia Matrice, quoniam selum, matris ritu, fovet. x. Hae vipera. J Geminam , inquit. vulvam viperae habent, ceteraqlle quae similiter primum ovum, mox intra se pariunt animal : superiore enim ovum gignitur : mox descendurat ova in inseri rem , emetunturque ibi animalia, proxime genitale. Haec ex Arist. lib. I. de

3. Annexa pracordiis. J Septo transverso . sive a τυ γμιτr, sive , iit Philosophus ait loco eit. & lib. 3. hist. anim. cap. 2. pag. 2s s. ubi nihilo. minus pisces insia illud habere uterum

. Geminos sinus. J Idem ait quod

GaIemis lib. I de usu pari. Cap. . pag. 6 s. sinus elle, κολ-, uteri geminos, quorum numerum aequari putat eum papit Iarum numero, ceterarumqtie partium corporis. qilae geminae sunt , dextrae ae sinistrae, ut aures, oculi, manus,

pedes. Falso : nam & nullis si nubus multi seius continentur: & seminae quaternos, septenosque pariunt.

583쪽

, g C. PLINII NATUR ' HISTOR. .

sinus ab utraque parte i laterum habet : ' funebris , quoties veri. sa spiritum inclutit. Boves gravidas negant praeterquam dexterq vulvae sinu ferre, etiam cum geminos ferant. 7 Vulva. ejeisto partu melior, quam edito. Ejecstitia vocatur illa, haec porcaria: ' primiparae suiss optima : contra estetis. A partu , praetcrquam eodem Ge suis occisae, livida ac macra. Nec novellarum suum , praeter primi paras proba tur et potiusque Veterum , dum ne effetarum, Nec biguo ante Partum , aut post partum, aut quo ejecerint die. Proxima ejectitiae est, occisae uno die post partum. Hujus de sumen optimum , si modo fetus non xo hauserit: ejectitiae deterrimum. Antiqui abdomen vocabant : prius. quam calleret, δ' incientes occidere non assii eti-

INTERPRETATIO.. Antiqui. J Antiqui id sumen, abdomen vocabant: priusquam id in eallum

. No

s. Laterum. I AIterum in dextra, in Iaeva parte alterum. Latera matricis Pol-I- ώαους vocat, quasi humeros. 6. Funebris quoties. J Letalis est vulvae conversio, quoties ascendens illa jecur appetit , Hassocationemque derepente creat . inquit Hippoerates, lib. I. de mulier, morb. cap Io. pag Σπε-

men re vera ascendat in seminis, disputat Sennertus lib. . Prach. pari. I. lech. L. cap. II. pag. 64s. Ex vestigiis porro veti. eou. funesta libentius, quam δε-

nebris agnoverim.

I. Vulυa ejecto. JJam ad amplissimam ganeae materiam explicandam transit: vulvam nimirum suillam. Rectus partus est qui per abortum in lucem pro diit : vulva, quae hunc simam continuit, dieitur ab Hipparcho, apud Athenaeum. lib. 3. pag. Io I. Editus, qui legitimo tempore ae nascendi modo prodibat. Haee omnia miscet Com. V Vitell. tomo r. Thesaur. Critic. cap. 3, Pag. 188. 3. De titia. Js. Proni para J Suis quae primo genuit,

Io. Nee novellarum.J virginum. Martialis, lib. II. Digr. pag. 7o8. Te fori spe magis capiet de virgineporcά, duresceret , propinquas partes sues occidere non assueti. T AE. Me materna navi desiae vulvae

II. Si modo fetus. J Si mammam seius. non ex hauserit. Est enim semen , farcimen illud quod fiebat ex ninmmis sit illis, post primum statim partum exsectis, antequam porcelli sinissetiit idque

quo magis lacte plenum erat, hoc amplius commendabatur r unde illud PIinius laudati ait, quod fetus non hauserit: & Martialis , lib. 13. Epigr. 4 pag. TO . se putes nondum sumen i sit ubere largo Espuit .invitio lacte papilla tumet. I L. Antiqui abdomen vocabant. JPriusis quam abdomini suminis voeabulum Publius mimorum poeta imponeret , ut dictum est lib. g. sech. . Forte a lacte abdito. Ec fugato, abdominis appellatio ab antiquis indita : quoniam ii, antequam ubera calleseerent, hoc est, ant quam siccato lacte duresterent, suem oecidere non solerent. I . Incientes occidere. J Ineiens quae susdieatur , Festus declarat: Graυida , inquit, est , qua jam gravat ire eonceptu epra nans , velut oeeupata in generano quod conceperit: inciens, propinqua p rtui, quod uncitatus sit partus. Nepotes & luxtitios sui taeuli Plinius notat. ut Tur nebus animadvertit, lib. Lo. Adversc/p. t . Pag. ε 1. qui ut illa p. Ita tem

584쪽

. LIBE R UNDECIM Us. ρ ρ

ι LXXXV. Cornigera utra parte dentata , & quae in pedi-hus talos habent, sevo pinguescunt. 3 Bisulca, scissilve in digitoς. pedibus. & non cornigera, adipe. Concretus hic, de cum resei-xit, fragilis e semperque in fine carnis Contra pingue inter ea ranem cutemque, silcco liquidum. Quaedam non pingue icunt, I ut lepus, perdix. Steriliora cuncta pinguia, & ii, maribus , dc in seminis Senes ni celerius praepinguia. Omnibus animalibus est quoddam ' in oculis pingue. Meps cunctis sine sensu, quia nec arterias habet , nee venas. Plerisque animalium est pinguitudo sine sensu r quam ob causam sues spirantes a muribus tradune arrosas. Qtiin re L. :

mera fruerentnr. antequam Oeeallesceret, durareturque, ante partum sues gravidas Meeidere solebant, quod maiores non factitabant. In Reg. I. Coib. I. L. &Paris inicientes, unde nos cum Turne- , incientes , fecimus t eum id scientes a nus vitiose legeretur. . Sedi. L X X X V. I. Cornigera. J Sunt ea ex Arist. l. 1. de part anim c. sipis 84. L. Sevo pinguescunt. JΣm' ἐροι. Arist.

lac. cit. Sevum vel si sum, du suis. 3. Bisulea. t Arist. loe. cit. 4. Adipe. J Πιμ.λε, ἔχει vi et Adipem pro seruo habent. nunc Phi. Ios ho adeps est, sevum Mox eidem adeps erit e pingue , Adipem ipsam peto sevo dixisse Latini

qumae videntur. quod in confieiendiscandelis ut plurimum ultir Patur. Testis Augustin . lib. 1. de moribus Manieli saeuid de adipe re nribitis, qui prope omnes Iresia lώμmati illuminati Concretus bie. J Adeps nimirum Arist. enim a quo haec emanarunt, lib. 3. hist anim. cap. 33. pag. 362. adipem,

S pingue disserte invicem seribit : quod

fragilis adeps sit,' cogaturque A e n- crescat frigore : pingue eontra liquidum, neque aptum gelascere. Loeis enim aestu, non natura modo discrepare t pingue namque inter eutem carnemque gigni et adipem non ibi, sest ad extrema carnis. ψ-

v αν ὲ ' ψ-- ς - τελει mρ- χρον. porro Zc de adipe diei a Lagianis scriptoribus, testis est Philoxenusia Glossis : . spissum , uripi.

vide Barthosin. l. I. Analom. c. s. P. II 6. Contra pingite. J IIi-λii'. ' . Ut lepus, perdix. J Sum qui de per- diei bus ' negant id esse verum. Videt Bus q. epist. sol. 67. 8. Steruiora. J Arist. lib. ro. hist. cap.r3. pag. 366. Causam ejus rei affert idem .

lib. 1. de anim. Cap. pag. Senescunt. J Arist. loco proxime eit. Haec Verba, in maribus edi in femιnis. Senescunt celerius prapinguia , desunt in

hi, ae supposititia esse videmur. Io. In oculis pingue. J In oeulis id reperitur , ad calcfictionem oculi conferens , ad humectationem , facilioremque motum, re ad imanitates inter mus. eulos & vasi complendas. II. nec arterias cte. J Ubi enim sensus est. ibi vena & arteria est i ue in musculis , quorum nullus est sine iis, ni Galenus docet, lib. I 6. de usu pari. cap. xl. pag. 693. a. A muri bim. J Varro, lib. a. rei rust. eap. 4. In Arcadia scio esse specta- eam fu/m, qua pinguitudine carnis non novi surgere non stosset , sed etiam in eiuου corpore sorex exesa came nidum fecisset, ct ρ perisset murex. Hoc etiam in juventa 'factum aetepi. Et balaenis quoque in roentandia. sine ullo doloris sensu, insiciis adeps ex seinditur.

3 L. Apronii. J Fuitis Augusti prinei patia Consul, ex Calend. Jul. Meminere Tacitus , Sc Velleius.

585쪽

, o C. PLINII NATUR. HISTOR.

Apronii Consularis viri filio detractos adipes, levatumque. corpus im

L X X X V I. Et medulla ex eodem videtur et se, in juventa rubens , de senecta albesceni, 3 Non nisi Ovis haec ostibus : nec critris bus jumentorum, aut canum : qtiare fracta ' non serruminantur, quod defluente evenit medulla Est autem pinguis iis, quibus adeps : Ω-vosa , cornigeris: si novosa , dc in laina v ntum dorsi, olla non ha- tantibus , ut, pisci uini generi : ursi nu l. 1 : ἶ leoni in feminum &brachiorum ossibus paucis exigua admoduni: sed iis in tanta duritia, 1ρ ut ignis clidatur, vel V yidi se. ι .i ι . LX XXVII. Et iis dura , quae non pinguescunt : asinorum a ad tibias canora. Delphinis ossa, non spinae : animal enim pariunt: serpentibus spinae. Aquatilium mollibus, nulla: sed corpus circulis carnis vinctum, ut sepiae, dique loligini. Et ita sectis nouatur aeque u esse ulla. Cartilaginea aquatilium habent medii illam in spina. Vituli marini cartilaginem, non otia. Item omnium auriculae, ac nares, quae modo eminent, flexili mollitia, baturae providentia, ne frangeret

. Quod dotaenu. J Quod idcireo ev I h SM iis in ranω. J Sed sunt ea uit, quoniam omnis defluit medulla. t in tanta duritia ,&e.

roe . L X X X V I. I. Et x dulla feeoἀem. J Ex eadem materia e nempe exsanguine : adipem enim de pingue constare eo seribit Philolbphus, lib. i. de PMi. cap. s. pag. 984 Medullam. cap. s. pag. eit. λυ ψx. In iuventa. J In juvenculis is mssies. Arist. lib. 3 his f. cap. 3 s. pag. 8ONonnis cavis. J Arist. pag. 381. . Non ferruminantur. J Non conglutinantiit, nee selidantur tracturae 1 haee enim serruminatio. conglutinatioque Osium fieri debet defluente. medulla, &ici si actuiae loeum transiet inte. Ea pol min jumentis canibusive nulla est.

s. Est autem pinguis-J Arist. pag.

. Leoni. J Arist. pag. 3gi. Galenus, Iib. xi de illii pari. cap. 38. PU. 382 in seminum . brael a iocumque ominis, &ε quas talia ejusdem generis,. tasOn1

pleram ac tenuem medullam agnosci g. Sed iis. J Feminum & brachiorum ossibus, alias ire etiam , teste Plitiosopho, lib. 3. iij it. anim. cap. I. pag. 31 S. Vide Notas α mendationes num.

1. tibias canora. J Apin ut tibiae ex iis eanorae fiant Siezeruribus hinn Iei, - ουνε . ., λων, factas olim tibiasseribit Athenaus lib. 4. pag. I 8 .h Delphinu. J Arist. lib. 1. de pari. anim. cap. s. pag. 989. Addere balaenam potuit, aliaque cetacea, quae animal pariunt, eum Alberto. lib. 3ia de anim.

trach. 2. cap. I. pag. I 3.

. Aquatilium mollibin. I Mollia sunt, litigo. sepia e polypus. His inolui Iamilia est. s. Cartila inea. J Raiae . pastinaeae torpedo. Haec ex Arist. doe. est. M libbist. anim. cap. s. pM- ι - . ,

586쪽

LIBER UNDECIMUS. sgi

tur. Cartilago rupta non solidescit. 7 vGraecisa ossa recresciuit, praeterqilam veterinis ab ungula ad ' Homo crescit in longitudinem ad annos usque ter septenos : tum deinde ad plenitudinem. Maxime autem pubescens nodum quendam solvere, dc praecipue aegritudine, sentitur. ἔLX X X V l Il. Nervi orsi a corde , ' δ bubuloque etiam circumvoluti , similem naturam Sc causam habent , in omnibus lubricis - applicati ossibus: nodosque corporum, qui vocantur articuli, aliubi interventu , aliubi ambitu, aliubi transitu ligantes , hic teretes, illi e

lati, ut in unoquoque poscit figuratio. Neque ii solidantur ii aci si

circumvolvuntur nervi.

In omnibus. J In cininibus animalia

s. Cartilago rupta. I QPoniam est sine

medulla, ut de jumentorum ossibi is diximus, idcirco nulla vi ferruminatur. 7. Nec praelo ossa. J Neque ossa. neque cartilκo rupta semel. etescunt. A rist. lib. 3. his . anim. cap. 8. Pag. S. A.i suffraginem. J Ad tibiarum flexum , ubi eae ridi annectuntur. s. Homo croscit. J Macrobius lib. I. in Somn. Seip. eap 6. pag o. Postmseptenos annos μνου geni vestit juvota: rdemque annus finem tu loneum erestendι facit: quarta annorum hebdomas implata in latum quoque crescera ultra jam prohibet, o c. Io. Godmu qimidim solυere. J Explicare se se articuli omnes , artusque incipiunt. Certe tum vox immutatur . mammae turgescunt. - αἰδοῖα ,ου , αμα papillae tum verruculantur, quae riuuae prius exstabant : e gracilibus fiunt et assiotes, Ἀ-nioresque multo: similis & in virginibus eventus. Ita Philosophus, lib. 7.

Seu. L X X X U I I I i. N.rvi orsia eo A. J Tanquam a primaria origine Arist. lib. I. hist. anim. cae s. pag. Us

Galenus lib. de nervorum dii Iect. cap. r. - . de cerebro uervos E T A T I O. bus, qua constant opibus . is ossibiis applicatitur nervi, adharent. T AE. deducit. Et vero verveces adacto In ter oecipui S collum cultro , illi eo concidunt , in te: cupio scilicet motu . sen- idque de celebro in nervos meante. Sed oliginem manifestalia Galenus est contemplMus: Ait istoteles, Occultiorem Itaque rationem reddit sententiae iliae: Nam si cor aliqua ex parte nervos continet ,& cor praecipuum omnium membrori mei . nervos certo aliis lubminiitrat. At in eoidis sinti maximi nervi conspieiun

conlpicuam originem habere nervos si-tenaur a medulla, quae partim eranto, partim spina continerit r. L. Bub iis M. J Nec bubulum modo. sed δc humanum totum ein nervaecis si-bris constructum. Vide No de Emend. num. XCIX. 3. Sinitem naturam. J Cum medulla, de qua proxime dictam est Igitur

nervi e sannume, tanquam λ prima ac remotiore siti origine ortum habent: . a medulla proximam.

homine , tex. '. pag 67. Sunt autem.

olla lubri ea ob humorem interj cctam. s. Neque is solidantur. J Arist. lib. 3.

587쪽

ssi C. PLINII NATUR. HISTOR.

mirumque , vulneratis A sem mus dolor et 7 praesectis, nullus. 3 Sine nervis hinni quaedam animalia . ut pisces: arteriis enim constant. φ Sed neque his ' molles piscium genoris. Ubi sunt nervi, interiores conducunt membra, superiores revocant. Inter hos latent arteriae , id est .s spiritus semitae. His innatant venae, id est, sanguinis rivi. Arteriarum pulsus, in cacumine maxime membrorum evidens. index sere morborum, in modulos certos. legesque metricas, per aetates, sta bilis, aut citatus , aut tardus, descriptus ab Herophilo medicinae vate , miranda arte, nimiam propter subtilitatem desertus, observatio 1 o ne tamen crebri aut languidi ictus, gubernacula vitae temperat. LX XXIX. Arteriae carent sensu : nam dc sanguine. Nec omnes vitalem continent spiritum : praecisisque torpescit tantum pars ea corporis. 3 Aves nec venas nec arterias habent: item serpentes, testu.

INTERPRETATIO.e J Sed neque arteriis con- cantur. stant in pistium genere ii, qui molles vo- i Cmdueunt. J Oito lubet, ducunt. N o TIE. 6. Summuι ἀοIor. J Qitoniam ubi nervus, ibi sensus, ut ait Galenus, lib.

de motu muscul. cap. r. pag.

vum praecidas, tota ea pars. quae a continuitate terebri, unde nervi exeunt,

per sectionem fuerit separata, illieo stupet, ae sensu privatur. 8. Sine nemis. J Ouoniam flex ion ibus membrorum earene. Qtiare pisces qui nullos flexus nisi pinnarum habent, ibi

tantum nervos habebunt. Arist. lib s. hist. anim. cap. s. p. 323. dc Albertus lib. 3. de anim. Mach. I. cap. 7. P. III.

s. Molus. J Sepia, loligo, polypus.

Io. In cacumine. J In extremis par- albus eorporis, quae carent musculis de

carne.

II. In modulos certos. J De his multa Gellius, lib. 3. cap. Io. p x38. Pliniusqne iterum lib. xs. lech. 1. de nos ibi

cum eo.

I L. Per auues. stabitis . citarus, aut tardus. J Deest haee tota elausilla in MSS. R. I. L. & Paris de redolete nobis glosso ma videtur. r. ubemacula vita. J Quae si va-ktudinis ratio, qaae corporis habitudo,deelarat : qui sit tenendus in eibo ae

potu , quibus vita gubernatur, modus, praecipit, ac temperiat. s.h. t x x X I X. i. Arteria earent sensu. J Sentiunt tamen eae quae adjunctam habent membranam eamque nervosam r carent aliae sensu. vide Barthol. lib. de arteriis, pag. 6 1. L. Nans . J Sententia haee suit Erasistrati, statuentis sblum vitalem spiritum, sine ullo sanguine , arteriis contineri : quam Galenus confutat. lib. de venae se h. adv. Erasistr. atque alibi passim. Et sane arteriotomiam in retiis morborum generibus recentiores medici

approbant.

. Aves nee υemti. J Sed fibras tantum minutasque venulas. Philosephum sequitur alemcni lib. I. hist. Cap. 4. p. si g. in iis animalibus quae minutiora sunt . Sc pauxillum habent sanguinis, aut propter naturam , aut propter pinguitudinem. haud fatis conspicitas esse venas : siqi iidem horum colafiisi sunt, quemadmodum rivuli quipiam largiora obducti Iimo, quorum tractus idcirco obscuri sunt, quia eon sit. Ae sunt animantium quae m. in uir, in quibu.

588쪽

LIBER UNDECIMUS. .

dines , lacertae , ' minimumque singuinis. Venae in praetenues postremo F fibras subter totam cutem dispersae, adeo in angustam subtilitatem tenuantur, ut penetrare sanguis non possit, aliudve quam exilis mor ab illo, si qui cacuminibus innumeris I sudor appellatur. I Uenarum in umbilico nodus ac coitus. FXC. Sanguis quibus multus & pinguis , iracunda. : maribus, C A pumquam feminis, nigrior et i & juventae magis quam senior & inferiore XXXViu. parte pinguior. Magna & in eo F vitalitatis portio. Em illus spiritum secum trahit : si tactum tamen non sentit. 7 Animalium fortiora,

nis sunt . ἱνας ο- φλιέων Sola vena magna in omnibus, etiam in parvis, prae ceteris conspicua est. Ipse tamen Plinius & venarum nomine in avibus quoque abutitur cum lib. αν. sect 38. venam sub ala columbis jubet in eidi. ad mulos cruore QTuscis : nempe quia ibi magis conspicua est. 4. Minimumque sanguinis. J Legitimus stellio sanguinis expers omnino criaitur, Plinio ipso teste. lapta sech. so. Aiuntia ranas carere eo. Praeterquam in oculis.

s. Fibras. J Fibra Latinis est radicula minuta erassioribus adhaerens : quasi militudine Plinius minutas venulas nune fibras voeat. lo. sibi cacuminibus J Cacumina aeeipimus . uti Paulo ante, cum dixit,.Arteriarum puhus in cacumine membrorum idcns , pro extremitate ae fiammitate

venularum , sive fibrarum i atque id imi liatione Lucretii, qui lib. I. v. id ita eeeinit:

Tum p rro quoniam extremum cujusque cacumen

Coet u es aliquo , nostri quod rar-nere sensu

nequeunt, id nimirum sno partibus exstat, D minima constat natura. . Sudor appellatur. J Ita libri omnes. Forte , sudorem expellit. 8. Venarum in umbilico. J Venae umbilicatis eum ceteris omnibus continuitatem Laurentius adstruit, lib. 6. Analom. cap. s. pag. 286. Hippocrves ip- initio libri de genitur , venatiuum nium ait nei vorrumque eortum in puden

h. M. ribus, quam. J Dilutiorem esso finguinem seminarum, quam mari MHippocrates docet, & Galenus : videmus quoque quotidie experimento : Scratio est , quia minus sunt calidae. Negat innam Arist. Iib. D anim. cap. 4. pag. 3.76. quem Plinius merito hae in parte deserit. Negat & Albertus M.

i 6. Aristotelem siecutus. i 3. Et juventa. J Ratio eadem , quia in. Juvenibus plus caloris. Contrarius in men Arist. loe . et t. pag. 3 2. In insantibus . inquit, dilutior est largiorque canguis: in senibus, crastias . niger, paueus aetate stata, mediocris. 'Eν - - νε ιέ,--ι s πλῶον ον is sa. πα, Ν -- , s Γλυον ' , άκμα- . Et inferiore parte. J Inferiorum antis malis partium sanguis est erassior. Vide Notas & Emendationes num. C. s. Vitalitatu. J Hinc sedem animae sanguinem esse veterum plerique dixerunt.

s. Tu tum ramo non sentit. J Quemadmodum neque excrementa alvi: quin neque cerebrum. neque medulla, inquid Arist. lib. 3. de pari. anim. cap. I . pag. 368.

. Animalium fortiora. J Arist. lib. M

589쪽

C. PLINII NATUR. HIs To R.

quibus sanguis crassior: sipientiora, quibus tenuior: timidiora, ' qui

bus minimus, aut nullus. Taurorum celerrime coit atque dα- rescit, ideo pcstiser potu maxime. Aprorum, ac cer Orum, caprearumque, & bubalorum omnium non spissatur. ki Pinguissimus s asinis, homini tenuissimus. His quibus plus quaterni pedes, nullus. obesis minus copiosus, quoniam ' absumitur pingui. Ptofluvium ejus uni fit in naribus homini , aliis nare alterutra, quibu1dam per inferna : multis per ora stato tempore, ut nuper Macrino Vis o viro Praetorio : sed omnibus annis δ' Volusio Saturnino Urbis xo praefecto, qui nonagesimum etiam excessu annum. Solum hoc in coris pore temporarium sentit incrementum : siquidem hostiae abim-

dantiorem fiuidunt, si prius bibere.

INTERPRETATIO. 3 Assumitur. J Abit in pinguedinem. N o T AE. 1. Quibus tenuior. J Arist. Ioc. eit.

Galenus, lib. quod animi moIes, cap. T. pag. 612.

s. minimm. J Hue illud pertinet, quod de tironum delectu ad militiam scribit Vegetius, lib. i de re milit.

P. t. pag 4. Omnes nationes. inquit, vicina sunt Soli, nimio caloresceatas,nmplius quidem sapere, sed minus habere sanguinis dicunt: ae propterea consta ιiam ac fiduciam cominus non habere pugnandi , qtura metuunt vulnιra , qui se exiguum sanguinem habere noverimi. Con. era septentriona tra populi, &c. o. Aut nullus. J Arist. loc. eit. Τὰ ανα - μ . Vide No ras & Emend. num. CI. II. Taurorum J Arist Ioe eit. δc lib. his . anim. eap. pag. 369.

I x. Ideo pestifer. J Plinius lib. 13.

I. Taurinus sanstiis recens inter venena est. &c. II. Ac cerυorum. J Arist. loe eit &Iib L hist. anim eap 6. pag 3 Sed de aptis nihil Philosephus . neque qui Philolbphum tranteripiisse videtur , Al

I . Caprearumque. J Πυκος, ψλ- ,s Arist. loeis citatis. I. Pinguissimus asinis. J Hoc est, crassissimus. ut antea monuimus. Sie enImpinguissimum tenuissimo opponit e uti Philosophus, a quo haee mutuatur, lib.

6. His quibus. J Arist. lib. I. hist. anim eap 4 pak 38.1 obesis. J Ouoniam iners singuis de inutilior abit in pinguedinem. Arist. lib.

numero sanguis e naribus d μι t tis. Macrino Visco. J In MSS. Reg. r. L. Coib. I. E. Paris Maerino Πιω. Libentius agnoverim , Macrino Vin Lei, cujus mentio in inseripi. vet. apud Gru-zer. Pag 133 1 o. Volusio. J De eo egimus,l. .sect r2. xl. Sentit inerementum J Albcrius M. lib. 3. de anim. Ira 2. 2. cap s. pag. 34 c. Sicut in his qui frequenter potant multum vinum . pracipue Pod est forte o, rubeum: illi enim multum atraprunt sanguinem. Phaedius, lib. . Fabular. de Pron etheo ebrio :Vbi irrigatus multo venas nectare. dcc.

xx. Siquidem hostia.J Arist. lib. 3. hist.

590쪽

LIBER UNDECIMUS. 38s

XCI. 3 Qtiae animalium latere certis temporibus diximus, non habent tunc sanguinem, praeter exiguas admodum circa corda guttas, miro opere natura: : sicut in homine , vim ejus ad minima momenta mutari, non modo tantum in ore materia suffusa, verum ad singulos animi habitus, pudore, ira , metu : palloris pluribus modis, sitem ruboris. Alius enim irae, & alius verecundiae. Nam & in metu refugere, dc nusquam esse certum est e multisque non transfluere transfossis: quoὸ homini tantum evenit. Nam quae 3 mutari diximus , colorem alienum aCcipiunt quodam . repercussit: 7 homo solus in se mutat. Morbi omnes morsque sanguinem absumunt. Io XC II. Sunt qui subtilitatem animi constare non tenuitate san- CA pueminis pulcnt , sed cute operimentisque corporum magis aut minus XXXIX, Sruta esse, ut ostrea dc testudines : 3 boum terga , setas suum obstare tenuitati immeantis spiritus, nec purum liquidumque transmitti: sic& in homine , cum crassior callotiiorve excludat cutis: ceu vero non is crocodilis & duritia tergoris tribuatur, & solertia.

X C I I I. Hippopotami corii erassitudo talis , 3 ut inde tornentur hastae , & tamen quaedam ingenio medica diligentia.

INTERPRETATIO. Ingenio medita. J Ingeniosa diligentia, ut morbis suu medeatur.

Sea. XCI. I. Qua Ps, glires, & mures Alpinos, lib. g.

sect. 14. &C. L. Non modo tantum in ore sussus . JQuod in homine uolo evenit. Prius in .epre legebatur , Non modo tanto minore

Et nusquam esse. J Nulla in parte

corporis, quam possis liquido assirmare. 4. Non transfluere. J Cum eo metu percelluntur , quo anguis omnis refugit. Mutari diximus. J Chamaele item, polypum. 6. Repercussu JRepereussit colorum qui iis rebus insunt, quas proxime attin

gunt.

. Homo sim in se. J Non viderat

Plinius pavones nostros Indicos . ιesCMys d'Inde , qui multos colores gutture dc paleari variant in seipsis. Se r. X C II. r. Sunt qui . J Carpere Philosophum videtur. cubus haec senten-Ha, lib. x. de Anima:

. Eoum terga. J I in libri omnes eonis ditivi r publici , tergora. . Immeantis spiritu . J Aetis se se insinuantis in corpus. s. Excludat. J Purum liquidumque aerem non transmittat. Sunt haee plaeitaeorum qui subtilitatem animi constareeutis tenuitate albitrabantur et quae Plinius mox coarguit pluribus exemplis. Sed . X C I I l. I. Vt ιnde tornentuν

Arist. lib. x. his . anim. cap. Ιχ. pag. io A, Incredibile inmen : saltem dixivet, , ut essent jacula, non venab la. Modestius Herodotus lib. 2. Euter-pe. pag. 1 7. dixit, tela, missilia, jacula. h. Ingenio medies. J De ea re superius egimus, lib. s. sect. 4 .

SEARCH

MENU NAVIGATION