Caii Plinii Secundi Naturalis historiae libri 37. Interpretatione et notis illustravit Joannes Harduinus Soc. Jesu, jussu regis christianissimi Ludovici Magni, in usum serenissimi Delphini

발행: 1685년

분량: 663페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

571쪽

C. PLINII NATUR. HISTOR.

ab eo detrahi tantumdem , & ideo non vivere hominem ultra centesimum annum defectu cordis, AEgyptii exillimant, quibus 7 mos est cadavera altervare ' medicata. Hirto corde gigni quosdam homines proditur, neque alios fortiores esse industria , sicut ' Aristomenem 3 Mellenium , qui CCC. occidit Lacedaemonios. Ipse convulncratus &captus, semel per cavernam lautumiarum evasit , angustos vulpium aditus 1 cutus. Iterum captus , mitis custodibus ibmno , ad 1gn m advolutus lora cum corpore exii sui. Tertio capto U Lacedaemonii pcctus dillecuere viventi , hirtutumque cor repertum est. Io LXXI. In corde summo pinguitudo est quaedam , laetis extis. Non semper autem in parte extorum habitum est. L. Postumio Albino Rege sacrorum post centesimam vices mam sextam Olympiadem , cum rex Pyrrhus ex Italia discessiit et , cor in extis aruspices inspicere c crunt. ' Caesari Di statori, quo die primum veste purpuis rea processit, atque in sella aurea sedit , acrificanti bis F in extis de-

INTERPRETATIO. a Medicata. J Medicamentis condita.

. Mos est. J Herod. lib. 2. Euterpe,

8 Hirto corati. J Sive hirsuto , piliis

reserto Sie quorundam latronum eorhirsutum esse repertum serabit Muretus, lib. I x. Variar. cap. IO.

s. Aristomenem. J Valer. Max lib. I. p. g. pag. 71. Admirabilivi Aristome-nu Megram eor: quod Athenienses obex miam calliditatem exsectum, pilis refertum

invenerunt: eum eum aliquoties captum,

astutia elapsum cepissent. Io. Lautumiarum. J Ita M S S. omnes. Alii latumiar, 3c Iatomias scribunt:

hoe est , lapicidinas, leu lora lapidibus

exsecta. II. Lacademonii. J Unus omnium Valerius Max. memoriae lapsu pro Lacedaemoniis Athenienses scripsit. Refert hane historiam clemens. Alex. apud Eusebium, lib. 4. Praepat. pag. Is 7. & Pausan. in Messeniaeis. Stephanus item , verbo 'Aν--ἰα, pag. SI cx Herodoto , Plutarcho , & Rhiano auctoribus. Sea. L X X I. r. Pinguitudo est. J T v adeps, a m-λη quae facile eordis calore liquaretur , discrepans V ide Bartholin. lib. x. Auarum. Relam. cap. 6. pag. 23s. & Riolanum, lib. x. Anthropogr. cap. 6. PT 8O 2. Reee sacrorum. J Qui saera a selis regibus obiri eonsueta perageret, regibus exactis: quem, ut par ei auctoritas inesse videretur in eo munere, regio nomine de rarunt. sacrorum Re in appellantes. Ita fere Pleud Fenestella, lib. de Sacerd. Rom. cap. XI. Regis laerorum apud Tullium mentio est, Ini Orat. de Arusp. resp. & pro Domo

3. Post centesimam. J Vide Notas demendationes num. L X X X I X. . Casari. t Plutareh. in Caesare, pag. 737. Appianus, lib. t. de Mil. Civit. pag. 3o I. Suetonius in Julio, eap 7. Eo arrogantia progressias est , ut aruspice tristia . sine corde exta sacro qu-ans

nuntiante . futura diceret latiora . eum vellet: nec pro ostento ducendum . si pecudi eoν d fuisset. Jul. obseq. cap. I 27. Casari Dictatori exta sine corde inventa ripse Casar 13. vulaeribus in eurio Pons peιana a conjuratis confossus.

s. In extis defuit. J Fiebat id astu, doloque aruspicum, eor victimae clam subtrahentium, ut eo ostento ab inc

572쪽

LI HER UNDECIMUS. 367

suit. Unde quaestio magna de divinatione argumentantibus , potueritne I sine ullo v scere hostia vivere , an ad tempus amiserit. Negatur cremari posse in iis, qui cardiaco morbo obierint : negatur Aveneno interemptis. C rte exstat orat o ' Vitellii, qua reum Pi nem ejus seciciis coarguit, hoc usus argumento : palamque testatus , non spotuitie ob venenum cor Germanici Caesaris cremari. Contra genere morbi definius est Piso. L X X II. Sub eo pulmo est, spirandique ossicina, attrahens ac reddens animam , idcirco spongiosus, ac λ fistulis inanibus cavus. Pauca eum ut dictum est) hasent aquatilia. 6 At cetera ova parientia Iaexiguum, spumosum, nec sanguineum : ideo non sitiunt. Eadem est causa , quare sub aqua diu ranae dc phocae urinentur. β Tcstudo quoque , quamvis prae grandem & si ab toto tegumento habeat, sine sanguine tamen habet. Quanto minor hic corporibus , tanto velocitas major. 7 Chamaeleoni portione maximus, & nihil aliud intus. U

ptis deterrerent Imperatores : vel ut plures hostiae Iitarentur, eum priores sui me tristes dicerentur, ut Athenaeus aniniad. vertit. lib. s pag. 38 o.

6. Vnde quassio. J Cie lib. 1 de Divin. pag. Sed afrs , inquit , in

rauri opimi extis i nmolante Casare cor non fuisse: id . quia no a potuerat accidere , ut sue corde υιctima ιδε υιverat, i assicandum

esse l.m interiisse cor. &c. Vide & lib. I. ae Divin. pag. Σον. 7. Si is ullo visere J Sine ullo eorde. Ita M S S. omnes. Editi nonnulli,

ventriculi, hoc est . oris stomachi. quod vece res quoque appellarunt: hujus enim mira est cum corde, cerebroque conlensio, de qua Laureo ius I. ε. c. I S. P g O . s. I initii. J Hujus vehementiam in dicendo advellus Pilbnem Tacitus prae-

dieat, libo Annal pag. 7 .

io. Cor Germanic .l Suetonius in Ca.

ligula , cap i. de Germanico Caligulae

patre: Antiochra obiat , non sene et inen rho cione. Nam pratir Γυoris , toto corpore erant. O, spumas, per os flue

bant, cνem tti quoque eor ιnter ossa arco . νuptam repertum est. c ut ea natura ex -

n/queat. Narrat Thuanus lib. I. Histor. de Helveto glaJiatore Huldrieo Tui glio , cadavere flammis tradito , absumi eoe haud potui sie.

selum qui veneno , sed & iis qui cardiaco morbo interitent, evenire id pro iisello habeti vellet. Se L X X I I. i. Sub eo.J Sub corde

pulmones exstant, quibus ipsum cingitur. Sunt hae dcinceps ex Arist. lib. 3 de par anim. cap. 6. Pag Ioo 9. x. FHuiu 3nambm. J vocat Philosophus Fiequentibiis pulmo cave nis hiat, quas venae permeant, in quibu, plurimum lauetuinis. 3. Vt dictum e 1. J Libro s. siec . 6. . At cetera. J Lacerti . testudines, aves. Arist loe. cit & Albertus. lib. I . de animal. cap 6. pag. 38 . Vide

Notas & men d num x C. s. Eadem est eausa. J Ouia spumosus est , & fungosus , plurimum adris in se

continens, quo uno resigeratur id enus abuncte aliquanto tempore , dum sub aqua est. Arist. loe cit. 6. Testauo quoque. J Arist. loe. cit.

. Chamatiora J Plutarchus , lib. de

'ert. anim ex Theophrasto , parum ac, lse scribit. quin totum corpus pulmone sit plenum.

573쪽

sos C. PLINII NATUR. HISTOR.

LXXIII. Iecur in dextra parte est. R In eo quod caput exto

rum vocant, magnae varietatis. 3 M. Marcello circa mortem , cum

periit ab Hannibale, defuit in extis. Sequenti deinde die geminum repertum est. Defuit & C. Mario , cum immolaret Uticae : Φ items Cato principi Kalend. Ianuariis, cum iniret Consulatum , quo anno interfectus est : Claudio succestori ejus, quo mense interemptus est veneno. Divo Augusto Spoleti sacrificanti β primo potestatis suae die, sex victimarum jecinora replicata intrinsecus 7 ab ima fibra reperta sunt: responsumque duplicaturum intra annum imperium. Caputio extorum ' tristis ostenti caesum quoque est , praeterquam in solicitudine ac metu: tunc enim perimit curas. Bina jecinora leporibus N o Tpulmo Intvι. Tamen de eorde diximus lib. 8. sei h si. De ejusdem jecoris praestantia in medicina , dicemus lib. 18.

Se i. L X X III. I. 'cur in dextra. JArist. lib. x. hist . anim. cap. Is . pas χε s. Aliquando tamen jecoris ae lienis permutatas sedes. ut illud in laeva , in dextra foret iste , visum a se Mediei testantur apud Schen exium , lib. Observ. Medie. pag. 447. x. In eo. J In jeeote. Caput jecoris ex omni parte diligentissime aruspices eonsiderasse tradit & Cieero lib. 1. de Divin. pag. 21 . Plutarchus in Marcello , pag. 3Is. κεφαλι-- Ocat. Ceteri seriptores Latini . eum Plinio, ο ν eaput extorum. Pars est le-coris superior . gibbera , di rotunda, Laeonicae testudinis ritu. M. Marcello J Plutarchus loc. cit.

Valetius Max. lib. I. cap. 6 num. s. de M. Marcello e Is eaptarum Dracusarum , Hannabata ante Nolana ma-nia a se prranum fugere eoacti gloria tn- flammatus . cum summo studio niteresur , ut Poenorum exercitum aut in Italia pra- semeret , aut Italia pelleret, solennique saerificio voluntates Deorum exploraret: qua prima hostia ante se iam decidit, ejus jecur sine rapite inventum est r proxima eaput iocinexu duplex habuit Ita monitus M. Marcellus. ne quid teme-Fe eonaretur . insequenti nocte sprevitandi gratia eum paucis egredi ausus , a multitudina hostium in Brutiis eircumventus, Aque magnum dolorem ac detrimet tum patria interitu suo attulis. Vide 3c Liv.' lib. 17. pag. 3os. Haec omnia Cicero ridet, lib. 1. de Divin. PV. . Item Caio. J Caligulae. s. Diυo Augusto. J Suetonius in Augusto , cap. 9s. Prrmo autem Consul mei augurium evienti, duodecim se vulis res. ut Romulo . ostenderunt r---- Ianti omnium υictimarum jocinera replicata intrinsecus ab ima fibra patuerunt ri nemine peritorum aliter conjectante, quam Iara per hae magna portendi.

6. Primo potestatu. J Quo die bel Iam

sibi eontia Antonium. una cum pol stat te Praetoria decretum intellexit , Dio, lib. 46. pag. Ii. Miscet omnia suetonius , loco allato , cum id ad primum Augusti Consulatum resexre videtur. Plinii verba ab eo transcripta ibi palam est.

. Ab ima fibra. J Jecoris extremae

partes , imo & cordis, & eujustumque viseeris, fibrae vocantur. 8. Intra annum J Antonio devicto.

s. Tristu senti. J vel tristi ostento. io. Casum. J victimarii eultro imprudenter laesium. Hinc Ovidius lib. I s.

Metam. vers. 794. Magnosque instare tumultus Fibra monet, cesumque caput reperitur

in extu.

Decio quoque immolanti, eaput jecin

ris exsum repertum Livius notat lib. g. pag. IIy.

Ir. Bma iecinora. J Lobos interpretor, pinnasve geminas, in quas animantium pleiotimque, si bovem,aliaque excipias,i3 circa

574쪽

circa Bri letum & Thamen, & incirerrone se ad Propontidem. Mirumque transsatis alio interit alterum. L X X IV. In eodem est fel , non omnibus datum animalibus In Euboeae Chalcide nullum pecori. In Naxo Taegrande geminumque, ψ ut prodigii loco utrumque advenae. Equi, muli, asini, cer- fui, capreae, apri, cameli, delphini , non habent. 7 Murium aliqui habent. R Hominum paucis non est, quorum valetudo firmior, deis vita longior. Sunt qui equo non quidem in jecore esse, sed in alvo pu- . tent: ' & cervo in cauda, aut intestinis. Ideo tantam habent amaritudinem , ut a canibus non attingantur. Est autem nihil aliud, quam pur- 1 ci gamentum pessimumque sanguinis, dc ideo amarum est. Certe je-

digitis, tegi & eontineri Gunt. Barth lin. Iib. I. Analom. cap. 14. pag. 83. Jecur ita fissum in iis lepotibus esse Phi. Iosephus ait, Iib. x. histor. animal. P. Is . pag. 26s. ut cum reipsa diis liratum non sit , ejusinodi tamen esse videa

mendationes num. X C I. Sact. L X X I U. I. Non omnib-. JAristot. lib. r. histor. animal. cap. pag. 239. & lib. 4. de pari. anim. cap.

a. pag. IULO.

x. In Euboea. J Arist. Iocis cit. Ctesias quintue in Indicis , apud Herod. pag. 667. 3. In Naxo. J Arist. pag. I O:βc pag

. Ut prodigii lora. J Triste ostentum

advena putat esse , cum ibi facit rem divinam : utrumque non naturae instituto rarus, sed portenti alicujus significatione accidere. s. Equi, muli, sec. J Arist. lib. 1. histor. animal. cap. 18. pag. LII. NIib. 4. de pati. animal. cap. I. p. Iox a Ctesias apud Photium eod. 7 . pag. Is , negat fel esse iis animantibus , quibus est Elida ungula. Arist. loe. eit. In cer

vis agnoscit quiddam selli simile , sed i

multo coneretius. l

ε. Capro , apri, eameli. J Capream nunc appellat, quae Aristoteli loeis ei- ratis Ue3ξ appellatur : alii damam red-

Tom. II.

dunt. ΛἰKς 4 ,α, quam Plinius eapream quoque transtulit lib. 8. sech. 81. fel inprimis laudatur a Diosc. lib. 2. cap. 96. Camelis, delphinoque inesse fel n gati a quibusdam Philosephus ait Ioe. eit. Seriptor Arabicus apud Mehart.

pari. I. de animal. lib. a. cap. I. pag.

7. habere ramelum ait quiddam fellianalogum , quod interdum etiam fel v eatur, uti ab ipsis Plinio, Itb 18. 2Eh. x s. Vide Notas 3c mendationes num. xCII. . Murium. J Arist. Ioeis est. 8. Hominum J veteribus id olim ere

ditum, felle carere longaevos . argumento ducto e eervorum lidipedumque genere , ut Arist. ait Ioeis et t. s. Et eemo. Vide Notas & mendationes num. X CIII. ro Non attingantur. SubintelIige ,

intestina. mollit hoe Plinii dictum Philosophus, lib. x. de histor. animal.

p. 18. pag. 16 L. ita ut affirmet quidem a canibus non attingi , sed hae e reptione adhibita, nisi cervi valde pingues fuerint : -υναι-ν ἐτι sumis inως, uiti τις κυν- ἐθελes inisu , μῶσς ε - γω - ω,οῦ ἐ-Et sane iis nostri venatores eanes suos cibant, idque voeant,

Ti. Et ideo amarum est. J Vide Notae& Εmend. num. X C I V. I x. Certe iecur. J Arist. lib. h. hist. auim. eap. IS. pag. 1 T.

575쪽

s o C. PLINII NATUR. HISTOR.

eur nulli est, nisi sanguinent habentibus. ' Accipit hoc a corde, cui jungitur: funditque in venas. LXXV. Sed in selle nigro insaniae causa homini , morsque toto reddito. Hinc & in mores crimen, bilis nomine. Adeo magnum 1 est in hac parte virus, cum se fundit in animum. Quin & toto corpore vagum, colorem quoque oculis aufert : illud quidem reddi

eum, etiam ahenis et nigrescuntque contacta eo : ne quis miretur ia. venenum esse serpentium. Φ Carent eo , qui β absinthium vescuntur in Ponto. 7 Sed renibus & parte tantum altera intestino jungi-1o tur, in corvis, coturnicibus, phasianis: quibusdam intestino tantum, ut columbis, accipitri, muraenis. 'Paucis avium in jecore. Serpen

tibus portione maxime copiosum, & piscibus. Est autem plerisque toto intestino, sicut accipitri, milvo. Praeterea in jecore est & cetis

INTERPRETATIO.

guinem. ι tingit aliena quibus exeipitat. N o T AE. ses. LXXV. r. sed in seis IQuod vestra biliaria, seu sellis, ut vocant, sollieulo. rana lique biliaria eon inetur: diuque retentum aduritur : dc nigrum inde colorem trahi. Hanc insi. niam a felle μαν- --, a --λαIγλύι discriminat Galenus , Coniment. 6. in Aphorism. Hippocrat. 1 P g- χε O.

L. Morsque toto reddito. I In dysente. tiae morbo. qui ortum ab atra bile duxerit: jecore in duodenum intestinum, per potum ranalenive biliarium , bilem propellente. Galenum lege ici Gomment. . ad Aphorisin. HippocI. 1 .

3. Colorem quoque omis. J In morbo regio, quem effuso facit biliosi humo ris in universum corpus Inde tota cutis flavescit aureo colore. inprimi' i Ie oculi , in quibus propter ingentium eand rem eolor ille vitiosus magis conspi

cuus est.

4. Venenum esse serpentium. I vide quae de veneno serpentium diximus sech. 61. Id ibi in teste situm esse negavimus,

recentiores secuti scriptores. s. Carent eo. J Hoc vero , non de gominibus, sed de pecore tantum , qu- absinthium veIeitur. aeeipiunt Alianus, lib. x t. his . anim cap 19. 3c Stephanus, verbo 'Aψ νῆιμ : uterque ex T heophrasto. lib s. histor. plant. cap. 18. ut de Apollonius, histor. Comment.

s. Absinthiam. J Vel absinthio..

Utrumque recte et illud antiquis, α - M S S Reg i 1. COIberi. i. a. PaIis Chim. bie Tibullust Phorbam innoxia taurias Vescar, Sce Plinio alias iamiliaris locutio. Indicem vide. . Sed renibus. J me est , summis lumbis , quo loeo tenes esse ibi ent ii xl qui series habent. At quemadmodum Plinius iple animadvertit inferius. lea. 81. Renes pe inaris fruam ιβ ee nulli. g. Paucis avium. J Ut gallinis . M

attagenis. σ

s Est autem plerisque. I Avium plerisque , inquit. toto intestino porrigitur,. pari cum eo longitudine.

576쪽

LIBER UNDECIM Us. 37r

omnibus: vitulis quidem marinis ad multa quoque nobile. Taurorum selle aureus ducitur color. Aruspices id Neptuno & humoris potentiae dicavere: geminumque fuit Divo Augusto , quo die apud Actium vicit. L X X V I. Murium jecusculis fibrae ad numerum Lunae in men- Ise congruere dicuntur , totidemque inveniri , ' quotum lumen ejussit: praeterea bruma increscere. R Cuniculorum in Baetica saepe geminae reperiuntur. Ranarum rubetarum 3 altera fibra a formicis non attingitur , propter venenum , ut arbitrantur. Iecur maxime vetustatis pytiens , ' centenis durare annis , obsidionum exempla prodi- Ioedere a

LXXVII. Exta serpentibus & lacertis longa. Caecinae Volate rano dracones emicuille de extis laeto prodigio traditur : & profecto

INTERPRETATIO.

ro. Vistilis quidem. J Ea quoque animalia , quae vesteula fellis destituuntur,

ut cervus, camelus, delphinus, quae superius assimare visus est felle carere, noeest , eo fellis follieulo : alterum ni- lhilominus habent bilis receptaculum , quem vocant , canalemve biliarium , qui ab hepate reista abit in intestinum. Horum e numero vitulus m tinus censendus est, ut Bartholinus animadvertit , lib. I. Analom. cap. II, pag. s . Sunt igitur bilis seu sellis vasa duo: vesteula, & canalis. Prius vitulo marino adimit Philosophus , lib. 1. histor. animal. cap. Ig. pag. 213. Posterius non negat. ii. Et hun oris potentia. J Ira Reg. r. a. 3ce. Paris & ult. Dalec. funonis. Forte rectius, Neptuno , ut humoru potentia. 1. Geminumque. J Divo Augusto litante, fel repertum est in hostia gemi

Soct. L x x V I. r. Murium jecuscutis. J AElianus , lib. x. histor. animal. cap. 162. Cunisuurum in Battea saperemi 1. JFibrae nimirum, quae vox iubintelligenda . e superiore clausuIa. Interpolatores

voculam interseruerant, Cuniculara n exta in Bactica sapeaeaninar nos eam induxi mus , ut supervacuam. ac temere inve

ctam.

3. AIrena fibra. J Et quod mirum magis videtur . eum altera fibra propter ve

nenum non attingatur e altera , quam formieae appetunt, contra Omnia vene

na est pro antidoto, ita reserente Manuele Phile, lib. de propr. anim. pag. 76. eap. de rubera: quod ad ranam vulgarem Plinius transtulit, I. 31. sect. 11 4. Centenis. J Coib. 3. solus. septenu. s. obsidionum exempti. J Vide N tas & Gendationes num. XCV. Familiaris est Plinio locutio, Mi inter exea septa, Di in exemptu . ut id quod comis memorat, e libris Exemplorum Hygini, aut riterii Maximi accepisse se si gnificet. Exempla proiisse quidpiam, nec ipse dixerit, nec Latinae patiantur aures. Sect. LXXVII. I. Exta serpent ιιιι cte. J Aristot lib. x. histor. animal.

cap. LO. pag. 278. ubi extorum no

mine , cor , & pulmo . intelligitur: haee sunt in serpentibus de laceitis oblonga.

577쪽

ς 1. C. PLINII NATUR. HISTOR.

nihil incredibile sit , existimantibus , R Pyrrho regi, quo die periit, praecisa hostiarum capita repsille, sanguinem tuum lambentia. 3 Exta homini 'ab inferiore viscerum parte separantur membrana, F quae praecordia appellant , quia cordi praetenditur, quod Graeci appellaves runt si it ovi. Omnia quidem principalia viscera , 7 membranis propriis, ac velut vaginis inclusit providens natura : in hac suit Mpeculiaris causa vicinitas alvi , ne cibo supprimeretur animus. Huic certe refertur accepta ' subtilitas mentis : ideo nulla est ei caro , sed nervosa exilitas. In eadem praecipua hilaritatis sedes, quod ti- O tillatu maxime intelligitur alarum , ad quas subit , non alibi tenuiore cute humana, ideo scabendi dulcedine ibi proxima. Ob hoe in praeliis gladiatorumque spectaculis mortem cum risu trajecta praecordia attulerunt. N o T AE. g. Pyrrho Ny. J Plutat chus in Pyrrho . pag. O . 3. Exta homini. J Aeeepta haee sunt ab Arist. lib. 3. de pari. anim. cap. Io.

. Ab inferiore. J Α jecore, liene, renibus, ventriculo, intestinis. s. aeua pracord . J Ouod cordi praetenditur. Vulgatiore vocabulo μα appellatur, a Graecis: Latinis, septum transversum I quoniam ventrem medium ab iit fimo dispeIcit: Le di aphra-rme. Aliam aeceptionem ejus vocis, pra- sordia, vide inserias, sect. 8 1. 3c lib. 3 o. sech. 14

. . m. J Φρινες proprie mentem significant , quam ivν ό δαι ι etiam Graeei appellant : ad quam quoniam aliquid eonducere diaphragma credebatur, aut quia eum id nimio plus inealelcit,

mens quoque laedatur , de φρεν πιι, seu eontinuum prope delirium excitetur, ea gratia a Platone , dc reliquis vetexibus eodem nomine donatum est : nihil ut intersit, φe-ς an Q es: μια di

xeris.

. Membranu proprau. J Aristot. lib. . de pari. animal. cap x I. pag. IOI1. ubi de qua sint ea prinei palla viscera aperit , cor nempe, carebrumque e Bemembranarum quae natura sit , expli

cat.

g. Iniat. J In hac membrana , nempe diaphragmate. Hac ex Aristoti lib. 3. de pari. eap. I . pag. Io 4. s. Subialι- mentu. J Conseiises certe est illi eum eerebro is quem modo diximus : qui fit per nervos insignes a celebro ad septum illud pertingentes , qui calorem cerebro communicant. Adde fumidos vapores, quos motu suo aiasiduo flabelli instar, transmittit ad cerebrum. Ideo sortassia , Te U-

animae sedem in eo septo locarunt vere tum quidam . ut auctor est Plutarchus,

lib. 4. de placitis Philos. cap. pag. Quam porro vim habeam septenai N intelligendi praecordia. recte explicat

Hippocl. rom. Io. lib. de. moib. sacro, i cap. s. pag. 43I Io. Ideo nulla. J Hoe septum media,

eaque praecipua sui parte, i eaput seu

principium vocanti constat exiliore ac tenuiore membrana, sed qtia collis adhaeret, carnosius es , , ut Philosophus sci ibi eloc. cic. II. In eadem pracvua. J Aristot. l . cimi 11. Aurum. J Aristotelem sequitur. qui Ioeo et t. & sech. pmbl. s. seriis bit hunc titillatum fieri .iata v μα α

gruentius mori nostro loquendi dixisset rad has etiam usque id 1eptum percin

Mortem eum risu. J Sed cudomo. risu scilicet. Atistot. loc. cit.

578쪽

L1BER UNDECIM Us. 1 3

L XXVIII. x Subest venter stomachum habentibus, ceteris simplex, ruminantibus geminus, sanguine carentibus nullus. 3 Intestinus enim ab ore incipit, de quibusdam eodem reflectitur, ut sepiae, polypo. In homine annexus infimo stomacho , F similis canino. . His solis animalium inseriori parte angustior : itaque & sola svomunt, quia repleto propter angustias supprimitur cibus: quod a eidere non potest iis, quorum spatiosa laxitas eum in inferiora transmittit. L X XI X. Ab hoc ventriculo lactes in homine Sc ove, per quas labitur cibus, R in ceteris hilla: : a quibus capaciora intestina ad alvum , hominique flexuosissimis orbibus. Idcirco magis avidi ciborum , quibus 3 ab alvo longius spatium. ' Iidem minus solertes , quibus obesissimus venter. Aves quoque geminos sinus habent quaedam

unum, quo merguntur recentia, M ut guttur: I alterum , in qhurra INTERPRETATIO. a Intestinus. J In testinus . qui ven-l quibusdam ad os reflectitur, uis vicem habet, ab ore ineipit, & in i ut in sepia, &e. N o T AE. SeeF. L X X v III. r. Subest vin*.J

Ventrieulus , ι Estomach. Sunt haec accepta ex Arist. lib. 3. de pari. cap. I .

L. Ruminantibus gemin-. J Ut lepo-xi. Vide Notas de Emend. num. X C U I. Intestinus enim J Ita MS S.

omnes.

4. In homine annexus. J Ventriculus sciliret, stomacho sie enim oti ficium ventriculi veteres, ut diximus , appellabant annexus. s. Ssmilis eanino. J Arist. Iib. i. hist.

anim. cap. Is . pag. ras.

s. His solis. I Homini, de eant. 7. Propter angustias. J Itiferioris orificii. Sis F. L X X I X. i. Lactes in hemine me. J In M S S. omnibus lactis in singulari seribitur. Lachium non idem est

apud veteres & reeentiores signi ficatus. Majoris nominis auctores, pro intestinis gracilibus mollioribui qtie aec: piunt, quae in homine & ove , aliisque etiam . currunt, per quae cibus labitur. Gloss. Vet. Laa s Metrix ἔντεροι V sν. Pilicianus lib. 6. m. 68έ. Ha iactes, inquit . partes sunt intestinorum. su-gulare, hae lactu est. Titinmus : Lactu agmina. Pomponius: Oro te, Base, per la

cies tuas. Nonius et Lactes dicuntur inte

stina, &. e. Aliis lactes non tam intestina, quam pingue illud quod ea ambit,

signineant. x. In eeteris iacto' In ove lactes, inquit , in ceteris hillae vocantur. Certe Aeron, ad illud Horatii. lib. x. Satyr. . Perna magis ac maσιs haliis δce. Ηιlta , inquit, dicuntur Iasa intestina hirra. Hoedi Iarus glost, veteres vocant. Vide Notas & Emend. num. C V II. s. Ab alio longius. J His enim mi. tius flexuosum intestinum est. vide Aristor. lib. 1. de pari. animal. cap. I . pag.

. tidem minus. J celsus, lib. L. eap r. s. Aves quoque. I Aristot. lib. 1. hist.

anim. cap. Q. pag. 28 I.

6. Ut guttur. J ιζιν Philosephus vocat, loci cit. Galli, is 'bor. Latini, ingluviem. Desecampius fallitur , qui hane ingluviem Gallis dic ferium putat,

. Alterum, in quem. J Gallis. l. Gissiιν, vel Giser.

579쪽

s τε C. PLINII NATUR. HISTOR.

ex eo demittunt concoctione maturata et ut gallina . palumbes , columbae , perdices. Ceterae fere carent eo , sed gula patentiore utuntur: ut gracculi, corvi, cornices. ' Quaedam neutro modo, sed ventrem proximum habent, quibus praelonga colla angusta , ut por-s phyrioni. Venter solidi pedum asper & ὸurus. Terrestrium aliis denticulatae asperitatis , aliis cancellatim mordacis. Quibus neque dentes utrinque , nec ruminatio , hic conficiuntur cibi, hinc in alvum delabuntur. Media haec umbilico annexa in omnibus, in homine suillae infima parte similis, a Graecis appellatur U colon , ubi dolorum magna causa est. Angustissima canibus, qua de causa vehementi nisu, nec sine cruciatu , levant eam. Insatiabilia animalium , quibus a ventre protinus recto intestino transeunt cibi, ut tu pis cervariis, & inter aves mergis. Ventres elephanto quatuor , cetera suibus ii milia: pulmo quadruplo major bubulo. Avibus ven-Is ter carnosus callosusque. In ventre ni rundinum pullis lapilli candido aut rubenti colore, qui chelidonii vocantur , magicis narratiartibus, reperiuntur. Et in juvencarum secundo ventre pidae rotundi tale nigricans tofus, nullo pondere: singulare, ut putant , remedium aegre parientibus, si tellurem non attigerit. io LXXX. Ventriculus atque intestina pingui ac tenui omento integuntur, praeterquam ova gignentibus. Huic annectitur lien in

s. neutro. J Hoc est , neque ingluviem his t. neque gulam amplam. Arist. lae. cit. pag 183. I . Cancellatim mordacu. J sie eIeganter limae seu scobinae sertariae aeuleos expresseris, quorum series eaneellatim disponitur. II. sevibus neque. J Ad verbum ista ex Ati t. lib. 3 de pari. cap. I . pag.

11. Media hae. I Alvi situm, dc nomen explanatis. Coton. J K is , Intestinum eras lam, in quo fiunt tormina colim. I . Angusti sima. J Arist. loe. eit. x s. Insatiasilis. J Arist. ibidem

Ιε. Ventres elephanto. J Arist. lib. L. hist. anim. cap. 19. pag. 27 s.

I . Cetera sebus. J In M S S. omnibus . - . Aliis suillu magis placet. Viscera cetera , inquit Philos loe. eit.

suillis similia sunt, praeter jecur, πλεν - . ιδ. -e , quod bubulo majus est quadruplo, & alia pari ratione, Ν πύλα. I 8. In umire. J Lapillos hujuscemo- di duos penes se in Musaeo esse seti-bit Aldrov. lib. I . ornithoi. cap. c. Is . Nigratasns resin. J Papiae voeabularium e Tos, lapis ea issus motilis. D. Tus. De hoe juvenearum tomseu pumice rursum dicetur inferius lib. 18. sech. 7 T. Se I. LXXX. i. ominis. J Graeeis

επιπλου, membrana ventriculo pulvinaris more instrata , intestinorum anse

chus involvens . cepe infra umbilicum , ad os usque pubis protensa. Gallis An romieis , ιa Coesse. . Praterquam malignentibuε. J Aqui-Iae tamen , nonnullisque avibus aliis Gula

modi omentum esse Anatomi et Parisienses adnotarunt. At non de avium , eredo, sed de animalium genere duntaxat. quae ova pariunt , sermo Plinio est. 3. Hure annectitur J Haec deineeps ex Arist. lib. x. hist. anim. c. Is. Pag. 27 o.

580쪽

L1BER UNDECIMUS. 17ysinistra parte adversus jecori, cum quo lociun aliquando permutat. sed prodigiosc. Quidam eum putant inesse ova parientibus, . item

serpentibus admodum exiguum: ita certe apparet in testudine, & crocodilo , de lacertis, & ranis. 7 AEgocephalo avi non esse constat, neque iis quae careant sanguine. Peculiare cursus impedimentum ali- ν quando in eo : quamobrem inuritur cursoriam laόorantibus. 9 Et per vulnus etiam exempto, vivere animalia tradunt. Sunt qui putent adimi simul risum homini : intemperantiamque ejus constare lienis magnitudine. Asiae regio Scepsis appell. itur, in qua minimos esse pecori tradunt , dc inde ad lienem inventa remedia. to LX X XI. 3 At in Bri leto & Tharne quaterni renes cervis : con

tra pennatis, squamolisque nulli. Cetero lummis adhaerent lumbis

piscibus inmen multis e converssi rem he habere , permutatisque sedibus , lienem in dextro, in sinistro hepar repetiri , auctor est Albertus M. l. de anim. tract 2. eap 1 pass. I s idque olim in hornine quoque Herophilus animad- verit t. teste Galeno, lib. 6. Adminis r. Analom cap. 8 Etiam & recentiores, quos , chenex ius laudat, lib. observ. Medie. T. s. eum. J Haee totidem verbis Philosophus . lib. x. hist. anim. cap.

6. Item serpentibm. J In vipera pan- creas appella um potius , quam lienem, Charasius lui pie init , in Anat mia viperae, sect 4. T. avι. J Arist. loe est. a Theodoro Gaeta Capri ipsredditur: avis eadem sorte . quae

num morem esse Turcieis euribribus, Rossetus est auctor , laudatus a Riolano, lib. L. Anthrop. pag 31. De exstinguendo liene rursum dicetur lib. 16.st l. 8 .

s. Et per vulum. J Id vero fieri plane posse. sine ullo vitae discrimine . ration bus & experimentis nituntur efficere Physiei quidam recentiores : Negavit olim ccxl. AureL Iib. 3. Chron. priI . Sunt qui putent adimi simul. IExempto nimirum liene. Q. Serenus..eae de splene curando ri Splen tumrduae nocet , ct risum tamen addit ineptum. Dieitur exsit in facitis auferre cachin

Perpetuo- avo frontem Dassare δε-

meram.

t S. I. L X X X I. r. At in Brilem. J Ab Apione Grammati eo haee hausisse Plinium , scimus ex Miano, lib. x I. hist. anim, cap. Ο. 1. Contra pennatis-J Avium generi universis inesse renes stribunt An tomiei Parisientes t sed earunculas eam esse, quae renum vicem obtineant, jamdudum Aristoteles adnotavit, a quo Plinius ista hausit di se enim ille tib 3. de

ῆνίας Hoe est, Gaza interprete : Nisum enim pennatum , nuia i lum squamatum . nullum corticatum , eπ- evra testudine, renes habet e quanquam nonnuliu avitios ea neula quadrmsunrdatiuscula . oeciem renum ostendentes quasi ea caro . qua renib- delegata est..

SEARCH

MENU NAVIGATION