Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De vitiis, libris duobus agens quorum primus corporis secundus excretorum vitia continet. ..

발행: 1609년

분량: 1102페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

C A v s rL. a snsficienter illic ut non opus sit ea hoc loco repetere, descripsimus. In peculiaribus sedibus crudus sesccus conge stus, Oe demata vel Tumores cedematosos dictos, latius dissus os, parit, in quibus quoque substantia Partium quam occupat, aucta potius mollis & tu mi da, qua pituita excrementitia in farcta, quam ii lius causam statuunt, esse apparc t &proind:fficilius, quam si pituitos humores caterent, absumi iterum & in integrum restitui potest. Sed & sero sus aqueusq; humor simul cum hoc succo illic con ceruatus, molliora magis ii aquea seu pituitoso ra, si ita ea appellare lubeat, quae nos serosa vocata mus, gignit cedemata, idq: in crurib. potissimum, quae & tunc uti dictum, hydropicorum cruribus nonnihil sunt similia. Quorum indematum serosorum causas in seroaso humore exposuimus. Illorum vero quae solo crudo succo constant caussa, aliquando ob prouentum huius succi ab ijsdem causis in cachexia & leuacophlegmatia, ab eadem causa genitis, dependere potest, si ob partis dispositionem eo potius quam alio seratur, ibiq; recipiatur.Alias vero solius partish c mala costitutio, qua sanguine in alluctum nonsbi persectὸ assimilat, sed crudiorem &im persectiorem relinquit, causa esse poterit Si vel frigidior vel imbecillior aliove modo laxior languidiorque sat, quod graues ea sedes saepὸ morbos, externas-ve iniurias si perpessa. Lacredundans in mamillarum ductibus, tumorem vel totam mammam distendentem, vel colle ctum in certo ipsius loco, uti dictum, parit. Cuius redundantiae lactis causa, sanguinis unde lac oritur copia esse potest: Imprimis vero lactista in geniti in mamillis retentio & collectio, idq:plaerumque post partu, lactationis tempore, quo si mulieres uti

dui simplici

dans , causa Mamiliaru

272쪽

Sanguis

a is Ex TvB ANTIAE multae solent, infantem non lactent, hoc illis in te dum euenit: alias etiam licὸt infans lac sugat, quia tamen exsugere penitus non potest, ob copiam, nouo semper lacte succedente seque cumulante. Qidem solet accidere. Frequetius adhuc, cum infantem ablactantes a lactatione cessant, hunc asse-ctuin, diebus aliquot postea sentiunt. Vix autem ante partum, etsi mamillae crescant & lac generari incipiat, interdumque e papillis emanet, illius cauisa tumorem patiuntur. Caeterum non solum lactis hanc extuberantiam, causam esse huius mantibiarum intumescentiae, sed & illius concretionem. 1 ique docent, quod si esset, tumor inde colle clus & durus, qui in illis interdum apparet, ea in sede ubi concrescit potius, quam alia illius distentio oreretur, atq; lacti hoc quia δ propriis vasis excidit, accideret, & tunc, cum lac coagulatum, uti Scsanguis concretus citra suppurationem vel corruptionem , diutius in parte non possit perseuerare, nec nisi aegre discuti queat, hic tumor in absces suin facilὰ conuerteretur. Sanguis qua ratione extra vasa delatus, tumo- ' res calidos cum dolore pariat, in doloribus descri-

4 μ' , Verum interdum & in vasis adhuc pera

sues, tumores creat, prout vel in venis aut arter sconsistit. In venis si hoc accidat, tumentes eXtrinsecus venas in Varicibus dictis gignit, quando eas adeo implet, & continuo impulsu dilatat, no nunquam & smul certis in locis validius impellens, in ς ellulas vel sacculos, sicuti intestina crassa habere obseruamus eleuat,ut plus solito ἡ superficie intumescentes, nonnunquam veluti nodis protuberantes emineant, & ex dilatatione attenuatae Setransparentes factae, sanguinis colore tunc magis per eas conspicuo, ex rubro vel liuescere vel nigri. c. e per cutem, & pro ratione ductu venarum,

nunc

273쪽

C A v s N. rq nunc rectὸ, nunc oblique, nunc curu) 3c contorti induci videantur, quod si adeo dilatentur, ut vicinos comites neruos premant, aut materia in illis contenta aliter neruos quoq; afficiat, dolor quoque insertur. Quod citius illis in locis sanguis effiacit, quo prolapsus in venas illius loci, aegrius, propter litum partis decliuem, ab illis remeare potestivi in cruribus, unde frequentiores illic atque ampliores nascuntur varices; uti &ob eandem causam in scroti interioribus vasis, cirsocelo aliquando nascitur, rarius tamen, cum in alia potius quain haec loca angusta sanguinis, nisi magna, uti dice tur, adsit ςaussa, fiat in venas profusio. Dein & in alias culaneas vera s sanguis ei susu si varices illic gi gnit, praesertim ubi maior venarum est congeries, veluti in inuolucris quibusdam , ut scroto, palpebris caeterisque similibus in locis. Caeterum pro ratione sanguinis varices etiam variant, nam si temperatus & purus fuerit, mitiores gignet, qui distendendo tantum molestiam exhibebunt: si vero vel seruidior vel magis foeculentus, vel alioquin aliena materia bibliosa aliave maligna permistus, impurus aut deterior existat, in gis urentes, v lioquin grauius molestantes, deteriores

que variςes progignqt, & simul interdum ulcus in humiliore horum varicum sede, ubi sanguis ille subsidet, ut in cruribus seris fit, si acris & exedens illius sit materiai ulcus serpens vel alioquin cacoethe excitabit. Quae omnia a melancholi co humore prodire, indeque omnes varices gignipirique existimant, nigredine illorum moti,

cum tamen etiam sanguis purus. vii dictum .percutem translucens, hunc colorem proferat, eo t

paen magis alienum, si ille quoque permutatusscecul ntior sit

274쪽

Exa vvTRANTIAE Quod vero ille sanguis in venas illas adeo coae piosὸ seratur, tum illius, tum loci affecti caussia accidit. Illius quidem, si ob copiam eo expurgetur , quod ut in ple thora, sic in mulieribus grauidis, ob menstruuin sanguinem, circa venaSVteri retentum, & plus quam ad scelus enutritione opus erat, cumulatum, frequenter accidit, ut in venas in pedibus quas magnam cum uteri venis communionem habere, hoc demonstrat, quod in pede sectar, menstruum fluxum simul promoue pno delatus, varices qui utero gerentibus familia. res sunt, illic excitet, qui post partum, sanguine in partu per uterum se expurgare solente , rursum subsident, nisi venarum haec dilatatio adeo impressa sit, ut rursum recolligi nequeant. Ob caco-ςhymiam illius, non nunquam etiam in extremit tes corporis depulsus in venas, varices in illis producit , de interdum si admodum prauus sit, ulcera simul uti dictum est. Aliquando ὀe cuiuscunquo conditionis sit, in illas quoque impellitur, motu vehementiore & perseuerantiore illius partis inquam delabitur, in eaque varices excitat: vnduin pedibus, quia eundo, cursu, saltu validius impelluntur, frenuentiores fiunt. Et venus immoderata saepiusque continuata, quia sanguinem in

vasa spermatica violentius impellit quem ex nimio coitu loco seminis reddi obseruauimus vasis sic dilatatis, Cirsoceles caussa existit. Partis assectae caussa varices in hoc illove loco facilius fiunt, si debilior laxior, e & ad influxum recipiendum ea

aptior sit, venae i: &plares vel patentiores in eadem occurra t, vel in loco declivi, uti prius di-Hum, posita sint. Alius quoque tumor a sanguine, in venis circa v ter V m c oace ru a to, eas que d iste nil en te, o bori tur, qui extumescentiam illam ventris in mulieribus,

275쪽

quam citra coceptum, ac si grauidae essent, in ipsis iris ac si a apparere, in generibus ostendimus, parit. Quam uteri intumescentiam a sanguinis copia & colle,ctione illic proficisci, vel hoc satis demostrat, quod apparivim menstruus fluxus in illis diu substiterit, tumorque ille non post partum aliquem foetus aut molae, vel alterius humoris excretionem: sed ii morrhagiam

copiosam superuenientem, cesset&soluatur. Huc autem sanguinein, non quod se in uteri cauum inasinuet uterumq: adimplendo dilatet, in tumorem sic eum attollere inde patet, quod cum carnosus& neruosus si, non ita ac si membraneus eset, ex repletione alicuius humoris, diduci, nec nisi una

cum foetu aut malo excrescendo, uti in conceptuostendimus, augeri atque ampliari queat: & quod si sanguine implereretur, ille tam longo tempore quin efflueret, retineri minimὰ posset, vel saltem

eum concrescere& corrumpi interea necesse esset,

quod tamen no fieri, cum sui dus adhuc cum pro rumpit, existat,&licὸt aliqui grumi cum eo pro deant , hi in mora portionis alicuius illius inter es.s luendum primum nati sint, sufficienter comprobat. Quibus moti, hoc pacto potius uteri hanc intumescentiam gigni putamus. Quod sanguis longo temporis spacio in uteri venis, quae eum implicant retentus & congestus, non solum extrinsecus in ambitu vie eas dilatet, atque uti de varicibus

modo dictum, tumidas, fortὸ&varicosas reddet, sed in ipsa crassa uteri substantia venae illi intextae, quae alias minimae sunt &vix apparent, tunc impletae sensimq; dilatatae, uteri substantiam quoque nonnihil attollant amplioremqι esticiant, & sic illius hic tumor, & venarum illum ambientium dilatatio, intumescentiam illam ventris proferat: quae &proin fluxu menstruo redeunte, postquam venae illa: inanitae sunt subsidentq;, iterum evane-

276쪽

Sanguis ex arterilisub cutem eourso EX TUA ERANTI scit, nisi alio affectu insuper accedente, velut ic chexia aut hydropis initio, a fatibus vel aqua venia ter amplius distentus, sicuti hoc etiam illis quae ere foetu grauidae sun accidere saepὰ vidimus tumor ille aliter se offerat, nec per liqua orrhagiam integrissoluatur. In arteri s sanguis, tumorem eum pulsantem, qui Aneurilina dicitur, gignit, quod eadem ratione ex arteriae dilatatione, uti& venarum varices, --,aria fieri autumant: veruin hoc quidem in interioribus do sicuti in varicibus euenire vix poterit, nisi sota

arterijs accidere, pulsationemque molestam eam quae in cordis & arteriarum pul satione sen titur. ab interno aneurismate sic prodire posse. in eo assecta demonstratum fuit. Sed cum arteriarum rami ad cutem usque minime dispergantur, nec illi, uti cuitanei venarum rami implantentur, hoc eodemo-

id arteria in loco alicubi cuti proXimo adeo intumescat, ut soras hic tumor etiam pertingat, nislicque pulsum edat. Quod si fit, ab eadem causa in cordis palpitatione descripta, aqua internum aneurisna prodire diximus, hoc quoque nasce

tur.

C terum non ex sola hac illius dilatatione, clausa & integra adhuc arteria manente, a neurisma ,ritur, sed frequentius, si non semper, si in exteriori bus fiat, ab illius apertura manifesta aliqua proce dit, tunc enim sanguis tenuis &spirituosus ex arteria erumpens sub cutem, eam in tumorem attollit, illic que sinum sibi format, in quem arteria eo ferὸ modo, sicuti naturaliter in sinus crassae cerebri membr nae arteriae sis exonerare solet, hic prae ternaturaliter, sanguinem cum spiritu in illius dia. stole effundendo, de in systole rursum in sese rapi ρndo , pulsationem hanς in hoc tumore enicit.

277쪽

mus a autem huius eruptionis sanguinis exarteria, osculi illius reseratio piae runq; existit, quanido a causis iam expositis dilatata, non solum tu get, sed & osculo illius simul ex distentione hac di ducto Scaperto, san guini ut exilire possit, subcuutem viam patefacit. Vel si alioquin ex impetu illo spirituosi sanguinis, arteria ab ijsdem causis, quas eam dilatare diximus, osculaque aperire, tarito pere impellatur, vel alioquin ab externa aliqua vi adaeo laedatur, ut in superficie corporis alicubi disrupta, santuinem eo modo uti dictum, sub cutem profundat. Quod quidem hoc pacto, seu e rupta

aut alias ex dilatatione nimia aperta arteria, in e terno non autem interno an eurismate accidere,

haec demonstrant, quod oscula arteriarum, quibus arteria finitur Se clauditur, in extremitatibus co poris, ubi arteriae desinunt, terminentur,&quod si intrinsecus arte ita laesa vel aperta sanguine profunderet, ille in cauitates corporis delaberetur nec

tumorem, qualis alioquin si solum arteria dilate tur, in interioribus quoque gignitur, produceret. Dein 3e ex hac arterio si sanguinis a causis dictis sub cutem estuso ne, nec sola illius dilatatione, an eurisma externum fieri, id que fre lientius si non semper, id quoque comprobat, quod rotundus ille tumor potius quam arteriae dilat tae instar oblonagus, & varicu modo cotortus appareat. imprimis vero ipsa sectio in cure sola, tumore obducta facta. sanguinem illic delituisse apertὰ conuincit, cum inox ille tunc prosiliat, atque tanta saepὰ abundanalia, ut sicuti obseruatum est, nullo pacto amplius in quodam sisti potuerit, sed largius &penduniueraso sanguine exhausto, mortem subitaneam aegro attulerit, cui ex saltu arteria disrupta, aneurisina hoc. quod pulsatio tale fuisse conuincebat, quod lidiu perseuerarat, de in immensum eX reuerat, fuit

278쪽

asa Ex TvBERANTIA exortum. Vidimus Sc mulieri cuidam, vena secta, sanguinem cum pulsatione magna mensura fui, eestu sum, qui vix sisti potuit, licet varia adhibita fuerint, relicto postquam ulcus coaluit, tumore eius modi pulsante, quem an eurisma esse, facit Θ patebat. Natum id fuit vel idcirco, quia arteria casu secta fuit in excarni cubiti fleXura, ubi tumor ille apparebat, sanguine illic sub cutem , postqua vulnus

in eadem non autem in arteria coalui siet, fluxu d lata, rursumque refluxu refugiente: Vel quia arteriae osculum prius dilatatum erat, antequam sectio

fieret, ideo cute incisa fluxus illius in hanc sedem. eo uti dictum modo, tumorem illum peperit,postquam sectio iterum coaluit. Nec quod, si sanguis arteriarum sub cutem effunderetur, illic statim

concresceret corrumpereturq;, a neu risina eo ino

do minimὸ fieri posse conuincit, licEt hoc si sanguis ἡ venis in vacua spacia excidat, fiat, tamε cum sanguis ex arteria in hoc casu admodum dilatata& aperta prosiliens, mox iterum in eandem uti diis ctum, recidat, cutisque illi extra eam loco sit arte riae, citra concretionem, uti in ipsa arteria, sic & in

hunc veluti it affixum saccuin, ferri ab eoq; rursum remeare potest. Quod, cum in venis sanguinem effundentibus fieri nequeat, a venarum sanguine aneurisna no oriri, ut aliqui quoque docue runt, satis comprobat, &ipsa pullatio ab arteria hoc proficisci, luculenter demonstrat. Serosus vel aquosus humor, intumescentias aliquas generales, & particulares tumores quosdam gignit, idque varijs in locis . cum in varijs corporis partibus, ut venis undique corpus intus forisque perreptantibus, visceribusque, in quae illae distri. buuntur, una cum sanguine, vel in alijs vasis a sanguine separatus, contineatur. Equi bis; sedibus: nunc simplex serum, nunc mistu alijs humoribus

279쪽

C A v s n. erumpens , diuersi, rum generum tumores producit; 'ariantes maximὸ, prout vel in cauitates ab dominis, scroti,inguinum, vel in habitus corporis

superficiem, idque vel in inferioribus solum, aut totius vel certis saltem corporis locis, illabitur,sicuti in singulis demonstrabitur. In ventris seu ab d ominis cauitatem aquq instar frequenter serosus humor illapsus, hydropem a. 'scitem gignit; l uncque pro quantitate aquae illic um,ecollectae, venter plus minusve intumestit, atque a id vuliquando adeo impletur, ut in vastam molem at- Oi . tollatur, in quo libras sexaginta plures penden tem aquae copiam adhuc remansisse, cum multum prius de ea per pedes effluxisset, para cente si in vi- uis adhuc facta, vel sectione in mortuis deprehendimus. Quae aqua non solum pondere suo grauat, sed & septum premendo , illique incumbendo , inotumq; illius liberum impediendo, dys.

pnoeam eam parit, de qua tantopere conquem tur, eaque maxime quando decumbunt, angu tur, cum

aqua tunc versus septum amplius tendens, magis illud gravet, unde liberius erecto corpore, aqua tunc deorsum ab eo prolabente, spirant. Sed&ea dem aqua, si madore suo interiora viscera, hepatilienem, renes, ventriculum, intestina nimium liminectando, debilitet: vel salse dine aut acrimoni . quam ex commistione aliorum humorum, vel pua tredine aut corruptione, pluribus mensibus sies ἡretenta concipit, adeo ut nauseo sum vel caduerois suin, aut alioquin foeti dum odorem spiret, illa potius exiccet, sicuti talia esse serὰ depraehenduntur. atque me senterium, omentum renumque inuolucrum, veluti arefacta contracta, adipemque instar plebarum illis adli rentem, in quodam inuenimus. ιVel si easdem partes certis in locis aqua illa erodat, . vexulceret, vel aliam putredinem in illis inducat

280쪽

aut corrumpat contaminetq; , sicuti omentureiplaeranque flauuin, putre Se foetens in plaerisque. Praeterquam quod retractum, uti diximus, fuerat. Scine senterium quoque quibusdam in locis eius modi fuisse, in anato me hydropicorum inueni mus, quod si accidat, uti desii alia viscera simili mo, do ab hac aqua laedantur, grauiora in partium naturalium functionum laesionibus, hydropicis tandem saperuenire solita symptomata, Vt appetitum deiectum , sitim, cachexiam, atrophiam Se dia rhoeas aliaq; producet. Caussa vero hujus influxus seri in capacitatem ventris, in partibus ventris inferioris serum continentibus consistit, vel visceribus paren chymate constantibus, sanguificationi destinatis, ut hepa te, liene, renibus; vel in venis haec viscera aliasue se, des in ventre perreptantibus, aut etiam vesicas rum excipiente. E' quibus serum, si continuitas i psarum soluatur, vel citra eam, per diapedesin vel

anastomosin illarum elabitur. Sicuti in singulis, quomodo id fiat, declarabitur. Ex hepatis & lienis parenchymatis continuita

tis solutione hoc semper accidere, nec aliam esse hydropis causain, Fernelius testatur. Quod nos frequenter euenire sectione cognouimus. Id quepotissimum ex fissa & dehiscente ipsorum substantia, unde serum 8 vasis venae portae & cauae, per eam penetrans, & sub tunicas eXsudans, illic coetacitum, eas a subiecta sede separando aqua implet, atque in vesicas eleuat, quibus disruptis serum in abdomen pro manat. Cuiusmodi vesicas plures se p8, ea, que interdum amplas limpidasque, hepatilienique adnatas, in hydrope extinctis hominibus vii & simia inuenimus, lani que sc qui pecora in tant, has quoque frequenter ostendunt. Verum Se tunicis tandem exesis, serum ex hisce visceribus re

SEARCH

MENU NAVIGATION