Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De vitiis, libris duobus agens quorum primus corporis secundus excretorum vitia continet. ..

발행: 1609년

분량: 1102페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

GENER . ras pilo sa cute, frequentius eiusnodi tumores emeta:ere solent, illi pr sertim qui mollem aliquam pro undunt materiam: sicuti in reliquis animantibus, cum undiq; pilos a cute obtegantur, similes etiam alijs in locis generantur. Qui abscessus in capite Tecturi geni thob diuersam formam, testudinis vel Talpae T iis

aliquando nomen sortiuntur. re m- α In excarnibus locis in habitu corporis extrinse ', ' cus tumores varijs in locis inueniuntur, tuin in a ticulorum sedibus, tum extra articulos, illic ubi os sa cute tantum inuestita sunt, vel unguesὰ cute e mergentes patent. In articulorum regionibus illic ubi tendinum, ligamentorum, neruorumq; est co- cursus, circa genu de cubiti aliosque interdum arti. culos, tumor enascitur Ganglion dictus. Qui tumor sensim hisce partibus accroscens, & circumscriptus, nunc inaequalis, alias angustiore termino, alias latiore, uniuersum interdum articulum comprehendens , non adeo durus, sed tamen renitens

est, nec planὸ sine sensu, sed qui fortiter pressus. molestiam aliquam pariat, nec adeo fixus quin aliquousq; pelli possit, motum articuli liberum imai ediens , nonnunquam & adeo articulu si flens, ut membrum omnino vel alio uousq; astrictu, munus suum illic vel planὰ nota,vel non integrὰ possit perficere: Et si in genu hoc fiat, ubi frequentius nunc in illius lateribus, nunc poplite nunc utrinq; gw- ion nascitur, totumq; seris aliquando articulum includit, tuc quo minus aeger stare aut rectὸ incedere possit, essicit,& ut pes adstrictus sursum, n5 pos . sit in incessu terram vel nullo modo, vel saltem di-titorum pedis eminentijs attingere, unde vel ambulare sine scipionis adminiculo nequeunt,vel salistem claudicare coguntur, in causa existit. Sut&alij tumores articuloru loca possidetes, No roditaxi.

di appellati , Qui digitora internodijs in podagria artis Ara'

252쪽

ars Ex et v v ERANTIAE& ehiragra Nodosa ob id dicta, longo temporis si acto innascuntur. Quorum alij duri & tophacei, alii vero molles adhuc depr'henduntur, qui&aliquando ulterius femiur. aliisve in locis prodeunt, sicuti in Arthriti de haec uberius exposita lunt, uti& quo pacto dolore interdum adserant, motumq;

articuli sistant

In osseis sedibus tumores durissimi occurrunt, et firmiter subiectis ossibus insistunt, nec ab illis loco moueri possunt, quasi nouuos priori accreuisset, unde eos Nodos ac si internodiu aliud accessisset. Germ.ΣMctein id est os supra os vocat, cum duritie in terdum ossibus no cedant. Quales circa frontem & tempora, tibiarumq; longitudine,in nudis illis restionibus nascuntur: Alias etiam in Carpo MPedio aliisve similibus in locis. Hi indolentes etsi sint si tamen vicinas partes premant, molestiam Adolorem interdum pariunt; si articulos occupent, motui ipsorum obsunt Suntq; eiusmodi nodi alias ver se incipientes; alias morbi alicuius comites sic uti Luis venereae, & Cephale cuiusdam,in quibus assectibus cu ossium dicto dolore, nodi eiusmodi erumpunt, non multum alioquin a prioribus dii-

similes de quibus in illis assectibus egimus. Ad eiusmodi nodos & Callus referri potest, si in

ossium fracturis denuo conglutinatis genitus, in nudis illis sedibus,extra ossium superficiem extu-

'ri; si ad articulos viq; u nguium

beretia foris promineat, qui si ad articulos usq; tu extendat,motui ipsorum simul incommodat.

T-- .rra rantia veluti callosa ouaeda

Inunguibus extuberantia veluti callosa quaedaetiam nonnuquam occurrit, per quam non solum vnetues crasses cur, eo modo sicuti in magnitudine

adaucta dictum fuit, sed & inaequaliter adeo lapis

extuberant, ut ungulas potius,scuti in puella qua-dain accidisse vidi,quim ungues referant. In cute tumores duri quoq; occurrui, Catanei ob

253쪽

GENERA i ta hi ad icti, variis in locis. Quom primum gera' est, cutis tantum crassior facta & indurata, Callusq: MTilloma appellaturiamplum interduin, alias angustum si acium compr hendens, & nunc leuiter saltem prominens & sparsus, alias amplus, eleuatus A circumscriptus, tenebricosiorq; reliqua cute, cum spissior sit, qua de caussa,& cutis eo in loco, Vt partes contactum rerum minus sentiant, esticit, cum persevii 3c cuticula ex qua componitur, sit indolens. Hic invola manuum Sc plantarum per dum circumferentia, digitorumq; interna sede in manibus Sc pedibus frequentius occurrit. Est & alius callus instar cutis cuti impactus,que cicatricem vocat qui insensilis, reliquaqι cute albidior, solidiorque,une poris Se pilis, nunc exiguum alias amplius spatium comprehendens, e vera cute se interdum exerens, alias vero minimδ, dc solum albae maculae instar conspicua, alias vero cuti profundius insidens. Cuiusmodi cicatrices in variis corporis locis culaneis, ex vulnere vel vicere sanato, relictae inueniuntur. Huc de refertur inaequalitas illa faciei, quae foveis inultis veluti alveolis in facie impressis, ob cicatrices altius immersas, nec dum cuti aequales, eX surgit, post Variolas relicta. Quq cicatrices etsi minimὸ extuberent, .dc proin ad extuberantias non pertineant, uti & aliae cuti aequales, tamen rectius nic una cum caeteris describuntur.

Sicuti ac fouea illa Vmbilici, post occlusionem illius ab ortu relicta, si illa ob callum quo coaluit, nimis profundὸ latentem profunda ni inis, existat. Vti & extuberantia nimia umbilici, non illa quet inomphacete vel hydrocele se osteri, sed quam callus ille nimium excrescens, ut in causis dicetur,

verius tumorem exprimit, tuberculum paruum

minenti Verri cri

254쪽

ret 8 EX TUBERANTI Verruca vocata, quae pis vel ciceris instar ἡ cute prominet &circumscribitur, dura insensilis&cir ca radicem, qua cuti veluti pediculo innititur,angustior. Et si magis propendeat, Verruca pens lis vocatur, siue Acrochordon, fortὰ quod tunc chorda ligari possit potius quam quod, uti volunt, chordae instar dependeat. Hanc si non sit concolor sed colore thymum reserat, minorq;&magis inaequalis, Thymium vocant. Erumpunt autem eiusmodi verrucae in diuersis locis, frequentius tamen in manibus x pedibus, & plaemnq. plures suinul nuicem distinctae, nonnunquam & copulat . Quae praeterquam quod turpes sint, eoque magis si in facie prodeant, ubi ciceris forma adnatam verrucam Ciceroni nomen dedissse scribui, molestiam etiam quandoque & impedimentum adserunt. Minus iam dictis, ὀ cute se exerit Verruca sessilis appella ta, cum sit stabilis, nec ut alia mobilis,lupini formam exprimens, radiceque lata cuti firmiter inhaerens, in reliquis ut prior se habens, nisi quod tum vehementius impellitur, punctionis mole

stum sensum insuper inserat. In hac quandoq; pi- lus unus vel alter infixus, in sacie praesertim, aps

parent.

Eiusdem generis etiam, & verrucae sectili sinitis est in pedum plantis prodiens, Clauus dictus, tum

quia claui capitis formam rotundam refert, tuin quia dolorem, ac si clauo pungerentur, punctorici I,ctura incessu premitur, adfert. Valaemol stus proin,&qui incessui plurimum incommodat. Hic quia in ambitus illius cutis concoloris medio seu centro fuscam aut nigram notam habe pupillae oculi instar,& ob id oculo paruo totus a similatur, a Germanis regas ienauig/ quasi Picae oculus

nominatur.

Plaeter haec tubercula, sunt 3: alia caput potis simum

255쪽

GENER A. 229simum infestantia, quae Vari seu Ionthi appellantur. Suntque pustulae durae nonnunqua in & callo, se alias humorem aliquem eXsudantes, faciem occupantes; interdum de capillosam illius, vel barba tam in mento sede, tunc ch Psydracia nominantur. Interdum alia tubercula dura, priuatim in palpebris gignuntur, verrucarum instar, quorum Unum d palpebrae margine inter cilia prodit , quod Hordeolum vocant, Germani ad verrucam allu dentes, TSerrcii appellant, durum, figura hordei, unde nomen, in sensile, alias vero pruritu mole stum, rubens. Alterum palpebrae superiori adna scitur,durum, quod Grando vocatur. Qui cedit abitque rursumq; remeat tumor, K, vel Cele in genere vocatur, licὸt hoc nomen alijs quoque tumoribus accommodetur, a causa vero, uti dicetur, Ruptura, Hernia, Ramex appellatur,&qui hoc affectu laborant, Rupti & Hernio si vocant tur. Qualis tumor i 3 inguine tam marium que in foeminarum quandoq; prodit. Qui interdum ab initio paruus est, mox altior & amplior fit, cosco lor, nunc mollis, nunc duritiem inaequalem obii nens, pressus retrocedit, moXq; iterum redit, magisque conatu ex spiritus retentione propellitur:

Hic Epiplocele cum ab ometo fiat. 3c Bubonocelecum bubonem referat, alijs Bubo herniosus,vclHernia inguinalis, quod illic appareat, dicitur. Alias vero Enterocele tumor hic: si ab intestinis prodeat, ppellatur. In qua tamen specie frequentalius tumor ille in inguine minimὰ sabsistit, sed in de in scrotum seu saccum testium in masculis de

scendes, prout saccum ex parte vel totum implet, rumorem maiorem minoremve gignit, cute alio quin in colore non immuta ta, sea cum rugosa alias sit, tunc tensa existente. Hic tumor si prei fatur put corpus resupinetur, 'Panescit, rursumque his

256쪽

Ex TvBERANTIAE cessan tibus, redit. citiusque si ex spiritus retentione conatus eum impellat.

In mulieribus quoque eiusmodi tumor Entero celein inguine aliquando suboritur, qui & inter dum ex inguine, uti in viris in scrotum, sic hic deorsum sub cutem exporrectus, eam in immensumpὸ tumorem eleuat, & scuti in viris, rursum remeat iterumq; redit. In Ventris seu abdominis alijs sedibus, tumores hisce similes etiam prodeunt, maximeq; in umbilici regione, tuncque Omphalocete dicitur. In qu umbilicus aliis leuiter saltem, nucis instar, alias magis adhuc, pomi magnitudine se exerit, atque Vmbilici exitus eminentia & prominentia appellatur aliquando vero ex ipsius sede tumor magnus Vin ergit,&sacci alicuius instarpropendet. Inter dom&in ambitu umbilici, eiusmodi tumores minores maioresve erumpunt, qui K ς, seu Hernio senerale nomen seruant. Retrocedunt hi omnes

quoque pressione&decubitu tumores, quod alias egrὰ fit, sed iterum nisi caueatur. ut de prioribus

dictum, remeant

In enarratis tumoribus seu hernijs dolor alias nullus, nec alia quam ex tumore exsurgit molesti seu impedimentum, alias vero maximὰ circa initia in inguine, praesertim cum ab eo loco in scrotum descendit tumor, dolor lancinans &veluti laceras ac punctorius plus minusve diuexat. Constipatio alui hosce frequenter molestat, aluus i. interdum penitus supprimitur, si tumor permaneat nec abeat,quod quando protrahitur diutius, foeces alui euomunt. vii de hoc assemi quem Conuoluulum vocant, in Vomitionibus dictum fuit. Mi tumores qui erumpunt rursumque res giunt, referre possemare eos, qui in spasmo natu lento, in suris aliisve damosis locis, cum dolore . suminq

257쪽

CAVs . etsi summo eminent, rursumque mox subsident: de

quibus in Conuulsione &dolore Habitus corporis

egimus.

Mnium extuberantiarum , siue generalio rum intumescetiarum, siue tumorum par- ῖ ticularium causae proximae dependent vel ab humoribus, ut semine, vel lacte,vel sanguine, aut sero , Vel a statu, illisque nunc simplicibus vel alijs quoque humoribus permistis; Vel quorun dam tumorum causa, a parte aliqua corporis loco mota proficiscitur, sicuti nunc in singulis hisce de clarabitur. Semen scuti deformationibus & discoloratio- sis in panibus quibusdam ab ortu procedentibus occasio nem praebet uti in deformationum causis de a Sarcoma- monstratum suit) ita istumores diuersi aliqui, ab eo originem trahunt & haereditari j sunt. Veluti Sarcomata aliqua, nonnunquam di alia Tubercula pia tirum, mollia durave, &inprimis ex glandulis induratis Her caro, in collo natae Strumae seu Scrophulae; unde potius has a parentib' in liberos Spagari certis in regio, r/ρ μ' nib', quam cibi vel potus alicuius peculiaris caussa euenire censendum est. Glandulas quoque illas complures, per corpus disseminatas pernitiosas in ulcera cancrosa desinentes, a parentum semine frequenter proficisci, vel hoc demonstrat, quod incertis regionibus, ubi hoc malum urge matrimonia nunquam ferὁ contrahantur, nisi prius probis constet, neutram partem huic vitio obnoxiam suisse. Sed & uti aliorum tuberculoru etiam minorum originalium, causa similitera paretibus pro dire potest, sic de Verrucarum de similium tubertaculorum, sicuti ciceris forma, unum in naso Ci-ςeronem ab ortu gestasse, illiusque caussa nomen

258쪽

Semem imperfectum, ea a men iris tumor ii

r EX TvBERANTIAE hoc illi inditum fuisse scribitur. Quae extuberantiet diuersae originales a seminis parentum dispositio nead ea vitia, quibus illi fuerunt infecti, quoque tiroced u nt. Quemadmodum & deformationes aemine progressas similiter illic ratione & modo

fieri an te uberius eXposuimus.

A cocepto in utero semine, uti s persectum est,

scelus eX eo generatur,&venter naturaliter in gra

uidis intumescit, sic si imperfectum existat & ex eo mola vel aliud quid praeter foetum gignatur,illudque augeatur, ventris tumor similiter, sed praeterna turalis procedit. Qui defectus in semine cum explicatu sit difficilis, tamen si caro ex eo, quae nonnunquam vasis implicata est, atque inuoli cris tecta, aut aliud membranei quid generetur. ab imperfectione potius quadam seminis viri vel mulieris, quam omnimoda vitiositate, unde nihil peneraretur,procederen .esse est,nisi uteri matris intemperatura, quo minus absolutum quid gigna tu simul impediat. Alioquin cum &vena umbili calis una quoque nascatur, fit ut& haec informis

massa augeatur, materque ad illius enutritionem sanguinem retinens, eum menstruatim non am

plius ac si foetum gestaret, profundat,uberaq; tan, dein sanguinem allicientia, in lac interdum cor

uertant.

Alijs de causis molam gigni , a semine solo

mulieris , vel a sanguine menstruo, aut eo quo uterus alitur, haud verisimile, cum citra commistionem seminum viri de mulieris nihil nasci que at; neque a sanguine menstruo, cum licὸt alimo, niam molae uti &foetui praebeat, nihil tamen in illis procreet; Atq; ille quo uterus nutritur sanguis seu luccus, s luxurias aliquidisducit,sarcoma potius, quod utero innatum est, quam molam ab eo liberam, & venis duntaxat adhaerentem, procrea-

259쪽

C A v s R. bit, scuti in alijs locis eodem modo fieri in sarco malis causis ostendimus. A' flatu seu vento Molam non prodire quam vetosam seu flatu lentam vocant, inde liquet, quὀd si ille utero inclusus haereret, Inflationem potius illius, qutin molam, cum qua haec nihil habet, quia tunc nihil noui procreatur, simile, progigneret: Caeterum nec sic uterum inflari posse, in Vieri doloribus ab illius distentione progressis, demonstrauimus. Succus nutriens singulis corporis partibus nu- triendis, idoneus, exsanguine qui illis distribuitur,

Mapponitur assimilaturq: genitus, scutis mode t '

ratus & laudatus est,partium substantiam alendo, Hamin Oeam in sua mediocritate conseruat, ita si quantita. Tumorum te vel qualitate peccet, pro horum ratione nunc quor naxm generalem aliquam extumescentiam, nunc parti P

culares tumores aliquos producit. Quod duplici Domine potissi inum molitur; Vel gignendo aliam veluti in partibus substantiam, vel eam saltem adaugendo. Gignendo veluti nouam & superfluam in partibus substantiam, quae illis vel innascitur vel adna scitur vel adhaerescit, tumores diuersos succus ille qui partes nutrit, producit. Id ii quia vel luxuriat seu redundat, δc quantitate potius quilin qualitate Peccat, tunc enim pr terquam quod partium subitantiam, quarum est nutrimentum, conseruat, su-

Ierfluam quoque simul in ijs gignit parti quam a

it nonnihil similem, & pro illius ratione nunc mollem nunc duram, vel etiam crassiorem, tumores ii ob id duriores, si crassior quain parti conueniebat existat, parti quam alit nonnihil similem, Ze pro italius constitutione molliorem durioremve; Vel et iam quia crassior quam parti nutriendae conueniebat portio illius existens, duriores in illis tumore

260쪽

a 3 Exa v BE RANTI Eprocreat. Quod qua ratione in diuersis parti bus quas nutrit praestet, in singulis nunc explica

bitur. In carnosis partibus succus nutriens seu nutritamentum, carneos tumores hinc inde in corporosoris intusque prominentes, atque inter se diisse rentes producit ι Idq; potissimum vel ob copiam, quando exudat vel alioquin abundat, vel ob cras litiem illius, sicuti nunc patebit.

Exudas e carne succus, ob cutis tunicaruq; qui b. in m e car- obuoluitur quibusq; succ' coercetur, & venarumne exudani, succuliunc deserentiu oscula obi i teratur, desectu, MI S - accidit, ut si succus carni accrescat,nouamq; veluti

A. δε,-- carnem illi adbaerentem, & ab ea protuberantemmii O mis gignat, varia Sarcomata producantur. Veluti in -xuriantis, ulceribus carne impletis, nec dum in cicatrice ob-Pρ Ppi, Ep- ductis, succo ex ea expullulante ; Excrescentia illa si is, Ging earnis.qualem in Vicere excrescente descripsimus.

nu Iutoria- gignitur. Velii tunica narium an illarum erosioni tu, e An Dus, ulceribus, alusve laesionibus ablata sit, eodem

dis, S c e- modo Polypum, & sigingitiae hoc pacto assician- tu Epulidem producit. Intrinsecus quoq; tunicis carnosarum partium diuulsis, succo extra ipsas se dissundente, sarcomata gigni possunt: Sicuti ex

contusione , per quam tantum illae diuelliuntur, osculaque venarum nonnihil patefiunt, necdum grauior laesio fit aut suppuratio vel exulceratio se quitur, sensiae quandoque carnositates eiusmodi excrescunt relinquunturque. Atq; ex contusione vasorum spermaticorum in scroto, succo δ vasis illis quoque luxuriante , Sarcocele interdum oriar.

Abundantia huius succi, si accedat enarratae caussae, eo citius huiusmodi sarcomata prodibunt. Cui vel ple thora occasionem dat, vel sanguinis ad part in aliquam saepὸ repetita attractio, a vari s

SEARCH

MENU NAVIGATION