장음표시 사용
91쪽
Lex paterfamilias o f. de heredibin i lit.
suerat M voluerat tellator, adiittet, seu ut liber arbitratu sito, 'sed iussu domini. Secundum argumentum praebet ipsa appellatio ind. l. 4o. Pars sci Labsolute posita dimidiam significat, UufrucI. or L i 6 . g. I, J.de QS : Rlaemnius Fannius Palae
Post haesemissis oliri PAR s maximafertur,
Nam quod aemidium superat, P ARS esse negatur. Αe nequis dubitate possit, expressius adhuc in institutionibus, ubi quod de altero se in illa d. l. o. adjicitur,non extat: sed absolute dicitur,subtiliutum inpartem ad Iti. Atquin si inaequalibus portionibus divisio fici eda fuisset, etiam in Institutionibus id additum oportuit,ut maxime levi simplici via ibi iura proponi dicantur, quod alioquin nec quicquam dixisset. Eodemqtie tertio loco pertinet M Dividendae hereditatis appella tio,i.prox. r. ubi dicitur, Di υisam fuisse HEREDITATEM, id est divitii massem portionibus. Quartum argumentum duco a Theophili auctoritate, qui diserte illa Institution tim. ῖb titulus in partem a mittitur,lta exis
intum argumentum dueo ex illis ipsis verbis, quae huic controversiae ansam praebuerunt: Igitur in hoc casu SEMiss Es, ent, ita ut alter siemis inter eum qui dominus insituti hareda uerit, substitatum AEMIIS porsionibus disidatur. Interim illa sepono ita uι alter semis Num non es c, issessira, mox ista,aequivo tionibus diutiliaur, satis indicare debuerunt, aequas portionesset se utriamque , putat semisses ' Quorsum alioquin duo semisses, nisi ut unus detur uni,alter alteri; de quo iam supra ρSexto loco iuvat cum maxime exemplum,quod CL. Cuia jacius extulit ex Vlpiani fragmentis tit. χα sub M. Sinubia perifctam cretis em heres insti utussis,ides inon adieritas verbis his, Si non creverit,exheres esto Θρdita, Si no creveris, tuc Maevius, heres esto: Cernendo quidem superior inferinem excludit: Non cernendo autem, pro heredegerendo, in partem admistissubcti rum Sed pisea D. Marcus conisii uis,ut spro heredegerendo ex asse
92쪽
sum,quo institutus & substitutus me itate inter se ae sportionibus dividebant. 'Nempe & hic απαρον erat, tui Isque potestas & coniectura voluntatis testatoris funem inter ducebant. Nam in ea specie pro substitillo dici poterat, ad
eum hereditatem pertinere, quia heres non solemniter hereditatem crevisset, quod a testatore iussus fuerat r test
toris vcrba, Sinon creet erat, ad iuS referenda essent. qtio, non Cre.
.ta ab eo qui iusius est hereditate, substituto locus fit. Contra,pro Instituto dici poterat quemadmodum leges quaedam publicae imperfectae essent, quae quidem aliquid fieri iuberent;
vetarent,sed tamen contra factum non rescindurent ut docet
Vlpianus initio fragm.ὶ ita & imperfectas testatorum leges Miussa nonnulla esse : dc vero in casu proposito imper Iam cretionem verti, imo ne cretionis quidem necessitatem; quando. quidem in casum non cretae hereditatis, seu non impletae voluntatis, testator non ideo eum hereditate sit bmovisset exheia
tedationis formula,quod alioquin factu oportuisit: sed potius renisnu vocabulum improprie accepisset Id quod appareat ex apposita substitutione. Na quia substitutio haecce fieri solet,notam ut heres plectatur,quam ut ne testator sine herede decedat, intestatiqile exitum faciat, satis esse hereditatem quoquo modo vel simplici aditione aditam. proinde istud erat, ubi Iuris potestas Se coniectura voluntatis testatoris fuisnem inter se ducebant. Ergo & hac ipsa ratione h1c aequis portionibus hereditas inter institutum de substitutum dividebatur , ut quam minimum a iuris potestate & a coniectura voluntatis testatoris recederetur. Et ita quidem in hac postrema specie Iurisconsulti olim, qui ultra pei gere non potuerii Atenim ut audetior,ita providentissimus de iuris religio sissimus Princeps sui vocatur a Papiniano ι67. de legat. a. D. Marcus,pro sua humanitate sui loquitur Callistratus D i. δεδεσιὰ instituto totam hereditatem adiudicavit ; procul dii- hio,quia apposita substitutis aperte ei indicare isa fuit,testa- . torem substitutu vocasse,non in casum hereditatis non cretae, sed in casum hereditatis omnino non aditae 1 tum quia de solentibus tantum ageretur , de so M aestivolaria: de
93쪽
Lexpaterfamilia. o. f.de heredibin inint. υ
lemnibus, inquam,& Commentas cretionum sui vocantur ι DC. Th. de bonis matera.) quae substantiam negotii non afficeretrVt caereioqii in D. Marcus humanitatis plenus,scrupulositates circa haei edum institutiones non facile admisit, &voluntatisic statorum educendae magnus artifex sui te sed & solemnium caeteroquin scrupulositate ni facile remisit: v.exemplum apud
His ita clate demonstratis,nunc tandem sub manum veniat vel ba quae hanc omnem litem moverunt. Igitur IN HOC
c A s v semisses seni ; irant ALTER S E M I s inter eum qui δε- minus inuituit heredis fueriι ,,substitutum aes ιιου portionibus dividatur. His verbis id passim indicari creditur, nonnisi unicum semisicm,S: sic dimidiam hereditatis, inter substitutum M servi dominum dividi: Ait enim lex, ALTER sEMIs diavidatur. Quare etiam hanc locum varie alij emendarunt: aliis ex ii glori. m compendio divinantibus, As: nonnullis, asteruter quibusdam, alter se uterque;adiis Hiemin femis. aliis denique alivii speclcm affingentibus. Verum nil omnino lue mutandum Doctiss. Viglius, & Conanus recte via derunt: Ne iape Altersemis Iu liano hic dividi dicitur, cum utriqtae semis datur. Aster enim , non tantum in ea formula Vnus aut alter,pro duobus, seu pro utroque accipitur squod Vi-glius annotavit) sed & incommuni Latinitate apud Artigraphos. Nam de ita altera tertia,id est duae tertiae, Manlio Theodoro :Altera bigenis ut fpars ierita signis. Livius quoque dixit altero se vicesimo t. vicesimo secundo: Virgilius,
Aster ab undecimo /am ιum me ceperat a mus.
Ltertius decimus. i iter igitur semis, i. uterque semis, duo semisses t dea dc Allevtix, i. duplex, apud Festum. Sed huic sententiae adhuc obstare creditur Alexandri Imp. sex DC de heressib. infiitia ubi substitutus in hac ipsa specie vel penitus excludi ab haerede dicitur uno casu : vel penitus exincludere institutum, sontrario, non etiam in partem venire seu admitti: denique alterutrum vel totam haereditatem habere,
vel nihil ha Hic iam conciliandi labor. Non probo
94쪽
Fulgose & vigili distinctionem inter testatorem militem &paganum,quasi . . lex 3. in militis testamento obtineret. verisimilior viri loge Doctissimi sentctia videatur, qui inter c tera prς iudicio loci Vlpianei,de quo supra, dc hac parte iuris immutationem factam tradit & sic hac l. eam 1 gem Ao. a rogatam fuisse putat. Quanquam scrupuliun aliquem injicit Institutionum praerogativa , Mi partitionem seu divisionem faciendam di sei te ita tuitur: quod fanc in Institutionibus factum non oportuisse videtur, si hac parte iuris immutatio facta fuisset: Imo A ipsarum Pandectarum praeiudicium tragulam injicere videatur,in qua id ius quod Alexandri Imper. tempestate iam immutatum fuerat, non relatum a Iustiniano videtur. Deinde in Vlpianeorum fragmentorum specie apertam Iuris immutandi rationem iam reddidimus: quae in hac, quam tractamus, nulla subesse videatur. Igitur, nisi illa placet conciliatio , standum videtur distinctioni, inter certam testatoris voluntatem sputa ubi voluntas testatoris , in alterutram partem inclinare cetiistimis coni auris probatur) dc inter dubiam testatoris volii Mat&Nempoduo Casiis ι legis; ut recte Accursiu Cynus, Castrensis indicarunt) continere videntur certam testatoris voluntatem adque probare illa verba, necper eum ad alium quenquam hereditatem perιinere voluit: sed & vers. quod verba, &c. Nempe in priore specie dicta L 3. testator certissimis probationibus ostenditur,voluisse institutum sibi tantum adquirere non alij, quare si servus institutus detegatur, substitutus solus vocabitur: Uiceversa in posteriore specie ἱδ . testatoriam aperte voluit institu tum non tantum sibi, sed de alij adquirere, seu verba ad ius retulit: quare & soliis instituti dominus admittitur. Αtenim hic, de quo nunc agimus,casiis alius & tertius seu medius est, quo videlicet nullis coniecturis apparet quid testator uois luerit: denique ubi dubia est instat is voluntas e quicquid contri olim Placentinus de Rogerius
95쪽
VLpih Ni Lex se quis extraneus a I .F.ult de adquirenda hereditate. ex lib. I. ad Sabinum.
VAEs Tio est, de Ignorantia heredis conditionalis, circa
conditionis existentiam, Viriam videlicet heres subcoditione institii tus , si conditionem impictam ignoret, hereditate adire p. ssit 'inae ritur autem id duplici fine tu heredis ii sus commodo , videlicti ut commodis hereditariis statim exinde potiti possit: tum viceversa propter eius onus, ut exinde aeri licteditatio obligetur,ncque ei amplius hereditate repudiare integrum sit: Nam hic mictus sit ni hereditati, iure adite. Et Iuliani aperta definitio est Lmultu in Iere=a I. de con-HI-demonsyr. Conditiones facti, quamvis impleiae essent Nerire
heredi m circa adchndam her ditarem, quam in ignores eas impletas Use. Ratio quoque in aperto est, quia & in commune certum esse oportet eum, qui hereditatem adire volet,& stare hereditatem sibi delatam,quove iure delatam fit. 32.LLL 3Α g. r 1f. de adquir. hereae ut in xot Lm omnia quae animi destinatiμ ne aguntur, non n. si vera & certa scientia peragi possunt. Et tamen obloqui videtur Vlpianus aet quis extraneus. 2I. 3 ult de adquir. hracit. Si quis anem ex qua institutus es ignoravis otianus scribit,nihil ei nocere, quominu pro herede gereret.Gods Cafsus probat, si conditioncm,ob qDa heres institutus est, non ignorat iramen extitit conditio. b qua sub . itutus es. tuae ramen ignorat conditionem extitisset Putoposse adire hereditatem Demadmodis ιuriret, an coheredis, cuisubsitu uu est, repudiatione portio ei delata Ν. -Hincisim alij ad emendationem confugerc,refracta particula non, eo illis non ignorat, ad sequentia ita, non paroposse. Pars contra lectione vulgatam bono more tu citir: quc d tamen non una ratione fieri adsolet. Commodissimum&compendiosi csmuniti sito, si totum illustremus, unde iam ex SERIE totius legis&harmonii omnium casuum de verissima conciliatione liquebi tactis prorsus textus verbis.
96쪽
Igitur ut quatuor versiculos ita Ee casus hoc g. contineriaio; quorum secundus Sc tertius primi sunt ampliatio: quartus tertij potissimum confirmatio. In liniversiim autem quatuor casus misit proporruntur, quibus heres institutus non in totum quidem ignarus est,sed pro parte tantiim;sic ut pro parte quid sciat, pro parte quid nesciat. Vnde iam quaeritur, utrum scientia ista,sic ut dicam, inscitiam alterius partis volet: sic ut non obstante hac inscitia adire is iure possit,& vero iure a-
diverit,tanquam ex altera certus sciens prudens.
Primus casus est de herede, qui heredem quidem se scit, at- enim ignorat ex-ἱ parte institutus sit: Et quaeritur, utrum is nihilominus adire possiti de si adierit, iure adierit 'Quod ex Iu- Iiano libro videt. Ei. Digestorum adfirmatur hoc 3 .d de istud
p pars here .pet. Satis scit . est eum caetera nosse,etsi parte hereditatis no norit: neque haec ignoratia quid quani heredi nocet,quominus adire possit. Quantitatis ignorantia non praeiudicat,i. qui putarJ. de adquir. hereae sed qualitatis. f.primo. Et tamen,qui secundusiam casus est huius etiam qualitatis ignorantia quandoque non nocet: si modis principalis qualitatis scientia adsit. Finge: Idem ex parte institutus est sub conditione, M alteri sub conditione substitutus Sane etiam qui nude alteri substitutus est,scire debet,utrum conditio extiterit sub qua substitutus est. Sed finge;idem&institutus de substitutus, conditionem sub qua institutus est, non ignoravit,eaq; extitit: sed c5ditionem altera,sub qua substitutus est, ignoravit,eaq; extitit: An pro ea parte gerere potest' Hoc etiaCassius probabat: nempe istis esse, quod heres principalis institutionis& conditionis habeat plenam scientiam; non de a cetariae, dummodo conditio extiterit. Et haec quidcm si peni-Αt, qui tertius est casus, Quid sis ivit conditionem subsim
tutionis,sed ignoravit conditione extitisse, de adiit: An & tum gnaro conditionis, sed ignaro existentiae , sussicit existentia conditionis'Puto,inquit, Vlpianus, posse adire hereditatem
tus ignoravit substitutionis conditionem, de tamen extiteriir'Nempe ignaro conditionis sufficit existentia conditionis, ve67
97쪽
ne contra Ioannem loquar) Vbi non iam de conditione agitur substitutioni adiecta; item non de ignorantia circa substitutionem , sed de ignorantia casus & existentiae substitutionis. Finge : Idem & heres , & coheredi substitutus est,& nescit, utrum coheres repudiaverit, & tamen is repudiavit Sane si hereditatem adiit ex substitutione, rccte adiit; vers. quemadmodum'. quod tamen vir Magnus negabat. Et ita quidem quatuor hic casus poni oportet. Unde de tribus liquet. Primo retinendam vocem substituim in versquod se Casin; ut habetur in Pandectis Florentinis, quod et i .im Laelius Taurelius tuetur ad bis adnotatu Pandectarum Florent: Nam Malioquin casus versiculo. diame, idem pro istas esset cum superiore: vel iis perior super non dubitabili, nempe de eo qui scivit conditionem extitisse: ubi sane dubio locus non est. Secundo liquet, versiculum Rind tamen omnino accipiendum de eo qui tantum ignoravit conditionis existentiam : Sola scilicet ignorantia existentiae in hoc versiculo vertitur,non ignorantia conditionis ipsius: Superior de utraque
ignorantia. Tandem apparet, negativam in secundo versiculo tuendam: contra, in tertio non addendam. Unde conficitur,conciliationem adnotatam ab Auctore meo post Accursium
recte referri ad vers. quias Cassius. quod etiam CL. Cujacius aliquatenus fecit. His ita elate iam positis , liquet tandem versiculumi tamen nec quicquam obstare dicta legi multam inieres ad quod etiam Ioannes ex parte allusitὶ Versi ias Mid tamen loquitur,quando quis pro parte institutus est,& pro parte substitutiis. Nam licet alterius partis conditionem ignoret,aut ignoret conditionem extitide, attamen recte ait, M, si adierit, postea repudiare non potest tanquam non recte aditam. v a denique conciliatio isthaec est: in eo qui nude institutus est sub conditione,conditionis existentiam nil prodesse, ad adeundam hereditatem: eam enim & scire& eam, extitisse nosset debet heres,d. l. multu. 2I. . de condit. o demonum
Atenim si ide& institutus est, live pure sive sub conditione,&sub coditione substitutus est, satis est eoditione substitutionis, extitisse:Quae huius I. sententia est,ut apparet ex toto ὁ co
98쪽
textu: ubi agi os eteside mixtis casib iis, ubi videlicet partia- Ii; scientia'& partialis ignorantia vertitur. Vnde e facitur, sufficere scientiam in princ ii ali, contra non obesse ignorantiam in accessorio:&qui lem accessorio stlbstiti uionis, ut in tribus casibus postremit huius β .R uio porto dii retiar haec est: nempe in eo qui nude heres institutus est, nihil est qtio eius iguorantia velari possit: In eo qui ex parte institutu est, velari potest scientia institutionis:quare ignorantia conditionis existentiae quae stibstitutioni addita est,non nocet, nec impedit aditionem. propter Cohqrentiam SI unionem quam ha bet cum itare accrescendi l. cum heres qui ex duab. sy in ρr se t qui patris'. eoaerit.de adquir.here C A p v T XVIII. . .
V L P IA N i Lex,si res obstata . . delegatu. t. ex libro 31. ad Sabinum LVel
V Esτio est, de Re Guaroru Pignori vel M'othecae obligata, a Testatore per fidei commissum relicta , ad
. quem videlicet onus huius pignoris luendi, vel libe randorum praediorum hypothecae nexorum, pertineat: utrum ad heredem fiduciarium an vero ad fi deicommist riumpQuietqiiciem quaesitio cuin facto ferme consistat,prompta interea& certa illa distinctio est, An testator rem obligatam siverit nam tum nullo alio expreta,non alia voluntate conrestata, heres fiduciarius eam rem luere seu liberare tenetur: Si veronestat, fidei commissarius : nisi probetur forte testatore in etsi scivisset obligatam hanc rem vel aliam liberam te immunem ab omni onere fideicommissario relicturum fuisse Item dummodo aes aliensi cuius nomine res obligata est,modum pignoris non excedat: denique si potest aliquid esse si- perfluum exsoluto aere alieno, quam nostri vocant L quarebatur F. Du potiores ΝΡ. . - .Haea quae dixi in ιμ res obligata lassis legat. I. apertam habent
99쪽
Lex, Si res obligata s . Me legatu. t. θ:
habent sententiam squae etiam ex parte comprobantur: δε 6. C. de Mom., de legatis.ὶ At non etiam illa quae immediate sequu atur. tePMor eo animo fuit, τι quan quam liberandstrum praedisrum onus ad heredes 2n pertinere N o-s I. v E R m,non tamen aperte UT I QAE de his liberandissenserit, ρο- terii fideicommi riin per doli exceptionem a Ereditoribuη qui ,--: themiam secum agerent,consi qui, Vt actiones i exhibemur: u . quanquamsuo tempore non fecerit, tamen per Iurifrictionem P sed si provinciae id ei practabitur. Hactenus verba legis:ad quam scri-oens Raphael Cumanus dixit, quod non est lex in hoc titulo quae habeat materiam magis involutam & peius declaratam. Nempeambigitur, quaenam species hic aptanda xeniat: aliis, Min his quoque viviano sq:iem secuti Neotericorum notnnulli Pro noluerit legentibus moluerit, quasi hic casus ille tractetura quo testator tacite quidem voluit heredes praedia liberare, non tamen aperte id expressit: atque ideo hoc casu fideicommissario, non actionem ex testamento competere adv. haere-dem .sed subsidiario remedio tantis mei sit coiirr Rupis hic sese geritur. Quam emendationem dc interprepationem CL. Cu-jacius iam recte reiecit: Nam uaera vitis do. Qistroquusa notavit, nil interest hac quoque parte expresse quid testator
voluerit, an senierit tacite: quia tantum operatur voluntas te
statoris tacita, quantum expressa. . , i
Alij verδ, vulgatam lectionem tuentes, aliam nihiIominus atque aliam sententiam adfingunt: CL.Cujacii haec lyterpretatio erat. Si testator sciat rem obligatam, etiamsi voluerit fidei commissarium luere, tamen si id non aperte expressit, heredem luere debere; denique expressam voluntatem hic exigi, tacita no sufficere. Quod ipsum sustineri nulla ratione potest: Nam quaeso quid interesse potest,&hac parte non magis qua superiore, testator id verbis expresserit, an senserit, seu aliter quam verbis nuncupatis expresserit i Expressum non minus creditur, quod testatorem quomodocumque voluisse sensisse
. t Multo absurditis alij hanc sententiam adfingunt,quasi dicatur,etiamsi testator expresse noluerit heredem praedia liberare , si tauri non expresse fideicommissarium haec pignora
100쪽
luere seu liberare iusserit, ad heredem semper pertinere onus pignorum liberandorum, saltem eo remedio, quo hic fideicommissario succurritur. Ergo ponunt illi expressam noluntatem testatoris ratione heredis: Se iidem tamen ratione fideicommissari j obscuritatem, seu obscuram voluntatem ponunt, quia etsi testator noluit heredes suos oneratos, tamen non aperte dixit, quem vellet oneratum, & ideo heredem
semper oneratum videri. Absurde, si quid aliud dici potest. Naquomodo quaeso obscurum esse potcst, testatorem onus hoc fidei commissario impegisse, si heredem nominatim eo nomine liberavit, si noluit heredem luere. ut viceversa obscurum esse non possit, fidei commissarium liberatum , si heredem huic oneri subiecisset ρ Unius puto immunitas & liberatio,alterius sircina est. E 'dirobus,quos onus aliquod communiter respicit, qui unum liberat, alterum aperte onerat,& aperte sentitque alium voluerit oneratum, cum onus illud in nullum alium re cidere possit. Quare si ab una parte noluntas clara est, ab altera voluntas qMobscura esse potest Z Neque haec, ut volunt illi,nula interpretatio aue coniectura est de facili tantum, sed necessaria. Et quare tandem fideicommissarius remedio legis iuvetur, eique caveatur adversus heredem, cum testator suo sic ut dicam remedio, sua providentia & noluntate,heredem sepiverit, muniverit S liberaverit. Neque eam rationem capio,cum ajunt, duplicem rationem legis hic apparere,nimirum noluntatem testatoris & obscuritatem, quarum posterior haec priore corroboretur. Nos enim hactenus putabamus, noluntatem,& Obscuritatem voluntatis inter se contraria esse: Ubi enim testator testatus est se quid nolle, opinor, voluntarem suam obscuram esse noluit. Et post haec tamen optime haec cohaerebunt, neque interpretatio oportunior, planior,vulgatae lectioni tuendae afferri poterit. His igitur missis, perspicuam apponamus specie. Finge:Testator NOLVIT,i. vel nominatim vetuit onus liberandoru seu
luendorum praediorum ad heredes suos pertinere seu expresse eos onere isto liberavit 2 vel voluntatem hanc suam taci: e saltem ostendit: Et sic, vel necessaria consequentia sui supe-- rius quoque ostensum est) vel etiam expresse fideicommisiario