D. Ioannis Slotani Geffensis ... Disputationum aduersus haereticos liber unus; in quo sub propugnatione articulorum Iusto Velsio Coloniae propositorum omnes fermè huius seculi controuersiae discutiuntur. ..

921쪽

INTERROG. VELA PROP. surus atque iuncturas praeparavit,er aeris pomdus innumerabile. Ligna quoque cedrina non poterant aestimari,quae Sidony er Tirij deporutaverunt ad David. Et dixit David: Salomon filius meus, puer paruulus est er delicatus. Doumas autem quum aedificare volo Domino, talis esse debet, ut m cunctis regionibus nommetur. Praeparabo ergo ei necesssaria. Et ob hanc callosum ante moriem suam, omnes praeparauit impensas . Vocavitque salomon filium suum, erprccepit ei ut aedisicaret domum domino Deo Urael. Dixitq; David ad Salomonem. Fili mi, nolui: tatis meae fuit, ut aedificarem domum nomini domini Dei mei,sed factus est sermo Do mini ad me, dicetis: Multam sangui nem effudis sti, er plurima bella billasti, non poteris aedia cure domum nomini meo, tanto effosangui

ne coram me. Filius qui nascetur tibi erit uir quieti simus. Faciam enim eum requiescere ab - omnibas mimicis suis per circuitum, Cr obobunc causam paci cus uocabitur, Cr paceam Crotium dabo in Urael cunctis diebus eius. Ipsie Pam. ες aedificabit domum nomini meo. Et cum Salamo

templum consummasset, impleta est domus Dei nube, ne posent sacerdotes stare ex ministrare propter caliginem, compleuerat enim gloria Domini domum Dei. Ignis quoque descendit de cr deuorauit holocausta er uictimas, er

922쪽

maiestas Domini impleuit domum. Nec pote runt sacerdotes ingredi templum Domini, eo quod implesset maiestas Domini templum Dominumi. Sed er omnes iij Istuel uidebant desceno dentem ignem, er gloriam Domini super domum.Porro qgemadmodum christus praesentia sua er noxo miraculo es Cana Galileae exbibis ibina.

to, probaxit nuptias debita castitate celebruatas, er thorum immaculatum: sic diuina maie-

stus praesentia gloriae siuae comprobauit ιempli

aedificationem er Salomonis pietatem. Denique Dominus apparuit Salomoni fecundo, sicut η .Res paruerat ei in Gabaon . Dixitque Dominus ad eum . Exaudiui orationem er deprecationem tua quant deprecatus es coram messiunctificauui domum hancquam aedificasti,ut ponerem nomen meum ibi in sempiternum, er erunt oculi mei er cor meum ibi cunctA diebus,er elegi io ,.Par. cum istum mihi,m domum sacrifici . . . Si non esset pium aedificare Deo tempti eroratoria externa, Dominius non fusicitassisseritum ori regis Persarum,ut traduceret vocemi. Esdroim omni regno suo, stiam perscripturam, dices: 'Haec dicit inrus rex Persarum: Omnia regna terrae dedit mihi Dominus Deus caeli, er iracpraecepit missi ut aedificarem ei domum uti Ηιωνssalem,quae est in Iudaea. mis est in uobis de uniuersopopulo et si Sit dominus illius cum eo.

923쪽

INTERROG. VEL L PROP. . Ascendat in Hierusalem, quae est in Iudaea, eraedificet domum Dei Istaec si est Deus qui est in Hierusalem.Et post pauca siquitur. Et fur

rexerunt priscipes patrum de Iuda er Benia armis, er sacerdotes ex Levitae, Cr omnis cuius fuscitavit Deus spiritum, ut ascenderet ad aedificandum templum Domini , quod erat in Hieru- ,.ysa. i. selim Si non est pium aedilicare templa Deo, propbetae Domini Aggaeus er Zacharias noti GHῖrtassent ac adiuvissent aedificantes temuplum Domini . Prophetauerunt inquit sicaria pigra)Aggaeus propheta, σZacharias filius Addo,prophetantes ad Iudaeos qui erant in Iuda er Hierusalem, er in nomine Des Urael Tunc Aurrexerunt Zorobabel filius: Salaniel, er Iosue filius Iosedech er coeperunt aedificare templum Domini in Hierusalem,meum eis pro phetae Dei adiuuantes eos. cum autem aduersa νθ Iudaeorum uestent impedire eos,oculus Dei eorum factus est super fenes Iudaeorum,σnon potuerunt inbibere eos. i. Sed Cr per Aggaeum prophetam corripuitDns poprela cessante ab aedificatione repli. Nasictum est uerbum Domini in manu Aggaei prophetae,ad Zorobabelsilium salathiel ducem Iu da er ad Iesum filium Iosedecb sacerdotem mavgnum dicens.Haec ait Dominus exercituum diacens:Populus iste dicit, Nondum venit tempus domas

924쪽

PROPUGNATIO. domus Domini aediscuti die. Et factum est uerbii

Domini in manu Aggaei prophetae dicens . Numquid tempus vobis est, ut habitetis in domibus . laqueatis, er domus ista deferta s Et nunc haec dicit dominus exercituum, Ponite corda vestra super uias vestras. seminastis multum, Cr intuαlistis parum.comedistis,cr non estis satiati, bi bistis er non estis inebriati. Opemuistis vos,Crnon estis calefacti. Et qui mercedes congrega- .uit, misit eas in sacculu pertinum. Haec dicit Do . minus exercituum. Ponite corda uestra super uias uestras. Ascendite in montem, parate ligna, Cr aedificate domum, er acceptabilis mihi erit,

Cr glorificabor dicit Dominus. Re1pexistis ad amplius,er ecce factu est minus. Et ivitulistis in domu,Cr exsufflaui istud.Qua ob causam dicit Dominus exercituum inlia domus mea deferta est,cr uosdistinatis uninqui': in domum suam: propter bocsuper uos prohibiti sunt coeli, ne darent rorem,m terra prohibita est, ne daret germen suum. Et uocaui siccitatem super terra,er super moles, er super triticum, Cr super vianum,e super oleum,Cr quaecunq; prostri buαmgs,e super homines, super iumenta, er se

pre omnem laborem manuum. Et cap.2.confriat eos in opere Disi. si no esset pium aedificare Deo tepti Aggaeus propheta ex praecepto Dei ιο animasset populu ad repli extrudionem,nec

925쪽

INTERROG. vhLL PROP. Deus Iudaeos in hoc negligetes, elusicemodi pigis attriuisset. Rushnus lib. io. Ecclisiasticae bis

floriae ω.M. restri ecclesia extructan Iberorugente noviter conversa ad fident, cum exaedimcationem Deus ingenti miracula confirmauit. Eusebius lib. 8.Ecch Historiae cap. 1.restri, quomodo propter multitudines coeutium intra ecclesius populorum, er praecipue in diebus stis, propter innumerabiles cautas, per loca

singula confluentes, ne ipsa quidem antiqua receptacula suffecisse,sed quotidie orationum Damus dilatatus, ita ut amplitudo earum concludere instar urbium uideretur. Sinomenes lib. a. φ.Ηso.c .iῖ.affirmat constantinum constantinopolim multis Cr marignis exornasse eccles'. Iuvabat enim diuinitas Imperatoris uot CT apparitionibus multis laudicabatur,quiasan salutare que essent, qκα illis aedificabantur ecclesiae. Extant ad nostram que aetatem plurime per euiam toto Romano imperio constructae ecclesiae. Socrates quosque lib. .Trip. Histo.testatur in Edissa risoapotamiae urbe Apostoli Thomae bolicum esse,

claram nimis pariter Cr ornatam. Et cap.

locus exprimitur,ubi olim Uestu colebatur, erpostea ecclesia facta est, qui nune lacus Michae tam nuncupatur. Et denuo cap.isscribit Theodoritus Helenam conmuini matrem postquanimam

926쪽

PROP vGNATIO. 43 erucem christi apud Hierosobmum reperisset,

undique congregasse artifices, Cr maximas itilis ornatasque aedificasse ecclesia3. Haec evilem Helena apud coloniam Agrippinam , Bonnae item, Tapud Veter basilicas reguli ambitiois ne construxit, in tanta ueneratione olim bubiatd3,ut cum irrumperes barbari, vetera excidisissentsolaque aequassent, a sanctorum basilica maiestatis er religionis ergo abstimuerunt, ubi p stea conditum oppidum,ab extante templatanoctora ut scribit R.P.E uerbardus Bistilissio obatinuit nome ad sanctos, quod Bataui sua lingua ancten appellant. Ex quibus omnibus perspicuumsit, pium esse templa er oratoria externa Deo construerare.Sed Vel vi non aliter, nec ullius alterius rei occasione templa externa exaedificare pium eis

istimat, nisi stat in apposito loco, ubi honestἡ

ac commode ad uerbum Dei audiendum, σμα amentiε participandum ac Deum orandum, recommuni confessu ac conuentu laudandum, conuenire queantfidelium coetus er Ecclesia.Dicit preterea priuato motu ac uoluntate nemini bis 'lu'odi quippiam tentandum esse, Cr qπα p σιlica autoritate construenda sunt ab homuniobus pijs,Deis piritu imbutis,huc quod omniano a talibus morererri debere,ut ab ambitio ηι σι Mamputatas omni suptrinanti πω

927쪽

INTERROG. VEL s. PRO p.

in curiositate,quam Graeci περιεῖν αν vocant.

haec ille. Exposcit plane De M a sua Ecclesia in te Matth is μ' η 'i m orationem. Num ut christus' ait ubi duo uel tres congregati fuerint m nomine meo,ibi sum in medio eorum. Et iteru: Si duo ex uobis consenserint super terra de omni re quamcuns petierint et eis. Sic enim Apostoli, Aa i ςμm om ibin qui credebat,quotidie perdurauerunt unanimiter in templa. Non quod a Iosco, oratio vim recipiat, aut quod ibi solum sita.Cor. e. Ο Π μm, qu*m Paulus dicat: Volo autem uis ros in omni loco manus puras leuare,sed quod Deus unanimem poscat orationem, ad quam. - nos templa inuitant. Q num enim unum corpus y' 'T' Dus,debet noster conuentus cocors esse et unanimis oratio. Dicuntur autem templa Cr alia loca sacra oratoria,ν quod mi domus oratisonis, ut proinde in illis nihil aliad agi oporteat quam id ad quod unt facta. Q gae an Vesus Aricienter enumerauerit facile perpendet, qui nouit non solum ad hoc facta er consecrota esse,nimirum ad uerbum Dei audiendam,sua' cramentis participandum, Deum orandum ac Ludandum, sed etiam ad inuocanda Lanctorum patrocinia, quoru imagines Cr sacrosanctae exuuiaestue reliquiae religiosi Cr pie struantur, nisi cum vigilantio deridere uelit sanctorum reliq*inter cum caropcdio, imagines e templis

deturae

928쪽

PROPUGNATIO. 4as deturbare. Deinde ut stat a pjs bobitb Deis Diritu imbutis constructa er construenda temapsa, non tamen uideo quid peccauerint conmisimus cir Helena,qui tanta ambitioncitam rega lia templa ubiq, erexerunt, quorum ornatus

eripiendor indies creuit, er adhuc amplius cresceret,nisi pestifira dogmata Lutheranorum araliorumque haereticorum,dnimos christi delisum abbac persuasionepia reuocarent. Si templum Salomonis Oectemus, quod iubente Deo conditum est, nonne permultam superuacaneaum operis curiositatem bubulis Et tamen Delmpraesentia maiestatis uae,i ins exaedificationem approbauit. Poterat quidem mimoribus impe sis, in ori luxu, amputata omni superuacanei operis curiositate, exaedificari, sed debebat esse templum elusicemodi ut David diceno ut ira

cunctis regionibus nominaretur. .

Astera interrogatorij pars lasinuat caeremo nis,quae in Ecclesia frequentatur, ad pietatem excitandam,et religionem in plebe retriendam, utiles Cr proficuus esse, CT propterea non abolendas, sed construantis fore. e enim in catholica Ecclesia ad pietatem excitandam Cr religionem in plebe retinedam, frequentantur caeremonis, tam sunt utiles Crproficuae, ut absque illis cultus Dei subsistere neq*eat. Toste Ruidem cmmonis ab E

929쪽

INTERROG. VEL S. PROP. elesta, er apud maximam christianorum paratem,Dei cultum statim extinxeris. Fac ne quis quati uellet manus necflectat genua, aut ne turma dat pectus, aut oret non velato capite, aut non inpedes erectus stet, dum legitur Euangelium, ne humi prostratus adoret, ne Eucbaristia cum ostenditur popxlo,omnia reuerentiae ,σ bonoa in signa non exhibeantur, aut id genus reliqua praetermittantxr, videbkς infra paucos dies, eam quam vocamus deuotionem evanescere penitus. Nam ea, quar adhuc viget in paucorum

bristianorum pectoribus, quanquam sit peroeenuis illivi cultus scintillula,ceremonijs tamen enutritur,excitatur,augetur σβvetur.Et nissi ad bas cogentur christiani, propediem, aut nutas,aut quamst issimus cultis Dei futuarus est. Porro elusicemodi caeremoniae Cr ritus

Ecesesiastici qui in sacramentorti administrationibus adbibentur plurissim pro uni ad Urium charitatem aedificandam alendamque. Non enim temere adhibentur, sed ut uiua quaedam incitamenta idei er pietatis,adfrmundum re-ιigionem; necessaria, quibus manu citur uul gus ad intelligendu er retinenda inflaria christi.Sunt enim paedagogia adfecretiora in teria capessenda, visacra reuerentius tractanda, uesiit imagines pietatis em mei in oculos CT a res influentes,sitIntfulcimenta uirtutis, Crsti

930쪽

PRO PV G NATIO. 40 muli quidam nos admonentes, q id, a quo, quo

tempore, quoue pacto agi, tracturis conuenisat. Nec dubium est, maximam caeremoniarum partem, qκae circa administrationem sacramenis torum adhibentur, a primitiuu er apostolica

Ecclesia ad nos deuenisse, ut impie abiiciatur, quod tot feculi tot sanctifimis uiris sacrosano

ctum di habitum. Idem depqs Ecclesiae inter orirandam caeremonijs sentiedum Ut, ut nequaqua contemnantur,quae recte Cr magno cum fructu adhibentur,si uel ad incitandum nos,uel ut om nia fecundum ordinem fant is Ecclesia, er descenter ac ordine gerantur omnia, fecudum Pauli apostoli praescriptum,uel ut haec exterius rea praefentem,quod intus agitur,adbibeantur,atshae non mentis lintentionem praecedunt ,sed ub*sequantur.Nam quum mens er ratio, in hoc nostro corpore conclus', sic ut animus totam molim hominis debeat regere,nequaquam a pietate abhorreis corpus dominum suum rati

nemseu spiritum tendentem in Deum, a s iurum propius si applic re cupientem, suis quo que motionibus,compositionibus ex figuris uohabitu ac gestu,subsequi conetur. QBod si in om*bas plane agendis, tractandis considerandiis

rebus,corporis ministerio animus utitur , nun in adorando ac venerando Deo, illius tantum

- . .