장음표시 사용
21쪽
retur, habet. et Omnino potius ad robur, quam ad sanitatem est accommodatum. Ex locis autem disteri
triticum, quod in siccis & non pinguibus regionibus
natum sit ab eo, quod in sertilibus pinquibus oriatur. illud enim cum ex minore materia, sevioreque&tenuiorum partium, constet, facile conscitur,facileque mutatur illud quidem, sed minus alit . quare assectum est id , quod in locis, quae exusta uocantur, seritur. Cum enim loci materia exusta sit propter cinerem pinguedine, nutritione carentem, triticum album, laxum, ritanium es facitur at quod in pinguibus iertilibus locis nascitur, copiosa solidaniateria educa tum, est densum,&graue, atque etiam multum nutrit. Ac loca quidem aperta, quaeque bene perspirantur, aprica sunt, melius triticum serunt, Z quod multo magis nutriat. Differt quoque loci ratione citicum, quod in locis admodum si igidis & niualibus oritur, ab eo, quod in calidis regionibus seritur nam quod oritur in frigidis locis, magis est elaboratum,
tenuium partium, quale est sitanium cum enim non
uelut delitescat in eis uis, exiguumque alimentum, idq;
paulatim capiat, permultum autem concoquat, efficitur, ut pars terrea magis in eis elaboretur, Miandatur: ex quo conficitur, ut triticum cum leue sit, tum uero
etiam in tenuem farinam disti, luatur quod trimestre triticu inest, leuius esse, praesertim, quod in niualibus locis nascitur, liuiusmodi elle accepimuS. Quod uero in calidi locis oritur. copiosum aliiventu na,&multam densitatem. minus fusam atque secretam capit. alii stre pomo triticum alimento uacat, estque leuius, ruitiosum sanguinem facit, corpora minus calcfacit. Loca autem perhumida triticum serunt, quod minus alit, quodque est imbecillius, ex toto genere
uidetur in otium propter aquae uim copiam degene
22쪽
scitur, plus habet aceris quam utilitatis. Extemporum uero atqueae iis constitutione existit etiam tritici disterentia atque e temporibus hi idem , cum eorum sit temperata, moderata in stigore, calore, imbribus, postea in aquarum defluentium cohibitione commutatio, tunc etaim triticum boni alimenti feri, eiusq; molem impleri contingit , ut contra sit, cum intempestive, intemperate,' immoderate quae praediximus, eueniunt nam gracile, Malimonia vacansenncitur. Aeris aut ca ratione, cum opportunis temporibu serenus, apricus hie est, S a uentis apte perflatur. uel contra, cum nubilus est. opacus. saepe enim minutulam pluviam emittit, cum iam tempus it caliduna,&triticum ad persectionem peruenerit. quo casu triticum ci b: gine tentatum perit. Simili quoque modo sit cum uenti graues , icci, xcalidi sub tempus, quo spitae implentur, exoriuntur. Cumq; vehementes multo tempore spirauerint ij, qui, ut r. , hoc est ardentes nominantur, spicas adurunt,4 exsiccant, idcirco faciunt, ut alimenti nihil habeant. Ratione uero temporis nouit a uetere, eo quod inter utrunque est intermedium dissert nam recens plus succi habet, flatus gignit, mulium ah , uetustum contra, succo uacat siccius est minus alit quod uero est medium , ratione temporis habet medietates praedictorum.
De carnibus proaum terriporibiu P. VII. S, E s uerno tempore usque ad occasum autumnalem Pleiadum sunt pessimi ex eo uero tempore usque ad uernum tempus, optimi Caprae hyeme pessimae sunt uere autem usque ad Arcturi occasum esse meliores incipiunt. Pecudes quoque hyberno tempore sunt pessimae: post aequinoctium uero usque ad solstiti uni aestiuum pin uescunt Boue uero, cum herba fructum serat, iunito uere, ter aestatem totam . Ex auibus nonnullae per hyemem sunt optima : quae nimirum
23쪽
apparent, ut merulii, atqlle iturnus laus Attagenes uero eae atrica pili P, autumno praeliant. itenaque ficedulae, S luscinia, Scoturnices eo tempore sunt pinguissimae. Galli uero gallinacei hyeme non admodum corpore augentur; praesertim in austrinis locis . turtur uero autumno excellit. Ex piscibus uero praegnantes Optimi sunt caris, carabus. molles, sepia, loligines, ali uero cum ouis incipiunt incubare, ut capitones cum ueros coetu pleni iunt, tenues sunt, non nutriunt. multo etiam magis cum partum ediderunt. Tynnus autem poli Aietur una insuissimus est, aestate uero est deterior. Ex Galeno detritico elixato P. I I. TRITICVM elixatu est edulium graue, quod disia culter concoquitur Vires autem magnas habet triticum, si ita sumptum concoquatur, corpusque egregie nutrit, ac robur insigne praebet ijs, qui si eo sue rint De alica C A P. V.
est ex genere tritici eaqueo valenter nutrit, glutinosum habet succum, siue in aqua solum cocta ex umo iam ulio, aut uino dulci, aut adstringenti, nahis singulis suo tempore utimur siue cum oleo. fales rixa sumatur ei uero quandoque acetum adiungitur, ac medici alicam ita consecta mitissanae praeparationem fuisse aiunt. Iam uero panes ex alica consecti plurimi quidem alimenti sunt, sed nilnus subsidunt. De amulo. P. VI. M Y L Vi ex tritico conficitur 'abetque vim exasperatas partes a uigandi nam neque adstrictio nem ullam, neque acrimoniam insignem habet. Estq; similis facultatis cum panibus lotis sed tameni minus alimenti dat corpori, de non calefacit.
24쪽
Deplacent , si ex farina triticea Mnt . AE A P. VII. TAGINITAE ex oleo solo parantur. oleum in
sartaginem igni, qui sumi expers sit, impositam inijcitur huic Aefacto triticea farina multa aqua imbuta
astunditur , quae cum in oleo coquitur, statim aeque, ac caseus tener, consistit, atque cra sescit ac tunc quidem qui eam parant, vertunt, supernam extremitatemes se in sernam faciunt, ut sartaginem contingat quae uero erat in serior, quae iam satis erat cocta, in sublime
esserunt, ut supra maneat cumque inferior pars fuerit
condensata, ipsam bis, ter uoluunt, usque dum eis aeque esse cocta videatur. Est enim per ichium hanc crassi esse succi, uentrem cohibere,& succos crudosesiacere quam ob rem ei quidam me adi jciunt . sunt etiam qui marinum salena misceant. Iam uero fuerit hoc placentae genus quoddam, ut sunt etiam aliae huiusmodi placentarum species quas cum rustici, tum urbani
pauperes extempore parant. Etenim in , τ ι υρια
quae in clibano assant, deinde extrahunt, statim in mel calidum conijciunt, ut id in se tota recipiant, placentae quoque sunt genus quoddam Eiusmodi quoq; sunt quae ex trijs cum melle parantur omnia. Est autem triorum duplex species: praestantiorque est, quam
rhyemata, deterior uero, quam achana uocant. Nunc uero omnia, quae ex his, quaeque ex simila componuntur; crassi succi,4 tardi transitus sunt: meatus iecoris, per quos alimentum importatur, obstruunt,&lle nem imbecillum auget,&calculos in renibus gignunt. Valenter autem nutrient, si concoquantur, k probe in singuinem commutentur. Quae uero cum melle parantur, mixtae facultatis sunt ut cum me succum tenuem habeat, ea quoque quibus cum miscetur, attenuet ex quo merito sit, ut quaecum maiore mellis copia parata fuerint, diuturniorem coctionem sint c5- sequuta, minus tarde subducantur. succum ex tenui crasib mixtum gignant; iecorique lenibus, lieni in ijs, qui integra ualetudine fruuntur, potiora sint,
25쪽
quam quae sine melle conficiuntur in iis uero, in quibus est initium obstructionis, aut qui inflammatione, aut scirrho laborant, nihil minus, quam illa, nocent;&nonnianquam etiam multo magis: omni una longe maxime, quorum serina admodum glutinosa suerit. Et tamen nilii eoru qu ita consecta sunt, ne i thoracem, neque pulmonem laedit. Caeterum cum apud nos triticeam serinam cum lacte multi coquant, sciendum est hoc edulium esse ex ijs, quae intus obstruunt. nam quemadmodum haec omnia edulia cum boni succi sunt, tum alimentum aflerunt, ita etiam inirent eos, qui ipsis
continenter uescuntur: si quidem iecoris obstitietio- i. es faciant, de calculos in renibus gignant.
'Tom V s panis, ac saluberrimus homini neq; iuueni, neque exercitato suerit is, qui plurimum ser- menti, plurimumque alis habeat quique plurimum sit subactus de elaboratus, in clibano na oderate calis do sit assatus hoc uero, quod dixi plurimum sermonti, atque salis, tu gustu iudicato quod enim in copiosiore horum millura iam molestum est, id noxium est. Quicunq; autem panis lauadi rationem excogitarunt. ii paucioris quidem alimenti cibum, sed qui a noxa obstructionis abiit quam maxime fieri potest, inuenerunt. hic enina panis succum crassum glutinosium minime
habet, utpote qui ex magis terrestri, magis sit factus
aerius. Eius autem leuitas tum ex pondere per lancem, tum uero ex eo, quod in aqua non submergitur, sed instar suberis supernatat, apparet Pane autem omnium optimi sunt clibani die, demde pnitae, cum eodem modo fuerint consecti. Sed quia interius non assanturaeque, acclibanitar, idcirco ab illis superantur qui uero supercraticulam aut calidum cinerem assati sunt, quia inaequalis disposition eis est, sunt omnes nox ij: siquidem extima pars praeter modum assata est inimia uero cruda Post triticeos panes, qui ex olyra consciuntur, principem locum tenent, si ex olyra bona
fiant secundi ab i)s sunt ij, qui sunt ex lipha.
26쪽
IMpauibiti ex Athe P. I X. P A tenues paucioris succi, paucioris 'ue alimenti sunt, cum asiatio magis extenuet, magisque diminuat in eis uim alendi quocirca it, . . lachana pauci Oris succi sunt. hac quoque ratione aifati tris cocti panes minus alunt, quam succi pleni nam cum sint qua lantenus assati, terti conteruntur deinde contriti iterum a santur contingit enim, ut X calfactico ad' modum confusi, multo matris ex attritu undantur, ,
disso hiantur sed cum tales ex ecuda assatione sint redditi, quod ualens est in eis c sumptum fuit quod uero restat, O leue, laxum,& tenuium partium fit, facile
distribuitur. Iam uero calidos recentes panes ualentius nutrire, quam frigidos, ueteres et per sipicuum: siquidem caliditas quoque concoctionem adiuuat.
De hordeo ex Galeno . C A P. X.
TRITICVM persipicue calefacit hordeum uero quoquo modo eo utaris, siue panes ex eo conscias, siue piissanam coquas, siue polentam pares, aliquid re frigerantis habet. Succum uero, qui abstergendo est, gignit Panes autem qui ex ipso sunt , non modo magis, quam triticei, sed etiam magis, quam olyrini,&multo magis etiam, quam ii phini, friabiles sunt cum in se glutinosi nihil habeant. ex quo planum est, exi guum ex his alimentum corporibus praeberi.
De hordeo ex Athenaeo. C A P. I.
HORD E M aliud nudum est Rexpers corticis, multi succi est, ac ualde nutrit, idq; propius ad triticum, qua aliud, accedit aliud uero secundum est, quod
spicas habet binis granorum uersibus constantes quod etiam minus habet excrementi, quam triticum, quod spicam habet, quae ex unico granorum constat ordine. De poterita, crisara , ex Galeno. P. I. P exi suum corporibus alimentum praebet ijs uero, quae exercentur, minus: qua uero
27쪽
exercitatione non utuntur, fatis multum Marauero tanto est pane hordeaceo inferior in alendo, quantum ille triticeo cedit atque etiam ae rius, qua in or deacei panes, concoquitur:&uentrena magis flatu implet: in quo si diutius maneat, turbationem quoque euicit. Haec uero subacta χ contrita diutius, per aluum potius secedit. Si uero mel eidem ad ij ciatur, citius descendct, atque etiam ob hanc causa in aluum ad excretioncm irritabit.
D tipha, obra P. III. Oi raram I panes post triticeos opti in sunt, si ex olyra proba conficiantur his succedunttiphin . si uero illi ex uitiosa olyra sint secti, i phini non erunt illis inferiores. Cum uero ipha est optima, calidi i phini
sunt olyrinis multo praestantiores at asseruati, de te
riores illis sunt ita, ut qui post unum, uel duos,&multo magis post aliquot deinceps dies huiusmodi panem comederit, lutum sibi uentriculo inesse existimet. cum uero adhuc calidus est, ab ipsis etiam urbanis expetitur eumque cum caseo quodam familiari comedunt, quem Oxydalactinum uocant ergo hic calidus commanducatus non modo a rusticis, sed etiam ab ipsis urbanis in delici js habetur qui uero triduo, aut quarriduo ante sit consectus, uel ab ipsis rusticis iniucundius manditur: difficiliusque concoquitur ac tardius per aluum subducitur qua calido minime accidunt. Atqui hic calidus corpus ualenter nutrit, ut parum tri liceo syncomisto sit in selior. Porro iphae senaen ex trinsecus habet corticem uelut olyra, atque horde una. ex eo pinsito panes sunt,&usui omnino accommodatur Ex aqua itidem lixum manditur a rusticis sapa adiecta, non secus, quam quod apothermuna norari
nant.' nandoque uero cum sale comeditur Ex nobilissima autem lyra, cum cortex ita, ut par est, fuerit excussus, appellatum tragum, consciunt quo aqua elixato plerique utuntui deinde aqua est usa, ipam, aut uinum dulce, aut uinum mullum scindunt ac nu'
28쪽
Hoc semen est iumentorum, non hominum aliment una nisi fortassis magna quandoque fame ad panem ex hoc semine conficiendum compellantur . Si uero fames non sit, decoctum ex aqua cum uino dulci, aut defruto, aut uino mulsi, ueluti ipha comeditur . satis enim habet caloris aeque, atq; illa: non tamen et aeque durum quam ob rem corpus minus alit alioqui autem panis ex eo confectus insuauis est aluum tamen neque cohibet , neque proritat De milio, C pauiso, quod etiam μελ νην,ο
Ex his quoque panis interdum conscitur, cum di
clarum rusum est penuria. quique ex eis fit, parum nutrit, frigidus est. planumque est, eum esse praedurum, atque friabilem. quare merito humectam aluum exsiccat. Rustici uero serinam eorum elixantes, deinde suillam pinguedinem, aut oleum admistentes mandunt. Milium uero est in rebus omnibus panico praestantius nam suauius editur minus difficulter concoquitur, minusque aluum sistit, is agis alit. Farina quoque eorum decocta ex lacte rustici quandoque, non secus, quam triticea uescuntur estque perspicuum, hoc edulium ita sumptum tanto esse praestantius, quantum ac, Mad bonuri, ad multum succum , ad alia omnia efficienda excellit.
Hoc semine ad aluum cohibendam utuntur. dinscitius tamen, quam alica, concoquitur, item minus alit. De lentibus. C A P. II. Lim corticem habent adstringentem: quae
uero ipsarum est ueluti caro, crassi succid terre est, exiguum
29쪽
exiguum austera qualitatis habet cuius multa cortex est particeps Succus in eis est adstringenti contrarius idcirco si ovis lentes aqua coxerit,&aquam ale, aut garo S addito oleo praebeat, hic potus aluum deij ciet Ex lentibus autem bis, ut diximus, decoctis lens ipsa
apparata uim habet succo contrariam ut quae uentris suxum exsiccet, somachum, istestina totum denique uentre ni roboret. Cui uero cortex sit detractus ut adstringendi uehementiam amisit, ita etiam magis, quam cui cortex non sit ademptus, nutrit, succi'; crassi est, tarde permeat. tamen alui fluxus non exsiccat , ut facit ex qua non sit spoliata cortice Pra terea uero hoc edulium mali succi est succumque melancholicum cit Hebetat autem aspectum integrum, eundem nimium exsiccans inui uero contra sit affectus, eum lentis usus iuuat.
PVL fabarum&per se,&cum ptisana paratur. haec autem corporis habitum carne non constricta illa quidem, ut suilla facit, sed quodammodo multo laxiore implet hoc edulium , quomodocunque sit paratum, flatus gignit Substantia uero non densa , grauis, sed laxa leuis fabis inest habent tamen uim abstergendi non secus, quam piisana. Cum uero fabarum puls flatus gignat, multo etiam maior flatus excitabitur, si quis ipsis fabis integris coctis uescatur. at frixae flatum quidem deponunt , sed dissicilius concoquuntur, tardius uentrem permeant,&crassi succi alimentum corpori praebent. Cum uero uirides, antequam maturae exsiccatae fuerint, sumuntur, habent id, quod omnium fructuum, quos ante perfectionem edi natis, est commune, ut humidius alimentum corpori praebeant. I epyis. CAP. IV.C, M pisa totius substantiae ratione quandam cum
sabis habeant similitudinem, ijsdemque modis, quibus
30쪽
sebae, comedantur in duobus ab illis disserunt, tum
quia non ita sunt flatu lenta sicut fabae, tum quia abstersendi facultate carent ex quo fit, ut tardius, quam fabae, per aluum secedant. De ciceribus. C A P. II. Ci m edulium est non minus, quam abi, sa-tulentum nutrit uero non minus, quam illa. ad uenerem incitat. simul quoque semen gignit in eo maior est abstergendi uis , quam in sabis ex quo sit, ut nonnulli cicerum usu lapides qui in renibus essent, eui denter confregerint nigra autem sunt ea, larua, arietina uocantur sed praestat ipsorum in aqua coctorum succum solum bibere. Viridia uero aeque, ac reliqua omnia, excrementitia sunt quemadmodum etiam frixa satum quidem deponunt, caeter uni dissicilius c5- coquuntur, uentremque imagis sistunt, corpori minus alimenti asterunt De lupinis. CAP. XI. L, 1 1 dura , terrestrisque substantia est quocirca ut disti culter concoquatur ut succum cras sum gionat, necesse est ex quo in uenis non probe co- secto succus proprie crudus appellatus aceruatur caeterum edendo qualitatis, quae sensu deprehendatur expers cst par ergo est, ipsum neque ad aluum deij cien-Cam , neque ad eandem cohibendam eis accommodatum De foenograeco, quod e bovis cornu dicitur.
Hoc semen cum garo praemansum aluum subducit estur quoque ex aceto garo. ex uino garo,&oleo aliqui cum pane idem sumunt, nec capitis dolorem affert, ueluti cuna garo. Estur quoque s num- graecum ex aceto laro, antequam eius platas ructum serat aliqui uero oleum astundentes cum pane uescuntur sed ita caput serit. Succus autem decocti Cenigraeci cum melle sumptus ad omnes uitiatos humores, qui in in te