Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

41쪽

H V s. Syria in Hiericonte nascuntur caeterae uero aliae palmet Omnes inter haec genus utrunque medium locum tenent, ut aliae magis, aliae minus sint humidae, siccae, dulces, Madstringentes. Verum extremis constitutis, iam quodcunque in medio est, facillime deprehcnditur . Ostendimus enim dulcem succum alendo esse, austerum uero stomacho idoneum & uentrem sistere. Palmae autem omnes difficulter concoquuntur,4 copiosius sumptae,capitis dolorem excitant quaedam uero morsius etiam cuiusda sensum ori uentriculi asterut

succus porro, qui ab ipsis in corpus distribuitur, cras sus est omnino , habetq; lentoris aliquid , cum pinguis palmula est . cuinq; huic siucco aliquid dulcedinis

in istum suerit, iecur ab eo celerrime obstruitur atque ab earum esse maxime laeditur, inflammaturq;, scirro obsidetur post iecur uero, lien quoque obstruitur,&laeditur. De olims. CAP. LIIII. IPAE A E quoque exiguum alimentum dant corpori,&potissimum caducae . que niadmodum caducae succum pila puem habent, ita quae halmades,4 coly m-bades appellantur, adstringentem Ouocirca stomachuroborant, appetitumq; excitant. ad hoc uero aptissi-

sunt , quae cum aceto componuntur. De nucibus. CAP. LV.

V magnae, I avellande corpus non multum alunt: auellana tamen magis Vtraque autem mediocriter adstringentis qualitatis est particeps, quae progressu temporis in oleosum commutatur. Viridis autem nux neque qualitatis perspicue adstringentis est particeps,

neque oleos essed est expers quod in modo qualitatis.

&aquea. nux uero melius, quam a uel lana concoquitur . estq; stomacho magis idonea, multo magis, si cum caricis edatur est praeterea manifestum, humidam nucem ad deiectionem aptiorem esse; siccam uero, minus. sed haec quoque aqua macerata, abiecto putamine, similem uiridi facultatem habet

42쪽

IN his attenuandi,&abstergendi facultas excellit. nonnullis uero tanta uis ne i crasios glutinosi,sa succos incidedi, ut prae anaaritie mandi non possint oleos ae tamen lingui qualitatis , ut etiam nuces, sunt participes exiguus a uero alimentum dant corpori De θῖac s.

M quidem alimentum praebent, sed adiecur si mandum sunt utilia habentq; subamarum

subaditi ingentem qualitatem Deprunis. C A P. I. P minimum alimentum corpori praebent, utilia tamen sunt ijs, quibus humectare . resilire rare mediocriter uentrem est propositum haec ero etiam exsiccata posunt uiui est e. quae uero Damasi nascuntur, caeteris praeitant omnibus. De sericis. C A P. I X. hoc mulierum,&puerorum frenatorum edulium . parum nutriunt, difficulter concoquuntur, non sunt stomacho idonea, minimum alimenti co pori praebent.

M A L a succi sunt, i , nota. difficulter concoquuntur . non celeriter Uetjciuntur.

Dec. nare C A P. LXI.

R I facultas inest tenuium partium ex quo fit, ut corpori minimum alimenti distribuat Sale uero condita, ed abluta usiquedum facultatem, quam ex sale contraxit, deposuerit, parum quidem alit, sed tamen patuitam ex uetriculo abster et & ex aceto mulso, aut aceto oleo prae caeteris cibis iumpta uiscera liberat obstructione. De Dco-

43쪽

HAE plantanastitur Alexandriae. fructum scuismilem fert. ntillam acrimoniam habet, exiguae dulcedinis particeps est humidae quodani modo frigidioris est facultatis.

H Lam itidem planta Alexandri fest huius fructus

apud Persas ita esse noxium commemorant, ut eo Oscentes interimat: in Aegyptum uero translatum, seri esculentum N aeque nianai ac pira atque poma. De citrio. Λ P. LXIIII. TRE sunt huius fructus partes, acida quae in ipsis medio est; ea quae est ueluti caro, quae medium ipsum ambit;&teitia, quae est tecta metiti uia extrinsecus circunditum est autem hoc Odoratum, Maromaticum, sed difficulter cocoquitur concoctionem autem adiuuat, si quis eodem ut medicamento utatur parce uero sumptum stomacho robur adiungit. Parte autem acida, quae non estur, ita utuntur, ut in acetum conij-ciant, ut acidiorem reddant quae uero inter duas alias media est, quaeq; corpus etiam nutrit, disti ulter concoquitur. Def. Itbmplantarum agrestium. CAP. π V. Hi fructus praeterquam quod exiguum alimentum praebent, malum etiam succum omnes faciunt ac nonnulli nox ij stomacho sunt, praeter sipitiosos, qui in terra optima, exoriuntur. Is PRIMI LIBRI.

44쪽

Μ olera omnia paucissimum, mali l succi sanquinem gignant, lactuca non multum illa quidem sanguinis , sed qui non sit praui succi, nec tamen omnino probi, gignit Succum autem humidum, ac frigidiim habet, sed qui mali succi non sit, uti diximus. De intγbo. P. II. IN similem lactucis facultatem habent: a lactuca tamen & suauitate, Malijs, quae supra de lactuca diximus, superantur.

Iunia luit. CAP. III.

I A L in lentoris quippiam habet, quod lactucae

non inest perspicue uero a refcigerado abest hoc olus facile subducitur, ac praesertim si quis ex oleo oaro copiose ipsum sumat. nutrit autem mediocriter '

BE ubi siccum absteroentem esse planum eit qui quidem uentrem quoque excernenctum iritat ac stomachum interdum mordicat idcirco copiosius fumpta stomachum laedit alimentum uero exiguum, ut caetera olera, corporibus fieri. accommodata est adiecoris obstructiones: ac praecipue cum ex Ianapi, aut aceto estur . quo modo licitosis quoque se utilis. Debras

45쪽

m brassica in P. V. BRAssICAE succus uim quandam purgandi habet . at corpus ipsum communi exsiccantium ratione magis cohibet, quam ad excretionem impellat exsiccat ergo brassica aeque ac lens quam ob rem aspectum hebetat, nisi totus oculus praeter naturam sit humidior. tamen non ita boni succi edulium est, sicut lactuca: sed prauum 4raveolentem succum habet. Deiluo, o atriplice C A P. VI.H A E C sunt caeteris oleribus magis quea, it diceret quispiam, omnino qualitatis expertia. caeterunt dictum est , haec olera ad facilem deiectionem propensa esse actum uel maxinae cum una cum humiditate lubricum quid habeant. Sed quia nulla acris, ac nitrosa qualitas eis est ideo fit, ut non uehementem habeant ad inserna propensionem . estq; plane perspicuum p rum admodum corpus ab his nutriri. De portulaca C A P. VII. HAE C, ut cibus, exiguum alimentum idq; humidum , frigidum & glutinosum praebet ut medicamentum uero dentium stuporem, suo lentore, morsus

experte, curat.

De Ovlapatho C A P. VIII. A imo crudo nemo uestitur, Quemadmodum nec beta. ac rustici oxylapathum crucium edunt. id uero non nutrit, atque etiam multo minus, quana lapatum a De lapatho C A P. IV

LAPAT HVM non solum gustu, sed etiam secultate est betae hortensi adsimile uerum quia beta est sua uior, idcirco omnes homines eadem potius ucscuntur. Deso

46쪽

INTER lera, quibus es mur, nullum noui,

quod tantam, quantam solanum, adstrictionem habeat. iure igitur ut alimento perraro, ut naedicam 'lato saepe

utimur. est enim ess caxinea, in quibus adlisin entistes rigerationis est usiis. Depti itis spinosis C A P. I.

P rustici huiusnodi plantis e terra nuper exorientibus uescuntur alendi uis minimai eis, ut caeteris oleribus, inest, eat, tu in quea, tum uero etiam tenuis . Ac spinosa quidem mediocriter stomachum iuuant. inter hasce plantas est carduus, atractylis , spina alba, dipsacus, nicus, tragacatha, tractis, de quam magis, quam par est, aestimant, cinara est enim praui succi edulium, ira stertim cum iam sit facta durior nam 'iliosium succum in se copiosum habet, totain substantiam quae ad ligni naturam magis tendit, ut ex ea melancholicus succus, ex succo ueroi sitis, tenuis admodum biliosus gignatur ergo satius est, eandem elixatam comedere. De hippos lini, o pommio G apio. P. II. H A C urina inicient omnia: apium uero inter ea est usitatissimum, suauius, stomacho magis aptum. Smyrnium uero acrius, calidiusq; cst iusto , quam apium, hippo selinum,&sium. caetera cruda etiam mediantur hippo selinum uero, sum elixata: ist- quidem horuni utrunque crudum insuaue apparet.q riam Deio apium&smyrnium lactucae soliis admiscentes Osierunt nam cum lactuca sit jus inspidum habeat'; frigidum succum suauior itilior es scitur, si acrium olerum quoddam assumpserit.

A P. III.

Ho Colus manifeste calfacit quocirca ipsum solum, nisi lactucae solijs misceatur, non sacile manditur Creditur

47쪽

SECUNDUs. Diditur quoque semen i ne re, rerum Uen Crearum C piditatem excitare Capiti etiam dolor en asse ire, ac prῖ- sertim si quis eo isto uescatur.

De urtica quam κνίδlis eti.im uocant. P. X I VIM Labet tenulum partium . merito ea, ut ait 'mento, nemo utitur ut oblonium uero, ac medicamentum illi: est ad aluum deiiciendam. De M Ct ιιι calidice. C A P. XV.

GINGIDIVM est scandici perlimile stomacho

Hoc pessimi siticci et idcirco nonnulli de eo salso prodiderunt, si tritum in Ossan nouant conli cietur, celerrime paucis diebus scorpione, generare est autem etiam stomacho noxium. De ast irastis I ASPARAGVS brassice nurnus, qua in ipsa bras sca ex si cat . aliorum olerum caule magis X ccat,

quam solia. Aliud autem asparagorum est genus, quod in plantis fruticosis nascitur, Oxynty sine, cham daph, ne, S oxyacanthes Ali quoque ab his mers sunt, ut regius qui palustris nominiatur: tuus in odi hus quoq; est bryoniae siparagus. Omnes uero stomacho idonei sunt urinam i, prouocant, larum nutriunt

SI RAPAE minus, quam ulla alia planta quae sit eiusdem generis muttirent, utique mirarer, sita ccum in corpus distribuunt moderato crassiorem ita fit, ut qui liberalius eisdem uestatur, siccum crudum sit aceruaturus bis uero cocta laudatissima redditur . Si uero crudior

48쪽

crudio sumaturi, dissculter concoquitur, satus excitat, mali succi est: nonnunquam uero morsus uentriculum uexat. De aro. CAP. IX.

Aia quoque radix eodem modo, quo rapae, man ditur. in quibusdam uero locis acrior prouenit ita, ut prope ad draconti radicem accedat eam i, bis coctam mandere oportet Cyrenae uero minime cst medicamentosa, lacris, ut rapis etiam sit utilior constat enim hanc ad alendum esse potiorem, ad educe luna uero ex thoraced pulmone acrior praestat estur quoque elixa cum sinapi, vel aceto ex oleo garo est nanquo perspicuum, alimentum, quod ex ipsa in corpus distribuitur, non secus quam ex rapis , esse quodammodo crassius. De dracontio in P . x. IJ V LV s itidem radicem bis, terve clixatam, ut quod medicamentosum in ea est, deponat, mandendam damus, cum uehementiore facultate opus est ad humores ex thorace, pulmone eijciendos. De asphodelo in P . π I. AsPHO DELI radix parata, ut lupini, amaroris plurimum deponit Fame autem uagante hanc complurimis elixationibus, laquet dulcis macerationibus uix factam esse esculentam uidi eius facultas est, ut quemadmoduni draconiij radix, aperiat,ac incidat.

De bulbis. CAP. XII. H in Vm quoq; radices comeduntur inter luna uer, eorum asparaui uerno tempore amaram austeramq; secultatem habent unde etiam stomachum exolutum ad appetendam excitant . non aduersantur autem ijs, qui ex thoraced pulmone expuere aliquid uolunt, licet substantia corporis crassiore, glutinosiore sint ted amaritudo, luet suapte natura glutinosa, cras

sa l

49쪽

sECUNDUS saq; incidit, crassitiei obsistit. praestabit uero tunc eos conditos ex aceto, oleo de garo coir edere quo etiam modo minus satus cient, plus alunt, Tacilius concoquuntur nonnulli uero ex ipsorum esu libet aliore, semen sibi nauctum, ad res venereas proptiores redditos aperte senserunt. De pastinaca, auco, caro. CAP. V XIII. R AD a C aBVS quoq; horum mortale uescuntur minus' quam op .d arum cyrenaicum nutriunt,nianis este calfaciunt aromaticum quiddam praeseserunt sunt tamen, ut alia quoq; radices, concoctu difficiles urinam cient, beralius uti piam iis uescatur, modice peioris succi erunt melioris tamen succi est carus si pastinaca quidam uero agrestem pastinacam da icum nominant qui urinam magis ciet, medicamentosior i est, ac si quis comedere ipsum uelit, permultum

erit elixandus. De tuberibus. C A P. 4 V ILLI.

TvBER in V nulla persipicua qualitas inest: ipsis tamen ad condimenta excipienda utuntur, sicuti caeteris,quae ad gustum qualitatis expertia aque non)inant. quorum omnium conantia ne est, ut alimentum

quod ab eis corpori distribuitur, non calfaciat sed subfrigidum quidem sit, crassiti uero tale, quale id est quod sumptu fuerit quodq; ex tuberibus crassius est 'quod uero ex alijs ad horum proportionem humidius

atq; tenuius. De sun is C A P. XV.

EY bolet aqua rite elixati prope ad

qualitatis expertium eduliorum naturam accedunt ali mentum, quod praebent pituitosum , frigiduinq; est,siq; copiosius quispiam eis utatur, mali succi Atque hi quidem caeterorum omnium sunt minime nox ij secundae tribuuntur amanitis, caeteros uero tutius est ne omnino quidem attingere plerique enim ex eorum usa perierunt.

50쪽

Vira habet attenuantem, ac perspicue calefacit, in eaq; qualitas acris excellit. De cepis, porris, si s er an et rasita

His C acultatem insigniter acrem habent, pro eius ratione corpora calefaciunt crassi, scit, hurnores, quibus obsidentur, attenuant,& glutinosos incidunt.bis tamen,terue elixata acrimoniam quidem deponunt, sed attenuant adhuc, paucissimum alimentum praebent cum prius, quam elixarentur, nullum darent. Ampelopras uero tantum a porris disteriit, quantum in caeteris omnibus, quae sunt generis eiusdem satiua ab agrestibus differunt. Caeterum a continuo acrium omnium esse abstinendum est, ac praecipue cum is, qui uescitur, sit natura biliosior haec enim edulia iis solum, qui succum aceruant pituitosum, aut crudum, aut crasum taut glutinosum conueniunt. De aliment quod ab animalibus sumitur.

CAP. XVIII.

OMN animal sum partes non eandem facultatem habent sed carnes cum probe fuerint concoctae, sani uinem Optimum gignunt, ac praecipue, si animalium boni succi suerint, quale est suillum genus partes autem nerueae, pituitosiores sunt. omnium ergo edulior a uilla caro ualentissime nutrit . bubula uero praebet ipsa quoque alimentum non mediocre, nec quod facile per halitum digeratur, sanguinem tamen crassio-xcm, quam par sit, efficit ac si quis suapte natura sit teperatura naagis melancholica, si bubulauescatur largius, aliquo melancholico allectu corripietur quantum enim totius suae substantiae crassiti bubulo carnes suillas superant, tanto suillae bubulis lentore praestant.1 tamen suillae sunt ad concoquendum multo praestaniores Vituli melius, qua persecti boves, concoquun ur ut etiam licedi melius, quam caprae capra uero in

SEARCH

MENU NAVIGATION