Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

301쪽

timul calefacere materias infestas abducere corpora i corrigereo emendare,distributis super eis medicamentis ijs, quae pituitam uocant, ad sinapi sim propo tionem his autem tendum est cum aluus pridie deiecit aut clyheri, aut aliquo alio leuiter pure subducet iritata post apophlegmatismum, melicrato calido

colluemus si uero uehemens morsus remaneat, lacte aut ros aceo id ipsum erit faciendum.

Galim, de s quae caput euacuant AP. i. 5ci Q qui in Capite sunt, sputis uacuamus. quod si leuiter facere uoluerimus, piperi mastichen adimi ebimus si uberius euacuare propositum sit, ut pUrcthrum 'uam taminiam mandant, imperabimus. anemonae quoque utriusque radix commans a pituitam prouocat item l , capparis radicis cortex serosum excrementum haec remedia vacuant crastism uero lentamq; pituitam, sinapi cum o v metite, aut sapa, in qua origanum , aut hyssispum incoxeris . ego ero , ut tu nosti, eam sinapi cum xymel ite admisiceo si v xo cerebrum muco purgandum sit, acribus eum remediis, quorum nonnulla sternutamenta itidem cient,euocabimus itaque anemonae omnis, item si cyclamini,&betae succus per nares pur at Sternutamenta uero mouet ranunculi radix a 'que acalia omnia, qua uehementer siccant, fernutamenta prouocant itemq; flores' struthi radix porro sternutamenta in succis crudis, qui thorace, pulmone,&capite continentur, non conueniunt partes enim illas vehementer quatiunt,3 perturbant, quae moderate calesieri, quiescere, ut cruci succi concoquantur, desiderant quibus agitatis contra ruinae uenit: siquidem ita maxis implentur: succos in eis contentos non concoquunt. Coti a vero ubi iam concocti sue lint, ad excrementa euacuanda sternutamenta conducunt. Videmus enim in grauedinibus, cestillationibusq; in initio eas a sternutamentis acui,atque exacerbari morbos: in declinationibus uero dise

302쪽

SUFFIMIGATIO non multis quidem, sed iis, quibus thorax inorbo obsidetur, accommodata est atque ne his quidem Omnibus neque enim sanguinem spuentibus adhibcnda: neque etiam acido morbo laborantibus sed iis solum conuenit, qui asthmatici sunt, non nisi recta ceruice spirant quatenus a multitudine pituitae, quae disi culter duci queat, uexantur Sunfimi rationibus autem utendum est, cum caeteris quoque localibus remediis utimur, prius tamen aluo emollita homo uero uestibus totus tectus in sede locandus est ita, ut deuaricatis cruribus prona facie ad utrunque genu decumbat:&os satiscat . in spatio vero intermedio olla, aut lebes ignitos carbones habcias statuatur:

tum in ignem spargenda est aristolochia, ac praesertim, quae clematitis dicitur si minus, quae dactylitis nominatur vel sulsur ignem non expellum aut ladanum aut oedam aut ligna persicae arboris, aut funiculum derasum impones, in quo genere melior est nauticus, qui mari fuerit madefactus homini postea imperandum est,ut ore patulo fumum prompte attrahat multi enim hoc consecto pituitam excreuerunt. D. ii, quae per nares caput purgaui, ex eodem libro

Ani sit. CAP. III.

II s, quae per nares caput euacuat, utimur ad hune modum calamus tenuis per rectu perforatus qui in nares indi possit, quiq; sit lex digitorum longitudinis, in

nares imponitur tum capacitas tota medicamento impletur esto autem calamus aut naturalis, aut aeneus eo

igitur naribus admoto, ex altera extremitate insufflando medicamentum in nares propellimus quae impo nuntur sunt haec, M poetium,succus cyclamini,aut betae, aut elaterium tritum, cedraea, quaecunque huius modi sunt materiae.

303쪽

Ex eodem, d ijs, quaepe lachonias purgant.

EO ' , quae lachrymas cient, exiguus est usus. ad oculos enim diuturno morbo exsiccato duntaxat, item l palpebras scabie oppressas, cum oculi non nutriuntur, trinur ut oculos huna ore perfundamus, aut materiam ad eos adducamus, oua probe alantur. Lachi mas autem prouocant collyria quae acria sunt. Quevero odoratu lachi ymas proritant, sunt veluti sinapi, cepae,&silphi liquor. Fumus vero, quippe qui a is

laedat, quam iuuet, euitandus est. Ex eodem de i s quae per urinam inam t. A P. V.

URINAbi mouentium usus cauendus est in tabe-icentibus, aut macie consectis quandoquidem eos valde perturbat. ex is vero, quae urinam cient, alia sumuntur ore potui data: alia glandi colis imponuntur his vero potissimum utimur, cum vesica expleta est,&idcirco contrahi, iacuare urinam non potest in landem vero priapi nitrum aqua resolutum, itemque muriam, salis florem, fel, cyclaminum, corem animal

indim tria

De quae sanguinem educunt, ex eodem libro. A P. VI.

V ijs, quae sanguinem educunt, in mulieribus, quibus menstruae purgationes suppressae sunt.

sanguinem vero educunt, ea quae urinam pi uocant Omnia, quaecunque non cum siccitate,sed hi acrimonia calfaciunt. inter tiae numeratur brassicae adix decocta, cuius decoctum potui detur, praecipue agrestis brassicae, magis etiam eius, qua marina uocatur per di , iteinq; saluta, ruta, amaranthum, chrysanthemon, dictamnum, erucae semen prouocant etiamque adhibentur extrinsecus, cum ori vulva admouentur, ut ruta trita, per se, vel cum sale, vel cum melle vel cinis radicis anethi cum melle: porri succus alliorum capita admota, myrrha trita ex vino, amomum, de Dique leporis coagulum. M

304쪽

P sis, quae sudorem prouocant, ex ossem libro . CA V II. S, D in Em mouentibus utimur,velit siccitate imminuamus, tuae in summa cute a febribus, pr cipue tabidis inducta fuerit vel ut pruritus, commorsiones Vehemeter vexantes amoueamus vel in re cludo potilon iam morbum corpore, ubi summa cutis exaruit.

Vtimur pari modo eisdem ubi corpus ex alimento fructum nullum fert. incorporis extenuatione,&in cruditate, hydrope qui σάρκα nominaturi in quibus eruptio aliqua in summa cute excitatur,cum aut corruptio praecessisset, aut cibi acrimonia. Sudorem autem prouocant haec chamaemetum siccum tritum oleo inspersum. summa cuti valide confricatum seseli Massilieme, pyrethrum, cachry , anisum similiter oleo inspersunt. nitrum ostum non nimis tenue, sed crassiusculum cum oleo salis flos oleo temperatus liquor c renaicus aqua dilutus, corpori infricatus, Madciceris magnitudinem potus. De derivatiotis , GHeni CAP. VIII. DARI VATIO eiusdem generis est, cum euacuacuatione quaest per eam parteat, quae fluxionem siti scipit. ea fit per aliquam vicinam partem ut cum per gurgulionem aut palatum sit fluxio, ipsius derivatio

accommodate per nares fiet, nobis tritantibus, aut per acria medicamenta prouocantibus . Cum autem ad oculos, aut aures, succi vergunt, tum eos non in nares tantum, sed in os etiam derivare debemus, medicamento

quod ex origano sapa, quod ex sinapi constat, dato, ad os colluendum, gargarirandum. Id etiam nobis est perspicuum, uuam taminiam commansam, pyre thrumq;.ωcqtera huius generis acria, succorum copla, quae in oculos, aut aures ex capite sertur, ad os tradu

cere. Fit etiam derivatio, si id quod per asperam arteria in pulmonem defluit, ad stomachum diuertamus siquidem hoc est potius eligendum. atque etiam in mulieres per venas sedis sanguis erumpat, eumq; ad uteri venas traducamus set derivatio ex quo fit, ut riuare sit per rivos

305쪽

iduos ducere, de iuuare vero steri uis ad latera diuer

tere.

De reuis io te, eius em P. Y Lx. VEHEMENTIssi Mos influxus siccorum auxilijs c uellentibus consertim ingruere prohibemus. sunt autem reuellentia auxilia, uincula artuum, ubi succi in thoracem ventrem vehementer inclinant vomitus vero, ubi partes infernas petunt quemadmodum etiam acres clysteres, ubi ad vomitu vergunt. Has ambas succoru inclinationes,cum ea quam quae per superiorem . per inferiorem ventrem sit, ad urinas, e sudore reuelles urinas' utique tum ad sudores, tum ad alui deiectiones trahes reuellens etiam praesidium est cucurbitula prope mammas affixa quae uero hypochondrijs adhibentur, saepenumero sanguinis ad nares

impetum va dei evulsisse conspexistis: quemadmodum etiam immodicas per uterum irruptiones acria quoque modicamenta artubus imposita, succos ad caput visce

raci, vergentes revellunt. Omnino autem reuulsi , cienda est, deorsum, ubi succi sursum ver uni sursum vero, ubi ad inferiora seruntur: ubi introrsum,ad extera ora ubi extrorsum, ad interiora sq; dextrorsum inclinant, in finit iram si mistrorsum , ad dextram acienda re utilii est eodemq; modo fluxiones, quae retro inchnant, antrorsum quae uero in anteriora, retiorsum reuellendae sunt. Timocrates igitur Heracleotes, cum iuuenis quidam ex agro non mediocre pondus in urbem dextra manu tutiiset, ob eamq; causam impleta manus fuisset, ius sit, ut pari pondere sinistrae imposito

tantundem itineris conficeret: ita enim fore ut manus tumor evanesceret qua re consecta, statim tumor cesis auit. ac me quidem non solum in manibus, sed cruribus etiam tale aliquid sacere conspicitis cruri namq;,in quod humor confluit, aliquod repellens medicamentum adhibeo, idq; apte ligo: eaq; deligatio ab inferioribus partibus incipit, eaq; semper vicinas partes continenter excipiens, densans, usque ad inguina pro recitur alteri uero cruri aliquod medicamentum calfa- T ciens

306쪽

ciens impono, atque ita fluxionem commuto, ad alterum crus reuello. Ex Gatino de uomitu C A P. X. Q I vomere consueuerunt,i; quandoque consuetudinem seruare, quandoque vero intermittere c6-

ducit si ergo in uentrem satiabilis conliuat homoq; si ea natura, ut amara bilis in eo redundet , re ionemq; calidam habitet, vitam laboriosam atque rum nosam legat, is assuefaciendus est, ut bilina pinus vomat, quam cibum capiat si uero malum inde originem ducat, quod multum vini a balneo ante cibum velit bibere, tum vomendi consuetudo est omittenda. simul etiam potus, atque pastus multitudo auferenda. Ventriculus enim ab his factus imbecillus totius corporis redundantiam, qua m eum confluit, suscipereas uescit. quibusdam tamen temporibus prodest evomere,ut succuni glutinosum, plurimum uentre abstergamus: quo quidem tempore radiculas ex oxymelle, O quaecunque sunt huius generis isteremus si a talem succuin uentriculo quis continuo aceruarit, is cotinuo quoque ad uomitum impellendus erit Contra uero,si ventriculus imbecillus ita sit, ut quae sumpta fuerint ferre non queat, vomitum prohibebimus pauculosq; cibos, Scos quidem stomacho idoneos dabinatis: medicamentis, quae foris superdantur, eum roborabimus. Cui autem ac aena uomitum sine molestia cieri volumus, narcissi bulbos unacu aliquo eorum quibus ille uescatur, propinantes,eu ita asiaciemus,ut facile vomat Narcissi enim bulbus, quem caput vocant, medicamentum est ad vomitum efficax. Valet etiam ad vomitum prouocandum semen anagyri, Sc glandis unguentari scarnis drachma ex melicrato epota haec itidem per insernam aluum copiose subducit itaque cum hoc medicarmento vinarii rad alicuius visceris purgationem, prς sertim iecoris,cthenis, ex oxycrato dare ipsum con suevimus, ad nidia

307쪽

o S. Quomodo sicili quis uomat, ex ijs, quae ad Potamoni ethium, de uomitibus1 riptasimi P. XXI. YON A M iis, tui violenter disti culter uomunt, non mediocre periculum imminet, venam aliquam rumpendi, alpe tum laedendi, fauces, columellam , gula dolo ieconliciendi, aliquod aliud incommodum patiendi idcirco medici rationes inuenerunt, quibus lacile qui sipiam vomat, ne caeteris commodis, quae ex vomitu consequuntur, ob eam causam pri- uentur. Vomitus enim pituitam euacuat, caput leuat,&totum reliquum habitum corporis agiliorem reddit quandoque eum, qui cibum auidius ingessit, cruditatibus vexari, eum qui nimio uino se in urgitarit, q-di non sinit. Summa eroo,&totius rei caput si facilitas in mediocrite pletione vomendi. oui enim se nimi; expleuerunt, ita uentrem quoque impleuerunt, ut eum contrahere nullo modo possim t. Adhibenda quoque diligentia est, ne quae dentur, acerba, arida a sint: sed partim dulciora hutnldiora, partim vero acriora sint. Inter haec probantur radicula, eruca, vetus alla mentum, origanum . parum caepae, atque porri. Valent ad hoc etiam tisanae ex leguminibus, melle adiecto: itemq; lomenta sibatum pingite carnes . nec tameliorum siccitantum sumendisviat, sed tota etiam moles deglutienda siquidem ita accommodatius euomentur . nam quae facile in siccum uertuntur, ea sua te

riuitate . quod parum abest, quin concocti sint, facilius disti ibuuntur . ergo qui voranturus sit, non debet in mandendo morari diutiuς sitiat autena omnia coque loemollita inter vina, dulciora anteferenidas sat haec enim magis fluitant: multo etiam ina is, si maiorea tu e copia, quam consueuerint, diluamur'. Debet autem is, qui vult uomere, tepidiorem, lai iorem potum sumere: amygdalas i melle intinctas Iere:&eodem tempore placentas gustare peponi Sq; ac cucumeris semen maceratum, laevigatum cum melle os terr ita enim vomitum mirum in modum citat idem facit etiam cucumeris radix trita ex melle. Qui volunt

308쪽

292 I in m vehementius euomere, ij narcissi bulbum aqua decoquunt eaque vinum te inperant. ciet non secus o mi tum irilium unguentum, si quis illitis eo digitis ritet. Ad summam non multum pati debet intercedere inter coenam vomitum, sed dum cibi adhuc sublimes sunt, vomitus incipiendus si uero te impediat repletio, ut

cogata interniittere, tum primum sonuium dormies. ita enim lenter aperitur,xcibi facile sursum redeui. Oui vero in somnis vomunt, conser aquam frequen- tuis absorbere: vomitus neque ac rem, neque mor sum habentes soluet. Valet etiam ad vomitum, nec cessare, nec quicquam intermittere sed ubi primum vomitus apparebit, etiam si perexiguus sit,iritandus erit: nec ab ritatione cessandum interim vero tepidiorem aquam bibere quando luidem hoc pacto quispiam abs- qi te vlla molestia pulcherrime oniet. 'ost vomitus autem os colluendum est, ct facies posca, aut aqua abstergenda hoc enunia dentibus prodest, S caput alleuat sinciput vero praestat te rosaceo,aut crudo,quod Omotribes vocant, ungere cum ' est quiescendum,iubere alicui Jcbemus, ut pedes placui fricet: cum hoc etiam caput leuet. Ex Diocle , de j quae ad uomitum ualent.

A P. XII.

lis , luae Vomitum prouocant, quae medicamenti vim h bent, quaeque sit cacia sunt, non debent adhiberi utendunt vero est familiaribus, praesertim quae consuetae victus rationis sunt huiusmoui erit dilutum cucumerum tenerorum, in si usta sectorum, quam acerviorum qua deinde temperemus potum, 'quem acoena tepidum stiniamus item l aqua decocti v sphaeni eo dein modo pota aut pura polenta non ad in odii cocta,cum melle in sorbitione sumpta lante, post coenam aut allia tosta ex incile sumpta. aut fama richa, trita tribus Nelicrati se mi heminis perfusa. Haec omnia Stepida,&aceruatim sumenda sunt ac sacilius quoque sedens, quam stans quispiam euomet. non debet autem ad vomitum incitatus cogi, ut Onania exqui-

309쪽

OCTAVV s. assiste evomat sed ubi fatis fuerat evacuatus, tum cessandum nec interim quicquam , vel exiguum bibendum Qui vero aridum vomit, is debet aquasi tepidam superbibere cumq; tantum vomuerit,' tantum esse consentaneum videatur, tum ventrem, tanquam vas quoddam

lauet, potu melicrati, aut aquae permultae δε iterum vomat si non, faciem aqua perspergat, is vino mero&tepido colluat, tribus cyathis eiusdem paulo

tim argariret.

Archigenμ, de uomitibus a cibo excitatis CAP. XIII. In quo interpretando fuit propemodum diuinandum. V o a cibo non consilietudine, sed necessitate commouetur. mirabilis autem utilitas inde consequetur,si bis, tertie in mense cieatur nam de ex eo quod necessitate, ac propemodum vi prouocatur, facilitas quaedam consequitur, a qua nonnulli iam eam consuetudinem sibi acquisiverunt, ut onus ciborum continuitali exquisite, alij vero plane deposuerint suntq; admodum negligentes is, qui non dant operam, ut quae vehementer eis molesta sunt, praesertim quae a V colo procedunt, extinguant,d ad nihilum redigant ego tamen ne in his qui de perspicuis praemiis quae proposita sunt, ullum tale medicamentum homini puro, 3 qui temperantiam seruari poste putet, suaderem . esset enim commutatio, ut alteri morbo locus daretur Malicui quidem detest adus, alicui tro cum ex alimento nullum ructum corpus sert ali deformitas,aut grauis imbecillitas amara bilis vitia, ten q; atra bilis, difficulta re spirationis, vitiosa nutritio desectio voluptatis, redundantia cupiditatis . Ac non ulli ita stomachi assueti sunt, vi statim id quod ingestum sit reiiciant prius, quam X eo utilitatcm ullam percipiant vel propter malu quod dam quod explicari non possit, ipsum vomant . idq; non digitorum prouocatione, sed rudiculis quibusdam in ipsum ferme vetriculum iniectis idq; quod relictu ni est, aeque ac totum grauat, facile, Mabsurde corrumpitur, neque unquam concoquitur. Praeterea alui secessiones immoderate mehercule perturbat doloresq;

310쪽

as Rduri partina hinc, partim aliunde exoriuntur,corpus occupantes cum praesto sit taratum corpus, ut iniuria quacunque causa afficiatur & morbi etiam in quibus dam latitant accessionibus a uentre intercisis cotra uero sese esserunt,cum angusta est via, per quam auxilium asseratur cum quispiam ita animum inducit, ut relicta pro nihilo ducta temperatia, in huiusnodi cumulum

malorum cadat. Ruis, de bl erilus. CAP. XVIIII.

E clysteribus, qui ini j ciuntur , ali molles, alij

acres sunt molles constant ex aqua calida, aqua oleo commixtis, ex lacte eis nigraeci, alicae, tragi, lini se inmis. maluae decocto, ex cremore ptisan aut tritici. ex portulaca, planta ine, beta, pane, vino oleo mixtis eruo, decocto lentium,3 rosis, rosa ceo nonnullis vero adhibetur adeps anserinus, sati lus, caprinus, hircinus, g illinaceus, butyrum, resina terebinthina, ruta, cuminia, uri baccae, anethum, e litumen acres autem sunt, muria, clua marina, garum , situri, decoctum iridis, thymi fatureiae, aristo lochiae rotundae, cucumeris sylvestris, absinthi j melicratum cum sale&nitro: colocynthidos decoctum, centauri succus, cnici decoctnm, itemq; ellebori nigri, mercurialis, polypodijq; acetum cui tiro , rhus quo utuntur coriari j molles ergo clusteres conueniunt ijs, in quibus stercus duru insidet: in quibus maius aliquod remedium adhibere uolumus, ut cucurbitulas, dropacem, uenae sectionem aut abradere aliquid instituimus, aut chirurgiam exercere in Restatione, balneo: aut uomitii, e praesertim purgante Iam vero mollem clysterem indimus etiam ijs, quos medicamento ali quo per infernas partes purgante sumus purgaturi, ut id facilius succedat, S minime consentaneum sit, ut nudum medicamentia corpora contingat eodem quoque utimur quasi curationis causa post acrem clysterem iniectum, ut abstet gamus, siquid insedit, ne, acres res, quae inhaeserint, nimis mordeant. Vtimur

quoque molli clysteri ini)s, quis gumem spuunt ne

uasa

SEARCH

MENU NAVIGATION