Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

331쪽

sae sunt partim corporibus , orbis, partim quod male clysteribus utantur . quod ergo clyiler non recipiatur, in pediente morbo, cauta quaedam huiusmodi.

Vt cuna inflammatio partes anilii ternas exerceat, Stum mor excitatus sit, vila umor explesius lonotus progredi non queat, tumore impediente, contra agente. HCq;

satus eodem loco contentus id ipsunt efiiciet, cum scilicet neque secedit ipse, neque humoribus ingredientibus transitum concedit. Medicorum errores sub teni pore constituuntur ut cum indurum secessi, in incidiit,

non obseruant clysteris sistulam, sed ab ipso secesti impediti, ut ina: ellunt, sistulam in stercus coni jciunt. ex quo fit, ut eius soramen ab ijs, quae obsistunt, Obturatum non possit prorsum clysterem emittere. Idem eueniet, si no recte fistulam imposuerint sed in aliquod latus inclinarint siquidem cutis foramen obstruit huic simile quippiam continoit, cum plena loti vesica est,&resupinatis clysterem inuentes vesicae orauitate pondus ad intestinum retrahat ita enim stula occlusa vim clysteris ante progredi non sinit . ex quo sit, ut aegroti clystere his modis non recipiant. Continere aute eos

non possunt, causi aliqua circa anum naturam iritante. propter vero medicorum errores, is etiam error, qui tempori attribuitur, contingit, cum acrem admodum clysterem faciunt er o cur clysteres non contineatur,

has causas asterre quispiam poterit Ouam ob rem auteis, qui clysterem accepit, emittere non possit, causam aliquis, praecipue in affectionibus tenuioris testini, in morbum retulerit: cum plerunque in intestinis sit, plerunque uero in loco, qui inter ventrem interiectus est. cutim, quae totam naturam internorum articulorum in orbem complectitur cum igitur cona pressis intestinis ab illo ambitu orbiculato spiritus supra firme tur . incumbat, si conetur quisbiam eo tempore lysterem eo vi adigere, flatus eum oras prodire amplius non sinit comprimit enim extrinsecus intestinum constringens medici vero vehementer errant,qui res acies inijciunt. cum enim locus continens exacerbationem nullius

332쪽

nullius cupiditatis desidendi habeat, continet. Praet rea si quis clysterem vi comprimen , faciat ut supra magis conscendat, eum ad superiorem intestinorum inuolutionem propellet, clyster no parabit viam, ut retro

possit cedere, atque exire . nam morsu excitato locusitatini intumescit, matus conuoluit, qui, ne exitus pateat, impedimento sunt est autem hoc plurimorum commune erratum quia existimant, simul atq; clysteriniici incipiat, si quam primum eum intro expreserint, se hominem facillime liberaturos . sed minime veru hoc est nam si cito introeat, cito , exeat clyster secessus exustus non statim perspergitur, lumectatur si quis enim mollire seces una velit,totusq; clyster iniectus dititius contineatur, venter a plenitudine distendetur,&dolebit quam ob rem paulatim ni j ci clyster debet etenim sensus non ita molestia asiicietur ea pars clysteris, quae primum ingressa fuerit, paulatina seces humectabit: si vero totus ingrediatur, non otiane tempus a

primo usque ad extremum dabitur inspersioni eorum, quae intus continentur ex quo fit, ut nihil vetet, cum totus clyster fuerit expressus, quin statim excitationem ad sedem moliatur nec multo tempore venter ob clysteris copiam intumescat, neque ad excretionem seces adhuc sicca cxcitentur. Iam vero qui clysterem imponit, debet semper inanem clysteris partem conuoluere. est enim hoc valde accommodatum quia saepe nos praeterit , clysterem ex ventre in ipsum vas clysteris recurrere, nisi continenter exprimatur. Ex Rufo, de landibus . in P. X X X I X. Cim CE UVAE AE est , ut de glandibus dicamus. iis enim saepe utimur, ut seces excernantur: praesertiminijs, qui clysteres non admittunt, itemq; in pueris,&mulieribus. quandoque etiam in ijs, qui stomachum auersum habent, aut quibus caput obstructum est: aut in quibus partes clysteribus facile iri tantur: aut in quibus detinetur id, quod iniectum fuerit,ut memoria atque iritatio excretionis suggeratur saepe etiam

purgandi cauis glandes imponuntur quandoque deriuandi

333쪽

tinenter contingunt. tenebricosis perturbationibus, eis utimur: ut reliquias inflationis .esblutionis excutiamus: auxili etiam causa adhibentur, ut mulieres ficiunt, cum menstruae purgationes incipii in apparere. I cluariam trimestres foetus in utero estant: quos glandibus nati uni in modum mordentibus corrumpiat. utuntur etiam ii, qui valde mordacem glandem prius indiderunt, quos crebra desidendi cup iditas exercet. quibus itidem Laemorrhoides procidunt, accommoda, tae sunt: δ conueniunt doloribus typochondriorum

in febribus obortis. quibus suspicio est, ne in somni

propensionem cadant. Caeter uia silandulae consciuntur ex faleto sto,&melle:&ex melle ipso per se cocto ad consistentiam tui etiam admixtum sit absinthium i huiusmodi autem commode ad stomachi subuersione in utemur,&adhelm in thas, quam ad rein hysopum quo- quo, tragoriganum , lupinos melli cocto admisce-

bimus haecq robustioribus ventriculis conueniunt. Fiunt etiamnum ex resina terebinthina, nitro, qua-doque ex orano Cnidio cuius moderata sit portio sed quia morsus excitantur, idcirco partes oleo moderato unguntur quandoque autem modicum pyrethri, aut pii reris, aut sinapis resinae misccbimus ea i , glandula para lyticis, flatibus, quos perfrictio excivit, conueniet. Centauisum vero piciscerato additur:&inditum,&asumptum ad pudendi te solutione inutiliter acdhibetur. infantibus vero grumus alis inditur perseolco persusius . mensura est, ut nucleo sit similis. Et manet harium detracto cortice. quae etiam teri spoliunt,d excipi, ut pari modo qui I piam eis utatur . itumen ver, resi- nactam exi uo panace&hysiopo coposita, conuenIut ijs, qui crassos lita mores colligunt,&quorum refri e

t ratae sunt partes. qui lumbii cos ascaridas gignunt in colis resolutionibus;&menstruis ui stationibus sup- pressis uena duritiae, diuturnis refrigerationibus.

334쪽

jis ' LIBER Ficus etiam cum nitro miscentur est iu pas , abiectis acinis adiecto nitro, c mino. Ex ais tuae da nucleo, quaedam collyriis similia infunduntur, quaedam perile imponuntur, quaedam lana molli excepta induntur, lana prominente, ut facilius euellantur quod praecipue in iis, quae acria sunt, lanum facile commordent, ob

seruarunt.

De inuit Ilouibus CAP. XL. II S, quae inunguntur, utimur in corporibus, quae nimis adstricta sunt quaeque partes delicatio resis imbecilliores liabent sed trahe tum est vehementius. Vsu vero ad hoc probata sunt haec, cyclamini succus aqua aut hydro melite resolutus, se taurinum, elaterium, granum Cnidium, uua taminia haec i , terenda, melle excipienda sunt. item'; colocynthidos decoctum, quae melicrato incoquatur, cui i se taurinum accedat C terum in omnibus actibus adni ouendis prius si uende partes sunt,&oleo prius inungendae. deinde insidendum in unigraeci ct malua decocto edem, se uore intendendo simul, Toras propellendo quae si plus excedat, portulacae succo, oui inunctione utemur,&melilotum melicrato incoctum super labimus vitellos quoque ouorum elixos, cerata ex myrto facta imponemus. Ex omnibus autem glandulis ad moibos diuturnos esticacioribus utendum est. in quibusdam bonis corporis habitibus, cum febrilius inordinatis nota tantur, idem obseruandum simplicioribus vero te dum in delicatioribus, febribus acutis, ut seces eiiciantur . tempus vero horum administrandorum idem est, atque id, quod clysteribus estir aescriptum. Atque

haec quidem sunt, quae de cly steribus, deq; glandulis tradenda esse existimavimus.

Ex Diocle, quae ventrem soluant. Cis P. XL I.

MERCURIALIs v vitis cum per se,tum cumbetis 4rassica incoctae. una cum cibis assumptae,aut cum pultae in sorbitione datae, ieiectionem abunde ciet. Cnicus multis modis apparatus idem facit nam vel succus ex eo exprimitur,4 potui datur, isq; ante cibu mel

335쪽

OCTAVUS. I Ite, aut uino dulci ten petatus aluum subducere consueuit fit ex eodem sorbitio ad eandem tem valens in mav a quoque coniectus idem proeliat se id obsonia in eo coxi utantur eodem uti pote ii quispiam, si si cet, modice contund at, ct cribro traijciat tum iterum tundat cum incile, S ad cera formam, non ad modun duram redi at, ex ea ante coenam capiat quantum caric mediocris magnitudinem compleat, aut paulo magis, aut minus, ut ei qui utitur, conferre videatur. Fiet aute invehementior, si cnicus crudus frangatur,4 pars inter na eximatur, conteratur j, ,&melle excepta eodem modo, ininus tamen quam cum si igitur,suniatur nihilo

vero minus absque molestia ibi uit aluuiuor, qui ex sycaminis prodit, ex melicrato sumptus, itemq; cibis inspersus commixtus Ex consuetis vero terebinthina retina praestat omnibus. Ea vero, vi cst, paulo maiorernensura, cluam sit faba Aegyptia, post coenam capienda est: aut in poculum coniicienda, addendum i mellis non minus quam triplum, duobus aquae calidae cyathis di fiundenda, ita bibenda.

Exiteuchibe, quae leuiter per infernas partes purment.

MARINA aqua decocta,&sub dio detenta potatur, in primis quidem clim pari quae dulcis portiones: tum ubi subducit, duae aquae dulcis partes via parti marinae additur, idq; usquedum satis purgatum se videatur. Hoc etiam secere solent brassicam laevigant, exprimunt';. cnicum contusum insperi unt in vase fictili adsolem ponunt, donec crassitudinem nanciscatur tum remouent, dant vero ni ius drachmas duas ieiunis ex melici ato . leuiter aluum subducit. Lenticularum quoque decoctum cum modico salis purgat. Iam vero vias passae satius decoctum sub diuo detentum purgat. ac simile suippiam facit salis acetabulum cum pari mellis portione, laceti heminis duabus sub dio positum, postea tena peratum aqua datum magis vero aluum sol unt allia in melicrato elixa, resina nitro ex

epta, ante coenam data. betae, carpe in melicra

336쪽

to decoctae. catapotia ex nitin, pipere, resina conse'cta. Irassica,si quis ea decocta cum nitro vesicatur, Riusculum absorbeat. aut soli acies cum et decocta idem praestabunt.

Ex Lyco, alim in tu ducentia. P. XL 3 I. STYRACIS, ammoniae, viri usque pares Or tiones conscitur ad hunc modum styrax valde admo dum in mortario teritur, ut moliri queat eiq; scammo o

nia adiicitur. globuli ad sabae magnitudinem consor Minantur Aliud Scamnionia cuni sale candidissimo permultum laevi ratur tuna in plumbea pyxide dcco quitur Ratio vero decoquendi est huiusmodi pyxis plumbea duplex est eius operculum habere debet aut

foramen, aut sistulam peream viam scammonea cuna lsale trita inditur: idq; vas in olla,quael omento sabarum plena sit, insidet coouitur autem omentum fabarum, quod pyxida continet, posca astusa, non autem aqua. ubi omentum coctum fuerit, etiam fatis cocta erit scammonia cum hoc fastum fuerit, medicamentum ipsun

sinendum est, ut in pyxide refrigeretur id postea iterulaeuigabis vel per se, vel piperis albi tantum addens, tua

tum satis sit ad medicamentum rite condiendum atque ita parata scammone neque ori, neque stomacho insua luis erit, knihilo secius purgabit. Galen Picra. o P. X LII I I. drachma centum spicae nardi, xylobalsami, mastiches, asseri, croci, cinnamomi, singulorum drachma sex. Ego vero aloes drachmis xc croci drach mas quinque impono, atque ita utor Praeterea ad aluum subducendam, aloen non lotam accomodatiorem esse scire debemus eamq; lota magnam medicamento si facultatis vim amittere quam etiam febricitantibus dare quispiam audeat, si non vehemens, sed admodum debilis febris sit. Multi vero etiam medicamelum ex loenon lota febricitantibus dederunt: ac deinde cum nihil manifeste aestilent, in alijs maximana noxam sunt experti. ins estissima enim aloe, etiam lota, est iis, qui citra vitiatos humores calida sicca temperie laborant, proxime

337쪽

proxime ad hos accedui, qui siccam intemperiem,etiamsi cum frigore coniuncta sit, contraxerunt ad summam qui ex sola qualitate particulam aliquam laesiam habent, ab aloe ostenduntur intemperies enim, quae in humoribus fiunt, medicamentis eos evacuantibus indigent quc vero absque his consistunt, in tabem penitus ex usu huius medicamenti, quod ex aloe constat, deueniunt. Vbi er o vitiatus humor ventriculi tunicas irrigat ita, ut nauseae symptomata a is, aut minus consequantur, picra ex ato utilis est, eum humorem eua cuans inest enim aloe purgandi vis, sed non valides sed tanta, ut quae an ventre sunt, quae etiam continoit, purgare possit. si vero aliquando copiosius exhibea ur

usque ad loca iecoris conscendit non est tamen medicanaentum, quod totum corpus puri et verum bilios arum ventriculi allectionum Optimum medicamentum est: adeo ut uno die saepe multos, qui stomachici exbitimantur perfanet. In iis autem,qui tarde concoquuta non omnibus par est picram dare: sed ij solum, quibus id a succis uitiatis excitatur: Re mauis etiam, si tenues illi, bibo si lis uerint quandam etiam facilitatem assereti)s, qui humida intemperie citra humores laborat, qui e partem assecta ita iri iget, ut non secus quam nerui colligantes in articulis relaxatis, exsoluatur atque lex etur. Quibus vero bilis in uentriculo, de praesertim imis eius tunicis continetur, accommodatius an uenare medicamentum nullum poteris. iis vero qui inflammatione aliqua uexantur, non absolute omnibus temporibus inflammationis datur. sed ubi ea concocta fuerit, declinet. nam concocta medicanda esse, praeclare censuit Hippocrates. Recte autem quis hoc medicamentum tarde concoquentibus, bilimu uomentibus, aut quibus alia quadam suxione stomachus

teneatur, dabit, aquae cyathis quatuor mixtum dederit veritus ne me stomachi subuersionem , quae feri consueuit excitet raed in declinatione internarum inflammationum recte ex hydro melite propinabitur. quemadmodum etiam praebetur hs, quibus ciere ri

338쪽

nam aut purgationes menstruas prouocare oporteat. saepe autem hoc medicamentum dare consueui ijs qui sustiisorum symptomata ex stomachi affectione patiuntur,&ij qui aluo adstricta laborant, mulieribus, quae non probe, sicut dixi, purgantur: in quibus maiorem efficaciam habet cibi aloe drachmae xxx,&croci sex fuerint praestat etiam pro assero carpetium conijcere quanquam etiam utrisque adhibitis aliquando medicamentum conseci. datur ad summum huius medicamenti diachma una cum aquae cyathis tribus. Purtam medicamentum ex b domo.

Sae Aa in Ni est cydonium circa scivera deinde uacuatum scammonia implendum , tum crusta circumplectendum. assandum postremo dandum

ut comedatur atque ita aluus subducitur,ta stoma chus minime subuertitur. Catapotia ex alae. Co Lo CYNTHIDO pars una, scammone Scaloes singulorum partes duae succi absinthi j pars una. Philumeni purgans medicamentum ad oculos diuturna

fluxione oppressos P. V. MARRUBII a arici, chamaedryos, colocynthidos medullae,stoechadis, singulorum pondo decem: opopanacis, a 'apeni petroselini, aristolochiae rotundae, piperis albi, singulorum quinque' cinnamomi, spicae nardi, myrrhae pol ij, croci, singulorum qu tuor. sicca terenda sinaui sunt omnia, per cribrum traijcienda opopanacen vero, sagapenumqt, myr rham confracta in pila macerare in melle oportet. lus postea ut alis sicca addenda, Mita conterenda. sic consecta vitreo vase excipienda si a me desit, astutis dendum erit. Hoc medicamentum mirabile est proprie in morbis capitis diuturnis. quam ob rem oculorum quoque astectionibus accommodatissimum esse , usu compertum est ventrem enim mediocriter soluit. si vero subviendi tempus obolos quatuor, aut se scaminone capiat efficacius purgabit reuellit namq; asa

Dite omnia, serme etiam nimis. quod a naturali

corporis

339쪽

corporis habitu alienum inuenit, secernit,& foras pellit ut recentior ab eo reddita corpora, constitutiones' actiones suas non ita multo post puroationem acquirant .sium in eius potio drachmas duas continet cum melicrati cyathis quinque praeter sicana moniam qu radiungitur ac quibusdam quidem medicamentum ipsium , idq; una eius potione, pristinam partium valetudine potuit restituere non tamen nuda pura i puroatione naturalem a flectionem, hilaritatem ration elitributionis gignere, atque restituere existimetur. quibusdam autem id essecit tum secunda, tum vero etiam tertia potione in alijs vero ita prῖparat corpora, ut auxilium a meta yncriticis sint ei ceptura. Archi renis pur antra medicamenta febricitantium.

CAP. XLVI.

N febribus bonorum morum hoc est, in quibus ire corporis sub unt, sed tempus breue est, detractio

consertim facienda est, ut morbi continuitas intercidatur . ergo in temperatis te dum est venae sectione: idb: potius in calidioribus, quam humidioribus est iaciendum . ii vero humor sit abundantior, tunc materia utilius purgatione diminuitur si lipui ges, non statim scanaonea, aut aliquo violento medicamento, sed placido id facies. priuatim enim quae imponuntur, quaeu illinuntur, si ex violenta materia constent, cuna per distributionem transmisisionem agant, an ouida redduntur. Equi dein catapla mate in ale sipatio uti consueui quod V pochondri superdarem ita latum, ut usque vad umbilicum pertineret. Quandoque etiam loliacere

farinae partes te uni parti neor admixtas melle coquens, totum ventrem comprehendo . aut tithymali

liquore oblino: aut cyclamini succum pari pondere, dimidio elater: miscens liquido cyclamini succo re' soluens una cuni modico mellis, ne nimis exsiccata reddantur friabilia, glandulas conscio quae ubi cyclamini succum accepit atque in muria pr maduerit, impono, aut aliquid aliud generis eiusdem Tu ex iis quq sumuntur, satis sui mercurialis succus , trium heminarum

mensura

340쪽

mensura, cui sal inditus suis et , aut serum lactis eodeni

modo. Sine molestia vero hoc omni aetati est accommodatum polypodi partes duae, cneori salis, nitri, sinoulorum pars una: cnici pars unae dantur ij qui uiribus intestris sunt, drachmae tres melle autem imbuitur instar placetae: aut in hydro melite inspergitur Ipse quoque cnicus per se eodem pbdere,aut ad summum holcarum quatuor, datus, satis egregie mouet: siquidem febribus ante dictis accommodatissimus is quoque est placenta itidem, quam diximus Clyster vero ex mercurialisos colocynthidis decocto est viilis: si modo non solas seces, sed etiam ab ud quippiam desuper educere in animo habemus . Quemadmodum igitur in his febribus haec dantur non tanqua cibi cum cibi persectam purgationem recipiant ita ego alimento rum loco pulte ex colocynthide dare consueui. xxiiij globulos, qui pontica nucis magnitudinem compleat,

ceglutiat una cum cibis ille, qui curatur: tum os colluat,4 aquae calidae cyathos ternos sorbeat, 'uieti se tradat, purgationem expectans est haec praestantissima purgatio, sebri quoque non graui educit autem biles aqueas, crassas postea vero multos suisse curatos uidimus, multos vero parum ab accessionibus vexatos, balnei usu suis integrae valetudini restitutos. Quibusdam uero bis dari hoc medicamentum necesse suit quibus lobuli ex eodem temperamento fuerunt dati.&tempus secundς evacuationis est status febrium,qua bonorum morum dicuntur cum i lassitudines, capitis dolores, grauitates, imbecillitates, seruidae in coxendice affecit ones, S labor urgent, tuc praestantissimum medicamentum est quod ad hunc paratur modum. Dus colocynthides capiuntur, excavantur, oleum eis insunditur per noctem ibi moratur, in ollam nouam reijcitur, aqua pari portione additur confracta colocynthides incoquuntur, expresse abiiciuntur succus

in aliam ollam transsunditur suligo abstergetur pulsdecoquitur ubi rite se habeat, nigri veratri scammo

niae leuissaathoica, si mite velis medicamentum.

SEARCH

MENU NAVIGATION