장음표시 사용
41쪽
ar Commen. in Hati. alium namqἰpanya e aqui manassen hosts ab que anassen idestroir Espayna. ea quinhessen cauallers no-
Latina Impressio Antiqua. Α Lium namq. supradicti Principes nobilem dc honestum S utilem miserunt viaticum que illi tenuerunt, & successoribus sui tenere in perpetuumandauerunt,sci licet vitenerent curiam ct magnam familiam, fecissent conductum, &darent soldatas, ct facerent emendas, ct teneret iustitiam,& iudicarent per directum, is manulenerent oppressum, isc ocurrerent oppresso,& quado uellent edere, facerent cornare, ut nobiles i
ignobiles venirent prandere, & ibi distribueret pallias, quas haberent in magnatibus i in eorufamilia, ct ibi mandarent hostes, cum quibus irent ad destruendam Hispaniam i facerent nouellos milites
Rrincipes Cathaloni supradicti R inninos Bereng tris et Adain usa seu adesinodis, ut alu loquuntur, viva
consors Vsaricorum conditotas, quorus pein Vsaticis
precedentib. fuit facti incavo rataim hic viat. in vetare libro
42쪽
t.collocatus in fine prope libri,et secundu dispositione Marqri est capitulti cxxiii). t Miserunt alium retricii, idest confiitinetur,
ordinarunt.vut.cum dominus Ralmundus .ibi .constituit et mi, sit viaticos. t Erat enim Comes Barc.Princeps regiam potest tem habens,et neminem seperiorem recognoscens,et ideo leges condere potuit,stabilire et facere.Calic. ibid.col. 2.Verbo.constituitncit i.ta. C.de legib.not,in Vf.Vnaqui q.gcns. Idem modus allegandi hos conditores viaticorum est in visitatuerunt equideprelibati Principes. via. statuerunt etiam prelati Principes. vs. Uemq.s pe dicti Principes apud Barcinonam comorantes. et in s aths multis usaucis.) Ibi. nobilem et honestum et utile. sic enim debuit esse lex Christiani Principis honesta. quia in iure statuendo,no tam iustitis,quam honestas spectatur. an. porro. s. q. 3. . ibi .publicie honestatis iusticia contradicit et honestas tertia partem continet,iuris seu prςcepti tultitiq. in P. iuris piaecepta. de iustit. et iur. instit.l. Iustitia.P. iuris prςcepta. D. . glo- iuris prςcepta. ibid.ρος rem declarat ficit. dictum Gregoris Papae ini prooemin. decretes. in vers. Ideoq. lex proditur. tanta vero visnonestatis est, ut nisi mentiamur, nosq. ipses decipiamus, nihil velimus, quod sit improbum, aut sceleratum. Honestum vero apud Occronem ex panquo ac c teris philosbphis, quatuor rpartium oritur ex aliqua:aut enim in perspicictia veri, aut in hominum societate tuenda,tribuendoq. suum cuiq. et rerum contractarum fide, idesciustitia: aut in animi excelsi magnitudine et robore: aut in omnium,quq fiunt ordine et modo, idest tem- liperantia. atq. haec est honesti serma et tamquam facies, quς si oculis cerneretur , mirabiles amores , Ut ille ex Platone scribat, excitaret sapientiq. Itaq. lex honesta cum primis et nobi
lis, et laudabilis debet este. liNeq. enim iustum esse potest,
quodnon sit honestum .Latius explicat.COnn.IIb.I.commentar iur.ciuil.cap.2.nu.8.Sed iustitiam ominum Virtunam domina et
regina Vocant omnes,quq in ciuitate tres reliquas honesti partes plectitur et in se conectit.Nam cum ciuitas in trib.cosistat in
sapitauia eoru , qui rempadmisistrat,m militum sortitudine a, B 4 citer
43쪽
14 Commen. in viati. alium nam q.
caeteroru ciuium teperantia M'. bene stabilita dc fundatii P libet ciuitas creditur, sed ea virtus,quae per alias omnes diffusa, implicat eas Sc colligat interse,arctissimo aequitatis dc concordiqVinculo, facitq. Vt ille interse consentiant, S: nihil in illis indeco, rum, repugnans naturae' aut morti. aut dissentaneum repetiv. . tur. haec consensio, haec Omniti partium reip. aequabilitas dc qui 'dam quasi conglutinatio,iustitia appellatur. Haec eadem nobilis, alta, Illustris,sacratissima est.l. i. de Iustit. dc iure.D.l.leges sacratissimae.C. de legib. Timq. de nobilit. cap. 2. COIn. Vbi lup. cap. a. s. Coras. de redigen. iure ciuili in arte .parte. I. cap. 2s. Bud. adl.I. de iustit.& iur. D. Moutan. instit.eo. Dec.& Motan . in luem per in cotractib. in l. non omne quod licet. de regii l. iur. D. Vnde illud comuni omniti voto receptu est,ut ius honestatis ab omni reuerentia,submissione 3c obsequio censeatur esse exceptu. Dec.
ubi sup.S: si ita honestu intelligimus,respuenda erit separatio honesti re iusti,de qua Marq. hoc loco. ibi. nota hic. Quod quando
duo concurrunt.quod etia reprobauit M5tan .in d. l. non omne, quod licet pulchra dc elegati ratiotinatione, qua legito. Adde inornatu ex Mier. I. II. in curia Alson, .cap.3. l.6.Verfadstringutur etia. per duas colun.Vnde habes qualis debeat esse lex,quque rogatur α promulgat ir. Ibi.& utile .l Utilis omnis lex esse debet.d. can .erit aute leX.dast. . ibi. necessaria Sc utilis. M can.Δ-ctq.Vers. Praeterea.ead.distinct. Etenim ad comune ciuitatis utilitatem leges statutae sunt. l. leges sacratissim . C. delegib. & ins procem. Gregorian. t Sed hic incidit saepe quaestio inter honesti ratione dc utius; honestate dico dc utilitate nam cu homines magis ad vitae comoditatem iucunditateq.ad facultates rerum atq. copias;ad opes,ad potentia,quib.& se possint iuuare dc suos, inceidantur,honestati locus vix ullus relinquitur. cu enim utilitas ad se rapere, honestas quoq. reuocare ad se videtur,fit ut animus distrahatur,& pleruq. utilitatis spe decipiatur. Et quaquam Philosephi tres illas quaestiones accuratissime distinganti Vna, quum dubitant homines ,honestu ne sitan turpe,id de quo agitur;est Ia,Vule ne sit,an inutile: tertia, si id quod speciem habet honesti,
44쪽
pugnet cum eo, quod Vule Videtur, Sc quomodo haec disterni . potitat pluribus ostendant.Idq. Marcum Tulliu Cicerone trib. lib. ossiciorum, pumium, quata correctione adhibita secutu, diligenter dc studiose persequutu esse legimus omen in ratione legis ferenda: dc promulgandae, honest.ta ab utilitate non potest separari; ratio inqua honestatis,non potest a ratione utilitatis disii ingi .Quod Conn.ubi super. Bud. Coras.ac reliqui M.t. r. de iustit.& iure. D. confirmant magna ratione. Sc Moran. in d .l. noomne.de regul. iur. D. subiscit,constat perleges non licere quidem, quod minus sit honelium, sed abusum legum facere, ut id quodamodo fiat. Non secus atq. medicamentu, quod ad hominis salute natura ostendit,in veneni causam malitia artis s)pe couertit.etc.Itaq. pr clare huius Usatici conditores miserunt alium Vsaticum praeter alios ab eis missos δc conititutos,ucaticii videlicet nobilem dc honestam dc utilem. Adde omnino hic constitur tum munus iudicadi.Call. in viridario militiae.in prooemio. Ibi. que illi tenuerunt,dc successorib. suis tenerem perpetuu mad uerunt. Sane digna vox est maiestate regnantis,legib. alligatum se Principem profiteri: M reuera maius Imperio est,submitere les sib. Principatu. l. Digna Vox.C. de legib.l. Princeps. D. . t Sed illud verbum,madauerunt,Iudaic.Guiller.&MMq. non accipiutin propria ipsius significatione, quia par in pare non habet Imperium.l. Ille aquo. P. tempestivum. vers. α est dicendum. ad Trebell. D. ubi jo.triplici. ibi. item nota, quod nemo se cogit. dc allegat iura concordantia.&glo. Imperium. sed habet verbuhoc,mandauerunt,vim hortativa. Iud .nie.&invsit. quonia per iniquum. tex. optimus. in cap.fin. Vers. M.de rescrip.in sex.ibi. quodq. nobis licere non patimur,nostris successorib. indiciunus dc ibi glo.Indicamus.& declarat Gemin. in fine.& Prob.ad M nach. Mier. in ornatu in cap. .confirmans.curiaeBarc. Atans colla. II .col.3.vers& perdictum viaticu.& Marq. in us quoniam iniquia. l. Ia7.Vers nota intelligendum sere.IdcMier. l. .s In 2.curia Barc.Iacobi. 2.cap. 7.1 Sane & hic Vsat. Sc alij omnes
Unici,constitutiones de leges huius patriae sunt obseruandς per dominum
45쪽
2 6 Commen. Invsati. alium namq
dominum rege,qui in regnis successurus esicae vi contractus, pyr decessores in regno,cu ipsa Vniuersitate totius prouintie,quq in trib.brachi)s curia cum domino rege celebrantib. reprGent tur, initi, firmati Sc iureiurado roborati. Guiller. in .l.vs. quoniaper iniquum .col. 3 vers. iuxta hoc quaero.Calic.in curiali. p.7
hcc nos infans. dc ibi .d firma primogeniti in curiss generalib.adio caulitela poneta. dc t haec iurat omnes reges Arag.& Comites
ita fiet contra leys. Sc ibi .annulla coss.s.& merito. quia leges Cathalaniae sunt pactionatς per subditos cu suo Principe Mier. 'bitali .in Margarita fisc.Dubio.8. vers. Is .ibi .hoc limitatur, dc vers 3 .per totu. plenius haec cofirmat Guiller.in d.us quoniaper iniquit.colfn.qui scribit colenta in iuramento Regis,in initio siti regiminis.& confirmat hac obseruatione uirib.canonicis, tuae ibi citatur. Marq. ibi. l. Ia8.pag. 2.ibi.sed nuquid successor . Accedit fidei vinculu,quod in Principe pr ter caetera lumina, . solet splerdescere & lucere. not.in epistola.interclaras.C.de Sum. Trinit.& fide catholica an l .a.de paci. ini. I.de Constit. pec. D.in Vsat quoniam per iniquit.qui est ab eisde Bercgario M Adalmo
de constitutus.est decernimus atq. madamus, Ut Omnes Principes,qai in hoc Praucipatu, nobis sint successuri, omni habeant. tempore sincera & perfectam fidem,& Vera loquutione;Vt omnes homines,nobiles dc ignobiles, reges dc Principes, magnates& milites,rustici &pagenses,merceris A negotiatores,peregrini. de caminii tenentes, aci,& inimici,Christiani &Sarraceni Iu- , dari de ii retici,possint se in illo fidare dc credere.&c. quς Verba. i tuq. viaticii exornat miris encomijs Guiller. Valles eo loci ex . sinis bris Adiuinis scripturis atq.etia humania .sequitur Gui- .n. lim
46쪽
ver.Marq.&re amplificat pulcherrimis documetis, sed crede suest dictu νί. quoniam per iniquum. α scripta Guilier. δί Msq. dc alia grauiora nunq. excidere ex memoria Curia ii, qui Prini; cipi b. assident & assistunt.' preter Principes seculi ex cotractucii subditis inito,certu est obligari .ciip. I.Vbi omnes not. & Lari' explicat Dec. col. I. 2.3. e .de probat. pr sertim iureiurando confirmato. cap. quavis pactu. de pact. in scX.cap.cii contingat. cap. ego. n. cap. intelle .de iureiur. ex. sed persequamur reliqua.
i. Ibi.teneret curia A magna familia. Vilescit dignitas de m testas regia, sine magna familia dc nobili curia.arg. t .in c.I. de priuileg.ex.glo.in modicis. 3c glo.Vilescat.in can. Episcopi 8o. distinct.sic leges docedς & uniuersitates costitue in flore tissimis ciuitatib in prooem. D.p. hqc aute tria. ibi. ta in regus urbibus. Li.de proselibrib. qui in urba Constantinopolit. locetes, comitilla ex lege meruerunt. lib. Ia.C.& l.I. destud.liber.urbis Romae. Vbi gl. Rubr. not, in auct.babita C .ne filius pro pat. in c.2.de priuileg.in sex.de hac curia loquitur tex. ua l. decimo abi. curia nonielinquat. de decurion. C& m l .nemo praesectus. de dignitaties lib. 12 .QPeqaia i n. d. l. decu rio. M plenius Boer, de auctor. magni c5cili, Gregor.in Syntag.lib. 7.c. 27.28.&sequelib. his autem verbis ut ten rei curia dc magna familia non tantu cotineri existimo amplitudine domus Principis,familia 'ulicos,domus au-st; ministros sed etia caeteros,qui administrationis iustitii; cur gerul,qui patrimoni) caesaris,qui camcre, ut omniu iuriu Sc regaliu ipsius principis notitia habetes,omnia regunt,omnia dirigunt, in omnib. Principi, secundum forma dc leges atq. ordinationes domus M aulae reserunt.deniq.his Verbis ut tenerent curia dc magna fati lia univorsis inconomia et domus regia Comitis Barcin. qui rςgia potestate,Vx diximus habebat,et regi jsute tu batur ivrib et pretrog riuis,coni tur j NM. vero Comessar. eo iure ccsendus cst quo c teri mitςs,qui in Hispania ant aut in aths regnis dignitate comitis fulgetes s etenim, etsi comitis dignitate et titulu liabe nt,no icta re ia illinitatemec regijs iuribus
47쪽
28 Commen. In usitI. alium fiamq.
no recognoscctes superiore Vmpi, in suisComitatib.ut erat olim Comes Aragoni ,Comes Castellς,Comes Lusitani , mesTolbsq,Comes Aquitani ,Comes Bar. hi etenim etsi Comites appellentur & sint, regiam tamen tenent Sc exercet potestate in suis districtib. et illis pompis,& solennib.utuntur, quibus & ipsi re νges in suis regnis,ac propterea hos dicimus habere regias dignitates,non carieros Comites aut Duces.ut sani Comes Ampuriarum,Comes Palimosij, Dux Cardonae,& in cςteris similiter.Paris de Puteo de redintegratione seu lorum cap. I. nu.3. . S. Sed fioc comodiore loco plenius. Sed neq. Comiti Barc. Raimudo Berengario auctori huius viatici,ut cumq.subiugatori Hispaniqidest bone partis Hispani tanta curia aut familia tribuerim,illo prisertim tepore,quanta regi Hispanie, Galliς ac caeteris regib. maiora imperia tenent ib. ac multo minus tribuerim nostro huic comiti Barc. insigne illa familia,curia domum,aulam,quam imperatori Romanorum constitutiones Imperiales tribuerunt.par Lamentum in SI suprema curia no est illi denegata qua quilibet Princeps non recognoscens superiore tenet. Guido. Pap. q. 3. Sane multa,quae in trib.lib. posteriorib. Cod. Iustiniani, atq. in alijs Imperialib. constitui. tractatur de decurionib. de dignitatib. de magistris,de comitib.rei priuatae, rei militaris,diuins domus, consistorianis,archiatris sacri palatij; de silentiarijs, domesticis,M protectorib. prepositis laboris,agetib.in reb.curiosis,stationarijs; Palatinis sacrarum largitionu lacri palatij;de priuilegijs eorum, qui in sacro palatio militant,de re militari,de crogatione militaris annonae,de excoctione & translatione militarium annonaru, demetatis,de numerarijs,decursu publico,de apparitorib.de pretsectis, de palatijs & domib. dominicis, de saltib. de lucro daphnes,de siusceptorib.& arcarijs,deq. alijs ossicios militarib.& pes tinis, recte poterunt aut & domui comitis Barcinonae tribui, M . accommodari; sed non omnia, nec tanta: nec tam magnifica. quia nec parsimonia illarum temporum, nec prouinciς magnitudo id postulare videbantur, nec succestares comites Barcinorue,dc postea reges Aragonii in ista magnificetia et amplitudine glori
48쪽
gloriabantur, moderatione Sc parsimonia, no rustica, inculta; la d eleganti de perpolita contenti. Sane Petrus tertius'Rex Aragonum, quem appellant ceremoniositim, & quem nos tertium facimus, licet Aragonentes, quartuin,initio sui Regiminis & administrationis Regni post obitii Alson si terti i patris sui in anno
M. cccxxxv. multa in matellate Regia 5c solenni b. domus Regie,officia b. ministris,addidit,conquisitis niagna diligentia ordinationib.externoru regnoru &potissimu Anglis & bracis, succede ib. tepori brasAlfontiis quartus,eius pronepos ex Elecnora filia Regina Castellis auxit de amplificauit.Sed haec tempore augmentu recipiunt, sicut caetera Regnoru dominia,& quandoq. deminutionem . nec est eadem omni tempore domus Regiς isma, non cade notitia, lispositio, qua rem Alciatus de magistatib. ac militarib. offici s. Gregorius & alij pleriq. demonstrarunt,&ex plurib. cdstitutionib. in corpore iuriscatu onici insertis apparet euideter. plane in libro ordinationii dona', et aut regii Aragonii, quem solet pro monotarius custodire, oeconomiah c per belle distincta potest videri dc obseruari. Nulli vero alij
comitum aut diicii huius prouinciae permisi ina est habere curia istam magna. 's iudiciu incuria datum.& Cali. in Margarita dii
bio 8. veros s.& verssa. Petrus tert. in curia ceruariae. cap. in primis. Mieg.col. s. in curiaCerua. Petri .3. c. I.Vers nota ergo hic. UnIs de abusiis Ducii aut Comini inferiori reputa ur,quod lappes lent S nominet procuratores suos generales, quos habet in suis ducatibus et comitatib.;guia natores. Cu h cappellatio seliptimogebito Regis competat. sed nec illis permittitur tenere curia in Drm 1 audientiae. Idem de procuratore Vicecomitatuit HCaprarie dc de basio, de procuratore Marchionatus pallariens. Aythonς dc de procuratore Archiepiscopi Turconens & ali ru in prelubrum dici debet, quos nostra state solent appellare gubernatores. Sed eos regia Audientia in literis Cancellari procuratores appellat Comes certe Ampuriarum aliquid sibi in haere usurpauit sed de his fatis.Quod autem notat hoc loco Mar- stilles in veri nota ex huiusnodi viat. curias gener. ilex omis habuisse.
49쪽
3o Commen. in v sati. alium namq.
habuisse.no facit ad casum vnticissed neq. hoc tempore curiς generales celebrabatur, ut alibi diximus,& initio huius laboris ic-ς tigimus.' loquitur enim teX. de curia Comitis Barcialomo, la,familia.quod etiam M. aq. fatetur. dc Verba viatici laquetia demonstrant.ibi. dc quando Vellent prandere,facerent cornare. Ibi . secissint conductum de darent soldatas. In manu scriptis 18 legitur,dc facerent conductu,& darent ibi latas.t Uerba haec facere conductu,sunt vulgaria nostri idiomatis, dc quasi materna. sic enim dicere selemus,cii de eo loquim nr,qui pro sua frugalitate dc prudentia,statis anni temporib. facit si necessaria copia dc procuratione inamenti,Vini,dc caeterarii reru ad vita neccil xiarii,& re pictui haec Verba annona domus principis, circa qua debet esse princeps alicitus,& in qua plura lingularia dc speci ha sunt in iure statutactui.Vbi gl. nuntiationis .ad leg.Iul.de ann.D. l.muliere de accusat. D. Rip. de peste. rub. de remed. prae
33 3 .37. & alijs plurib. dc in hac quoq. significatione ponitur
Verbii,cossit,in us . placitare.Verssimiliter. in verbo conductu .dcibi .Calic. in Versquaero iuxta istu via. quid contineatur sub istoxerbo,coductu.& Socv.in cap. si aliquis habet hominem .nu.72Alij haec verba reserunt ad coductiones personaru necessariam,
pro custodia principis,dc procaeteris ministerijsDomus&Aulae regiae. dc hoc ex verbis illis colligitur. dc daret stulatas siue seldatas dc ideo in hoc usat. linga Cathalana posito sub tit.de iuresisti. post curias Ferdin. I. in anno 1 i3. dc sic post prima nostii iuris uniuersi dispositione et copilatione legitur e fessen condit, e donassen soldadas. quib. verbis signisi tur, suod ipse morir. princeps terrae,conduceret homines necess. trios secundum
statu,que maguu habebat,ia pro rebus et negotios belli,qua pro administratione iustitis et domus,ac familiae Resiet,quib.hominib.ad praedicta conductas,daret seldatas,fecitdu duaetias eorum conditiones officia et ministeria,et eoru qualitate, Vt in omnib. domib.r ijs fieri solitu est.et huic interprςtationi cogruit dispo.stio uniuersalis et oeconomia domus regiet regisAragonu,secun dum cum
50쪽
dum eu statum,que habebat rex Petrus tertius,et postea Alsonsis quartus,In quoda libro coiinuata magna rem serie, in quo hae conductiones et soldatae siue pristationes annuet descributur. is que librum dixi custodiri in Cacellaria per Prothonorariv. Est aut seldam,praestatio qu da annua gratuita, quae a neutra parte
tradunt interprςtes .et noster Ioannes Socarratius . in cap. VEd- Ius siue castellanus . nu.3o.Calic. in us qui fallerit. col.6.Vers aut queti is in alijs casib.quaviatici,Princeps q. ibi .det eis solidatas, et faciat cis coductu .mer. cap. irem si barones .coll. 2.In curia Petri .2.cap.3 .Socvr.in cap.si aliquis dominus. n.s.33. Huc pertinet tit.de Annon .Cuitib.lib. x. C. et ibi Bar. et Platea. facit i. sin.de pignorib.C.Rebu .in arbore seudor.diuis II. it. de Erogatione mut.annon .ettit.de excoctione et translauone militaria annonlib. I2.C.et eode pertinet tit. deMilitari veste. .lib.et Co tergus de iure militu lib. I. p.3o. de annona militari. et sequentib. tit .et rursus de lib. I.c.3 .de stipedi s militarib. qu omnia in libro oeconomiς domus regie, se quo antea dixi,descripta in- . . verutitur etia,quoad milites stationarios .na quoad belli, si quod gereta est,expeditione alia res erit, et longe maior procuratio exigitur utraq.tia res ad cura principis pertinet,et sub hoc us coprehedi potest,in quo de covoca tione hostis agitur,in fine ute tur ad destruenda Hispania,idest vindicanda a manib. Sarra noru;perquos eo tepore pro maiore parte occupata detinebatur: ad excplum aute militat iv,annonam ct vestium,que in bello datur pro mercedib. et seidatis, tantur etiam in domo et aula principis seruientib. pro qualitatc seruientium ci dignit4te, atq. officiorii disseretia, annonet ciuiles,portiones,largitiones, et aliqpraritationes. omnes enim militant. l. Advocata . de Advocat. diuers Iudicior. C.et in rub. de priuilegijSeorum, qui insicro palatio militant in quocumq.officio.Vt ibi per sto. in rub. et per Platea in.LI.de priuileg. scholarum. facitat. I. de Palatin. sacraru