Antonii Olibani ... Commentarius ad vsat. alium namq. de iure fisci. lib. 10. constit. Cathaloniae. ... Huic accessit & adiuncta est breuis summa & explicatio iurium regalium, quae rex Aragonum, & comes Barcinonae exercet, cum debita moderatione in b

31쪽

positionem dc dispositione in curijs anni M. DI xxxv. ordin tam , Obsertiam1. Voluerunt sape malases nostri in dispositione legum &iuriti patriae, antiquitati debita reuerentia exhibere. Mauctores constituticurum,Haiurarum,ac aliorum iuriu M tempora, suo ordine describete.quod & in pragmati cis Re ijs, priuile gijs, concordijs de ali)ssandi ib.lue apud nos vim legis obti- nciat,tia Vl unalutis copositione obseritatu est, ad exemptu Iustinianeae compositionis & Imperiali Constitutionxi dispositionis. da P tantaruite C. ge vetere iure enuckanco. aucta. Iurisprii d. qui in pandect. refer. sed nihilominus extat liber Vsaticoru separato volumine cit glos ordinarias & lecturis doctoru Cathalanorii, qui ante illam primam edicionem, viatiis comentares suis exorsi ex ot & declarauerant, latino sermone Viaticorum, Sc multis verbis antiquis ex legib. gothijs acceptis , retentis. sed & e re aliud volumen riaticorum Barcinonensiit,inquibus quedam

consi primi Regis Magonum M Comitis Barcinon ,post unione utriusq. Regna iacta in itiatrii fi6niol at mundi Berengarij ultimi Comitis cum Petronilla filia Ram iri ultimi Rem Aragonu, n anno M.C.Xrivm. Dcchi Primi & Hetri primi in forma S ordinatione Viaticora reperiuntur;& extant commentaria Iacobi Marquilles ad hunc librum viaticoria inseparatu scripta; evant etiam qu dam alia commentaria nodum impres.sa,quq Thomς Miere, tribuuntur. In hoc volumine qua da dis. positio propria a nostris obseruatur quam primus ille editi nis pussior obseruasle scribunt. Iudaic. in prohoem. Dominus Raimundus BerengRris, Comes, ait, proponens Viaticos, siue iura , in Cithalonia seu Comatatu Barchmonae, condere de Dia se , memittit quatuor capitula. Calic. in principio Q. si quuglicui ctinui alam. Iudaic. in Ysata omnes laomines debent firmajxo.alii aliter lus leges δὲ pinauiu dc adbciunt i merum capitulorum, vi Marq. DOS .ulta Vniuetialem distributionem & disp. suoiae horum Halicorii fecimus, magis eX proprio arbitrio,quM sic feri posse V debatur, qua ex certa ratione profecta Δic enim in legit iniunctione accidere selet.l.11.1, RS NOX imos atq.coluno. applic nita ut. Vt res patietur,ditamin. Dc statu homin.D N

32쪽

De Iure sisti Cap. 2. 13

traditur in Rub. de reb. credit.D. 8c in rub. de ast. Instit. in ea , quam secimus dispositione,hic usat. alium namq. in sexta pacte collocatus est eptem namq. partib. uniuersa viaucorum compo psitio,sicut iuris enucleati pandectarum, continetur Sc comprehca ditur. t Sejicit utem hic riat. maiestatem Principis in curia, domo Augusti,Iustitie administiatione seruandarn. M licet Laco Iudaicus in Vfat. auct. 8c rogatu .ij. dicat illum VCplar una extollere dc priuilegiare potestatis honorem,& priuilegium illua re fidere,non selum in persena potestatis, sed etiam derivari ad eos qui curiam potestatis adeunt. de quo in vis cum temporib. inconstitutione Regis Petri de qua ibi Iudaic. alia quoq. pr ipua&specialia iura potestatis& Principis Bastinonae, ponuntur. ln . Princeps namq. Vs. simili modo.& in plurib. alijs Vsat. Pi , specialia & praerogatiuas principis continent. Calic.in Vs.cum do

minus.col. s. Vers. 6c nota quod cum hoc nomine ibi. primo casutasertur. tamen hic Viat. alium namq. Vno Verbo comprehem o

dit & complectitur omnia ferme specialia & praerogatiuas principis. ut ex ijs, quae postea dicemus ricile intelligenit & MMq. in . notab. indicauit.Sed proprius ad rem VSciamus, i ri

i siualiter sumatur verbum miserunt, in nostro

Vatico positum. a somes Barcinonae non recognoscit superiorem: et potest condere te es in suo Gomitatu. 3 Lex qualis esse dabeat . Inqua condenda, Π : dum iustitia, verum et honestassectatur. cumfluent.

Iustum

33쪽

r4 Commen. in v sati. alium namq

sum nonpotest esse, quodnonsit honestum .

s Lex omnistillis esse debet quia ad comune ut ili atem fatuta est. G Honestas ab utilitate in ratione legis ferenda non potest separari 7 Principis maiestate dignu est se legibus alligatum profiteris andauerunt , verbum qualiter sumatur.

si Dominin Rex in Cathalonia debetseruare τμιicoss Constitutiones Cathalonia. M Iurant Reges in ivressu regiminis struaraco sutitiones s alia iura patria. ii In principe ei iuculumsoletolendesiere. δὴ Princeps,ex contractu cum subditis inhilo,obis

ue Regis maiectas vilesit sine magna familia nobili curin 1 quius familiatis curia co-

iineatur.

6 Regiam dignitatem habere dicuntur, non omnes Duces,A Iarchiones,Comites. et quihis Curaa,qua Comiti Barcirionesia trisuenda: d. Beza caria caeteris Camis L Cathalamia

34쪽

De Iure fisci Cap. is 16 Gubernator appellari non potest procurator Comitti ubditorum Comiti Barchinone ra

: liquorum baronum. .'

ar Curia v. Hum in Vatico nostro positum, da qua intela latur. 18 Conduetam facere ad quae ilia verba referantur et qua respiciam. ε9 Soldata qui

λψ Emendas facere quid Agnificet, et quid sit e

ai Proquesilet delicto, etiam publico, Vaticorum: iure fotes agi ciuiliter ad emendam. λδ Emendaepetitio non tollitpunitione corporale. R Regis domestici, qualiter conueniantur,et corriquo, remisiae.

26 Emenda potest peti pro damnis pagi persubdi

tum in exercisu et an teneatur,dominus reficere expense indicendo vasallis, hostιm,

as tradicare debet Reae in Cathalonia pridirectu,' et quid sit directum 26 Iudicandum in Audientiis,non seecundum' priam conscientiam,secuseta dum ius aerti Iunii.

35쪽

Σ Iuctitiam tenere qualiter accipiatur. ὀα8 Oppressos defendere ossicium e t Re Ris. . VN

a 9 V a palli,Coloni,et censiti oppressi seu grauati

, per dominos,qua actione ex quomodo conI et

illos agere possunt de oppressione,et ex qui-

3o Domini,qua iura habeant in Casallos et qua illos capere possint, remistuc. 3i Oppressum manutenere intelligitur de qualibet oppressione iudiciali et extra iudiciab, et tau declarico quam aico oppresso.

32 emanufaccipiturpropotestate eivia sit dicta

man tenentia. . . . N

33 Manutenentia et Saluaguardia in quo dilf

raucia.

36 Salua ardia et manu tenentia siunt de regaliis et Principis mon recognoscenti uperiorem ai

. . . . aliflua de his remis iue. . : V. ' a , ,

3s Oppresso succurritur per Principem,et praetex

Principis. Hv. . . ora: - ,

36쪽

De Iure sset. Cap. 337 Ca e pupillorum,viduarum, an erum,miserabilium personarum et Nigiosorum , etia

' Paveres miserabilesve,quidicauim, remisia

9 In paupertatis probatione quid obseruando Θ.qa Regaliam oppressionis ei recursus non potest rex ase abdicare, nis in casibus hic expregis.

sit Regaliae non competunt primogenito guber natori,neq.eίω vi gerenti aucis exceptis cassibuΥ. 62 cIube, nator non exercet regaliaris ol dicebatur procurator, oessic non euocat causas pauperum,nec miserabilium extravicaria.

4; Principis ci pellatione in regali', venit soli rex π non rim primo nisuae. 44 Gubernator dicitur primogenitus regis ex sua propria et naturali praerogativa. sis Ecclesiastica curia in hac prouintia, nonse intromittitae causis miserabilium aut o pref sortim. et quandopsit. 66 Oppressorum causa; nedum adpartis insantia, seu ex ossicios unt eu cara.

37쪽

18 Commen.in viati alium namq:

Oppressorum causa ossumuntur per principem,

nedum iudicialiter, veru et extraiudicialialiter, et quomodo eu quibuου cassibus. 48 Privilegia dela ma armada dela bandera devehi se,unde originem habuerunt.

9 Ad Principem pertinet,tenere omnespubdiros sisos in pace.

so titellectin verborum, manutenerent oppressinet ocurrerent oppreso

sI Comare in terminis ustici,alium Oq. quid Ignificet, et aliqua de usu eiusdem cornu. a. Cornu usus retinetur hodie in castris limita- neis,et reperitur infirma antiqua sacramentalis,et est de iuribus stri terminati. sa Comitis Barcinon a domus,etfamilia recessit, ab antiqua parcimonia. sq Portionesseeu Annonam domo Regis, qualiter distribuantur,remissiue.sς Pallias,verbum quid importet etsignificet. s6 Hostes conuocare adsolum Principe ectat, caualcatas vero mandat quilibet dominus suis vasiallis. Nequentibus.sr Hostis conuocatio in quo disserata ualcata:

α quid

38쪽

De lure fisci Cap. I. U t quid sit hostis,et quid caualcata. 18 Vasalli qualiter obedire debeant riminis coninuocantu.hoste tu caualcatam,et de petnanosequentium.

9 Caualcata,quid . 6o Exercitus, quid t. 61 Pax informa conuocationis quid et aliqua

de conuocatione v spacra.

62 Sonus emissus quia sit. 63 Exercitum cox uocalprinceps plurib' modistet comprehendit sicut genus,omnes pecua n-

uocationum.

64 Expens,hose congregata, quando mini en- vasallis.et quid de emendis, fallimentis, perdis, et de obligatione vasal rum, remses e. cs Hosis conuocatio in vim alici, Princeps nam ' an requirat 'lenii/principis,idess, regis

66 Expensasunt mini anda ountibus in hostem

extra prouinciam. 6 Milites creare potest comes Barcinone tam inocrra,cBYs:quam in aula resa cae Gis

39쪽

Commen. In usati . alium namq.

68 Vluntariae et non contentios iurisdictionis negotium potesi Aq. expediri. Militum creatio est de premis regalijs et de illorum priuileghfremissiue.et an possint renuntiare foro.

70 Assilitia palatina et aulicasnat, in dignitate simplicem 7i a scitarium priuilegiorum ibi iniuribus patria fit mentio, intelligitur de militibus au

licis.

72 Uilitia armata, quam milites exercent in bello, nullam habet dignitatem, et ideo torquenturiet de illorumpriuilegys,foro, approbatione,et reliquis. remissiue.

3 Militum brachy militaris priuilegia, in quibus disserant a priuileghs militum, belli cau

a tantum concessorum. λ

Militia armata suas habet dignitates, et suos

magintratus.

7s Militia armata est instituta,ad propulsanda

iniuriam et vindictam habendam.

dis Militia spiritualis si os habet gradus, et quid

it.de ordincidi sitione,et origine remisiae.

Seculares

40쪽

De Iuresset Cap. 3r ai77 geculares dignitates , omnes ab uno principio emanarunt*-ab altero principioσfonte omnes Ecclesiastica es irituales. 73 Secularium dignitatum ordo,incipiodo ab Imperatore, correspondet ordini Ecclesiasticarum dignitatum, incipiendo a Romanopon

ρ Militum creatio per quos feri possit et num. seq' . . . '

8o CiueshonoratiBarcinone militibi aequiparantur,et creant certo uis anni alios ciues.

Antiqua impressio materna.' ALtrenoble,boness,e profitosvsaige meterentos sobredits Princeps,que elis tengueren,e, allim successors manaren tenir per tos tempS; es, que tenguesiencort,egra companya, e feesisen condit, edonassen soldades, e fessen esine-nes, e tenguessen justicia, e jutiassen per dixi, e mantenguess nloopremut,eacorreguessen alassetiat, e quant volguessen menjar que fessen Cornar, que tois nobies, e no nobies se ven-guessen dinar; e aqui partissen Ios vestimentsque haurien entre los magnais, e enne tur com-