장음표시 사용
351쪽
ao3 - HOMO. orbis instum esse dicimus iii latitudine in a meridie iii Septetrionem per b e,ea ad Lunam proportione, Ut, quum Velocissimum illa motum agit, tum orbis hic sub alternam cum Lunae circu-io zonam de n sio rem habeat, quum vero ipsa tardissimo ince
habeat rariorem par tem b aut e. Videtur igitur motus eius duplo tardior esse circu- ductione eius Circitoris , qui velocitatem & tardi atem Lunae praebeti etenim quum Circitor subalterivis est Lunae in medietate iuuante, runc & Zona quoque ipsa densior sub alterna Lunae fit: cium vero sub alternus Circitor est in medietate cons raria, tunc Zona per quartam solum unam distat a subalterna tione,aut Darior per b aut e subaltcrna psa Lunai fir. Hinc ea omnia contingunt, quae in Lunae velocitate diuersitatem faciunt in aspectu . Subalterna enim existente zona illa de si ore necesse est maiore,propinquiorern q; uobis Luna videri, refracto plurimum Sole: nihil enim est aliud Lunω visa, quam Solis species in Lunam incidens ceu spetulum , de inde ad nos reflexa: quae cum per medium densius desertur, maius quidem ac pro pinquius speculum ipsum offert , non aliter quam si idem S ὀl per aquam aut crystallum rc uectatur ad viseni tu,strum. Inde de eclypses il
352쪽
cENTRI C A. 2 las maiores videri accidit, quae Luna motum velocem habente contingunt et si enim Solis eclypses sint , accidit maiores quidem videri Luna maioris diametri apparente , plus enim de Sole obscuratur a Luna: si verb sint eclypses ipsius L
nae,maiores etiam apparent,quoniam dc umbra
quae a terra in Lunam iacitur, maior enim etiam ipsa redditur per medium densius trasieris , idein, enim & Luna: & umbra,quae an eam cadit.. susti-rient: qua de re, quum Lanae centrum ita latiori
umbra versetur,eclypsis maiorin diuturnior fit: cuius rei si quis cupit similitudinem quandam atque exemplum recipetre, sacillime quidem p terit pd Lucernae lumen idem coexperiri: si enim inter lucernam & parietem globulum aliquem sistat, cuius umbra in parictem cadat,.tum. super umbra illa vel crystallum , vel vitrum vel den- .sum altild corpus , sed diapilaanum statuat, vidiabit qui em umbiam multo mavorem latioremq*' solet enim idem & umbra a dio pati, quod Scolor & lumen. propter hanc ergo causam Lunae eclypses maiores videntur Luna m tu velocem agente,in inbiori eniim umbra volsa ,
tur Luna. Est autem dc malost umbra alio prustia Lunam enim propinquiorem terris apparentem accidit in maiortitatiuisque umbra versari, quo niam pyxinlidalis est umbra terrae,& latisr seminper quo tersepcopinquior est. Sit Sola bditerra c
353쪽
siue Luna propinquior sit,siae appareat. Propter has igitur causas , quae circa Lunam
visuntur,contingere existimandum est.De eo autem orbe, quem nos sub Luna ponimus, operae- pretium erit, si quaedam dicantur, quo nemo e xistiinet nos rem & valde nouam , & valde irrationabilem induxisse: neque enim nouum inuetum e nostrum hoc,neque extra ra tionem appositum: nouum quidem
non est,tum quod ut diximus de sedem Astronomi faciunt, tum quod Philos'hi multi orbem unum sub Luna ene opinati sunt, inter quos &Seneca fuit, qui non quidem proprer causam in Luna: sed propter Com
tas eiusmodi orbem posuit. Rationabile porro videtur aut saltem non praeter rationem esse orbem sub L na, qui in latitudinem circumuert tur, cum propter bonum ac finem in natura, tum propter quaedam, quae circa Cometas apparet ultra ea, quae& circa Luna videntur.Primum enim si eiusmodi orbis sub Luna sit.qui in latitudinem circum agatur,reiste prouidisse naturam cesebimus,quo partes illae damnatae ignis & aeris, quae sub polis iunt, quandoque inde abductae in aequinoctialem trahantur , ac contra, quae sub aequinoctiali :
ac sub Tropicis sunt, quandoque sub polos du- l
cantur , atque ita tota ea seblunaria regio con- temperetur. At verb-ralem esse orbem , qui l
354쪽
C E N i R I C A. 21rmotum sub Luna habeat in latitudinem, praeterea quae in Luna apparet,sunt & signa quς da alia
circa Cometas vita: na, quos aut legimus,aut vidimus Cometas,omnes costat motum ves notabilem in longitudinem egisse : Legimus autem cum alios multos tales suille, tum eum, qui Iq72. visus est mense Februario, Sole in Aquari O gr. . . sere Ii .existente. fuit autem po gonias, qui quum prius australior fuisset, quam Libra, mox, adeo Septentrionalis factus fuit sc legitur ut ultrauum Tropicum spectarctur. Nos vero tres illos Cometas,qui annis superioribus apparuere, diligentissime obseruauimus , ac omnes miro quodam motu in latitudinem non parum actos conspeximus , circa quos si paulisper digrediamur,
motusque eorum admirandos recenseamus, &
gratum & optabile cunistis fore arbitramur. Er- .go anno i s i. primus Cometa visus est die 8.& 9. Septembris: apparuit autem primum matutinus . ac valde Septentrionalis utpote qui aestiuo circulo borealior multo esset st idem mox circa II. die vespertinus emersit circa aestiuu circulum: sequentibus vero diebus longitudine pMu mutata, ilia latitudine ageo sese egit,ut ultra aequino stialem spectaretur non longe a Ioue, qui tu in gr. II. 7: Scorpi j vertebatur,circa die autem i8.ienum ab- sumptus Lir. Huius igitur motu si rei te cosi derelituis,videbimus certe factum her talem arcunt .suisse, qualis est d e fad aequinoctiale a b c: matutinus . n. erat in d ante Sole, qui erat ubi b, mox . , vespertinus apparilit retro ii Soleste usque ad s. 'Secundus autem visus fuit anno isset. temper
355쪽
aI2 HOMO matutinus ante Sole: stella erat triplo maior Ioue,Coma autem seu barba longitudinis brachio tum duo rv. videri autem coepit die 22. septembris , ac perdurauit usque ad diem 3. Decembris , qui fuere dies circiter II. Ex quo autem nos ob- rseruare per instrumeta coepimus,erat primum Cometa in Virgine gr. sere S. au
stralis ab aequinoctiali gr. circiter 6. ab ecliptica gr. Is . mox in Virgine visus est gr. 7. australis ab aequinoctiali gr. 3. ab ecliptica gr. t q. deinde &in Virgine gr. fere Ii. ab aequinoctiali australis gr.
I. min. si . ab ecliptica gr. Ia. ab inde vero & in Virgine gr. tr.& mox I7. visus cst Septentrionalis ab aequinoctiali gr. q. ab ecliptica australis gr.
3. die vero U. Octobris fuit in Virgine gr. 2 r. Septetrionalis ab aequinoctiali gr.3. m. so. ab ecliptica gr.o. die 3 . fuit in Libra gr.M. Septentrionalis ab ecliptica gr. 2. australis ab aequinoctiali gr. 2. die A. Nόuembris visus fuit in Scorpio gr.
X. australis ab aequinoctiali gr.6. crat autem tenuis & pene evanescens,ad diem vero I. Decembris absumptus omnino fuit. Eius autem motus,
si recte consideretur , videbitur factus fuisse per arcum g h h, ad 'quinoctialem a b c. tres autem
habuisse motus, unum ab ortu in occasum cosequentem rat tum uniuersi, alium sequentem So
356쪽
C u r R I C Astis motum secundum successionem signorum in ita
situdinem a gr. 3. Virginis sque ad 8. Scorpij, tertiuin latus. Tertius vero cometa sequenti anno I ss. ab aliquibus vistis suit die prima Iulij inter Pleiades& stellas, quae sunt in cor
nu Arietis.1 nobis non nisi die 7. oriebatur aute hora fere r. noctis stella erat paulo maior Ioue , verum caudae aut barbae tam longae, ut militaris hastae logitudinem in coelo aequaret. erat autem, qzum
primum risus a nobis suit,in capite Gorgonis,actriangulum pene faciebat cum duabus illis stellis, quae supra lucidam sunt: seque irii nocte elongatus illis fuit Septentrionem versus gr. fere f. die vero ai. hora circiter 8. noctis visus fuit prope stellam , qum est in dextra Persei manu, ubi est ensis, quare gr. te I 3. abscesserat in latitudinem a loco, ubi prim iam visus a nobis suit. die 27. apparuit prope stellam, quae est in cathedra Antiopes. Septentrionalis gr.fere so. prima die, qua eum vidimus, in latitudinem actus, 1 prima autem die, qua alij eum videre,gr. fere 6 . Obiter autem nec silebimus unum, quod commune fuit his tribus cometis , dignum ut arbitror relatu . omnes enim comam seu barba proiicere e directo semper in opposita Soli partem, ut si Sol in aequinoctiali suisset versus Orientem. ,
357쪽
hi Ho Mobarba in aequinoctiali versus occidentem pro tendebatur,& quantum Sol vitam in partem deflexisset, tantum in oppositam barba illa semper& ipsa sese vertebat: quod & ille etiam Cometa
secisse legitur, qui anno I 72. apparuit. Horum igitur Cometarum motus in latitudinem factos commode quidem demonstrare poterimus, sis Luna ille orbis sit, qui in latitudinem mo-xum habet: si vero no sit sub Luna orbis ille,difficulter quide rationem assignare poterimus, cur fiat, ut Cometet omnes motum illum in latitudinem habeant: Quod enim consequantur pabulum, non satis verisimile videtur, primum quod valde mirum esset omnes Cometas pabulum illud habere in latitudinem ita protentum deindere magis mirum videretur per tantum spatij,taro ordine, &aequalitate constitutum illud esse, quum in alijs eiusmodi accensionibus,quae pabulum insequuntur, videamus ipsas inordinate, dc
pcr quosdam quasi saltus ferri,tum & figuras e rum pro pabuli diuersit te mutari, & colores, &reliqua, at in praedictis Cometis idem ordo,eadem figura, & color immutata omnia pcrinan sere. Adde quod rationabile non videtur,ut idem motus adustionis & hipercaumatis in aequino-iali & circa Tropicos fiat, qui circa Septetriones de aristicum circulu, quam ob causam,siquis criahene notauit eos Comctas, manifeste illos vehi deserisque una cum aere, in quo sunt, dii dicare potuit: nam sicut a motu raptus uniuersicoeli in longitudinem feruntur ab Oriente in Occidentem , ita de in latitudinem portari consentaneum
358쪽
CE NT RIGA. rastaneum est existimare. quapropter nec longe est, quin albitrari debeamus a sublunari illo orbe hunc transuersalem motum Cometis dari, cuius si polos statuamus in Virgine &Piscibus, medius autem circulus per Geminos & Sagittarium feratur, intelligere sorte poterimus, quomodo praedicti tres Coinctae in latitudinem acti sint. Circumducto enim summo ac re cum eo, & una iis accensionibus,quq in acre sunt, circa polos quide eius orbis plures est circulos intelligere, alios maiores, alios minores,
quales sunt circa b polum, fg si h minor,& ad ce maior. si igitur aequinoctialis sit a b c,
primus Cometa motus fortasse fuit per circulua e c d. Septentrionalis autem erat a principio.& matutinus ubi e,sole existe te, ubi li: mox vespertinus factus fuit per arcu ec i, ac si in ut australis visus est ubi l. Secundus autem in , minori circulo actus primum australis fuit, ubi g , mox di in ae- C
359쪽
C E N T R I c an in latitudinem circumfertire modo sub- 8 iectus Lunae per densiorem fartem. per ratiorem. Atque hactenus de sphq ioris omnibus,quae sint, & quibus serantur .i r motibus, & quae sint eorum quae circa i- 9 'psas apparent causae,pro conditione ma- 4 teriae dictum sit. i ' ' 11 Videntur autem per assignatam ratio Ir nem sphaerae omnes numero septem & 6
septuaginta 8.quidem carum, quae stellas c. ' habent, reliquarum verb 69. quarum 6. 77 sint sepra Apianem,supra Saturnum, Io. supra iovem xt. supra Martem R. supra Solein q. supra Venerem II. supra Mercurium lI.' supta Lunam εἰ infra I. omnes omnino 77. quod si Soli quis addat duas,em nt ad initimum Py. Quomodo antiqui Eudoxusit Callippus apparentia . . is stellu dema Misant. . o
Vod superest, illud non ingratum cxistimas mus futurum si cum his annectamus, quod plerique audire desiderant , quaenam Astronomiae ratio temporibus antiquorum fuerit. Eu doxi praesertim & Callippi, quorum placitis visus est Aristoteles acquies ete: qua quam non me latet eam tem coniectura potius,quam certa ratione complesti posse , quando nihil nostris temporibus de eoruiti opinionibus extat, praeter Paucissima quaedam, quae circa primam Philosophia Aristoteles reliquit, verumetia illa cum per
se multa in dissicultate posita sunt , tu ab exposi-
360쪽
ng H o Mistoribus variis modis interpretata: si qua tamen licet de iis coniicere, haec fere esse existimada sui. Eudoxus igitur qui ante Callippum res Ms ronomicas pertractauit, primum , quae circa Solem & Lunam apparebant , in tribus sphaeris
ostendit : nam & motus tres in utroque conspi ciebantur, quorum primus, qui ab ortu in O casum sit , secundus est, quo uterque videtur per Zodiacum ab occasu in ortum agi: .tertius erat, quod declinationes eorum maximae ac qquin ctiali variari percipiebantur. Luna enim secun dum maximae declinationis punctum nunc in v-no signo, nuc in alio cernebatur, i vero in maxima sua declinatione, videbatur nunc magis ab
aequinoctiali distare,nune minus. Ad haec igitur demonstranda primum sphqram unam ponebat,
quae vicaria Aplanes motum diurnu daret .suam
Noli,& suam Lunet: sub hac aliam utrique pone
bant , cuius motus per medium Zodiaci, hoc est per eclipticam era , qua dabatur motus,qui per Zodiaci longitudine protenditur: tertia vero in qua austrum ferebatur , erat obliqua secudq,hoc
est eclipticae: de declinabat ab ea, Lunae quidem sphqra magis,Solis minus. Haec igitur a secunda
per Zodiaci longitudinem ducebatur, motu au tem suo faciebat,ut stella non in eadem maxima declinatione semper maneret, sed Luna modo in uno signo,modo in alio videretur. Sol magis &minus declinaret in quinoctiali: atque hqcs-gnificauit Aristot. scribens, Eudoxus igitur S lis & Lunet utriusque lationem in tribus posuit sphqris,quarunt prim ni esse non errantium steti