장음표시 사용
501쪽
379. tabus inter septum transversum , O ventrem pituita eoncluditur , redolorem exsibet, in neutrum ventrem habens ιranstum, his per venas in vesicam pituita versa , morbi solusio fit.
v-ωρ. I. TNter Auctores non constat , qualis locus hic ab Hippocrate intelliga o με. I. tur ; sed nullam partem huic loco magis convenientem invenire po-Ρ' tua , quam omentum , quod etiam patuita saepe oppletur , uti observavi saepissime in praxi . Istud enim omentum sub Diaphragmate loeatum est,& non semper attingit sumen , quod Pituita oppletum in parte superiore ventris inferioris sub pectore tumorem pituitosum , & mollem format. Diutissime hic haerere poste pituitam sine ullo dolore, & sine mutatione coloris in iacie , aliquoties observavi, tandem vero sensim acriore facta pituita d loe generabatur . Quod si cellulis ruptis effundatur pituita , Astites forma-hue: si vero sensim magis increscat , ita premit adfacentia viscera , ut ad munera sua peragenda incapacia fiant, & ita lentam mortem inserant. Talem nunc collectionem pituitae observavit Auctor curatam fuisse per urinam multam. Quod uerum esse nos quoque experti sumus, etiamsi multillegant viam . Sed quando per venam epiploicam in uenam portarum, &ita in venam cavam conceditur lymphae trausitus , nulla restat obscuritas viarum, per quas illa lympha antea collem, potuisset venire. ad renes, &ita nomine urinae evacuari. Experimur quoque , omnem nimiam humiditatem sanguini cireulanti mistam , commodissane eliminari per renes, quare nullam invenio dissicultatem, cur etiam haec lympha , ita sanguini tradita , non eliminaretur . Quia vero hanc novimus naturalem solutionem, arte hoc etiam tentandum est, ut primo resolventibus, & frictionibus tentemus pituitae stagnantis solutionem , & propulsionem , atque dein per diuretica promoveamus eductionem .
38o. tabus hepar aqua repleth impletur , o moriuntur .
aqua repletum ad omentum eruperis , his venter ag
Α, ,, J Orum dας it Hippocrates in cadaveribus eorum , qui ex Ascite pe-
iis D. .. IL rὲ erunt, magnam fuisse lymphae collectionem in ventris civitate , at- p. oeni is que simul hepatis superficiem hydatidibus quibusdam integris , & quibusidam ruptis scatere, ex quibus inventis hunc Aphorismum composuit. Hoc autem in viventibus cognoscere, & praesagire non tam facile est . Nam si hepar aqua repletum fuerit , simul etiam totus inferior venter tumere incipiet, quia via non satis libera per hepar concessa , lympha non potens ire Per hepat, colligitur in vena portarum , & in tota ventris cavitate : sed tunc simul aliquis eae hecticus , vel ictericius color aderit ex vitiata bilis Consectione , vel ejus impedita excretione , tument tunc hypochondria in naturali hepatis loco. Si tanta sit hepatis obstructio, ut inde impleatur veriter inferior, vix ulla spes supererit: nam etiamsi ex umbilico tumente,&rupto, aut etiam ex scroto collecta lympha exoneraretur , vel per paracentesin auferretur, quia relinquitur in hepate novae collemonis causa, talis 1ymphae ablatio utplurimum mortem accelerat. Hydatides in vasis lympha
502쪽
ticis nascuntur , quia truncus i stius vasis se exonerare nequit , si ergo ex hydatidibus ruptis effunditur lympha , nunquam erit stillicidii finis , atque
ita tandem corpus continuo privatum lympha moritur .
I vamen in hoc, vel illo medicamento dato in morbis, qui nomen ex phaenomeno habent, quod auxilium postea datum nihil valet: unde admodum V incerta habetur curatio . Hoc etiam experimur in hoc Aphorismo, quidam enim Anci a potu vini aqua diluti statim levantur, atque inveni me Uirio rhenano aqua temperato, cum adieEho succo Citri, egregie Anxietatem levare potuisse . Alii autem multo melius curabantur spirituosis aromaticis. Nonnulli liberabantur vomitu, & alii iterum alvi fluxu , aut haemorrhagia . Haec autem auxilia non sine diserimine levamen attulerunt, sed prout erat causa varia anxietatem inserens. Igitur ex sola Anxietate non est petendum remedium, sed ex causa Anxietatem inserente . Experimur, causas Anxietatis, & doloris non multum differre , sed si eausa dolorem inserens, que λgebat in nervos senti ei tes, applicetur ad nervos motus particularis, uti ad pulmones, ventriculum, intestina , loco doloris Anxietatem insert. Omnes causas Anxietatem inducentes non est hujus loci agitare , ea sola est perscrutanda , quae vino diluto cura intur . Quod si in ventriculo aliquid putrefactum haerens anxietatem inseri, istud tali misto vino acescente dilutum , non amplius anxietatem , & fastidium indueit : si autem bilis corrupta in ventriculum delata anxietatem induceret, magiς conserret eam materiem vomitorio, vel purgante dato eliminare. Il. Quod statim notavimus in Anxietate, hoc etiam observandum est in s. Ivisust Oscitatione , quae fit, dum homo instigatur ut valide, & lente aperiat os , h3u- U
ri atque Ierem coposiorem pulmonibus diui actione ea lentius moti humores constrictione musculorum Os aperientium, atque ma sere pulmonis dilatatione
per musculos motus animalis proeellantur, quod in lethargicit, somnoleims, principio febrium , & ventriculi impletione est frequens; qui etiam evigilanthae actione oscitandi propellunt lente a somno progredientes humores. Si stagnantes In venticulo humores in spontaneam eorruptelam abire incipiant, &frequentem Oscitationem faciant, huiusmodi Oscitationes egregie minuuntur tali poto vino diluto , quo simul ventriculi motus blande instigatur ; sed inde non sequitur , omnem Oscitationem hac potione curari. III. Levis contremiscentia cum frigoris sensu vocatur Horror, qui frequens trivit. fit a materia eruda partibus nervosis applicata, vel a materia perspirabili retem 'ta hoe in easu si bibendum detur vinum aqua dilutum , & calefactum , id er dum , & perspirabile retentum egregie diluitur, & per insensibilem perspira tionem eliminatur , qua materia expulsa, cessat etiam illa causa irritans .
503쪽
MEDICINA HI PPOCRATICA Aph. 3 31.
y 383. H inbus cerebrum rancussum fuerix ab aliqua causa, necesse est, eos si tim mutos fieri . E. Qis Ι. Um aer pulmonibus receptus, constrictione pectoris urgetur per an- ιο. . ,- I gustatam glottidis rimulam, formatae sonus , ut transienς aer peem v- - fistulam pneumaticam , ille dein aer in cavi ratem oris veniens , varia figura palati, & dentium , atque modulatione linguae & labiorum varias voces formet. Tota haec actio est voluntaria, seu peragitur musculis, qui vo-Iuntate nostra moventur. Quoties ergo influxus spirituum ex ea parte cerebri in nervos, ad istos musculos tendentes, intercipitur, tota haec actio voluntaria cessat. Hoc fieri potest, si cerebrum molle ita concutiatur, ut destruatur eius medullosa substantia, quae ei horum nervorum principium . Naturale autem est in omni valida Cerebri contuisione , ut aeger ejulet , vociferet , vel alium sonum edat prae nimio dolore ex concultione nato ; si vero mutus maneat, fgnum certi mimum est, Cerebrum esse destructum eo in loco, ubi oriuntur nervi ad vocis organa tendentes. Eadem autem com culta in alia Cerebri parte surditatem, vel cecitatem sacere potest et quare omnis Cerebri concussio , quae tollit vel sensum , vel motum animalem , illa est periculosissima , quia semper denotat Cerebri destructionem , vel compressionem.
384. orporibus humIdas eantes habentibus famem inducere oportet et famex is enim suo corpora oL A Tostrum eorpus tali modo a summo Creatore est creatum, ut sua actio Misis 1 ne, quamdiu vivit, semper aliquid expellat per naturalia emunct e. p. a ria. & ne fieret humidi desectus, nobis concelsit desiderium hauriendi hu-Fecat. midum . sub forma cibi, vel potionis. Desiderium exigens cibum proprie vocatur Fames, quod autem petit liquidum, proprie dicitur Sitis . Quamvis M Aps proprie designat alimentorum desiderium, credo tamen hoe loco potius concipiendum esse desiderium potionis , quum abstinentia a potu magis siccat, quam cibi penuria . Naturalis famis sensus non siccat, sed abstinentia a cibo
numido, igitur hoc Ioco non est ille sensus intelligendus, sed abstinentia, RDisiligod by Corale
504쪽
cibo liquido, vel potione . Hoc enim desectu non suppeditatur tantum liquidi , quantum naturali ex basatione , & excretione eliminatur . Quare per abstinentiam diu continuatam generatur humidi desectus in corpore, seu eorpus per talem Famem exsiccatur, quum partes firmae non tam cito pereant, quam aufertur humiditas. II. Quae medicamenta Famem deletam excitant , hoc loco intelligi ne- Fam/m queunt, quia non tollunt nimiam carnis humiditatem, sed talia, quae na- turaliter Famem , & Sitim faciunt, uti abstinentia maior a cibo &potu, at - 20 ais, que corporis frequens exerci rario , quibus suppeditatur minor copia humidi, humida, de promovetur ejus exhalatio . Haec sunt iacienda, si quaedatri morbosa humi- e . . da constitutio habetur in toto corpore , uti in leucophlegmaticis, hydropicis . 'Caro enim tunc dicitur humida , si sit laxior, succulenta , & multa huin iditate perfusa: tales partes frequentiore musculorum actione fiunt duriores, ut omnes parteς firmae exercitatae Occallescunt, atque eodem motu exprimitur id tenue, quod inter fibras in tunica cellulosa per quietem colligitur; sic caro humido tenui privata fit durior , & siccior. Hoc etiam verum est in detractione cibi , & potionis, nam pergens insensibilis perspiratio , & urinae emi Ofio, sine additione humidi novi, fit ablatio humidi ex partibus firmis. Hanc ablationem humidi tenuioris faciendam esse , monet non cuivis, sed cui Carnes sunt humidae, quum ablatione tenuioris in corporibus sanis generaretur morbus ex Siccitate.
383. T TBi in toto remore mutatioues , ct corpAs perseheretur ρο rursus e lefit , aut talor alius ex alio permutetur , longitudinem morbi saniscat .
Andem sententiam superius h. Iso. invenies. L I B. VII. APH. LXI. 86. Cinor multus , calidus aut frisidus , semper fluens , ham II; redundantiam habere significat. Edurere igitur oportet, rob lo quikem superne, debili υero inferne. I. A Uctor supra Aph. rsa. ex sudore multo, frigido aut calido, sor- sudes L L mavit praedictionem maioris, & minoris moebi: hoc autem loco dL ust , cit indieare Humidi abundantiam; uti etiam h. 166. IV. in febribuς
Sudor superveniens, febre non deficiente, multam significabat humiditatem . disj. Hoc quoque loco tradit Sudorem semper fluentem, & non facit mentionem per Rusebeis, igitur hic intelligit Sudorem semper fluentem sine febre priegrelsa , '. ivel coniuncta . Huiusmodi Sudores copiosiores saepe observavimus in valetudi- ώ.3ari,ianarus, & iis, qui nimis magnam alimentorum copiam ingerunt cutri corpo- am signiaris nimia quiete . Ualetudinarii enim desectu virium inoesia non potentes compingerem bonos humores, neque extrudere per insenubilein perspirati
505쪽
49 MEDICINA HIP POCRATIC A A . Us.
nem , illam tamen abundantiam evacuant vel Per urinam copiosiorem , vel per Sudorem semper fluentem . Corpora enim sana, viribus valentibus, asi sumta alimenta compingunt in sanguinem crassiorem , & quod compingi nequit, per urinam , sed praecipue per insensibilem perspi rationem eliminant rat deficiente hac actione, minuς compingitur, & perspiratur, quare horum loco generatur Sudor copiosior, quo corpora ea tamen servantur in eodem pondere . Recte itaque ex Humidi abundantia Sudor ille copiosior , & semperfluens generatur. Corpora autem sana, Sc satis valentia si habeant Sudorem copiosiorem, & semper fluentem , haec plus assumunt, quam ut possint solita actione vitae subigere, & expellere per diaphoresin : igitur in his notat Abundantiam humidi ex assumtis natam . Denique invenitur in Valetudinariis quidam morbus zolliquari vus sine febre, in quo sine notabili vitio boni, &concrescibiles humores liquescunt in humorem tenuem, qui exit sub forma sudoris copiosioris, cum corporis emaciatione. In duobus praecedentibus ca-sbus idem fere manebat corporis pondus, quamvis semper copiose sudabat; sed in ollimo casu generatur emaciatio, quae vocatur a multis Phthisis neris
An τσ- H. Quoniam Suflor hic copiosor , & semper fluens generatur deficiente a-ὼ ctione vitae cum mediocri ingestione, ex ingestione copiosiore , & ex deliquato, tione humorum , curatio ira omnibus eadem esse nequit . Qui enim urcunque sani sunt, & ex mediocri alimentorum ingestione copiose sudant sine eorporis emaciatione, fgnum erit, assumta alimenta non satis praeparari e his conducit cacochyliam in primis viis relictam per amarum purgans eliminare jsed dein sto chicis roborantibus promovere ventriculi actionem , atque codi. Poris moderata exercitatione in reliquo corpore praeparare humores atque e- γ liminare per diaphoresint quod indicare videtur Auctor his verbis , Debili vero . erne. uibus vero robustis ex assumtorum abundantia generatur Sudor, quum hi sol erit saburram colligere in ventriculo , his conduceret dare Vomitorium, Ac deinceps se abstinere ab ingluvie. Sed si corpus simul extenuetur colli quatis humoribus , hoc corpus neque serret purgans di nequσVomitorium , sed per stomachi ea amara , & anti septim tota curatio esset absolvenda , qui enim in colli quatis humoribus dat evacuans, bonum , &malum simul edueet, & non emendabit tali medicamento humoris corru- Ptionem , Verum majorem debilitatem inducet , quae colli quationem promovebit.
506쪽
1. I Ititie etiam explicavimus. h. I 4.
3 88. Uibus febres ιonga sunt , his aut subercula , aut ad articulos dolores LIB. VII. Α Ρ H. LXIV.
ρ89. bus tuberctiti diutina , aut ad artistius dolores ex febribus fiunt , Z hi cibis utuntur copiosioribus. - 1. A Tque hune Aphorismum invenies. Aph. r33. LIB. VII. APH. LXV. 39o. quis febricitanti cibum det , convalescenti su Idem robur , agrotantio vero morbus fit . I. CCopus Auctoris est hoc loco indica ea, quando corpora febre vexata sunto nutrienda ; atque triplex hic poni potest casus . i In febre ipsa , dum adhuc non dat fgna finis. a ) Dum desinere incipit, sed corpus tamen adhuc aegrotat. 3 Si vero febris desiit, sed corpus tamen convalescens non satis est firmatum. In prioribus duobus dicit Cibum augere morbum, sed in eosterioribus augere robur. Per Cibum dare non intelligit exhibitionem ei bi facilioris digestionis , & in parva suantitate , quod debemus facere in omnibus sebricitantibus, scuti satis copiose exposuimus in secundo libro Aphori orum, sed intelligit Cibum solitum , & in tanta quantitate , qualis exhiberae sanis hominibus. Cons. Aph es. III. Qualis autem Rein
sectio debeat fieri post Acutos h. 3 a. IV. & post Chronicos h. 32.
V. exposuimus. Corpora febre adhuc vexata a solito cibo dato aggravari, demonstravimus h. 42. III. Convalescentium duplex est status : si enim febris definit, sed relinquit multas impuritates, quae solitam nutritionem respuunt h. 34. IV. quia corpora impura non sunt nutrienda , pauciora alimenta, & levis digestionis sunt ingerenda. Sed Convalescentia corpora pu-- h. 42.1 U. quae valent cibum assumtum in bonum chylum convertere, paulo largiorem cibum postulant, tali modo ut citato loco indicavi et senim his corporibus dares tam parvam quantitatem, & levis nutritionis alimenta , uti in febricitantibus , vel corporibus impuris convalescentes non potuissent desectu alimenti recuperare vires.
507쪽
496 MEDICINA HIPPOCRATICA Aph. 3r .
PEr vesicam prodeuntia inspicere oportet, an sint qualia fanis prodeunt. sitiae igitur minima his similia , ea morbosora . Sanis vero similia ,
I. Uncta, quae ex Uesica per urethram emittuntur, Urinae nomine reci-Dectio πη- pi nequeunt , qualia hic ab Hippocrate traduntur , ita calculus , Wis ' vermes , sanguis, & quaecumque aliena quamvis ex Vesica veniunt , nunquam Urina vocantur. Qui tamen de Urina tradunt repulas, haec etiam aliena comple bantur . Igitur quae per Uesicam prodeunt, in duo genera distingui pollunt, ne inpe aliena ex urethra prodeuntia , & quae urinae nomitie veniunt . Aliena semper esse observanda nullus dubitat, sed de iis, quae urinam constituunt , maxime disputant . Invenio enim impostores miracula praedicentes ex conspeesa urina , atque medicos omnem urinae inspectionem irridentes, non verentes publice profiteri, nihil certi ex inspecta urina cognosci, & praedici posse , solummodo inspici ad fallendum i sed ego miror
illorum stupiditatem, & contendo artem non habere osorem nisi ignoran-rem , quod saepissime hujusmodi cavillatoribus demonstravi'. Hoc autem scio, imposiores sine ullo iandamento signa , & praesagia sormare ex urinae inspectione, sed id quoque scio, me nullam in tota scientia medica inveni si
se luculentiorem signorum classem quam in uromantia: &. contra istos, qui cum omni industria explorant pulsum, regero, urinae maiorem quam pulsui habendam esse fidem , & multo plura , & certiora praebere signa . Hoc autem exemplis adstruere nimis longum foret, quare cum Auctore nostro duntaxat contendo , urinam in omni morbo esse inspiciendam . Quali autem
modo inspectio debet fieri non consentiunt , quidam ex imposioribus nequidem dubitant degustare Urinam ad maiorem fidem conciliandam , quasi plura guttu quam visu ex Urina peti potuissent e alii urinam coquunt ;alii ex magna altitudine eam in aliud vasculum fundunt: denique quidam urinae admiscent quaedam se dicta arcana . Medici autem solent inspicere
urinam inquiete refrigeratam, oroscopio receptam, ut ita videant, quatrinam mutationem urina subiit. Ego soleo colligere urinam calentem in vase vitreo conico , eamque calentem primo , & dein refrigeratam in quiete examinare si morbus per paroxysmos saevit , urinam diversis temporibus emissam variis vasculis receptam simul examino , vel quando morbus aliquam
subit mutationem, ut ita ex illa urina diversa possim iudicium formare , quoa mihi ad cognitionem, & praedictionem multi momenti fuit. Igitur omnes moneo, ne vili pendeant Urinae in spe monem , vel repudient, quia ab agyrtis haec pars signorum quoque cum sal laeta exercetur, sed ut cuncta, quae in urinis detegunt, sedulo notent, istaque conserant cum iis, quae ab HiPPQerate traduntur: hoc si saetant, nullus dubito , quin summis en comit SViri j. .. - insipςctionem laudabunt, tanquam signorum classem utilissima in .isis is i-, . ' Vix V lemus exacte fana tri describere urinam in quavis aetate, & vitae si Disi, gς 'ςyς, nam intenditur eius color in robustis exercitatis, parum bibentibus minui xur autem in debilibus , pueriq, feminis, otiosis , multum bibentibus, augςtur e Ius quantitas in parum perspirantibus, & multum bibentibus sed minuitur in parciori potu , largiore perspiratione , & quavis alia evacuationς copio iore , di ramen illa omni; urina est fana . Sed si in oppositis causis, α δ
508쪽
te, & viribus corporis , talis redditur urina , eadem quae antea dicenda erat cana , nunc habetur morbosa modice enim colorata in pueris est morbosa ; pallida , & aquosa uti iii pueris, a robustis Viris reddita, iterum est morbosa , quia non respondet viribus naturalibus istius Corporis. Hinc scienduin , quibus diveres in eorporibus fanis urina sit emissa , ut sit sanis similis r saepe enim aeci dit , ut corpora sana sibi non convenientem reddarit urinam , sed tunc fruuntue instabili sanitate , quod ex inspecta urina videri potest, quae tunc dicitur fanae urtiue dii similis , quamvis nulla morbosa notio adsit, nisi quod subjecto non respondeat. In morbis etiam redditur urina fana , & morbosa , quum omnes mor-.bi particulares materiem morbi in affecta parte retinentes, atque morbi, qu rum materia est invisibilis, nullam morbi notionem in urina proserant. Talis ergo urina in morbis conspecta hoc , vel illud indicat. Sed in morbis cum m teria , ut loquuntur Ueteres, si redditur urina fana , valde malum est signum ,
quia declarat morbi materiem retineri, sine cujus evacuatione recuperari non tuit sanitas .
III. Obstare autem videtur dictum Hippocratis, qui statuit Urinam sanis si- Ο
milem minime morbosam esse ; atque sanis dillimilem esse morbosiorem e verum si vero sensu accipiatur haec sententia , puram veritatem ponit, & nobis milis, non repugnat. In fanis enim, ut supra notavimus , urina respondere debebat sartati, viribus , & vimii ἰ itidem in morbis urina respondere debet morbo erat.
valenti, ut eadem urina optime cocta , cum similibus signis in alio morbo clica- Q;.;-ἰtur cruda . Inde urina in colore , consistentia , & quantitate respondens corpo- mo D.
ri proposto sano, &. quae convenit dein etiam morbo, illa minime morbosa est: quae autem est dissimilis tam in sanis quam morbo laborantibus, illa semper mala seu morbosa est censenda: quum in sanis infirmam sanitatem .declaret , & in morbis tali urina non evacuetur morbi causa.
3ρr. UT qu bus egesiones , si flare perm feris, non moveris, sub me -- C. ltiti ramenta . Ii pauca fuerint, parvus fit morbus e s υero multa, magnus . His confert alυum inferne purgari . Si autem non purgata alvo forbi-riones dederis, quanto plures dederis, eo magis laris . I. Ulti Commentatores, inter quos excellit Galenus, dubitant, num copiam 1 l germanus sit hic Hippocratis Aphorismus , inultasque adducunt ra-mentorumtiones: sed sere similem textum invenio in Libro de Iudicationibus, his ver- ine bis . Alυi egesiones s in idem concedere ae consissere permiseris, velut ramenta subsident i s pauca , modicus est morbus e s multa, multus r his infusum per dirimet Uerem adhibere rauducit. H. a. 443. Constat ergo, dictionem ella Hippo- mο - δε- eraticam , nis negare velimus, eum etiam Librum non esse germanum . Neque ita opus est auctoritate litigare, ipsa observatio practica veritatem docet, quae onstat, Ramenta seu Strigmenta interdum inveniri in alvi excrementis, qua in alvi egestionibus liquidis, & ita quiescentibus landum seiunt, N. concrescunt, aut in excrementis durioribus externe reliqua excrementa obducunt.
Quia vero Au stor monet, stare debere in quiete Excrementa , facile concipitur . eum intelligere Excrementa liquida, qualia in Cholera, Diarrhga, &Dysenteria emittuntur, quando intestinorum mucus utcunque liquidus cum R r r Excr
509쪽
4jg MEDICINA HIPPOCRATICA A . 3ς 1.
Excrementis exiens, dein refrigeratus concrescit; & quoniam muci speeifiea gravitas est major, dum Excrementa sunt liquida , ad fundu in vasis descendit,& ibi stagnando refrigeratus concrescit in Ramenta seu Strigmenta , quae effusia excrementis in lando vasis conspiciuntur . Huiusmodi Strigmenta in Dysentericis saepe observavi, ut & alii practici. Igitur de veritate husus nullus amplius ambigere potest . Ex hoc nunc invento signo ma)orem , & minorem morbi magnitudinem deducit, quod experientiae respondet. Naturale enim est in Alvi egestionibus , ut ille mucus non exeat, ergo quo major hujus est muci evacuatio, eo major est morbus, quod verum est in omni evacuatione humorum praeternaturalium : atque tanta abraso, & emissio muci facit, ut intestinum rectum omni muco privatum, tangatur ab excrementis, quae tunc magnum dolorem concitant, & dei emones augent. u , ,.s,, H. Duobus modis Alvum inserne ducere solemus, vel per medicamenta ore alsum - data , quae proprie dicuntur purgantia, Vel per ea, quae per anum injiciuntur, ferue pur aut induntur. Experti sumus quoties in muco intestinorum haeret acrimonia, instigans intestina ad frequentem deiectionem , nos non posse eurare irritamentum , nisi ille mucus acris auferatur . Qua inobrem ita in Dysenteria laudantur purgantia , non soluin ore data , verum etiam per clysterem injecta , quibus ille niveus acrior abluitur, & expellitur : & ut nuda intestina minus vellicare tur , atque in motu concitata ad quietem ducerentur, post exhibitum purgans propinamus a nodynum mucilaginosum molle; vel post ejectionem clysteris, injicimus novum liquorem mollem, mucilaginosum, anodynum. Quod si vero non evacuato illo muco sorbitiones dederis, augebitur morbus , quia illa imgesta , muco corrupto mista , augebunt corruptelam .
ρ3. cruda deorsum secedunt, ab atra bile D t: si plura , major ; si
pauciora , minor est morbus . I. Uamobrem hic Aphorismus ut praecedens non sentiatur germanus, vide-
re nequeo, quum etiam Hipp. Lib. de Iudicationibus haec verba habet. Quibus vero in egestioni inferne bilis atra Iobsidet , si copiosior , major es mor-ιus I si paucior, minor H. a. 443. . Facile est ex comparatione locorum colligere , qualem cruditatem Hippocrates intelligat, nempe materiem nigram melancholicam . Haec materia reliquis excrementis gravior , si exacte non misceatur, & excrementa sint liquida, sundum vasis petit. Quomodo autem haee Nigra dici possunt Cruda , paucis enarrabimus. Cruditatis nomen multas diversas res designat s nam alimenta in ventriculo, & intestinis bene praeparata si vel Per Vomitum , vel secessum deponuntur , cruda vocantur . Ita boni confluentes ad di Eta loca humores, destinati ad alimentorum praeparationem , si egerun tur, cruda faciunt Excrementa . Denique humores corrupti, & alieni egestic tiam Crudi dicuntur. Inter hos omnes humores gravissimus est, qui vocδtur Atra bilis, quamobrem etiam landum vasis petit. Ex copia nunc materiae Cru'dae, vel Atrae bilis format magnitudinem in orbi. Quia Atrabilis est humor morbosus, de ejus copia maiore , & minore egesta ratiocinari possumus, ur j mζςΙinus de muco intestinorum , quo enim maior copia egeritur, eo m3j0rςm
510쪽
quoque collectionem arguit. Quid autem sit sentiendum de egestione Atraebilis, superius h. I 3r. II1. 33. I 34. satis exposuimus L I B. VII. APH. LXIX. 3ρ4. Mereat ιοnes , tu febribus non intermittentibur , livida , oe eruentae ,
. biliose , o graveolentes , omnes mala sunt. At rite secedenter , bona. . . Sic etiam per alvum , σ vesicam , ct ubicunque quid secedens re; iterit noupurgatum , malum .
I. Toti ς hie Aphorismus superius etiam s. h. I 37. invenitue.L I B. VII. APH. LXX.
39 3. C Orpora oportet, ubi quis purgare vuli , facile fluentia reddere . Et si oquidem velit esscere facile fluentia sursum , alvum Mere : si vero
deorsum , humectare . I. r Uplex est in hoe Aphorismo scopus. Primus docere, quali modo corpus nissi, sit praeparandum, antequam exhibetur medicamentum purgans, hoc Hispa-- absolvimus, h. 34. Alter tradere praeparationem corporis , si Vomitus sit ris. concitandus, hoc ex pol imus h. III. IV. ubi traditur praeparatio ante exhibitionem Ellebori, hoc autem loco mentionem facit de omnibus Uomito riis , & praecipit Alvum sistendam esse , quod in praecedentibus non fuit factum. Tenendae sunt superius traditae regulae, Γ Vomitorium fit exhibendum, sed ut vomitus majore efficacia fiat, & reddatur copia contentorum major per Vomitum , recte monet Alvum esse sisteridam . Duplex enim habetur motus diremo in intestinis , & ventricuIo; nempe deorsum , quae promovet Egestionem , &minuit, vel sistit Vomitum & sursum , quae sitit alvum , & auget Vomitum . Recte ergo praecipit Auctor, alvum esse sistendam, ne motu peristalli eo aucto deorsum inhibeatur Uomitus, & convertatur in alvi fluxum.
L I B. VII. APH. LXXI. 3ς6. Somnus , vigilia, utraque modum excedentia, morbus. I. TNter hune , & superius traditum Aphorismum h. 28. γ uulla inve- N. υν- I nitur differentia, nisi qnod ibidem in fine dieatur malum, hoc autem
loco Morbus . Tota ergo explieatio ex allegato loco peti potest. Quod autem dicatur morbus, innuit excessum alicuius rei bonae ab Auctoribus etiam mor---ον hum vocari, ut non sit opus, habeatur semper novum phaenomenon, quod