장음표시 사용
471쪽
ιso MEDICINA HIPPOCRATICA Aph. 3 o.
tum esse malum , quia designat relictum sv sle ulcus purulentum in partibus internis, vel sanguine in ex pulmonibuς suisse evacuatum, ubi pessima fit sanguinis effusio ex ratione superius data. Quia vero omnium maxime post sanguinis sputum ex pulmonibus exspuitur pus, inde ex hoe phaenomeno apparente malum praesagire possutrius, nam nulli bi ulcera dissicilius curantur, quam in pulmonibus, quia non conceditur quies ad consolidationem , &lpus confectum difficulter sursum expurgari potest.
L I B. VII. APH. XVI. , 34 r. Λ Puris sputo tabes, oe fluxus. Postquam vero sputum retinetur, mο
I. I9 Us per os eiici nequit, nisi intus lateat aliquod ulcus, quod in se pus n. i. i. 1 sormat, & dein mittit versus os, ut ita ejiciatur . Istud autem uleus herere potest in pulmonibus, ventriculo, faucibus, & aliis locis, & sntibus in te
avis. nis, qui consectam morbosam materiem in fauces deponere possunt. Semper ergo puris exspuitio significat internum latens ulcus. Si autem huiusmodi puris exspuitio continuetur, ut hic indicatur , notat ulcuς istud internum perseverare, quando tandem continuata puris consectione corpus debilitatur, sed praeeipue in
omnibus ulceribus internis id fit, quod pus ita consectum bonis misceatur humoribus , & istos inquinet. Hoc speciale in Pure est observandum , quod , e
iam fisit humor ex morbosis optimus, & semper laudetur in abscessibus, ulceribus , & vulneribus, nunquam tamen , si retineatur in corpore , per actiones vitae ita possit ammulari, ut bonum praebeat nutrititium humorem , vel ita attenuari, ut invisibiliter exeat, sed retentum tandem convertatur in humorem λ ichorosum acrem rodentem, raro autem in materiem spissam concretam . Si er- ὸ go quadam in corporis parte sit ulcus , vel abscessus Pus generans, plerumque ejus puris quaedam portio retenta in Ichorem conversa , absorpta , massam circulatoriam inquinat, unde tunc generatur labris hectica , qua sensi in exinguitur
naturalis cohaerendi potentia in humoribus, pinguedo liquescit, si e sensim emaciatur corpus, b. 89. III. quando vocatur Phthisis. Denique vero ita liquescunt, A degenerant humores, ut qua data porta effluant. Sepe autem
pereunt alvi fluxu, & capillorum de fluviori h. aos. I. ut & sudoribus colli quati vis. His enim evacuationibus in corpore emaciato tanta demitur humoris copia . ut id quod remanet, non sufficiat ad vitam sustentandam ; atque signum est, ita esse solutos humores per corruptelam, ut inepti sint ad solita munera praestanda. Igitur per Tabem in hoc loco intelligitur emaciatio ingens, & morbosa , & per Fluxum omnis illa copiosior evacuatio colliquatorum humorum ,
quae utraque generantur a pure corrupto sanguini circulanti misto.
. .. .is Reeensita illa mala Philaiss , & Fluxus generabantur a pure corrupto san-- , , ' guini misto ; quamdiu autem satis libere pergebat Puris rejectio, parva tantum morum portio puris miscebatur sanguini, quae concitabat febrem hecticam , reliqua vero puris nati emittebatur si vero tandem haec etiam emissio subsistit, & mi-' ' ' nuitur non ex minori puris generatione, quod bonum esset, sed ex impeditae vacuatione, illa materia viribus vitae non superanda retenta sens m in maligniorem indolem convertitur , qua & copia maiore tandem pars integre corrum Pitur , & destruitur, atque multitudine opprimitur . Igitur sedulo attendendum in Puris minuta evacuatione , & suppressione, num fiat ex minori puris genera tione, an Vero ex consecti Puris retentione. Optimum equidem est in Ulceribus , & Abscessibus , s sensim puris copia minuatur ex bona causa , nam subito illa Disiligod by Corale
472쪽
h. 34 r. HIPP. LIB. VII. APH. XVII. 46t
illa generatio nunquam ex bona causa subsistit; sed si minuatur vel sistatue non ex minori generatione, sed ex facta retentione, plerumque mortem imstare expertus sum in ulceribus internis, i
L I B. VII. APH. XVII. 3 i. A B hepatis infammatione singultus, malum .
I. Q Uperius h. auer. IV. eum Auctore observavimus, Hepati inflamo malo Singultum supervenire , ubi supposuimus , illam Inflammationem esse cognitam e hoc autem loco , quia praesagium malum est forma
dum ex singultu superveniente h. 3 . per phaenomena primo constare debet, num aeger ille Iaboret Hepatis inflammatione , quia aegri hoc non indicant, sed a medicis inflammatio latens est eruenda; dein videndum, ex
qua ratione malum elicitur praesagium ex Singultu superveniente. Theoretica contemplatio facile suggerere videtur signa Hepatis inflammati , modo enim generalia signa Inflammationis applicentur ad Hepar, in promptu videtur, iuniores medicos eam inflammationem cognoscere posse . Si vero hi ad praxinveniant, non parum ipsis haeret aqua , praecipua enim characteristica signa Inflammationis non apparent, quum lateat hoc viscus sub integumentis, &musculis abdominis, quo absconduntur omnia signa, quae oculis deteguntur in externarum partium inflammatione: atque pulsus frequentior, & durior, omnium internarum inflammationum perpetuus comes, in Hepatis inflammatione reddi solet mollis, & debilis neque tantus dolor in Hepate quam aliis partibus inflammatis detegitur : denique partes adiacentes , & ipsum
Hepae affectum multa anomala signa inserunt. Quare non facile est dete minare , num Hepar fit inflammatum . Praecipua sunt, subris continua , a xietas hypochondriorum, color ictericus per corpus , tumor in dextro principue hypochondrio, cum pulsatione hac in parte. Et quoniam Hepar magnum ea viseus, si ejus pars sima inflammata st . ventriculus maxime consentit, ut cibus descendens ventrem torquere videatur , aegri sint nauseosi,& vomiturientes cum anxietate summa. Sed si pars gibba superior magis
affecta fit, diaphragma, & respiratio niagis afficitur simul , dolorque usque
ad jugulum extenditur . Si ergo ex his signis nobis constat Hepar esse in flammatum , Singultus certe malum praesagium afferre debet. Demonstravimus enim, Singultum esse speciem convulsionis . h. 3o4. ergo fignum est, diaphragma, & ce phagum consentire, seu latius extendi morbum, &stimus motu illo intendi inflammationem , atque per illum motum materiem morbi evacuari non posse . Sed si veniat Singultus , non raro simul indueit suffocationem. LIB.
473쪽
I. TIgilia 6μουν lis non simpliciter significat vigilantem hominem , sed uti V in hoc loco si aeger morbo correptus per longum tempus dormire non potest. Quia in sanitate somnus, & vigilia se alterne excipiunt, quando ergo homo debito tempore dormire non potest , fgnum est , aliquam
adesse morbosam causam, quae somnum intercipit. In morbi ς Chronicis rarum est, quod homines post diuturnas vigilias vel convel Iuntur , vel delirant: adeoque hoc symptoma est accipiendum in Acutis. In morbis autem Reutis intercipitur somnus, si sanguis seratur majore impetu ad caput, vel materia biliosa aeris ad encephalon delata perturbet morum aequabilem , qui ad somnum capessendum requiritur. Eaedem etiam causae . sed validiores ,& majores generant Convulsionem Aph. 2I4- II. & Delirium e quando nempe partes in EncephaIo motu validiore ita agitantur, ut spiritus ino dinate, & eum impetu commoti, Convulsionem , aut Delirium generentis uia ergo illa symptomata indicant majorem perturbatum motum , necessario malum praebent signum is
344. AL B sis denudatisne er pelas , malum is I. AT On semper ossi denudato supervenire ErysipeIas h. asto. I. quin
tidie experimur in chirurgicis, si autem superveniat , malum erigsgnum tam quoad causian, quam effectum . Tunc enim prae linis accedit Erysipelas, si humor i chorosus ex osse nudo effluens ad partes molliores applicatus istas irritat, tumere, & rubere facit, qualis rubedo a multis imperitis pro Inflammatione accipitur: sed quoniam talis tumor ruber magis est pruriens ,& non convertitur in pus, sed in Iehorem , atque exigit medicamenta, quar Erysipelati adhiberi solent, & respuit laxantia, & humida , quae egregie Pitulantur inflammatig , necesse erit, ut hanc rubedinem superveni renet vocemuς Erysipelas. Hoc autem generatur, si medulla ossis corrumpi incipit , ergo fignum est malum , quum sit corruptionis indicium . Et mala quoque est causa, nam si putrescat medulla , os nudatum non solum in Ioco denudato peribit, sed etiam pars reliqua a medulla corrupta inficietur ratque medulla corrupta intercipiet omnem consesidationem, quia materiem Purulentam , quae alias consolidationem promovet, commutabit in Ichoremmdentem, solventem omnes affluentes humores in putrilaginem.
474쪽
LIB. VII. APH. XX. 3 3. A B Erraselue putredo, aut suppuratis, malum. AEI. Rysipelatis materiem esse tenuem, acrem , & calefacientem , nemo da-
. hilare potest, qui superius dicta h. 29o. perpendit. Optimum
est si materia ea per insensiuilem perspirationem exeat , relinquens partem prius obsellam sanam i istius enim detegitur naturae, ut nunquam sanis asisimulari possit, vel in pus commutari, sed retenta sensim reddatur acrior. Propterea tanto cum successu adhibent Chirursi sicca, & secantia atque absorbentia ad Erysipelatis curationem, quibus id tenue auferunt. Si vero illa materia relinquatur in loco calido, & humiditate diluta, prompta est ejus mutatio in Puttilaginem, qua non solum boni affluentes humores liquescunt, verum ipsae etiam partes firmae, & praecipue pinguedo e tune nori amplius sufficit insensibilis exhalatio, uerum quod ita per Putredinem fuit muratum, simul debet auferri . Quare morbi fiatus pejor est post conceptam illam p tredinem , quum declaret causae augmentum , & promittat difficiliorem &zardiorem curationem. Igitur cavendum est, ne pars Eryspelate affecta disponatur ad Putredinem. Atque malum eis, si Erysipelas abeat in Stippu-xationem. s Aph. 233. Videtur ex hac observatione nostra sententia desitui, qua statuimus materiem Erysipelatosam nunquam abire in purulentiam ;sed re penitus inspecta clare conitabit, materiem Erysipelatosam semper abire in Ichorem , si non evacuetur , nunquam vero In Purulentiam. E dem modo de hac materia est ratiocinandum, ut superius Aph a83. II. fecimus de sanguine effuso . Duria enim acri materia Erysipelatosa irritat partes adiacentes, in his generat localem Inflammationem, quae pus produeit, adeo ut in eo loco habeatur materia Erysipelatosa irritans, & materia purulenta , qualis morbus a veteribus dicebatur Erysipelas Phlegmonodes . Mirum videri alicui potest, quod praxis constanter doceat, mutationem I flammationis in suppurationem este horiam , dum ratnen Inflammatio ex Erysipelate nata si transeat in purulentiam , in hoc loco dicatur malum. Sed si pura simplex adfuit Inflammatio , quae commutatur in suppurationem, pus consectum erit blandum, & consolidans e sed si ex Erysipelate adiuncta materia illa biliosa aeris admisceatur Puri, illud tunc Pus non manet blam dum, & consolidans, atque hoe ichorosum Erysipelatosum non desinet i
ritare , novamque Innammationem in ambitu concitare , ideoque malum est, & semper evitandum a chirurgis, ne Erysipelas maturantes convertant in purulentiam.
L I B. VII. APH. XXI. 3 5. A Fωιἰ pulsa in ulier bus sanguinis eruptist, malum.
I. Eservavit Auctor ,& quidem nos in quotidiana praxi Chirurgica, sanguinis fluxum ex uleeribus non semper magnum malum portendere,
cum vascula in ulceribus semicorrosa , & minus sustentata facile eructent si
475쪽
ε MEDICINA HIPPOCRATIC A Aph. 346.
guinem c sed s praegrediatur sortis pulsus, id est Pulsatio in ulcere , ubi insanis non sentitur arteriarum agitatio, tunc sanguinis eruptio facta non caret periculo. Hoc ut ex suis sundamentis intelligatur, praescietidum erit ex quanam causa generetur illa Pulsatio in ulceribus ς dein videndum quodnam malum indicet . Omnes arteriae non solum moventur a sanguine implente
propulso actione cordis, verum etiam in suis fibris muscularibus donxtae sunt more vitali , quod demonstravimus in particulari exercitatione De Motu Uitali . Ille autem motus vitalis per omnes arterias in fanis corporibus tam moderatus est , ut nullibi, nisi in quibusdam partibus, ubi arteria satis maena nudius haeret, sentiatur. Sed si quidam Arteriae ramus , cuius motu gantea percipi non potuit, validius moveri incipit, tunc tali in loco non consueto sentitur motus aliquis pulsui respondens, qui hoc loco Pulsus Foditis vocatur , sed a nobis Pulsatio, ut distinguatur a pulsu sorti, qui in lo- eis consuetis manu medici exploratur. Hanc pulsationem sere omnes dedu- eunt ex obstructione, quum arteria ligata supra vinculum validius vibret rego autem tale tri causam in his ulceribus invenire nequeo, quia omnia minuet in uleeribus sunt sustentata, & experimur omne irritamentum , & lmsionem inserre posse pulsationem, in quibus ne vestigium obstructionis potest eoncipi. Quare mihi indicium est , hoe in ramo arteriae per irritamentum factum fuisse motum majorem , quem innuimus h. 249. qui ita
exagitat arteriam, ut nune in loco non consueto sensibilem pulsationem faciat. Hoc fundamentum positum evidentissime demonstrabit , Pulsum Fortem in Ulceribus producere posse sangui s malam eruptionem. Ipsa enim pulsatio sortis indicat, vel quod acre irritans habeatur in ulcere , vel par tem inchoasse novam inflammationem , quae utraeque causae exasperabunt ulcus : & quia pulsus sortis indicat magnum arteriae ramum ita agitari, non erit mirum, si ex illo impetu , quem accipit sanguis in eo ramo arteriae contentus, diffringantur rami arteriosi in ulcere minus sustentati, atque ita evomant finguinem . Sed si ex tam magno ramo arteriae, quod nobis Constar pulsu Forti, ejicitur sangui et, non ita erit in potestate Medici, vel Chirurgi hanc compescere haemorrhagiam , est enim tunc in ulcere ac si a liquod an eurysma fuisset ruptum . Re Ete ergo monet Auctor malum esse , si post sortem pulsum in ulceribus sanguis erumpat, quia non potuit semper compescere illam haemorrhagiam , atque illa evacuatio sanguinis non conducebat consolidationi ulceris: antea enim potuit per balsamica applicata Promovere ulceris consolidationem , & modice sustentare partem, nune v ro applicanda sunt styptica ad compescendam haemorrhagiam & firmior adhibenda est cinctura, atque ita retardatur ulceris curatio , & relinquitur timor recrudescentiae haemorrhasiae.
L I B. VII. APH. XXII. 34 . A Dolore diuturno partium eirca ventrem suppuratio, malum.
Holores diuturniores tandem desinere in suppurationem , saepe etiam in I praxi observavi , sed multi passi fuere diuturnos dolores sine subs
quente suppuratione ς quare non est eonstans observatio , omnem dolorem diu turrium abire it suPPurationem. Neque hoc indicare voluit Hippocrates:
na passim Proigri lingularia observata, quae ab ejus Commentatoribus redu
476쪽
cuntur ad regulas generales, unde praxin exercentes saepe falluntur in praesagiendo. Inveni nntur enim humores acres, & tenues per annos dolorem inserentes , uti dolores catarrho si, & rhelimatici, qui nunquam in suppurationem convertuntur . Sed si doloris causa irritando inserat inflammationem , haec tune tandem in suppurationem abiens purulentiam exhibet I hoc etiam fit, si ex cor- U- rosione materiae acris fiat vasorum destructio , & ita ulcus internum , hoc tune pus generat. Quare non est iudieandum eandem materiem , quae tam longum dolorem fecit, abiisse in purulentiam , sed pus natum esse ex superveniente inflammatione , vel ulcere. Hanc nunc suppurationem pronunciat malum esse, quoniam fgnum est, materiem dolorem inferentem tam acrem esse , quae potuit destruere partem . Neque suppuratio facta tollit praecedentem morbum , &taeo exhibebit bonum pus, nam corrodens istud puri misto in invertet puris blandam indolem in ichorem rodentem . Ut enitri ex praegressa inflammatione producatur bonum pus , intra viginti, & ad summum quadraginta dies Supporatio pus effundere debet: sed si ex alia causa matus fuit dolor diuturnior , ut monuimus, & dein Abscessus, vel Ulcus pus praebens, complicatus est morbus t si vero dolor diuturnior natus suit ex inflammatione , ex qua non nisi post diuturnum tempus prodit pus , certi sumus quidem multo prius pus fuisse natum , sed quia non fuit evacuatum , diuturniori illa mora pus erit corruptum in ichorem rodentem conversum, qui circumiacentes partes corrosit, atque
ita post eruptionem relinquet Abscessum , vel Uleus .rdidum . Haec omnia mala esse, non est opus adstruere . Haec ergo observatio est generalis ubique in corpore, sed Auctor, quia hoc observavit factum in partibus cirea Ventrem, locum fimul adiecit.
tis colligi potest e hoc loco videndum, cur saepe post meracam DeIectionem generetur Dysenteria , & cur hoc fit malum . Meraeae fieri nequeunt deiectiones, nisi unicus humor tanta copia confluat ad intestina & dein evacuetur , ut in Excrementis reliqua ciborum recrementa non appareant . Hinc Dysenteria ab atra bile incipiens, lethale . h. I 34. II. Ita alvi egestio viscosi meraca aut alba , mala est . Spumosae Meraeae ; Biliosae Meracae; Sanguineae Meracae passim observatae sunt ab Hippocrate , & omnibus practicis. In his omnibus copiosissima fuit alicuius humoris depositio, vel vasis ruptis, vel dilatatis, vel natura stimulata ed faciendam copiosiorem secretionem . Uerum raro accidit, ut in continuato tali fluxu non adsit quaedam acrimonia , vel nota
superveniat ; hinc saepissime post continuatam eam Deiectionem ab humoris acrimonia sensim incipiunt intestina eorrodi, & instigari ad frequentiorem dejectionem , qualis morbus vocatur Dysenteria . Haec vero si veniat, malum est signum , nam quamdiu aberat dolor in copiosiore deiectione , signum erat, eum humorem non possidere acrimoniam , sed ex dolore superveniente cognoscimus, ictos humores insuper aerimoniam aceepisse, quod malum est : atque eadem mcrimonia vellicantur magis intestina, ut copiosiorem dejectionem faciant,quam
ntea. Ergo ut fignum, & ut causa malum est , si Dysenteria superveniat.
477쪽
66 I MEDICINA HIP POCRATICA L I B. VII. A P H. XXIV. h. 34'.
349. Use perfilso delirium, si in vacuum penetraveris. I. Ucusque Aphorismis addiderunt Malum , quod brevitatis gratia Hi patri pocrates non adjecerat: quamobrem etiam huic non addatur , nul- Iam iuvenio rationem, nam etiam in sequentibuS Auctor pergit ei tare symptomata supervenientia mala , & lethalia : atque sensus huius Aphorismi hoe exigit ; nam si ossa crani 1 ita fuere perscissa , ut scissura ad interiora encephali, id est in vacuuin penetret, Delirium tunc superveniens malum est signum , quod hodierna observatione chirurgica confirmatur . Auctorem intelligere hoc loco ossa Cranii, nullus dubitare potest i, nam reliqua ossa stacta, vel perscissa usque in cavum, quod medullam continet , rarissime Delirium inferunt, sed si vulneratur Cranium, ut simul laedantur conten ta Encephali, saepe Delirium generatur . Qui pro vacuo accipiunt finus frontales, vel & Diploen, maxime errant, quia hae partes non magis inserunt Delirium, quam reliquae ossis cavitates medullares laeta. Omne autem vulnus in cavum cranii penetrans Delirium non infert, nam nisi simul assiciantur men inges, quae suo tunc motu inordinato delirare faciunt hominem , saepe fit, ut homo mente maneat constans, quod constat multiplici experientia chirur horum in Cranii stacturis. Sed si Delirium superveniat, perieulosillimum est symptoma, indicans partes encephali esse laesas, & motu perturbato agitari
Purgantis potione convulso Iethale . I. Edicamenta Purgantia, vel maiore evacuatione h. I96. I. vel
sones inducere, exposuimus, quare non opus repetere .
A Dolore vehementi partium circa ventrem extremarum frigus malum . I. dicuntur Partes Extremat h. 326. I. & Partes circa ventrem h. 347. I. exposuimus: ubi simul notavimus , hanc particularem observationem generaliter accipi posse, quod etiam hoc loco est faciendum ', nam sive vehemens dolor corripiat partes circa ventrem , sive quamvis aliam partem , modo superveniat frigus extremarum partium , ma tum erit signum, Quod autem Auctor hic posuit casum particularem, nom ero generalem, inde est, quia inventores a particularibus tandem ad generalia pervenire possunt sed si continuata observatione etiam in allis par
478쪽
Aph. 3 t. HI P P. I I P. VII. A P H. XXVII. 4 6
tibus idem experimur . tandem ex multis specialibus unicam Tegulam generalem dedueimus. Hoc autem hodie sacere possumus - quoniam edocti sumus , cuiuscumque partis dolori vehementi si superveniat frigus extremarum , malum esse . Multi putant hoc loco intelligi dolorem inflammatorium , qui . si abeat in frigidi ratem , indiearer commutationem inflammationis in sphacetum . Sed tune nori tantum sagi um malum , vem n lethale, quia non novi aliquem supervixi sie , cmus interna viscera i flammata abierunt in sphaeelum o atque tunc dolor ventris , & frigus extremarum non habentur simul, sed tunc evanescit dolor sine ratione. Itaque hoc loco intelligendus est dolor vehemen et, qui sua vehementia induc re Extremarum frigiditatem , non vero ex commutatione in sphacetum . Huiusmodi dolores saepe observavimus, & nobi ς quoque semper fuere suspecti . Invenimus enim in nobis viventibus illam legem generalem , omnia irritantia dolorem facientia in consensum trahere motum vitalem circulatorium , ut inde fiat circulatio, & calor maior per totum eorpus, cum pulsu frequentiore , & duriore . Unam autem speciem doloris detexi in Praxi , qui quo magis intenditur, eo magis minuit motum viralem , & naturalem corporis calorem , quem sentio oriri ex Aerimonia nitrota frigida Vid. Persp. p. VII., j. XXII. Utraque species , nempe dolor calorem inserens, &frigiditatem producens, si sit vehemens cum extremarum frigidi rate , malum est signum . Nam si dolores , qui calorem inferre solent, faciant extre marum frigiditatem, signum est , vim vitae superari magnitudine morbi,& anceps est status , num vires dei in instigatae magis hanc magnam causam superabunt, quod sepe tamen experimur in paro xv is febrilibus, qui cum frigore incipiunt et atque perseverans frigus non superabit doloris Causam, quum illa superanda sit amone vitali, quae exercetur in maiore, non Vero in minore circulatione . Igitur frigus in hujusmodi dolori linet vel periculum , vel longitudinem portendit. In altera autem specie doloris qui semper adiunctum frigus habet, quo maior est dolor, & masus extremarum frigus , eo majorem copiam acrimoniae quoque declarat, quod etiani malum est .
I. T Um concepit mulier, naturale est, ut tamdiu eius os uteri maneat elausum, & scerum retineat viventem , donec omnia .eius membra sint perfecta , ut possit alimentis ore sumti proprium suum nureimantum conficere, & in lucem prodiens respirare et raro ante septimum mensem ad eam persectionem venit scelus humanus : si ergo prius in lucem prodeat, quam ut illa organa habeat per Ma , sive scelus prodiens sit vivenς . vel
mortuus, illa ex lusio vocatur Abortus, qui est partus matorior qua frequo potest vitalis manere infans . Si vero post istus tempus , usque ad legitimum partus tempus excludatur scelus sive vivens sive mortuuς , potius illa exclusio vocatur Paetus prematurus , quo tempore exclusus stinet omnia membra eousque habet persecta, ut potuisset a matre se par ituet vivere. De tali ergo exclusione hoc loco agit Ructor , quae fit ante tempus , quo P tuisset fetus exesusus a matre separatus manere vir lis . Multae sunt causae
talem Abortum facientes , quae nimis copiosae sunt, quam ut hoc loco re
479쪽
όs MEDICINA HIP POCRATICA h. auer.
censeantur , sed solus Tenestrius hic assignatur , qui Abortum minatur. Quare in Gravidis si adveniat, Abortum praedicere possumus. Meretur hoe loco examinare, quali modo Tenesinus Abortum facere possit . Si intesti num rectum a quavis causa irritatur , in ejus fibris muscularibus aliquis concitatur motus , qui contenta non solum huius sed etiam intestini coli determinat versus anum, & ita eiicit: & ut haec eiectio validiore potenti, peragatur, naturali lege musculi abdominis in consensum trahuntur , qui non solum tunc quasi contra voluntatem nostraira constringuntur, sed etiam faciunt motum determinantem deorsum : praeterea cogimur facta summa inspiratione retinere animam , ut diaphragma magis complanatum posset recessum visceris sursum impedire, quo mafore potentia urgentur contenta intestinorum versus anum. Si tunc adsunt faeces intestinorum, illae ejiciuntur, quando vocatur Alvi egestio . Sed si in intestinis nullae restent laces ,& hoc tamen intestinum ab aliqua eausa irritatur, eadem fiunt conamina sue deiectione sicum , nisi quod violenta illa compressione extrudatur aliquid mucosi ex lacunis intestini recti . Hic conatus saepe rediens fine dei estone faecum vocatur Tenesinus, seu crebra cupiditas egerendi alvum . Ii testinum rectum ad talem eiectionem instigatur, vel a causa irritante ipsum intestinum , vel ita movetur per consensum , uti experimur in calculosis , si ealculus haereat ad urethrae orificium, & in stranguria virorum . In se minis autem , quia uterus intestino recto adjacet, ab eo assecto etiam int stinum rectum consentire potest , quando tunc non amplius in recto in t stino sunt sices, illa tamina laborabit Tenesmo. Igitur lamina gravida Tenesmo laborat ex causa irritante intestinum rectum , vel per consensum cum utero seu vagina . In utroque casu Abortus instat, si fiat ante legitimum pariendi tempus. Si enim causa illa instigans in utero . vel vagina haereat , nemini mirum esse potest , quod tunc per validissimum conatum , uti in parturientibus, stius immaturus excludatur. Si fiat autem per irritationem ipsius Intestini, non solum conatus in Tenesmo valide urget contenta ut ri , ut ejus internum orificium aperiatur , & ita excludantur uerum ipseMterus tandem etiam in consensum trahitur, ut se accingat quemadmodum in parturientibus profundere contentum immaturum situm . Ex his satis
constat , quam cauti esse debeant medici in propinandis purgantibus , in dandis suppositoriis , vel glandibus , & injiciendis elysmatibus iaminis gravidis , atque summa cura prompte curare debent taminis gravidis Tenes- mum, & Dysenteriam, ne subsequatur iterato conamine egerendi Abortus.
γ 333. odcumque os , aut cartilago , aut nervus in rarpore dissectus fuerit ,
neque augetur, neque coalescit.
I. I 'otum hune Aphorisinum superius h. 284. explicatum invenire L poteris.
480쪽
3ue . a Leucophlegmatἰa detento vehemens diarrhaea superveniat , morbum O solvit. I. Λ Ntequam definire valeamus, quomodo vehemens Diarrhoea superveri niens solvere possit Leucophlegmatiam , constare debet , qualis sit Hydropis species h. lol. VI. & ex qua causa nasci soleat. Qui homines per totam cutim Iaborant tumore albo molli, aequali, seisido, qui so-veam i inpressi digiti diu retinet, hi dicuntur Leucophlegmatici r habent ergo hi in cutis substantia , & tunica cellulosa subiecta magnam humoris viscos, & albi coloris copiam , quo implentur vascula minima, & cellulae: talis autem tumor in quadam speciali parte apparens rectius vocatur OEdema :s color pallidus commutetur in quemcumque alium , tunc ad Cachex iam resertur: si absit viscositas, potius generale nomen Hudropis retinet. Idea igitur huius morbi sermatur , si concipitur cutis substantia laxior , & minori motu vitali donata, in qua tunc colligitur humor sanus aquosus , seu potius selatinosus concrescibilis , qui stagnans, vel minus propulsus , sic dictam pituitam , vel phlegma praebet. Ex loco cepe vocatur Anasarea , &Hyposarca, atque aqua inter cutem . Quando itaque collecto humori accedat paulo major motus vitalis , tune vascula hunc humorem continentia , magis moventia viscosum eum humorem in fluorem redigent, quum duntaxat cohaereant , quia minus moventur , eodeinque motu protruduntur a-
Iias stagnantes in venas , & circumducuntur cum aliis . Ita si veniant ad intestina , generabitur vehemens, id est copiosissima evacuatio per alvum, quae auferet abundantem illam nunc lympham, & restituet corpori sanitatem , quod etiam supra notavimus h. 179. Etiamsi experimur in hac specie Hydropis, solutionem fieri vesementi Diarrhoea , hoc autem non pr cedit in reliquis Hydropis speciebus : nam si Pituitosum Hydropicorum abiens in putrilaginem vehementem Diarrhoeam iaciat , post liquoris eu Cuationem peribunt aegri r itidem Diarrhoea nata ex obstructis glandulis me- senterii, vel cisterna lumbari transitum lymphae per ductum thoracicum i tercipiente , quo fit copiosior , eo citius moriuntur aegri . Neque semper procedit in particulari hydrope , qui oriri potest ex hac , vel illa vena compressa , quod fieri nequit in generali Leucophlegmatia , talis enim obstruis ctio , vel compressio non semper tollitur alvi fluxu superveniente. Neque praebet constantem regulam , omnem Hydropem , vel Leucophlegmatiam curandam esse purgantibus ἐ variae enim sunt Hydropis causae, quarum quaedam respuunt purgantia , & quando in Leucophlegmatia non prius fuit solutus humor per alvum educendus, per purgans elicietur humor bonus, &fluxilis, relicto viscoso in tunica cellulosa, & cute, qui ad intestina venire nequit.