De morbis veneficis ac veneficiis libri quattuor: in quibus non solum certis rationibus veneficia dari demonstratur, sed eorum species caussae, signa, & effectus nous methodo aperiuntur. Postremo de eorum curatione ac preferuatione exactè tractatur.

391쪽

, cuius precipua uis est,trita datur ex mili liquore dimidia drachma, ad

crupulos quattuor, maceratur uero tri' ipso liquorea drachma una cum dimidia, ad tres, exprestiamque propin

tu , coctura eius uis evanescit, quern-

admodum Maliorum omni u fere, qui uomitione purgant 'Tithymallor uinlaccus binis obolis in posca sumptis, cum aqtia nauis uomitiones mouet x Dioscoride; ac Plinio, Spartii flores .ca60 di semina quini sobolis in aqua mulis L 26. c. 8.pota purgant per superiora uehennen ι ς ter, Ellebori uice;ut refert Diosc. seminis Lathyrii, decem uel duodecim grana a putaminibus delibrata, tusa queriouo sorbili deuorata uomituro potenter cient, ideo utiliter X hiberi iis suadet P. And. Matthiolus; qui philtra deuorarunt uel alia ueneficia, quonianae enicaciter expellunt. Haecinedica-rnenta ui uomitoria ualida, Messi caci praedita si in decocto exhibenda sint uescepto Helleboro in nonnullis aliis vehementio tibiis communiter accipere possutinus ad unciam dimidia , aquae

392쪽

vero uncias quattuor uel quinque m ipsa calefacta eos macerare,vel leuiter 'ebullire,si autem succo eorum uti ina'

sis placet, exhibeatur ab uncia dim, dia usque ad integram unciam Circi lusum horum medicamentorum uom Orib. s. tum e citantium Dioclis pi sceptum colis c. quantum fieri potest, seruandum est, utar ea quinaedicamenti ut in habent, quae

que emcacia sunt non propinentur, sed familiaribus,& praesertim quae consue. DP uictus rationis sunt,utamur,quare eluioribus uel mediocri secultate prςd tis crebrius utendum esse suaderem,

tuta enim, commoda, ac citra noxam

succedet euacuatio, psianis, ac digiti lventriculum irritando donec euom si uelut consulit Hippoc. lib. de morb. mul uentriculum antea fomentis prae parando; in morbis uero qui suas actio ines habent in ipsis accessionibus uomitoria dare no debemus tunc n. sua spote sursum leuantur humores, in alijFuero quandocunque contigerit Cur' autem Hefleborum album intex ea, uomitum conci at maxima vim,& esin caciaua

393쪽

tacima habeat, uiolentissimum enim xcitat uomitu, ut sui secationem non unquam facere consueuerit,&comaiulsionem quam Hippoc lethalem iu dicat, non est ita passim, sine discri libr. imin ut nonnulli faciunt in quolibet γη γ morbo cla aegrotante exhibendus, sed si aegrotantis natura sit ualida, morbus

sit diuturnus, contumax, ac pene in

domitus, tempus adsit opportunum,&leuiora remedia nihil prosuerint po- aerest elleborus exhiberi, si tamen apriaecedat sicut& in usu cuiuscamquel medicamenti uehementer uomitum cientis obseruare debemus , humo rum pi sparatio, sicut docet Galenus M. et ut crassi attenuentur , tenaces disse ucentur, ac uiae aperiantur, uis enim medicamenti quae diuellit, cum humores at sectis membris altius inhaerentes , excutiat attenuatis humori bus facilius opus suum absoluit, quod qui negligunt molestas obeunt purgationes , tutius ergo erit utilius , qui Helleborti est sumpturus, natura eXpe

riat, quomodo se habcat ad supernas

394쪽

purgationes, que: mediocriter prouo. cant exhibendo qui enim hoc pacto non purgabit.x;nis preparatus ad Helleborum est coξendus, praeparatur autern uomitus pata iacto; Plinius praecitas. .s pix Ium, V Ri te Maia de Mellebo' rus septem diebus ante praeparetur ci

bis acribus; bstinentia uini; ertio&quarto die vomitiorsibus, iridiem nar abstinentia, qui etiam prohibet ipsum dari pueris;sedibus, mollis ac tamine corporis animive, exilibus, aut teneris. scuminis minus quam uiris causseri , uel latere uel faucibus quoniam sum pollicitus unum quod' queremedium cum simplex, tum compositum ad ueneficium curanda pro- ros pum ad exame reuocare uti Exorcistae inibi si pius proposuerunt quoddam vomitorium, quod recipit Hellebori albi Urperi conis,ac sacchari ro- sati cuiusque drachmam unam cum di midia; & thuris drachmam dimidiam;

in quo vomitorio animaduerto nonnulla, quod Helleborus albus si propin adu4 est,non debet excedere drach

395쪽

tm unam, nec decoqui ad mediet

em, cum superius dictum sit, uomito- ista leuem sustinere decoctionem, rςterea faccharum rosaceum facta de

octione debet addi,&misceri,non auem decoqui. Ego reperio rationes res exhibendi Helleborum tutiores, ac magis probatas, quarum prima est, ut accepta drachma una radicis Heli ori electi, optimi maceramus ipsa 'cr noctem inciatho uini albi poten- is ad ignem Miles acti, de facta colatu- a, mane tepida seu calida exhibeatur: Secunda ratio similis huic est Hellebo uni ipsum in iure pingui, uel uino dulci, aut leniente decocto cum Cinamomo: Aniso nocte una macerare,&facta colatura cum sachar exhibere Tertius modus est Galeni, Hellebor lib. quo uimpliciter, uel Raphanis infixum per pur.opor. iem,ac noctem in aceto mulso macerare α propinare, sic enim leuiter purgare stirmat Galenus Nonnulli posm qua tribus uicibus per interualla pro pinarunt decoctum Helictori, ut benialiud medicamentum exhiberi, quod

396쪽

recipit drachmas duas forum Genia ista,& totidem Hypericonis Marubii Iuae,ac Rutae,ut pondus omnium asce dat ad drachmas decem, circa quo

medicamentum plura errata animaduerte, primum est,cum flores Genins purgare per supra uehementer Hellebori uice scribat Diosc.quamuis etiat 9 4 per se caesum nonnumquam euacuare se experiamur, cum aliud uehementissismum medicamentum pro uomitu ciendo te sit exhibitum, non debent miseros grotantes alios satis ualido medicamento torquere, euacuare, cum Cuacuationes, quae ad extremum deducunt sint periculosae, reiterataeq; ex ualidioribus purgantibus Dysenteriam, Animi desectium,Febres pestilentes,&multa alia grauiora mala facere possint: quod si in animo habeant per aliceducere humores peccantes,pr mittere debent eorum concoctionem , ac Pr parationem,&postea exhiberet: medicamenta,quae duntaXat per uentrem inferiorem humores infestante

deturbare possunt. Secundum errat

397쪽

st quod cum fores leuissimam sustineant ebulli ionen , ipsi iubeant c-

lixari ad consumptionem medietatis, facultas eorum evanescet.Tertium cosiderandum cst, quod vel isti cum hoc

medicam cto proponunt evacuar noxios humores, aut O praeparare, educere uero non si uenit, prius quam noconcoquantur, cum trina per Helebori assumptione euacuatio prorcesse rit hoc uero medicamento succos di gerere non polliant, cu deiectoria polleat facultate, simul euacuare, ac preparare non sit possibile Insupercu ingredientia hanc compositioncm sint cxcellenter calida,& sicca, ut secundu ac tertium gradum attingant, calidis in orbis&a causa calida ortis, naturasi Bibliosis, Melancholicis , Sanguinei e, nec inestate,&calidis constitutio. mbus, medicamentum O cd petit, nec in morbis frigidis nil post multum topus tuto propinari potest, cum ut plurimum ex crassis humoribus, ac uisci cis ipsi fiam is febres sint a ualidis obstructionibus . si nim a Drinci

398쪽

exhibeantur, sua caliditate humores illos crassos,tenacesque colliquabit ac fundet, ita ut morbi dissiciliores cur tu reddantur,4 ualidiores obstructiones fiant, ideo melius consultum erit; egrotantibus, si exorcist abstincat ab hisce medicamentis,& medicos consultant,qui opportuna adhibebunt remedia, quae ab exorcistis benedictionubus sacris munita, tuto aegros sanarς

Poterunt.

399쪽

itiones cum ex parte morbi, aegro-xantis,tum ex parte balnei,&ministro-um, ut difficillimum sit, omnes simul conuenire, si tamen placeat ipsum Yperiri,ut innoxius sit illius usus,nonnulla sunt animaduertenda, qualis nempe sit morbus, que partes sint affecte qualis grotantis constitutio, que naritaS, qui sexus, qui mores, an precepta medicorum aegrotantes seruaturi sint, morbi tempora cum uniuersalia, tum

particularia consideranda, & antequaingredi tu aeger balneum, cogitanduest de totius corporis purgatione, qua

peracta, cognoscere modum, hepus

ingrediendi,& insidendi in ipso, quotque diebus usurpandum sit, post cuiuiusum nonnulla sunt executioni mandanda si itaque morbus sit calidus , causisque calidis ortui ducat, ut Febris tertiana febris Synocha, uela dens, uisceris alicuius inflammatio, Febris hectica, uel insignes adsint obstructiones, non conuenit huiusmodi balineum,cum egregiam uim ex calefacie di, exsiccandi habeat,paratur en paAL a CX

400쪽

es istiuio, implicibus strenue cal

facientibus, Iccantibus ta quolibet ctiam grauissimo. acutissimo morbo non sine discrimine aegrotantium a neum quodcunq; etiam ex aqua simplici adhibetur, cum uires imbecillos reddantur,& cibo paucissimi nutrimeti vesci cogantur, praesertim si aegrotans calidum& siccum iecur habeat,

uel cum c etiam totum tempera mentum, uel melancholici ac gracblis sit habitus, aut uiscus aliquod ut te cur, Ventriculum Pulmonem,' nes, Mesenterium habeant imbecille, balnei usus crit noxius, sua cnim caliditate, di siccitate augeret inteperiem calidam cmbra languidiora redderet Insuper qui in primis uenis crudorum humorum copiam habent, non sunt ad balneum admittendi, sua enim calida ac digerente facultate humores funderet, ac intra uenas traheret, ex quo obstruct iones, Malia mala emanarent Otri uires imbecilles,ac languidas habent, qui cibu fastidiunt, malam habent in uentriculo