De morbis veneficis ac veneficiis libri quattuor: in quibus non solum certis rationibus veneficia dari demonstratur, sed eorum species caussae, signa, & effectus nous methodo aperiuntur. Postremo de eorum curatione ac preferuatione exactè tractatur.

361쪽

Πῖ simul incantam siri delere ruorem

Vt lapis ille uiae Etas tam deri tit orbes. Theophi istus referente Plinio, is l. 28. c.2.jadicos carmine sanari asterit, de re etiam e ius Aurelianus . AliJ, quit, cantilenas schia dicis adhibens, probaucrant, qui modus curandi familiaris tu, frequens nostris inporibus, ut uillic passim eo tan- spretis medicorum auxiliis. Adriatus Imperator medicinae peritissimus, ut tradit Dion assus, quam om-em intercutem quibus doni incanta-ionibus eduxit , Ali scribunt Sy-ialum illum Hannibalis medicum incantationibus ferrum e corpore, vulneribus eduxisse. Et Antonius Be-ieuenius as crit, sagittam sinistrae sca g quae cuiuidam militis ita pertinaci mo .cier in haerentem , ut nullis artis me eis lica auxiliis inde avelli posset, cam limbus quibusdam vulneri insusurram ex is recessisse, militemque paucis

labiis conualuisse . Marcollus scribit

362쪽

quibusdam carminibus sordiculas in ocules ingressas erici, di hordeoli ocu lorum carmina auxiliari, si quid faucibus adhaeserit. Praetere literis proditum inuenimus, incantationibus cancrum mortificari, lumbrico interimi, accestonem Epilepticam sisti magicis

nominibus in aure prolatis, Dentium dolores mitis ri,Strumas,& laxiorem Columellam quibusdam precibus stavescere, ut Aetius scribit insuper uomitiones concauiescere ceremoniis, literbis quibuidam, quae curaturi uel absentes pronunciant, satis fore rati, modo laborantis norinen cognitum habeant ad febres sanandas quam multcircumferuntur preces quas Ferneli recitat, cum his multorum aliorum morborum curationes perstitiosas,

ac Masicas, quas nefastidio lectorem alliciam, omitto Nicolaus Myrepsiua auctor recus, qui multis medicamestorum compositionibus medicinana auxit,nonnulla Magica,ac superstitiosa miscuit,asserit enim antidotum C

phi sustu malum spiritum abigere,

Iraticos

363쪽

icos restituere si cum spuma tauri ortu solis usque ad ortum lunae die is triginta adhibeatur, recenset aditi ULAEOS. nem quandam ad fluorem sanguin rium, que ob ignota queda uer, Obseruationes uanas, Magica ce Isda est, ad extirp ndas mariscas ad-

et Senecionis radicem quibusdam eo ir etium uariis obseruationibus, pro tumo q. 3Ibus uero cum internis , tum externis

inandis, ad uisum deperditum recuerandum, ad os deuoratum, ad maim spiritum fugandum,non nulla pro onit Magica remedia Praeter aplicaonem herbarum radicum, alioruae dicamentorum cum simplicium,tuom positorum pro curatione uenefi-orum morborum, non desunt mille lii modi istis in leficis. Nonnulli prius Xperiuntur, an morbus sit opera dς- nonum, uel sponte genitus, cum qua'

tam plumbi colli quati in aquam im-

nersione, postquam deprehende- in morbum esse maleficum, tot diebus aegrotum uisitant, quot aegrotaue tit, inspiciendo partem e jam tangUn

364쪽

do,&uerba quaedam submise prosei do, alii columbu per medium scissumi uentriculo aegrotantis apponunt,noi nulla alia uerba obmurmurando, qi modi cilii consimiles manifesto ma sic sunt, cum prorsus uirtute natura careant: quemadmodum uariae sui Magicae curationes, uarii etiam sunt, huius artis professores,aliqui enim δneficia inferre sciunt, sed sanare ignotirant, alii malescia auferre possunt, inanmittere uero nequaquam;&nonnus utrunque praestat,eorum uero qui ableficia auferre sciunt, aliqui id praestabre non possunt nisi alteri, seu priori ii Iefico ueneficium inferant;aliqui mori

bos maleficos omnes curant: nonnulli quamplures, tali unum tantum, ut pro uarietate morborum ueneficorii in uarii etiam medici malefici reperiani tur,quae facultatum uarietas ex diue state sederi cu daemone initi oritur si extitit in Germania quondam,ut rete .

runt auctores Malici maleficarum, fa mosissinna qua tam in soluendis male uiciis mulier, cuius domus non soluta

365쪽

indigenis, sed etiam a remotissimi , pulis eius gratia frequentabatur agis, quam apud nos templa, a de it

oines quidam Castri Thelone increi bilem quaestum extorsisF uectigalidito, ut quicunque mulierem aditit, lenarium solueret,& hec ars nefan pluribus modis medicunam Libe a- eauit, primo quod non solum eos, qui maleficio ortum duxeriat, morbo S, d caeteros sanare lymittat, ut apud lerosque medicina ludibrio habea-ir, quod salubriores ac certiores eueus nonnunquam e mulierculis inue ilant, quam ex medicis, deinde quo-:tiam hominum curiositate potius, quaioctrina remedia multa tanquam a Pana ex arte magica in medicina translata sunt, ut multi Arabum sectatores ecerunt, uti Michael atrona rota Latia practica, quidam Bartholomeu S, qui praeticam,&experimet cum qui usdam introductionibus in lucem edilit, sic enim multis modis medicino scientia undique ou spurcata remediorum uanitate ,pe coarauitur. At horu

366쪽

sathanicorum hominum curation fallaces,ac incertae sunt, pius pr sigiose, ut videantur per modicum poris spatium sanare, leuera non invent, presertim cum sint nonnullam leficia, quae a nemine sortilego quali Dis perito dissolui popini ut nonnun arbitrantur. Num uero uenefici etias affectiones, quas naxurales Voc nt, nare possint,non modicam habet diri cultatem, Ioannes Budinus in sua lammonomania arbitinus est, minime eo: posse nihilominu experienvia,ratio,

auctoritas oppositum suadere id tu quidaminini qui de maleficij scripse runt ex professo, in eam sententi mibierunt, ut quoscunque morbos obluto uenefici curare sciant, quod no etiam quotidie experimur, oculoruit enim lippitudines, schiadicum doli

rem, & nonnullos alios morbos simplces absque uencficio nonnunquam alqui ex sortilegis sanant, sicut ici cos morbos curare profitentur, quo diratio suadet, si enim demon pote ui sua noxios eγi lentes humores edicerer

367쪽

re, ac resoluere, prauam eorum qua-tatem auferre, obstructiones tollere, item peries ualidas ad statum naturam reducere,&alias causas ab eo in-oductas in uenefieis morbis auferre, ir easdem sponte genitas compe-ere non poterit, cum ut superius di una est, daemonis imperio omnis mo- es corpore subiiciatur, ac pareat. trum modo remediis uanis, superstiosis, ac magicis, homo Christianus il- esse animi pietate, conscientia uti ossit, ad ueneficos pro sanitate re- uperanda confugere, variae runt cui nucis iret, ac Pontificii consulto ruium Theologorum sententis, luris cillis arbitrati sunt licere uti ma- 'licis, Georum opera pro communi, ae priuato bono, cinae sententia a uel ita te est aliena, lenitus reiicienda, rum id non possit sieri absque mortali peccato: Qui daria Doctores asserunt, non licere cuipiam ad maleficos accelere, ut maleficium alio maleficio sola sine infidelitatis crimine, si quis an actu esset paratus ad ueneficiu perri pctram=

368쪽

Bari. Codronclpetrandum, quod eo uti liceat, quela eriter sententia ut prior est explodeda cum nulla ratione liceat adducere ali quem quantumcunq; paratum ad os sensionem diuinam,nequeetiam lice assentiri peccanti. Alii vero summari iscribentes dixerunt,nullum sequi pec catum, si ueneficia destruatur per ope rauana,ac superstitiosa,eo quod liceat retundere uana uanis, quod tamen o die sentientibus non placet. Sanctu

Thomas, Diuus Bonaventura, Scotus, necnon Ioannes,statuunt nulla rationb

nos posse implorare auxilium uenesti: corii pro sanitate adipiscenda,imo de bere potius omnia mala, mortem ii sani subires, quam uti eorum auxilio p. quia dicunt non esse facienda mala,id est peccata, ut eueniant bona. Extazi demum summus omnium iuris Ponti

ci co sensus nequaquam licere prosa lubritate corporis recuperanda, di bolica, ac sui estitiosa remedia adli

bere, seu querere , quamuis alia a tione sanitas obtineri non posset Iden .

dicunt Doctores de remedij super tiosis

369쪽

Decior et enestis . IIII. 11 i

is, ligaturis, lappendiculis, quont per ipsos maleficos ad sanan

in prout fusius ego in meo secun- libro de Christiana, ac tuta me ridi ratione declaraui, tib e pro lso litem hanc in medium attuli,

Doctorum sententia diremi. Vtrunacro medicamentis , ac remediis exaedica facultate desumptis , huius alio limorbi curari possint , quid cer ii statuere dissici limum esse iudicio, quod enim artem edica possint supe etari, nonnulle rationes uidentur sua . eres, nam cum hae affectiones fiant mediate ab eisdem causis , a qui- us istere progignutur quamuis ef b cacioribus ut plurimu ac magis abdius, peritus,ac expertus medicus solertis : dhibita indagatione,poteritvi morbu causas cognoscere,uel ad alium simi dem reducere morbii, quibus cognitis, Eoaruo negotio adhibere poterit ea re les edia, que satis esse poterunt, ut causar

emoueantur,& sanitas restituatur, cuti nim daemones ad inserenda mala me naturalibus utantur,uarias ob tra

370쪽

Aiones, ac intemperies modo initio. res, modo ualidiores procreando,co tinuum soluendo, noxios humores co

citando , vel utiles putrefaciendo, ac deleteria, prauaque qualitate coinqui Dando, ac ad principalia uel ignobili traducendo, poterito medicus obstructiones tollere; intemperiem corrige

re,unitate restituere,humores copescere,quod putridum est educere,vi prauam, ac uenenosam qualitatem debellare, eo magis cum medicinalit do num Dii, ab co oriti ne habes, sicut Scucta medicina subiecta ab eo creata sunt,& ex ipsa miros effectus quotidie prodire experiamur. Insuper cum de blarnones ut plurimu utantur quada sub tiliori, ac tenuuiori e rebus naturalibutelicita ad infligendos morbos,aut ho4 mines obsidendos, ratione,consenta

neum est , ut etiam aduersus illam remedia quoque extent naturalia, eaque inter aleXipharmaca,&quamuis cuili

bet particulari ueneno peculiare antildotum fuerit constitutum,& huius no di particularia uenena nos lateant, ut etiam