Pars Secunda Sive Orationes Omnes

발행: 1827년

분량: 659페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

niti in deliciarum atque omnium artium puerulos, ex tot ologantissimis familiis' lectos, velit hos versari, hominos paene operarios ex Amerina disciplina patri familiae rusticani. νNon est ita profecto, judices; non ost verisimiles, ut Chrysogonus horum literas adamarit, aut humanitatem; non, ut rci familiaris negotio diligontiam cognorit eorum , et fidem : est quiddam, quod occultatur; quod quo studiosius ab ipsis opprimitur ot abscondi

tur, eo magis eminet et apparet.

XLII. Quid igitur Z Chrysogonus, sui maleficii oc

cultandi causa, quaestion in de his habori non vult pMinime, judices: non in omnes arbitror omnia convoratro : ogo in Chrysogono, quod ad me attinet, nihil jusmodi suspicor; neque hoc mihi nunc primum in montem venit dicero. Meministis, me ita distribuisse initio causam, in crimen, cujus tota argumentatio permissa Erucio est; et in audaciam , cujus partes Itosciis impositae sunt; quidquid maleficii, scoloris, caedis erit, proprium id Rosciorum esse destiebit: nimiam gratiam', potentiamque Chrysogoni dicimus et nobis obstare, et perferri nullo modo poSse, et a vobis,in; nam hane rem dicere poterant. quum ultro is postularet. Iniquitatem igitur in praesentes miticis intellige hant; neqDe enim obscurum esse quἱ peteret, euan non adversus se Peler . sed ad resulandos adversarina. Quod reete auspiciosum Tullius an emat et hisi enim xibi timuissent . pro et dedixistit. Varie h. l. emendarunt do. ei; . Menardus legi volebat : vi in vos dom Inoa hoe esse dicetIsis. Heusing. vi q. d. h. q. in vos quaeritur, neque enim vos dominos e. d. Emm . aeq. d. h. q. de domino quaeritur, vos enim d. e. d. in Beck. ediait: vivos eniti dominum esse diei tisis. Nos cum Lallem. Gara . vulgatam tuemur. R. milias. Proscriptorum servIs. s. Verisimile tit. Durior videtur constructἱ ἔ aequi eraim solet aerusativus cum Infinitivo. Exempla tamen Inuen Iaa Vorr. IV. 6; pro P. Sext. 36, ubi legitur: .an verisimile est, ut iv Ia rom. eum gladio in sortim de-aeenderit ante lueem, etc. in XLII. r. Argumentario. Crim;nis arguendi ratio, argumentorum excogitatio, tractatio. I. Gratiam. Apud scillam. Poten

etiam in iudieiis.

162쪽

ORATIO PRO S. ROSCIO. III

quoniam potestas data ost, non modo infirmari, Verum etiam Vindicari' oportere. Ego sic existimo, qui quaeri velit ex iis, quos constat, quum caedes iacta sit, assuisse, eum Cupere verum in- Venire; qui recuset, eum profecto , tametsi verbo non audeat, tamen re ipsa de maleficio suo confiteri. Dixi initio, judices, nolle me plura do istorum scelere di-Cere, quam cauSa Postularet, ac necessitas ipsa cogeret. Nam et multae res asserri possunt, et unaquaeque earum

multis cum argumentis dici potest. Verum ego, quod invitus ac necessario lacio, neque diu, neque diligenter sacere possum. Quae praeteriri nu lo modo poterant, ea leviter, judices, attigi; quae posita sunt in SuSpicionibus, de quibus, si coepero dicere, pluribus Verbis sit disserendum, ea vestris ingeniis Conjecturaeque

committo.

XLIII. Venio nunc ad illud nomen aureum Chrysogoni , Sub quo nomine tota societas statuitur : do quo, judices, neque quomodo dicam, neque quomodo

inceam, reperire possum. Si enim incoo, vel maximam Partem relinquo : Sin autem dico, vereor, ne non ille

solus, id quod ad me nihil attinet, sed alii ' quoque

plureS laeSos se esse Iurent. Tametsi ita se res habet, ut mihi in commvnona causam sociorum dicendum nihil magnopere videatur. Haec enim CauSI DOVa Pro secto ot singularis QSt. Bonorum Sex. Roscii emptor est ChrysogonuS. Pri-3. Vindieari. Plane anpprimi, ne noeere possit amplius. XLIII. a. Atire . Iocua a nota tione graeei nominἱs, qti d id in lais

men, foetus. Hae vero ironia seciale et eontemptissimum gentia ei expro-hratὲ quod parea appellaticine aeruἐaoli iti Iudihritim notarentur. a. Alii. Nemp seet res, po et teshominea, ut Crassos ille divitiis ot triumvἱraici tam sua, qui et ipsi pro- aeriptorum bona memerunt.

163쪽

Iaa Μ. T. CICERONIS

iniim hoc videamus, ejus hominis bona qua ration Venierint, aut quomodo Venire potuerint λ Atque hoc non ita quaeram, judices, ut id dicam esse indignum, hominis innocentis bona venisse. Si enim haec audientur, ac libere dicentur; non suit tantus homo Sex. Boscius in civitate, ut de eo potisSimum Conqueramur. Vcrum hoc ego quaero, qui potuerunt ista ipsa lege, quae de proscriptione est, sivo Valeria δ est, sive Cornelia non enim novi , nec scio), verum ista ipsa lege, bona Sox. Roscii venire qui potuerunt ZScriptum oni in ita dicunt esse, α Ut eorum bona v si Deant, qui proscripti Sunis; quo in numero Sex. II scius non est: α aut eoru in , qui in adve ariorum prae-asidiis occisi sunt v. Dum praesidia ulla fuerunt, iri Sullae praesidiis suit: postpaquam ab armiS receSSerunt, in summo otio, rediens a coena, Romae occisus est. Si lege; bona quoque lege venisse fateor: Sin autem Con-

Stat, Contra omnes non modo VetereS leges β, Verum

etiam novas, occisum esse; bona quo jure, aut quomodo, aut qua lege Venierint, quaero. XLIV. In quem hoc dicam , quaeris, Eruci λ Non in eum, quem Vi S, et putas: nam Sullam et oratio mea ab initio, et ipsius eximia virtus omni tempore purgaVit. Ego haec omnia Chrysogonum secisse dico, ut eme

3. Valeris. Qua L. Valerius Maeaena sullam dictatorem perpetuum dixit. VId. Ind. Leg. 4. Non enim noνί. Quia leges istae

initin I ximae erant, fingἰt, per Cori temptum et Indignationem. Oratoreas se Ignorare, non sine sullae conis urnelia : quippe dum eas se non te gisse . nec. quis tulerit, seire ait, non

proniam. Quarum alia votahat eivem rom. indemnatum necari, alia prohi-hebat de eapite eivIs rom. nisi reri turialis e millis indiear; . Poreia lex virigas ab omnium civium corpore amovit. xLIV. r. Heissa dies. tit, et . I. e. ementitum fuisse. stixisse. dixisse. Pa sum D n esse. Et est latina construeli saepius apud veterea usurinpata. Sie ad Div. X, ror vi socii ut

164쪽

tiretur, Ut malum civem Roscium fuisse fingerat, ut eum apud adversarios occisum esse diceret; ut hisco de robus a legatis Amerinorum doceri L. Sullam passus non sit. Denique etiam illud suspicor, omnino haec bona non venisso: id quod postea, si per Vos', judices, licitum erit, aperietur. Opinor enim esse in lege, quam ad diem proscriptiones, venditionesque fiant: nimirum ad hal. junias. Aliquot post menses et homo occi-Sus est, et bona Venisse dicuntur. Profecto aut haec

bona in tabulas publicas nulla redierunt', nosquo ab isto nebulono sacetius cludimur, quam PutamuS; aut, si redierunt, tabulae publicae corruptae aliqua ration sunt. Nam lege quidem bona venire non Potuisse constat. Intelligo mo ante tempus, judices, haec Scrutari, et Propemodum erraro, qui, quum capiti Sex. Roscii modori debeam, redi viam β curem. Non enitnlaborat de pecunia; non ullius rationem sui commodi

ducit; facile egestatem suam se laturum putat, Si hac indigna suspicione et ficto crimine liberatus sit. Verum quaeso a vobis, judicos, ut haec pauca, quae restant, ita audiatis, ut partim me dicere pro me ipso qPutetis, partim pro Sex. Roscio. Quae enim mihi ipsi indigna ot intolerabilia videntur, quaeque ad Om UOS, nisi providemus, arbitror pertinere, ea pro me iPSO,

Apollam ad me mitteret is, id est,

ruisitini. Si per vos. si me atidire volue Titia, ea quae ad eausam pertinere poto, libere narrantem. 3. Nolia rediarunt. Non in tabulis Inscripta sunt, quas aerarii quaestoros asservabant, et in quibus pecuniam . quae ex publieatis honia redigebatur, perserihere solebant. - M. I 48 ... nulla ratione redierunt. . E. Nebulone. Chrysogono, quem paullo post et in hominem postremum ae et vi servum nequissimum in appellat. s. Rediaiam. Rehus majoris momenti negleetia . enram levioris malim ei piam. Porro proverbium est :reae a. seu reluvium , morbus est. quo particula emtia eleea tinguos digἔ- torum ae resolvit. Mall. -υωδ6. Pro me imo. Neo nomine. Pru denter separat a rausa Roscii quae graviora dicturus at et De illius salutiomeiat propria oratoris audacia.

165쪽

Ia 4 M. T. CICERONIS

ex animi mei sensu ac dolore, pronuntio: quae' ad hujuS Vitae CaSum, causamque pertineant, et quid hic pro se dici volit, et qua conditione contentus Sit, jan in extrema oratione nostra, judices, audietis. XLV. Ego haec a Chrysogono, mea Sponte, remoto Sex. Roscio, quaero: primum, quare civis Optimi bona Venierint; deinde, quare hominis ejus, qui neque Pi Scriptus neque apud adversarios OcCi Sus est, bona Venierint, quum in eos solos lex scripta sit; deinde , quare aliquanto post eam diem Venierint, quae dies in lege praefinita est; deinde, cur tantulo Venierint. Quae omnia si, quemadmodum solent liberti De quam et improbi sacere, in patronum suum Voluserit conserre; nihil egerit: nemo est enim, qui neSciat, Propter magnitudinem rerum multa multos l arti inconni vente)J, partim imprudente L. Sulla, commisisse. Placet igitur in his rebus aliquid imprudentia praeteriri 3 Non placet, judices, sed necesse est. Etenim, si Iupiter β optimus maximus, cujus nutu et arbitrio

Crium, terra, mariaque reguntur, Saepe Venti S Veh -

. Quee ad Qtiae ad ealamitatem s. RoseiI, vitae perlculum, eiciaque

causam ae deseris; nem pertineant. XLV. r. fleqne proscriptias. Haec duo verba in nullo veteri exemplari reperta , ex Notoinanno Lamb. Man. Gruter. Gara . reposuere. 2. In patroniam. L. Sullam. Qnae dἰeunttir ad evitandam dictatoris o sensionem.

aut edd. veterrimis, nee videntur auctoris . quum In sequentibus de sola imprudentia sermo ait, et illa stillae Objecta conniventia. in peiorem sane Partem aeeipi potnisset. Metorius et P. Mamilitis invexere, qtiod partim semper his ponendum esse arbitra. hantnr. Credit Garat. serIpsisse Tullium . multa multos pr.vatim, ἱmp dente L. Sulla. eommisisse . . Quod quum saepe In MAs ptim legator, inde prosectum errorem partim legentium. Atque h. l. prioatim significaret ex se, scilla non participe, ipsos deniqtie solos commisisse. Ceterum optime explicatur partim. Ita ut vertia illa quae adduntur, nullo modo sint meis cessaria . sed tantum in audientium animis subintelligantur. 4. Plaeet i mr. Oportet Ig;tur, ut multa praetereat qui remp. adminiis atraip Non Ita sane : verum ita eogit

neeessitas.

5. Si Iupiter. Si deus Ille, eui maxima attribuitur et elementia, et Po-

166쪽

montioribus, aut immoderatis tempestatibus, aut nimio calore, aut intolerabili frigore hominibus nocuit,

urbes delevit . fruges perdidit; quorum nihil pernicio i

causa divino consilio, sed Vi ipsa', et magnitudine rerum, factum putam US; at Contra, commoda, quibus utimur, lucemque, qua fruimur, Spiritumque, quem ducimus, ab eo nobis dari atque impertiri videmus: quid miramur, L. Sullam, quum Solus rem publica in

regeret, orbemque terrarum gubernaret, imperiiqito majestatem , quam armis receperat, legibus confirmaret, aliqua animad Vertere non potuisse Θ nisi hoc mirum est, quod Vis diVina assequi non possit, si id

mens humana adopta non Sit.

Verum, ut haec missa faciam, quae jam facta sunt; x iis, quae nunc maxime fiunt, nonne quivis potest intelligere, omnium architectum et machinatorem Unum esse Chrysogonum, qui Sex. Roscii nomen d serendum curavit Θ IIoc judicium 7... cujus honoris'

causa accusare se dixit ΕΓUCiu S....

XLVI. Desunt non Pauca. 9 Aptam et ratione dispositam se habere existimant, qui in Salentinis, aut in Bruttiis habent, undo

lentia, non omnia tamen mala averis

tit : multo minus stilla. magnis; Comparatio, et ad vitandam stillae iram aptissima l6. Ut ipsa. Vi magna naturae, et aeternae legis aut sati imperio , etiἱ di; ipsi erant obnoxii. Vid. de osse. III, 28. r. Itidiaitim. Matiens I eua, cuius

amen hie senstis esse videtur: ω quihoe judieInm totum eonflavit . . g. Honoris. Cujus mercede Erueina ad duetum esse se esse dixit ad aeetinandum. Honor pro remuneratione h. I. aec; pitur, ut gupra e. 37. XLVI. r. Desideratur totus illeloeus, in quo ostendebat orator bonas. Roscii neque venire potuisse. neque venisse : deinde amplisἰcationis principio m. qua Chrysogonum insectatur,tit omnitim stillae liberi rum optiis lentissimum ae potentissimum; quem eum ceteria libertia eomparat . qui antea quoque egentissimi, non medi .eres rei famIliaris copias repente conis

sequuti sunt. sed quid ad Chosog

num p hi secum hetae actum aeque omnino felices arbitrantur. si villa, In extremo Italiae angulci remotas aCde icia habeant, ille vero, est.

167쪽

ra 6 M. T. CICERONIS

vix tor in anno audire nuntium possunt. Alter' tibidoscendit de Palatio , et aedibus suis; habet animi relaxandi causa rus amoenum et Suburbanum, plurupraeterea praedia; neque tamen ullum, nisi praeclarum et propinquum : domus reserta vasis Corinthiis ot Deliacis , in quibus est authepsa Τ illa, quam tanto pretio nuper mercatus eSt, ut, qui Praetereuntes Pretium' enumerari audiebant, landum ventro arbitrarentur. Quid praeterea caelati argenti λ quid stragulae vestis quid pictarum tabularum λ quid signorum pquid marmoris apud illum putatis essep tantum scilicet, quantum e multis splendidisque samiliis in turba

et rapinis coacervari una in domo potuit. Familiam Vero quantam , et quam Variis cum artificiis habpat, quid ego dicam 3 Mitto hasce artes VulgureS, CoqUOS, pistores, lecticarios : animi et aurium causa tot homines habet, ut quotidiano cantu VOCum, et I nemorum, et tibiarum, nocturnisque conviviis tota vicinitas personet. In hac Vita, judices, quos sumptus quotidianos quas effusiones fieri putatis p quae vero convivia λ ho-

I. Aheri Chrysogonus. Tibi. Pleonasmus est, ad emphasim faciens et indignat; nem. 3. Patitio. Colle Palatino, DLIprineipes et vitatis habitant; et tibi Chosogonum aedes suas habere, quum servus fuerit, IndIgnIMImninv Idet e. Cons. Horatii Fpod. IV, qua vilissimum Pompelἱ libertum adem

andaeis Inseetatura verum euraverat Horatios tit hane saltem intra ehartas

aervare .

4. coriniatis et Dei eis. Vasa aeria Corinthii eelebratissima erant: illud ex Corinthii ineendio e nnat m, -- fuso quIppe auro. argento et aer .eeedidit Florus; quam fabellam de aeria Corinthiaci origina refellit ex Ipso Plinio, XXXIV. 3, 4. Bochardus Hieror ἰei. VI, as. Secundum Ioetim Deliaea obtinebant. s. Autlepsti. ollae genus eoquendis EihIa ae postea calefaciendis haltioἱa a Commodatum, ex coetili terra aut serro hie vero ex aere Corinthici : agraeeo metuet, ipse. et ειω , eoquo, quasi per se eoqueret, nee scieti in digeret. Vid. Senee. Qtiaest. natur. III. a 4. 6. Pretiam. Pretii est enumerati in auctione, ubi quantam singuli in foro lieitarentur, ex praeconia Noe intelligere poterant praetereunte . Lo eo pretium in Pal. prim. prireoni. . Nemorum. Fimum quae citharis aptantur.

168쪽

nesta, credo, in ejusmodi domo: si domus haec habenda est potius, quam ossicina nequitiae, et dOversorium stagitiorum omnium. Ipse Vero quemadmodum composito et delibuto capillo' passim per sorum volitet Cum magna caterva togatorum P, videtis, judices; ut omnes despiciat; ut hominem prae se neminem putet;

iit se solum beatum, Solum potentem Putet . Quae Veroesticiat, et quae conetur, Si Velim Commemorare, Vereor, judices. ne quis imperitior existimet, me causam nobilitatis victoriamque voluisse laret ero e tametsi meo

jure ' possum, si quid in hac parte inihi non placeat,

vi triperare. Non enim Vercor, ne qui S aliena m me animum habuisse a causa nobilitatis Oxistimet.

XLVII. Sciunt ii, qui me norunt, me, pro illa tenui infirmaque parte posteaquam id , quod maxime volui , fieri non potuit, ut componeretur, id maxime de- sendisse', ut ii vincerent, qui vicerunt. Quis enim erat, qui non viderot, humilitatem in cum dignitato do amplitudinc contendere 3 Quo in certamino perditi civis erat, non se ad eos jungere, quibus incolumibus et domi digni ins, et foris auctoritas retineretur. Quae per cin esse, et suum cuique honorem, et gradum redditum, gaudeo, judices, vehementerque laetor; ea que omnia deorum voluntate, studio popilli romani,

suae ae tempori servit Cicero, quum Eontra magura aeauper studio Naritim sit prosequutus. XLVII. r. In maque parte. Pro illa virium mearum infirmitate, pro mearum opum tenuitate. Male hoe retulerat Horum. ad Marii, tantiae, Cathotiis Partes. a. Defendisse. Omni asseveratione, palam probando. optandia contendisse. 3. mmiditatem. Plebeios nempe eum nobilibus de Poleutia Contendere. 8. Delibuto evilio. Ad huius Ioel explicationem saetunt, quae hahet Ursintis ad Ciaeeonii triclinium , p. 13a. s. 'galorum. Civium romanorum. quorum toga erat propria. Quo uno verbo et liberti arrogantiam . et elienistium alaeetam servitutem designat

orator.

xo. Meo itire. Quod satis eo ta , me par ea stillanas semper aeqnia iam fuisse: quod ipsa Sallanarum partium im lautor. Ceterum hac in re ea in

169쪽

28 M. T. CICERONIS

consilio et imperio et selicitate L. Sullae, gesta esse intolligo. Quod animadversum est in eos, qui Contra omni ratione pugnarunt, non debeo reprehendere :quod viris fortibus, quorum opera eximia in rebus gerendis exstitit, honos habitus est, la.do: quae ut si rorat , idcirco pugnatum eSSe arbitror, meque in eo studio partium fuisse confiteor. Sin autem id actumost, et idcirco arma sumpta Sunt, ut homines Postremi pecuniis alienis locupletarentur, et in sortunas ianiti cujusque impetum facerent, et id non modo re prohibere non licet, sed Do verbis quidem vituperare :tum vero In isto bello non recreatus, neque restitutus , Sed SubactUS oppreSSUSque populus romanti S est. Vorum longo alitor est; nihil horum est, judices: non modo non laedetur causa nobilitatis, si istis hominibus rosistotis, Verum etiam ornabitiar. XLVIII. Etenim qui haec vituperare volunt, Chrv-Sogonum tantum POSSe queruntur; qui laudare volunt , concessum ei non cSSe commemorant. Ac jam

nihil est, quod quisquam aut tam stultus', aut tam improbus sit, qui dicat, ii Vellem quidem liceret, hoc

re dixisse in v. Dicas licet. a IIoc secissem. v Facias licet: nemo prohibet. α IIoc decrevissem. n Decorne, modo recte : Onan S approbabunt. α HOC j a dicassem. n Laudabunt omnes, si recte' ot ordine judicaris. Dum ne-4. Quod ut ferenti Ut domi digni.

as. soris auctoritas retineretur.

XLVIII. r. mee. Sulla vietoriam. a. Sentius. Qui non metuenda timeat. Improbias. Qui singat metum, ut Improbe iudicet. Ilaee jussiees suIosset; admonent. qui titia liberum esse animat. quae sentiant dicere. sed quae de decernendo loquitur. et magistratu au Procuratione, ad M. Fannium quaesitorem ae praesἱdem Pert; nere

maxime videntur. . 3. Nelitis sorte rmione, ut CDd. Une in . et ed. Venet. I. V. L. - ω- terum directe et Ordine is idem est qnod non Praepostere, re antea cognita, iuste. Praeterea formula erat apPr Latii um et laudantium , qua aenatus quotidie utebatur, ut notissimum est ex Biisson. I Gimul. II, Is7.

170쪽

esse erat, resque ipsa cogebat, unus omnia poterat: qui posteaquam magistratu S CreaVit, legesque constituit, Sua cuique procuriatio auctoritasque est restituta. Quam si retinere volunt ii, qui recuperarunt, in Perpetuum poterunt obtinere : Sin has caedos, et rapinas et hos tantos tamque profusos Sumptus arat sactent,

aut approbabunt; nolo in eos graViu S quidquam, ne Ominis quidem causa, dicere; unum hoc dico: nostri isti nobiles, nisi vigilantos, et boni, et sortes, et misericordes erunt, iis hominibus, in quibus haec erunt

ornamenta sua concedant necesse QSt.

Quapropter desinant aliquando dicere, male aliquom loquutum esse, Si quis vere ac libere loquutus sit; d

sinant suam Causam cum Chrysogono Communicare;

desinant, si illo laesus sit, de se aliquid detractum arbitrari; videant, ne turpe miSerumque Sit, EOS, qui equestrena splendorem β pati non potuerunt, servi nequissimi dominationem serre posse. Quadi quidem dominatio, judices, in aliis rebus antea versabatur; nunc vero quam Viam munitet si, quod iter assectet, videtis : ad fidem, ad jusjurandum, ad judicia Vestra, ad id, quod solum prope in civitate sincerum sancti HN-

Hic no otiam sese putat aliquid posse Chrysogonus phic otiam potens esse vidi λ O rem miseram atque acem

4. mistratus. scilla dietator e mitia haheri, consules creari permisit, sed tantum ad speciem. Sua rnique auctoritas restituta non est, nisi anno 6 4 , quo anno dietatoram abdicavit. Neque haec ignorat Cicero, sed causaranae consulit. 5. Equestrem splendorem . signIsis eat indicia. quae moestri ordini Sulla vietor ademerat, et ad senatorium ordinem transtulesat. I. cie. pars see da.

i. e. quid paret . quid moliatur. Totumhoe e poeta desumptum Grutero vi detur : nam pedes apparent troehaieἐversus: is quam viam Nuntiet. quod iter asseetetis. Quod melina etiam do-

monstrat D ramatum verbum muniret.

quod non alibi Oeeurrit. . . Irie. In iudieiis. Nempe putat Chosogonus se iudicum animos ad

nutum pos e moderari.

SEARCH

MENU NAVIGATION