장음표시 사용
131쪽
dita non est, quam ob causam filius patrem occiderit. Quod in minimis noxiis , et in his levioribus peccatis, quae magis Crebra et jam prope quotidiana sunt, maxime et primum quaeritur, quae causa maleficii fuerit, id Erucius in parricidio quaeri non putat oportere:
in quo scelere, judices, etiam quum multae Caia Sae Convenisse uniam in locum, atque inter se congruere Videntur, tamen non temere' creditur, neque iovi conjectura res penditur, neque testis incertus auditur, neque accusatoris ingonio res judicatur. Quum multa anton commissa maleficia, tum vita hominis perditissima, tum singularis audacia ostendatur neCeSSe est; nequo audacia solum, sed Summus suror atque amentia : haec quum sint omnia, tamen ex Stent oportet expressa Sceleris Vestigias, ubi, qua ratione, Per quos, quo tempore maleficium sit admissum. Quae nisi multa et manifesta sunt, profecto res tam sceleSta, tam atrOX, tam notaria credi non potest. Magna est enim vis humanitatis; multum valet Com
munio sanguinis; roclamitat istiusmodi suspicionibus
ipsa natura: portentum atque monstrum certi Mimiam
est, esse aliquem humana specie et figura, qui tantum immanitate bestias Vicerit, ut, propter quoS ' hari CSuavissimam lucem adspexerit, eos indignissime luce
Parrieidium est magnum seelus. Ergo, ete. Hactenus a Roseii persona pro havit, causam parricidii non fuisse; iam argumentatur a re ipsa. . Noxiis. Noxia est leve pereatum. Noxa, poena recati. Nine aliis quem noxae tradere . idem est, ae enm
poenae tradere. Vid. Florid de Latin. ed. Duher. p. 8 , et Sanctii Minerv.
g. Non temere. Non nisi consessoa, parrieἱdarnm supplἱeIo asses , moria suisse observat sueton. In Augusto, cap. 33
itidices ad verum ducant. Io. Facei l. per quos. I. V. L. Non vero immutari loeum nee se. saepius apud CIeeronem propter eo dem sensu quo per usurpatur. Sic pro Nilone, adi. . propter quos vivit. . l. e. quorum opera. Et ead. Drat. 3or lugere eum, propter quem ceteri
132쪽
privarit; quum etiam seras inter sese partus, atque educatio, et natura ipsa conciliet. XXIII. Non ita multis ante annis, aiunt, Τ. Coelium quemdam Tarracinensem , homi nom non obscurum , quum coenatus cubitum in idem conclavo cum duobus adolescentibus filiis isset, inventum esse mane jugulatum. Quum neque servuS quisquam reperiretur, ne
que liber, ad quem ea suspicio pertinoret; id aetatis autem duo filii propter cubantes no sonsisse quidem se dicerent: nomina filiorum do parricidio delata sunt.
Quid postea λ erat sane suspiciosum, n utrum sen-SiSSe; auSum autem eSse quemquam se in id conclave Committere, eo potiSsimum tempore, quum ibidem essent duo adolescentes filii, qui et sentire et defendere facile possent. Erat porro nemo, in quem ea Su- Spicio conveniret. Tamen quum planum judicibus esset sactum, aperto ostio, dormientes eos repertos esse, judicio absoluti adolescentes, et suspicione omni liberati Sunt. Nemo enim putabat, quemquam esse, qui, quum omnia divina atque humana jura scelero nefario POl-Iuisset, Somnum statim capere potuisset β; propterea quod qui tantum lacinus commiserunt, non modo Sine cura quieScere, sed ne spirare quidem Sine metu
XXIV. Videtisne, quos nobis poetae tradiderunt,
gant . T. Cloelium . . ut apud Valer. Max. qui lotam hane narratἱOnem deia sumpsit . VIII, I, l3.2. Non obseurum. In patrIa, aedRomae ineognitum, ut ex verbo quem- iam apparet.
entici apud Latinoa uaitata. 4. Quid postea μ Varie legitur h.. l. in NSA. ἱti quorum ranci est r vi Id
poterat enim tam suspicio um es P, ut neutrum aenaisae, aut ausum is; in altero. . quod poterat satis esse auspi- Ciosum . aut neutrum . ete. . Ceterum
nihil ad senatim, qui per se Patet. s. Ernest. posset. I. V. L.. xxIV. I. otios. Orestem designat. qui in patris ultionem, matrem inter feeit; et Alemaeonem, qui, ob patrem
133쪽
patris ulciscendi causa, supplicium de matre SumpsiSSe, quum praesertim deorum immortalium jussis atque oraculis id socisso dicantur, tamen ut eos agitent furiae, neque Consistere usquam patiantur, quod ne pii ' quidem Sine scelcro osse potuerunt Sic se res habet, judices. Magnam vim , magnam necessitatem δ, magnam possidet religionem paternus materniisque Savgui S : ex quo Si qua macula coia opta sest, non modo elui non potest, Verum usque eo permanat ad animum, ut Summus furor atque amentia consequatur.Nolite enim
Putare, quemadmodum in sabulis si saepenumero videtis, eos, qui aliquid impio sceleratoque Commiserint, agitari et perterrori Furiarum taedis ardentibus. Sua
quemque fraus, ct suus terror si maxime vexat; suum quemque Scelus agitat, amentiaque assicit; suae malae cogitationes, conscientiaeque 7 aDimi torrent: hae sunt
impiis assiduae domosticaeque Furiae; quae dies Nocto que Parentum poenas a consceleratissimis filiis repotant. Haec magnitudo maleficii facit, ut, nisi Paene manifestum parricidium pro matur, credibile non sit'; nisi turpis adolescentia, nisi omnibus flagitiis vita in-
rent , et patrem uteIscerentur.3. Neeessitatem. H. I. est coniunctio sanguinis. Et parentibus debitum Oss. eium. alIter necessisti . Vide Manut.
ad Div. II, et s. 4. Nolite enim. sie de Leg. I: ω At
vero a Ierum in homines, atque ἱmpietatum nulla expiatio est. Itaque poenas Iuunt non tam iudieiis, ut eos agitant Insectanturque furiae, non aris
dentibus taedis, stetit In Iahalis. aed
5. In fabrilis. Tragoediis. Fabula-rram enim nomine Latini aeque et tragoedias et comoedias appellant. 6. stitis term . Terror qui ea animo ibi Meleris conseio proselinitur. Sie Iuvenal. ω diri eonaeia saetI Mens hahet attonitos, et arardo verbere Caedit is, quem eon . sat. XIII. . conscientiaeque. Castis pluralia animadversione dignos, quamvis apud Cieeronem non semel inveniatur. g. Credulia non sit. Persae pro ri
tho et spurIO hahebatit, si quia apud eos parrἱel dii ae satiatoe; rati maleficium tam nesaesum in eum, qui vere esset filius, cadere non posse. Herod. I, 137.
134쪽
quinata, nisi sumptus essust cum probro atque dedecoro, nisi prorupta audacia, nisi tanta temeritas, ut non procul abhorreat ab insania. Accedat huc oportet odium parentis, animadverSionis paternae metus, amici improbi, servi conscii, tempus idoneum, locus opportune captus ad eam rem : paene dicam, respersas manus sanguine paterno judices Videant oportet, si tantum facinus, tam immane. tam acerbum, credituri sint. Quare hoc, quo minus eSi Credibile, nisi ostenditur, comagis est, Si convincitur, Vindicandum. XXV. Itaque quum multis ex rebus intelligi potest, majores noStros non modo armi S PluS, quam ceteras nationes, verum etiam ConSilio Sapientiaque potuisse, tum ex hac re vel maxime, quod in impios singulare stipplicium inVenerunt: qua in re quantum prudentia praestiterint iis, qui apud ceteros sapientissimi suisse dicuntur, considerate. Prudentissima civitas Athoniensium, dum ea rerum potita est, suisse traditur : ejus porro civitatis sapientissimum Solonem β dicunt fuisse, eum, qui leges, quibus hodie quoque utuntur, Scripserit. Is quum interrogaretur, cur nullum supplicium constituisset in eum, qui parentem ne SSet, reSPΟndit, se id neminem iacturum putasse. Sapion ter secisse dicitur, quum de eo nihil sanxerit, quod antea commissum non erat, ne non tam Prohibere, quam admonere β videretur. Quanto majoreS noStri sapien-
xx . r. Impios. Erga Parente erilegos. - Sin iure. Inia proprium, peculiare. a. Dum ea. Tempora liberae Gramelae signifIeat, quam deinde Philippus Macedo servire doeuit. Prudentiam autem Atheniensium Civitas eum imis periti simul amisit. 3. Solonem. Atheniensium legislator Solon natua est Athenis ann. ante Christ. 639. De quo olim Anaeharsis r vlao Solone omnia vidisti: hae anni Athenae ha e est tota Graeeia .. Vide Deian. Toxae. Plutarch. in Solone. l. Max. V, 3. 4. Neminem faetti m. sie Iiseriaco, ρω saὶc λ eti κατὰ σωρικτο volu υραρ, ουκ mvis . διὰ το ἀπιλ niσαι v. CL Plui. in Romul. s. Admonere. In animos hominum
135쪽
tiust qui quum intelligerent nihil esse tam sanctum, quod non aliquando Violaret audacia, supplicium in
parricidas singulare excogitaVerunt; ut, quos natura ipsa retinere in ossicio non potuisset, ii, magnitudino poenae, maleficio SummoVerentur : insui voluerunt in
culeum si vivos, atque ita in flumen dejici. XXVI. O singularem sapientiam, judicesi nonne
videntur hunc hominem ex rerum natura sustulisse et eripuisse, cui repente Caelum, Solem, aquam, terramque ademerint; ut, qui eum necaSSet, Unde ipse natus esset, careret iis rebus Omnibus, ex quibus Omnia nata esse
dicuntur Θ Noluerunt seris corpus objicere , ne bestiis quoque, quae tantum SceluS attigissent, immanioribus uteremur'; non sic nudos in flumen dojicero, ne, quum delati essent in mare, ipsum polluerent, quo cetera, quae Violata Sunt, expiari putantur. Deniquo
indueere, quod alioqui non eogita
6. In eu tim. Modestitius in s D. de parrieid. ait, insui consuevisae cum cane, gallo gallinaceo, vipera et simia. sed non tempore Ciceronis; non enim omisisset, quae vim argumenti augere poterant. Neqne nane ante seneeam exstat quisquam, qui ctile ullamari Ieiat hostiam. Porro Iustinianus, Inst. IV, 18, 6, haee omnia Pompeiae legi adseripsit. Hinc igitur totam pamrieidIi poenam legi Pompeiae tribuero deberemus, nisi probe sciremus, eulei quanto ali usus antiquior, quum more maiorum seriis dicat Cicero,
i. e. Ex firamma etustate atque ipsa.
m XII Tabh. lege. Nisi sorte dixe-iamus hestias a Caesare, qui de parri. eidarum bonis quaedam graviora con stiluit, aequentibusve imperator bus fuisse additas. Ceterum tam densa huto historiae parti offusa caligo est, ut obhil indieare satins videatur. Con . ad Her. I. a 3. de Inu. II, 5o, de lege, cuius
ea sunt verba : a qui parentem meras sit, neeaoeris, Caput obnubito, etile que institus m profluentem mergitor is.
Stilla autem nihil isti logi addidit, nisi quod aliquando metaliarem δε parricidii causa praetorem assignari permi sit. Quod tamen hae in eausa non exstitIt. Vide Indἱe. Legum. XXVI. r. Feris eorpus obseeere. Quod deinde sub Caesaribus laetum est. Digest. XLVIII. 9, 9.
tur tum In bonis, tum in malis. 3. Sis. Ah nndat h. l. particula, ut apud Horat. II, II, 24: ωauh pinu
136쪽
nihil tam vile, neque tam Vulgare eSt, cujuS partem ullam eis reliquorint. Etenim quid β tam est commune, quam spiritus Vivis, terra mortuis, mare fluctuantibus litus doctis λ Ita vivunt, dum possunt, ut ducere animam de caelo non queant; ita moriuntur, ut eorum ossa terra non tangatq; ita jactantur fluctibus, ut numquam alluantur 7; ita postremo ejiciuntur, ut ne ad saxa quidem mortui conquiescant. Tanti maleficii crimen, cui maleficio tam insigno supplicium est constitutum, probare te, Eruci, Cen Sesposse talibus viris, si ne causam quidem maleficii protuleris P Si hunc apud bonorum emptoreS ipsos aCcusares, eique judicio ChrysogonuS praeesset, tamen diligentius paratiusque veni SSes. Utrum, quid agatur, non vides 3 an, apud quos agatur λ Agitur de parricidio quod sine multis causis suscipi non potest. Apud homines autem prudentissimos agitur, qui intelligunt,
neminem ne minimum quidem maleficium sine causa admittere. XXVII. Esto : Causam proserre non potes : tametsi
statim vicisse debeo, tamen de meo jure decedam; et tibi, quod in alia causa non concederem, in haC concedam, fretus hujus innocentia. Non quaero abs te, quare patrem Sex. Roscius occiderit: quaero, quomodo occiderit. Ita quaero abs te, C. Eruci, quomodo; et Sic
ieero addueit et de eo iudieitim sertὲn Orat. 3o: vi Quantia illa eire m. stantia populi elamoribus, adolescenis ivli diximus de anpplicio parricidarum 8 Quae nequaquam satis desedi
tivisse post aliquanto sentire eo pistis. Stitit Extim Omnia sicut adolescentis, Non tam re et maturitate . quam apeel exspectatione laudati a.Q intil. LII,
niliter esse traelatum. Quid enim in argutiis et antithetia commorari daparricidio loquentem decet p6. Cicero ipse. Orat. e. 3o: ω te
I. Aliti liar. Ut numquam aqua undique madesunt . eaque penitus perfundantur. quod nis; euleus obata. ret, sieri necesse erat. Quid vero admi-
137쪽
tocuni agam, ut in eo loco Vel respondendi, vel intom
poliandi tibi potestatem laciam, vel etiam, si quid
voles, interrogandi. Quomodo occidit Θ ipso percussit, an aliis occidendum dedit Z Si ipsum arguis, Romae non fuit : si per alios' secisse dicis, quaero, SerVOSne, an liberos p quos homines 3 indidemne ' Ameria, an hosce ex Urbe sicarios λ Si Ameria; qui sunt hi λ cur non nominantur 3 si Roma - ; unde eos noverat Roscius, qui Romam multis annis non Venit, neque umquam plus triduo fuit 3 ubi pos convenitὸ quicu in loquutus estὸ quomodo persuasit
pretium dodit cui dedit Z per quem dedit Z undo, aut
quantum dedit Θ Nonne his vostigiis= ad caput malo-ficii perveniri solet 3 Et simul tibi in mentem veniat facito, quemadmodum vitam hujusce depinxeris: hunc
hominem serum atque agreStem suime; utrinquam cum homine quoquam colloquutum ESSe; numquam in Oppido constitisse. Qua in rc praetereo illud, quod mihi maximo argi mento ad hujus innocentiam poterat esse, in rusticis moribus, in victu arido, in hac horrida incultaque vita, istiusmodi maleficia gigni non solere. Ut non omnem frugem, neque arborem in omni agro reperire possis
sic non omne lacinus in omni vita nascitur. In urbe luxuries creatur: ex luxuria exsiStat avaritia necesse est;
rabilitia quam an medio mari non ma
xxvII. g. Potestarem. Quam pote statem nora habebat aeeusator, misi rei patrono permittente. α. si per alios. Argumentiam ex partium enumeratione. Omnes autem , ictorum opera Roscius inter Iei potest. sie removet a reo, ut omnis sceleris hospicio in Roseicis duo derivetur.
eadem urbe AmerIa. sie T. Liv. . indidem ex Aehata ... id est, ex eadem Achaia. Vid. Drahenti. ad T. Liv.
Ernestus cimti; . 4. sic recte edd. Codiees multi, Romre. Perperam. I. V. L. s. Bis --sei L. Translatum a venatoribus, qui serarum vestigia pernae. quentes tandem ad earum latehras Per eniunt.
138쪽
ex avaritia erumpat audacia: inde omnia scelera ac maloficia gignuntur. Vita autem haec ruStim, quam tu agrestem Vocas, parcimoniae , diligentiae, justitiae magistra ost. Verum haec missa facio.
XXVIII. Illud quiero, is homo, qui, ut tute dicis,
numquam inter homines fuerit, per quos homines hoc
tantum facinus, tam Occultum , absens praesertim,
conficere potueri L Multa' sunt salsa, judices, quae
tamen argui suspiciose possunt : in his rebus si suspicio reporta erit, culpam inesse concedam. Romae Sex. Roscius occiditur, quum in agro Amerino osset filius. Literas, credo, misit alicui Sicario, qui Romae noverat neminem. Arcessivit aliquem : at quando Nuntium
misit: quem Z aut ad quem Θ Pretio, gratia, Spe, Promissis induxit aliquem p Nihil horum no confingi quidem potest; et tamen causa de parricidio dicitur. Reliquum est, ut per servos id admiserit. O dii immortalest rem miseram ct calamitosam i Quod in tali
crimine innocenti saluti Solet esse , ut semos in qua stionem polliceatur, id Sex. Roscio lacero non licet. Vos, qui hunc accusatis, omnes ejus servos habetis runus puer, victus quotidiani administer, ex tanta sa- milia Sex. Roscio relictus non est. Te nunc appello, Ρ. Scipio; te, Metelle: Vobis advocatis, vobis agentihussi, aliquoties duos Servos paternoS in quaestionem ab adversariis Sex. Roscius postulavit. Meministine te,
xXVIII. i. meti rum. Cuius anetor
tantopere ae debet occultare. u. Mtitia. In aliis rebua multa sunt quae, etsi carent erimine, non earent
tamen suspicione; sed in eausa A. R .aeii , etc. 3. Ahost via apud Priscianum, pag. soa , ed. Pulseh. I. V. L. 4. In quoestionem. I. r. ultro perint. Ge. pars Merenda. missurum se dicat ut omnἱ tormento. rum genere de aerula quaestio haheaiatur. Ex veterum Roman rum Institui de servis in dominos quaerere non lἱ-eebat, nisi de incestu et eoniuratione. At reo domἰD postulante , dabantur in quaestionem. Vid. ins. 4 x, et orat. pro Milon. 22.
139쪽
Τ. Rosci, rocusare Θ Quid λ ii servi ubi sunt λ Chrysogo
num, judices, Sectantur; apud eum sunt in honore siet in pretio. Etiam nunc, ut ex his quaeratur, ego postulo; hic orat, atque obsecrat: quid facitis P cur recusatis pDubitate etiam nunc, judices, si potestis, a quo Sit Sex. Roscius Occisus : ab eone, qui propter illius momtem in egestate et insidiis versatur, cui ne quaerendi quidem de morte patris potestas permittitur; an ab iis, qui quaestionem fugitant, bona possident, in caedo atque ex caede 7 Vivunt. Omnia, judices, in hac causa sunt misera, atque indigna; tamen hoc nihil neque acerbius, neque iniquius proferri Potest : mortis paternae de Servis paternis quaestionem habero filio non licot; ne tamdiu quidem dominus crit in suos, dum ex iis de patris morte quaeratur. Veniam, neque ita multo post, ad hunc locum. Nam hoc totum ad Boscios pertinet; de quorum audacia tum me dicturum pollicitus sum, quum Erucii crimina diluissem.
XXIX. Nunc, Eruci, ad te vcnio. Conveniat mihi tecum necesse est, Si ad hunc maleficium istud pertinet, aut ipsum Sua manu fecisse, id quod negas, aut per aliquos liberos, aut Servos. Liberosn λ quos neque ut convenire potuerit, neque qua ratione inducere, neque ubi, neque per quos, neque qua SPQ, aut quo
protio, potes oStendere. Ego Contra Ostendo, non modo
nihil eorum secisse Sex. Roscium, sed ne potuisse quidem facere, quod neque Romae multis annis fuerit, neque de praediis umquam temere discesserit.Restare
ram ct mmodantihus, non in ivdleio publieo, sed privatim eum Roseu ad.
5. In honore. Ne prodant auetorem eaedia. Ida ins. 4r . . In erede. Quia aleat;L Aa erede Quia quaeatum inde colligunt, ut est
in eap. eq. XXIX. a. Tamare. Sine caulla.
a. Restare. Illud tibi superesse vivi
140쪽
tibi videbatur servorum nomen, quo, qua Si in portum, rejectus a ceteri S SUSPicionibu S, Coniugere posses t ubi scopulum offendis ejusmodi, ut non modo ab hoc crimen reSilire VideaS, Verum omnem Suspicionem in vosmet ipsos recidere intelligas. Quid est ergo, quo tandem accuSator, inopia arguis mentorum, confugerit λ Ejusmodi tempus δ erat, inquit, ut homineS Vulgo impune Occiderentur : quare tu hoc, propter multitudinem Sicariorum, nullo negotio lacero potuisti. Interim mihi videris, Eruci, una moroedo duas res aSSequi Velle : nos judicio persun-dero β; accusare autem eOS i PSOS, a quibus mercedem
accopisti. Quid ais Vulgo occidebantur. Per quos λ ota quibus p Nonne cogitas, te a Sectoribus huc adductum osso P Quid postea 'λ Nescimus, Per iSin tempora, eo
dehatiar. tit dieerea Roseium per fierin vos hane eaedem fecisse. At ego e Pere Roseium Ostendi. ut de servis quaerntUr, nec tamen id licere, quia aerucis Chosogonus apud se retineat. Sequitur allegoria sumpta de navigantibas. - hoc. l. e. a S. Roseis. Uxev. et alii ad hoe, male. 3. 'tismoin temptis. Nempe Sullanarem proseriptionum, quibus prae-mἰum pere foribus erat publice prinpositum 4. Uno mercede. Qtiram pro una necusatione mentitam ac peris, ad duas simul res pervenire, et mercede Chrysogoni ipsum Chr3sogonum ae mare.
s. radiato peruendere. I. e. indieIo obseuro, in quo nihil elare liquidoque
probetur, obruere, ut h. l. saeit Em- eius, qui sine ullo argumento . R Mitim dieit Romae patrem per servos Oeeidias . Hine perfusorie diaera apud ICt . Ulpian V, i : a Debebit, et ita Labeo, et diem et horam denuntia. tione eomplecti, et nhi et quot opus ait, neque Per sorte, aut Obseure diis ere, etc. α Potest quoqne esse, ni Far-eiolato plaeet, a speciem quamdam indieil offundere, revera autem eos accusare, etc. i. Qua algniscatione usurpatar perfusoritis a serie , ep.α3: ω haec quibus deleetatur vulgus. ennem habent ae per soriam volu ptatem .. Species igitur iudieii hujus frondebatur S. Roseio, ratio autem at vis interior tota v Idebatue in adversarios Con eraa; quum enim Fruia elus erimen cuius non longe quaerendi auetorea erant, in Publicum proferret, et ipse a si rila Roaelum Oeelsum fateretur. ipse veluti digito duo Ro-aeios et ChrFaogonum designare vide.
latentia se a Metoribus ac tisatorem
deleetum, sed quaerentia, . quid inde. quid tum p . Sequitur responsio r