장음표시 사용
11쪽
ὰ majoribus iura suur, rario realdi m leti ; illud verum quidem est de origine cujuslibet latae legis, praesertim si illa antiqua sit, & monumenta historica illius aevi , quo
lata lex est, deficiant. Non tamen trahendum est in eum sensum,quasi non omnium legum latarum utilitas & noxa pro cuiusque remporis statu queat intelligi. Neque M ιαν- s porro est, quod nos turbent illa Neratij: a) Rationes eo-
- g hν rum , confluuuntur inquiri non oporter, alioquin multa ex
his qua certa se I, subvertentur. Agit enim ille de vulgi hominibus aut dei qui in foro versantur, quorum est vel saepe nulla, vel saltem prudentia quaedam δοιαπικῆ, quae illius laudem nullo modo attingit, cujus est in legum rationes inquirere , quaq; ut saltem aliqui priestent, ves antque videre, quid in civitate mutandum sit nec ne, interest cujuslibet civitatis. Deinde quoq;haec seculi Justibnianei genio magis erant accommodata , eratq; ex usu i lius absolutae monarchiae,ut pauci scirent quare quid cisti legibus constitutum, & quomodo illae se habere deberent. Eoq; studioseipse Iustinia in , inquit, Amplissimus atque Min prae, Clarissimus Dominus Praeses adminicula omnia , lo- ., luitur de his quae ad periectam legum interpretationem
erant necessaria,) parum abolevit ρ Orionilus constir ut ise, num concisis se οὐ curis disjunctisque fragmentis productis; partim incerta reddidi , sub antiquis librorum , auctorum, annorum g in ripitonitu . Arimis novis probra potesare ediaris emuniversum quos omnia notae rit amplius et rerum Agrimum censerio Aa. Alias vero & Politicam quandam iuris ac legum pro praesenti statu interpretationem haberi posse,& qui tali instructi sint prudentia nomothetica in qualibet civitate esse debere, docet passim Amplissimus at ii Clarissimus Da. Praesch & is quem supra laudavimus, Hoppe
12쪽
Hopperiis Iibro de Vera Jurisprudentia Tit 13. Fo . te quod inter alia multa de Hoppero isthoc narrat Melchior Adamus sa desumpta ex suffrido Petr hic adferre 93 1. V
fuerit operae pretium: Exqαν, inquit, L Mistius G1 δε- sa icteramiae Lovanienses conatus ejus,mox, delata honoraria juris pro- ' i l . . sese ne promoverunt: nusio statuto si pendio; ut doceret ex minimauromare publica. Hac reius tiberius potuit ab inveterane lar morum docendi eon erudine desinere, o ad puriorem et clerum juras tractandi rationem Maia juvenum revocare. V igitur plax sibiliorem re erat doctrinam Jam ; juris artem serrai urum pro es SM,Cr idcirco Digestorum parantia exor ι , Leonsequensiam ritulorum in Pandectis ratione selecta de Larati . . uod hactenus illic non inusitarum modo erat, sed separadoxum vi satur; qod Nero per esso , non modo Romani iuris auiorem Iustixianum , hominem fuisse pro . μου αναλβα βηπι, sed etiam jus imm in arto formam plane redi non possG. Caeterum quae Romanarum aut Germanici nostri Imperii legum , eadem in universum omnium legum latarum, statutorum , consuetudinumquet
est ratio. Ideoque etiam haec de definiti nostri genere pro instituto nostro sussiciant.
' U Hisce vero ita expeditis haud dissicile nobis erit ad definiti seu Nomothetices divisionem progredi. Divi- ditur namque, ut supra fere diximus, in Theoreticam, seu -.c o universalem, & Practicam vel quasi particularem , quae di- visio est non generis in species, sed totius in partes. Illa, quicquid cuique resp. circa ea de quibus lcges ferri poς
sunt, expediat, vel non, in universum considerat :& tam late patet, quam ipsa illa scientia, quae versatur circa id,
13쪽
tia & ex his mixtis rebusi'. specialior ea, quae pecul aris alicujus ex his status, & singularis sunt rei pubi ut G inaniae, Galliae, Angliae, Hispaniae &c. considerat, & non tam quid simpliciter in republ. iustum, quam quomodo
iustitia illa in singularem aliquam civitatem ni introducenda , exacte perpendit. De utraque propositium nobis est aliquid dicere , & hac quidcm concatenata orationis serie, ut conflat V circa qua versetur luesum fereudarum prudentia ζέ quσmodo, tu qua dirige ecausa, & denique quem in nem. Iis singulis partibus, quando ad specialiora deveniendum: subiiciemus nonnulla quae ad logum Imperij nostri Germanici constitutionem pertinent. Ineptum enim est foris evagari & ab . via cxteris .entibus imulta quaerere, domi vero per grinum cui. De. essu hospitem S: omnium rerum ignarum. μ) similiter Praesid in i stulte nimis prudentiae laudem af ectat, qui de singula- ibus plans securus in universalium sola coenitione sui, Mi. cerm. sistit & requiescit , Prudentia namque.vexi tur quid circa universalia, in is autem circa singularia. -Hi
stimum itaque, quemadmodum se aliis opifolin, et Aseri rexiori es fabro navali vorter materiam paratam es ad in aciendum laoneam quanto enim 'sa metim comparata
. fueris necesse esZ, quod ab arte escitur pulchrim esse , Oblico se stur, piori leg m suam propriams oporter adese ma- 'riam, quae si accommoda ala. Non enim ex quovis ligno fit Mercurius, nec quaelibet sorma rei p. cuilibet potest induci subjecto seu civili societati, ut nec unus abceus cuilibet ridi potest apt ri. . . I
14쪽
sene vivendi gratia, existens tamen bene vivendi a) Et si pquandoquidem in civitate neque vivere homine possint, ne i bene vivere, nisi certis ea legibus aut probis morum ' , instituti, gaudeat ut enim hoc universum naturae ordini, ita hominum quisque coetus ccrtis debet astringi legibus, uia porro leges in civitate & dc civitate conduntur hinc civitas inseparabile erit Nomothetices subjectum. Quare illam ex quibus juncta est attendere, & quemadmodum in alijs rebus, compositum ad incomposta de bemus resolvere. Ingentes enim hic oriri dissicultates & pro varia cujuslibet civitatis natura, sormam bonis legibus civitati inducendam discrepare, constat.
xit vero a simplicissimis ac primis reruna ordiar, at- tendenda primo est ipsa terra & sodi iri qualibet civitato natuta. Hujus siquidem vel vitio vel bonitate contimgis , ut civitas illud suum io ἰυ lis vel ex toto, vel ex pa te consequatur. Quanquam & illud contingere posset . quod civitas talem regionis sit sortita situm, ut in civit te degentes vix vivere, multo minus bene & liberaliter Vivere possint. Quale quid de illa civitate assi are licet, quam natura in eas loci damnavit dissicultates, ut neque sibi sussciat ob aeris & soli rigorem, neque alia
unde, quae opus habet, queat asportare. Saepius tamen illud fit, quod naturae quidem beni nitas multas civita- i mres haud destituat: eo iplo tamen sibi ipsis desint, quod i gibus , faederibus & pactis sunt enim di haec quoque deges quaedam, & vim legis habent, ita ut ouisu Ea pactio verrio, is leges ipso rosere viueatur ibi aut, s. alijs vae huc pertinent minu recte sint compositae.
15쪽
XI. In Germania,squidem de rebus quoque nostris quic quam dicere nobis est propositum, ut sese haec res habeat, in universum ita apparet , quod in legumlatorum culpa peccaretur nihil quicquam eorum , quae iaciant ad vitam in rerum suiscientia & virtutum exercitio degen dam, nobis deesse, possimus merito gaudere. Constat enim quod ,cum olim sylvis horrida , paludibus faeda, ac incolis undique sera fuerit, urbes quoque & junctas de core sedes vix ante seculum V. habitavehit nullas, hodie tamen postquam moratiorum hominum labor acindustria accessit, oppidis passim facta sit insignis; nemoribus quoque . quibus immensis tegebatur , ad usum decusque castigatis , nihil quicquam deneget; quin etiam cum ditissimis terris fertilitate possit certare. Naturae igitur beneficio hoc fit, ut nostris alendis regionis divitiae sufficere possint: quanquam intemperantia & animus rebus suis plus ultra appetens hoc faciat quod ad vitam plus quam liberaliter degendam, luxuque diffluentem multa ab exteris mutuari & importare necesse habeamus. Quae si legibus ac probis institutis, quantum quidem fieri posset, vetarentur , esset quod rebus nostris merito gratularemur. Quanquam autem ita Germania sibi susscere possit , non tamen idem usu venit in singulis Germaniae provinciis. Quare cum haud ita facile quis toti reip. nostrae corpori praeficiatur , diligenter quisque viderit cumprimis, ut sesehaec res habeat in ea rep. cui quondam operam locabit. XII. Postquam autem Legumlatori constat, quid quaeque terra producat, quid sare recuset, superest ut oecon
16쪽
micas subducat rationes,ac non solum utjuste & suo termpore quaeque proveniant, sed etiam quae sussciant suis alendis,quaeque possint exportari,probe perspiciat, ut cum ijs populis , qui vel descientia suggerere vel abundantia
recipere queant sani pacta conventionesque. Dus siqui dem sunt hominum genera apud quos ne offendor cives pro- vivendum ea, qui 'tentiores pura, ct ad x ad comine cia 2 quae modo diximu1 urale . sis. φρ
i Ea igitur quae necessaria desunt a vicinis sunt petenda , quae abundant vicissim sunt exportanda. Eadem alia lege , si infelicius proveniant, ne exportentur vetari debent, ne alijs ministrent, domi vero rerum omnium egeni minus habeant unde, vivant. Quae ipsa fuit ratio, quod superiori anno in dioecesi Magd urgensi, alibique passim , cum frugum inopia metueretur , ne quicquam exportaretur , lege caveri potuerit. Dicitur vernacu
XIV. Ex hisce porro conlatratio vectigalium,qua indicuntur exportandis & importandis; & tributorum quae respectum habent ad ea, tuaequis'; possidet.inrisq; ditaturi aerarium publicum. Opsu vero eis civitatu N pecuuia se 'modi miis i in Aenaea, quemadmodum domui magis aurem, ut inquit Aristoteles. Sines cunia enim publica Mi. pol. neqi legationes obiri,neq; exercitus conscribi,neq; moenia restaurari, breviter neq; quae sunt honesta, neq; quae sunt necessaria in rep. opera possimi plene peragi. Quare nonnulli, qui operam dant reip., curant tantum haec, m l, aptum esse resp. gerendae putant, qui vias noverit pecunia
parandae. Sed inique ij quide se gerunt,quia omnibus acti.
17쪽
onibus i nem statuunt divitias,eaq; in infinitum expetunt, quae instrumenti vicem esse debebant ; definita liquidem oportet cuilibet rei sua esse instrumenta, ut architecto aelabro navali. Deinde accurate ea sunt distinguenda, quae ad. nomotheticen per se pertinent ab iis quae sunt per accidensiquomodo & oeconomica nihil ad hanc per tinent,nisi tantum ca ratione, qua virtutem partis respi
Sed de vectigalibus ut & aerario reip. probe instituen, do sub praesidio Amplissimi atque Clarissimi Dia. Praesidis jam tum doctissimis aliquot propositis thesibus seorsinae est actum. Illud addo,quod in Imperio nostro non tan tum non habeamus aerarium publicum, sed&difficulter viam hoc rerum satu apparere , unde justum & satis instructum aerarium possit parari , quandoquidem res nostrae multum sunt accisae. Vectigalia enim nulla ha bet Imperium. Bona publica & seuda imperij quari. et olim non tam cum vita exspirabant quam ad certum,ii A. tui. vitae tempus usus ructuarium in modum vasallo concedo
la' bῆntur, c indet facta sunt perpetua , quaeque suis Prin
m inu,a. cipibus, Comitibus&c. propria ac haereditaria. Quare b)Rec se ea sorte solae reip. nostrae erunt divitiae, quae singuli Ordbru' i yς nes, postquam in plenis Comitiis ita est decretum, contri
buunt, die Pinc cur diruit antage ii tho huisse.
tentori nil Deferuntur autem tributa non in aerarium , scd ab ordibilibus destinato usui aut statim dicantur, aut saltem a sit Lib., gulis Ordinibus vela singulis circulis ib &. circulo . rum deputatis in destinatis ad hanc rem urbibus, dentdgilaticia & accipiuntur, &asservantur, donec in cecimi 'hen tum usum impendantur iuch ut ita quoque Palatinus
18쪽
Rheni inter Oriciales Imperii Aichithesaurarii nomen
.habeat inane r quemadmodum & caeteri Imperij OG ficiales veteris Maiestatis titulos gerunt. Illud vero arbitror , ex nostro hoc tenui vectigali detractis sumptibus cupiditatis uti quid redundare potuisse, quan vis tamen, num hodieque, cum bellum quod moliuntur Turcicum paratam velit esse ingentem pecuniae vim, idem usu venire possit, haud dixerim. Illud constat quod opulentiores fiant non ij modo, qui ad opes aliquid addunt , sed ij quoque , qui de sumptibus detrahunt. Qua ratione exquisite praecipit Philosophus noster 1 a Pri '',
mum n e vor ere, quantum ex ouas reci capto, ut si uid praetermittitur, addatur e si quo minus,quam star es ,ex re aliqua percipitur, augearur. Deinde cognosci delere sumptin quo se trivi in , ut se quo supervacaneus eis tost , γήι jus major,mmnatur.
Deprimo prudentia legislatoriae subjecto, h. e. qu modo circa ipsam rci p. regionem ejusdemque qualitates versetur , prope diximus', unum illud addiderimus: quod situm & custodiam cujuslibet regionis spectat. Pessime enim se haberet ea regio, quae omnibus quidem x bus difflueret, exterorum tamen Sc potentiorum injuriis cis ius adeo esset exposita , ut illo Poetae b versu opum sua- εα et
rum dissuentiae tandem parentare necesse haberet: DP . Post aliquor mea regna videns mirabor,aristo: Πω haec tam cul a novalia miles habebit' Barbarus haurietes ' quesico eximus agros'
Quare oportet regionem ita esse constitutam, ut ad utra. que S pacis belli negotia sese recte habeat , ita ut in ea C α viveta
19쪽
viventes perspectas habeant rationes, quomodo non tabuli in otio pol sint res acquirere, sed & easdem belli lcni pore ab externa vi tueri.
Ad stum autem & custodiam regionis quod attinet, praestat cumprimis si natura loci probe it munita adeoque montibus fluviisq; variis intercisa & interrupta, quo nempe fit ut hostibus dissicilis sit ad irrumpendii ipsis vero prona ad exeundum. Hinc est quod Tacitus interGer- inaniae laudes hoc primo loco recenset: Germania omnis a Gasis, Rhalios o Pannoniis Rheno es Doubio flumio,
bus . . Sarmatis Daciaque mutua meru or montibus sep ratur. Mare autem praeter quod commodam commerciis praebeat navigationem & alias multas utilitates pra t. x .. si , iecuritatem quoque affert regioni, & efficit ut facilis νουon. d. st ad auxilia mittenda & recipienda. Deinde ei. qui
Wy- Ai imperium maris habet, paren uas mari ad centia; oppi se si propter merum parent, sin arvula nurer μνώ. tirarem.v Ese est enim Vpidum exi non opist aliquid inu porrWiaar exportari; νου no et nisi rear iis , qui maris 'restarem habent.. ne qui Eominantur mari his taeet fio re, qua terra dominami u non licet: no unquam terram v stare te nitorum. Licer enim appellire ubi hastes vel nulli suntvel pauci; quod se hostes adveniret et cos. Us nai bus solet ere, is hoc qui facit , minori in dissicultare ea; quam quisuccurru. Tum aurem in mari imperanulus licet a suis ibin quamlibet longeτ vigare , cum rora dominauribus non licearsos es itinere plurium Herum egredi. Nam ct raris itinera sunt, O commeatus Aetioru remporis haberi nequis Pedi ι vadenti si peditas quidem iter seriori Vt per po in v ιν - os pugnando vicen o HI. A navigarii
20쪽
vigori cicer,s quo erus perior excensium cere In iu- serior ejus terram devitare ac praeternavigare, donec ad pacoram regionem aut inferioresse ferveniar. Ut autem hae exta communione cum mari profluunt utilitates, ita quoque haec ipsa res incommodis non caret. Primum enim eo modo quo facilis via est ad erumpendum, ita hosti quoque commoda est ad irrumpendum. Deinde observare est eos, qui ad mare habitant semper vitiis clia deteriores quam cos, qui in continenti agrum colunt. Partim Onima peregrinis peregrinos mores ac multum vitiorum
attrahunt . partim ipsit , cum tales regiones terrae proventibus plerumque minus sintdivites, fraudibus assuescunt, audacisque conatus moliminibus inopiae suae laborant, siccurrere. Quare Plato in libris de rep. fugiendum omnino mare censet preinde ac improbitatis magistrum. Nam ab eo remotissimos optimθ adna inistraturos remp. & juxta illud minime habitaturos. Rectius tamen Philos phus noster monet, non tam incommoda quam quae a re affert commoda, spectari debere, utpote si aliquid ρ' detrimenti est eavere sum factae sit seribus, Vendendo ac in tendo, quos nonoporter, ac quos permisceri opora es iste se. X I IX. Quamvis autem harum utilitatum prope materest ipsa natu ra,tanae Legislatoris opera accedat nectae est quae iis prudenter uti & quae aliorum incuria sorsan nestigiantur optimis legimus corrigere noverit. Quare porro si quae minus natura loci regio sit munita, eam arcib*,ac munimen- ri aliis , arte factis circumvallat& ad verius vim externa tuta reddat oportet . Deinde, ut praecipit optimus magister Aristoteles ό noverit si quomodo regio cu iam b in o. svisi prodianorum militium numenu cujus genem sis F