장음표시 사용
511쪽
dus est, ut secum sedula nauare Velint opera. illi audie desiperdiscedo, hic vero in docedo. Dispositio rationis. VIII. ATtentionem arci magnitudine& utilitate, quaeque ad omnes pertineat scilicet animi quide est cu nobis ipsis cognitio' adiecta beneuolentia,comparat. Digressiunculam
per praesumptione subi jcit, qua suam , de animo trainatione a phi sic distinguit. Rei expositio sequitur breuis,cu docilitate.Partitio deinde fit animorum in ratione utentes rationis expertes. tum rationis expertium, ali vegetatiui, alij sensitu dicuntur cuius prioris triplicem constituit facultatem,nutriendi, augendiri pio creandi. Posterioris duas vires facit, apprehendendi, , tilia appetendi, molestaque fugi edi. Apprehesione deinde sub diuidit, insensum mphantasiam sensus quid em - .eiant in apprehendendo, explicat. Tu quid sit
phantasii, eamque cum sensu penes apprehensionem comparat, brutisque inesse docet. Animae senstiuae tacultatem,quae in appetendo aut fugiet do est,exponit: Cuius duas partes secit,iram concupiscentiam, tum docet quo pacto laetitia, moeror,cupiditas,& metus, be-s ijs conueniant. Quet rationis expertes sint,si
512쪽
anilium facultatum diuisone,ex ipse Aristotele, edocet tum per correctionem quanda, eas facultates ,rationis quodammodo esse participes, ostendit. Demum ad eam animi parte,quae cum ratione est, delabitur:quam in duo men-bra partitur , voluntatem & eleelionem , quae
appetitionis sunt. Cognitionis vero tres sunt facultates, opinio, cog itatio, intelligentia , ex quibus, per varias comparationes,tum sapientiae, cui scietiae originet elicit,Iγeinceps ipsius prudentis origine, suini cu lauda titulis,explicat. Opioni oriae naturae explicatio sequitur, quam virtutis nomine exorti ad id bona, era , Ac ne cessaria sit idem in prudentia videre est. Con- cludit anace phaleos, per depressionem oratoriam, ut solet,aud tores, quos interim commendat, hortatur , tum a rei dignitate , praestantia, elegautia Deruditione, recte generalisollici),maximis pollicitationi b.ine imponCf.
Exordium ex praesuptione incipit , cui res po
det, ratione reddens repetitis studi j inter missi, inteIea, praemiis studiorum suoru dista cursia attentionem sibi dicturo, postulat. Nuda est suorum studioru narratio, per gradatione.
Tum quod inchoatum, iuris eluilis studiu, re
513쪽
tardata erit, edocet. Demum quo pacto illud aflmaturitatem deduxerit, atque suum erga iuris Prudentia animum , eleganti sim ilitudine, declarat Tande de suo instituto dicit. Proleps: minterea mouet, cui respondet docetis non esse inutile, aut inuidio tu, alias attes docuisse priusquam ad viis rudentiam ventum fuerit, veterum praesertim eorumque doctissimorum testimoniis Hanc auten veluti praelectionem n5 abs tutam orationem, postulata attentione,
Dispos Orationis X. CV intermissam docendi prouincia lubeat.
exponit,no quidem consulto, unde a c5muni a xlomate orditur,nullam esse necessaria ide futuris as sertionem, cu decreuisset priuatis studiis, ex otio quod Cardinalis errarjensiis liberalitate permissum, est incumbere.Intermis sum repetit igitur profitendi munus, ex Cardinalium authoritate, cum tacita sui comendas tione quod caeteris pretiatus fuerit, licet correctione modesta postea latur. Quamobre on a die studium Nollicitudine pro hietur in erudienda sibi sim tua iuuentute,orationasque traia
latione a Cardinalibys ad iuuentutem ipsigna, hane veluti praefaciunculam concludit.
514쪽
Ddpositio Orationis xa: IN pro te nato su una institutum ab utilitate
amethodica facilitate commendat, de pressionem subiungens oratoriam ad arrogantia vitandam, non tamen ca omissa methodo quain uno quouue professore requirit parata attentione exponit de quibus sit dicturus. Quod si toto fefforis officita quibusque rebus continea- Lur, enarrat. Quod ut conrirmet,a dessimili ratiocinatur, quod Iuris Cinclis professores,nu- quam veram profitendi rationem sint consequuti . falsae scilicet pro veris docendo, ignoratione utiquitatis, maligno contradicendis adi , a re proposita item aliena maxime δε liuet a confuse Sc obscure tractando quae maxime amplificat , ratione veritatis . iis nisati s xcru,quae docentur,cum materia subia , Mordidis, miris quem modis extolliti Peripica zM 4 sexum. Intermiscet obiectionem Aee egautia sermonis, in Iure Civili profitendo seruanda,cui respondet, ex diuersa docendi .scribendi ratione. Demum obicistioni cuidar spondet, quam mouerat. Tandem coclusonis loco pollicens se datur u opera ut quae in vero
professore requiruntur, sua diligentia consequa
515쪽
SE ad dicenduna,pro ingeni est entatione,ab
amicis conpulsum fuisse, beneuolentiam, captans a sua persona , ostendit. Dicit igitur, sed accommodate ad id quod est docturus,scilicet de iudicandi munere. Primum, narrationis caput est de aut horitate iudicum,quam a salate aut ruina Reipublicae,consarmat tum a fine cCngregandaria ciuitatum, a creatione Regum priscorum,qnos iudicaste exemplis enumerat. Deinceps quales esse debeant iudices,eorundem unus A quibus finibus circumsci ibatur,eX-plicat. Altera pars est de deligendis Iudicibus, quid in iisdem requiratur, scilicet probitas, ias matura, census addit etia quae in iudieando obseruandari fugienda, qua per locos communes amplificat, demum ut sese gerere debeat in iudicando. Epilogum conficit per enumerationem atque obsecrationem , quod non ad reipiam quam primum e X plicandam se conuerterit, quod enim egit, amicorum precibus egit. Dispositio Orationis 13. RAtionem mutati instituti , per anticipa tionem, in prooemio exponit,beneuol tia captans a persona Cardinalium di bane ad G quam
516쪽
quam reuocatus est, docendi prouinciam a simili ana plificans: ac eloquentia professionis munus , certis finibus per similitudinem quandam defiuit: attentosque reddit auditores, quod novulgarem eloquentiam , ut quidam scioli, pro- fellurus sit. Narrationis loco circumforaneam Eloquentiam describit, eiusmodi eloquetis ele ganti prosopopeia,queque Philosophiae, Histoxiae, poeseos lingua denique Graecae, ignarum fingit otio te qui in quadrandis,componendisve ex vocibus Ciceronianis, periodis bium intentus sit. Quis autem vere eloquens sit, l5ge aliter explicat , eius collatione facta una dialectico , penes vi ciuicuiusque horu, pugna di instrumenta. Concludit, per solitas obeundi muneris pollicitationes.
Dispositio Orationis P . Exordium causae cardinem complectitur,&a rei ipsius elatione, susq; depressione, bene
uolum a tisiatumque reddit auditorem correctionem addit, mallens de litterarum laudibus quam contrari diceres, tum expolita rei ipsius tractanda dissicultate , attentionem parat, argumentoque a minore ad maius litteras celebrandas esse probat,beneuolentia insupera loco ipso captat. Pi ima laudum capita, ab Epithetis
517쪽
thetis tribuuntur ipsus artibus, quid educuntur. Deinde confert artiti studia cli aliis vivendtan .stitutis: Primus: quidem institutum, tanquam rei priuata S publicae inutile, respuit . Deinceps confert agri culturam S mercaturam cum litterarum studus, priori humanitatem anteponit ex subi ni praestantia posteriore post ponit tanquam sordidami periculosam Picturae cstauuariae . eponit, ob diuturnitatem 5 amplitudine. Postremo cum re militari confert, litterarum studia praeponit,quod quietiora, minus periculosa,omnique tempore pacisin belli reipublicae pernecessaria. In tu per quantum ad fottunae bona comparanda vixi uiniit litteratu studiis,in quibustibet arcibus, ex ipsorum litteratorum exemplis,demonstrat dicit etiam aesplendore illarum unicuique communi cu latidum amplificatione. Concludit per anace pila leo sim,tumque ad litteras ana plectendas auditores hortatur.
PEQ comparationem set ditur, a peculiari Mniniori gaudio Franscisciri exii 4 et .ctione,quibusve de caussis, quas hic amplificat:
iam beneuolentia a sua persona capi ita, Pon ifici gratulatur, cuῖusdis;uitatem, argumen in
518쪽
minori ad maius,tum a supplicationibus, quae dueligeretur fiebant, elevat: addita ipsius Porificis laude varijs Oratorum coloribus intertexta.Deinde exhortatur Potificem,ad haereses, radicitus,euellendas , Opportunitatemque ipsam,ex teporis collatione, cuia perioribus, isummo Principum Christianorum, praesertim Francisc. 2. studio colligit: cuius magnitudine cςteris prit cellere,ium maiorum excplo, cum ordine, quem inter Principes Christianos seruat, differit. Pontificem :mdem,ad conciliuconuocandum hortatur, tum& nomine Francisci x. obsequium Christianum prς stat. Demu Pontificem ad Regnum Gallicum amplexandum,trib praesertim de cauisis,eXcitat. Oratio- in demum finem imponens eandem obedien riam, pro Regno Scotiae praestat. Dispositio rationis a s.
AB insinuatione rationis initium ducit, quod scilicet tardius qua par sit ad P. M.
Oratores miserint Antonius exin Ioanna Nauartae Regina, mira cXculatione utens to
tam suspicionis causam , ab optima , de P. M. cocepta opinione remouet Deinde redditi obsequi formulam exponit. Elegant subnectit praeteritionem laudu, ipsorum Principu,quo
519쪽
xum optimam, erga Romanam Eccletiam,YO-luntatem, maiorum ipsoru exemplis comon strat. Primum D. Ludovici, a quo origine tra-hut,deinde Ludovici Hutini, Philippi Eburonici, Theobalis Campania comitis denique Sancti ter iij, cuius victoriam ex Sarracenis
partam, summa cum amplificatione,c Omme morat, inter haec exposita insigniu, Regu Nauatrae ratione.Tandem conuersa, ad , ad sumuPontificem oratione ad commodum publicuEcclesiae, hortatur, suique muneris meminerit,1 ubie ista obedientia formula, qua Orationem claudit.
Dispositio Orationis 17. BEneuolentiam, a sui ipsus extenuatione,
captat: parat etiam attentionem edi positione eoru de quibus sit dicturus beneuolentiam item a persona P. . sibi comparat Attentionis altera pars , ex rei magnit adine dc difficultate desumpta est: Narrationa inchoata pietate religione ipsius Gentis francicae, tum Regum plurimor exempla, ea in re , re
censentur.Vt Clodo uelin Chil deberti filii, in Arrianos odio,Dagoberti, in religionis Christianaelo si ibus persequendis, Caroli Mart cili, ex amplissimis de fidei Christi an hostib. xi
520쪽
ctorijs reportatis , Pipim te' a in Caroli Magni, in Pontificibus,ex Longobardica Tyrannide ereptis , Ecclesiaque Romana dilata in fide Christiana amplificata. Altera pars commendationis,inexplica dis laudii tu ulis, quibus summi Pontifices, Galloria Reges ornauerunt, tota posita est optima , de ipso Carolo spem habenda ex ij ipsis , praesertimque matris instἰtutione,colligit. Digreditur miserrimos bellorum ciuilium Galliae motus,cia collatione bellota externoru , cum his domesti cis . optim hinc bonis omnibus, huius belli, auguratur eXitum e perditorum Albigensinini elici ruina, quam historiam cum praesenti inter se confert. Demi: m legatione comendata fersona ipsa.Tandem obedientia Regis nomine exponit, qua Orationem absoluit.
Dispositio Orationis XVIII. PII J M. e lactionem dilatando,ansam dicendi,de Sisis mundo Poloniae Rege, arriapta non omisi beneuolentia a .persona Pontificis captata. Amplificat autem,per similitudinem,nuncij, ipsius electionis,amplitudinem, attentionem parans ab exposui oneret, de qua dicturus te postulata a P. M. exiebus ipsis,