De capella regis utriusque Siciliæ et aliorum principum liber unus auctore Josepho Carafa c.r

321쪽

I Iursatum suum me dimes istere sabiliri , ct ut liberos turi

utriusque xur quibus spersonis maremonDIDer taleas copulare , etiam quarto a vatis, iurensanguinisansgradu invicem se contingat , dummodo aliquod canonicum non ob sat , auctoritate sibi praesentium duximus indulgendum s. Nulia ergo cte. Datum Fuerbi vi II. Idus Novemb. anno III.

Nunc de ordine agendum est , quo in Aulis Principunt , ill

rum conjugia celebrantur. II. Constat ex monumentis a Dumontio, 3 Rossuetio prolatis in Caeremoniali Imperii lib. I. cap. a. Ameriliari uin

Romani Pontificis anno I 673. nuptias benedixisse Leopoldi Imperatoris & Claudia: Felicitat Austriacat in Ecclesia Iesu itarum Graeiacensi et Episcopum vero Rhegiensem anno nuptialem benedictionem Josepho Regi Romanorum ,& illelminae Amaliae de Luneiargo in Capella Palatina Ducis Mutinensium contulisse: Cardinalem denique de Saxe-Zeiis anno I o8. in Schombrunensi Ecclesia Sanctae Mariae de Hil-Zingensacro eodem functum esse ministerio in coniugio Caroli Regis Romanorum, & Elisabellae Cristina de Wolsembulet , quae deinde Barcinonem adiens, ubi Carolus conjux morabatur, rursuin benedictione Ecclesiae donata est in Cathedrali Barei-nonensi. At Maria Teresia Caroli UI. Imperatoris filia d sponsata fuit Franciseo II. Duci Lotharingiae in Imperiali Ecclesii a Viennensi Augustinianorum Discalceatorum, die II. Februarii, anno i 7 36. hoc quidem ritu. Ad vesperam illius diei, Imperator cum univers. Aulico comitatu, sponsa media inter Iniperatricem Amaliam de Luneburgo Iosephi Imperatoris viduam , & Elisabetham de Wolsembutei Caroli ULeonjugem, ad Ecclesiam accessere ; ad cujus sores ab Apocrisiario Pontificio Crux illis est exhibita, ut eam oscularentur. Tum primo quidem ad Saeellum Sanctae Mariae Lauretanae docantatis Litaniis, mox ad Aram principem , sedentibus Imperiatore , Imperatricibus, & sponsis, lectae sunt a Parocho Aulae Imperialis litterae Pontificiae: iisque lectis, consueto Eccletiae ritu, Apocrisiarius Pontificius sponsos matrimonii vin culo coniunxit; tamdemque Hymno gratiarum actionis lemniter a Musicis Aulae Imperialis decantato, absoluta est cae- P p a remo-

322쪽

3oo remonia. Sequenti vero die, ImUrator, Imperatrices, eoniugesque ad eamdem Imperialem Ecclesiam rediere , ut Sacroadessent, quod ab eodem Apocritiario Pontificio peractum est, assistentibus Parocho , & Capellanis omnibus Aulicis: dictoque Hymno Gloria in excelsis, Psalmum Beati omnes modis mulieis Cantores Aulae Imperialis subjunxerunt. Ad oblationem, uterque conjux, noxis ad Altare genibus, osculata sacra Patena ab Antistite porrecta , nummos quosdam , aureos obtulit. Ad orationem Dominicam , rursus accessere ad Altare, Antistesque super eos recitavit consuetam Ecclesiae orationem. Tandem ad Missae finem, denuo Altare adeu

tibus , recitata est ab Antistite oratio Deus Abraham conjugesque adsperiit aqua benedicta . IIL Deseribit Gothosi edus in Caeremoniali Galliae ordinem, quo inita fuere conjugia anno I 338. Francisci DeIphini filii Henrici II. Galliae Regis, cum Maria Stuarda Motorum Regina; & eodem anno, Claudiae ejusdem Regis filiae, eum Carolo II. Duce Lot 'ringiae; tum anno II 39. hetliae pariter Henrici II. miae, cum Philippo V. Hispaniae Rege; & anno III a. Henrici IH Galliae Regis, cum Margarita irore Caroli IX. itidem Regis Francorum. Regias hosce nuptias Cardinalis Borbonius Pontificalibus indutus in gnibus conciliavit ad valvas Ecclesiae metropolitanae Parisiensis, excitato ibi amplo, &sublimi tabulato ad acram caer moniam peragendam , qua finita conjuges, Rex, cum ma gno Principum, Praesulum, oratorum , atque Aulicorum comitatu Ecclesiam ingressi, Sacro adfuerunt celebrato ab Episcopo Parisiensi, dum interim Feciales, projectis in populum

nummis, pluries acclamarent Large . Nunc vero plerum

que in Capella Palatina, Regia conjugia a Magno Eleemosynario benedicuntur, qui idem in cubietalo Regis adelli let sponsalibus Regiis conciliandis. Ita in Capella Palatina Ue saliarum, anno r697. Cardinalis Coistinus Primus Eleem synarius Regis benedixit Philippi Borbonii Ducis Burgundiae, Ludovici XIV. filii, cum Maria Adelaida Sabauda nuptias. Ibi deii anno I 68 . a Cardinali Buillonio Magno Eleemosy nario Anna filia Ducis Aurelianensium nupta est Victorio

323쪽

ῖo IAmedeo Dues Sabaudiae , cujus vices agebat unus e Regiae stirpis Principibus. Ibi etiam , anno I 698. Cardinalis Coistinus Primus Eleemosynarius sacruin egit ministerium, ut Leo-poldi I. Ducis Lotharingiae , & Cariottae Elisabethat Aurelianentis matrimonium conciliaret . Maria Ludovica filia Dueis Aureli mentium nuptii Carolo II. Hispaniae Regi, anno i 679. in Capella Palatina Fontis-bellaquei, Cardinali Bullionio Magno Eleemosynario sacris operante , qui primum benedixit anulum, tum tredecim nummos donandos sponis , deinde Sacrum celebravit. Evangelii, & pacis osculum Episcopus Aurelianentis, Primus Eleemosynarius una cum Episcopo, qui ministrabat Antistiti Sacrum iacienti, praebuere Regi, Reginae Galliae, & Reginae Hispaniae. Absoluto Sacro, accepta benedictione , osculatis sacris Corporalibus, sublignato libro, ubi reconsentur inita conjugia, juratum fuit a Rege foedus No. viomagi firmatum cum Hispanis, ultimo decantatus est Hymnus gratiarum actionis. Verum Ludovicus XIV. nuptii Mariae Terellae, filiae Hispaniae Regis in Eccletia S. Joannis de Lug , quo se contulerat, ut conjugi ex Hispania venienti occurreret . S icro sunctus est ministerio Episcopus Bajonensis atque Cardinalis Magarinus vices agens Magni Eleemosynarii exhibuit Regi ad Liturgiam Evangeliorum librum, de osculum pacis. Quandoque tamen Regum Galliae conjugia alibi per procuratorem celebrantur , sed ubi Regalis conjux Galliam, Regemque conjugem adierit, rursum precibus , & benedictione Ecclesiae sanctificantur. Nam ex Gothosredo in Caeremoniali Galliae constat, Elisabetham filiam Maximiliani II. Imperatoris, anno IIIo. in Cathedrali Spirensi ab Archiepisse m Moguntino desponsatam Carolo IX. Galliae Regi; de Ma-r am Mediceam anno I 6 . Florentiae, a Cardinali Aldobrandino Legato Pontificio desponsatam Henrico IV. Galliae Regi, deinde in Gallia, simul cum conjuge, audita Liturgia, henedictionem nuptialem accepisse . Eodem modo res se habuit

in nuptiis gloriolissimi Regis Ludovici XU. & Mariae Lensainski filiae Stanislai Regis, quas destribunt Dumontius, &Rossuetius in Geremoniali Galliae. Siquidem primo in Cath drali Argentoratensi , die II. Augusti, anno IIa I. Cardi

324쪽

narius hasce nuptias conciliavit, anulum benedixit, atque tredecim nummos juxta morem Gallorum, vices Regis agente Duce Aurelianensium. Postquam vero Regina ad Fontem-bellaqueum pervenit , nuptialem benedustionem accepere Regales

conjuges in Capella Palatina ab eodem Magno Eleemosynario,& hoc quidem ritu. Capellam Palatinam Regales conjuges, prae eunte universo Aulico comitatu , ingressi , Solium conscenderunt, ibique procubuerunt in genua ; prope eos aderant Principes Regiae stirpis, Magnates Regni, & Matronae Aulicae, adhaerebat Regi ejus Coniessarius: prope Aram aderant omnes Eleemosynarii Resii, & primo inter eos loco Episcopus Metensis Primus Eleemosynarius. Tum Magnus Eleemosynarius Pontificalibus indutus ornamentis , medius inter Episcopos Suesionensem, & Vivariensem, qui Diaconi, & Subdiaconi munere fungebantur, e Sacrario progressus ad Altare, salutatisque Altari, Rege, & Resina, conscendit supremum Altaris gradum, stetitque versus ad Regem. Adhaec Regales conjuges , monente Magno caeremoniarum Praefecto, ad Altare accesserunt, comitantibus eos Principibus Regiae stirpis . Ubi

brevem ad eosilem habuit concionem, tum bene, si 'ionem contulit nuptialem. Quo isto, reversi sint ad Solium, flexisque genibus, illuc una cum Ministris accessit Antistes, ut Repales coniuges adspergeret aqua benedicta. Inde sacrum solemni ritu inchoavit ὸ te stoque Evangelio, Episcopus Suessonensis , qui Diaconum agebat, sacrum Codicem primo Celebranti, do inde una cum Episcopo Metensi Primo Eleemosynario praebuit Regi deosculandunt. Ad offertorium Rex primum, deinde Regina, flexis ad Altare genibus, singuli obtulere cereum, cui affixi erant viginti aurei nummi, vulgo LMEI ; ει quidem cereum Regis Prinreps Regiae stirpis, cereum RUinae Matrona pariter Regiae stirpis detulerint. Dicta oratione Domini-

ea, Regales coniuges, monente caeremoniamin Praesecto , rur

sum ad Altare procubuerunt, & dum ab Antistite consuetae r citabantur preces ad benedicendas nuptias, Episcopus Metensis Primus Eleemosynatius Regis, & Episeopus Forojuliensis Magnus Eleemosynarius Reginae sulciebant velum super conjuges

325쪽

ges expansuan . Nam spectat ad Regios Eleemosynarios id munus in Regiis conjugiis; uti in nuptiis Ludovici XIV. ab Episcopo Lingonensi , & alio Eleemosynario; & in nuptiis Delphini illius filii cuin Maria Uuctoria Bavara , anno I 68 o. ab Episcopis Aurelianensi , dc Condon enli ὁ & in aliis Regiis conjugiis iactuna legitur apud Dumontiuin, & Rossuetiuna. Pacem ad Liturgiam praebuere Regiis spontis Episcopus Uivariensis Subdiaconoen agens , & Episcopus Metensis Primus Eleemosynarius. Peracto Sacro, Antistes adspersit conjuges sacra aqua, eosdem donavit benedictione , tum sacra Corporalia illis obtulit deosculanda. Mox ad eos Solio infidentes a cessit Parochus Fontisbellaquei librum deserens , ubi inita conjugia recensentur: hunc vero librum Magnus Eleemosynarius,& calamum spontis porrexit, ut manu sua subsignarent: post Regem, & Reginam, omnes Principes Regiae stirpis substignarunt, praebente eis calamum uno ex Regiis Eleemosynariis. Dum vero haec agerentur, distribuebantur a Fecialibus in populum numisinata . Tandem habita ab Antistite brevi concione, decantatus est Hymnus gratiarum actionis a Cantoribus Capellar Regalis. Itaque io Aula Regum Galliae, primum Sponsalia in cubiculo Regis contrahuntur praesente Magno Elee. mosynario, tum in Capella Palatina ab eodem Pontificalibus

induto ornamentis Sacrum celebratur, anulus, & tredecim ,

aurei nummi benedicuntur sponsae concedendi; & nuptialis benedictio administratur λ Regales conjuges cereis affixos aureos nummos offerunt Antistiti, velo teguntur a duobus Eleemosynariis expansis, librum conjugatorum stubsignant, & a Fecialibus numismata distribuuntur . Illud notandum est, Parochum nempe Uersaliarum , vel Fontisbellaquei , aut illius loci, in quo hujusnodi Regia conjugia celebrantur , adesse stola Sacerdotali indutum, et ii in Capella Palatina, & a Magno Eleemosynario secrum agatur ministerium, uti reserunt in Caeremoniali Galliae lib. a. cap. 3. Dumontius, & Rossuetius. Et id quidem antea inulitatum , tunc primum obtinuit, cum in Capel-Ia Palatina Parilienti, anno 16 I. Cardinalis Richielius neptem suam Ludovico Borbonio desponsavit; veritus, ne ipsis

e vivis sublato , hujusmodi matrimonium irritum fieret praetex-

326쪽

tu aliquo , eo praesertim , quod sine praesentia Paroelii iuxta

Tridentini decreta suisset celebratum. Hinc Parochum loci praesentem voluit sacrae ceremoniae, etsi antea nulla fuisset Pseroelio jurisdictio in Capella Resis: exinde ille ni H invaluit , ut frustra Cardinalis Antonius Barberinus Magnus Eleemosyn rius illi abrogando operam dederit. Mos vero ille benedicendi tredecim aureos nummos simul eum anulo , qui sponsie a sponse conceduntur, vetustissimam habet originem. Nam antiqui Galli per solidum & denarium secundum Legem Salicam

sponsalia celebrabant. Hi ne apud Fredegarium cap. I 8. de misi sis ad Gundebat dum Burgundionum Regem pro petenda Chl doveo Regi Cloti lde uxore legitur: D II oferentnsolidum ct denarium, ut mos erat Franeorum , eam partibus Chlorinvia des mant. Et Martene testis est, adhuc pluribus in locis superesse vestigium antiquae hujus consuetudinis, ubi sponsus contrahendo matrimonium aliquam pecuniae summam sponsae tribuit ; atque in Rituali Remensi anno l38 I. praescribi, ut Sacerdos anulum benedicturus, tredecim postulet denarios, quorum tres concedebantur sponsae, simul cum anulo, in signum traditi ei dominii eorporis, & bonorum s nsii, reliqui vero decem Sacerdoti donabantur. Addit, denarios illos, non ex quavis communi moneta assumtos, sed ad hunc sinsularem usum praesertim eusos fuisse .

IU. In Aula Regum Hispaniae Magnum Capellanum, vel . per se, vel per alium, Regalibus nuptiis benedictionem Ecclesiae impendere posse , probant privilegia plurima a Ronianis Pontificibus concessa, quae Capite primo hujus libri retulimus. Plerumque tamen Regales seminae Hispanis Regibus , aut

Principibus desponsatae , sacra caeremonia matrimonio e putantur , antequam ad Hispaniam, Regiumque conjugemia pervenerint . Ita Elisabetha filia Henrici II. Galliae Regis, Philippo II. Hispaniae Regi nuptui tradita, anno IIS9. bene dictionem nuptialem accepit Lutetiae Parisiorum, ad valvas Metropolitanae Ecclesiae, vices Catholici Regis agente Duce Albano; cujus caeremoniae ordinem, & pompam fuse deser, bunt Gothosredus in Caeremoniali Galliae, & Franciseus Modius ita I. Pandectarum triumphalium. Pariter conjugium

327쪽

Mariae Ludovicae filiae Ducis Aurelianensium eum Carolo II. Hispaniae Rege i 679. Capella Palatina Fontisbellaquei celebratum est , Cardinali Buil lonio Magno Eleemosynario sacrum ministerium , & Principe Contiaci vices Regis Catholici agentibus 8c huic celebritati interfuere Cardinalis Bongi Magnus Eleemosynarius Reginae , Episcopus Aurelianentis Primus Eleemosynarius , caeterique Regii Eleemosynarii. U rum Phyippus U. glorioiilsi nus Rex Hispaniae, anno II I-M riam Adelaidam Sabaudam duxit uxorem in Barcinoiiensi Ecelelia Sin, hae Mariae majoris, uti legitur in Caeremoniali Hispaniae edito a Damontio , &Rossuetio. Ibidem describitur ordo, quo eidem Philippo U. Regi nupsit Inclyta, ScClementilliina Elisabetha Farnesia , anno I I . die I 6. Semptembris , in Cithedrali Parmenti, vices Regis agente Duce Parmentium . Feliciis mis hisce nuptiis, unde tot, & tanta in nos, de Italiam universam commoda deriv runt, e quibus

nata soboles Carolus gloriolissimus Rex utriusque Siciliae, Philippus Dux Parmae , Ludovicus Cardinalis, Principes pietate , virtute , clementia praestantissimi, contulit benedictionem Ecelesiae Cardinalis Gozzadinus Pontificius Legatus. Sedentibus itaque in Solio Duce Parmensium procuratore Regis Catholici, & ad ejus ii nil tram Serenissima Sponsa, lectae pri naum suere a Ludovico Anguisola Vieelegato Urbini Pontificiae literae, quibus veniam .inciebat Pontifex impedimenti cingnationis , quod inter conjuges intercedebat, tum a Gerardo Glandem.iria Vieelegato Ferrariae lectae sunt Catholici Regis literae , quibus in ineundo conjugio vices suas demandabat Duci Parmentium. His lediis , Legatus Pontificius, consueto ritu, nuptias benenedixit, tum Hymno gratiarum aetionis Deo grates redditae , quod tam faustum , dignumque matrimoniu n conciliasset. Tandem a Pontificio Legato donata est nomine Romani Pontificis Serenissima Sponsa Rosia aurea benedieta, quam illa eidem Ecclesiae dono dedit. Matrimonium Serenissimi Principis Philippi Borbonii eum Ludovica Elisabetha Ludoviei XU. gloriosissimi Galliae Regis filia, die a S. Augusti, anno i 7 39. in Capella Palatina Versaliensi ;lMe ritu peiactum est, uti legitur in Historia illius anni, Amste

329쪽

eo bene dire tredecipezae soro , eun anello, eonfignando e pum

eipe , datis Principesa d'Asaries, dete Infami , , Infante ,

eh'erano andati incontrasino altasalagrande. II Refu i rimo

330쪽

Φ.iniaruin Infantis cum Delphino Ludoviei XU. gloriolissimi Gilliae Regis filio, anno 17 3. die i8. Decembris , Matriti in Palatio Regio ad vesperam praesentibus Oratoribus Principum , Magnatibus Aulae , & vices Delphini agente Principe Asturicensium, sacro ritu Ecclesiae conciliatum fuit: tum die as. Februarii, in Capella Palatina Uersaliensi, Cardinalis Rohanius Magnus Eleemosynarius Regales Conjuges rur- suin donavit Ecclesiae benedictione.

U. Diximus jam quo in loco, & qua pompa in nostr

rum Regum Aula nuptiae celebrari consueverint: quamobrem de sacris ritibus in illarum celebritate observatis hic agendum erit. Summontius lib. I. Hist. Neapol. enarrat coniugium Ferdinandi I. Neapolitani Regis cum Joanna Aragonia anno I 477.

thesu di Calabria e la metista di Ferrara, eh eram ae- eo agnate con te principali bignore desia Citta, e dat Cardines Rodorigo Borgia, che poebi vi prima erasato mandato dat Pontefice a coronaria mes s ea Eo, come u meas gutio dat Pasiuro, ii Cardinale , e la Regina andorno suo ii

salio in processione per tuiti 1 ferat , in ei cun de quali eram

gNGa da gran numero di Signore, ope per ii Carianal predet'