De capella regis utriusque Siciliæ et aliorum principum liber unus auctore Josepho Carafa c.r

301쪽

viei XIV. anno 1668. quem in area Palatii San-Gerinanentis Pontificalibus indutus ornamentis ministravit Cardinalis Antonius Barberinus Magnus Eleemosynarius, assilientibus caeteris Eleemosynariis Regis Mantestella, & Rocchetto indutis . Patrini suere Cardinalis Uindocinentis nomine Romani

Pontificis, & Princeps Contiaci nomine Reginae Angliae : qui statim post baptisandum incedebant , Cardinalis a dextris, illa

vero a sit nistris. Instrumenta Baptismi delata fuere a sex Principibus Regiae stirpis: Regalem vero Puerum , ejus Educator comitabatur: & Palatini omnes cereis accensis ad caeremoniae locum processere. Ludovicuna XIV gloriosissimum Galliae Regem , natum die s. Septembris, anno I 638. statim sacris Baptistat aquis adspersit Episcopus Metentis , Primus Eleemosynarius Regis , in eodem Reginae cubiculo, ubi Altare excitatum suerat, & ubi Sacrum Gerant, & preces effuderant tum ipse Metensis Antistes, tum Episcopi Bellovacensis, & Lexoniensis , ut parturienti Reginae Divinam opem impetrarent. Mox in Capella Palatina San-Germanensis Palatii, praesente Rege, & omni comitatu Aulico, Hymnum gratiarum actionis solemniter decantarunt. At nonnisi anno I 6 3. die a I. Aprilis , circa primam noctis vigiliam, additae ei sunt lemnes Baptismi caeremoniae, unishusque est Sacramento Chrisinatis in eadem Capella San-Germaiiensis

Palatii, ab Episcopo Metensi Primo Eleemosynario Regis, qui Pontificalibus indutus ornamentis , stipatusque quatuor Eleemosynariis Regis, sex Episcopis cheto & Mantellet-ta indutis, Abbatibus pluribus, Clericisque Capellae Regiae,

progressus e Sacrario ad Altare, & adorata Divina Euchar sia, quae publicae adorationi exposita erri , accessit ad sedem precatoriam Reginae, quae illi Delphinum filium exhibuit medium inter patri nos nempe Cardinalem Iulium Magarinum,& Principem Condatis: tum salutato Delphino, sacrum egit ministerium . Mos ille deserendi in Baptismo cereos accens vetustissimam habet originem; siquidem legitur in epistola Marci Gagensis ad Arcadium Imperatorem de Baptisino Theodosii iunioris apud Baronium, ad an. I. Baptisato juniori

Παδεμ , O ab Ecuessa egresso in Palatium, luebat rursu

302쪽

sem eorum refulgentem, erant erim omnes eandidati, ut exsesimaretur multitudo esse vive repleta . Praecedebant aureu amiricii Iuustres, O omnis dignitas eum ordinibus mi taris bur, omnes portauel cereor , ut putarentur a ba cerni in terra. Unde colligit Martene lib. I. cap. I. art. IS. de antiq.

Ecel. rit. in Regum, & Principum Bapti sinate non solum ipses vestem albam, dc cereum accepisse , sed omnes insuper Αulicos, & eorum milites. Albinus Flaccus, qui de Divinis Oiasielis saeculo octavo scripsit, agens de Magno Sabbato cap. I9- dieit cereos praelatos fuisse baptisandis et Greus praecedit e

teehumenos nostros, lumen i us Grisum Agnificat, μομα

fens nox illuminetur , gratiasiliret resurrectionis, σ eate cismeni ad Baptismum venturi. Et rursum: NOsiri baptisseu, ait, ducuntur quotidie ad Ecclesiam columna ereri illum nata praecedente eos. Similia habent Rabanus lib. a. de Institi Cleric. cap. 39. R Amalarius lib. I. cap. 29. de Eceles officiis. Atque is ritus praeferendi cereos accensos bapti satis, vel baptisandis, diversus sane fuit ab alio ritu pariter antiquissimo, quo, tempore ipsius Baptistat tradebantur cerei Neophytis,

atque accendebantur: cujus rei cepissime Veteres mentionem ciunt , & plurima illorum testimonia adducunt Martene, Vicecomes, aliique. Imo nonnulli existimant Catechumenos tempore exorcismi etiam ardentem facem manibus tenuisse ,

quod tamen Bingliamus negat. Diximus in Baptismo solemni Regum Galliae deserri ab uno e Principibus Regiae stirpis linteolum, quod nuncupant Chrismate. Olim mysticum velamen , quod baptisatorum capiti statim post unditionem imp nebatur, vocarunt Cappam , Galeam , & Chrisimale , uti constat ex Theodulpho Aurelianensi in traictatu de Baptismo, Rabano de Institutione Clericorum, & Alcvinci in libro de Divinis officiis. Illud ita describit Anonymus Turonensis innas. speculo citatus a Martene : Induitur deinde Chrismali Neop tus, scilicet alba veste, quae instar eappae lineae ea mitam habet , guo caput, quasi quadam mitra operitur, o rubrasuperstatur. Et Ioannes Lanspergius in Dial. de Monast. cap. 3. testis est, aetate sua, nempe superiori saeculo,

in Dissili do by Corale

303쪽

a8i in multis Germaniae, & Italiae Ecclesiis, insantes e secro sonte eductos induere parvam interulam , cui annexum est capitium monastici cuculli. Tum Martene ex antiquo Pontificali Ecclesiiae Salisburgensis, & ex ordine Romano vulgato a Ma-hiltonio to. a. Mutat Italici deseribit ritum imponendi Chri se anale infanti ex sacro sonte levato , & uncto. Et haec linteamina veluti sacra habebantur; ut proinde Pipinus Rex Franeorum dono nil serit Paulo I. Pontifici sacra linteamina, cum

quibus suscepta de Baptismosuerat ipsius filia, uti colligitur ex epiitola Pontificis ad Pipi nutu data: Praefatus nempe so

dalitatis vestrae illustris Missus pretiosi mum nobis fuse πgratiα munus attulit, fabanum videlicet, in quo nostra duμ

cissima , O amamis inaniritalis flua fueratissimo lavoero

obluta, fuscepta es. Quum vero Rex Christianiis mus aliquem e sacro sonte suscipit, caeremonia etiam fieri solet in Capella Palatina, ad quam Rex accedit, praeeuntibus militibus, Cubiculariis, Sociis Equestris Ordinis Spiritus Sanciti, supremis belli Ducibus, seu Mare allis Franciae , sex nobilibus viris deserentibus cereum , Chri sinate, salinum, malluvium, gutturnium, & mappam; hos sequuntur puer bapti sandus, Rex, & prope Regem Cardinales, Principes Regiae stirpis, Duces, militesque Praetoriani; quemadmodum apud

Gothosredum to. a. Caeremonialis Galliae, ubi plurima occurrunt hujus rei exempla , legitur. Et ex Caere moniali DumOntii, atque Rossuetii colligitur, hoc eodem fere ritu Regem Christianissimum anno I 3. egisse patrinum filiae oriatoris Venetorum, quam in Capella Palatina Fontis laquei sacris aquis abluit Cardinalis Bouillonius Magnus Eleemosynarius, assistente Parocho: 8c anno tro I. pariter Regem Christianissimum in Capella Palatina filium Venetorum Oratoris suscepisse e sacro fonte, ministrante cum assistentia Parochi Cardinali Coistino Magno Eleemosynario. I, In Aula Hispana spectat ad Magnum Capellanum Baptisma conserre tum Regiae proli, tum Aulicis, tum iis omnibus, qui in praesentia Regis baptisantur, ex variis Romanorum Pontificum privilegiis cap. q. hujus libri relatis. Spectat vero ad Magnum Aulae Magistrum, accepto a Rege ina Nn perio,

304쪽

28 aperio, Aulicos, Mignatesque certiores facere, quo die sacra caere nonia lit peragenda. Ea die in Capella Palatina, vel in Ecclesia , ubi Regius Insans est baptisandus, ad cornu Evangelii, prope Aracla principem, in mensa quadam collocantur Ponti fiealia indumenta, & nonnulla aurea malluvia, quae nomine oblationis conceduntur Antistiti sacra facienti; vestiaritim quoque accomodatur, ubi Princeps baptisandus vestes exuat: ad cornu autem Epistolae in alia mensa locanda sunt instrumenta ad conferendum Baptistra, quae a nonnullis Magnatibus deserenda sunt, quibus id Rex demandaverit. In Fonte Baptisnali silet insundi tantillum sacrae illius aquae, qua .ajunt ablutum in Baptismo S. Dominicum ordinis Praediorio rum Fundatorem, quaeque in Dominicanorum Caenobio Crragnetae civitatis Regni Castellae asservatur , curante hapcrem Consulsario Regis. Tum in salutatorio Principis eubseculo super mensem, & sub umbella statuuntur haec instrumen ta ad Baptisina accipiendum, nempe interula, cereus, mal Iuvium, mappa , & filiivina a Magnatibus gestanda . Stata die ad Regii Insantis regenerationem , Supremus Cistellae Praeses, Magnus Capellanus, Conliliarii Status in Ecclesia . Principem expectant, qui hocordine illuc accedit. Praecedunt Officiales quidam Aulici, quos Alcaldos nuncupant, se quuntur Aulici adolescentes, tum qui Regis sunt a cubiculo,&amenta, vulgo Gentiluomini di Camera , e di borea sesti Domus Principis, Caduceatores seu MazZerii quatuor, Praesecti Domus Reginae, Praefecti Domus Regis, virgas mamnu gestantes, Magnates Hispaniae, Feciales, Proceres deserentes instrumetata Baptismo inservientia, Regius Insans lectica, aut sede gestatoria advectus una cum ejus Educatri ce , vel Principe Regiae stirpis, aut Hispaniae Magnate , tum Matronae Aulicae. At Rex solet adesse nulla pompa, seu , ut a junt , incognito. Quod si Princeps baptisandus haeres Regni minime lit, nec Gaduceatores, nec Feciales interveniunt caeremoniae , neque ab Hispaniae Magnatibus deseruntur in-

striimenta Baptismi, sed a Praefectis Domus Regiae. Oratores Principum comitantur baptisendum Principem, si is pedes ad Ecclesiam pergit: at s lectica, aut sede gestatoria adve eius

305쪽

ctus, illum in Ecclesia expectant. Ad hujus fores Antistes

Pontificalibus ornamentis indutus illum excipit , exceptumque ducit ad Fontem, dum a Musicis Palatinis quaedam Responsoria decantantur. Prima Aulae Matrona denudat Infantem sacris aquis abluendum , illam adjuvantibus caeteris Matronis Aulicis . Denique administrato Baptismo juxta consuetum Ecclesiae ritum, Episcopi , qui interfluere, exuti Pon tificalibus indumentis, Principem comitantur usque ad AEdes Regias, inceduntque simul cum Aulicis Matronis; redeunti Principi Rex, & Regina obviam occurrunt. Hoc fere Or

dine Ludovicus Princeps Asturicensium , Philippi U. glorio sissimi Regis Hispaniae , & Mariae Adelaidis Sabatidae filius

solemnibus Baptismi caeremoniis initiatus est in Capella Palatina a Cardinali Portocarrero Arehiepiscopo Toletano; sed jam sacro lavacro regeneratus suerat a Carolo Borgia Archiepiscopo Trapezuntino, Magno Capellano, assistentibus Episcopis Gerundenti, & Ovedano , statim ac in vitam venit anno I 7o7. Pariter in Capella Palatina sacro donata fuit Bapti si te anno i 638. Maria Teresia Infans Hispaniae, quae postea Ludovico XIV. Galliae Regi nupsit. In Aula Lusitana ordinem solemnis Baptisini Petri Principis Brasilentium, die I9. Octobris, anno I i 3. in Ecclesia Palatina peracti a Cardinali Nun nea de Atta ida Magno Regis Capellano, exhibent cap. q. a. Caeremonialis Lusitaniae Dumontius, & Rossuetius. Huic caeremoniae interfuere Equites Christi , S. Jacobi, R Avitiorum, Magistratus omnes laici, Recclesiastici, Aulici , Magnates , Rex ipse; hosque sequebatur Regiae Prolis

Educator serens ulnis suis complexum Regium Puerum, me

dius inter Magnum Aulae Magistrum, Magnum Cosmetam, Supremum Praesectum Regii stabuli , & Ducem Praetoriani militis ; tum Aulicae Matronae . Abssoluto sacro ministerio

Hymnum gratiarum a stionis Cantores Palatini decantarunt.

Ibidem legitur ordo Baptismi Mariae Maddalenae Regis filiae,

die I 8. Decembris, anno IIII. quam ad Ecclesiam Palatinam detulit ulnis exceptam pariter Educator Regiae prolis, ibique Aulicus Capellanus sacrum ministerium egit. Tum at

toro niense Regina solemni pompa Ecclesiam adiit, obtulit N n a que

306쪽

qii' ad Altare filiam , quam Episcopus Helvarum super Altare s .ituit, donec Sacrum celebraretur. U. Vix ulla supersunt monumenta, queis compertum

si , quo loco , quove ritu Siculi, Neapolitani ve Reges ad

sacrum regenerationis lavacrum accesserint. Joannes Pater

nione Arctat episcopus Panormitanus in allegationibus, quas edidit pro sua Ecclesia Panormitana, inter alia privilegia r eenset, quod ibi Siculi Reges salutaribus aquis mergerentur. Cui adhaerens Amatus lib. I 3. cap. I. ait, non in Capella Palatina , sed in metropolitana Ecclesia Regios pueros ablutos, nullum a Pirro in notitia illius Capellae indicari Regem , qui illic Baptismum acceperit , quos tamen in Cathedrali baptisatos colligitur ex veteribus monumentis; & in Chronico cujusdam Anonymi cap. 7 a. apud Marteneto. I. Anecdes. legitur: Amoa nativitate Domini I IOI. indie. 3. die Mercurii in mane dieir . sidelicet mensis Iulii apud Pareum novum de Ierimento Panormi natus fuit ex dicta Domina Allonora uxore dicti D mini Regis Friderici II. eidem Regi Frideriso Illius nomine Domp. Petrus, qui Do . Petrus die Sabbati a . ejusdem basii tui fuit in Fonte majoris Panormitanae Ecclesiae. At vero in Ecclesia Palatina non semel Regiis pueris collatum Baptismaverisimile est; tum quia Parochialis erat Ecclesia, eaque multiplici titulo praestantissima , tum quia Reges consueverunt in dibus suis Baptisma accipere , quod & illis privilegium comeessit Uiennense Concilium. Accedit, Siciliae Reges in privis legiis bene multis Panormitanae Ecclesiae concessis , quae exhibent Pirrus, Fagellus, Baronius de majestate Panormitana , dc

Amatus, non aliam commemorare causiam suae erga Ecclesiam

illam munificentiae, quam quod ibi Diadema Regni acceperint , ibi quoque praedecessorum Regum cadavera tumulata jaceant. Eccur vero silentio praeteriissent, se ibi regeneratos

esse , Christianaeque religioni ibi nomen dedisse Z Quoad Neapolitanos Reges, hos consuevisse in Capella Palatina magnis solemniis celebrare Bapti sinata Regiae prolis , indicat in suis Diariis MSS. Silvester Guarinus relatus a Tutino in libro de septem supremis officiis Regni, cum agit de Prospero Columna Magno Comestabulo Eriderici Aragonii, Regis Nea

307쪽

lemnis Baptis ni, uti tes,s est idem Tutinus, meminit quoque Jaecibus Notarius in suis MSS. Annalibus, reserens a Cardinali Oliverio Caraia Archiepiscopo Neapolitano celebratum , pluresque Regulos in patrinorum honorem adscitos fuisse. Sed Iulianus Passarus in suis Diariis MSS. ab eodem Tutino relatis stribit, in Capella Palatina Areis novae baptisatum Alphonsum filium Friderici Regis, rem ita narrans: Regina I bella moglie di Re Federico partori un Agliuolo in sola, e subito mandarono vn Catallero alRe, e cos se ne

nae is Piscopo Pi Tarracona Catalano. olim namque fas erat plures susceptores in Baptismo adhibere ', sed deinde is Concilium Tridentinum sess. 2 . de resor. Matr. cap. a. ne cognationis spiritualis impedimentum latius extenderetur, decrevit, ut unus tantum siue vir , flve mulier, , iuxta sacro-

fatum

308쪽

satum de Bapi furo fuseipiant. Hunc ipsunt Fridericum Ferdinandi filium soletiani pompa baptisatum fuisse, patrinum

agente Friderico Imperatore , qui tunc Neapoli aderat, indicat Summontius lib. 3. Hist. Neap. his verbis: π i9. des

giosire munienute dat mea di Calabria. Quo 1 vero de s plei didis epulis a Friderico Rege exhibitis occalione solemnis Ba ptismi Alphon si filii, id adhue in more est in Aula Regum Galliae: constat enim ex Caeremoniali Gilliae Gothostedi, D naontii,& Rossuetii, in Baptisno Ludovici XIII. anno I εος& in Baptismo Delphini anno i 668. aliisque Regiae sobolis Baptismis, peracto fiero ministerio , quod ad vesperam fieri solet , opiparam coenam a Rege susceptoribus instructam suilla. Caeterum regnantibus quoque Austriacis Hispaniae Regibus, natalitia Regiae sobolis celebrata sunt in Aula Neapolitana splendidissimo apparatu, choreis, ludis publicis, spectacu lis, concessa pluribus reis venia, festivis ignibus, personatorum turbis, pugnis ludicris, & nobilissima indicta equitatione , qua Reguli, Optimates, de Prorex ipse, equitcs adi bant Metropolitanam Ecclesiam, ut solemni gratiarum actio ne acceptum beneficium compensarent : uti sub Proregibus Comite Beneventanorum, anno I 6o3. in natali Philippi IV. Regis; Duce Alcalensium , anno i 629. in natali Balthassaris Caroli, illius Regis filii; Comite Penarandae, anno I 66Ι, in natali Caroli II. factum refert Parrinus in Theatro Prore gum Neapolitanorum. Qui idem agens de Prorege Comite

Castrillentium deseribit solemnia natalitia Philippi Prosperi filii Regis Philippi IV. quum & in Capella Palatina , & in

Ecclesia Regia Carmelitarum grates Deo persolutae suere , is cris operante Joanne Sala manca Magno Capellano, editis plu rimis,

309쪽

Neapolitanis illuxit felicior dies, quam ubi natus est e CAROLOBORsosio Rege, & MARIA AMALi A de Saxonia Regina , glorioli stimis, ac clementissimis, Serenissi inus Princeps Philippus Borbonius, haeres paterni imperii : cujus quidem natali felicitatem Neapolitani Regni perennandam , tranquillitatem Italiae conservandam , paternam virtutem posteris Regibus

communicandam, Neapolitanis rebus uberiorem, ac diuturniorem gloriam , splendoremque addendum fore , spes est fidissima univertis. Natum itaque Principem die II. Iunii anno i 47. & sacris aquis ablutum , ab amplissimo, & religioli

simo Cardinali Josepho Spinelli Neapolitano Archiepiscopo,

solemnibus Baptismi caeremoniis initiandum , atque illius susceptores fore Ferdinandum Hispaniae Regem , & Mariam a Barbaram Hispaniae Reginam, Regales Parentes decrevere. Ad eam rem Neapolim ablegavit Rex Catholicus Ducem Metinae- eoeli nobilissimum Hispaniae Magnatem primi subsellii, qui ejus nomine, & vice patrinum ageret : a Regina vero Hispaniae demandatae fuerunt ejus vices in eodem explendo munere Catherinae Carasae, Principi Colubrant , Primae Aulae Matronae. Ubi igitur omnia ad tantam celebritatem agendam in promptu fuere, stata die q. Februarii, anno i 8. Dux Mirandae, Regis a cubiculo, aurea clave donatus, Curru Regio sex equis ducto ad vectus, aedes adiit, in quibus Hispanus Legatus diversabatur, ut eumdem ad agendum caeremoniam deduceret. Uterque deinde Regium currum conscendit , ac praecedente magna famulorum copia, incedentibus a dextra, laevaque currus octo adolestentulis e se mulitio ipsitus Ducis, sequentibus sex ejusdem rhedis, quarum singulis alligati erant sex equi, tum pluribus aliis rhedis, quas honoris, & pompae eausa, Proceres Aulici eo miserant, sumptu , luxuque magnificentissimo ad AEdes Regias processere. In area amplissim Palatii Regii instructi suere in acie milites Praetoriani Itali, Helvetiique e tum a destra, laevaque scalaruin , a Palatii atrio usque ad aedium Reginae vestibulum, constitutus in acie miles hastatus. Ubi ad hoc vestibulum ventum est, Dux militis custodis corporis Regis, occurrit Hispano Legato, eumquo ad

310쪽

interiores aedes duxit: ae interea temporis, eo quoque pervenit Princeps Colubrani Prima Aulae Matrona , quae partes implubat Hispanae Reginae, media inter I in uarium Carata in Roccellae Principem, Regis a cubiculo , atque Socium Regalis Ordinis S. Januarii, & Principem Roccae Aulicam Matronam, a quibus ex aedibus suis in ipso Palatio Regio positis, ad Reginae aedes deducta est ; illamque hastatus miles consueto militari obsequio coluit, & Dux custodum cor Imris Regis excepit . Tum ex aedibus Reginae hoc ordine ad Capellam Palatinam progressi sunt universi : praeibat Magister Ostiarius Domus Regiae, vae go ciere Maratore , post hunc Fecialis seu Re deli armi incedebat , cum quatuor Caduceatoribus seu Maazieri ; sequebantur ii, qui Regis sunt a cubiculo aurea clave donati, tam qui honoris causa sunt in illum coetum a sciti, quos vocant GeniiDomini centrata, quam ii qui operam suam in Aula praestant , dieti proinde , Gem omini 'ferrietio; hos excipiebat Eteonora Ssortia Cesari ni Marchionissa S. Marci , & Educit rix Regiae sobolis , deserens ubnis suis complexum Regalem Puerum si cri, caeremoniis initiandum , media inter Ducem Metinae- coeli a dextra , & Principem Colubrani a sinistra incedentes; denique claudebant agmen Matronae Aulicae. In Capella Palatina amplissiimus, &cmeritissimus Antistes Neapolitanus Joseph Cardinalis Spinelli, summis semper laudibus commendandus , ob insignem Probitatem morum , studium conservandae ecclesiasticae disciplinae, & fovendae rei litterariae, & plurima erga Ecclesiam suam benefacta, sacro sunctus est ministerio juxta consuetum Ecclesiae ritum : eoque absoluto , Lelius Caraia Marchio Ariens , Dux militum custodum corporis Regis, Socius Rogalis Ordinis S. Januarii , tamquam Protonotarius Regni ta hulas conscripsit, quibus testabatur solemnem illam caeremoniam peractam fuisse; adhibitis ad eam rem testibus Principe Aragonae Supremo Praesecto Domus Reginae, & Principe H stiliani Supremo Regii stabtili Praefecto. Hisce itaque caere montis Serenissimus Neapolitanus Princeps Philippus sacris ablutus est aquis. At Serenissi naum Principem Carolum Antonium natum die I 2. Novembris, elapso anno II 8. nulla