R.P.D. Mercurii Vipere Beneuentani ... De disciplinarum virtutumque laudibus opusculum

31쪽

sibi hiusicen i ut animos mortalium alliceret so iciam asciuit versum dimensa est: vi cantu cytherii lyrptybiarum p modulis agrestes illos: ac ru/ides homines ad virtutem t comunitatemq3 vitii& officio uni inter se vicissitudinem formaret unde prisci solos eos sapientes esse arbitraban i suisnal carminibus qum viros claros extollunt vir tutis gloriam exhibent: S ad imitandam vivendi

rationem iuuenes excitant: Vt virtutem capescat t& laboribus subeundis promiorest alacriores preddantur: hsc poetica ratio qum primum in medium se contulit ab optimis suscepta: comprobatat extitit.diutius quidem poetarum carmina Pora hominum voluebantur: di in sacris deorum rconuiuiis: epulis: magni si celebi itatibus canebaturi proinde Cadmus: Pherigides: Hecatheus versum:numerum 3 solueruntist Strabo rεfercinam poetς de rebus coelestibus: de deo de natura rerut de moribus id e ciuili sapientiar de ratione ac sero mone modulati sunt: non modo Homerus: que Pythagoras: Socrates: Plator Aristotelest Zeno r

ct alii philosophorum principes: quasi fidissimu

in testem s penumero adducunt.Verum et plures abit qui ante Homerum:& Exioclum cecineruntavi Moseus: Phemiust Ithacensis: Demodacus t

Amphyon Tamiras: Orpheusi Lynusi&alii plures: quo innumeror Sybilla etiam habeda est; qua

32쪽

virginitatis seruati diuini consilii particeps i&di cudies se meruit: hi quidem poeti maior emphi

Iosophis moralis partem circa principum vitὸsversari opinati sunt i amoremi maximum asstoctum esse multis argumeis combrobare nisi fue re a Terentes deus optimis: sit amor:& apud reli quos deos a mortalibus ad inuentosi hominest mirandus philosopliorum sapientissimi edixere: dc Platonis sententia extitit: qui inter quattuor species diuini furoris eum conumerat: quaru sino gula diuino alicui numini subigiti ut ostentat easdem priter naturalem potentiam aliquid maiust εἰ quasi diuinius agere: harum primam: qum dhuc Christi veri dei numine illustratus non esset vaticinum appellat: et 'Apollinem pHfecit a se. cundam iniisterium: cui Bacchur tertiam poesint cui musas quartam amorem: cui Venerem his furoribus i& diuinarii& futura multa priuideri possint autumat Lacides:& non ulli noui achademi ci edixere amore esse misterium ad exercitation ς iuuenum codonatum mortalibus: hinc Ariadnes amorem Theseum ab ingenti liberasse periculo ieum qi clarum: industrium: solertemo reddidisse si e Medeς amorem Iasonem virtutibus illustras set Praxiteles matrem statuaris ac celaturi esse di xit: qui virtutes amatoribus suis consiliari qui nos

diis amicos faciti cilestet esse beneficiu i pacifi/

33쪽

oimipulaberrimum i qui mortalibus maximo istbonorum causa est qui ventis requiei qui mari tranquillitatem i qui elementa societate congluti nati qui cuntos animantes familiaritate conciliat beniuolentig largitor imaliuoletis exterminat νει quemadmodum coniungi non potest amari ludo cum dulcedine: caligo cum lumine i pluuia cum serenitate ipugna cum pacer cum foecunditate sterilitast cum tranquillitate tempestas: ita cuam ore odium: inuidia: liuotam aliuolentiai copu/lari non possunt:& que admodum radius a solea calor ab ignei caudor a nive nequeunt dirimit ita ab amore diuelli non possunt ietas: necesssu/do concordia: hic est omniti amabilissimus: amicitit nodus; princepsi ad beniuolentiam conglutinandam. Vnde ab amore amicitiam esse nucu palam tradidereique ut ait Seneca est priciosissimum genus diuitiarum: ipsa inquam res prospe ras duleiores facit: & aduersas co munione temperati εἰ leuiores reddit : aduersasq; res: dissicile es e sine amico ferre illas grauius si tu ferret o si ut inquit Cicero exemeris ex natura rerum beniuolentis cogniti0nem nec deinde villa r nec urbs stare poterit: nec ager quidem cultus permanebit: qrit enim domus ta stabilis inquies quq ra firma ciuitas equi no odiis3 S dissidiis funditus possit euer/tii qu nihil aliud si nisi hominii humanarui diui

34쪽

natui revinu beniuoletiar εἰ caritate coniunctiori, se inqua est illa amicitiarqus conexa ciuiu beniuoletia tutissima custos: ac comes regibus: principibus esse soletiqua qde qu muniti fuerint: nel externa : ne 3 i mestina arma formidabunt recte Τheopopus Lacede monio rex rogati cuida quona pacto regnu stabile futup esse respondisse fere si reges volutates suas cu amicis comunicabuli de ciuibus nulla iniuria afferti pmietati sed si ρbei iudicare velim' mortales no ob diuitias: sed ob virtutes obseruar deberemus: ipsi aut maiori amors

amicitia: beniuoletiat coplecti debeti q p virtute placere studet: si illis q diuitiis inhiates: hinc Antipater macedonu rex edicere solitus erat se duos athenis amicos habere Phocyone: ec Demandet quo se alter a se munus acciperr nuq volu stitialter vero muneribus nuq expleri potuisseti pauptate eni Phiscyo virtutis testimoni uesse putabat: dcybitatis suς decus: Emeades aut multas diuitias

turpiter qussitas ip luxsidibidine Q pd egerat: libido i ii qua in potentia plapsa nullii modii seruare In piandendo potest hinc Diondius Iunior Pla/toni stpe ingetia mictebat munerat ex his nihil percipiebat adderat aliquando Cyreneus Aristippus i qui ait liberalis est is Dionisius tuto qde i qmultis indigent pauca emictit Platoni autem rquinihil accipita plurimaaainc Eriodus magna

35쪽

regesi duees ssinperinilites sitos iiimmo amoν re complexi sunt. Alexader macedo pristatiores quosl ex militia sua adeo dilexiti ut appares sui: vsep alendorem extulerit ivix 'ab eo vestitu i armis dignoscebantur' Emphestionatre Chata/rum prεter ceteros Omnes ad amauit . viruin illa vehemeotius amplectebatura hunc autem maiori honore assiciebat adeo ut alii ediceret illum Aloxandri hunc vero regis amicum em: nee iniuria eiusmodi in ami Virtutis rac venerationis erantivi singuli reges putari possent lariun ς enim di

pnitas virtutis gratia: sapietit grauitas animi ma/gnitudine. ut non ex una militiar sed ex toto orbe terrarum electi esse viderenturi qua ex re nequaqmirum est Alexandrum tot nationes t ac gentes

subegisse sic Iulius in sar eo amore milites suos

complexus esti eos namq; honore: prsmiis r attonini liberalitatis genere adeo effeciti ut omnes intelligere possent se diuitias non voluntatis i aut amplitudinis gratia bello cumulare velle ised ut illis uteretur ad comunem militum utilitatet ad primia virorum fortium tunc eni m opule tiorem se fieri putabati qum diuitias inter milites pro eorum virtute partiebatur et quin etiam eos tanta pietate amplectebatur ut audita clade titu

riana barbam submiseriti & capiti unec an re de/ pseritiet illa atrociter vedicassietillic est ille amyt

36쪽

dei optimi maximi ut ait AureIius is eius volun talem quis noscere exoptat purgatissimis motib se contemperat hinc Plato asseruit hoc esse pro prium philosophari silicet deii amore prosequi

illa in qua Delix conscientia: in cuius mente Christi dei opimaxiamor ut inquit Ieronimust quε est sapientia: castitas ipatientia rati iustitia nullus alius versatur amor ne ad recordationem homi

nis aliquando sit irat: nec videre desiderat Q quviderit nolit dimictere. Vnde Paulus diligetibus deum omnia quo operatur in bonum o iugum inquam santi amoris ci dulciter capis gloriose laqueas ve inquit Bernardusisuauiter primis deleitater oneras: prudeter erudisio stlix amor in qua ex quo oritur strenustas morum et puritas effectio numi subtilitas intellectuum: desideriorum sanctitas: operum claritast virtutum foecunditas: meriatorum dignitas:primiorum sublimitas r ut ait Basilius quispiam deum ameti Christu i quia ipse

amor est unguetum suauer& optimum esse amotem summi boni quo pestes mentis delentur et cordi sit oculi illuminantur. testurum inquit indefiι ciens est: quo qui fruituri diues est: qui vero eo caret inops est; hic est illa vera pietast cuius nomen

grauissimum castissimul sim per fuit: ut Cicero a stipulatur qui est iustitia hominum erga deum. proinde qui deum ignorat hominis nomen ami

37쪽

ctit ilium anitatemq; omnem r& eum feris censen/dtis est qum homo a dei contei latione natus esse vide: Ap re forma corporis indicat in mens ipsa. diuino Rc5pos: acpticepsi qui simp vigilati nuciquiescit cogitatione: meditatione humanapi diuinarsit reste alitur futura prudeli quada coiectura assequit: ex diuina illa participatio me non usi psa gire vide illic est ille deus: cuius amore qui negligiti ignorat ut inquit Democritus se ipsum ne

scit hoe clico diuinu illud oraculii P foribus Delphici tepli scriptu fuerat ostendit nosce te ipsum qS qde prscipit ut diuinitate; quε nobis est ignoscamus: ex qbus agnitione deu oprmax: archite eiur& facto te re' omniuimete:& aio facile cernimus:& eu omni pietate venerabimur . amemus co lenaus : atq; adorabimus tqqum ola mortalibus

bona affatim iiibuat: nihil aliud a nobis exigit nisi ut innocetiam seruemus pietate: iustitiai cola musi& ne ingrati in ipsum inel in humanu ge nus vlla ex parte simus: nec putemus nos scelerat flagitia lati impietates nostras auro*argento: lureue posse expiarii sed sista innocentia: animiq; sin eeritate purgarita, vetustissimi illi poetet Lynusi Homerusi Orpheus: Mulius edixere patres illi nostrii qui diuinas institutiones inscripsere illu/strati Christi veti dei sapientia pretclare ostens duntt Jinis. i

38쪽

De disciplinarum virtutus Laudibus Liber Secundus. Re illa sola vi censeo Christiana reli h gio verat philosophia r qua in cnitio

multistac maximis corpus voluptatib' t& illecebris retinetur tanq pessimis satellitibus obsisti milite inqua sensus obiurgat hic appeti tus optemperare rationi cogiti hec veluti ex fine honellii quid deceata quidue liceat deprehenditur hinc vers fidei ratior qua prohibemur transalire lineam ad dignitatem:& ad utilitatem mortaliuadinventam cum hoc ergastulo: vinculoq; frena vaganti licentigi & libidini sunt iniecta subtilio

iustitiar temperantiam: fortitudinem et prudentia: mansuetudinem: quibus sub tollerantiam rerum tquae in vita accidunt perciplinus: sic & abstinen tiam eontinentiali acetiam castitalcm cupiditaotum: quibus tanq procellis maritimis assidue ver samurr& qqualitatemi sine qua mundus ipse ne dixerim urbes vix posset stare hoc pulcherrim uinuetum: hoc donum deorum spernere omnino prospitiunturi illi inquat qui ex alieno subriperet qui inconstanteri ac trepide agere in appetendis huiusce mundi illecebrist rebusq; nullum habet honestuin finem in ulla ψ cupiditatum t S libidi num meta: in alienis improbi appetendis in rebus t a diuinat illa vita omnino excutiendis

39쪽

tanq in honestis: turpibusu et & ad cognitionem

refl diuinaye in inime accomodatis: qum ad ipsius summi opificis veram dilectionei ad qua si p veturos nos existimamus si prius hic fragili caducata mortalib'metibus expellantur:& lite ad diuina ipsius dignitatem spectant amplexi fuerimus. Si qui de limpiterna quot virtus eius:& diuinitast ex eorum scientia quam conspicimus qua doquidem interclusi: clausit tenebris: carceret obtenebroso peremnem diuinam lucem tarduamq; nisi sensim intueri humana: fragili si mortaliti mens haud quiuit: ne 3 illud perfectum: ununtiis napi ternum ens facile dignoscere: nisi ex pluribns v Iemus: ad quod quide assequedum dei op: maxit, auspitior auxilio et nec repente: sed solertit exquisitat diligentia in his nanciscendis opus est hinc Plato pars neq; hominu inquit ludo pars studio sunt genitii atq; hi quidem libidinum serui sponsi

Penelopes fruges cosumere orti hi qdem sese stiripiterno bono progenitos existimates nihil nisi psit cum summa laudet & virtute per lucida cognitum excogitant: nullum quis arduum laborem rationem amictunt: ut ad pr paratam mortalibus eternam:& diuinam illam gloriam assequendam nihil ex his omictendo alii vero flexum iter flu/ixumq; amplectantes auaritis incontinentis ambit onis mancipia miseri quidem ut cesto;quima

40쪽

gnaipi telara'lae illustria diu contempnunt mo Iestias maiori sint si breuiter comissurir& ex tam prscipiti lapsu ruiturii ac longe maiora apud tar tareum illud baratrum mortalibus ita horrificum supremo luituri Pythagoras famius illustris phi.losophus sapieti vero per necessariam mathema o 'cent ut orbis perficiatur ille doctrine arbitrabati

ad hoc Cicero Assirios propter planitie: magni

tudinemq; regionis mam incolebat qum coelum ex omni parte apertum : patensq; intuerentur pri mos omnium cspisse siderum istellarus: ac coeli motus:& traiectione obseruari Caldeos vero diuturna contemplationer obseruationes stellarum scientia ar* artem effecisse citeri omnes astro.

logiam in Athlantem Iapetii& Lybis filium re

ferentes illi eius inuentione attribuere: que postea in quedam montem sue sepultumisiue a Perseo Iouis filio expulsum siue ascendere cometum admotus traectiones3 stellarum contemplandas tuti poetarum figmenta edocent illum in monte edistissimum i coelo finitimum fuisse conuersumtQuippe principes n6nullos astronomist rerum coelestium peritissimos fuisse percspimus Ptolo meos illos pgyptiacos reges fuit enim regio illa nutrix disciplint: in qua sacerdotes plurimum e celluerunti& acceptam illam ab Assyriis i& Cald etsi ut nonnulli tradunt. longe uberiorem tradi