Quinti Horatii Flacci Opera interpretatione et notis illustravit Ludovicus Desprez ... jussu christianissimi regis, in usum serenissimi Delphini ac serenissimorum principum Burgundiæ, Andium, Biturigum. Tomus primus secundus

발행: 1815년

분량: 368페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

CARMEN SAECULAR Sr5 si viae. tu Lueina probas vocari

Seu si nilalis.

Diva , produca sobolem Patri ingue Prosperes decreta super juganilis Feminis, prolisque novae feracia o Lege marita :Certus undenos decies per annos orbis et cantus reseratque ludos Ter die elaro , totiesque grata Noe te frequentes. 25 Vos luc veraces cecinisse Parcae, . Quod semel dictum est, 1 Labilis quo rerum

Termitius servat . bocia jam puraecia Iungite sata. Fertilis trusum pecorisque tellus

INTERPRETATIO

seu tieina seu genitalis amas nomInari, dein fenda matres. O Dea protim Romanam multipli et promosea Senaluseonsutia da j xendis eoiano bio mulieribus et Iege m ruali nisae sobolis sertili. cireultis etiam Gntiam et decem annis e latus reducat ean

tmUemque noetibus jueundis. Vos tem Parcae , quae semel statura vere praenuntiastis , at faetis ordo rerum eustodit, prospera fata

addite jam transactis. Terra frugigus eunda ANNOTATIONES.

C. 24. Ita setthii r Ilithylia. ai- ει λειφω/a ex mispectoreis antitia Deltim Latonae inuit piarienti , teste Pausania. Nine ram divinam DLMmae obeunt Delii, a quibus Ziurarunt ceteri. Dictumum iactum iuvare insigniter Idecundisinem a que a. o Gas : atque ob id e ortus III biae ex dis amo contexi suetas , observatum. Iliivia mulsis Luna creditia est ἔ eam que mitem Z 01. ronon arisse partiarientes precia haneti . Huc ille. Ejus meminerunt et Hesiod. Τhi g. Pindar. Nem. m. 2. lnit.

5. Lucinia.) Sla dicta quod prodeuntihus in tuisem faveat insantulis.16. cenitalis. 9 Quod adiuvet ac promoveat generationem. Et quemadmodum solis calore foetus animatur . sic nutritur humore limae et g gnitur. Ex his intellIgitur eue a Poeta nostro aetatur maturor aperire paptus lania. Vide lih. 3. Od. 22. et lib. 4. Od. 6. stroph. penui . an dia . Produear sobolem. Romanam gentem adeoque potentiam auge . amplis ea. s. Decreta stipest iugianda feminis . Ge. 9 De eoi nubiis rite eoniria,endia ad generandam prolem upplendosqtie exercitus. Censorum ius et ossicium etat, coe Ithes ad matrimonium cogere. xo. Lege miaritis. Intellige non legem Poppaeam, qua mortuo iam pridem Noratio. et mat ludos irros saeculares anu:s 15. lota est ι sed Iuliam maritalem iseu da maritandis erdinibus , tune temporis latam , qua coniugatis prxmta , perinas autem adversus cie libes decet uehat i praeterea ingenuis quihu libric exceptis tamen 'Seuatormur ae senatorum filiis uxore thertini v rix ducere permittebat. Vide Geli. Eh. h. e. D. Cieer. de leg.h. Zonat. Dion.

si . certus urarinos, ere. ) Preeamur et em ut ponevolutum rursus emum illud spatium annorumeentum ae decem , quod sareulum appellatur. - rantur et repraesei tentur iterum ae deinceps ludis latis similes . sompQrque adeo floreat urbs et Impe rium Romanum. Alii legi ut, certus ut denos , Ac Murenis duntaxat annis xxeulum de iniunt. Quod

tamen haud ita pio bant eruditi , restag.liturquasibyllini versus.

23. Ter die claro . toriasque nocte. Teritis die hus ac totidem nocticius perseuerabant ludi saecula res, ut ante iam annotavi. 23. Vosque veraces cecιnisse Pareae. )Lueinar xive Ilithyia i subiungit Pareas. His nimirum assidere tiaram scrihi: Pindar. Od. r. Nem. ante cit. Ea λ ιου α

redi v. v. etc. I libra assidens Parcia pros de eos tuni Ili a Iunonis . sentrix luero, iam , etc. G. Stiabilisque rerum termιntis servat. Quidam legunt. servet , sed vix etintritus eam serat lacti nem. Alii , Meret. Nihil elatius nostra illa lecti M. Sensus est: o Parcis qua veraeiter protulis Iaae profertis id quod semel a Iove dictum. iactum et sancitum est. pei sertim de Imperil Romani aeteris nitate. varii. Imperitim sine sine dedit quod et iadem hactenus ordo rerum stubais iac termistis semiae, constitui, jam Romanotum potenti e et gloriae novam semper adiungite. vel si maria gene Miter accipere r Parcae qώae vere cecinistis id si oci semel diciti m . quodqua iminutabili necem irate lisum operistet servari. concessain Romatas felicitatem perpetuam iacite.

362쪽

36o Q. HORATII FLACCI

3o Spicea doci Cererem coronardi uiriant foetus et aquae salubres , Et Iovis aurae. Condito mitis placuiusque telo

Supplices audi pueros pollo r35 Si uerum regina hieornis, audi, Luna, puellas:

noma si vestrum est opus , Iliaeque Littus Etruscum tetiuere turmae , Jussa pars mutare lares et urbem

o Sospite cursu : Cui per ardentem sine stande Troiam

et gregibus det Cereri eo nam a spieis Sa-ubres aquae et aer Iouis alant foetus. Phoebe fauetitis Neonditis elemens et benigne, cxaudi pueros supplicantes : OL una hieomnia is astrorum prineeps exaudi Oirgines : Si ANNOTAM. Dieea donea cererem eorona. ) Hoe debitum et aptum munus Dro accepta frugum abundantia. Ti-hull. lib. i. Eleg. Flava Grai, ribi sis nostro da rure corona Spicea Ei lib. a. Eleg. a. spieis remperia cinge ceres. St. Niatri.ras suetus et aquae saltibres , et Iosiaatirae. ) Aerem et aquas pestilentes deprecatur εOratque ne tisidia membris . corrupta eriti tractu,nuserandiaque veniar urboratisqtie sutisqtie lues , elleimso annus e ut ait vis l. hneid. 3. vota. x M. Horat. I h. a. Od. ct . Hic helium lucri osum . hie miseram famem. Festemque a popolo et Prin. a caesura in Persias arque Britannoa . Vestra motus agri prece. 3 e. Iovis iatiras. 9 Hinc virga Eclog. 3. Iovis omnιra Flenia. Macro h. ita Somn. Scip. cap. 32. Iu inter plo coelo ponitur . et Iuno pro aere. Iovisque coniure; quia Eiit scilicet inferiori coelo est suhje erus velut adii soperiori. Idem Saturna . lib. 3. e. 4. Esse aurem misitim Mi heria Iovem. Iunonem vero

3I. condito milia piarilatisque talo. Contra exem o vel intorto metuendus ae herii hilis, lib. α Od. EO. stroph. petiuit. Adda qu4d ante annotavi, ita a veterinus superstitiose existimatum , mortalium ne minem interia e aut motie mactari, nisi Apollinis aut Diaua telis percussum. vide Maeroh. lib. a. S turnal. c. a . ubi Apollinis arcu et sagittis Solis radios signiscari. mothosque hinc vel sanitatem ab ea immitti cte tum olim. probe asseritur.

4 Audi pueros. Morio, ele. 9 Apollinem. ut

vices lector, pueri Invocabant. puella vero Dia. nam , in sepalatos hine et illinc choros disr.ra uu , et si e tu seiat 1ihuella:

seorsim vero pueri e chorum issiae hiateiacit. et reor Ptia ortim masculus ordo, seu PMIen. um

uidem Roma ost oestrum opus, it ad ripamiaileam filiai navigatione appulerunt cais tervae Troianae,homines jussi mutare domici. Lia et eiseitatem : qtiibus pius AEneas viam in-

ω omnium visentium, quibus uiris ue foros ad ' hue gentis ex ei. 33. Eleornis tui . st Non temerἡ hoc epitherum. imo proprium maκime. Nam tempore novilunii agebantur ludi saeculares, et earmen ii ad saeulare

concinendum erat iaci bicornem Liam.

3I. Remia si vestrum est eptis, ere. Ide reo Roma dicitur Apollinis opus , quM ,neas Apolanis oraculo obsecutus venit cum suis in Ital:- , ibique

consedit.

3 Iussa pars mutare tiro . ete. Aecepta ab Apolline manuata itemque beneficia uua sine Maia ac religiosi animi testificatione apud ipsum numeri reseruntur. Virg. ataeid. 3. vers. M. sie antas Phoebo.

Pheehus autem sic AEnea respondet: Duri vitii e tara , quae vos a stirpe parentum Prima tuliι tetius , Ociem vos Mos tibere laeto Accipiet reutices r an iquam exquirite matrem IBie domus AEnetie cuneris dominiabitur oris. El. ωιι natorum , et qtii nascensis es uris a Et v. 16o. sic monent Penates Dii Apollitiis respouissa laterpi et aute . mutandiae seris . . .

ne . . .

. . . . ceritum , terrasque requira Atisonias.

Et postea dabitis Iresiam , portusque lanare licebit. Purs. Proprie. Nam et Iroianorum alii Anteis nore duce tu Italiam ώexauerunt. Vir L AE

neid. I.

4 i. cui rer ardentem, etc. Illi Troianorum paristi a te . Apollo , iussat novas qua re re duce Anea sedes, is dux te adiutore. tutum munivit iter . longum fuga laborem , ut ipse jussus erat, mini me deseretis. virg. cita aeneid. 3. v. 16o. Per ardemem , etc. rgil. R reid. 2. . . summam in er et hestes

Castus

363쪽

Castus Igneas i atriae superstea Liberum munivit iter , Llurus Plura relictis. ν

έ6 Di probos mores docili iuventae

IFl se uretuli plaeida o quietum , Romulae genti date remque, Prole Inque iEi decus omne. Quique vos bobus veneratur albisso Clarus Anchisae Venetisque sanguis, Imperet bellante prior, lacentum Lenis in hostem. Iam niari terraque manus Potent Medus , Albanasque tumet secures :55 Iam Sc viliae responsa Petunt, superiai Nurer, et Itidi.

Jam sides , et Pax, et honor , pudorque

INTERPRETATIO.

tam parseit Inter ineensam Troiam illaesis , q uae modo juoeneis candidis eolit , redi ipseque post patriam stans , ampliora dona- gnat superior hosta bellum inserenis , m turus quam relicta suerant. O Numina δε- tis autem erga subjectum. Iam terra ma- te bonam indolem juventuti flexibili, tram- rique Parthus formidat vires magnas atque quiuitatem senectuti, popula deuique Ro- auctoritatem Romanorum. Iam mancta eXmano divitias , sobolem , gloriam integram. Pectant Scythae Indiq; Paulo ante ferocisres. Lllustris vero progenies Anchisae et Veneris, Iam sides, et pax , et honGr , atque antiquu , ANNOTATIONES.riredior: dant tela Deum i flammaeque re. rae setosa nigra : Parcis lar ae νγ. vel e prae. Ita

Sine fraude. Impune. sine noxa et damna sul aut

suorum. vide l. 2. Od. 19. v. 2 .

43. Daturus Hiara resistis. J Sic enim idem Apo linis oraculum promisarat per Deor Penates, irid.

Eu. I. state cet. . . Venturos tollemus in astra nepotes. Impertumque urbi dabimus t tu moenia mognis

Tιι Iocus , Hesperiam Graia cognomine dicunt: Terra antiqua, potens armis atque ubere glebae. Itaque fineas eo responso fretus , Tmirum militibus sponset majora in Italia , quam quae in Troade rellis Herant et amiseram. 45. Ds probos mores. J Vide quam rema et iusta petat. Quod autem Romana genti precatur remaea opes. mem ait eas esse quasi nervum Reipuishaen , quod prolim . Imperii populique parennita intem exoptat e quod dema ι id exprimit . quod hahet Cic. pro lege Manis. num. I. Romanos tempe π Petentes glaeiae Priarier cererm gentes atque avidos Diadis extititae. 9. Quique vos bobus venerasin ianis. J Haee pe euliaria sunt ae sigillatim pro Caesare Augum o vota. Is nimirum Atiatriae Venarisque sanguis r nam Auis guttus a aulio Casare. Iulius ah Iulo , Iulus autemane. filiosa aeneas deuique Anchise ac Venere prognatu . Quamqucim et hue reserunt aliqui ad populum Romanum ah AEnea propagatum. Bobus ianti. Ioui maetati dehehant tauri athl ivstiter ei Phoebo Diamque utpote luel dia minuisus eandiem uictimae a Iunoni iuvenca nitida a teris

. . . . . . . in .

Aman a rimat area es. Romanarum maiores Al- hae priusquam Roma regnarunt. Hinc Arrianas pra manus. Virgil. AEneid. I. At puer Ascanius , exi nune cognomen nia . regnum ab seri LoυiM Transferet. et longam intilia in mian et AI-

ri antear genu ianda Lariniam . AIbanique patres. Porro secures , insignia Magistratuum, pro poteria iste ae maiestate Mni, notum etiam se lis. 65. Scyriae responsa per ι- Augusti ae Romana. rum expetunt amicitiam, mandata , leges. Supraeit. lib. 4. Od. I. et a 4. MON cit. Flor. ivi. 4. eap. ult. ete. De seythia, lib. a. d. a Q. Bh. m. m. q.

364쪽

PHseu , et neglecta redire virtus Audet, apparetque beata Plenosis Copia corna. , ' . Augur, et fulgente decorus arcu.' Phoebus, acceptusque novem Camoenis , . Qui salutari levat arte sessos Corporis artus ;6, Si Palatinas videt amuris arces .ilemque Boinanam , Latium qu selix , Alterum in lustrum, meliusque semper

Proroget aevum.

Quaeque Aventinum tenet Algidumque , o Quindecim Diana preces virorum

Curct, et votis puer rum amicas Applicet aures .naee Iovem sentire Deosque cunctos , ' . Spom bonam certamque uomum reporto , Doctus et Phoebi elior et Dianae. Diocre laudes.

Pudor , et virtus contempta remigrare non dubitat : et abundantia reserto cornia felix ro edit. Apollo vaticiniis et arcu ApD AE convictius , - cmque Musis amicus , qui arto medica sublevat aegrotantia comoris membra .sι 'Iacι da intuetur arees Palatinas, in lustrum sequens ac melioram Se er aetatam Pro aset Imperium Romanum, Italiam-

ANNOTA

M. Neglaeta ressiste rimus audet. etc. γ Sunt enim quaeatin tempora virtuti inimi a. ut ait Cic. in Orat. Eo pertinet etiam quod Poetae scribant inva- lascentibus vitiis Astram terras reliquisse , et in coelum evolatse. AL eum ad meliorem se frugem homines recipiunt, tum dicitur redire virtus , atque

rerum ubertatem honorumque omnium copiam seis cum reserre. ovid. Metam. 1. e. 4.

Fugere pudor, verumque, Adesque etc. J Quod e Theogni de expressum videtur, - πομεν πιςιε, abiit siles, Me 6 a. Augur. vaticinandi facultatem a Iove Apolla accepit. Fauente decorus arcu. I ἀργυρον ira, pud H

mer. Virg. AEn. 12. v. 394. isse suas artas , sua munera laetus Apollo Augurium. citharamque diabat , celaresque sa- ittas. 62. Aceeptusque novem camoenis. 2 Utpote mo icae , lyrae , carminumque inventor ac Deus.

63. Qui salutari lavat arte, ete. Apud Ovid. a. Meta: norph. c. 9 ita de is iami Phoebus :Inventum medicina maiam est. νι exquc per orbem mcor , et herbarum subiecta potentia nobis. Vide et Macrob. lib. h. c. 7. ante cit.

43. Palatinias arces. In suo palatio aedem Apol- Ilia saeraverat Augustus , eum bibliotheca et portiae. viae lib. I. Od. 31. Porto in v s aede Paula

que Prosρeret. Diana Mero quae mentino monti praesidet et Algido suspiciat vota Quindecimirum, atque propitias aures Prac beat juvenum precibus. Ego chorus peritus en nondi laudes ouiuis ac Dianae, domum refero bonam certamque satietam , in talia consentire Iovem eι Deos unipersos.

na canehatur Saeculare Caranea tartia dis ludorem , ut observat Zosim . anta cit. 6 . Atieriam in tustrum. γ vel acc e lustrum iam pliciter pro spatio quinqua annorum, Rique adeo synaedoehica1r pro tempore sequentio vel signanter et praecipuo , pro stitero saeculo : nam ludis saeularibus fiebat insignis lustratio. Iim. cit. 69. Quaeque Aventinum tenet Autatimque. Dianae erant fana, fiebantque sacra, in urioque isto monte. Aventinus, unus erat e septem urbis eoilibus . Algidus ab assiduo frigore dictus , nou pr evi Roma. o. Quindecim Diana preces virorum curet. Quindecim viri sacerdotes erant . quoruin ius, Potestas , et omelum erat, Sibyllinos libros consulere de rerihus gravioribus, se a calamitatibus publicii ; de iis responsa dare , placationes et expiationes edicere. acris saetendis praesse , remonias exequi, libros et carmina Sibyllatum tueri ; et, qnod facit ad rem praesentem, ludorum saecularium curam serere. vid. Neκ. ab Alex. lib. 3. e. 36. . S. Haec Iovem sentire, etc. 9 His annuere, rata here vota no Ira. ab. chorut. 2 Licet e multis personis chorus constet , unius tamen partes agit ae sustinet. 2 pist. ad

Pisos. v. 19'.

Actoris Partra Gorvi offriumque viriti

APPENDIAE

365쪽

APPEN DIX

raras Annotationes in libros Martim scia carminum Horatii.

uon 1Μ plerisque locis attulimus Iulii Cea saris Scaligori censuras; rt grave est a tanto Viro notari : ne quis oti id fortasso vel quidquam detrahendum arbitretur de summa laude, quam 3i tot saeculis meruerunt Odae Horatii, aut lem rocredat Scaligerum velut quadam Zoili vosania percitum adversus Lyricorum Principem debacchatum esse; opurae pretium duximus h e describere intcgram illustris Hypereritici sententiam , qua larmini dubium relinquatur quanti illas ipso aestimarat. Sic habet Poei. lib. 6. Est Horatius omnium Liminorum Graecorumque PO. tiarum eIesboratissimus. Nam in sericis qu in sonum, quos numeros, quam majestatem quam sirit , Obtinuit: quae Omnia cum in aliis nexlexit operibus, omisit sine gloriae dispendio : quam Puritatem , elmantiam, renus Hem in utrisque oppetiit , consecutus est. Et postea : Nunc ad Politissima eius carmina contem Ianda transeamus : in quibus considerandis maior laudis et admirationis quam.castigationis apparatus eris. Geminum uitur libri 1 et iucunda in xentione, , et puritate sermonis, x et si rarum tum nor ita e tum Naristase, maiores sunt omni non solum 1 Puperatione, sed etiam laude tneque solo dicendi onere humili, quemadmodum scripsit Quintilianus , contenti: Neriam etiam sublimis maxim/ commendandi. Quid enim altius aut praeclarius illis Post ignem ac th rea domo Subductum , macies et nova febrium Terris incubuit cohors :Semotique Prius tarda necessita Leitii corripuit gradum. Dem istis P Scriberis Vario fortis , et hostium Victor , Maeonii carminis ni ite , etc. Item P Quis Martem tunica tectum adamantina Digito scripso rit, cic. Lem p Sub lacrimosa Troiae Funera , tio virilis

Culius in caedem et Lycias. roriperet ea terVas. Pormitto Divis cetera, qui siniti lStraveres ventos aequore scrvido De praeliantes ; rice cuprCssi Nec vetoros agilantur orni.

mee et alia per portiunculas. At illa tota , Quem virum aut heroa lyra vel aerITibia sumes celebrare Clio p

Item decima quarta, decima quinta, quaria νι vicesima. Tricesima et ero prima a debassuexit, ut facil/ ymbet indisium nostrum. Nec inferior tricesima quintia. Porro a. lib. prima Ode est altiloqua , sicut et quium decima. Par spiritus in unde- ωDesima et in equenti. Sed et ' 3. lib. prima distendi genere magni eo structa est, Pariter et secunda. Tereia Nero Vrarissima. Quarta nee Pindaro cellia, ac ne quinta quidem. Quin sexta quo que allisaim/ εθnae. Haud paulo minorserta decima. At uicesima nona in init lenissιωρ:rum Fero emPer assurxit eo usque, quo nemo aliorum pereenire possit. Ultima eiusdem Iibri mis it etiam fas iam cum maiestate. Quarta lib. 4. proseetb tiliarum nulli eedis magniloquentia. Quam quae sequitur, tam .esi eo non avirat, in eadem in aen Iuste versatiar: sicut eι seria, qtiae simul nitore quodam renustatis perfusa es. Mna altior et sexerior: qualia ςt quarta decimia . nec minur eam 1eque 1.

366쪽

364 APPEN DIX

Quae recensere mactu dum , ut et Dum maximum asque ellam cum ἡce conferen uni a GJumnia vindicare/n. Aam es Pindaro ne raucrebrmor, neque sibi, ut rue, indulgens ; se i non sine auditoris rexere Praenaudum magni mdioena', quae neque isti oneri, ut nais miracmm esI , nihil lum tunnia coaerent, ira tit unum tota illa

t sententiis ad eum, eo nihiala-

t Otium Divos rogat in patenti, etc. - ώ nnes, inquam cantae sunt xenustaIis, ut vi mihi et aliis prudentioribus oniatem γlenierint spem taliam studiorum.

emerint spem taliam studiorum. Inter nitas i ero , duas aninti erat, quibus ne ambrosiam quidem aut nec or dulciora Pulem. Altera est 3. Lb. ii. Quem tu Mespomene, etc. Alteria nona lib. 3. Donec gratius eram tibi. Quarum s ius molim a me compositas, quam Dis :

multas Pindari et Nemeonicarum: quarum simiaes malim comm3uisse, quam tofius Tam conensis rex. Al trinae si tam magni δ de Voratii Carminibus sentio: fam/n dabunt ing

nobilique pudori nostro I eniam studiosi, sicubi etiam OplaximuS Potiora.

SEARCH

MENU NAVIGATION