Wilebrordi Snellii R. f. De re nummaria liber singularis

61쪽

Marcus Euangelista similis nummuli memini true vidua loquens, quae in gazophylacium proiiciebat

λεπτα δυο. Notandum tamen hoc illius Attici nusse triplum eo vero nihilominus usum

Euangelistam, quod nullum vocabulum inueni- ret apsius. Hoc enim λεπτον si denarium statuas

decuisi sexim fuit denarii et Hllud autem Suidae

Atticum erat, drachmae pars 336. Aureum numissena est stater. Stateres aurei in usu fuere varii, Aliseus, Det cenus Pbilippicus, lexandrinus, Daricus, Croe- Stater aureus e filicus suit pondere didrachmi, quod Pollux libri capite Σή his verbis docuit: - τηρ δυο δρο-AτΤιμα s. Atqui dractimam octoginta granorum pondere fuisse,ex uncia planum fit cuius ipsa pars sit octaua. Et propterea drachmar duae granorum ico aureo Attico stateri pondere aequabuntur: quo

hoc seculo, Anglici Rosiati nobiles, & Edoardei instituti sunt. Attici stateris valorem quinque& viginti Atticis drachmis definio ex Pollucis

Iibri capite 6: o δε- τηρ μοῦν εδ α si ἐν τοῖς ιαμάν- φ μιαν τῆς ροπῆς εατηρο ονομε,3 ΑΠ reus itater minam valebat: nam & in appensis minam pondo staterem vocant. Id enim dicit, minae pondus staterem etiam dici, quia aureus stater argenti mina. vel centum drachmis rependatur. Sed aureum hunc state rem iam non unicum aliquem nummum intelligas oporter, verum Qua

62쪽

DE RE NUMMARIA. 39tuor. Nam ut quatuor argenteae drachmae staterdicuntur: ita hic quatuor aurei didrachmi pro statere usurpanturi hoc est pondus auri drachmarum Atticarum Octo, silue unciale, taxatur drachmis argenti icio. Ideoque duarum drachmarum pondus, quo singuli Attici aurei signabantur, drachmis quinque & viginti. Nihil hic me hallucinatum, neque verba Pollucis perperam interpretat tum, eundem tibi autorem dabo. Ibidem enim,l ubi de Cyrenentibus verba facit, non alia mente dixit, Η, b u δροπώ ου μονον, οἰμα ψ πιν mκον

πενταδ quis: Drachma vero non

solum numismatis nomen erat , sed& quinquaginta drachmae & quinque drachmae apud Cyrenen ses. Et paulo post, HI M, ως Aει τέλης φαον, ἐν

drilla ter 1 eu tetrastater & tetrasta tetia, in Cyrene dimidio tu staterum aurea numismata. plane haec, nisi nostram interpretatione admittas, falsa erunt,& pugnantia loquetur Pollux: quae tamen, modo animum aduertas, vcrissima comperies. Hoc enim sibi vult, a Cyrenensibus aurcum qu Cndam nummum signat uin, qui tetasta ter dictus sit ob eam causam, quod drachmis quatuor aequi ponderet: videtur autem aureus unius drachmar pondere apud eosdem aliquando in usu fuisse; & cum o m. nes aureos promiscue state res vocitarent. hos maiores ad distinctionem eleganter tetrastateras

indigitasse: quippe qui illorum essent quadrupli.

quem ex valore in eadem republica dixit supra vocari mντοι νΤάδροχιον quinquagintadrachma lem. Cave credas ullum num nitim argenteum

tali

63쪽

'Unde' signatum: certe ipsissimus hic ille au

reus fuit. A tq ui sibi icit, usum nis-Hυσα νοώισμα aquomodo tetrastater stateris erit dimidium; nisi litu a numisma, hoc vero ad pondus referas,&m erem hunc uncialem constituas. Nam clim starerem aureum Atticis drachmis roo rependi dixerit, hoc in loco tetrastaterem drachmis quinquaginta a Cyrenensibus commutari: consequenscit nunc tetrastaterem signarum pondere illius stateris dimidio, quem uncialem fuisse diximus. Qiramobrem, inquam, aureus Atticus stater pondere didrachmi quinque & viginti drachmis a genti valuit. Fuitque ratio auri ad argentum, ut 11 ad 2: quam analogiam Romani quoque secuti videntur, cum aureum unum duorum denariolum pondere quinque & viginti argenteis denariis commutauerunt.

Stater C escenus. Huius vafIorem Demosthenes in Phormionem nominatim expressit:

Ροκτω δροχμας AτΤαάς: Phormio ait se Lampadi m Bosphoro reddidisse centum viginti stateras Cyzicenos; at statex Cyzicenus illic duo de triginta diachmas Atticas valet. Eius quidem ponduS nemo expressit: si tamen e valore huius coniectu-1am capere libeat, in promptu est colligere: cum

2s drachmae Atticae rependantur aureo I 6 granorum, tum 18 drachmas valere auri grana I79 .

quo pondere Macedoniae regum aurei Philippi Alexandri hodieque adhuc extant. Nummum hunc in Ponto, Bithynia & regionibus Euxino mari adiacentibus frequentatum Xenophon indicium

64쪽

DE RE N v MARIA. 6 rium facit, qui q. in libris de expeditione Cyri eiusaon uno in loco mentionem fecit. lib. 6 ubi milies ab Heracleensibus Ponticis μυεους Κυζικηνου. me- uum exercitus stipendium exigunt,decem millia 1zicenorum faciunt a Soooo drachmas Attacas. t libro 7 Seuthes militi menstruum se daturum

citater I Bilippicus, quem nurnisma regale Horatius in Arte vocavi auri bonitate nulli secundus,

& i scriptoribus passim pro optimo purissimoque usurpatus. Plautus Bacchidibus: Nam istis auro fortassis opus est: s respondet alter) Et Philippeo quidem. Fuit autem nummus iste Philippi estigie, qui pater Alexandri fuerat,expressus. Namque illi ex aurifodinis Crenidis s quae Philippi postea ab eius nomine dicta in supra Strymonem eruta mille annua talenta, Diodorus Siculus libro i 6 autor est. Philippi nummum unicum, & Alexandri Macedon0m, solertissimus veterum nummoru aestima tor Nicolaus Rockoxius possidet, utrumque eodem pondere granorum i 9. Is haud dubio ab initio paulo grauior fuit, Vt pote granorum I 8o aut I 8 3. Vnde planum arbitror nummum hunc non minoris fuge Cyziceno: ideoque etiam 28 drachmis, aut non multo pluris commutatum. J Stater Alexandrin s. eum ut pondere Pbiliopeo, ita valore Cyziceno parem, iam satis arbitror liquere. Stater Paricus, quem auro itidem purissimo& obrueto percussum, prieter Herodotum Pollux

quoque libri a capite 3 testatus est: κήυρυμ

exercitus quadruplum. hoc est,

65쪽

ligentia ab ipso sint facti: Videlicet a Dario primo Hystaspis filio: eosque viginti Atticis drachmis commutatos, quoidam tradidisse Suidas ait; aliis contra eundem Attico stateri aureo aequiparantibus. Daricum state rem auri scio rependit Iosephus Antiquitatis Iudaicae Iibri 3 capite s. quod enim Moses dixerat Numeroru capite 7 Commate 86. Acerrae aurea: duodecim plenae sumtu denum s fies oriam) unaquqeque, prout est sicius sacer: hoc

ille pM Daricos ecteri, εκας θ in η taluίζει Δαρει- κους δέκα δυωαμένην Singali se duodecim tribubus 'Israesis thuribulum afferunt decem Daricorurn. Siclus aute, ut eodem capi e idem annotauit, pondus habet Atticarum drachmaria quatuor. Quare Daricus suit semuncialis, si Io epho credimus,&drachmis Atticis quinquaginta taxandus , atque valore ηιυμ αιγ, ut stater Cyrenaicus ' - γ. Neque Hero meus abludit,qui talentiam 'auri Darico taxer, ut sit pra annotauimus. Nota Darici, saltem altera parte. Ligittarius: Plutarchus 'Artaxerxe: το si ΠερWκον νομισματοςοτηρ μονῶUν. Vnde urbantini Agesilai dici erium cum ex Asia in Graecia felicissim b reru succestu usus reuocaret Ur, Graecia bellis ciuilibus flagrante,. Ob in viscera sua grassante , optimatibus diribitore Hermocrate Rhodio a Persia auro circumuentis, ut inLacedaemonios mouerent,amicis iam itineri intentus, inquit, Asia se triginta millibus sagittariorum expelli: tanti enim ea res Artarxerxi con- .stiterat, ut Graecorum primates in bella ciuilia coniscitaret . quae summa ellet nobilium Anglicolum,

66쪽

seu tro fatorum Edoardicorum millia sexaginta drachmarum Atticarum 38ooooo . florenorum Hollan dico ru, prout hodie res nummaria obtinet, io 36ooo. Tribus item Daricorum millibus Parysatim matrem Artarxerxis cum ipso in punctum alea lusisse,autor est Plutarchus. Stater circisus. Et hunc quoque auro obryzo signatum disertis verbis libro pronuntiat Pol lux, - 1 . Γυγαδαι υσος, ψ οι Κροι ειοι mτῆρες, aurum quoque Gygis probatillimum, nec non . Croesii stateres. Hos Daricis aequales ex Aristo ptianis Commentatore liquere videtur. Numisma Hebrivum ad extremu adhuc si pe rest.

Siclus, dimidius siclus est pars tertia Hebryo -

rum nummi sunt argentei.

Sicli pondus Iosephus libro 3. cap. 9 Antiqui

Philone Iii dato de iis quartigis instar piacipiun- ttur, in decalogi praeceptum tertium , quartum. quintum, de voti satisfactione: verba Mosis Leti itatici 1 ita habent, Erit autem antimatio tua maris, linato viginti an ribs usque ad sexagellarium , erit inquam, aestimatio tua quinquaginta sicli argentei, prout est siclus facer:& reliqua quae sequuntur. s id vero ita reddidit Philo Κελευει γαραχεις ἀνδηι P0 τιμώ- λακοσIMνσωσματο- σλαργι ρι- Itibet a vicenario ad 1exasse narium, viri multa esse drachmas ducentas e sol oargento. Ergd ducentae drachmae valent lictos

quinquaginta, & qitatuor Atticae drachmar singulos.

67쪽

64 WiLEBORDVs s N ELLIV stos. Verumenimuero siclum Hebrarum etiam dimidiae argenti unc ne aequari Solomol, Iarhaeus &Moses Gerundensis Iudaei ante annos amplius quadringentos scriptum reliquerunt. Sicli typus parte una yaiculi illius effigies, quod Mosses iussu Domini plenum manna m sanctum sanctoru ad omnia seculorum monumenta reposuit, cum hac inscriptione secet Urael: parte altera rami S amygdalinus Aaronis florens, cum inscriptione Ieru-

rum charactere vetustissimo. qui Samariranus dicitur, cuiusmodi formula ante decem tribuum defectionem Israelitae quoque utebantur: nam postmodum Iudaei, ut richismaticis tribubus se segregarent, ex eo tempore demum quadratis,cuiusmodi hodie ad huc usurpant, v ti coeperunt. Huiusmodi sic Ium post tot seculorum naufragia ad manus suas deuenisse Arias Montanus in Antiquitatibus suis Iudaicis testatur, cuius figuram , crassitiem,& literarum antiqgam inscriptionem ibidem expressit. cuius pondus dimidio datero Hispanico. aut quatuor Iuliis . Romanis,vel duobus Venetis Mocenigis pene par ait: sed argenti bonitate omni nummo nostri seculi potiore. hic siclus sanctus &: sanctuarii siclus in s. Scriptura vocatur. quia secundu hunc omnis sacra aestimatio fiebat Leu. ιγ versi as, ' Exodi 3o v. 13. Fuitque sicli huius pondus, quemadmodum ibidem 1 Mose, & Eze chielis s. vers. a definitur 'iginti Gera, tanquam ceratiorum aut siliquarum viginti. ε tque ita

Gera, fibra spars v gesima. 'Dimidius siesui , pondere decem Gera, Exodi

P. V. I . quem eodem Piso notatum, & a se visum

68쪽

sum Moses Gerundentis scribit. sed pro Ieceliri- scriptum haaet,secet, hoc est, dimidius siclus. Fuit 2 tertia icti pars. Ne hemiae Io. V. 3 2. instituimus nobis praecepta, imponentes nobis trien- tem sicli quotannis, ad cultum domus. Dei nostri. pendebat itaque 6 Gera. Denique & hoc notant dum, quod, cum in facris de pretio rei exsoluendo

agitur, ubi sicli mentio fit, ratio ad argentei sicli

valorem sit referenda: at cum de pondere agitur, sicli pondus, hoc est, tetradi achmum vel semunciam intelligendam. Ista erant, quae de veteris pecuniae ratione summatim Sc perspicue annotare constitueram: cuius summam Vniuersam, tan quam in breuiario hic ob oculos po , a limatione ad nostri sectili monetam reuocata. Aureub Romanus denarium, quamdiu e libra ue signati sunt, valet Rosiatum Edoardicum 1. ς.

Ducatos rigaricos et Coronat sis Gallicos a . Et, prout hoc anno I 6ir rci nummaria ordinum edicto

constituta eLF,Daleris Imperialibus mssanicis autem Valeris, quos Regales vocant ct pondus habent eranorum s 69 ad momentumst e pendas,

duntaxat quatuor. I tam cum auri ad argentum

analogia hodie is eadem, quae 616 ada 7 hoc erit ivt proxime;idper proportionem concludes, hoc modo. Cum auri pondus 47 granorum argenti 526 granis contra carum sit. inaque pondus aurei Romani 17 iva Dre aequabitur argenti granis 2177. Cuius pa= squarta 169 planissime Regalis Hispanici pondu/reddit: cst vigesima quium quatuor daturorum pars grana si antiqui denarii verum pondin. PosF quam autem e libra duo es eptuaginta -bdi sis nari coepere, tum valore 2 podere quam pro- e xime

69쪽

ILEBORDVs s N ELLIVS xime aequauere nummum aureum Anglicum Geniatum Anglotium vulgo ab Angelo seu Genio alato indigitant qui hodie valetwaleros Imperiales Florenos Rosiandicos quinque cum suferis septenae-cim. Cade ratio in denarias posterior secuissere ob- tinet. Sunt enim argento multo leuior signati, ut alii alii y priorum habeant. Quod propterea moneo, ne omnes denarios eiusdem valoris 2 ponde rufuisse exisZimre. Temporis enim ratio hic apprimis obseruanda, quam supra in denarii descriptione tetigimus. Denarius itaque quamdiu fuit granorum 9i erit quatuor daterorum Regalium. Et propterea su- erorum Hostandicorum 7Za, seu 7- . Ubi vero imminutum ad grana 8o, quo pondere hodie penὸ omnes sunt,paucis exceptis, ta bis u- fero 7; ,aut abiecta particula ex acie tantum p ris . At ex hodierna auri ad argentse analogia 6 Uusinaris euh Poriatus duorum daterorum peralium. SeLIertius eius pars quarta si rus I .

ta . Ubi vero decim assibub denarius commutatus es, Dupondius fuit dateri mystanici A. Assis

Icapois argentumsignatum . merum 2 illud mihi notandum arbitror , longe alia taxatione Pupondium, AIsim', reliquini minores parto aestimauda, ubi rimum argentGm a Romani, si vini coepit. Enimuero tuprimum a Fos sextis tales instituti sunt:. Et

70쪽

haud dubio argenti arui pretia te trima antimatione inter se contenderunt. Atqui tum asses decosextantali pondere denariij faciebant: quar ex tam sex, quae est integra aeris libra denarii repensa fuit e Et denarii treue libris aerisseu antiquis assibus quinq.

uuamobrem ex inta analogia grauis aris antimatio quoq. debuit in itui. Ut non decimam, velut possem sedecima denarii partem, sed denari raue aes intelligamus. Uoud ipsώ notasse no arbitror abs re fore. Se pertium valet io oo seHer nos, denarios a JO, Coronatos Gallicos a D 'Talenitim Atticum S Euboicum Edoar os b. ago, Babylonicum 18o, e gisaeum, o Rhodium OO, Θ rum vel Alexandrinum 6o, Articum maius uero, Otolemaicum 8O. Eadem analogia in minis 2 cateris panticula-oum particulis quoque obtinebit. Nam mina Attica valetifido ardae os Nobilas, Babylonia . Qinaea ct Rhodia 6', Syrn 2 Alexandrina i , ttica maior 1 b ' Ptolemaica a pAtticus aureus pater Angisco Edoardaeo pondere aequalis, fit drachmarum as, seu cor. GAI. 2Stater C Ticenm Lampidi in Bostoro 1 8 drachmarum, a l coronati Gallici Stater Philippicus, L aricus, Croesius, a laxandri,cus drachmarum Jo, coronatorum Vasticorum ab rachma Atti a o cor. Gallici, didrachmum

k, tribachmum I detradrachmum seu Hater urgenteus , pentadrachmum ., ut proxime. Obo λι- coronati Gallici iobolum A, triobolum