장음표시 사용
2쪽
DE ANIMA ARISTOTELIS. AC DIVI THOMAE EIUS CO M M ENTAT ORIS
pu .i antiquos Philosophos duplex erat opnio de aia. 3Abimata ab inanimat s disterunt per hoc animata
Antiqui naturales arbitrati sunt animam esse eorum,
ρ res, laus fuit magister Socratis. TAnima inest omnibus animalibus tam vilibus quam honorabilibus, de tam mNnisquθm parui . di Alcmeon dicebat animam este quid mobilissimum. I 2Αnims tria attrib ebam dicti Piiilosopli,scilicet sit principium motus, principium cognitionis, di ut fit
incorporalissimum. i Aliud enim eii motus in loco, de aliud motum esse i cundum locum. Is Amina habet lentum,idest cognitionem connaturalem arm niar. igAt illote . plerunque non reprobat opiniones Platonis qua num ad Opinionem eius, sed quantum ad sonum vel rum. 19
Alii .hie occulte ostendit ν intellectus de natura sua non eli partibilis, sed impar tibilis. ι'
Armonia Droprie dicia. eli conli,nantia intonis. IRAmsic'. quando inii uitii veritatem aliquam s. luendo Nobiicei do. aliquando Obi icit,& i iluit eo li determinatam veritatem 5: tunc obiicit de loluit lecun
duni suam pinionem. altuu Ido vero ante deterint. natam veritatem.& tunc Ouiic. t de soluit supponendo cinnionem alioru m. Anima aliouando eli ut terminus motus. 25 Antinui naturales venerunt in co nitionem animae per tria. per motum, di cognitionem, & per ei te incore rati sim lim. go
Ad demonii randum definitionem animae oportet hoc quasi principium accipere u, animatum distinguitur ab inanimato in v mendo. ψιAd hoc uniuersum iit perfectum nullus gradus persecti iuris intermittitur in rebus. 46tur lacultatem materiae corporalis, de non potest totaliter includi ab ea. Io Aliquis in actu habet quamlibet formam,quando P teli operationem illius formae explere. IosΑd diuersa cognoicenda diuel sae potentiae cognosci t
Agens eit nobilius patiente non nisi secundum ui eli in Actu. i Actus cst prior potentia natura, tempore vero in uno cc cm potentia prior cit actu. io Anima eli quodammodo omnia sensibilia & inulligibilia. DS Animalia non ii ascuntur,neque pugnant,nisi propter delectabilia,i ilicet propter cibos di venerea. 1 8 Appetiolle eli vere bonum quando perlitu in tu licio intelectus recti,aut appares bonum, quando declinat a iudicio intellectus recti propter appetitum velphantasiam. I 2IAnimalia imperfecta habent confusam imaginationem, SP colles pil deditam. Ammaudius exuiu immobilibus adiun tum illud, unde nata sunt nutriri. IasAlimentum est quoudam corpus tangibile. iis Delitera B. Bona, quedam sunt lauaabilia tantiim,& qu edim
laudabilia & honorabilia. I ne operari eli proprium intc. lectus secundum Prudentiam PDelitera C. Cognitio de anima ad omnes Philosophiae partes
insigne,dat occasiones. 2Cognos tur res Omnes illis quatuor, intellectu, scientia,opinione,& lentu,&has potentias dicitur hab re animainlecundum cui participat naturam unit ii dualitatiKde ternarii,& qualerna DI: Io Conclusiones nan sunt circulai es, quia non est circulo demonitrare. 2
Conliderandunt quanao sensus sit lingularium, scientia vero uniuerialium, de quomodo vitiuersalia ii 'tin anima Color odor, ec lapor, de qualitates tangibiles liabent elle permanens de uxuin, in suo subieci in qindeterminatam.
Asperum est cuius una pars supereminet alteri. 49 Cur excellens sentibile corrumpat sensum. Α , oeoianili rasolui quidem potest fumaliscua pora. Cui planiς non lentiunt. 16 tio, quae tamen non pertingitvsque ad terminum, Compositio propiditioni, non est opus naturae , iaciunt odor percipitur.
eli Opus racic insta in cliectus. DIAer Se acua suiu iacile mutabilia ab extrancis Qualitat Complementum Metaph non peruenit ad nos. i. 6bus. Cor mouetur ad timcndum absque i,n perio volun-Α. iiuui de intellectu uiastic ter opinati sunt.
tatis. araum ilia intellectiva est locus iPec esum. ORAM a. a humana propter suali; nobilitatcm superareta
Corpuhquod circula ruer mouetur no mutat totaliter Saho.super Anima. ' a locum,
3쪽
locum,nili sorte ratione. ICor in eadem parte corporis consxum manet.sed mouetur secundum dilationem & eonitrictionem ut caulet motum pulsus & tractus & sic quodammo-
Considerare virum foetit agendum aut hoc,quod est deliberare,opus est rat onis. I 2 Continentis est per deliberationem rationis vincere
Delitera TDe litera D. E animali uniuersali possumus loqui dupliciter. 3
Definitio. per quam deuenitur in cognitionem accidentium , esircalis.&cx propriis. ocellentiatio reia 3
finitio . ouae est utriusn:.scilicet ex materia & ex id ma cit mastis naturalis. Γ Democritu, dicit animam esse ignem quendam aut
inmocritus suit huius opinionis. in nulla veritas determi nate haberetur ue rebus.& Quod nihil determina ec Di tu, uitur. 3 8 Democritus ponebat animam esse naturae corpor s,utpote ex principijs materialibus compolitam. 6Dubium videri r esse. scilicet Quod mouetur naturali ter moueatur vlClcnter. 1 Disterentia sis mae iubilantialis ad accidentalem. 37 Dcs nitio omnis , aut cst co cluim Gemonii lationi , aut eli demonstratii. nis Princi sum. s
Dii serentia intei definitionem iiibs N accidentis . Duobus enim dicimus scire quorum unum est scientia, S aliud eli anima. . 4 Du plex eli etiam id uti diximus , causa cuius caeteratiunt,atque unum cli,quod, alterum qu . qTDuplex est inlliumcntum quo alitur, sicut duplex et instrumentum gubernationis. 3 6 Diaplianum eli, quod non laabet proprium colorem vita cundum ipsum videli possi: ted est sulcep auum extra n i colorisu secundum quem aliquo mocio cit
Duplici in causam bonitas mentis respotadet bonitati tactus. Is Dilinato potentiarum & Obiectorum proportionabi
Disterentia est inter intelli ere & sapere, nam sapcrepertinet ad iudicium intellectus . intellistere autem ad eius apprehensionem. Ili Debilitat intellecius ex laetione alicuius organi corporalis indirecte, inquantum ad eius Operationem re quiritur operatio sensus habentis organum. I O Deus. Qui est purus actus in ordine intelligibilium ,&aliae lubitam te seParata ave sunt me uia inter potentiam &actum, per sua mellentiam,&inteligunt&intcbiguntur Iob Destrieto corpore non remanet in anima separata scientia rerum secundum eundem modum, quo modo intellipit. 1 Id Diui libile dicitur dupliciter actu& potentia. III Duplex eli attendc a disset entia inter i ntellectum &sensum. II qDelcctabile,quod est in prisenti eli limpliciter delecta
Daemones Apulei Platonici,sunt animalia corpore ae rea , mente rationalia,animo passiua, tempore aeterna. ιιι ERror quorundam, qui dicebant animam ege de natura diuina. i 3 Empedocles posuit sex principia, quatuor materialia, scilicet terram. aquam, & aerem. & ignem, & duo activa& passiua, scilicet litem& amicitiam. 9 Existis deobus, icilicet ex eodem & diuerso Antiqui dixerunt antinam esse compsitam. P Exanguia, puta ossa & ungues,& dentes sine sensu sunt sicet nerui litie sanguine exi leniri maxime teriticiuisint. 1 Empedocles dixit animam componi ex omnibus primcipi S. I, Ex naturali lcire numerorum poteli aliquis accipe plures testes.
Em p e loctes dixit, q, quia cogniso si per similitudi
ta aegrotatio. Ex tribus causis,intellectus no praeualet phalasimio: Error illorum,qui posuerunt intellectum agetem sib stantiarn separatam,& θ differt secundum lubstantiam ab intellectu possibili. iis Empedocles opinabatur Omnia generata sunt a casu,non propter aliquem finem, ita lecundunt quod contingit ex diuisione rerum per likem, α contui
ctione per amicti iam. Dotaror Platonis de intelligentia, vide. Doridem eli potentia contrari or um, sicut visus albi de nisti. IIS Lxc clientia sensibilium corrumpunt sensum,& quandoque i plum animal. I 28 Delitera RII Orma est tota essentia,vide. IMI Falsitas opinionis illorum, qui dixerunt Uintale
vide. I De litera G. Vstabile est humidum aqueum, quod est pota
uitus etiali metui, quo, icthcet ducernit admen tum virum sit conueniens vel non. II Cullus nec illario in animalibus ponitur, inquant uuaeli tactus quidam alimenti,non neccil uio vero i quantum cit laporum discretiuus. I IDe litera H. HEraclitus posuit vaporem, qui est medius inter
aerem & aquam, principium rerum. I Hippus de numero rudiu dixit animam esse aqua. II Hoc mouetur per hoc potest dupliciter intestigi. 2 sHec eli differentia inter circulationem,& alios motus. uia impossibile est in alijs motibus unum di eunem motum reiterari super eandem quantitatem
mittera LI N omni prooemio tria su ni necessaria. Primo redidere, auditorem beneuolum,licut ostendendos cie Det vulitatem. Secundo docilem, praemittendo or .
4쪽
dinem aedistinctionem libriaertio attentum, sicut
aitestando difficultatem.eius. II necfinitione 'ort et non solum coam scere princi pla elles malia, sed etiam accidentalia. φIntelligere quodammodo est proprium animae, quia i dammodo cit e niuncti. 4 Intelligere non eii per Organum corporale,sed indiget obiecto corporali. 4 Inuenimus in anima diuellis potentias ad apprehen tionem entium,icilicet intellectum. scientiam, Opi nionem , & senium. Io
In numeris sunt diuersae propositiones,&infinita. IIIntelligcntia hanetactu principium, di finem. 2o Impolsiuile eli unius rei esse plures sormas s ubstantia-lo. 37Idem est materiam uniri forms quod materiam esse in
actu. Io Intellectus noster possibilis est in pontentia in ordine intellirabilium . fit autem actu per formam aphan talmai bus abliractam. 69Id, cuius causa astitur dicitur dupliciter. 3 lan uniuerso sursum & deorium naturaliter diti in auuntur. 13
In omtibus uuae sunt secundum naturam eli certus ter nus & determinata ratio magnitudinis te aug mcut . 39
Inter tres operationes animae, vegetabilis est quidam
12norans dicitur dupliciter, uno modo secundum simplicem negationem , allomodo iccundum praua uis positionem. o. Illa ouae in sui eompositione habent aerem bene dispositum,s .nt bene sonora sicut aes deat genIum.u quarum autem L Ompolitione aer non bene se habet no
si ni sene tonora. 69 Intelligibilia tantum. no cadunt in phalamatibus. I amellcctu sdiuinus non est in potentia,led eli quodammodo intellectus omnium. ios Intellectus pol,ibilis eli , quo hic homo formaliter in illi git. Qq ampossibile eli in illud. quo aliquid formaliter opera tur lv lt Paratum ab eo secundum elle.vide. IC
Innis, quae omnino sunt separata a materia idem citres,de quod quid est eius. ita Inicite: tis non cognoscit directe singularia, sed sensus
vel imaginatio. i Intellectus nossibilis non est unus in omnibus. i Illud, quod est in materia est intelligibile, ted in potentia tantum,quod vero est in intellectu est species intelligibilis secundum actum. 1 In omni na: ura,quae cli quandoq; in potentia,quandoque in actu, opol et ponere aliquid, quod elisicut materia in unoquoque genere, quod. st in pote tia ad omnia,quae sunt illius generis, de aliud, quod est sicut causa agens & iactivum, quod ita se habet in laciendo, licut ars ad materiam. iri Intellectus agens lacu ipsa intelagibilia esse in actu, quae prius erant in potentia per hoc P abltrallit ea a materia. log
Inullectus in actu consistit in ipso intelligere. Io8 In cognolcendo quod quid est .contingit esse deceptionem per accidetis dupliciter,ratione compolitionis interuenientis. 112 Iudiciu sensus assimilatur speculationi intellectus. Ii IIntellectus mouetur alicuando ad iuuiendum velim tandum ex sensibili praesente . aliquatauo autem ex phantasmatibu . aut intelli et bilium, quς sunt in anima , ratiocinaturi & deliberat tutura aut praetcnila tanquam si actu videret. ii sIntellerius seeculatiuus considerat aliouid verum este vel salsum in uniuersali,quod est colliderare simplicΓter, intellectus autem practicus applicando ad partiaculare operabile , quia Operatio in particularibus est. ii sIntellectus abstrahit ea, quae sunt in sensibit bus . non
quidem intelligens ea elle leparata, ted separat in vel 1 corium ca intelligens.
Irrationale tripliciter est, via quod est rationi contrarium,vel quod est natum habere rationem α non habeti&quoa rationem non habet. ii SIntellectus apprehendit bonum secundum rationem uniuersalem bonidensus autem apntehedit bonum sub determinata ratione boni. IIS Ira a militia comouetur,& in desectatione linitur. ii 8 Irati puniendo dclectantur. Liglacontinentes,qui liabent rationem reciam non inlimrent ration, rectae. Ito
Intellectus speculatium speculatur veritate propter ici plum,Practicus vel O propter Operationem. IM
Impos .ibile est aliquod corpus simplexeta corpus am
IE cippus fuit socius Democriti. 8
Lapi, non eii in anima, leu lpecies Iapiciis. Iisi
inus,le operatio d Iserunt,quia motus est actus rei impellccti operario cit actus periceti. Is
Motus auginent ita uecrementieti locunauni contiaria loca. 12 λIamielium eit enim tui corpora noltra tortiuntur ic cum natural cm, sicut euec motum natu aleui,dccx natura elementi pisdom nantis. Si. Manlicitum eit quod corpora noli ra nata lunt immutaria uualitatiuus clementoruin ocientire eas. SITNanu, est organii organorum, quia manus datς sunc Eomini locis Omn.uorganorum,qtiae data lunt es asanimalibus ad ucsentionem , vel impugnationem, vel cooperimentem. II 6 Notus procelituus secundum locu est propter aliquia imaginatum de desideratum. 1 9Moueniaa.duo esse videmur,s .appetii usta intellectus,
ita tamen quod sub intellectu phantalia comprehendatur quae habet aliquia luatile intelleciui inquantum mouet ad abietitiam sensibilium licut intellectus . IIONulii homines praetermissa scientia intellectus sequuntur tuis motibus phantaliam: licui illi, qui non secundum rationem agunt. lcu impetu moventur ad aliquid agendum. Izsblintis animalis componitur ex tractu de pulsu. idomedium Patitur ec mouetur 1 scnsioib,lenius autem a medio. 127
Delitem RN.Vllus dignatus est ponere solam terram. sed alii
posuerunt ignem Primum Principium, alij aciem aliJ aquam, tetram vero nullus posuit, nisi qui . potuit omnia Tementa quatuor cile primum prin
Natura non mouet ad contraria loca. Nihil proprie nutritur, nili animatum:ignis autem videtur quidem per quandam tintilitudicem nutriti, m II aut ein proprie nutritur.
5쪽
Non simpliciter dicitur id quod eli in poten tia. 6 t
Natura speciei indiuiduatur per materiam. Natura nihil facit fruitra , neque descit in necessariis, nisi in animalibus orbitis do imperfectis : sicut sum animalia montii uos a qua quidem monitra animalibus accidunt prster intentionem naturae ex corruptione ali cuius principit m semine. iar Natura facit membra propter aliquas operationes. I II
in s scientia bona est.& non solum bona verum' etiam honorabilis . tamen in hoc unaicientia super excellit alia m. carie. ICmnit actus Ludatur cx duobus,ex ouiccio& qualitai te. seu modo. IOmnis sorma stilae est in m teria fleterminata, niti in . sua detinuit 1ne ponat ut materia illa definitio est in
Omnes existimauerunt anima esse id, quod maxime motivum et t. ii Omne quod molletur,niouetur dupliciter, quia vel e cundum te vel lecundu altetu,seu per accidcm. I
lens euitare eoactus est ponere intellectum agen-
dii odixi: ideas esse ex numeris, Lex unitate&dualita
Ropi ietates anime deducebat ex proprietatibus nil nacrorum. igPartes dicuntur bene ari noniZatae,& ipsarum compolitio Vocatur armoma, quando iunt licinincem limul polit , u ordinate, ut nullus citectus ciuidern generis ilia lat. 2ς Politio Aui celaron in lib. ontis vitae tollitur. R s a talia invenltur indeterminua in animalibus imper Uctison animalibus vero pcriectis ecterminata. 43Pel leuit plicitct icitur.
asta. Operario animaeeit acius periectus, motus vcrocit
Os habet octo paries , quae non aequaliter attribuun- n ta et hic parata a rcbus apparitio,vel illia minatio Sc pilaniatia. Potcntia animae, quae eit actus alicuius organi, coni Tmat milli organO,li tactus sulceptibili. ios Plato ponebat quiditates rerum esse leparatas a singularibus,quas dicebat idea vel species. IosProprium obicinum intellectus est qui ditas res, quae
Operationes animae, l licci semire .intestistere, appetere,in Leri lccundum locum,ta augeri, pollunt uti pucll raccipi. - - ' Orthogoniorum,quodam consiliit ex omnibus lateriis bu, aequalibus re vocatur Quadratum, liue tetra nil mum . quoddam autem non habet omnia latera aequalia in quo tamen qualet duo latera licii Opposita iuntς qualia , devocatur huiusmodi ori Eog nium altera parte longius. V omnis potentia dicitur ad actum proprium . . quOdor conlittit in sicco acreo aliquatitor contemper l Isoportet enim quod vox sit sonus quidam tignificans: veI naturaliter vel ad placitum. Odor Ze sapor causantur ex determinata conninicine qualitatum elementa mina. I, Omne,quoa cii in potetia ad aliquid N recept uetus sciret eo, ad quod eli in potcntia, ct cuius cit receptum m. - ιος opinio Avicennae de s pccictius intelligibilibus ta eius pugnatio. io Oportet enim ea , quae a uni auin uicenata patiuntur communicare in materia. Io
Opinio Platonis & Antiquorum de ala excluditurii i Operationes intellectus sunt uine. i io Omnia,quae transcendui sensibilia haec nota nobis no cognoscuntur a nobis nisi per negationem. II Ordo naturalis cit ut superior appetitus moueat inseriorem, la econuerso accidit, hoc est prster ordinem naturalem. Is Omnia clementa pollum esse organa senius tactus
Delii cra P. ΡAssionum, quaedam videntur esse passiones animae tantum, sicut intelligcntiaee speculatio, quadam vero propter ipsam animam incile videntur eoni muniter animalibus,sicut deleetati de tritiaia, Iensus, pirantasia. carrie. IPlato dicit animam ex principij; rerum compositam
inato posuit ca, intelligibilia e lent per se subsistetia, N
Plato in alia parte corporis ponebat organum aliut,& alia organum sensitivi. Ii 3 Plito. non considerans modum abstractionis coaetus suit ponere mathematica, &species separatas loco cuius au predictam aut tractionem iaciendam Arist. tuu i Helicetum maentem. os Phantasmata sunt similitudines particulariu nita cia autem lunt uniuersalia ab individuantibus conditionibus abstracta. IIT Partes animae quomodo distinguantur. Potentia diltinguuntur lacunaum rationes obiecto
Plato posuit animas esse subiecto distincta . . D
Partes animae lunt plures quam ponant Antiqui. 12 LI anta ua appariti O quaedam est. 12ς Peccata sunt monstra in natura. .i it a zPeccatu ni in actionibus accidit, quando opinio in pu ticulari operabili corrumpitur propter aliquam delectationem, ves Propter aliquam aliam passionem, quae in uniuersalem Opinionem non corrumpila *4 Plantς nullum habent seolum,quia habent multum det et relisi. 1 28 Per priualionem tactus necesse est animalia mori. zi
Vare scientia, quae eli de rebus melioribus & ho-
ω ablli Oribus minus tamen certis, dicit .me- hoc qua m illa, q uae de rebus minus honorabilibus,
magis tamen certis. carie. IQuando inuenimus aliqua duo driserre fim aliquid manitellum,& secunduin aliud immanis ellum, certum cli quod secundum id, quod est inanifestu venimus in notitiam illius,quod est immanifestum. 6Quia magno mouet terrum, ideo dixit illam habere
Quidam dixerunt quod lumen necessari lim est ex parte ipsius coloris. 66 Quare qusdam lucida in tenebris videantur di non inlumine. 66cuare distantia localis impedit visum. 67uidam ioni inanil torum albimilantur voci in trI-
6쪽
aliquis elongatdra Umo agenti,tanto ecipit de virtute, ct similitudine eius. 77.Quanto ni minias recipitcle virtute, ta limitu uuine eius. 77Quomodo intestigendum eli natui lia & mat lacinatica luti concernere materias . ios Quod quid est carnis dupliciter discernitur. ia2 Quid induxerit Arist. ad ponendum intellectum agen
Quamuis appetere,vel sugere, vel sentire sint diuersi Spes de bono, Q timor de malo pertinet ad irasciui leni, Ma Secunda mouentia non mouentur nisi innuantum articipant Vrιmum. 22 actus tamen principium eorum est idem subiecto, licet ratione differat. D 2. . lici Bant i rimum. Quae sunt in rebus coniuncta contingit unum sine alte iansus tactus est ille si quo nullus alius sensus este poro intelligim vere, dummodo unum eorum non iit in ratione alterius. tis Quomodo intelliguur intellectum esse separabilem,&non esse separabilem a corpore. II in cunq; non sunt lusceptiua specieruin sine materia non Ea Sent lentum.
Atio & intellectus non sunt diueris partes animae
De litera T. Tota ratio diuisionis Philosophiae sumitur secundu
delinitionem, de modum dui iniendi. 6I hales suit unus de septem lapicialibus. III ripliciter inuenitur motus in operationibus anim*,in quibusdam enim inuinitiir proprie, in quibusdam minus proprie,in quibusdam vero minime proprie.
Tribus modis aliquis abijcit veram opinionem. I I Ota pars intellectiva dicitur separata ex hoc quod habet operationem suam sine organo. II De litera Ricient et , t τ'am sunt prati: - , cuiatiuae. speculativae luntationae ee nonorauites, : vero laudacides tantum. rei IoSubiectum temper caciit in celinitione pessionis. CSi intellectus cit circularis de necessitate intelligentia erit circulatio. roscii sus eit particulariu, intellectus vero uniuersat M. Secundum triplex esse dissua uitur communiter aut ina, scilicet vegetabilis, sentibilis, S rationalis. UT Sapor cUIillit initumido aqueo aliqualiter digelio. 32 secundum diuertitatem actuum diit uaguuntur potent . ioT
Species intelligibilis no est torma intellectus po sibilis,
nuo secundum quod eit iniciugioilis actu. io species intelligi ut iis lecudum qu cli unum cum in tellcctu pol,loiu, cli aut tracta a pnataliarativus. I
Species intelligibiles quibus intellectus possibilIs sit in
aeru non Iulit ollicerum intellectus. ior species re antellecig in actu, cit species ipsius intelle-αub. ac Pcr cam iptum intelligere potet t. ros
TLritas est quod cognitio sit per similitudinem
V cognitae in cognoscente. Viventium tres sunt gradus. az Viuentia utietiora, quorum actus eli anima,hab id plex esse,unum quidem naturale, in quo conuentutcum alin rebus materialibus aliud autem immate a .le, in quo communicant cum subitanti js superiori- .ibus aliqualiter. A Vniuersale potest accipi dupliciter. - 6 Viiuscii spiritualior.ed lubtilior inter Omnes sensu .6 Virtus coloris in agendo eli impersecta respectu virtu- . Lis Iumini nam color nillil aliua est quim lux duaedam quodammodo cibi ra ex admixtione corpin
Veritas velaallitas conlittit in quadam adaequatione , vel comparatione unius ad alterum. II Volentes aliquid deliberare de agendis primo supponimus sinem, deinde procedimus per ordinem ad inruirendum illa,quae sunt propter finem. I 2 Iunias, secundum qua m mouet intellectus est quidam appetitus. ωVti alimento pertinet ad animam vegetabilem, quam omnia animalia necesseelt liabete. IasViuentia generabilia habentia intellectum sunt trantum
Iudicis in Tres Libros de Anima Aristotelis, Finis .
7쪽
dilucidationem, primo notatur singularum Questionum proprius titulus, mox4;- , sub eo propolitae quarti ionis propria conctullo, ut ea Omnia quis .
commede mumiat, quae inuenire cupiat. . - ... I, i
in Trooemio libra Trimi ae MnΠυ contentarum. N de Anima sit scientia. 120
De Anima elt scientia. I 20 An ieientia de Anima sit nobilior & pra: liamior caeteris pa. tibus Philolophi ς.naturalis . G0Micntia de Anima nobilior depraestantior est caeteris partibus I Λ,IosopLiae Naturaia MOScientia de anima eri una numero An scientia de Anima sit una unitate specilio . oscientia de Anima eii una specie. ibidem An icientia de Anima lit una, unitate generis. I 'o Scientia de Anima eli una unitate generis ic.bilis. I ocorpus animatum, siue potius anima sit iubi enuit . Euius libri. ibidem Anima de non corpus animatum est huius scientiae adgquatum subiccium. Ibidem An scientia de Anima utilis sit ad omnes scientias K arte, ibidem scientia de Anima utilis est ad omnes partes Issulolo iae. ibidem An prius de Ammae substantia, quam de consequenta-bus eam accidentibus tractandum iit. ibidem Prius de subitantia Animae tractandu eii, quam de eius
An Animae notitia sit possibilis, di iacilis. III
Notitia animaec cum uitticillimorum iit possibilis citariquo modo, de de ea mouetur, quatuordecim aug
λ n una uersalia posteriora sint sineti uribus. 33I niueilale,vel nihil eit,aut eit i instularibus iplis potic-rius. I1LAn accidentia maenam partem conferant ad cogno scenaum quod quid eiu a 32 Accidentia, plurimum conferunt ad coetnolcendum quod quid cii. ibidem
Anima de prssertim humana, spectat ad Philosophum
Anima definitione formarum & passionum naturali
Definitio formarum Ee passionum naturalium, non mcludens materiam eii insuinciens. II
lis ir0Αnscicntia de Anima,sit prior, teris partibus Philosophiae. 32'Scientia ce Anima eli prior caeteris I lii Iosoplisae partious. I qScientia numlibet de numero bonorum honorabilium est, excepta practica. i 20 Anicient i a de finima lit una numero. ijo Ec Cone talionum Primi libri
N consideratio de anima. propriis. QVE L
ana communioribus incipere debeat. carte. '
l Consideratio de anima a commini Conclisial bus incipere defici, α ex motu de ici: -- fu, Philosophi Antiqui clienoveruntani uia in . ta in hIs diueriincantur,oc Opinoonibus distinetuuntur diuersis. 13sopiniones Philolopnotum ce Anima declarantur oc reiiciuntur. Is vique i 2 An ianis lit immateriasTimVm eOIp sum. TITIenis eli immateriatus imuin corporum. UT An Philolophus, tuincienter arguat Antiquos Philolophos,determinantes animam tribuli viuelicet ni tu lensu, de incorporeo. ista Philosophus sufficienter arguit antiquos, ex motu oclen tu determinantes animam. tro
An Philosophus suisscienter distinguat motum dupliciter, communiter,icilicet de proprie. I I Philosophus recte dii tinguit duplici acceptione motus communiter IcaIicet.& Sprie,omnem speciem ni An omnis motus fiat in loco. i SFrunt omnes motus in loco aliquo modo, & aliquo ni
An Album moueatur per se,vel per accidens. II 6
videlicet in sentu composito non mouetur Perse, insentu vero diuiso mouetur. II 6 An omne,quod mouetur naturaliter possit moueri violenter. 1,o Quod mouetur motu,cui quies opponi tur, moueri poteli violenter. ij δn iit animae aliqua propria operatio, cui corpus nou
N anima sit substantia, de actus corpori llis i.
l Animae si lubitantia, di actus corpori Ur Crinelusio
Quaedam sunt passiones animae tantum, quςdam vero clus coniuncti. si An coniiceratio de Anima ad Philosophum naturalem spectet. is 'm ganici habentis vitam in potentia. Iqsporibus coruum pantur aliquae dispositiones. id In initanti introductionis altiquae cis politione . nilnae,corrumpuntiaam abiiciendamἰentur dispositiones consequetes lormam abijciendam, di anima introducitur in corpore disposito, de dispositionibu
8쪽
seonsequentiam sermam introducendam. si An anima sit actus primus. Ity Anima est actus primus,licut lcientia. IMon anima lit actus corporis organici. I
rinima eli a I us corporis organici. r An lataeiqnicio Animae.qua dicitur lyeli adius primus cci poti, phyllci ot adici Ne i An anima immediate uniatur corpori orean eo. I in nima cum lit cor poris propria perlectio, unitur corpori immediate. i 4 An coi pub conuenienter ponatur in delinitione an ing
Corpus,cum sit lu5ierium animae, conuenienter ponitur in cius desinitione. I Ananima inter forma, naturales.sir pse subsistes. 14 riniae a rationali, intei formas naturales, eli per se subii
An illud dicatur haBere vitam, quod p seipsum habui
Ugn Lmum S dccrementum N alimentum. In g cncta ullivus de corruptantiiuus,illud viuere dicitur
quod per seis sum habet alimentum & augmentum
An in eodem compolito sint plures formae subitani a-lcst 'en lalltc duriti x. L In viro& eodem eli tantum substantialis torma.
Pradicia principia, in diuersis seorsum accepta animas diuersas nomulat, n uno vero & eodem, animam es lentialucr unam potetiate velo plures dicunt. I An detin tio secunua Animae, qua uicitur i, cli acius corporis physu i organici lit conueniens. I ODclinitu animae, tua dicitur est altus corporis dic.
An potentiae animae dii linguantur per obiecia. I 2Potem te aliquo modo distinguuntur per Obecta,& aliquo modo non,specie caini per obiecta,num ei overo potam lubiecto, quam obiecio distingulitur. Is sAn in potentiis animi aliquli Deso reperiitur. IstIn potentiarum dependentia duplex Ordo originis videlicet & persectionis attenditur , obiecto vero alius in eis reperitur ordo.
An prius de obiectis& actibus determinandum sit qua de potentijs. 13 3In propria de speciali speculatione, prius de actibus, ocobiectis, quam depotem ijs consuerandum elis
ciis in communi consideratione. I IPotentie animae realiter ab eius essentia distinauuntur. caris. is IAn omnes potentiae animae sint in animavi in subiecto. is Potentia animae intellectiva est in anima vi in subiecto. caeterae vero ut inpiincipio. ibidem. An potentiae animae fluant ab eius essentia. I a Potentiae anime fluunt ab eius essentia. I 4 An prius de potentia vegetatiua animae quam de aliis tractandum tu. 1 TPrius de vegetativa potentia tractandum est. Quam clea lib. i An, cnem re tale uuale ipsum naturalissi inum siucua
Generare tale quale ipsum est, quod opus proprium
a liluae v delativae, cuncti, viventibus naturalit,ia nium et . I a
An anima su sinis corpori umenti . Amura, edum co Poris viventis. sed omnium cor' ruiti naturalium tinis est. 1 3sAn anima tu p incipium unde motus. 13s Ammacit pri tui pium unde illotus. i SV
oporationes,quae iunt alae vegeta: iuel uiri ab ata. I smn 'limentum, tu contrarium ei quod ali cur. I o Alimentum iu conta arimn ei, quod alii ur. 136 An subitantiae tu aliquid conti rium. I TLce in stenere lubliantia non sit contrarietas pro 'rie S physicς,tamen contrarietas communiter in ea re peritur. iue
An potentia nutritiua supi incipium nutritionis. II Tria cocurrunt in nutritione,cx quibus id quo quid ii
sit umentaliter alitur,est alimentu vi , quo a vero a iij anima vegetativa. I IAn desinum animae vegetat tu quad.citur quod eligenerativa tibi timilis sit con sectonia III Praedicia vcgeta tui descriptiorem est. Is 7
An trcs lini diti inciae vegetatiui paries, vidclicet nutri laua,augmcntativa,&generativa. I STrcs iunt Partes vegetatius, aut riti u i, augmentativa,oc genera tua abinuicem a itinciae. i 36An mammata nutriantur. Is Animata tantum propite nutriuntur .
An eteneratio conueniat tantum animatis. ι,6 Gencratio Oprie,prout al:quid vivens ex principio ii uente coniuncio procedit incile in iden itate naturς 5 clle diuinis tantum conuenit id vero Quo alluvidi iussi procedat in similitudine identitatis talis anulia
Mnlus in ctu non cli linc sxtetiori lcnsibili. UsAn quod i educitur de potcntia ad acium scientiae uicatur stati. I SOuini reducitur essentiali potentia ad scientiam, pati tui de alteratur aliquo in odo. 1 8 Anicacias in potentia temper reducatur in actum a p eccptOic isgincia. in potenuasen adium scientiae reducitur ap aece
9쪽
. plore a/9 Dens inueniem vero a seipso i 8
An scosi, insuli rivm.sciet a vero υ uel saltu sit. I v is cmia tu uniueis aluim,scns famε sine u latium. 'qAn unu et sale habeat e se in anima talitiina. I sui uim l lis ex υniuer latitam intentione, seu formaliis tercia in etherii tantiim este habent. Ibidem. An numerus sit sens bile eommi ne liqNum cru, cs fens bile commune. 'or est Obicci in visus. An sGnu, sit obiectum auditus. An quitus sit quidam tactus CSati,cliqui3am tactus. In Gussus pereipit obictum suum per medium Intrane si siccit racius quidam exiliens cetera vero lentus per cipiunt med uni extraneum. ibidem. 10 An sapor sit obiectum eustus. 16 sapor inquantum sapor eli proprium obiectum iptius pia lius. 15sAn scinius tactus sit unus vel plures lentus 165 An per se sensibile dicatur illud, quod pcr se& non alietius ratione sensum immutat. isq&nsi huc per se eli illud quod per se N non ratione alterni immutat sensum. isqAn sit sibilia cci mi, ni per se sensibilia δici possim. 16o Sens S lia communia, quandoque propria At per se sentibilia dicuntur quandoque per accidens. I 6 An color sit v:1 ilailis per te. 6 Color eli intibili pesse. I 6 IAn lumen in corpus. 16i Lumen non eis coipus. 36o An ium cn ad videndum requiratur ex parte color , a nex parte nicdJl. I 62 Lumen ad videt dum requiritur ex parte me ij& nou
An cClin la obiecit m visus. I Sensus cius.non cli unus. a GoAn sensus plurium contrarietatu perceptiuus tit unus vel plures. 166 Senius Plurium contrarietatu unam ratione formalem s unius subiecti partici eans, eit unus ita militer. I 66 An qualitatum tanstibilium sit unum coeliri lectu. 65 Qualitatum tangibilium est aliquod commune iubi cium aliquo modo,est aliquo modo non. 166 An caro lit Organum tactus. ID Caro eli or anum lenius tactu . a G7
An inter tangens ta tactu cadat mecium extraneu.iOTInter tanaen, re tactum cauit naevium extraneum. io7 An corpora nostra pol sint pati ab elementis, ut inqui criucr. io 7
E l o Q, corpora nostra se habeant ad elementa in ratione l. icaniis, pollunt tamen ab his pati α alterari. i67162 An sonu, sit quandoq; in actu, quadoq; in potetia. i6 Sonus quandoque in actit o Larop. in potemia eii. 62 An in ueneratione soni, tria haec requirantur,videlic t rcutien, pcrci ii uiri S medium. I 6 Tria hIc,percutiens, perculsium di meatum in genera loncios tres uiruntur. IN 'An aerii proprium meisium soni: I62
Aii visus & diaplianum non lunul immutetur a lumine. ior Sensus visus&diaphanum non simul immutantur alu mine . t 6 An in omni lonatione nat rc percussu3 soni a corpore oppolito corpori Ionanti, siue an in Omni sotiniones sat Ion section. I 6ζAit Oretanu tactus habeat in se qualitatest agibiles. i67 nlus tactus expers cit qualitatum langiuilium in a ciu completo cum ipsarum perceptiuus sit. 1 GSAn propriu iit lenius, cilci ulcepi tuum specierum unum ai ria. icis Proprium eli sensus, elle lusceptiuum lpecierum una
An sint duae disterentis seu species loni,scilicet graue
Grave de acutum lor maliter sunt dii serentis loni, materialiter vero lpecies lG φAr tam percu Mns qua perculium, lint caulae loni. Io Iam percutiens quam perculium, sint caul e activae io ni 163Λn cxcellens sensibile corrumpat sensum.1cnsus proportio corrupitur ab excolleti sensibili. 16SAn planus aliquis lenius insit. icio Plantar nu Ilum habent tensuim. Did An aer patiatur ab odore. IN I acet aer patiatur Odorem, non tamen odorat. ibidem.
E. inque sum t A exteriores lentus. IS9
Homo inter caetera animalia habet peiore olfactu. i6ψΑn ex Ictilia tactus bonitas mentis ostendatur. 166 Et si visus nobi torsit tactus tamen bonitas intelledius bonitatem arguit. 16 At odor sit propivlm obiectu moliadius. I 6 O forest obiectu in olfactus. Ibidem.
An lenius visus supra teipsum resectatur. I 60 Sentus vitus lupra te relle xus sentit Milonem. i 60 An lenius detentiolle limul generentur & corrumpaa
&lus in actu, D sensibile in actu simul sunt.& nolunt.
A n actio sit subiective in agente,vel in passo. ITO An senses olfactus sit omnibus animalibus idcmsecundum speciem. - 36 Idem omnibus animalibus secundum speciem incit ciliaetus. i An odo. transsundat speclcm suam in medio realiter, vel intenta 3n.iliter. I 6 Actio immanens jn agente, amo vero transiens in pasio dicitur esse. ITO An lenius communis sit necessarius. III Prater quinque exteriores lenIus,alia quaedam potentia necellaria eii,quae tentus communis dicitur. 17 An tentus communis lenii bilium differentias discemnens,lensibilia diuersa co noscat. ITILicet odor transsundat in aliqua parte medij speciem
suam reaIlter,ita toto tamen medio non lac, ico intentia nisit r. 16sMnlusciam munis, cilicina tia, leni ib.lium cognolces,
simul coanoscit diuerta lenti Silia. a TI 63 Anguitus percipiat suum obiectum per medium it
ii ta una an FcI mcdium extrancum. 16sAn sensus exterior sit perlectior lentu communi. IIIAn praeter quinque exteriores lenius S ienium communem,alis iiiit inteliores lenius ne cliarii. i II Praricr quinquae exteriores, quatuor sunt alii interii re, senius. I 2An lapere oc intelligere lint idem cum lentire. i
10쪽
An opinio sit idem cum ph masa. 3 2Opimo non cit idem cum phantasia. a Iainn Phantasia iit sensus in actu,vel in potentia. II 2Plantalia,neq; eli sciatus in actu,neq; in pClcntia. I 2An miUlccius aliquo pol, ii pati a Intellectus nec per se nec per accidcnx patitur. 3 3 An intellectus pos ubilis su potentia passiva. qamellectus posit5ilis est potentia passitu a. 173δn intellectus possitillis D utiliatim leparata. I Intellectum poisilailem elle substantiam separatam, citii pol uetuite . a 'qAn lingulam per se intellistantur ab intellectu. i 4 Singularia intelliguntur non directe,led rei exe. iAn rei materialis qui itus sit p toprium & per se obie-eium intellectus,an ens. x 4 Quiditas rei matenalis, propriu de per se obiectum intellemi, est
An post actualem consile aiionem pecies intelli altit-lcs in intilicetu remaneant. II Polt a caualem conii delati nein remanent species intollisi diles in intellectu pol sibili. a An species intelligibiliuelii id quod intellietitur. i 31pecies intelligibilis non est ;llud, quod intelligitur, sed quo inicilinitur. III
An polsis ilis intellectus inicillaete possit. Intellectus polsiliatis intelliuere potest. δε n intellectus pol sibilis seipsum intelli ea Inrellectus pol,lSilis, non per suam essentiam, sed per speciem intelligibilem intellistit seipsum. I 6 An necelle sit ponere intellectum arentem. a 6ἱ δ'
Praeter intc lectum possibilem,necelse est ponere intollicium aventem. I 6 An intellesus astens sit habitus. I Im illectus agens est sicut habitus. II An intellectu, agens sit separatus ab anima. I 7 Intellectus agens no separatur au anima, sed et aliqu ci
An intellectus ages sit perpetuus flet corruptibilis. I saniellectus agens perpetuus ti incorruptibilis. 178 Antiat Alectus a cn, ut unus in Omnitius. Intellectus agens non eli unus in omnibus.
i dAnῖuartam una sint operationes intellectus.indiuisibilium intelli sentia.& composto & diuisio. a 8 Tantum cluae tum operationes intcllectus, vi elicet m- complexotum,icu Indi uisibilium intellistentia,& copoliti a Ndivisio. 1 8Rn in prima Oh iatione intellectus aliquis error cotineat. 1 8 In prima operat Oe intellectiis,nocolinetit errare. iij
Indi uisibilium,aliquod priu attineti iur quam clivis bile:& aliquod tu,quod econuerso te habet. a qAn intellectus moueatur ab intelligitiai. 370 Intelle et us ali intcllic Iulli molietur.
An appetitus uriellectivus. in irascibilem. e concupisci ulla Tuta Iditur. Ιου IAn svij psius motiuiim, habeat phantasiam. I 8l numquodq; iei plum mouet,inquantum phantatram Eabet. 1 Si An ho moueat seipsur nquantu habet rationem. I 8 IHomo mouet Icipium mediante ratione . Ibidem An ratio & intellectus lint duae potentiae. IXI
Ratio & intellectus licet idem ostentialiter lint ollici js nihilominus dili inguuntur dilierlis. i82An quodlibet vivcns habeat animam vegetatiuam. II aQuodcui que vivens,qtiam a tu vivit,necelle dii ip tD-
Animalia cuncta sensum aliquem habent. 8a An cor Pora tantum, quibus metiani ina vegetativa, vitam ita beant. 38φCorpora quibus, inellanima vegetativa vita habent. caris. i 83
An intellectu intelligat sine phantasmate . 170 Nequit intelledius abiq; pla antasmate intelligere. i 0 An practicus Alpeculatiuus intcliceius.duae sint potentiae animae realiter dili inciae,an P cius ratione. I 0 Speculat naus N practicus inta beci usi non lunt due tenciae animae realiter dili incita sed ratione. t 70An licut lenius a lentiuili ta intellectus ab intelli ibili
Sicut intellectus ab intelligibili sic sensus sensibili mo
Imellectus inrcllicita phantasaiatibus aliquid abstra
An plantae moueantur motu locali. IXI Plante non moueni motu locui piogressivo5ρ suo moindex in m aestiones Dominici Flandrensis in Tres libros de Anima Finis.
CONCLUSIONUM, In libros Oristotelis de Amma per additus est.
I tario Prima. Dignitatem, ordiui nem ae difficultatem huius icientiae ad alias ollendit. car. IV I est. 2. Huius scientiae praemissa
J diis cultate , ac varijs diffiniendi
l & sciendi generibus, ollendit de anima contemplationem ad qua Ph:losophiae patiem spectet . qLcet. z. Motu de sentu animam luisse cogn tam a Plu losophis dicit: β: illorum asteri sententias te probat qui se animam ex motu cognouisse existimant. 6Lect. q. Empedoclis Sc Pla. sentcntias exponit, qui ex parte cognitionis anima cognouerunt:ιν item suere nonulli,qui animam esse nu inerum scisum mouentem distini erunt. . . 'Lect. .Varias Philosophorum opiniones adducit, qui animam ipsum unum aliquod sensibilium clementorum esse exili inrauerunt. Io Lect.6. Aduersus illos pluribus rationibus contendit, qui animam secundum substantiam moueri opinabantur . . qLect. . Reprobat Democ. sententiam de anima,qui ea voluit moueri ex atomis: Sc adducit de anima Plat.
G2.8.Aduersus Platone varias adducit rationes, quibus probat animam nullam penitus magnitudinem habere . is Lect6.Quorundam minus recte de anima philosophatium opinionem varijs argumentis reprobat, quia eam esse harmoniam existimauerunt. 22 Leet. ita Destrua illorum sententiam, qui animam per se moueri phylicae existimauerunt. 24taci. II. Eorum opiniones varijs argumetis reicit, qui