장음표시 사용
241쪽
21s III s TORI Anem, & dignitatem , indecensque plane Romanorum subselliis , ac tribunalibus , ex insania quadam , ct caeco i urore Christianae sceminae castitatis amantisssimae lenonibus quandoque tradebantur , ut pudicitiae dispendium paterentur ; quod scirent, id illis acerbius quovis genere tormentorum elle , ipsaque mortis poena crudelius . Quare Tertullianus: Proxime ad lenonem damnando Christunam potius , quam ad leonem, con
f si estis, labem pudicitiae apud nos atrociorem omni poena , omni morte reputari . Nec quidquam tamen proscii exqaiseitior quaeque crudelitas vesra, illecebra es magis jectae ; plures e cimur , quoties metimur a Poris . Sanguis Maribrum semen esciri an rum a I s. Sed nec illud praetereundum , a Gentilibus in Christianos objici solitum , quod nimirum ad Rempublicaiu , communeve commercium inepti , atque inutiles essent . Haec vero refellens Tertullianus , de Christianorum exercitiis , &vitae sanctitate, inter plurima adnotat e Sed alio quoque injuriarum titulo postulawur , ct infructuos in negotiis dicimur. uo pacto homines vobiscum degentes , ejusdem victus , habitus , instructus, Gusdem ad vitam nee talis 3 Neque enim Brachmanc, aut Indorum Θmnosopbisae fumus, Silviolae , c,
exules vitae. Hinc eos non sine soro , sine macello , aut balneis , tabernis , ossicinis , stabuIis, nundinis , caeterisque commerciis esse addit ; quin navigant & ipsi , militanti rusticantur , & mercantur , cuiaestasque cum aliis miscent artes , ac
opera : auo modo ergo infructuos negotiis vestris , cur quibus vivimus Z Etenim , subdit , s ecrimonias tuas noufrequento , attamen O illa die homo sum . Non lavor diluculo Saturnalibus , ne O noctem , c, diem perdam I cI- tamen lavor honem hora friubri . quae mihi ct caloremo sanguinem ferve ; rigere , c, pallere pos lavacrum moret,us possum . Non in publico Liberalibus discumbo , quod besiariis suprema cumantibus mos es; attamen ubi de copiis itiis e πο ὶ Non emo capiti coronais , quid tua interes , emptis nihilominus floribus quomodo utar Z Puto gratius e e liberis, s Iutis , em undique vagis. Sed c, s in coronam coactis , nos coronam naribus nodimus , viderint qui per e tuum odorant. Spectaculis non convenimus ; quae tamen apud tuos emus Pe
242쪽
ris , ct carioris tuas merces Chrisianis sepeliendis prosigari, quam diis fumigandis . Certe , inquisis , templorum vectigalia quotidie decoquunt, si per quoi quirique jam jactat . Non enim j cimus O hominibus . diis pefris mendicantibus opem
ferre a16. Hominum deinde geuera recenset, qui de Christivnis conqueri poterant, quibus illi caste viventes , ac pacifice , justeque agentes , nihil deberent , nempe lenones , &his similes , qui aliena ignominia , atque peccato victum sibi
quaeritant . Unde s qui forte vere de servitate Chrisianorum eo ueri posint, primi erunt lenones, perductores , aquarioli, tum scaris , venenarii, magi , item harioli, haruspicer , mathematici . His infructuinos esse , magnus fructus es. Et tameu quodcumque dissipendium est rei vestrae per hane fectam , cum H, quo praesdio compenseri potes. Quantos habetis , non dico , qui
jam de vobis daemonia excutiant; non dico jam qui pro vobis quoque vero Deo precer sernant, quia forte non creditis : cumque quotidie vexarentur , aut 1upplicio afficerentur Christiani , nemo tamen alio , quam Christianitatis nomine plectebatur ἱ quare : β,ir illis fearius 7 quis manticularius Z quis scrilegur , aut corruptor, aut Iavantium praedo quis ex illis etiam Chrisianus adscribitur 3 aut eum Chrisiani δεο titulo osseruntur, quis ex tuis etiam latis , quales tot nocentes . De vesris femper aestuat carere , de pesrii temper metalla fuspirant, de v sirit Iemper bestiae bonantur , de vestris semper munerarii noxiorum greges pascunt. Nemo illis Gristianus , nisi plane tam tum Christantis . aut fl aliud , jam non Christianus : quod
fortasse a fide esset apostata. II. A spe Staculis vero alienos fuisse Christianos , idem Avictor in commentario , quod eo argumento conscripsit, de monstrat , varieque confirmat : Exemplais accidis, Domino reste, ejus mulieris , quae theatrum adiit, ct inde eum iam nio rediit. Itaque in exorasmo eum oneraretur immundur I
ritus, quod ausus esset Fidelem aggredi: avstanter o jusi gme quidem, inquit, feci ; in meo ectis inveni . GUM aut linteum in somnis olensem ejus diei nocte, qua tragoedum sidierat , cum exprobratione nominato tragardo I nee ultra quintum diem eam mulierem in faecula fuisse . Haec ipse : quibus coim innant Cypriani , ac Salli torum Patrum testimonia . Extant Praeterea lacrorum conciliorum decreta , quae in ejusinodi
243쪽
Sala. de Pro- et dext. Dei lib. 6. Wius desper 'ae. Ibeat. De libris ad
Centes. Fuer. epist. ad Magnum a
Iandis virginibus de spectacul s , a iiii lue . De Scorpia
118 Πrs Toni R spectacula invehuntur et quin etiam in solemni baptismi renum ciatione , iis quoque abrenunciare Fideles , morem fuisse Salvianus tradit et In spectaculis enim quaedam sposaiatio fides
est , ct a Bistilis ipsos ct caelestibus fac mentis lethalis pra parteiatio . eae en enim in baptismo statari Chrisianordinia prima confessis Z 5 ae sulcet , nisi, ut renunc iure se diabulo .ct pompis ejus , utque nectaculis , ct operibus protesientur
Plura idem inculcat de huiusmodi abrenunciatione a saeculi pompis , & spectaculis , in baptismate fieri solita , quod& aliis Ecclesiae Patribuς commune fuisse , Theologorum celeberrimi adnotarunt . idem fere continent argumentum libri duo ad Gentes , quibus Christianorum fidem , mores , disciplinam a Geutilium calumniis vindicat, ac Apologiae compendium exhibet. Apologeticus ejus , ait Hieronymus , in ariversus Geniues luri etinctam Metili continent disi linam : eodemque tempore & ad Provinciarum Praesides Apologiam, & ad Centes libros vulgasse creditur . 28. Ea insuper civiente persecutione , dum adhuc in Ecclesia esset , ad Martyres carceribus detentos Tertullianus librum edidit, quos sic alloquitur et Inter carnis alimema be
nedicti Marores designati , quae vobis in Domina Mater Eoelesia de uberibus his , ct snguli fratres de opibus suis propriis in earcerem subminiserant, eapite aliquid o nobis , quod finciat ad Biritum quoque educandum . Carne enim δε Mari , spiritu esurire non prodes . Ad carceris vero molestias sortiter tolerandas pluribus hortatur , ac ne tormentorum acerbi tale vinci se sinant . exempla virorum , ac mulierum ad
ducit . Eo in argumento Tertullianum imitatus est Cypria. nus in tuo de exhortatione , & laude Martyrii libro , S in suis ad Martyres , & Conses res epistolis . I9. Quid contineant libri de ornatu mulierum , & de earumdem habitu , titulus ipse indicat, quibus scemineum investiendo fastuin , immoderatamque cutis , ct capillorum curam redarguit . Ia libro de velandis virginibus non nuptas ,& virgines Deo dicatas, aut nubere paratas admouet , ut , iuxta Apostoli praeceptum , velato eapite incederent; eademque retractavit Cyprianus in libro' de disciplina , & habitu virginum , ex Tertulliano quamplurima exscribens ,1 o. Catholica etiam manu Scorpiacum adversus Gnosti cos scripsis Tertullianus , ut pliarmacum , seu antidotum Com
244쪽
tra Gnostieorum venena fidelibus pararet : quo necessitatem , Jssu Cug.& utilitatem Martyrii exemplis confirmans , vitas , inquit , ΑΜ. ΣΟ . Caesarum legimus : Orientem fidem Rowc primus Nero crΠen- Cap. tiu. tavit. Tane Petrus ab altero cingitur , eum eruci ad ringitur. Tune Paulus civitatis Romanae consequitur natiPitatem , cum
illic martyrii renascitur genero tale . me ubicumque jam legero , pati disco , nee mea interest , quos sequar Marorii magistroι , sensus ne an exitus Apostolorum , nisi quod fessus in exitibus recognosco . Nihil eniis pasῖ fuissent, quod non prius patiendum esse δε-ssent . Hactenus adversus Gnosticos martyrium aufugientes Tertullianus .ar. De baptismo quoque librum catholicus scripsit, quod De libro de ad salutem necessarium docens, inter cetera inquit et Nuper x ptis Π te .
conversia suis quaedam de Criana haeresi, pipera venenatisΠma, doctrina sua plerarique rapuit , in primis baptismum de-smens , plane secundum naturam . nam ferae Piperae , a Dder , ipse e reguli jerpentes arida , ct inquina sectantis ;fed nos pisciculi fecundum Iesum Gripum in aqua nasimur, nec Hiter quam in aqua permanendo falvi fumus . Ita auintilla monstruin ima , cui nee integre quidem docendi jus erat,
optime norat pisciculos necare , de aqua auferens . Hunc Iibrum in Ecclesia scripsisse , inde etiam patet, quod eo tem pore Tertullianus humiliter de se sentiens , fidelium orationibus sese commendat: Tantum oro , ut cum petitis , esiuin Cap. --ο. Tertulliani peceatoris memineritis . Id ipsum confirmant tum ea , quae de unitate , & auctoritate Ecclesiae ibidem tradit , cum ea , quae addit de Baptismatis ministro , cujus administrandi jus foeminis omnino denegat e quod sane Montanista non denegasset, apud quos, Epiphanio teste , mulieres episco- Epi . . r.
pi sunt , presbteri, ita ut nullum sexus discrimen sero
retur . Quis autem dandi baptismatis ordo inter Ministros servandus esset, idem docet his verbis : Dandi baptismi ha- Lib. δε frubet jus Summus Sacerdos , qui es Episcopus , dehinc Presbte- 7 ri, Diaconi , non tamen Ane Episcopi auctoritate , propter Ecclesiae honorem , quo Fulvo , fatoa pax es . Laicis etiam
jus es , cum necelsitas urget ; tune enim eonfiantia Decudirentis excipitur , eum urget circumstantia periclitantis , quoniam reus erit perditi hominis, s supersederis prcsare , quod libere potuit. Petulantia autem mulieris, quae usurpavit doce
re utique non etiam tingendi jas Abi paris, nise s quae πο-
245쪽
ne ad castit,tem, de Minnogamia , depudieitia, de corona , de iuga tu perse cutione , de idololatria
Rom. Pont. sententia de recipiendi, lapsis ad poenitentiam a TertullIano deridetur. Quo ritu poemnitentes ab Ecclesia reca perentur.
os bolia evenerit similis pristinae , ut quemadwodam tua sa- ferebist baptis,isum uintilla siticei , ita aliqua per se eum
conferat ; ac apocryphum Theclae exemplum eas juvare non poste pluribus ibidem adnotat. De Confirmationis autem Sacramento , ejusque materia , & sorma , olei scilicet uncti ne , & manuum impositione , Iaaec eodem de baptismate libro habet : Egressi de lapatro perungimur benedicta unctione ... Debine munus imponitur per benedictionem , adpocans , γε inpitans Spiritum Sanctam inc. 22. Nunc de reliquis Tertulliani scriptis, cum ad Montanistas transiisset, pauca addimus ; ac primo de exhortatione ad castitatem , liber occurrit, quo amicum a secundis nuptiis revocat , quas uti fornicationem condemnat: quare Augustinus: Tertullianus 6 Ius haereticus enit secandus nuptias contra Apostolicam doctrinam , tamquam stipro damnare . Idem praesesert argumentum de Monogamia liber, quo Montani deliria tamquam Paracleti praecepta commendat , ejusque
auctoritate secundas nuptias adulteriis exaequat . In libro de pudicitia graviorum criminum reos , veluti moechos , aut cujuslibet fornicationis reos , aut Idololatras , & homicidas ad poenitentiam docet non esse admittendos , atque ea , quae in libro de poenitentia ante annos aliquot docuerat . retra-
etat : Erit igitar, ait , O hie adversus P chicos , idest Ca
tholicos , titulus adversus meae quoque Iementiae retro penes i las societatem , quo magis hoc mihi in notam levitatis obj ctent . Romani etiam Pontificis sententiam, Ecclesiaeque traditionem de Iapsis clijuscumque criminis ad poenitentiam asmittendis canina rabie tamquam phreneticus subsannat: Audio , inquit, etiam edictum esse propossum , in quidem perem
ptorium : Pontifex Icilicet Maximus, quod es Episcopus o scoporum edicit : Ego ct moechiae ct fornicationis delictu paenitentia functis dimitto . O edictum , etii ad ribi non poterit bonum fuctum i ct ubi proponitar liberalitas isa , ibidem opinor in ipsi libidinum januis : illic ejusmodi paenitentia promu, ganda es, tibi delinquentia ipsa versabitur . Iule legenda es
venis, quo cum se ejus intrabitur . Haec ille : ubi aut et propositum fuerit Pontificis edictum deinde narrat : Sed hoc in Ecclesia Iegitur , ct in Ecclesa pronunciatur , ct virgo est, abst , absit a Spons ipsa tale praeconiam . De ritu autem , quo ad poenitentiam lapsi admitterentur , Pontificem
246쪽
adloquens haec scribit : Et in quidem paenitentiam urereti ad exorandam fraternitatem in Ecclesiam inducens , coucitiatum , concineratum eum de decore , ct horrore compositum profernens in medium ante viduas , ante presbyteros , omnium ιacrνmas suadentem , omnium vestigia lambentem , omnirem genua detinentem ; inque eum hominis exitum , quantis potes misericordiae Hlecebris, bonus Pastir , o benedictus Pupu comesonaris , in in purabola ovis, eapras tuas quaeris, tua oessne rursus de grege exiliat ; quoi non exinde jam liceat, quod
nee semel licuit; caeteras etiam metu comples cum maxime imsister. Haec de antiquo Ecclesiae ritu , quo poenitentes exci piebantur : sed S illud insuper antiquitatis reseratur monumentum , quod in sacris calicibus , qui divino ministerio usui erant , Pastoris imago ovem humeris gestantis insculpebatur, aut effingebatur , qua Sacerdotes admonerentur, imitandumsbi esse divinum illum Pastorem , qui primus tam eximium pastoralis curat ac charitatis specimen ediderat; sic enim ait:
A Purabolis licebit incipias , ubi es opis perdita a Dominore qui ta , ct humeris ejus revectu . Procedant ipse picturae cin eum vestrorum , si vel in illis perlucebit interpretatio pecudis illius , utrumne arisiano , an Eunita peccatori de reis,
tutione colliniet. Haec ipse , perperam interpretatus parabolam illam , quam intelligendam esse tradit de Ethnico ad Ecclesiam inducendo , non de lapso in eam per poenitentiam revocando . Et interius iterum : Patrocinabitur pasor , queam
in erilae depingitis, & cum subdit: Ego ejus Pastoris scripturam haurio , quα non potest frangi, plane significans ea alliinsione calices ii Ios fuisse vitreos. 13. Librum de Corona Iabenti anno scripsisse Tertul- Iianum verosimile est, quo cum ludos saecu Iares Severus celebrasset, ea occasione militibus dona Iargitus est ; quo tempore miles Christianus coronam delatam respuit, ut idem Au-Hor narrat : Proxime factum es , liberalitas praestantis ο- rum Imperatorum expungebatur , in caseris milites laureati adbbant , quidam illic mu is Dei miles , eaeteris consantior di tribus , qui se duobus Dominis servire non posse praesumpserat, solus libero cutite , coronamento in manu otiose . Vulgata jam ct ista disciplina Coristianorum relucebat. Denique singuli δε- signare , eludere eminus , infrendere cominus in nostrum . n, bum defertur; persona jam ex ordine acceserat . Statim
247쪽
Tribundis: Cur, inquit, tam dioerses habitu Negavit illa eum ceteris sibi licere. Causas exposulatus: Chrisianus sum , respondit. O Militem in Deo gloriosum i S retia exinde , 5 res apud acta , ct reus apud Praefectos . Ibidem gravis mas penulas posuit revelari an Datus , neculatoriam mororissimam pedibus ob vis, terrae sanctae in sere incipiens I gladium nec dominicae defensioni neeessorium reddidit , laurea Ode manu cluruit. Et nunc rustus funguine suo , ne criceatus , de Evangelii paratura Decinctus acutiore verbo Dei, to Ius de Apostolo armatus , c de marurii candida laurea melius coronatus , donativum Chrisi in carcere expectas . Eum
autem russatum sanguine suo , ait , eo quod verberibus vel aliis tormentis , priusquam detruderetur in cartarem, assicetiis fuerat , seu quod erat militare supplicium fustibus
caesiis. Militis facinus cum Christianorum nonnulli improbasesent, eo quod exasperarentur gentiles , atque ad restaurandam in Christianos persecutionem excitarentur ; horum qu
relas sic Tertullianus describit : Exinde sententiae Λper illo . nescio an Chrisianorum , non enim aliae Ethnicorum , ut de abrupto , ct praeeipiti , ct mori cupido , qui de habitu interrogatur , nominis negotium fecerit ; solus scilicet fortis , inter tot fratres commilitones solus Chrisianus . Plane superes , metiam muroris recusare meditentur , qui prophetias ejusdem Spiritus Sancti respuerunt. Musitant denique tam bonam ct longam Abi pacem periclitari , nec dubito quasdam scripturas em grare , Iarcinas expedire , fugae accingi de cipitate in civitate/n ; nullam enim aliam Evangelii memoriam curant. Hactenus Tertullianus, iis non solum insultans , qui militis facinus coronam respuentis improbabant, sed & Catholicis caeteris , qui in persecutione fugam suadebant: unde subdit: Novi ct pastores eorum , in pace leones , in praelio cerPoI. 24. In libro de fuga , a Fabio quodam interrogatus , an persecutionem fuga declinare liceret , oppositum tenet , atque inter caetera , s constat, inquit , a quo persecutio ede
niat , posumus jam confultationem tuam inducere , O determinare ex hoe ipso pertractatu , fugiendum in persecutione nontis . Si enim persecutio a Deo evenit , nullo modo fugiendum erit, quod a Deo evenit . Sunt duplex ratio defendit , quia neque debeat devitari , neque evadi possit, quod a Deo evenit.
Non debet devitari , quia bonam ἱ necesse es enim bonum es
248쪽
omne quod Deo visum est. Caetera, quae in suae sententiae confirmationem addit , pluribus persequi piget ; quisque enim focile intelligit , insanire ibidem Tertullianum tam inepta argumentatione , cui Christi exemplum , atque Evangelium , quo persecutionis tempore fuga pCecipitur , di Sanctorum Uirorum auctoritas apertissime adversantur .as. Librum de idololatria post alterum de spectaculis
edidit: De nectaculis , ait , ct voluptatibus hujusmodi suum
iam volumen implevimus. Eo in libro fideles monet, ut non solum ab idolorum cultu se abstineant , sed & ab omni opere , quo Idololatria fovetur . Hinc idola emia gere , mercari, templa ingredi, festa celebrare , spectaculis adesse , per deos jurare , aliave peragere , quae deorum cultum spectabant , Christianis illicita esse demonstrat . De epocha libri ad Scapulam dissident eruditi, ac anno χοῖ. a Tertulliano editumiui sse Panaetius , & Baronius tradiderunt : alii vero sub Heliogabalo Imperatore anno 2I7. Uerosi milius tamen hoc intermedio tempore, S circa annum χΙΣ. id accidisse videtur, cum scilicet post patris obitum solus imperaret Caracal Ia: quare unius tantum Imperatoris eo in libro meminit : GID
inus ergo Lmperatorem sic , quomodo odi nobis licet , ct ipsexpedit, ut hominem a Deo fecundum : de iterum e Daque infucrimamus pro salute Imperatoris; sed Deo nostro , ct ipsas.
Post diuturnam vero persecutionem , quae sub Severi Imperio contigit , haec Tertullianum scripsisse inde constat , quod quinque Proconsules numeret , a quibus Christiani vexati suerant, quique cum in varias incidissent calamitates, horum exemplo Scapulam , ut sibi caveret , hortatur λ cum praecipue portenta quaedam Carthagine visa fuerint , statim ac idem Scapula provinciam ingrellias, Mavilium Adrumeticum christianum homi. nem ad bestias damnaverat : Tibi quoque optamus admonitio
nem solam fuisse , quod eum Adrumeticum Maviliam ad bosias damnasses , in statim haec vexatio subsecuta est.
26. Quaenam autem fuerit illa vexatio, his verbis narrat : Caeterum imbre snni praeteriti, quid commeruerit genus humanum , apparuit, cataclusum scilicet, retro fuisse propter incredulitates , in iniquitates hominum . D ignes , qui supra maenia Gytisuginis proxime pependerunt per noctem , quid
minati Amt, seiunt, qui viderunt . Et prisina tonitrua idiona erim, incium qui obduruerunt. Omnia haec δε na tum im-nm. III. G g --
249쪽
saevi. Praesides mam suetiores erga christianos. Ibidere caP. I. Christiano rum beaeficia
234 HISTORIA minentis irae Dei , quam necesse es, quoquo modo possumul , ut O annunciemus , O praedicemus , deprecemur interim localem esse ; universalem eniis O supremam suo tempore Ientient, qui exempla ejus aliter interpretantur. Nam ρογοι illa in conventu Uticens, extincto plene lumine , ' adeo portentum fuit, ut non potuerit ex ordinario deliquis hoc pati , postus in tuo brepsemate , ct domicilio . Hubetis Urologos . Deinde ut Scapulana ab emundendo Christianorum sanguine deterreret , quid pass sint alii Praesides , enarrat : Doleamus necesse est,
quod nulla civitas impune latura si sanguinis nosn essu ο-nem , scut fis Hilariano Praesde , cum de areis sepulturarum nosrarum acclamassent Areae non t . Areae tuorum non fuerunt , messes enim fuas non egerunt: ac post nonnulla
alibi relata subdit: Possumus aeque exitus quorumdam μα- sdum tibi exponere, qui in sine vitae suae recordati junt des, quispe, quod vexassent Grisianos . Vigellius Saturninus , qui primur hic gladium in nos egit , lumina amisi . Gaudius Herminianus in Cappadocia , eum indigne ferens uxorem Dam ad hane sectam transisse , Chrisianos crudeliter tractasses, solusque in praetorio suo vastatus pse , cum vivus vermibus ebu- st: Nemo sciat, Hebat , ne ne gaudeant Chrisiani. P sea cognito errore suo , quod tormentis quosdam a proposto suo excidere fecist , pene Chrisianus decessit. Caecilius Capella in illo exitu meantino , Grasianos gaudete , acclamavit. Sed qtii videntur Mi impune tutisse , venient in diem divini judicii.
17. Praesidum et lain , qui in Christianos mitius egerunt.
exempla addit: uuanti autem Prodes, ct consantiores, ct erudeliores dissimulaverunt ab hujuswodi causes Ut Cincius S perus , qui Thiseri ipse dedit remedium quo modo responderemGrisiani , ut dimitti possent . Ut He ronius Candidus , qui Grisianum quas tumuic uinum cloibus suis fatis facere dimisi. UI Asper , qui modice vexatam hominem , ct flatim dejectum , nee sacrisium compulit facere , ante professus inter Advocatos ores . Alere se incidisse in hane causam . Pudens etiam missum ad se Chrisianum , in elogio eoncussone ejus intellecta, divisi , scis eodem elogio , Me accusatore negans se audit
rum hominem , fecundum mandatum . Haec omnia tibi, o de
incis suggeri possunt, ct ab eisdem Advocatis , qui ct ipse be
nelia habent Chrisianorum , licet seelament quae volunt, nam ct cujusdam Notarius , eum a demone praecipitaretur , libe
250쪽
ratus es, ct quorumdam propinquus , ct puerulus. Et quanti honesi viri de vulgaribus enim non dicimus ) aut a daemo
niis , aut valetudinibus remediatifunt . Tum Severi resert imperatoris exemplum , qui a Christiano homine , oleo inunctus, curatus fuerat: Ipse etiam Severus pater Antonini, ori a-norum memor fuit ; nam ct Proeulum Chrisianum , qui To- parrion cognominabatur , Evodiae procuratorem , qui eum per oleum aliquando curaverat , requisivit , c, in Palatio δεο habuit inque ad mortem ejus , quem o Antoninus optime noverat lacte ebrisiano educatus . Scapulam tandem admonet , ut a Christianorum perquisitione cesset , ne tota Carthago Chri
stianorum sanguine impleatur: auid i a Carthago passura est
decimanda a te , cum propinquos , cum contubernales hos illis
un quirique cognoverit, eum viderit illis fortasse, tui oes,nis piros , O matronas , O principatis quinque personas , ct
amicorum tuorum, vel propinquos, vel amicos Purae Carthi
gini , s non tibi: parce provinciae , quae visa intentione tua , obnoxia facta est concussonibus , ct multum , ct inimicorum
suorum cularique . Haec idcirco , quod cum semel innotuisset P esidem Christianis insensum esse, GentiIes turmatim in eos magno furore impetum facere , praedari , atque enecare solebant. Caeterum haud extingui persecutione christianam Religionem , sed propagari potius, his verbis adnotat : Nec tamen desiciet hce fe9a , quam tunc magis crimari scias , cum eaedi videtur. Eutrique enim tantam tolerantiam spectans , ut aliquo scrupulo percussur, c, inquirere accenditur, quid D in ea a r c, ubi cognoveris veritatem , c, ipse flatim sequitur .
Haetenus Tertullianus ad Scapulam . De ceteris ejus operibus sive in Ecclesia , sive in schismate editis nil addimus , de quibus Tertulliani editores , aut de Scriptoribus ecclesiasticis
agentes Iector consulat. Ceterum etsi Ilisce annis vel maxime clarui me Tertullianum sciamus, eum tamen ad decrepitam usque aetatem vitam egisse , Hieronymus testatur . Quousque vero eam produxerit , aut quo Christi anno obierit, ignoratur . 28. Ante obitum a Cataphrygibus recessisse , ut ex nomine suo sectam emceret , auctor est S. Augustinus et Tertublianis ae a Tenuulano , eu,r multa leguntur opuscula Hoquem ii me scripta , inque ad nsram tempus paulatim d Giontes , in extremis reliquiis durare potuerunt in urbe Carthaginens .