장음표시 사용
251쪽
1as I Is T ORI Ande autem ibi posito ante aliquot annos, quod etiam te memi
niss arbitrer omni ex parte consumti sunt ; paucissimi enim , qui remanserant, in Catholicam transerunt , fuamque basilicam ,
quin nunc etiam notissima es, Catholicae tradiderunt. 29. Tertulliani opuscula , utpote erroribus scatentia , i ter apocrypha Gelasius Papa recensuit : eorum tamen lectio non omnino inutilis erit , eaque assidue Cyprianus Iectitabat , ut ad Pammachi uin narrat Hieronymus: Gprianus Tertulliano mari ira utitur , ut Uin scripta probant; alibi vero releri, eiam notario suo quotidie solitum fui ite dicere : Da Musi-srum, Tertullianum signisseans . De quo idem etiam Hieronyms , laudo ingeniam hominis , damno haereses . Quantalibet tamen eruditione claruerit . nilii Iominus de ejusdem eloquentia Lactantius verissime adnotavit: Septimius quoque Ter-ιnilianus fuit omni genere litterarum peritus, sed in eloquendo parum facilis , O minus comptus, O multum obscurus. o. Celeberrimi viri Iapsuin Ecclesiae Iudium & scandalum attulisse , testis est Lirinensis : Sed Tertulliani quoque eadem ratio es ; nam siem ille nempe Origenes ) apud Grineos, ito hic apud Larinos, nostrarum omnium fucile princeps j dicandus es. Puid enim hoc pira rictius quid in dioinis a que humanis ristis exercitatius nempe omnem philosophiam , ct cunctas philosophorum sectas . avstires adsertoresque fectarum , omnesique eorum disciplinas, omnem hi Ariarum , ct smdiorum varietatew mira quodam mentis capacitate complexus es. Ingenio vero nonne tam grapi , ae vehememi excelluit ,
ut nihil Iibi pene ad expugnandum proposuerit, quod non ac mine irruperit , aut pondere eliserit Z Iam porro orationis suae laudes qui exequi valeat quae tama , nescio qna rationum necessitate conferta est , ut ad confessum fui , quos suadere nou potuerit, impellat cujus quot pene verba , tot sententia sunt, quot fenfur , tot victoriae . Sciunt baec Marciones, Apelles, Praxeae . Hermogenes , Judaei , Gentiles , Gnosiici y caeterique , quorum ille blasphemiar inultis , ae magnis voluminum suorum molibus , vehu quibusdam fulminibns evertis . Et tamen his quoque post haee omnia , his c inquam Tertullianus, Catholici dogmatis, ides, universalis ae vetusae mei parum tenax , aedisertior multo quam felicior , mutata δeinde sententia , fecit ad extremum . quod de eo beatus confessor Hilarius quodam lo
252쪽
bus asstiritatem : cF fuit ipse quoque in Ecclesia magna rem Igsu Cust.
latis . Quae autem fuerint Tertulliani deliria , supra adnota AM. Eo . vi mus , quem & Novatianis poenitentiam Iapsis denegantibus viam demonstrasse scribit Pacianus ; Tertullianus vester es, nam FaeIan. vim
multa inde sumpsistis . Sed de Tertulliani gestis , haeresi , & ῖ,
errorihus satis . IESU CHRISTI AN. 2os. ZgpHYRINI PAPAE S.
I. Plautiani auctoritas Caracallae , & Getae vitiis Paeis Caracallae,&num hactenus injecerat : quo demum sublato , ut anno PG--- 'i' ' ximo diximus, luxuriae , ludicrisque dediti , Peccandi licen non αtia, nil intentatum reliquerunt , ut pluribus narrant Romanae Herod. M.f. historiae Scriptores. a. Severi persecutione vigente , & circa hunc annum EpG Irenaeum obiit Ie , apud omnes constat , quem martyrio coro natum fuisse , Hieronymus, aliique tradunt: De portentii μ' - r. ιηνορ.
reticorum , inquit Hieronymus , diligentis e vir Apostilicus eo. 6 . upud scribis Irenaeui Episcopus Lugdunensi , o. Murtyr . Avictor IUL is Up. vero quaestionum ad Orthodoxos apud Justinum et Beatus Ire- ω i; naeus Martγν , in Episcopus Lugdune is . uuem diversis in lib. s. as. fua carnifex praesentia paenis assectum Chriso Domino per madi Milod. die orium dedicavit . Gregorius Turonensis , in Severi persecutio ne cum omni fere civitatis suae populo martyrium subiisse narrat : quod & Martyrologia pIurima confirmant . DOd et Ius DOD II. AF tamen de minuendo Martyrum numero semper sollicitus , Ireis se L I. D IN DRum e Martyrum catalogo expungendum censuit , cui & v 'Balaagius subscribit ; ac Iato modo Irenaeum inter Martyres tantum accenseri posse, quo plerique a veteribus donati sunt, etsi cruenta morte non obierint . Hinc subdit r cruenta monea tortoribus immissa vita non obisse Irenaeum , pace Gregorii Boμπ- ση. Turonensi , mens prona nobis es ad credendum ; quin immo δ' ε' μην Acca morte animam Deo reddidis Irenaeum nobis est veri bis . Alia nihilominus tum nobis , cum eruditis viris de Ire- M et Mnaei martyrio insidet opinio , nec tam facile ab Hieronymi , Gregorii Turonensis, aliorumque sententia divellimur i cum . .
253쪽
133 Η Is TORIA praecipue Irenaeum Martyrem fuisse inficientur , eo quod Tertullianus , Eusebius , & Hieronymus in libro de Viris illustribus ejusmodi titulo eum nullatenus exornaverint. Ab Hi ronymo quidem Commentario in Isaiam, Martyrem nuncupatum fuisse , supra diximus: Tertulliani vero , S Eusebii ea de re silentium tot testibus antiquitate , & doctrina praeclaris praeserri non debet . Quoad aeta passonis Irenaei , ea deperdita Baronius credidit: inventa postmoduin , minus sincera
JESU CHRISTI Au. Σοσ. ZEPHYRINI PAPAE S.
I. Illustrium virorum sanguine Iahentem annum Severus foedavit, Quintillii scilicet Plautiani. Aproniani Asiae tunc
Proconsulis, qui absens accusatus , & condemnatus est: ejus que causa cum in Senatu ageretur , ac quidam inter cetera dixisset , se Senatorem calvum cum Aproniano magicis artibus operam dante vidisse , cuncti Senatores tam vago indicio perterriti exhorruere , cum ii , qui calvitiem , tum qui capillos habebant , ita ut Dio historicus manu capillos contrectaverit . ACcusatore in Senatum introduino , Debium Marcellinum designavit, qui prae ceteris Calvus erat , eaque de causa extremo supplicio , etsi innoxius , assicitur , ut pluribus narrat Dio. Σ. Narcisus Hierosolumor uin Episcopus sceleratorum hominum calumnias declinans, longo tempore delituerat: sed postquam, Deo vindice , calumniatores ejus poenas dederant , successoremque Dium quemdam finitimarum Ecclesiarum Epi scopi designaverant , qui , teste Eusebio, cum modico tempo
re Hierosolymitanae Ecclesiae praefuisset , fuccessor ei datur es
Germanis , quem deinde Gordius excepit ; hujus temporibus Narcisus , cum subito quasi redivivus emersisset, a fratribus, ut regimen Ecclesiae denuo susciperet, rogatus est . Haec de Narciso Eusebius , cui , Caracat Ia imperante , Alexander Cappadociae Episcopus in administratione adjutor, & successordatus est , ut suo loco adnotaturi sumus.
254쪽
I. Quo tempore Severus crudelitate Senatum, Urbemque divexabat , Felix quidam Bulla latronum celeberrimus , sexcentorum praedonum turba stipatus , italiam biennio vast, tionibus , caedibusque replevit . Romae vero cum instaret, a scorto proditus , ac Tribuno traditus , bestiis damnatus est :quo sublato , sociorum turba facile dissolvitur , ut a Dione
2. Interea Rebaptizantium error consuetudine, primum inductus , Carthaginensis deinde Concilii decreto ab Agrippa no Episcopo confirmatus est communi namque consensu statutum fuit , ut ex quacumque haeresi ad Ecclesiam redeuntes rebaptizarentur , sive in iis Baptismatis sorma a Christo tradita servata, aut immutata fuerit: de quibus haec Cyprianus ad Jubajanum , cum de Haereticorum baptismate quaestio ageretur : Apud nos autem non nova , aut repentina res es , ut baptigandos censeamus eos, qui ab Haereticis ad Ecclesam veniunt , quando jam multi anni sint, ct longaeva artas , ex quo sub Agrippino bonae memoriae viro , convenientes in unum Epi-
sopi plurimi hoe saluerint. Ad Quintum vero de iterando baptismate ab haereticis collato : uuod quidam , ct Agrippinus bonae memoriar vir , cum caeteris Coepiscopis suis, qui tuo tempore in provincia , ct Africa , ct Numidis Ecclesiuis Dei gubernabant , fatuit , librato consui communis examine
rmapis . Hinc factum , ut Cyprianus errandi occasionem ac ciperet , dum a praedecessoribus suis statuta servanda esse censeret a
3. De Agrippini sententia , cui innitebatur Cyprianus , Augustinum audiamus: uuam eonsuetudinem fuscipiendi ab h. reticis baptizator credo ex Aposolica tradisione venientem , sicut multa , quae non inveniuntur in litteris eorum , neque in Conciliis poseriorum , ct tamen quia per universam cu Luntur Ecclesiam , nonnis ab Apostilis tradita , ct commendata creduntur. Hanc ergo faluberrimam consuetudinem per Agri pinum praedecessorem suum dicit S. Cyprianus quas caepisse Gr-
AN. ΣΟΙ. Felix Bulla PraedoItaliam vastat. Dio lib. 76. Carthagine se Concilium ab Agrippino celebratum. Curian. epi'. 7ῖ.
tentia improbatur . Aug. de bais is conrra Donat. lib. E. ου. 7. 8.
255쪽
epocl a , quo Rebaptizantium error firmatus est.
:i . Sed scut diligentius inqui ta peritas docuit quc pos
agnos disitationis suctas ad plenarii cincilii eo mationem perducta es; pertur creditur per Agrippinum corrumpi coisse,
non corrigi. Cum nulla tamen aperta occurreret ratio , qua
haereticorum , vel schismaticorum baptisma validum ratumque demonstraretur , nil mirum in obscura quaestione Cyprianum verisimilibus Agrippini argumentis , & Africani concilii audi ritate deceptum suille , ut in eorum sententiam non solum iverit, sed pene corruerit , quae etsi contra Apostolicam tra ditionem esset, tot praecedentium tamen Episcoporum numero , S sustragio fulcita , aliqualem errantibus excusationem praebuerit , ut de Cypriano adnotat Augustinus. 4. De Concilii epocha ab Agrippino celebrati, quo Re- aptiZantium error firmatus est , variae sunt eruditorum Opiniones . Anno 2I7. habitum fuisse opinatus est Baronius , qui S addit , Agrippinum , aliosque errandi occasionem eX Tertulliano habuisse , qui eumdem tutatus est errorem mi rarique se , subdit , haec neque Augustinum , neque antiquio
res alios vidisse , dum demonstrasse tantum ejus primum fen' tentiae Tertullianum fuisse assertorem , vicisse adversarios Psederi propemodum potesset . Antiquiorem tamen hujus Concilii
epocham esse , non dubitamus . Nam Cyprianus anno Σ O.
circiter scribens , multi , inquit , jam anni junt , ct longa aetas , ex quo sub Agrippino bonae memoriae viro , convenientes in unum Episcopi plurimi hoc saluerunt . Plurimi itaque anni,
longiorque eXcurrerat aetas , ex quo Rebaptizantium error Agrippini decreto confirmatus fuerat , ac circa annum Zoo. haec contigisse dicendum est . Tertullianum vero errandi occasionem Agrippino , aliisque Episcopis non dedisse , sed ab eisdem mutuatum esse , ipse Tertullianus de baptismate scribens testatur : Unias omnino baptisenus es nobis tam ex Domini Evangelio , qtiam ex Apostili litteris , quoniam tinur Do
minus , O unum Sapri a , ct una Ecelsa in caelis ; se circa haereticor fane , quid cusoriendum si, digne quis retra Het, ad nos enim editum es , idest Concilio Carthaginensi ab Agrippino celebrato Haeretici ntillum habent consortium nostrae disciplinae e . PIura de eodem Haleticorum baptisma
te altero libro graece scripto tradiderat, deperdito tamen , e quo Hieronymus locum recitat: quare mirari desinat Baronius , neminem ante se ea adnotasse , quae cum eorum temporum bi
256쪽
I. Cum Britannorum nonnullae gentes adversus Romanos iterum rebellassent, illuc Severus cum exercitu , ac fi- Iiis Caracalla , & Geta se contulit et quo tempore Tribunitiam potestatem , quam Caracallae antea contulerat , Getae quoque communicavit , eumque Imperii participem iecit , ut edita tunc Numismata testantur , biennio nempe antequam Severus e vivis excederet , ut narrat Dio . Unde Tertullianus felicissimum imperium triplici virtute firmatum dixit, cum tres Reipublicae Imperatores praeessent . Severus scilicet cum filiis
suis: & iterum : Revera Urbis euhisssimum hujus Imperii rus es, Deo nimirum tot Augusis in unum favente . De senci
tate vero Provinciarum Atricae , unde Severus ortum habuerat , haec eodem libro praefatur: Principes semper Africae Dyri Carthaginenses , Petusare nobiles , novitate felices , gaudeo , vos tam pro eras temporum cum ita pacat, O Dout ) habitus denotare pacis, haec ct annona otia ab Lmperio , Oa caelo bene es: plane alludens ad ea , quae Spartianus referte Tripolim , unde oriundus erat, contusi bellicori mis Gentibus, Iecuris am reddidit , ac pacem diuturnam , oleum gram tum , G- fecundissimum agrum donavit . Eadem beneficia &aliis Africae populis largitus est , Carthaginensibus praecipue , Mi Numismata docent. Σ. Quantalibet autem Romani Imperii vis esset, ac se- Iicitas , Inaior tamen erat. christianae Fidei gloria , quae inter persecutiones in dies augebatur , Iatiusque ultra Rom. Imperii limites etiam propagabatur 4 2 Lee trans isas gentes porrigere vires regni sui possunt Romani, ait Tertullianus . Christi autem Regnum , ct nomen ubique porrigitur , ubique creditur, ab Omnibus Gentibus supranumeratis coiitur , ubique regnat, tibique adoratur . Haec ., & alia de Christi regno tu toto orbe
Christἱ Eecle. sis ultra Im perii fines propagata . Tertuli. APOL
257쪽
De Minucio I. Minucium Felicem inter ecclesiasticos Scriptores Felice , de tertio saeculo floruisse scimus et quo autem anno Dialogum cui ista'., C/rcilii cum OetaVio scripserit , ignoratur. Zephyrini tamen jumque 'dia. aetate Romae eum vixisse , indicat Hieronymus , dum catal logo. go de Viris illustribus Minucium inter Scriptores , qui per. id temporis extitere , recenset. Α Gentilium superstitione desecisse. ac Romae , postquam Christi fidem amplexus esset , ' causidicum egisse , de se ipso Minucius testatur , ubi de Octavio lure habet : Cum discussa caligine de tenebrarum profundo in sucem sapientiae , O veritatis emergerem , non respuit co mitem , Ied quod es gloriosas praecurrit, idest Octavius me in 1 christianae Fidei prosessione praecesIit: quod di Caecilius innuit,
dum Dialogi initio Minucium rogat , ut cum in utroque puetae genere Perfatus fuerit , repudiaris alterum , alterum comprobaris , nempe licet Gentilium cultum repudiaveris , atque Christianam fidem comprobaveris) : in praesentiarum ta-
l . men ita tibi informandus es animus , ut libram teneas aequissAmi Iudicis ; nec in alteram partem propensus incumbas , ne non tam ex nostris disputationibus nata jententia , quam ex tuis sensus prolata videatur . De sua vero professione in di-DIOIG. cap. r. cendis Romae causis , idern MinuCius audiatur: Haetiit Ostiam petere amaenissimam civitatem , quod esset corpori meo , ceandis humoribus , de Marinis lavacris blanda ct appinta emrario ; ibne ct ad vindemiam feriae Iudiciaria- curam res verant , nais id temporis pos aestivam diem , intemperiem , I semet ausumnitas dirigebat. Minucii pi- 2. Afrum fuisse styli dissicultas indicat , ut a viris do- tria , & stu, diis observatuin est; ejusdemque fuisse regionis Caecilium , &rui . i. O taVium , Minucio familiarissimos , insta patebit. Cum Te tulliano , & Cypriano, aliisque Afris scriptoribus illum Laetan-Bou. σκα. tius conjungit . ac de ejusdem scriptis haec adnotat: Hujus Uo- 3- liber , cui Octavio titulus es , declarat , quam idoneus perit
, . Di o ctor potuisset , si se totum ad id sudii contulisset.
H H in Hieronymus quoque de eodem : Minucius Felix Romae insL
258쪽
suis . Octavium vero . qui adversus Caecilium christianae Religionis causam defendendam susceperat, Christianis antea insen sum fui ile patet a Nos autem , de se li=so ait, eum scrilegor at
quos , ct incestor , O parricidal etiam defendendos , c, taendor fuscipiebamur, hos nec audiendos ides Christianor in totum p
tabamur l, nonnunquam niam miseranteI eorum , crudeliusfaepio bamur, ut urgeremus con*enteι ad negandum videlicet, ne pecrirent, exercentes in his perversem quotionem , non quae veru
Herato nomine jam omnia facta sua ius negatione purgaret .
Agnositis ne eadem mi sense e . O egisse , quae sntitia , edigeritis Z Cum s ratis , non infigario daemonis iudicaret , -- gendi magiι, ut non in terentur se Christianos, sed ut de imesiis, stupris, impiatis seris , de infantibus immolatis fate- ,
rentur . Haec Octavius de his , quae contra Christianos egerat , dum Idololatriae inservIens. sorensibus vacabat curis: ex quibus patet, quae ea aetate Christianorum sors ellat, dum a i , vitis alioquin doctrina . & legum scientia praestantibus , cujusmodi generis erat Octavius, sacrilegis tamen , incestuosis, ct parricidis nequIOres haberentur . . De Caecilio pauca nunc addimus , quem Afrum fuisse De Caecllso. inde scimus , quod scriptorem quemdam Cir thensem contri-hulem suum appellat . Gentilis adhuc adversus christiana Religionem cum Octavio disputavit, ac de Fidelium conventibus agens: De convivio , ait, notum est pausim , omnes loquuntur . Id etium Cirthenses nostri testatur oratis , ad epular lemni die coeunt, cum omnibus liberis, fororibus, matribus, us amnis homiser, ct omnia aetatis . tuis post multas eminias , ubi convivium calest, ct incestae libidinis, ebrielviis sempor exarsi: cunil , qui candelabro nexui es , iactu offulae a tra spatiam lineae , qua vinctus es, ad impetum, fi suum provocatur , A everso , ct extincto consis Disine , impudemtibus tenebris nexus infandae cupiditaIis involvunt per incer- um Ionii , es non omneι opera , conscientia tamen pariter H h a ince-
259쪽
1 4 II I s et o R I aincesti ine. Haec , aliaque multa Caecilius adversus christianam Religionem , qui argumentorum postea , rationumque evidentia edoctus, in Christum credidit, ac se ab Octavio superatum suisse gavisus est , ut in Dialogi fine narrat Minucius. Ad cetera crimina Christianis afficta , profusam scilicet libidinem , infanticidia , esumque humanarum carnium , & asinini capitis ado rationem , quae , uti delirantium portenta , erudite consul verat in suo Apologetico Tertullianus , illis etiam exprobrat Caecilius , quod Antistitum virilia adorarent; quae ideo Christianis illata fuisse censet Baronius , quod fideles coram Sacerdotibus flexis genibus procumberent , aut ut ex molin gesim facerent , aut benedictionem peterent . , Ch=ἱst uno. . q. Nulla etiam ibidem de Christianorum constantia , acriim constat, in perserendis pro Christi Fide cruciatibus fortitudine adnoti in tormem rat Minucius . Inter cetera: soam pulchrum spectaculum Deo, .' l)ς iς eum Christunus eum dolore congreditur, cum adversus minas,
O Iupplicia O tormenta componitur ; eum strepitum mortis Ohorrorem- irridens inculcati eum libertatem itiam adversus Reges , c, Principes erigit , sui Deo , cujus es , cedit et cum triumphator , c, victor ipsem , qui adversum se sententiam dixit , inculcat . Et paulo post : Sie Christianus miser videri potes, non potes inoeniri . Vos ipse calamitoses viros feriis in caelum , Mutiuis Scaevolam; qui cum errasseι in Regem, periisset ab hos ibus, nisi dexteram perdidisset. Et quot ex nostris non dexteram iuuis , sed totum corpus uri , eremari sine vitis Uulatibus pertulerunt , eum dimitti praesertim haberent in sua potesate Z Viros cum Mutio , vel cum Aquilio , aut Regula comparo Pueri, muliercular nosrae , cruces , ct tormenta, feras, ct omnes suppliciorum terriculas in irata patientia doloris illudunt. Nee intelligitis , o miseri, neminem esse, qui out e ratione velit poenam subire , aut tormenta Ane Deo possis
fusinere. Haec & alia plura de eo argumento Minucius, C ius aureum opus Arnobio primum inscriptum , suo tandem Auctori redditum est . Eo in DiaIogo , de Christianis id etiam legitur . quod nullas aras , nulla templa , aut nota mulacra haberent; ex quibus imperite admodum Novatores , atque ii ter eos Basia agius adnotat et ea ad hodiernam Rom. Eccle disiplinam non convenire. At si haec cum Romanae Ecclesiae disciplina non quadrant , neque cum Lutheranicae , aut Calvinisticae se itae moribus aptari possunt, apud quos , & Tem- i ta s
260쪽
pla , & menta & altaria supersunt . Itaque dum de Christia- Ja,s Cudi.
nis suae aetatis Caecilius asserit , quod templa , aras , aut si AN .ao9. mulacra non haberent, Gentili scriptori condonari potest , cui Christianorum res ignotae erant ; cum praesertim vigentibus persecutionibus, in cryptis, privatisque domibus ut plurimum convenirent . Sed de Christianorum templis , eorumque ornatu , de Imaginibus , earumque usu , & veneratione Tomo primo nonnulla adnotavimus et quare eo loci lectorem demandamus .
r. Post nonnullas suorum clades, ita , ut quinquaginta Romanorum millia desiderati fuerint labenti tandem anno ad extremas Britanniae oras Severus pervenit , ac Barbaros loco cedere , Pacemque Postulare coegit, quod , ut inquit Spartianus , maximum ejus Imperii decus es, muro per transversam insulam ducto , utrinque sinem Oceani communivit, unde etiam Britannici nomen accepit. Eadem Dio commemorat, quae Beda confirmans , ait: Severus magnam fossum , firmissDmumque vallum , crebris in per turribus communitum a muri ad more duxit . Cespititiiun ejusmodi murum ad fraenandos harbaros Antoninus Pius construxerat : Hadrianus vero eumdem aut instauraverat, aut amplificaverat , ut narrat Spartianus : Britanniam petiit , murumque per octoginta millia iapassuum primus duxit. Severiani autem muri longitudo major fuit, idest I 32. millia pasIuum . 2. Improbis interea , perditisque Caracallae moribus Severus angebatur, cujus sagitia eo devenerant , ut sollicitata militum fide , patri rebellis factus , occultis apertisque consiliis insidiatus fuerit . Quodam enim die , cum uterque simul equitaret, Antoninus, equo refraenato , magno silentio gladium distrinxit , ut tergum patris percuteret e conclaman. te vero comitatu , vel natura ipsa perhorrescente , manum cohibuit . Immane scelus Severum non latuit ; quare coram Papiniatio Praesecto Praetorii , ct Castore graviter illum objurgavit , ensemque porrexit addens , ut quod palam tentaverat, pru