장음표시 사용
2쪽
4쪽
Olim Pertractata, A IOH. BAPT. DUTO M v s TE v S. Qui Metaphysicahi complectitur.
Eritis Vst a multu emendatisν ω auctior, eum Figuris aeneis o ligneis.
6쪽
U N C adeunda nobis est Pars. Philosophiae tertia, quam ristotelis sectatores Metaphysicam dixere, vel quod desin '
bus divinis & maxime reco ditis , qu aeque Physicam contemplationem superant, ut de eote ipso & illius affectionibus, de Deo & Angelis pertractet ; velia quod hi libri qui Μetaphν siet inscribuntur, ab iis qui Aristotelis opera incertum ordinem digessere, Phylleorum libris subj , U/Πx , ct in unum corpus collectῖ . Ende & Metaphysici dicti sunt, quod post Phy sic um libros essent collocati. Id enim observatione dignum videtur , quod Straho, Plutarchus, A alii referunt, Theophrastum nempis Aristotelis discipu-u Λ a lum,
7쪽
tum &suae & Aristotelis Bibliothecae har redem Neleum quemdam reliquisse ac post Nelei obitum Aristotelis & Tneophrasti libros metu Athalicorum Regum
in terra defossos jacuisse, donec pim multum temporis eruti su lato sed blattis & trisneis exesi , Iede corrupti . HOS quidam . nomine Apellicon Tejus cum emisset, pro . Prio marte emendare, in ordinem digerere conatus est: ac brevi post tempore Sylla hos libros ex Grtecia nova arri deTXa z πyrannioni cuidam Cramdiatico euxi d mandata, ut eosdem corrigeret. Andronicus denique Rhodius eos recensuit atque
ut fieri solet, quae sibi visa sunt, adjecit aut
Cum itaque hi correctores quae ad Dialecticam,moralem Philosophiam, re Physicam pertinebant, in suum quaeque corpus redegissent, quae reliqua fuerunt, & msuus digesta,& abstrusa Phy sicis subjecere,eaque Metaphysica dixere , qua ιηα , quod post Phy sca essent collocanda . Quo id minus mirandum videtur, si textus Aristotelis adeo corruptus & vitiatus, prauertim in his libris, ad nos pervenerit, cum obtemporum injurias , tum maxime ob pravas imperitorum emendationes , aut pomtius divinationes , adeo ut ordo, Peripircuitas , rerum connexio plerumque desiderentur n. ita
Neque id ver 'ile crediderim hosit bros ab Aristotele eo eonsilio ut naturalem Theologiam , aut primam Philus ophiana seu Metaphysicam complecterenturia fui sibconscriptos. Cum enim, xx opti inea si sis
8쪽
sendo fuit observatum, ex IAI. capitibus , quae I 2. vel, ut aliis placet, I . Metaphysicorum libris continentur, quinque dumta X at postrema ultimi libri capita de rebus divinis,& a communi materia remotiS pertractent ac totos fere opere res plane disjunctae & male cohaerentes, ut sese dat Oc- Casio,explicenturi : palam est id ei non fuisse propositum, ut partem Philosophiae, eamque praecipuam, & a ceteris seiunctam traderet . Quamquam & secretioris illius scientiae, quam primam Philosophiam subinde appellat, identidem meminerit, sed ab eo separatim tractata non fuit. Neque id excutiendum puto an hi libri sint genuini,an fals5 Aristoteli fuerint adscripti: nam Diogenes Laertius,qui catalogum librorum Aristotelis per texuit,eorum non meminit: ac si illius tempore extiti iassent,forsitan eos non omisisset, cum tam di
Iigenter ea conquisierit, quς ad vitam & libros Philosophorum pertinebant . Quid, quod eodem authore plures extitere Aristoteles: neque id ab omni probabili late abhorret', aliorum cognominum opera uni
Stagiritae sitiisse adscripta. Theophrastus quoque & alii multos referente Laertio conscripsere libros de iisdem rebus, de quibus scripserat Aristoteles , quibus & eos dem titulos praefixere: unde & non desunt qui initium Metaphysicae Theophrasto tribuant. Ista quidem leviter attiogimuS, ne plusquam veritas aut ratio, postulat, his li' bris tribuamus aut horitatis.
Recentiores Philosophi Metaphysicam, ut scientiam principem quidem tra
9쪽
dunt: sed aliam ineunt in ea tradenda viam ac methodum , ab illa quam Aristoteles vi- ius est insistere. Cum enim huic scientiae id hi maximε propositum, utentis ipsius rationem , principia & species explicet ; primum de ente & illius affectionibus disi ixunt: tum species illius praecipuas, quae ab omni materia ontagio liberae sunt,Deum videlicet & Angelos summatim percurrunt.Nos ab eo ordine qui in scholis est usitatus,non recedemus sed priusquam de ii jus operis divisione ; & illius tractandi ratione dicamus , pauca de illius natura diacenda sunt ante breviter.
De natura, Θ divisior Metam eos V Ndὸ nomen suum haec scientia dux rit, jam diximus: neque id inficiamur hoc Metaphysicae nomen ab Aristote- Iis sectatoribus inductum, antiquis Philo- έophis, imo & Aristoteli ipsi fuisse peni- . tus incognitum . Rationalis Philosophia , aut Dialectica a Platonicis dicta est , quod ratione di intellectu, non sensu & expe-Tientia percipiatur Non temere tamen ab ea quae vulgo Dialectica aut Logica nominatur , haec scientia , quae universam eptis rationem, & illius affectiones contemplatur, sejuncta fuit: quod prima omnium disciplinarum principia eomplecta- trir, & quasi summa capita,in quae omnium scientiarum conclusiones & principia resolvuntur . Unde & primae Philosopbiae
10쪽
nomen obtinuit , & a nonnullis scientia generalis appellatur: ut pars illa quae de Deo, Angelis & anima separata disserit , Theologia naturalis nominatur. Quanta' sit hujus scientiae dignitas nihil necesse est dicere . cum disciplinae peno Omnes ex ea pendeant, & principia generalia mutuentur . Ac meo quidem judicio nihil utilius est ad formandam rationem re religionem ipsam tuendam , quam ad aeternas , universales & primitivas rerum
omnium rationes mentem erigere , eamque a fluxis & perituris rebus aVOcatam sad ea quae sola mente percipiuntur a con
Sed cavendum illud identidem monuimus, ne circa abstractas,ut vocant, vel actus di potentiae vel causae & effectus notiones ita occupemur , ut Physicas& solidas rerum rationes penitus negligamus: nam Vagae & communes ille notiones ultro se animo offerunt, iisque sero abutimur, ubi propriae cujusque rei causae tribuendae sunt rcum plerumque nihil sint praeter Logicas, voces,& male terminatas ideas. Non quod ear sint penitus inutiles : sed cum eae solae sunt,explicandis rebus non sussiciunt,& va nae scientiae persuasione interdum nos inflant um aliis doctiores videmur,quod abstractas dumtaxat & generales rerum ideas formemus. Iam ad ea quae controverti se lent, veniendum: sit igitur Prima Conclus.