장음표시 사용
71쪽
sensi omnes Senensibus arma illaturos. In primis vereri, ne tormentis interceptis, aliquod Reipub. oppidum ex itinere oppugnent. Nec multosost nunciatur, Carolum Orbetellum vi coepisse, ac Praetectum probum hominem ab illius militibus sagitta ictum, concidisse. Caetera Senensium oppida ne eundem casiam subeant verendum esse: tumultu ac pavore omnia, ubique hostibus terrorem armis augentibusco pleri. Ea res cum aliis omnibus,tum Legato maxime riu ciata non secus atque aequum erat,molesta accidit: videbatur enim quod a cailiis per eos dies abfuisset, occasionem seditiosis hominibus ea agendi quae nuciarentur, unus Prinbuisse. Qui si mansisset, militii iurori quo minus quicquani
in Senensium perniciem molirentur, Senatus autoritate fututus impedimento credebatur. Quantu momenti autem cares secum esset in posterum allatura, omnes intelligebant. Multa uno tempore erant Senensibus agenda.Nam Sc copias eos contrahere oportebat,& pleraque oppida praesi diis firmare: tum rem frumentariam expedire, ac tormenta in tutum locum convehere, quid Sigismundus de Carolus moliretur cognoscere,atque iis pro rei ac temporis ratione obuiam ire consilio: ad quas res obeundas angustia temporis in primis impedimento erat. Cum omnia tamen in una celeritate posita esse constaret, maturandum sibi Legatus
statuit,ac si quid noui consilij caperent, studio oc sedulitate
praeueniendos. Igitur de media nocte funalibus, lateriusque aeneis praemissis snam atra admodum nox erat, ac subitae MVebzmentes procellae imbrem gelu constrictum excusserat, Cum nix etiam perpetuo rigore duramvestigia iumentori mi illeret Manlianum ire pergit, Hine Giberto negotium dat
tormentorum convehendolum: simul Petro Brunoro impe rat, ut Soanae ac reliquis finitimis Senentium oppidis, pr-
dia disponat: Centurionibus reliquisque, ut Antonio Petrucio Legato obtemper ,Cui commeatuum per oppida transportandorum cura iniuncta erat: omnes tamen hortatur, si
id commodo Rcipub. iacere possiat, ad praeseriptam diem
Manlianum sic conterant,ut communicato consilio, explo
rati , hostium rationibus, aliud belli initium capessant. Legatus in magnis dissicultatibus versabatur, verebaturque in
72쪽
primis,ne iam actare,seris se ad Sigismundum,quicum coulo qui omnino constituerat, conferret. Nam per deuia locavi praerupta iter faciebat,ut cum minus tutius praesidio militum esset,insidias hostium consueta itinera vitando falleret, ac compendiaria via citius quo constituerat, peruenirct. Accedebat ad caeteras incommoditates quod simulatque elucescebat,atrae nubes intendebant se coelo, magnaque venatorum vis imbrem gelu densabat,atque in aduersa ora impellebat, in caligo subito ingens ossala, oculis prospectum adimeret,ut alterum videndi alteri potestas nulla esset. Tandem biduo confecto, cum neque dies neque noctes iter intermisisset,Matianum peruenit. Obscurum per sic oppidum Troiae Comarchus Alphonsi Regis purpuratus illic ab hoste caesus illustrauerat. Cum c d magnus equitu ac peditum numerus conuenisset: percunctationibus reperiebatur,Sigis mundum non longe inde quatuor millibu s passuum abesse. Carolum Orbetelli arcem oppugnare adortum, portas ficibus admotis succendere ac perrumpere conatum, irrito incoepto abstitisscitormenta magna Giberti contentione vix e manibus hostium abrepta, atque ad Castrum Luterium deuecta.Hinc Legatus cognoscit Sigismudum Saturniam Coloniam petiisse,clausisque portis , haud magno negotio Pul iam inde distessisse: tum Grossetum valido praesidio insedis se, ut simul oppidii tutaretur, atque suos ab iniuria hostium& maleficio prohiberet. Postridie eius diei Sigi sinudus duoso familiaribus quorum fidem e ploratam habebat,ad Legatatum eum mandatis mittit. quorum sit in macrat, ne grauaretur ad se in castra Venire,habere se quae de communi re cum eo colloquatur, lilae ubi cognoscat,non despcrate futurum, ut Senensium res,ex eorum maxime & Senatus Veneri dignitate componantiir. Quis .i Sigismundus quemadmodum aequum esse videbatur, legatum non adierit, nulla id stipe bi factum. Scire enim cum & si iam &Conzagae fidem,Sc-nenies habere suspectam: quod si se eὁ contulisset, fuisse id aegre illos laturos, huius rei periclitum illii apud Saturniam Coloniam secis te. Legatus sese libenter ob venturum recepit: nihil ὁ tamen segnius milites crebris literis & nunciis missis,accersi Radatque Ducibus nihil sibi reliqui ficiat, quoli 3 ad cele
73쪽
ad celerrime copias Manlianum traducant. Sub vesperunt Legatus Sigismundum in castris adiit, qui ei ultris cum C merte, qui unis castris cum eo iunctus erat, ad duo pasLmil. obuiam processit. Cum in castra ventum esset Legatum Si gismundus cum Genem,quem interesse colloquio volebat, in tabernaculum sedvicit. Initio orationis eadem sere quae il-Ii significanda curauerat proponit,quibus de causis minus se ad illum conferre Manlianum sit ausus. Deinde de de induciis quas a se factas instiis Senensibus arguatur, & de obside accepto,ac luta obsidione se purgat, in primisque rogatvt,accepta sua excusatione,quod is necessitate adductus se cetit,meliorem in partem interpretari velit. Tota autem e3 spectabat oratio,vt inducias Dctas,LegatisSenensiu id Qientibus ac suadentibus,omni affirmatione aseueraret. Eis loci inopia commeatuum ac rerum bellicarum, ventum nisse, .ut necessarium sectit, vel quavis oblata conditione obsidionem dissoluere.Itaque quando iam fuerit abeundum, arbitratum se praestare in primis,ut per speciem induciarum Edibrandini filio obside accepto,qua in re habita esset ratio Senensium dignitatis,distederet. Percunctatus deinde utrum Senenses posthac illivsopeta ad bellum uti,an missum eundem facere tametsi nondum stipendiis perfunctum malin integram rem dixit se quando haud magni id ilia interesset Senensibus relinquere. Qui tamen si minus sua opera dicat indigere, illud debeant cogitare, quonam pacto . superioris. temporis ratione habita,pecunia quam sibi debeant stipen- dij nomine,per luatur. Qua de re si minus sibi cu illis conueniat, eius cognitionem omnem Legato permittere, qui . pro sua aequitate, quod sua fide dignit esse ducat, tota ea de re statuat. Sin ea Senensium sententiast, ut eodem loco illum quo antea habere velint, non recusare, modo id quod nemini unquam ad cum diem negatum sit,liceat militem in hyberna deducere, quo ia omnes ic pore anni a rebus gerendis exclus,concciterint: quoad vela Senensibus vel a Legato responsum st- X v, dies se in castris expectaturum. Legatus his auditis,cum multa in eam sententiam dixisset, cuta Sorani obsidione non fuisse discedendum censeret, atquc
pactas cum hoste inducias se aeque & populo S si incon
74쪽
silio, minus probare posset, quanta ea res molestia ciuit
rem affecerit,demoniti M. Nam quantum ad Senatum Venetum attineat,non dubitare , illum pro sita in secios indulgentia moleste id indigneque laturum. De omnibus tamen quae secum egerit,primo quoque tempore se magistratui Senensium pericripturum,ut eorum cognita sentcntia, statim illum ficiat certiorem. His ad hunc modum cum Sigis undo ultro citroque habitis,discessit, rursus se Manilanum contulit , diligenterque Senensibus quid cum Sigismundo merit peucribit. Ingressus Legatus Manlianum, Petrum
Brunorum, Caecinem Indum, Leonetum Corium, Paduanum Calabrum,Fuscum Neapolitanum, Antonium Forestam,ac plerosque alios eodem cum suis qucque copiis conueniste repetit. Ab iisdem cognoscit Gibertum S Petructum non longe ab Grosseto oppido abesse, omitiaque oppida i dibrandino finitima, prout impcratum crat,a Brunoro validis praesidiis firmata, ac commeatuum quantum pro angustiis temporis satis esset , importatum. Postridie cius dici iubortum selis Sigismundus qui se expectaturum in castris Senensium responsum dixerat, idque Legato pollicitus erat: omnes suas copias praesto esse in armis iubet,ac per conuallem in qua a Manliano despectus erat, agmen ducit. Caesis
qui, ut iuperius commemorauimus, cum Sigismundo' aderat, lanlianum ide accepta,se contot,atque ad milites qui in statione erat,proscinias rog c,Vtrum cum Legato colloqui liceat sibi opus citc illo conuentO.Facta potcitate,percunctatur,an Senenses,qua de re cum illo Sigismundus egerit,sint illi concessuri,ut vetere instituto, festum militum te-bus gerendis , temporc anni minime idoneo ad bellum in hyberna deducaticum Legatus id tu ignorare multis de causis respondisset: mirari se vchemcter uixit, cur Sigi sinundus qui se qui cturum,ac militem in castris habiturum,quoad cogito uisset, quid Senentes sibi de illius postulatis agendum
constituis lent, pollicitus esset, nunc parum datae iidei memor,vir magnae cxistimationis re dignitatis, militem si b signis in Senensium agrum, non secus atque illos hostium loco haberct,induxisset. Adeo autem illum citatum Vmcn rapuisse, ut non militem in expeditionem duccre, ted cstula
75쪽
fiaga victus receptum quaerere videretur. Quibus auditis ita eum Caesar tueri conatus est, ut eius rei culpam omnem in Senenses derivaret. Si simundum enim pridir eius diei Isui studiosis hominibus literas accepisse, quibus certior fieret,ni diligentius suae incolumitati & Aluti prospiceret serebreui, ut detrimenti aliquid atque incommodi acciperct. Ita quanuis inetu coactus impudentis mali,castra mouerit, silix tamen mandasse ne quid in Senenses hostile molirentur: siquid sit quod ab illo velint, ad Aquae Vivae minas stativa ha biturum , ibi eorum responsium praestolaturum. 'tque ne quid hostilis ab illo timeant, cognita eorum voluntat , Castra inde statim moturum se,atque ex Senensi agro abductumam militem confirmat. His ita administratis , Caear discensti Legatus Icolloquio digressus,siab vesperu, relicto Manliani sitis firmo praesidio per seperiora loca copiis ductis, omnibus incolumibus Grossetirperuenit. Neque enim ignorabat magni nominis Ducem, tam infense in Senenses animo, non contemnendo militum numero fretum, re a maleficio atque iniuria temperaturum. Postridie sigismundus, minime Legati expectationem frustratus, lath Grossetanum agrum depopulatur. Neque enim ad eum diem adigi pecora intra munimenta potuerant: quodi Legatus ad multam noctem venerat, pro angustiis temporis. tot res simul administrandi secultas minime dabatur. Adeo autem improuisus Si sinundi aduentus Dit, ut ne resciri quide a quoquam ficti P potuerit. Cum Legatus,Ducesque eo prosem,ciuium agressiunali e concursu,sertunas suas diripi vastari agros populationibus atque incendiis, querentium, haec quemadmodum sit sipicati erant, euenisse intelligerent minime esse rem neglietendam arbitrati ,extemplo signo dato, equitatum peditatiimque omnem dcastris eduxerunt,& ad paludem Aquas Brunasse audierant,contenderunt Huius paludis, quod suapte natura cuiusinodi serhomnes esse videmus coenosa est, atram primis 3 coeni colorem referens aqua, nomini occasionem praebuisse sertur. OMa: et si modicae altitudinis est,haud tamen facile vado transiri, librico atque instabili, selo mini-mξ vestigia patiente, ab ullo potest. Ponte utrinque ripae ι iunge
76쪽
iungebantur, quatuor tabulatorum vix ut bini equites una commeare possent. Ita Senatus & Senensium copiae paludem ponte traductae sub signis Sigismundum instructae operiebantur, ducibus paratis ubi is potestatem pugnandi facerct,praelio decertare. Qui cum propius ad paludem accessisset,ponteque a nostris iam praesidio occupato, vado transire conaretur: plerique quod inexplorato se in aquam demitte bant,coemi illuvie immersi ac penitus vestigiis haerentes , a nostiis militibus hastis sagittisque conficiebantur. Quo irrito incoepto,nostros potis praesidio deiicere, atque ita copias traducere constituit. Quod cum ei minus ex sententia succederet, nostris impigre transitu eum prohibentibus, veritus ne sine magna clade recipere sitos ubi vellet in loca tuta posset pactus ut praeda relicta suos incolumes inde educereiiceret,iransitum iacile probata nostris conditione, impetrauit. Ita cum fides virinque data esset, copias Sigismundus per otium traducit. Iam militum x I I. ordines pontem transgressi xv. autem omnino is ducebat reliquos in citeriore ripa ad iter expediti expectabant: cum est a nostris militibus nimaduersiam, qua eorum ordines densiores facilius fallere prospectum poterant,multum pecoris abigi, id quod minimc iis per conditiones licebat. Itaque cum minimc id esse ferendum Duces censuissent, signo repente dato, transitu
caeteros arcere qui in ulteriore ripa remanserant,ac vim facere conantes interficere iubent. Hinc peditatu cquitatuque
omni traducto ac ponte rescissis,aequissimo loco hostes adorti, cu a sitis exclusi,multo nostris inferiores numero essent, omnes ceperunt: atque ita oppidanorum agrestiumque fortunas viti victores in castra redierunt. Sigismundustrium
cohortium amissione copiis diminutis , propter Pascale oppidum ducit, si qua ficultas bene gerendae rei data esset, ex itinere illud haud aegre expugnari posse arbitratus.Cuius costio cognito Antonius Petrucius qui ed cum fatis valida armatorum manu concesserat, propugnatoribus in mutis dispositis, si quam vim facere conaretur,prohibiturum ostendit. Itaque sita spe frustratus ex Senensi agro discessit, cum ex iumentis multa retro reliquisset, quae inualida & strigosa sequi agme, quod quidem raptim agebatur, minus poterat.
77쪽
Eodem enim die in Plumbinesem agrum peruenit, id quod
vix militi expedito licuisset,quadraginta pass.millibus, cum nonnihil etiam ad Aquas Brunas moratus esset, graui agmine impedimentis ac reliquo hybernorum apparatu, conlectis. Legatus bene gestar e,Grossetum . Gibertus & Petrucius Palcale contenderunt, quo in oppido morati quoad cognouerunt Sigismundum per Florentinum agrum Apenninum trairesium in Flaminiam descendisse. Groslatum se 'ad Legatum contulerunt, de belli gerendi ratione consilium inituri. Vna autem cum his Petrus Brunorus &Caesar qui iam relicto Sigismundo, ad officium redierat, pros cti eodem concellerant Nam dum haec illi agendo,tempus terunt, Iidibrandinus indies licentius atque impunius agros Senensium populabundus excurrebat, ac prohibente nemine,sortunis oppidanorum direptis,omnia caedibus,vastitate incendiis,complebat: cum codcm tempore Carolus Con-zaga apud Orbetellum,omnibus crudelitatis atque auaritiae editis exemplis, vastato agro ac late vicis aedificiisque incensis, a nullo iam iniuriae & maleficij genere in oppidanos abstineret. Quibus rebus fiebat, ut milites qui in praesidiis
crant,metu se continere coacti, in maximis etiam angustiis versarentur. Ita Duces de consitu sententia, cum Legatus &Putrucius interessent,ducere militemSuanam,quam sedem ad bellum haberent, atque ibi quae esse erepub. censeant, agere instituunt: interim reuis umentariam expediri, delectum militum haberi,vetera praesidia ex oppidis educi,nouaque alia imponi, caeteraque comparari quae maximE bello gerendo vidi sint, maiore studio atque int ore cura quam
unquam antea,placet. In primis illud conuenit,ut tormentis rursus Soranum Conuectis, quae intermissa res unius Ducis perfidia, o inruum DrE cunctatione N negligentia esset,
oppidum oppugnarcturi quo ne quid commeatus importari ullo modo posset, dandam operam esse. Itaque illud maxime agi oportere,ut vallitate agrorum, vicorum exustione
omnibusque belli incommodis, spes omnis oppidanis tollatur diutius hostibus resistendi. His ita constitutis, Legatus cum magna parte peditatus Orbetellum, quod oppidum inprimis recipiendum conuenerat, atque non ita facile expu-
78쪽
gnari posse videbatur, contendir. Cum eo ventum esset,
Carolu Gonzagam in colloquium euocatum acri cratione castigat, ante omnia queritur eum aliter atque aequum tuerit, absente se , Senensibus insciis , inducias Sigismundo eum hoste facienti esse assensum. Eius iniuriar,taquam esset
accessio quaereda, Orbetellum,repente ex amico hostem factum,inuasisse, Praetorem occidiss),tum arcis portas flaccendere conatum, diripiendum oppidum militibus tradidisse. Quae omnia cu magno Senensiu maleficio acciderint, quanto sibi dedecori atque adeo Senatui uniuersb, in cuius ille verba iurarit, ita contempto fuerint, neminem ignorare: si bi certe plurimum inuidiae atque offensionis tum apud Seianenses tum apud Senatum conflasse. Nam oppida ab s ciis nihil tale meritis, aut viaut dolo intercipi, ac tanquanti parum in eo iniuriae sit, praede militibus dari , quibus ex rebus eorum vectigalia deletiora fiant, iam nullo modo amplius ferri posse Quod reliquum sit, illum rogare,ut milites. oppido educat,atque id Senensibus, ea de re grauiter cuineo expostulantibus,reddat. Literas deinde magistratus, plerias sibi indignationis de querelarum mistas , illi ostendit: viminimὰ iam dubitare pollet, quanto id sibi, ubi rem negligeret , inuidiosum apud Senentes estet luturum. Carolus cum multa alia siui purgandi causa dixisset , ita dilucre obiccta instituit. Inducias iussu Sigismundi in Ildibrandino factas, cui totius exercitus fiamma commisia esset, nemine
magis id quam Legato Rgente, Ux illi tu Imperio omnes o temperarem set comproi se simul Sigismudi syngraphami
illius inanii exaratam in mediu proponat interiactum Praetorem non modo nullosia consilio, sed magno etiam an mi dolore, hospitem eundem atque amicum veterem. Itaque id perinde ac Senensibus graue sibi molest unaque ac cidisse. Quia quidem verum esse,illud declarare, quod in illius intertc rem, quanquam imprudenter id a suis actum a re ante captum Orbetellum costaret, capite animadue; tistet,atque ira eius supplicio amici hominis mortem atque
hospitis expiasset. Edocet ipse maxime intcrcedente Orbetellum sibi hyemandi causi attributum , qu6 quid cin α- induciis ac sesuta Sorani obsidione fuerit miles addu-
79쪽
cendus,multis belli incomodis ,atque in primis inopia eo mmeatus assectus. Quod diripi oppidanos passus sit, iactu id esse Senensium iniuria, qui cum diu passi essent,stipendium militibus debeti,necessitatem iis quodammodo iniecissent,
ita priuatis incommodis quaemaxima pertulissent, occurrendi.Curae id modo Legato esset,ut militum menstruis stipendi is,aestimatis pretiis ae datis cognitoribus Orbetellanorum damna sarciantur,se, quae eomparerent,summa cum fide ut dominis restituantur,curaturum. Ad extremum in preces couersus,Legati fidem implorat,atque ut suae tamae liberorumque dccoiugis incolumitati costulat,obtestatur. Quid sui consilij in ea re sit,proponat,in illivspotestate futurum se atque obedienter quae iusserit acturum alacriterque confirmat. Non dubitare se, ubi is sibi ladesse velit, sua meritatum in Senatum venetum,cuius maxime autoritate eo bello sequutus sit,ium in Senenses,tantis suis laboribus N periculis quaesita,haudquaquam unius criminis no ita magni inuidia obliteratum iri. Legatus etsi pleraque cxliis vera esse non dubitabat, id quod antea etiam percunctando didicerat , pleraque ab eo dici criminis eleuandi causa intelligebat illud tamen vel maxime compertum exploratumquc habebat:simulatque Senenses Glutam Sorani obsidioncm,m ducias Sigismundum Carolumque Ducibus caetcris inconsultis, pactum cum hoste cognouerant, id quod verisimile erat,arbitratos, una pariter ad delendam Rempub. urbes, oppida armis inuadenda quae in eorum ditionc essent, conspirasse: validum praesidium Marcone Veneto impigro homine Praefecto, quo praesidio si quid noui Carolus moliretur
aduersus vim omnem oppidum tutum csset, deducendum extemplo Orbetellum curasse. Quam rem sere Carolum suspicatum antecur res ad c c c c. qui praesidiu Prxucnirct, praemisisse. Cum aduenientibus portas oppidani luti ic scaphis undique, ac lembis comparatis,mare quod circa Vrbem stagnat,traiecisse, ac per urbis munimenta, quae multis in locis prope vetustate erant collapsa , in oppidum esse in gretas. Cum nocte in sequenti praesidium intus esset admissi sum, atque ex arce, Caroli praecursores sagittis peterenturi. vesano quodam furorς cto , portas arcis succedere,ac dou labris
80쪽
labiis re securibus caedere, esse aggressos. Eo tumultu Praetorem Olbetellanum,qui se in arcem sub Caroli aduentum
receperat, sagitta forte trans ceruicem acta concidisset Carolum deinde refractis per vim portis, oppido, auxiliant bus sitis, nullo negotio potitum esse. Postridie qu- Legatus in oppidum intromissus est, sub lucis ortum militibus
pro oppidi portis in concionem venire iussis,eos breui ora tione solatur, ac quoniam rei tamentariae inopia in primis laborare dicuntur, id quod ut aequum est, acerbissime ferant , sibi in posterum curae fore, eo ut incommodo leueniatur,confirmat. Quando enim iis multorum dierum stipendia procesIerint, atque in magna aerarit dissicultate haud facile sit pecuniam illis ad diem repraesentare, quae Senensibus etia in belli sumptus necessarios desit,tritici se magnam vim coemisse,quam quide, sextario viritim distributo,quoad meliore sito tempore seluendo sint,Senatus militibus sit expensam laturus. Hinc singulos editis nominibus,oppido exire, atque eundem in locum conuenire, ita copias lustrari Commode atque omnium rationem haberi posse dictitans, iubet. Cupide omnes, qui quὁ Legati consilium spectaret,
ignorarent,imperio paruerunt: ac certatim portis egressi,ita ut neque lixarum quisquam,neque calonum in oppido rclictus sit,eundem in locum conueneriit. Cum omi CS exccGsisse oppido nunciatuin esseti militibus nonnullis quorum
maxime fidem habebat pcripe tam,ad munimenta dispositis, claudere repontu portas iubet. Carolum deinde admonet, ut oppidum Senensibus restituat, ac militem, hybernis extra moenia constitutis, in Oricio contineat, atque quoad rerum direptarum conquisitio fiat, neminem ingredi in oppidum non sc iubente patiatur. Carolus eiu in primis suis
rationibus Coducere arbitraretur, ut dicto audiens esset: Legatum tamen rogat, ut cum aduersia valetudine laboret, illius voluntate sibi, cum paucis, quorum opera ad cubiculi ministeria indigeat, liceat siub tectis atque intra munimenta hyemare fide accepta, nihil in se grauius oppidanos quod assiis militibus oppidum direptum sit, consulturo . Ita facta potestate in oppido mansit,hoc maximc modo, in Senensium ditionem Legati opera dc cosilio redacta. Interim ma-