Bartholomaei Facii De rebus gestis ab Alphonso primo Neapolitanorum rege commentariorum libri decem

발행: 1562년

분량: 126페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

gna adhibita cura, ne quis in oppidum intromittatur, Leg tus oppidanos euocat atque ex hybernaculis, militum impedimen a proferri in medium, quae direpta quererentur conquiri, ac dominis restitui, datis cognitoribus qui fidem facerent fraudem abesse diligenter iuuit. Si qua non ext rent:pro his, facile cognitis qui diripuissent, tum ex hybe norum, tum ex equorum notis, praesenti pecunia selutum est: ea direptoribus quibus stipendij nomine debebatur, c pensa lata. Hac re ad hunc modum administi m. Legatus. literis Ducum accitus, suanam proficistitur. Cum Albe jam amnem, qui forte per eos dies selito inflatior haud facile vado transiri poterat,muo transite conaretur:vado destitutus equus, cum pend aquis immergeretur, in patentes. campos aegre euasit. Ita magno vitae periculo Legatus defunctus, equorum nonnullis, cum flumen tranarent,gurgitibus absumptis,omnibus pariter qui supererant, magno viatae periculo transgressis, Suana peruenit. Ildibrandinus cunx his de rebus certior per exploratores fieret: veteres copioinstaurare atq; omnia quae neccssaria ad bellum gerendun, essent, comparare interuiore cura diligentiaque instituit. Nam & Neapoleonem Ursinum de Antonium Forolivi ensem , cum equitibus mille, totidem sere peditibuspra dies ad Castrum 'Arduum conoenille: ut tibi auxilio essent

cognouerat. Quibus copiis auctus, cum audisset tormenta. a nostris Suana in circuniecta oppida exportari: his illos nudare, id quod ficti polle non desperabat, ubi celeritate in re

agenda uteretur,vltro obuiam eundo,constituit. Quo eius consilio cognito LeMtus, de eo Duces caeteros admonet, quantoq- in periculo κε Senensium vertetur inconsilium ab animi magnitudine petant,demostrat. Eo enim rem as ductam esse, ut neque tormenta, quae quidem qui vchunc iam multum viae processerint etia agi,neque quo instituerant, perduci, nisi armis decernatur, ullo modo possim. Ea, autem si in potestatem hostium veniant, quod omen Deus. Immortalis auertat , non selum sirem omnem potiundi Sorani antiit quod oppidum munitissimul' nullaalia ratione expuinari posse vidcatur; iςd etiam, ut hoc maxime negligendum sit, qua nxum virium ex eorum amissione sic

82쪽

LIBER TERTIV s.

hosti accessuru,per se itidem: ut caetera etiam absint,acerrimo, de totius belli summa, id quod nemo non intelligat, actum videri.ltaque se omnes hortari,ut pristinam virtutem

in praelio retineant,itaque statuant,magnam oblatam occasonem omnibus, si quid aduersi superioribus diebus acciderit, ostendendi, unius Sigismundi culpa id accidisse, laudem omnem bene gestae rei suae virtuti maxime & felicitati deberi. Hac oratione, magna omnibus pugnandi alacritate iniecta , instructa acie ire aduersus hostem pergunt. Haud longe ab Suana locus est planus, atque ab altera parte duabus utrinq: semitis pati illum decliuitate excipientibus, leuiter rursus Migiatus, ut in insulae modum se intra eas semitas attollens ,ac vineis olivetisque consitus, speciem tumuli praebeat. Eo nostri ad C C. hastatos, totidemque qui modicis scorpionibus in pugnam uterentur milites delectos, ex his qui Senatui merebant, induxerant: eo potissimum consilio, ut cum Ildibrandinum diuisis copiis, ne quὲ

nostri diffugerent, per utramque semitam ducere Cognouis.sent, locorum angustiis militem deprehensiam de loco su-Periore sagittis missilibusque incesserent. Caeteri ut loci natura serebat, ne cum hostibus multo numero inseriores haberentur, loci iniquitas pugnantibus impedimento esse qua se demittere semitae incipiebant, instrum hostem ex-Pςctabant, nullam moram, ubi adcitet, pugnandi fictiari. Il-dibrandinus militum amplius tria millia, nostri ad duo mill . ducebant. Cum aliquot hostium ordines non longe ab eo abessent, ut alteram ex his semitam inirent, caeteri qui diuerso itinere per alteram ducebantur, siue illi editum locum a nostris occupatum esse suspicati, ubi agmen demitterent, sibi quod verisimile erat, vehementius timerent: siue nostros ad iniquum locum pertrahere, id quod ubi assequerentur non despcrabant se praelio superiores futuros, per timoris sit nutationem conarentur: non eandem prae se serre alacritatem & studium,quo ire milites in praelium consacuere, sed cunctantes ac pene inuiti segnius, ac negligentius stolito incedere videbantur. Nostri cognita hostium trepidatione, non esse ulterius cunctandum arbitrati,aciem dirigere ac signo pugnae dato, perterritum hostem undique adoriri iu-

83쪽

ν, FRANC. CONTAR. COMM.

bent. Magno usui nostris militibus erant qui intra oliveta constiterant. Nam de loco superiore hostes telis id sagittis petentes, cum minime ipsi eorum ictibus paterent, magno

illis terrori erant, ac nostris pugnandi alacritatem, & fiduciam addebant. Iacobus Vrsinus cum hostes editiore loco occupato, sitos, ut nunquam telum frustra accideret, stipe ne incessere, ac summo in discrimine rem verti, ni reliqui propere subsidio venirent laborantibus suis, ac pedem iam reterentibus, videret: praemissis qui eos in pugnam euocarent, ac dum aegre ipse impetum hostium sustineret, maturare iuberent: suos praelium redintegrare, ac pugnare fortiter in hostem iubet. At qui pudorem metu vincente,cum de loci iniquitate,dc multitudine hostium premerentur,minus illi alacriter dicto audientes crant. Nostri autem eo acrius perturbatis instare ac signa inserre coeperut,qubd cum m ior copiarum pars abesset, explorata iam ac minime dubia

victoria, se cum hoste pugnare intelligebant. Nam qui in

postremo agmine sequebantur, ubi rem in angusto esse, ac resibs suos e pugna cxcedere cognouerunt: veriti ne parum in tempore victis auxilio essent: nequicquam hortantibus cos qui ab Ursino missi crant, ut opem ferre laborantibus vellent, sese in locum iniquum demittere unde parum tutus receptus est et,recusarant. Quo auxilio quanquam destituti

hostes aegre resistere victoribus eos propcllentibus possent, in extrema tamen spe salutis, cum ab una virtute sibi praesidium esse petendum statuissent, diu acritcrque pugnabant. At ubi fractis hastis,expedire arma,ac gladiis districtis, comminus rem gerere coeperunt: Gibertus Iacobum Ursinum Galesium insignem in primis Ducem, ac praestanti virtute, per cassidem tronte media transfixit. Qui cum prope exanimatus ex cquo concidisset, atque aegre per suorum manus tractus e vitae periculo seruatus esset: tum plane desperatis rebus tantum Ducis opinio in re militari momenti h

bet alii se iugae mandare,alij vltro la victoribus dedere cc perunt:nonnulli qui pertinacius pugnarent, in vestigio haerentes sint interiecti. Iacobus prςsecti filius cum rem ad extremum redactam casum animaduerieret, Iacobo Ursinoctim lectica Pirit innum delato, sibi consilere suisque qui integri

84쪽

Li AER TERTIUS. 7

heni b ea clade supcrurant, constituit.Itaque nostiae manus u inentu causa: *opiarum parte nobis obiecta, reliquam in tutum locum deduxit : quo se quidem paulo postea qui

nostris oppositi erant, pedem sensim referentes receperui. Plurimi ex hostiu numero capti,multi,ut diximus, pugnando cecidere. In his Iacobus Vrsinus, intra paucos dies ex

vulnere moritur.Ex omni nostrorum numero ad L X x. sau

cij ad octo modo sunt desiderati. His ita gestis, tormenta rursus in castra convehebantur: Legatus Senam a Principibus accitus maximarum rerum cauta contendit. Ibi reperit, per eos dies, duos Sigismundi tabellarios ex itinere exceptos: cum multisab his acceptis patefactisque literis, haudiis cong uentia responderet,quaestioni subiectos Sigismundi consilia omnia, ac si quid praetcrea in mandatis haberent, quod minime esserendum esset aperuiisse. Quare ad Sigis' mundum perlata,cum, id quod par erat, magnitudine iniuriae commotus iracundia. exarsisset, Lagatos extemplo ad

Senatum misit, qui de tot tantisque iniuriis non a Senensibus magis sibi quam a Legato illatis, expostularent. Auditi sunt a frequenti Senatu attentissime Sigismudi Legati, cum atrocissime in Senenses inuecti , longam de eorum iniuriis,

orationem habuissent.Hinc cum Patres negarent cognitio nem earum rerum ad se pertinere, de quibus ci controuer sacum Senensibus esset,quorum libera ciuitas suis legibus, suis institutis uteretur: integra cauam reiiciendam ad Pontificem Maximum censuerunt, quo arbitro &transactore aequius esset, Italiae Principcs de suis controuersiis disceptare. Interim tamen ne viderentur planε Sigismundi iniurias neglexisse, scripturosic ad Legatum dixerunt, ut tota de ea re quid actum a Senensibus constitutumve esset diligentius perscriberct. Dum ea ita Venetiis administrantur, Soranu magna vi adhibitis e castris tormentis, oppugnabatur, ac iam ciuium aedes ingenti fragore proruentes metu omnia ac terrore complebat. Non videtur silentio praetereundum esse,quod in Sorani oppugnatione magna in primis dignum admiratione animaduertimus. Augustinus Placentinus qui dam erat, machinarum tormentorumque in exercitu magister, cuius superius mentionem fiscimus. Is cum Soranen

85쪽

sem puellam perdite antaret: ostentata a patre spe, ubi in collimem domum ab ictibus tormentoru praestaret, puella tiundii mira quadam alte cum domui omnes supra infitaque continentes aedes nunquam incerto ictu petitas strauis. let, unam illam tantie ruinL expertem illaesam. sseruauit. Interea unus ex Senensium Legatis, qui Romae apud Pontificem agebat, Senam profectus frequenti populi concione, Legationem renunciat: ac quid Nicolaus Pontifex civitati agenda existimet, quam vinis maxime pacis studiosus, ad Ponenda arma adhortetur, proponit. Si quid controuersiae Senensibus cum Ildibrandino intercedat, iud res minus intcr cos ex sententia constituantur,modo flectere animos ad Pacem,& turbulentis consiliis quietiora anteferre malint,id

omne facile per liuerpositato Pontificis autoritatem,cuius ipsc niunus in terris gerat, sublatum iri hinc pacis conditiones , ut Pontifex mandauerat, proponit: quaecum parum aeque, ac mittitile ex Senensium dignitate viderentur, magna omnium indignatione reiectae simi. Nam de restituenda Montis Acuti arce, quam quidem iam a belli principio

per dolum it librandinus occupauerat, quae Una cura maxime Senenses angebat, nihil in conditionibus agebatur. Placuit igitur huncipilan Legatum redire Romam ac Pontificem docere, quanti Senensium ad communem salutem Scincolumitatem intersiti ubi hostis adeo ciuitati infestus,munitilliniae arcis ac pene positae in visceribus Reipubl. eo iubente potiatur. Pacc se quidem minime aspernari, sed eam tamen quae haudquaquam aut dignitati Senensium, aut saluti aduersetur. Itaque nisi Ildibrandinus de iis omnibus oppidis decedat quae finitima Senensium sint, nulla alia pollet

ratione inter eos de pace conuenire. Id tamen ii tacercgra uetur,iisdem quibus cum videbitur commutatis, diiccdcrede medio atque integram pacem ei relinquere faciendam qui Cum nihil simultatum Senensibus aut inimicitiaium intercedat,quo minus sancte ca de amice colatur licere. Alterum horum ni fiat, nullam pacis teliquam conditionem futuram, quam neq; cum Ildibrandino, neque cum illius maioribus habere unquam diu ratam inuiolatamque ciuitati li-eucrit, obduratis odio animiS,ac vetere quodam instituto a

86쪽

pacis eonsiliis, auersis. In magnam tamen spem senensis venisse Sorano recepta, quod propediem sese cflecturos non dubitent, finem quem velint maxime bello imposit

ros. Dum Gad hunc modum inuntur: Alphonsiis Rex

sit ad Senenses Legatos,qui ita quod per belli tempus haud bellum gerentibus auxilio filisset id quod ex isdere debeata, satisficerent. Ildibrandinum enim aeque ac Senenses ab Rege amicum dc socium appellatum: aduersus quem cum Senensibus bellum gerentem, ubi illos armis iuvisset, ceu noui tumultus & belli autorem magnam meritis inuidiam apud omnes Italiae populos siisse sibi concitaturum. Id auatem unum Regi maxime curae esse,ut quemadmodum sumpte ingenio sit pacis atque otij studiosus,ita etiam ab omnibus esse existimetur. Eodem sere tempore & ab Francisto Ssertia Legatus alius venit expostulatum cum Senensibus de iniuriis Bosio fratri ab eorum militibus illatis. Nam praetcr excursiones in agrum eius ditioni sibicctum, cum alia illius oppida omnia, tum Scantianum in primis vexatum bello. inae cum ita sint, postulare illum, ut fratri id quod pro sita dignitate dc fide minime negligere debeant

de iniuriis satisfaciant: ac si quae per belli occasionem ablata sun rimo quoque tempore restituant. Ea causanit, ut S nenses extemplo ad Franciscum Stortiam Legationem dz- cernerent , simul ve de pace deque redintegrata cum Senatu Veneto beniuolentia congratularentur, de ut de iniuriis quas sibi illatas a senensibus tinter querctur ciuitatem pumgarent: optimo consilio Umni studio retinendam cum eo Principe amicitiam, cuius tantae opes in Italia taluum5; perium csset,arbitratu His ita administrandis cum Senenses occupati essent, Carolua Gon Zaga cuius saepe mentionem' fecimus, veritus ne minus suam fidem Itali e Principibus

probaret, quod Senenses stab quorum signis honesta in nrimis ivilitia functus militasset, belli dissicillimo tempore destruisiet, deprecanda: ignominiae causi Senam concessit. diam Sc lases simulatque inducias factas, Soranique obsidionem solutam acceperunt apud nostrum Senatum ac reliquos Italiae Principes liberius in dies Sigismundi ac Caroli P fidiam accusabant. ex re cum Carolus animadueri L 1 teret

87쪽

16 FRANCT CONTAR. COMM.

teret, quantum sibi uniuersae similiae dedecoris atq: ignominiae esset accessurum, Senensibus siue plane acrimine abesset, siue per hanc fiduciae ostentationem, innocentiae opinione quaesita utilis aequioribus speraret, integram rem Icognoscendam iudicandainque permisit: ita iis ultro facta

sui potestate, ut aut in conuictum tanti sceleris capite ani- . maduerteret,aut iudicio de legibus ab lutum tanta intamia ignominiaq; liberarent. Cum Senenses quam ille fiduciam videri volebat clati odio, malo semper interprete alienati animi, in sui colitemptionem verterent, plectendamque Omnes uno consensu temeritatem hominis atq; audaciam, quado cana occasionem sertuna obtulisset,ccnscrent: haud multum abfuit, quin ei temerarius aduentus exitio tuerit. Populo quidem concitato quo in illum minus ad libidinem seu iret, Senatus nostri autoritas abstitit, sub quo stipendia iaciebat: quae una res cum nulli non iustum Legati patrocinium,pro tam nobili praesertim & claro cliente tu sceptum, Visum cssct: veniam primum, a nolentibus illis quid cm pQ-ne dc inuitis extorsit, postremo eodem adnitente ac partim P CObu , pariun gratia oc autoritate contendente, ut illius opera etiam uti in bello vellent, obliterata iniuria, impeta uit. Ita testificandae beneuolentiae causa Moram arccm mu nitis limam quanquam graui adeo Reipu. tempore,cum Va lido in prinus praesidio illius fidei crediderunt. Sub idem fere tempus Nicolaus Pontifex, cum Legati Senensium ne garent , de pace posse facile ciuitati cum Ildibrandino conuenire, iis tere de causis quas paulo ante commemorauimus : quod aegre unquam tactum iri eorum voluntate intelligebat, experiri ipse dirarum Obnunciatione primum atquc interdictione a factis, ac postremo arrvis ubi id minus

iuccedexet ex sententia constituit. Huius rei agendae, Pro

Pterea quod ipse aduersavaletudine assiciebatur,facultatem omnem Cardinalium collegio permittit: simul Benedictum Lucensem ad Senenses legat atque ad Edibrandinum, datoci negotio,ut diligentius belli causis perspectis, quem eius

fuisse autorem atque abhorrere a pacis consiliis animaduer- . tat,cum a sacris atque a communione bonorum arceat,rursus qui parcat, od in ossicio sit, cum aduersiis pertinacius ar

88쪽

magerentem,milite, commeatu,pecunia iuuet. Hac de re Senenses cum Legatorum uteris qui Romae agebant, tum Nieolai Pontificis omnia enim prius experiri quam descen 'dere adgrauiora consilia malebatiὶ certiores facti, admo 'dum illi quidem grauate animum tandem ad pacem inclinarunt. Nam & Senatus nostet cum longo iam usi didicis

'set, belli mala atque incommoda execrari. Senensibus in primis magna Ducum ac militum perfidia, pene iam imperio, amisso,ut pacem bello praeserrent, Pontificique obtemperarent honesta ciuitati atque utilia monenti, suadebat. Deprecandae autem inuidiae causa, neu quis existimaret per Venetos stare quo pax minus inter dissidentes bello conciliaretur ad Nicolaum per eos dies scripserat, arbitrari se plane e re Senensium esse,ut positis armis,si quid controuersiae ciuitati cum Edibrandino esset id omne per interpositam Pontificis autoritatem,dirimi paterentur: idque adeo ut induceret animum, omni ratione ac studio enixurum. Accedebat ad haec omnia Federicia eriij Rom Imperatoris autoritas,cum

quidem per Aeneam Sylvium PontificemTergestinum qui

idem erat Senensis ciuis,autor esset ciuitati quae semper in fide & cliemela Caesarum luisset per aequas conditiones bellum cum hoste finiendi. Hunc hominem pereruditum atq; in primis studio eloquentiae clarum,opportunc tum ad Pontificem legarat, ut sua sponte propensum ad suscipiendam

in Turcas expeditionem vehementius sito nomine incitaret. Alter enim iam annus vertebat,eum Mahomethes Turcarum Imperator, nobis Graecia omni & Thracia adempta, Byzantium magno Christianae reipub. dedecore, occupauer. at,quae urbs- longe omnium clarissima per multa siecula Romaniam perij 1edes & domicilium fuerat. His maxime adni

rei tib induciae inter Senensies atque Ildibradinum in dies

xv lactae quo temporis spatio interiecto, commodius βψ per Pontilicem de pacis conditionibus videbatur. Interca cum Pontificis atque lidibrandini Duces Romam cum Vniuersis copiis contenderent, ut si quam spem rei bene gerundae Pontificis mors ostentaret,quem indies vehemcrius graui morbo laborare tama erat praesto in armis essent, eum in itinere accipitat decessisse : atque ea ex re veluti turbine quo

89쪽

dam omnia permisceri. Ea re s summa Senenses voluptato affecit. Nam satis iis exploratum erat,Pontificem Procerum Vrsinae domus assiduis precibus deuictum, in causam Edi-brandini inclinare. Eodem lare tempore cum Petrus Bruno rus rei frumentariae comparandae causa aliquot iumenta ad

Potificis oppida misissetilldibrandini milites qui praedatum

exierat,ea intercepere. Qira re Brunorus comperta, rium

e suis hominem consessim ad lidibrandinum misit, qui dic

ret, se non secus ac par crat. tantam sibi illatam iniuriam aegre tulisse: magnopere enim se mirari quid ita cum induci j xlim nondum dies exisset, iumenta ab illius militibus essenti intercepta. Id si sua interesse putet , minus sita voluntate iactum videri: illud debere existimare , pertinere ad suam exit stimationem,ut omni a cura ac studio conquista, sbi restituenda curet. Ildibrandinus cum multa in eam sententiam dixisset,ita iactu tuebatur. cum Pontificis mors sequuta esset qui unus autor induciarum extitisset,esse etiam eas per illius mortem finitas. Itaque quo iure minus, quae vi atque armis de hoste ceperit,retinere videatur, nihil tibi csse impedimeto dcbere. Hoc accepto respose,Brunorus magnitudine in iuriae,incitatus,excursionem facere in lidibrandini agros parat. Sed dum minus caute iter diligent&que tacit, filius Pri naum,ipse paulo post no procul a Castro Luterio,insidiis ab hoste positis,exceptus est. Et quia multa eo bello strenuh in Idibradinum gesserat,multa licentia militari procacius Contumeliosusque dixerat, catenis utes que vinctus incustodiam traditur. Haec Legato renunciata, non parua illum ani mi molestia asseccrunt Nam cum eius fideli sortique opera erat bello Senensi usus, tum saepe eo duce,h magnis belli difficultatibus ac periculis euaserat. Senenses,Cum inducias ab hoste ruptas,quod iis magnopere erat ol'tandum, ac Brianorum captum & in vincula coniectum accCPissenti occasionem bene gerendae rei nacti nam milites fere omnes qui Iliadibrandino merebant,Romam nequid tumultus per in te regni occasioneni oriretur,a principibus euocati concesse- iam omnes copias adesse ac Soranensiuin Pitilianensitimque agrum omnem ferro igni fine vastare iubent Hinc Soranum exercitu adducto u S tormentis rursus quatere instituunt.

90쪽

Etuunt. Fieri enim posse haud dissiculter sperabat, ut eum

in tanto rerum omnium discrimine,destituti omni piaesidio oppidani versarentur,abalienatis ab lidibrandino animi, Senensium tandem essicerentur.Dum lim parantur, Gibertus perfunctus Senesium stipendiis una cum Antonio Petrucio Sena se confert: cuius gratia dictus, cum per eos dies de im. peratore deligendo ageretur,no desperabat,se caeteris praelatum iri. Ardebat Antonius amore cxoleti, qire inter fidoseorporis sui custodes Gibertus asciuerat, Mediolano adolescenti erat nonae,cuius blanditiis delinitum Antonium cum comitia haberentur,gratiosum hominem ac testem locupletem corum quae praeclath eo bello pro Senensibus gessisset, aiunt illi affutila. ita cum ma no assensii pro Giberto disseretem populus audisset, tacite cum caeteris deiectis,alioquin belli ducem praeclarum imperatorem delegit. Hinc cum ad

exercitum esset profectus, Senensium mandata exequuturus,quanquam nondum milites fiequentes ad signa conuenerant,copias in Soranensem agrum vastando populandό- que omnia inducit. Caeterum cum Soranenses iam saltus

mries semitisque,qua illi erat iter ficiundum validioribus praesitiis insedisssent , irrit' incoepto retro sgna reserre coactus est. Maioribus deinceps vitibus coactis, sed haud multo meliore euentu ,eodem reuersiis, ubique ei oppidanis impigre Occurrentibus,reiectus est. Interim Soranenses Pitilianensesque qui domi reliqui erant, populatione agrorum ac iactura rei familiaris incitati,ad Brunorum Patrem de Filiumqu: catenis vincti custodiae publicae asseruabantur, vesano quodam se re acti accurrunt ac se utruque in fiusta dister' 'ν topere e Soranensi agro copias abdu-

, minantur. egre populi furor sdibrandini interuentu sedatus est,cum is Brunori nomine recepisset, hostes a Va itate atque incendiis, ubi ab eo literas accepissent, tempς

raturos Vetrus εraui moriis periculo hostis beneficio serii 's, cum primum illi seribendi potestas ficta est, Senensesegatum his de rebus certiores facit, ac quanto in vitae t ostendit. Ita re audita, Senenses,rationeni eue habendam hominis de se optime me riti, accommuni

utilitati illius salutem praeserendam censuerunt. Hinc vi Gi-

SEARCH

MENU NAVIGATION