장음표시 사용
281쪽
sulere minatum, inquam , se aboliturum, & combusturum omnes eorum sobri,s, quos pro Oto si vidisset tam ingenti numero summa reru barbarie, de confusione, ac sine arte, & methodo omnique vitio resertos, haud dubie omz nes Vulcano conssecranos dedisset ; Quibus omnibus cobustis vera, ac nitida reuiuisceret ac resurgeret aequitas ipsa. Quamobrem Zasus. non paruirit nominis inter Germanos iurisconsul os legum oririnem interpretatus,leg φ t inquit, modicς erant: eas enim xij. tabularum libo lo contineri, Crassus , dc Celius docuere. sed certe sicut sumina magna vides paruis de sentibus orta, ita ex modicissimis origine tam valia sucreuit iniensitas, ut Tertullianus,squalentem legum siluam principalibus rescriptis tan tuam securibus truncatam tradide it,& crattamen magna tunc in legibus scribendis, de interpre
dis periri ' siquidem omnem proph philosophiam Iurisconsulti complexi videntur. Qu. v per Iouem nunc esset utilitas immo necessitas effusos istos c6- melitarios coci cere, qui peritiae ne, an tenebrarii' plus habeant, emunctae naris homo facile iudicabit, aut eis euoluet. Disputationis enim contrariarus arcina onerati phis ostentationis praeseserunt, qdam doctrinς, cui sane Zaiij sententiae de comburedis libris, Hieronymus Cagnesi arridens, noli su LTibo inquit,quantum ad leges attinet, quantum vero ad commentaria dineiorunt allentio comburenda. Hinc legimus nec raro quidem eruditos, dc ac praecellelites viros a communi recedere,& de iure cotiarium rectius respondere, quemadmodum in selidis filiam semel cxclusam,existentibus masculis
α7 perpetuo remanere exclusam, communiter G ceptum ci ,Curtius, Parisius,
ciax, O ttestantii , & plurimos, qui eam secuti sunt suis consilijs adducunt luscomes t a sinuentia magis placuit celeberrimo Iacobo Belu, A so, Io. Baptistae,&Iulio Claro : unde illesibdidit haec verba: quam opinio iein, & ego tanquani veriorem, dc quiorem aliquoties consulendo sum s
cutus, non attenta communi opinione, inae quamuis magnae sit existimatio
nis, falli tamen potest, & falsissima s*pe numero quod demonstratione non indiget inuenta est: Et Iulius ille Clariis Nexandrinus, eandem comunem attestatus subdit, quae tamen mihi semper uisa sitit dura, & han inquit, ego
quoque credo i ijs bimam cile veritatem. Multas etiam silentio praetere risi ctissimorum virorum opiniones,qui iuris urgente ratione aduersus vulgares et 8 responderunt, quas CD alibi conumerabo. Quamobrem si de iure contro uerso asitur, vel de casu iure ciuili omisso,ca porro nobis erit sequunda, ae et svencranda communis opinio, quae ves iuris ratione, veliquitate maxime si ageat, es omnes, sedulo pcr omnes iuris tramit indagada, ut non tam Iurisconsulti,quam uiri iustissimi videamur, utpote, cum de summa rerum, ae tants molis imperio agatur. Quod respiciens Iustinianus imperator futu-
ros quq quo casus,& futui a, lux implicita sibi dissoluenda, lulce verbis r na vidi i ,, seniauerat. Sed quia diuitas quidem res persectis sinas sunt, umani vero ii, μη . is ris conditio sena per in infinitum decurrit, & nihil est in eo, quod perpetutiis stare possit militas ctenim formas edere natura nouas deproperat: non d is spera ius quaedami Ostea emergere negotia, quae adhuc legum laqueis non sunt imi data.si iiii disitur tale contigerit, augustum imploretur remedium, si qui de imperialcm tortunam rebus humanis Deus proposuit, ut possit si Gnacia, quid nouiter contingunt, & emcndare, & componere, & modis acri re ullis crimi et tibiis i radere. & hoc non primum a nobis dictum est ,sed ab antiqua descendit prosapia. Verum pos Hul liniani imperium supra miti. 3o te ab hinc annis cssit commullis haec iurispruderum opimo regiam sibi a rogare autoritatem, porcitate ,&principum, sculegislatorum viresin
282쪽
Devia, &tatione luris, Lib. II. ias
omnibus exercere. Haec una Imperatoribus ad maiora intentis, & cupa-3i tis, terrarum Orbi costuler ura tmesque dare,& iuris resposia liud secus,3 et ac antiquorum oracula consulentibus ferre,& praescribere ausa est . Quanto
igitur in honore habendi sint Iurisconsulti, vos hinc sacile conisicere pol Agite ergo optimi spes Iuvenes, Lycurgi & Solonis generosa progenies,
nunc, nunc mihi fauentes insurgite, nunc generosses attollite animos, nunc Herculeas illas exercete vires, nunc toto pectore aduersus ursentiareluct
mini, ne liber hic, quique tum postea a me in lucem prodituri sunt, vestro officio,ac praesidio destituti, veluti milites inermes, in armata structaque acie ignaui imbellesque cadant. Nunc igitur Spartanum illum clypeum , quem vobis ad grauiora quoque animatis Lycurgus ille sapientissimus quasi fiat ri gloris ex arduo confiictu prisagium ) caute prudenterque porrigit, istissimi & audentes accipite: Audentes namq; sertuna iuvat: Ascipite inquam dijs bene fauentibus, ut Spartano more,aut hoc, aut in ii Prote meq; duce, clypeo,& Herculis claua muniti obseruata Iustiniani Iemita hanc iuris inite viam, pergite, & hoc Mix mediumque iter animosi ab extremis hostium incursionibus, quibamque obuiis periculis, Herculeis viribus t tum defendite.
286쪽
IN CELEBERRIMO PATAVINO GYMNASIO,
Ai s E RENISSIMUM REI P. VENETAE
Principem , eiusque amplissimum Colle ui .
ITI N A M, Serenissime Princeps , Consiliarij Illustris sini: vosque caeteri huius Sacri cille j viri lapiciitissimi,& undecunque ornatissimi, huiusmodi hodie d 'cernenda & disceptanda quaestio proponeretur,qualem inter eos,qui virtute praediti sunt,de dignitate dep r nes-patu virtutum excitari nonnunquam audiuimus . Dum enim viri sortissimi in trepidis, aduersisq; rebus, animi celsitudine alijs praestare; iusti in omnibus aequabilitate seruanda, & iustitiae splendore eluine; Temperantes ne ad extrema omnia ruant intra modum enixius confitere, & magnanimi nisuiuscunque virtutis altissimo gradu heroice collocari contendunt, fit nimi-ram, ut ipsς virtutes in tam arduo ac discili conss ictu augeantur, adeoque arctiore vinculo, & coniunctione firmiori teneantur, tantamq; persectionem si sequantur, Ithominem ad sublime humans Eicitatis culmen possint extolle. re. Hac ra ione profecto longe praeclarius vobisc in altum iri arbitraremini, si de earum primam uterque perpetuo dissilentes potius contenderemus, quam si concordi pace, vestroque omnium iudicio quasi foedere inito alter alteri palmam cederet, utpote cum bellum pace optabilius at que utilius ab omnibus tabeatur. Sed vereor, ne litis speciem talem potius audituri sitis , qualem ab Orbe condito cotinuo ante casum Angelorum in coelo Theologi extitisse coni
Eques aurati s ab Angelo Matth eio primario legii antecessore sibi de vix decedi, dignitatis iurisque siti esse duxi . Quadere exocta est magna 'tr uersa, quς quia videtur ad publicos proscisci res ex aequo periinere iccircq primum super his, cum illustrii sint, & integerrimi viri, Ioannes Supe antius, taques& Praetor, &Pedericus Samittis PNfectus, consulti essent; demum ad te Serenissime Princeps, tuumq; amplissinuam Collegium, de his querelis relatia. 4... Nςque V Oh'die primum coinmota ligcibit honoris causa de menbi riv di contentio. Nam inter Alexandrum Imolain, Sthartholomaeum Veronena rati sue- sem, inter Philippum Decium, & Franciscum Pepium, lain olim eadem isq*t memorant. Eques nihilominui eidem in opinione pen Y tinax
287쪽
precipuum sibi viae ut Ucant hon'risd; locum dam M. Ouod .uo orbis remmm omnium dic dio, nobilitas eiusq; praestanti sidem us,an-gesis,hominibus, brutis animatibus, apibus, hirundinibus,gruibus, & elliphali tise natura indita suit, ut Pliiiij,Solini,& aliorum monumenta ti stantur, equi- . ti nuic iure ignoscelidum viri sapientes existimauerint, si viae, si principis oci ut ita loquar vindicias sibi adiudicet, si apud Illust. Patauij Praesectos, a d Pud ami s 'terosq; omnes iura sibi a Cesare indulta iactet & ostentetiit si G, Π 6 ndior, quod longiori tempore&maiori stipendio insciuile' μή hii ai Ares. Octenus prosinus suerit: qua ratione sunt qui p*tent o iii 'iripi riri r 'm'. - maxime, qui nec tot annorum spatio, nec tantis annuis sti- , h. si A. e cathedra leges fuerit interpretatus. Mobilitate preterea, equestrem de avi hv. splendorem, militiae, armorumq; gloriam, sisectari oportere. Accedere, illum, z. ,... . d0ctorem modo nominis celeberrimi, legumque profici rem in Patauino Hic ah mii. Gymqasio, veruin etiam equitem auratum ab omnibus salutari,adeo, ut si haec ,. . . , i, l)Q00ris insignia disiuncta & diuina, vim non habeant, simul iuncta plurimum L hina valeant, ut in vijs publicis ei decessio debeatur: quandoquidem duo pluraue visum doct. si vincula ς accesserint, ad deuincienduindiconstringendum arctiora fieri P πῆ & firmiora. Haec ipse sunt iura huius Sil:cet Magnifici & generosi Equi- . is h. ita. tis,quae omnia latius paulo inferius considerabimus : Verum in tanto rerum via. Vii 'in, vi quxilio aut controuersia omnis cognose zz.. ,2 tur, quae, qualisq; sit. Neque enim quaestionis est, Vtruin Doctor equitem prς- misi. i. m. cedere debeat.sed uter alteri praeserendas sit r Doctor ne, idemque iuris ciuilis m. professor hi priore soliodiorarum matutinariam in Patauino Gymnasio; an veroobcior, qui & ipse ius ciuile ibidem explicet posteriori loco horis pomeridianis, idemq; sit equestri dignitate ornatus De honore igitur & gradu dignitatum utriusque Doctoris huius generis,breuiter mihi mitio dicendum est. Doctoribus testum , eisdemq; antecesibribus, ampli ismos hono; es & maxia Doctorum dii im : e ma priuilegi' inviti Pontifico atque Imperatores a decreuerunt: neque solii g' o .. . Hi eo ,Verum etiam Grammaticos, Rhetores,csterosq; artium interpretes xx.an ii ,. l.kn. αδ nos publice prostads,omandos & cohonestandos, eisque, alii essem Comitiua zz. &Vicaria digilitate, annumerandos sibi csse existimauerunt. Est autem Uic .. . habitu rius, qui mandato Principis praesecto Praetori j dioecesin aliquam regebat. N1 Vicari . praetorio naui tibi ijs praeerat, quos Imperator ad sui corporis custo .. a. I diam leginat, tantae porro auctoritatis , ut ne ab co quidem prouocari ius es.. i , C de set. φ Vicarius igitur vice piaesecti praetorio, mand. to Principis vicem ger C i o ni uneris extat memorabile Traiani Imperatoris testia Traiani Se ,.s , ὸelest. monium, & cgregia vox illa, tantoque viro digna, quae etiamnum in aula prin- cipi initi die au iri lci: qui cum praesectum cingulo donaret, ita dixisse se
tur, Acc pe gladium hunc, & s quid rme & e Republica imperauero pro me,
sin minus, in me utere. Verum enimuero post varias ac inge; tes belloria clades quibus italiadi 'terae prouinciae pronigatae premebantur, cum iurispru l. den sane lecta diu delatuisset, tandem variis in prouinciis Gyninasia alia instaurari, alia vero constitui& fundari coepta sunt di cuiusmodi Patauinuin, B non icnk,Pisanum, Papiense, Pariscns Tholosanum Aurelianum,&alia, quae quidem nouis legibus atque institutis vincta atque stes, lita sunt. Proinde Amplissimus Senatus Venetus in Academia Patauina alijs primas in iuris pruden. Leges Venetia explicanda, alijs in Logica, alijs in Philosophia,alijs in Medicina, scdes,n6. nullis secvodas,alijstertias decreto suo tribuit: praetcrea quibusdam ordinariis, alijs extraordinarium docendi munus demandatum cst. Qiram obrini huius ordinis i ii reatq; legis auctoritate, primariae sedis iurisprudentiae interpretibus praese
288쪽
Pieria sus turbantia ordinem statum.
primatum non inossideat eoque utatum ibatur, Splenda minetusta in ilius sina fra xiiii
Grinnis conuitioncm, turpim stu&lucro, iliis ses e an mac&longe latet l, cicercebat, in ipsi, legi in multis antiquorium uti cibi dati us
289쪽
Solutio armPIosiorix Pore reosin iiii fueri
, licet e gnoscere, ut paulatim in contemptuni sese abierit&mmende diglutatii&- impietat iribtuducrum qui equi tanqualia vita capita in alienanti itastendere cooerint. . Eu hac varia&. Ucipiti mult'ruin s hcutorii fomina, o alites illi, qui equites ex eventu aut ari cognominatisunt, pro diere: qui'cum pro Repiissilica armis non cenent; priui t ijs quidem militaribusnostuuntur, aliqua tamen nobilitatis priuile a legiui Maai eε timandis ilicet e notarios creandi,ut recensuit Ailatatus . retinere videmit .
Necy sim, qui equos codicillares 3c simi illaes, amb E , t ut Dialectici loquuntu per homonymia re equites bybendos existiment, eos'; perinde l inuo veris ςq litibus. distare; ac doctor Me theris, a vero doctose omnibus literis, hy '' & d jue j'buto disseiat nec secus Comiton eodicillarein sine comitatu,
. . le Iimo Comite, quam homnem pictum a veroivium , honii di screparc. in ipsi ductorem indite, vel equite longe digniorem,& quavi stati m ire ne praesero dum,no nexudite Lani anch. Si orcitus,& Bolo inus, mili
. . hcinopi, quod Em is annis premature consillanini
Dra in i . Quid phide quodgrandi orna . quasi vero Iuriam sulti ' senioliem, velta es viis an i δ' thritin uterminentin , qui gradu, prudentia', &aimbritate ιν iijs praestiterit . Quid pr*si iij pisci possimilauiae, infirmaque adeo rationum is - mi, nata, qu), nihil habeant voci , quod expectatu e cludant,nitimaequo ir 8s pati dignitatis graia Medi e nec pini ratio tamporis, piis tale qui1
i. ', b, L Quid pi sesteum mai ita capere stipendia nonne Ies iis Cassaneo qd Mun n. s. ima, qu duc atos si pra mille aureos mereret qui Bariolo, Baldo, & I ina Alexandro a principit, s ii inquam attri usuere. ViusE hodie eximius legusi'. laz ἰ4 Coryphae M Guidus Palici rolusii statori laude exorirandus, quod centum supi a suillla aut eos annuos i Sei M. Venero iure merito accipiat. Quaesanha - n. mentatione inues inter pares uti posset, non aurem inter i a pares. Sed ri P argumentum eo magis corruat; quaesis aperiat&Ostentet sua equestriς dignita-. . tis diplomata, ut quae qualim; sin appareat, quotque quantam Gymnasiisti- . pcncta. Ego vero mea ipsis cum ad hunc locum res vinit, ut mihi pereum n6. liceat intra modestiae can Ios ii continere extii bo&respondebo quibus me in Italia & extra fines .Italiae a publicorum Gymnasiorum praesectis , iuris i ita ciuilis publice e prima sech interpretandi causa fuisse Meerstum, ille intellia . stat uti anno si periore cum venis I ent l)ataui Vm nescio quo bono meo sito di m)sunt in eorum gratia republice abcri auditus, dc equite aurato atqued
290쪽
rogantiain quasi ante anus delectus, praelatus': suerim, id quod similiaris simis meis legum studiosis compertum estn publici ostendunt codicilli. Quod
si meo principi, si senatoribus, quibus me totum debeo,&quorum perhon rificas conditiones mihi delatas semper magnis i , Iabores, o 'cias, & vigilias meas,potius,quam exteris principibus,locare atque dicare in uerim, non est sane,quamobrem quisquam id mihi vitio vertere debeat,aut pollit. sistis i. , s. Qv d Vero prodest eisquestris illa gloria armorum, belliit; specimen codicil ab eqoestra lis&diplomatibus, non re ipsa confinitatum3 Nonne & illa cum caeteris con 'ita .. munia,turi siprudentiae, eiusq; cultoribus cedere necesse est quid ni Θ Nonne virtus propter se illa vero propter aliud expetuntiar ε Nonne, quae gloria Iu- risconsillissimo debetur, ea vigilijs, laboribus, ac virtutibus eius debetur ut ii de iurisc insulto uere dicere possim,quod Cicero de Caio Caesere dicebat, Totu hoc quantumcunque est laudis quo certe maximum est totum, inquam sttuum, nec quicquam tibi ex ista laude fortuna, nihil miles, nihil centurio, nihil. praesectus, nihil cohors,nihil tibicines, nihil turma decerpere potuit. Qua ratione Baldus r etiam Doctorem c luiti anteponendum clarό exillimauit. Quid vero adiumeti aut utilitatis publice ciuibus affert ho e equitis nomen,
Quia vero censi it unus leuioribus adeo inductus rationii s s auratum quitem a Rege legitime creatum, in actibus promiscitis, Doctori inferiori publice etiam profitenti, anteferendum esse, non ei tamen Dochori, qui ann. XX. Ordinarie suerit prosessus, multoq; minus iurisconsilito, qui in p rofitendo Pat iiij principatum obtineat, liceat mihi Alexandrix rationem,qua Doctorem clarissimum este,& inter clari limos cooptandi im, artes Litur,&H omodet v eri ditissimas conseqaentias obiicere: Doctor, inquiunt, xx. anni γs ius ciuile interpretatus comitiuam primi ordinis 5c Vicariam dignitatem co risu iis tur; Er. M illustris,uel spoisilis euasit: Ergo antequam xx. annorum a iunus expleuis et,clarissimus erat: quare equitem anteceueret, cui locus post .sarii limos a lose pcescriptus est. Praeterea, qui ad maiorem dian itatem pei arenire tu test, eo dignior est, qui eam nunquam se consecuturum hieret: sed oques ad illimstris, vel spectabilis titulum, ad quem prouehitur Doetor, nunquam aspirare
Potest. Doctor igitur inulto digia tore atque nobiliore loco est, quam eques. Nec quisquam poterit iurisconsulti nil tum in illustri loco constitutum, vel orditiarie docentem iure post clarissimo,collocare, cli satis honesta ipse clignitate atq; iurisdictione inclaruerit, cumque insertorcin eo persectissimam ostendat Ie* ς ipsa.Si Doctor igitur ordinarie professus, est prorsus multi a late nedus, quanto magis, qui O. annos professus, quanto magis qui primum Γλ storalis dignitatis gradum habeat Sed idem noster eques longe maiorem Esse equitis, quam Doctoris dignitatem putat. Non iam mediandri ab Alexandro auctoritate, aut testimonio, non antiquitate sumpta a temporibus florentis Imperij Romani nam eam declinasse 4 tandem supra ostendimus nee de Romano amplius, sed de codicillari equite agitur. Sod qua tandem ratione, obsecro vos, id. probauit ς rsitan Pontilicis, vel Caelaris edictum opponet;
mina mille, quid inde An non imperator te duntaxat equitem creauit,an v rote supra equestrem dignitatem evexit λ Non puto. Sed esto. Qua ratione
id probauit an sorsan consuetudine aliqua, quae alicubi gentiu inoleverit, qua V 3 equitea