장음표시 사용
261쪽
sub eonditione dandora. si es in ea te l. Mae. ulus.l qui lig
de fidei. hae 1. de fidele. haered. l. csi pater.
nia quarta . de inost test. I. in quarta.
do legis autoritate iure haeredis,manu pmpria capimus haereditatem. Hadit dem igitur veteres dominum appellabant: Deinde titulo particulari legat rum,cum res particularis fuerit legata. Est enim legatum delibatio haeredi ratis et donatio quaedam a defuncto relicta, ab haerede praestanda, & haeres praesesere iura defuncti actiud & passuε, non autem legatarius. Postea momtis capione,vel causa conditionis adimplendae, qui nec titulus proprie esse videtur, cum nihil testator ipse largiri videatur, ted omnia pendere, & capi
arbitrio adimplentis conditionem : speciem tamen obtinet reliciti, quia i stator cum potuit grauare. Dcportati quoque, & incapaces mortis capione lucrantur, tum donatione causa mortis, quae legatis aequiparatur, tum diuisione & partitione a testatore facta. Accessit deinde ius liue titulus fideic missorum, post autoritatem ab Augusto traditam, qua fideicommissa acqui-6 rimus uniuersalia iure haereditatis. Vnde I rebelliana , particula ia iure i gati , unde Falcidia demitur, postmodum titulo praelegati: quando testator iubet alicui,ut praecipiat,deducat,vel retineat, veluti, praediolum iure prael gati habeto. Differunt praelegata a legatis,& fideicommissis, quod haec accipiantur autoritate,& manu propria, & quasi ab ipsa haereditate separata videantur . Postremo iure,titulove legitimae Falcidis,vel Trebellianae nossiciosi testamenti, legatorum, vel fideicommisserum. Quibus praehabitis ad celeberrimum , ac perdissicile Martiani responsum interpretandum acced is mus,quod prius ab oculos & memoriam ponatur. In quartam, inquit,haer is ditatis,quam per legem Falcidiam haeres habere debet,imputantur res,quasis iure haereditario,non quasi iure legati,vel fideicommissi,vel implendae condiri tion is causa accepit. Nam hae in quartam non imputantur, sed in fidescomis missaria haereditate restituenda,sive Icgatum, siue fideicommissum datum sitri haeredi,siue praecipere,vel deducere, vel retinere iussus est,in quartam id ii is putatur. Pro ea vero me,quam accipit a cohaerede extra quartam, idest, is quod a cohaerede accipitur. sed & si accepta pecunia haereditatem restituereis rogatus sit, id quod accipit in quartam ei imputatur, ut Diuus Pius costituit. se sed & quod impletidae conditionis causa fideicommissum haeredi datur in ea se dem causa csse admittendum,scienduin est. si quid vero impleodae conditi se nis causa haeres accipiat a legatariis in Falcidiae computationem non pro- ,, desse: & ideo si certum praedium legauerit defunctus, si quinquaginta leg is tarius haeredi dederit centum lcgatis computationem fieri, & quinquaginta
cxtra haereditatem haberi, ne in quartam ei computentur: Sex itaque I ponuntur a Martiano: Primum haereditaria tantum imputari in Falcidiam, non legata,non praelegata, non data causa conditionis adimplendae: Secundo , omnia haec aiunt imputari in Trebellianam quaecunque ea suerint, unbreclamante Culatio: Tertio, pro ea vero parte, quam quis accipit a cohaerede extra quartam,idest,quod a cohaerede accipitur: Quarto, liquis accepta pecunia haereditatem restituere rogatus sit, id quod accipit, in quartam ei imputatur. Quinto: sed & quod conditionis adimplendae causa datum suerit, haeredi imputatur in quartam. Sexto: si quid haeres acceperit a legatarijs implendae conditionis causa n Falcidiae computationem minime prodest . Sex igitur patent in hoc textu partes, in quibus latet fovea, lapsus, ac 2 praxipitium interpretum. Hic siquidem durus in ille lapis, quem Doctores
ipsi, nec dentibus conterere, nec mandere, nedum digerere unquam potu
runt. Durus siquidem,asper,& infrangibilis in duabus partibus, tum in dif- strent ijs Falcidiae, & Trebellianae reperiundis, eorum scilicet, quae imputariclabeant tum etiam,pro ea vero parte, in ratione indaganda,cui ea, quae de- , formiter
262쪽
Devia,& ratione iuris, Lib. II. II 4
Ormiter capiuntur, iure nempe legati, & haereditatio. non debeant in Tres bellianam imputari. Bareolus perterritus tertia quaestione fatetur, nullam posse huius rei selidam inueniri rationem. Et Alexander turbatus, eo, quom seri recte confugiunt, pueriliter tendit, & sese recipit: Non omnium, inquiens, quae a maioribus nostris tradita sunt, ratio reddi potest. Quamo rem libentius vobiscum per montem tractandum, voluendum, & reuolumio dum aggrediar ingens Sysiphi saxum. Testator igitur,ut speciem litis proponamus, plures sibi instituit haeredes. Primum grauauit multa soluere logata, eidem sendum, vel pecuniam legauit, iustitit: legatarios sibi iure fideicommisit,vel conditionis implendae causa aliquid dare. Secundum vero liq- redem rogauit deducto praedio, vel certa pecunia, ut partem suam extraneo restitueret: grauato sendum sibi iure fideicommissi, vel conditionis implendae gratia dare: Tertium insuper haeredem dare voluit fiundum centum at reis dignum Sempronio, si Sempronitis sibi daret quinquaginta. Defuncto testatore, haeredes conuenti ad soluenda legata, & fideicommissa obiiciunt detrahendam fore Falcidiam & Trebellianam, & praetcrea sibi deberi etiam' legata,&fideicommis Ia. Negant legatarij, tot esse imputanda . Qtiare M tianus consultus, ut supra respondit, in Falcidiam imputari omnia, quae iure haereditario capiuntur non quae aliunde, aliove titulo: In Trebellianam v ro omnia undequaque acquisita computari. Cur quael diuersum Hinc xpendent leges,& Prophetae. P terea,pro ca vero parte res'indet, ut vulgo fertur, quod haeres grauatus restituere, si quid a cohaerede acceperit proca parte, quam ipse a cohaerede accepit, extra quarta et rebellianam id esse, hoc est, non esse imputandum, quod accipit iure legati, vel praelegati, tacit. innuen S pro altera parte, qua capit, ut haeres, & sic iure haereditario id fore imputandum. Sed cum supra dixerit in secunda parte omnia in Trebelli nam imputanda; vel, si iure haereditario capiantur, vel aliunde, siue legatum siue fideicommissum datum sit haeredi,siue praecipere vel deducore, vel retinere iussus est, qui ficu i poterit, ut id pro parte, quae 1 cohaerede capitur, in hane Tres,ellianam non imputetur ξ Ecce indis lubilis nodus. om nia, ut dilucidius pateant, notemus quaeso cum expositoribus,quod in Falciri diam omnia imputantur, quae haeres iure haereditario perceperit: Et in hoc differt ipsa a Trebelliana. Notemus, quod in eandem salcidiam non imp tantur legata, non fideicommisse, non data causa conditionis adimplendae, nec quae alio quocunque peruenerint titulo, vel modo a iure haereditario diuerso ..Haec mim omnia capiet hqres, uti sibi prscipua, & prster quartam Falcidit. Et in his differt a Trebelliana, cum in illa lisc omnia includi post a sint. Ratio vero disserentis est durus ille lapis. Et liqc ab omnibus recepta sunt,uno tamen reclamante Culatio. Notant piriterea,pro ea vero parte, quam quis acceperit a colit rede, id sibi in Trebellianam non imputari, quamuis pro altera parte,quam,ut ii res capit, id sibi in Trebellianam ascribatur. An propter deserinem capionem, vel propter aliud λ Hoc opus,hic labor cst. Utrinque instructas,paratasq; acies tam citra, quam ultra Gallit alpes conspicimus. Omnes siquidem gloris studio ad supremos iuris aptiaces, ad hanc legem,in quartam, propius accedere enixe contendunt. Quare gemina indutus arma hanc totam circumibo,& lustrabo palestram. Primum
i itur dico, in Falcidiam, & in Trebellianam h c vel illa imputari, quia iure ciuili ita receptum est,quia huiusmodi sorma Falcidis,& huiusmodi Tre Lia lians, a legibus prescripta suit. Alij potiorem eam esse putant rationem, Guore fideicommissari j uniuersalis hoc inductum cile, ut plura imputentur in
263쪽
poris haereditarij. peculii a quippe tota intelligitur de parte haedi
taria: ergo imputanda in quadrantem, vel Falcidis, vel Trebellianae. Admitto: At corpus haereditarium non totum accipitur de parte ii aeredis, & sic iure haereditario portionis suae, sed de communi,hoc est partem ctiam a colis x Urede vel cohaeredibus. Hiicusq; veru . Ergo non pol imputari in Falcidia illa 'portio, quia legata non imputantur in eam,& id verum admiti Ergo nec in I rebestiana. Haec utique ne abo,&dicam falsa, quoniam in Trebellianam testata, praelegata,& hii simoii omnia includuntur. Nec textus ait magis in
ta, quam n illam quartam imputandam, & licet positus sub Senatus
consulis Trebsiliano, debet tamen in habilibus terminis ibi Falcidia iminatur. Nec eorii comprobat simientia, quod silegatum haeredi fuerit relictum, & ipse rogatus portionem haere talis itum non tenetur restiti iere,quod a coli erede accipit QV0 v ci relictum est,in sideicommissum cadit, quia hic no agitur , i 8 sed de restitutione tantum. Nec ossicit responsum Vlpiani legere Titia, ad , legem Falcidiam.ibi enim de praelegato post haeredis: te detrahenda iussit potius testatoris, liram ex lege consulitur , & m iussu in iductiones in partem utranque ingeniose flecti, communem eam intelligetro tiam sic impugnamus. Cuius natura est heterogenea, id potest deformia,&multigena ins inputare. Sed Trebelliana heteror eam habet naturam. Deo tibi potest desomita ac multigena imputare. Malor a natura rei probatur ni Cm iure recipiat negationem. linor probatur , itantam a Martiano in hac lege, in quartam: Ergo quod deso ite ca- Uum itaquς PV nuded si postmodum aliorum interpretati Os
2 o praelegam non ueniant imputanda, luasi velit testator, ea praecipua haeredi futura uod tamen calumniari ut letur, violare, & nimium stringere verba I Possiim enim a cohaerede tam legatum, quam praelegatum accipere, dri Ripa ait paulo superius, Iurisconsultus praelegata in Trebellianam in murari dixit siue praecipere, vcl deducere, vel retinere iussiis est, in quartam d imputatur. Si ergo in sequenti uersiculo excludit capta a cohaerede, semetipsum statim repugnantia locutus repraehendisset. Aso esto, quod si praelegatum partim capitur iure haereditario, partim iure
leeati rgo totum imputabitur in Trcbelliana. Probo, quonia dic habet ira het rogeneam, it supra, sed aliud sensit postea doctissimus Culatius,
oui libro octauo bbseritationum suaviam, capite ullarM,Ornnia coniundens, audacter contendit nulla M differentia inter I cidia, & Trebelliana,quasiouod ola,quae in unam possunt,in altera ut possint imputari.Vereor,inquit, ne deceperit nos hactenus lex, in quartam,ad legem Falcidiam, ex q ua hanc differentiam admittimus esse inter eam quartam, quae ex legatis deducitur,& eam,quae deducitur ex silet commissi haereditatis, ta acerrimc contendit,lerata in omnibus exaequata fideicomnussis, & fidei comissa legatis.Nec I' sa ianu, nec Trebellianti Senatus consi illa alψ quarta praeter uxisse, sed praeter cam cautiones tui, &stipulationes inter haeredes, & fide
l. deducta. 6. numis. st . ad S.C. Trebel.
264쪽
ditionis implendae gratia imputari in Trebellianam, Martianus metipse te status fuerit, quod sane Duarenum, ac alios adeo urget, ut elingues potius, nautiq; videantur. Sed de his insta agemus in proprio eo versiculo sed&qsimplendae conditionis & quod neque legat , neque fideicommissa imputentur per rescriptum imperiale familiae crciscuniis ostendemus. Quia vero quot homines,tot etiam sunt sententis id interpretantes, nihil penitus probare videtur. Asserit cliam mendosum este textum, & aliter leo in Basilicis, ut infra declarabimus. Postremo secundae partis illius, sed in fideicommissaria sensa suo marte apcriens: Generalis inquit sentetiae prioris explicandi causa subiectum opinor, ut in fidei comis laria haereditatis restitutione imputet haeres in quartam ea, quae praecipere, retinere, deducere iussus est tanquam ex haereditate ea capiat,&legatum, siue fideicommissum ci datum pro sua, scilicet parte, quoqiam pro ea parte res legata tum haereditario capitur: pro ea vero parte , quam accipit a c0haerede, ut consequenter lex subiicit traquartam idest, quod a cohaerede accipitur. Compensabitur tamen inquit cum Falcidia, si quis desideret a cohaeredibus, a quibus legatum accepit, &: 1 quibus vicissim ipsam haereditatem restituere rogatus est. Haec Culatius. Ex quibus innuit eiusdem rei parte imputari in Trebellianam, parte uero in Falcidia. Sed Martianus in eo versiculo unam tantum prospicit, cotemplatum; quartam, & extra hanc unam quartam asserit partem huius rei esse extra: m. i. a' teram vero patiemes Ie inclusam intra . Quamobrem longe diuertit 1 lege, o ogitor totoo; eirat csto: si angit etiam,& pessundat solida sundamina iuris prudentis. Sed in tam arduis iuris apicibus summis quoque viris venia est habenda. and lue. nim bonus etiam dormitat Homerus, & plura esse genera 2 3 quartarum, plures etiamdifferentias, nemo inficiari potest. A pluribus enim legibus plures etiam decreis delatres fuerunt quartae,ut a Falcidio i gatari jς Falcidia, a Trebelliano, vel Pegasiano sideicommissariis Trebellia na, A Glicio liberis iniuste praeteritis, vel exhqredatis legitima. Ictaco ge- .nera quartarum, & earum differentiaς indagabimus, tum augmentum, de computationem legitimae ad praxim deducemus. Quartarum genera pietara esse satis omnibus constat. Hsc enim sunt, legitima, Falcidia; Trebel- 4liana, quarta patrono, quarta arrogato, uxori, inopi, & liberis naturalibus, di aliisque debita. Nos vero deprimis, ac praecipuis tantum sermonem habebimus, legitima differt a Falcidia, a Trebelliana, quoniam est quota bonorum i Falcidia vero, & Trebelliana apud aliquos est quota lisreditatis. Ideo legitima sumitur deducto aere alieno: & cum ipsa sit quarta bonorum non transeunt iura defuncti activa ac pastiua in cam. Propterea, qui eatu possedit, non potest a creditoribus haereditarijs conueniri. Secundo in te gitimam nullum onus, nec iubente testatore potest imponi: Tertio legiti- .ma non potest prohiberi, quamuis hodie Falcidia, & secundum communem opinionem Trebelliana quoque prohibeatur. QuIrto in lesitimam imputantur, quae quis habuit inter uiuos, in Falcidialia vero quae solo iure aue haereditario capiuntur,& in Trebellianam, quae iudicio testatoris. Demum structus non ingrediuntur legitimam, nec Trebellianam , ut vulgo fertur in libriis primi gradus. Qus in Trebelliana, an vera sint,ex instat criptis inse rius apparebit. Quare Paulus Castrensis assirmauit silijs imputari fiuctus saltem in Trebcilianam, si iiiij duas demerint in fideicommistb quartas, i sitimam sc)licet, & Trebelli nam. Falcidia vel o a Trebelliana quemadmodum disierat, satis super luc stupradictum est. Deinde aucta fuit legitima a Iustiniano pro numero liberorum, ut quatuo vel paucioribus ti iens debe
per t. Falcid. l. si arrogator de adoptio nib. Auth. prae
L Papin. f. quarta,a inis de lege Falcis vli. i. quoniam1 priorib. C. de inos. test. l. fi debitor. pater situ. ad i. paleid. Aut . sed ea testator. C. ad i. Falci. aliud quoq;
265쪽
De Vla,&ratione iuris, Lib. II. usi
astur : quinque vero vel pluribus semis. Quare savus ex filio praemortuo quinque susceperit nepotes,liis semis debetur. At si auus habeat filium, di
ex altero filio quinque nepotes , horum legitima erit triens,quoniam illainque illi vices gerunt unius eorum patris. Haud secus ac si auo ex uno filio tres nascantur nepotes, & ex altero tres itidem nepotes, adhuc legitimaa 7 erit triens: Postremo Duareni succedit intelligentia, quod in verucules,l pr0 ea vero parte, loquatur Martianus de Falcidia,nori e Trebelliana. . In
prima enim parte in Falcidiam imputari prohbsuit caetantύm, quae iure hqreditario capiuntur: In secunda vero de Tribelliana, nempe in Trebelli nam, non solum lia reditaria, verum etiam legata, pra legata, retenta, &huiusmodi computario In tertia vero parte reueri itii rad primam , n peia Falcidiam, &quaerit quid iuris, si corpus haereditarium a cohaered)c piatur. Prius enim de simplici locutus fuerat, nunc vero de multigeno qu rit,de eo scilicet quod deserini ter capitu partim haereditatis, partita legati iure, & ait, quod a cohqrede accipitur, hoc est,quae pars.lure legati acquiri tur, extra quartam falcidiae est:neque enim in Falcidiam contribuenda lega ta, neque alia praeter haered itaria. Quod vero a se, ut a cohaerede accipit, dis id prosecto veluti l reditarium imputari. Hanc sane Duarent in t nigentiam amplectimur, &longe veriorem teris praeserendam putamus. Paeam enim cessant absurda: cessant tonitrua, filigura st: que tempestat , &in iure ciuili, veluti in cito sidera quoque clarissima fulgent, & rationi naturali maximh contremi, ut una eademqde res diuersa ratione in his legibus diri diuersimode capiatur. Subsequuntur tres alis partes responsi Martiani'. Prim5 inquit, sed si accepta pecunia haereditatem restituere rogatus sit, id . quod accipit in quartam ci imputatur: pecunia igitur accepta in Trebelliana imputatur ut Di ius Pius constituit,ta iam r erimur ad Trebellianam, de qua in secunda parte. Dcundo inquit : sed.&liod implendae condi tionis causa fideicommissam heredi datur, in eadem ca esse, sciendum est, ut scilicet imputetur in Trebelliana: data coditionis impledae arati Mi hac quartam imputantur: De hac maior est qugstio. Tertio iii ita Si quid vero implendae conditionis gratia haeres acceperit a legatariis in falcidiam non inagreditur. Ergo si praedium dignum aureis centuin logauerit testator, si h Predi legatarius dederit quinquagino, Rubritagredientur quarium,&quinquaginta extra haereditatem habebus tur, nec imputabuntur in calcidi .Et clare differt luec ultima species apiae dentibus. Sed quia perplexus, de inexplicabilis nodus in praecedenti parte conoadedissidetur: umiam
, otiam, antequam coronidem impUnamus, resu nilla 'putauimus. Cui a-ρ tius textum mendosum esse contendit, & sibi latuere in lais Basilidis, vel Florentinis Pandectis verba illa ' Mil, a quod conditionis' implendi gratia, &c. quod etiam connotasse vidour Lucius Charundas. Deinde obiicit, data conditionis implendae caui: υ; Me in ipsam Trebellianam imputari. Obijcit autem inexorabilem implacabilesn eiusdem Mamtiani legem : tametsi, inquit', ante legis Falcidiae rationem, quae conditionis implenda lausa haeredi sent data , m quartam non computantur, tamen id quod non figura conditionis accipere iussus est, ab eo cui haereditatem restituti e rogatus est , Celis, ct Iuliatio nostro, placuit computari . quod mirum in modum angi d marenum, & alios , ut nec recte valeant respondere . ibi enim de fideico imis a , ac Tr belliana agitur . Urget praeterea cuidens rvio , quod conditionalia non insuit in dispositione, nec deserantur a testatore, sed potius pen-V a deant .
266쪽
Devia, dc ratione iuris; Lib. II. ii
cinis iuris principi s Ma dotata, exclusis a I tatuto in computanda legitima faciat numerum, π augeat eam msulis. Cap. XXII L
'a Mam, se eelinis , an filia durara facin numeram in computandal giuma, ut augear cum masiculis.1 Ussia dotara non habet panem asequam portionis i is a rivmressaro. 3 maria de a portunisse oratia excludendam quere . . Ahin exhaereaevius facit partem ac , eis impe nemo eis, ne suam capians
partem. Deportara, ct Monachi non computamur innumero Mero . ii 3'Memma , aut legiti ac furarre haereditam, auriure lemimo, neutro modo. Ergo. 6 Pro Iur.
Oreoonsium, quod nihil masculis accrescit. 8 msan succedas loco/primae, hoc est lis controersim. 9 Leguima comparatur pra numero moram hasitam , O hoc panis sagum ad
a o Haeseruatum a Moto nomine do u misce u loco legitimae. xi peratis exclusis, acquisitur incluse. ra Aus quu est penuω μα--, aut non lenum exclusin. 1 3 Ho es ista prosen quaestio, in qua Bas . es at sis contra' exmrere. Butria in in iuuentare et nam , m senectura ad in secum es se
a Remulor quasso aesu principia, Oper ea res rare. as Si qui veru a prasi uarum mine dotulegitima, vel hare a is, tunem in numerum ti roraum, Omoculis augebu ὀπι-- . . 16 diluuntur oppo*a argumenta. a 'Ueruatum es isoportionisssii HLM is Exstri Masin avi intinisi θααταγώ - non Oeratur a muri. is Sotimo Memmam signuscripti. ao nos ses, quanta si a Mitima partis, quartasiacet, ain non est rota luuima, cum habeau a cresce si reste irmia, ct respecta his duaris. s. xi Pars qua ne Gur Ν - , datur Mys masculis per remotionem os atra laa Dotem mpluribussi cederetico initima. Aou, inter celebres iurisconsultos extitit controuersia, an filia dotata exclusa per statutum a patema successione stantibus mscillis faciat numerum, & auueat masculis legitimam Qi md itaque filia dotata, & exclusa nunc non augeat num ru, ut i itima fiatribus si latuor a triente crescat ad semisiε,
sic argumentari possumus. Quibus legitima data est, hi tenent quartam, vel minus ea debits portionis ab intestato : Sed filia dotata , & exclusa non habet dotem uti partem portionis sibi debitae ab intcstato: E go filia dotata , & exclusa non habet legitimam, ergo non potest filiorum numerum augere circa legitimam. Maiorem probant:quoniam quarta debitae portionis uiscit ad ciccludedam querelam, debitae inquam ab intestato,
267쪽
vt plerique interpretantur: Minorem autem demonstrant verba statuti , Filiam dotatam a successione patris intestati excludentia. 'inde filius extra redatus facit partem alijs, hoc est, impedimento est alijs , ne capiant hanc portionem. Sed filia dotata a lege municipali est ea, edata, ne patri succedat, stantibus masculis. Itaque partem facit fratribus, idest, impedimento est eis, ne capiant hanc partem. Vnde legitima non augebitur. Hulii in modi sunt etiam Deportati, & Monachi, qui non coni putantur in nimiino liberorum, nec augent quartam. Praeterea, si legitima liberis it paugetur, dilemmate utimur : Aut legitima alijs accrescit iure haereditatis, aut iure legitimae: Sed neutro iure potest augeri. Ergo non augetur. probo pari s Non enim iure haereditario, quoniam filia dotata iam est exclusa ab haereditate, & lesitima non est quota haereditatis: Non iure legitimae, quia . iure accrescendi ut sentitBaldus non augetur legitima. Probat hoc idem. Lldus; Ius aςcrescendi estius viii uersale, & uniuersaliter acquiritur: Sed ius succedendi in legitima est i us particulare, quia legitima non est quota haereditatis, sed bonorum : deducioq; aere alieno, & particulariter acquirit Πr. Tum sic argumentatur: inter coniunctos coniunAione legali in particulari successione non habet locum ius accrescendi, sed in successione uniuersali. Atini ultiniano ucceditur uniuersaliter, immo potius Nrticulariter. Igitur in ea non datur ius accrescendi. Quare Fulgosius de iure, ac statum Vir centino consultus resti an sit, nihil masculis accrescere , quod ius accrescindi ist indivisibile, nec locum sibi vendicet, nisi quando portio simul tota se secerit. Ad xi Ceminae tota non vacat. Dos enim sibi remanet. Q ii obrem si residuum dotis', siue legitimae accresceret mamilis, ad utique tingeret per partes,quod fieri impossibile est, eum indivisibilia per partus diuidi secarive nequeant. Insuper, si filia dotata a Dei maribus legitimam, a dos equidem succedit loco legitimae. Sed hoc va controuersum est, imo, aliqui nus iam esse videtur, quia dos non desertur iure silccessionis , si is tanquam qs alienum, imo filia haec est exclusa a successione. Legitima vero; iure successionis desertur. Denique, legitima computatur pro numero.liberorum habilium, non autem inhabilium. Sed luee filia est inlisidis vi pote quae exclusa. Ergo nec liberorum numerus, nec legitima augebitur. Et hoc falcem ad radicem ponere videtur. Contrariam vero sententiam Nilebres quoque, & insignes iurisconsulti sicuti sunt. Quod itaque filia dotatio, de inchisa augeat fratribus numerum di legitimam, sis probare consueue torunt. Qi d praeseruatum est a statuto mulieribus nomine dotis, id succedit loco lagitimae, vel haereditatis suae, ergo mulier succedit in legitima , vel in haereditate, ergo ingreditur filiorum numerum pro legitima, & auginento eius. Antecedens probant iura quaedam municipalia apud quasdamnationes, quaedam vero negare videntur. Qiramobrem diligenter erunt verba statuti perpendenda. Metinus siquidem exclamat , huius rei verit tem ab ea pendere quς stione, an dos succedat loco legitimae est enim quς- stio coniecturalis, & valde coiitrouersa, maxime propter verba, ac simulas statutorum. Deinde probant per actum exclusonis, &inclusionis . Nam ii in conflictu horum, quod perdit exclusus, acquiritur inclusis: &Duorem sculinae prolis, cuius contemplatione cxclusae fiunt foeminae. Accedit , quod aut quis est penitus a lege vel testatore exclusus, aut non est penitus cxclRia sus: pri in casu nec numerum producit, nec auget legitimana, cum pro mor tuo habeatur, & cum legitimam lego moderentur pro numero liberorum habilium, non autem superstitum,ut supra expositum est. Qua ratione Dua.
quoque capri no pro trumero .C. ad Orsi. auct.no vissima C. dei nost test. l. . pater. de esiiung. cum emancip.lib. Bar. in l. Ti. tio creum ., Titio gener .de conduru demonst.
268쪽
De Via, & ratione iuris . Lib. II. D8
renus demonstrat ius accrescendi non vigere in legitima: secundo vero casu, si non est penitus excitisus, ut si quid sibi fuerita lege praeseruyuin loco legitimae, vel successionis, quae sibi deberetur,ut si filiae ita fuerit dos a statuto praeseruata, filia dotata, quamuis exclusa faceret numerum, & augcret legiti-33 mam. Hqc est illa profunda quaestio, in qua Baldus,in qua Socinus, & pleriq; alij sibi ipsis contrarii extitere, & in qua Antonius Butrius se in iuuentute Pompeianas partes, in senemate vero Caesarianas secutum esse, & cxi- 14 mios ctores fluctuare, ac vacillare profitetur. Uanc itaq; tam arduam quaestionem ad principia iuris retrahamus, ac per cadem resoluamys, nempe ad mentem legislatorum, qui condidere statuta ..Nam si iusserint filiam dotatam quacunque dote fore contentam, nec quicquam posse petere haereditatis paternae ex testamento, uel ab intestato, ipsim perutus exclude io, tunc filia dotata,aut nullum faciet numerum, vel ii quoi iam modo faciet, profecto non augebit legitimam. Si vero aliquid pro dote sibi praeseruati rint pro eo,quod habitura fuisset, & sic pro teritima, vel haereditatis portio-nc,utique vigore huiusmodi praeieruati filia dotata, ct a residuo excjusa numerum,& legitima inpredictur, ut liberorum numerum, ac legitimam producat, & augeat: qualis etiam legitur communis interpretum , & consulcni otium opinio. Nec aduers, sententiae iacta sundamenta, quin subruantur, defendi possunt. Nun primum: filiam dotatam & exclusam non habere dotem, uti partem portionis sibi debitae. Nam si dos a statuentibus praeserit i ta suerit,loco huius portionis, utique corruet haec ratio. Non secundum: i8- im exbsredatus, aut iamitti speratur,& tunc partem facit,& cst impedimento alijs, ut ' peratur, & non eit impedimento Hieris, ut repudiantis portio Ricris , sesint, qWςm ui odii m MPp si iura indicat. D Portati, & Monachi pro mortuis li ssyr, quia pinnins exclusi. Sed huic sest praeseruata loco debitae porxionis,quamuis a rcsidpo filia sit eYclusa iseluitur quoque diluinnia: legitima, aut augetur tu e gitim ,aut iure hq-i reditario. Nam si non cst prorsus e clusa, patet pollς. ugeri iure lueredita et o Pio. Pr terea; s, inquit Baldus,atit in tauta,quanta ipsa legitima portio, aut non est tanta: si tanta suerit, & fiat caduca, csteris acciescet, si non tanta, non potest accrescae, quia tale ius est indiuitibile pars enim legitims eo selsortio iuris indiuisbilis quod Ri totum accrescere debet, aut nihil. Et infert Baldus legitimam habere ius accrescendi, non silum respectu legitimet, ut quando dos totam imbibit legitimam, sed etiam respei u haeredit iis,quae alteri accrescit. Cum itaq; sit praeseruata i No portionis licerta
tariae, utique potuit iure accrescendi caeteris accrescere. sunt etiam qui ingeniose respondeant ianc partem, qui applicatur masculis propter cxclusio. sceminarum non deberi iurς ccr cndi, cum stamina exclusa si inca
at pax masculo succedente, sed per remotionem obicis, per remotione inqua ipsus imminet exclusς, seu per ablationem factam ipsi sieminae a statuto. Patet insuper dotem, ut supra pnaeseruatam, in plurimis succedere loco legiti- αχ ms, ipsamque filiam dotatam eatenus habilem re, quatenus sufficiat adnumerum producendum, legitimamque augendam. Et haec omnia ad inentem legislatorum, seu ad proprium iuris ciuilis principium retraximus,& ab eo in suas conclutiones duximus,ut arti sciolam iuris rationem hoc
269쪽
sim iure,quove modo ineundas it computatio legitima Ee-Virorum, quo soror fuerit dotata, oe exclusa a statuto. p. XXIIII.
3 Prima opinio, quod dotii facisu numerum sed non Ageat legit -- -- isuiu . Ratio huim quia accrescenia, non daturni storapo deficiar. imo sicunda, quod dos imputetur in Mi a,puiasiemisse, O quod eo se detrahatur. Haec aequior visa es, ne pater cogatur dare Geris legisranam , O praeferea dotem rabus. 6 Tenta opimo, quod dotes detrahantur de Iotoparrimonio, deinde legitima su
7 legitima est quotaportionis debita ab intestato. masivo exclusis dotibis
in tota haeredisalesuccedunt. 8 Prim uis reiecta tanquam absurda. 9 Secunda celebratur ob aequitatem. dato Computaris legiti fecundum hanc ecundum opinionem . Ii Computatur legi trana,secundam tertiam opimonem. ἰ Π 7
R v t uri ordine quaeritur, cum hactenus ostenderimus ifiliain tutamin exclusam,liberorum numerum, & le tima ita augere, ut si una nierit'ror dotata, & quanior statres grauati haereditate restituere, legistitiam fidei comisso sit semis, non autem triens,vel pro minori numero, ut sit triens. Q ritur inquam, quomodo computanda, & detrahenda sit haec legitima In hac quaestione tres referuntur prudentum sententiae, quorum prima fuit,q34. filia dotata faciat quidε numerum, sed quod non augeat masculis legitiman, . di sitam, sed ipsi tantam capiant legitimam, quantam caperent si soror haec succederet. Qiliae sententia ab aliquibus Baldo ascribitur, qui hac in re sibi ipsisspe numero contrarius fuit, testanturq; filiam habentem uni in tanta denarium pro dote,censeri tota legitimam sibi debitam habere. Facit enim partem, & numerum, & dicitur totam suam possidere legitimam : nihil la men propterea accrestere portionis suae maribus. Ratio ea potuit esse,quod ius accrescendi, non vindicat sibi locum, nisi tota deficiat portio acere en a da .lus enim accrescendi,ut supra diximus,est indivisibile,& caret partibus. Sed dos si,mris non est integra legitima sua. Vnde portio, quae vacat, & de qua agitur,non potest caeteris acciescere. Et per hanc sententiam filia dotata,& exclusa facit quidem numerum in computanda legitima, sed propte- rea nihil augetur masculis in eorum lcgitima de portione sororum. Secunda vero suit opinio, quod dos, vel dotes imputentur in semisse siue in ipsa te sitima, de quia ex semisse detrali utitur, ut residuum cedat masculis pro e rum legitima. Haec Fulgosio ascribitiir. Hanc secutus est Paulus Castrensis aliique. Huius ratio est: Nam alioquin sequeretur absurdum, nempe teneris parentem dotare filiam,ac insuper integram logitimam, siue setitissem liberis relinquere,cum tamen iure Romano, & dotes , dc quaecunque dederint parentes in lcgitimam computanda sint. Et praeterea dos in pluribus succedat loco legit:ius. Et haec sententia aequior omnibus existimara sint.Tertia su
270쪽
De via & ratione Iuris, Lib. II. is p
ces opinio,quod dotes prius detrahantur de toto patrimonio, tanquam ssε alienum ι deinde ex tota residua haereditate dematur triens, vel semis, numerus liberorum una cum si minis exegerit,&hoc clua aseulis pro legitima eorum, quae denique magis placuit Baldo. Hanc Angelus, hanc Raphaeles, & Brianus Mensis,qui has omnes connumeratsententias,communem,&in puncto iuris veriorem, & secundum eam consuluisse collegium Patauia num an ntur. Fundamentum huius est, quia legitima est quota porti nis debitae ab intestato. Sed masculi, exclusis dotibus in tota luereditate ab intestato saccedunt i Et quoniam cedit maiori utilitati, & fauori liberorum,p hanc filiae exclusae non possunt facere partem, sed numerum tantum, ut augeat maribus legitimam. Hae sunt trintilis opiniones, quae passim incomputanda legitima circumferuntur in iure ciuili: Hae sunt etiam earum ratio-8 nes. Prima fuit abomitibus sere reiecta uti absurda, &sibi ipsi repugnans, dum numerum facit pro auoenda legitima,nsi tamen auget masculis, quibus proculdubio augmentum spectare debet, saltem per remotionem obitaculis iure sibi delati a statuto. Secunda magnopere celebratur a summis viris, propter summam eius. quitatem: conuenit cnim equitatin naturae. Nam dote ut plurimu succedunt loco legitims pariter copulata ab ipsi demuntur,& parentes no teneantur filias dotare,& propterea dare liberis integrami Nitimam minime inclusis dotibus a qua rectiterunt aliqui ea subtiliori r tione, quod dotes non dentur iure institutionis quEadmodum legitima, sed si sumi dos praeseruata, ut supra, cessat haec ratio, quare & Paulo Castrensi alijsq;& mibi magis placet lesec opinio, caeteris aequior, secundum quam vidi pluries iudicati . P o igitur computationis exemplum, Pater habet haeria talem sex millium aureorum: Elio Iegitima triamillia, esto dos mitile: Remanebit utique i itinia a scinisse deuacia duorum millium. Nam
so Patrimonium est aureorum 6 o.
Ergo remanet legitima zo . ii Tertiam vero opinionem a mi sunt magis communiter omnes, aqua nimium timidi aliqui non ausi fuerunt recedere, quamuis durior,& rigidior caeteris habeatur. Nam per eam pater tenetur non solus dotes dare filiabus,veria metiam integram legitimam masculis, quod iura Caesaris minime vatiuntur, utrum quoque ibidem perpendit. Huius autem sthema erit huiusmodi.
Dos dempta ab asse iooo. Ergo remanetl tima semis asco. Sic itaque erit computanda legitima liberorum, quando filiae dotatariumrint exclusae a statuto, & unusquisque potest propi)o marte similia huius c6- putationis exempla ab oculos ponere, qualia etiam Socinus iunior in qua γstione illa Veronensi. Ego denique secundam sententiam magis recipien-Gm putaui, eo quod propius accedat ad iuris aequitatem.