“Chr. G. Heynii ... ”Opuscula academica collecta et animadversionibus locupletata

121쪽

aecessio recte esse poterat, ab illis tamen seiuncta vana et inanis est, pugnare decet. Est enim animi angusti ac parum prouidi, cum cetera, quae summam rerum constituunt, attingi nequeant, haerere in uno pertinaciter, quod etiamsi obtinueris, rerum tamen summae parum aut nihil consultum fuerit;

qua 'quidem res haepe multis fuit audi ipsique virtutis veritati ac studio obfuit plurimui. Prooemi u uni tandem, ut ad hoc reuertamur, legum Charondae, it finis haec. Praedira omnia seruare fas pium ue esto; invisi verit, ciuilibus ille diris obnoxius tenetor t) Mum prooemium omne ciues ediscunto; fesis

diebus pos paeanas illud recitanto, qrsem quidem ex omibus epularum sacrarum curator id facere is mis

in ius cuiusque -- - haec praecina abeant u).

Itaque hactenus prooemium legi . Dicat alia quis, quae tandem a superioribus diuersa ipsis legum tabulis

λέγειν, φῶν --τασσει ἐσπικτωρ, ν ιρα - v l. ---αs pniectar a voce utitur de is sup p. io - θα παραγγέλ-rα. Vbietur autem λά- esso magistratus seu quicunque alius hoc muneris populi tuitu consequutus 'ut aera publiea epulasque sacris iactis uraret institutum Veteris Graeciae sapientissimum, virile Graecorum mores et ingenia, philosophia quoque et liberalior doctrina colorem aliquem, in typum quasi, b ruierunt sibi proprium.

122쪽

tabulis supererant perstribenda ' Scilicet fuere omnia ea, quae ad ciuilem uirum, resp. gerendae rationem, iudiciorum formas, caussas priuatas, helli pacisque vices, pertinerenti In prooenum autem coniecisse videtur Charondas ea, quibus ad leges

seruandas ac tuendas ciuium animi morum hone ita te imbuerentur. Quod V consequeretur, prooemum Mum memoriae mandum ae publi inlar epulas sinenties. qtia re diuit a facta haberi mos erat, decantari iussita ).

Notabilis utique haec eius, qui leges scripsi prouidentia cum non semper iis, qui leges scribunt. latis curae esse videatur, ut, quas leges scripserint, omnibus innotescant quo non raro fit, ut legem esse latam tum demum aliquis intelligat, cum vi latae legis poena ab ipso exigitur; quibus fere verbis in us f utitur, ut eo ipso laudibus extollat Mos sapientiam, qua institutum suit ri nusquisque e populo legum codicem memoriter teneret, septimo quoque die ei disciplinae dicto ac destinato. Quod legum addisce odarum quidem institutuna inter nos facile aliquis desideret, qui non meminerit, seruatum illud et diligenter sim

tum M Itaque etiam apud Mazaceno, cappadoeiae qui cha rondae seges adsciuerant, eonstitutos erat νομαἐcς es ins prolus in not. Diuersa caussa sui ediseendariam legum Lycurgi, quippe quae omnino itteris cons alae non errant. Quomodo autem eantu reddi potuerint leges et praecepta, si ams de murus flamma simplicitare antipho alarum in morem ogitan dum est. In primis celebratus est cretensum mos 4 gea decantandi: cs. Strab. X. p. 739. 738 A. c.

123쪽

tum in praeceptis quiden religiosis et ethicis, quae veterum legum tabulis ex comprehensa e iam ineptus vidimus priuata autem rerum ac persenarum iurit, Vel quae e more ac consuetudine profecta sunt, nec tiliter nec decore satis cum iisdem

legi publice ac declarari posse videntur.

Restant fragmenta ex ipsis legum tabulis pauca; alio tempore subiicienda. Sed satis subititimus in iis, quae ex more prooemii loco praemittenda sunt. ne sequantur id, quod saepe per stultitiana facere homines videas, ut iis, quae aditum tantum ad cetera patelacere debebant, ita adhaerescant, ut,

tanquulI qui aedium Ore non inti ant, ad rei caput

non accedant, intra vestibulum subsistendo. Cum itaque magistratu, qui sex mensium erat e lege, ex reip. utilitate per totuin annum gesto, redeat ille dies, quo transferenda ei in alium regendae reip. academicae cura et munus, suscipiet magistr tum Vir Illultris, Iuris consultissimus

Quod quidem vos, Cives, cum carissimum vobis Boetimerium nomen et sit et esse debeat, non sine laetitia ac voluptate accepturos esse arbitramur; habebitis enim rorectorem vestri studiosissimum pro vestris bonis ac commodis nunquam non Lgilantem et excubantem. Namque ille, ut poetae Verbis utamur, prudens, rectus - Consulque minukius anni, resp. nostrae curam sus commodare nunquam refugit. 4 itaque ut inorem et obli quium

124쪽

quium praemiis, exhortarites incitare. Facietis itaque vestri non minus quam nostri caussa etiam hoc, ut sollennibus huius diei, quo magistratus insignia in aliam donium transis rentur, frequelue adsitis quod ipsum est, cuius rei caussa, Comites Illustrissimi, Cives sanguilae ingeniisque animisque Generosissimi , rogatos vos hac ipla tabula publice proposita elle Olumus. P. Ρ. Kal. Jan. I Ja CCLXIX.

125쪽

PRO RECTOR

ANNIVERSARIA INAUGURATIONIS SACRA XXXII L

IN A. D. XVII. SEPT. LII IOCCLXX.

Legum Charondae fragmenta. Sectio quartae nouissima.

Fidem sub anni huius initium datam a , dum,

quicquid ex fragmentis legum Charondae si peresset, nos persecuturos totamque hanc disput tionem esse absoluturos pollicebamur, nunc quidem, Commilitones, exsoluimus, paullo quidem, quam exspectabamus serius, cum continuatus per alterum semestre magistratus academicus nos luctandis In a casione et facultate vobiscum Uendi accluserit.

126쪽

In hoc itaque tenapiis sollennium anniuersariorum reiecti, antequam eorum celebritatem vobis inducamus, inter fausta ac laeta huius diei omina, quod superet pensi et opera e nostrae profligabimus. prooemium sere integrum a Ioanne Stobensi seruatuni vidimus. Ex ipsis legum tabulis pauca, quae passim supersunt, prout publicum priuatumue ciuitatis statum respici e suo ordine disposita re-

Ε ad reip. quidein deseriptionem spectat''e

ipsum, quod super legum et Jeruandariιm nece ais, etiam sines scripta es sent, siue emendundaruo aevandarum modo a ratione sanxit. Rem supra attia gumiasb , , et Zaleuci similem, ad Charondam lege confusa translatam, praeceptionem alio lacio Tres omnino leges apud Thurios abrogatas fuisse Diodorus narrat; nam de talιonis iure si quis alteri oculum excussisset, ut illi oculus vicissim erueretur; cuius similem apud Locros vidimus d . quamque

so sq. Diodorum in Lew- exemplar incidisse quod Oxarondam eius constitutionis auctorem perhibereti eum galeueus fisisset in fronte praeseribendus, existimat viingius. Mihi veri simile sit, ab iis qui historiis eonseriberent, vel emi, ne που rua varia' nera conferrent inireris iam tum rerum hominumque memoria, in auctore legum variatum esse Charolidae perperam tribes multa, quae talene fuere , ubi m

127쪽

ad Zaleuci legum simplicitatem multo magis aQCedere putamus, quam ad Charondae ubtilitatem; alteram de nuptiorum di-rtiis tertiam de epitans; de utraque hac lege paullo post videbitIaus. Ne quis cum armis ad concionem prorit o alia Charondae lex fuit, in populari illa quidem rei p. administratione utilissima, sed ipsi auctori exitiosa. Nam cum ille ad reprimendam latroniam incursati

nem egressus, et inde ad Urbem redii factus, populum concursu facto tumultuari vidisset, gladio ut erat cinctus, in concionem processit. Tum vero ex malevolis nus, in gladium Intuens, atra, inquit, tuam ipse legem infringis minime, Hercle, inquit, sed sanciam strictoque protinus gladio incubuit f . Quod si ei, qui lines populo scripsit, cogitandum est, non suum, aut

priuatum, sed publicum se esse hominem, lemmaque auctoritate nihil sibi esse posse prius potiusue: facile aliquis eo procedere potest, ut vel vita ac

spiritu leges sibi sancienda es e arbitretur. Quantopere autem ad maiorem legum reuerentiam talis

eius, qui rogauit, severitas valuisse debuerit facile est unicuique ad intelligendum.

Nηδένα μερο ἔπλων ἐκκλησiactis addita sanctione v. Val. Max. l. s. ext. q. ut, i quis rem mem cum θ' intrasset, continuo intersceretur is v. Diodor. XII, rq Val. Max. l. c. Diocli, qui Syracusanis leges scripsit, hoc idem facinus tribuerunt

alii ipso Diodoro teste LM et sub lymp. XCII, LLib. XIlI, 33.

128쪽

In ciuitatibus liberis iudicia ita describi solent. . vi inter munia publica sit, iudicem esse et iudicare. Hoc idem apud Romanos Obtinuit Iliud autem varie inititutum esse solet, quinam illi sint, qui ad iudicia adnuitantur definita modo aetate, modo censu, et sic porro. In aliis ciuitatibus, in quibus optimatuin opes praeualent, iudicia non nisi ab μὴ exerceri solent: o Romae ab Ordine Senatolio, quamdiu apud Patres iumma rerum era Vt lac pletibusiudicia ita resinqueret, ' ne tamen in

peres indigne ferrens se exclusos, callide excogitatauerat Charondas hoc, It omnes ciues ad iudicias admitteret, iis, qui tu More detrectarent, musta Miasiiluta: Med pauperibus imis su divitibus alitem tam graui, ut eos a iudiciis nunquam abes viae, aperiri

s ια viis ex Arisaei tela discas 3 Ad disciplinam domesticam stinat, quod a

Diodoro egregie commendatur, tanquam a vetustio ribus leguitilatoribus neglectum, a charonda vero antinaduersum ae lege sancitum, ut innies ciuium mis litteris instituerenti irriuitate magis in sipendia erogant g Ad grammaticam seu litteraturam, hoc IIo . est

de Rep. IV, 3. p. sos. D. τοῖς μὲν μεταλ- e Diodor. XII ia extr. ἐνομοθέτησε ται τῶν ποLτῶν

τοῖς inis παντας μανθάνειν γρααματα, χορηγο σης si πόλλω τους--θους τοi. δι ασκάλοις. igitur in inercede publice constituenda quaerendum est illud. mio charondae tanquam propria laus imputatur. Nam ut pueri litteras discerent et carmina et modos

musieos, iam antiquitus Cretensium fuit institutum: Ephorus p. stris. 4. 739. s.

129쪽

el legendi ac scribendi recteque loquendi aliorumque dicta intelligendi facultatem Charondae curam

spectasse ex iis ipsis intelligitur, ad quae Diodo u

iorte satis importune, loco, quo haec memorat, digreditur, dum litterarum laudes praeconio amplo ornati Scilicet ignorauit Graecia utilissimum hoc institutum, ut publice essent constituti, qui litteras docerent; quandoquidem in ciuitatibus liberis ac populari forma descriptis a priuat cuiusque studio ac contentione expectari potest, ut liberali liberorum nutritioni prospiciati riuatim tamen disciplinae pretium ac merces Ophiltis prinaum, turi philosophis ac rhetoribus ceterisque liberalium aD. tium magistris solui coepit Publica vero artium professoribus stipendia Massilienses, mox etiam Romani, constituerunt; qua de re multi egerunt, piose. Quid autem seu noxae seu beneficii ad Gram sapientiam ac doctrinam ille mos, ut stipendio ac mercede eo ducti doceant, habuerit, nunc quia de commode pluribus disputari vix potest. Sal te in iis litteris ac disciplinis, quibus imbutos ellesas est eo, qui aut publica aut priuata negotia ac munera tractare suscipiunt, utilitatem hoc institutum habere maximam in contalis est.

De sies, is cauimma Din scripta alio tempore iam vidimus M, et paucis ante versibus i legem de

dicis,su μας φευδομαρτυριῶν ἐπι τκηψεως constituens, quam Aristoteles si Politi Io unicam legem n vam a Charonda inuentam pronuntiat. Vide de eo tom

130쪽

pristia influes udine mei τη κακομιλια excitauimus. Etitam legem in res scriptain, qui 1igna in besto reli quissent, aut militiam de trinassent, supra Sect III P. 1 Goyattigimus, ut et leges in adulteros et in male cariosos 1aneitas Sect II sub f) Vidimus quoque tutionis Ius constitutum in eum qui asteri oculum emcre suesset p. I tu ., quod, si ni Odo fuit, tau duhialatius patuit etiam ad alias iniurias ac contumelias.

Ad personarum iura spectit, quod de tutela pupillorum legitima, eontra quam alii, etiam Romani sanxerant, Charondas tulisse fartur Her ditaria pupiliorum bona agnatorum tutelae et adminis tioni, i ipsorum ver pupillorum educatio cognatorum fidei es curae tommis esto. tia in re consilium sequutus est hoc, ut a tutoriun insidiis pupillis causiet, cum ipsi in eorum manibus essent, qui in bona succedere non possent, ii autem, qui heredititatem erant consequuturi, corpus non haberent,

me minus tamen pupilli bona diligenter adminustrarent, quippe cuius, si impuber decessisset, bona ad se hereditate reditura esse scirenti Similis Sol nis lex satis nota cui non in mentem veniat, qui Η 3 agnat uria Diodor. p. 48s. n. I9. 'Επιπιι ψις autem Athenia voe erat huius aetionis proprium. v. Petit de M. Attic. IV. t. VlI. g lv.

i min. I. p. et sex Diodoro ibid. Diodor. XIl, Is qui inter praestantissima prouidentissimi legum auctoris instituta refert. Κυιν- ταρ