장음표시 사용
231쪽
DIS . AD conditiones videntur accedere modi ; namque hi aeque ut BIae
suturum tempus respiciunt: unde in multis locis iuris, qui proprie modi sunt, eoaritiones dicimtur, L. liberto 6. Lueius de an. leg., L. Maeria de manumis. testi, O L. Titio g. I. de cond. O dem. I vere tamen inter mo dum & conditionem magna disserentia est. Quod vulgo aiunt, particulam Si sacere conditionem , particulam in modum sacere, id quidem plerumque est verum, & non obicure colligitur ex L. demonstralio I T. s. ulti, O L. eas 8o. eod.; sed non in hoc vere posita est disserentia. Haec in eo est posita, quod conditio suspendit, non item modus: quo fit, ut legatarius sub conditione non ante legatum adquirat, quam existat Eonditio, legatarius autem sub modo legatum statim adquirat, modum deinde impleturus, nisi quod ejus rei gratia cavere debet heredi , cu L. eas 8O. Doctrinae gratia est hoc loco animadvertendum, quandoque -modum poni pro caussata ut in L. ult. de her. insi , S contra caussam pro modo: proprie tamen modum esse caussam legandi suturam, ut in hac, sormula, Lego G jo fundum, ut Sejae praebeat alimenta: caussam proprie esse caussam legandi praeteritam, iit in hac formula, Lego G o fundum , quia praebuia alimenta Sejae . V. C ata in L. quum tale Ta. F. falbum 6. de condit. O dem. .Quod de impossibilio salsave conditione dictum est , 'idem de modo impossibili. aut sit so dicendum est. V. GDeium Ioe. eit. Quandoque conditio resolvitur in modum , ut 'apud Iulianum in L. haec scriptura a. s. de eond. O dem. . Si heres seriptus. erit sub eonditione si juraxerit. se decem daturum, aut monumen;um facturum , quamvis Merbis eat-cti ad hereditatem, Mel ligatum admittatur, tamen compellitur facere id, quod . facturum se jurare jussus est, solo jurejurando remisso.. vides conditionem re. solvi in modum, quasi ille scriptus sit heres, ut decem daret, aut sace- '
Cui legatum, fideicommissumve relictum est, ut aliquid faciat, is cavere de modo implendo debet heredi , etiamsi huius nihil intersit , quia boni viri ossicio continetur voluntatem defuncti , Cuius est heres , tueri . Nis caverit, negandam ei actionem , Nerva & Atilicinus putarunt a quod item placuit Valenii in L It tibi rβ. de Ieg. 3. , in quam Vid. eommentarium C acii. Olim iis, quibus sub modo relinquebatur, modum impleri cogi extraordinem poterane, non proposita ab eo actione , cuius gratia suerit adscri
pius, L. I cui pa. de cond. 6e iam. Et vero modus legati legatum, fidelis
232쪽
commissumve non facit, nam quod ad eum pervenit , cuius gratia adscriptus est modus , non testamenti nomine , sed mortis causa eapitur , L. Maerius ys. de eond. O dem. De hac re multa Cujacius in eit. L. si tibi r9. Verum hodie videtur is posse agere quas ex fideicommisso, L. a. C. de his quae sub modo . ASi pollit modus ita , uti a testatore praescriptus est , impleri, omnino ita est implendus: si ita non possit , alia ejus impIendi ratio quaerenda est , quae ad voluntatem testatoris quam proxime accedat . vide L. in ta- stamento a T. de eond. O dem. , O L. legatum I 6. de ussu O ususti Ieg.
EX pendendus est hic Marciani locus in L. salsa demonsratio 33. de emLO dem. Ait is , Falsa demonstrario neque legatario, neque meicommissoris nocet. neque heredi instituto, , eluti s fratrem dixerit, i et sororem subaudi,
qui, quaeve, nec stater , Aec soror erat ), vel quodlibet tale. Florentini Pandectae habent . Mel quodlibet aliud: veluti, ut exemplo utar Gaii in L. I T. s. t. h. t. ,s quis leget Stichum eoquum , Stichum sutorem , qui nequeCOquus erat, neque luior. Pergit Marcianus, me ita juris civilis ratione , O constitutionibus Severi O Antonini cautum est. Constitutiones istae, quarum meminit Marcianus, aetatem non tulerunt. Quid autem caussae eil , cust Narcianus a iure civili separet Constitutibnes, quasi hae non sint, uti certe sunt , Ors juris civili se Ius civile constitutionibus opposuim, ius est in Conventu Iurisconsultorum inductum per inierpretationem quod dicebaturius Meniens sne Icripto , & communi nomine jus civile , L. a. s. de ore. Dr.; id autem , quo sanctius esset, non raro Constitutionibus Imperatorum confirmabatur. Vid. a me dicta de hae re in Hist. jur. Demum scribit Marcianus, Sed s eontroversa st de nomine inter plures, pnta si duo sin Titii, & testator ad desgnationem nominis singulari nomine utatur, quam speciem tractara Modestinus in L. 62. g. r. ae her. in'. , & Paulus in
L. 8. f. 3. de leg. a. ) qui probaverit, sensesse de se defunctum , ille admit-1etur . At quales esse debent eius rei probationes λ tertii mar' reposeit Nodcstinus in eis. L. 62. Subobscuris conjectutis non est locus . Si aper tissime probationes deficiant , non legatum, noli fideicommissum , non tu st tutio valebit, eit. L. 6 a. Senientiae , quam ex Marciano proposui ratio nem banc adfert Florentinus in L. s nominatim s. q. h. t. his verbis , nom demonstratis Mise nominis fungitur. Et vero quid interest , rem nomi RV, an alia quavis nota demonstres e Florentino exploratius visum fuit , sella in nomen non obesse legato. aut institutioni, quam non obesse salsa domonstrationem; proinde quod salsum nomen non obesset, ex eo conscituota
233쪽
n itidem obesse salsam demons rationem, quae vice nominis sangitur. Et sane de salso numine extat Gordiani rescriptum in L. q. C. de resam. , an nomine, Vel praenemine, seu eognomine , seu adgnomine s Iesiator errave-νiι , error hujusmodi nihil ossieti istisini a Florentini ratio subobscura est . Vera S luculentissima ratio, cur nec saltiam nomen , nec salia demo malis r Oceat, ea videtur, quam Iradit Vlpianus in L. ex facto 3 s. deur. i , , In testamentis totum facis Moluntas defuncti. Legata , S heredit tes argumenta sunt amoris. 6 honoris , unde heredes, S legatarii multis locis juris, quae congessis Gul, Foroerius Select. Lib. r. cap. I9. . dicuntura et , S honorati. Quis est autem , qui nesciat, quod eleganter, S vere V pianus scribit in L. s. D. pro socio, hereditatam, Mel ligatum ob meritum aliquod aecedere Ecquis est, cui verisimile videatur, restatorem meriti l co habuisse nudum hesedis, legatarii ve nomen, aliamve notam . extrinsecus
Atque hic occurrit obscuristJmus Pauli locus in L. Tisius a s. f. Ide Iib. O post. , ad quem frustra accesserunt interpretes, & in quo explicando animum despondit vel ipse audaci minus A. F.iber, quum libros scribebat conjecturarum : & tamen adhibita ea juris definitione, sallam demonstrationem institutioni non obesse, quam tum ipse Fabet adhibuit Libros scribens De erroribus Pragmatieorum, facile explicabitur. Lucius Titius neptem hahens ex filia praegnantem suprema sua ordina it, uti elegantissime Paulus, id est , iuum condidit iussi mentum . Lucius Titius in urbe , neptis ruri agebat. Eodem die, sed non eadem hora fecit avus issamentum , & suit neptis masculum enixa. Enixa haec suit talo albescense, inquit Paulus; se-xit ille testameni uin hora diei sena , h. e. meridie , de qua temporis min. Putatione pulchre Fabrotus ita Exercitatione De Iempore humani partus. Quo igitor tempore testamentum condebatur . Partus jam erat ruri edi-Jus ex nepte: at vero id in urbe ignorans L. Drura heredem seriput . quod neptis in utero haberet, ct defunctus est. Quaesitum suit de vi institutionis.
Dubitabundus Paulus respondit , institutionem jure factam ridori . Ecquid difficultatis ea species habebat Ecquid in ea institutione inelIe poterat vitiit Si nostris hisce temporibus eadem species incideret. certe nisil viis ii iccsset. Postumos etiam alienos, h. e. , qui non nascuntur sui , scribi heredes permisit nova Imp. Iustiniani Constitutio. quam Codici repetitae praelectionis certe insertam imperiti librarii , quod esset Graece scripta . omiserunt, quamque meminit Tribonianus in b. aT. Inst. de leg. At aevo tamen Pauli eos laribi heredes civile ius non patiebatur , teste vel ipso Triboniano pr. tit. Ins. de bou. pus: nec alio , quam ad civile ius resediai potest , quod inquit Paulus, istitutionem jore factam videri. Scio, alienum pestiuauim a Praetore adnituum ad honorum possessionem secundumtahulas, eit. pr. 1UI.: sed de iure civili Paulum dis iam , ne ambigas. Vid. Meran. Interput. jur. Lib. s. cap. I 8. n. a. O T. Nune quis non videt , quam dimcile si Paulum intelligere respondentem , insitutionem Iure factam νιderi r In specie Pauli postu mus erat omnino alienas . tanquam filius neptis ex silia : proinde eum institui heredem Leges vetabant. Longum
esset interpretum commenta in medium asserre. Igitur adhibita praeeunte
A. Fabio, cui me comitem addo , ea juris desiuitione saliam demonstrationem
234쪽
tionem non nocere institutioni, salva res cst. Neptis albescente coelo suerat masculuiu enixa . Testamentum conditum est hora diei sexta . Ergo tempore testamenti pronepos non erat postumus : ctat ante horas aliquot natus . Ergo Leges de non instituendis postumis alienis prorsus cessabani . Id unum aliquid habebat dissicultatis, quod testator neptem putans adtracpraegnantem, testamento heredem scripserat non pronepotem jam natum ,
sed quod neptis in utero haberet. Id vero quid est aliud . nisi salsa demonstratio At salsam demonstrationem non nocere institutioni docet Marci
Quod de salsa demonstratione legatarii tradit Marcianus, idem ius est
de falsa quavis demonstratione ipsius rei, quae legatur. Sexcenta sunt loca iuris , quibus id expresse cavetur . Seligam locum unum , ad quem emet datrices manus & certe. est demendo suspectus ) interpretes admoverunt. Est is Vlpiani in L. r. f. ult. D. de dot. praeleg. Maritus uxori legavit fundum Titianum adiecta ea demonstratione , is enim ondus propter' illam ad me pervenit. At salsa erat ea demonstratio. Fundus ille ad virum per-
Venerat non propter uxorem . Et tamen eum omnimodo deberi Vipianti
respondit: & secundum ea, quae dicta sunt, rectillime . Rationem subiecit in haec verba, Nam quidquid demonstratae 'rei additur satis demonstratae fru-sra es. Sensus est, rem legatam satis suille deinon stratam, etiam non adis dita altera ea nota, is enim fundus propter illam ad me peremit, sorte quia alius non erat in hereditate viri landus , qui diceretur Tιtianus , qualem landum mari ius legaverat: proinde alteram illam eiusdem standi notam supervactram esse. At quid monstri est illud , Quidquid demonstratae rei addisur fatis demonstratae. Iam dixerat Ulpianus , quidquid demonstratae rei addιtur. Quorsum igitur repetitio illa Tis demonstratae Et tamen sic habet Codex Florentinus magnae aetatis, & fidei liber . Locum istum Ulpiani Haloander, aliique varie emendant, nemo ex alicujus antiqui codicis iide: Omnes ex coniectura. Certe aliqua insedit macula verbis Vlpiani : sed unus sam videtur mihi eluisse A. Schuliingius in eius Iurisconsulti Fragmenta Tit. I .f. I9. Is verecunda emendatiuncilla , quo primum loco nunc
legitur demon stratae, legit demonyirandae . Sed est nic amovendus obex , quem Schultingius non praesensit. Si legamus , ut ipse mavult , Quidquid demonstrandae rei additur satis demonstratae, . TO' demonstrandae rei quis casus erit e aut a quo verbo pendebit & qui poterunt cohaerere TO' demonstrandae, quod futurum, ac Tol demonseratae, quod tempus praeteritum spectat' Videte, quid mihi ad emendationem Schultingit adstruendam venerit in mentem . To demonstrandae rei scriptum puto more Graecorum: & a cipio quali scriptum, demonstrandae rei gratia . Et ecce quam bene con stet oratio Vlpiant. Frustra est , quod demonstrandae rei gratia additur rei satis demonstratae. Exempla bene multa istius graecismi deprehendit in libris veterum Iurisconsultorum vir Graece & Latine doctissimus A. Augustinus, congessitque in Caput r. Lib. II. emendat.. quibus exemplum, quod ego nunc ' deprehendo , addatis velim Periculo meo . Obstare videtur Papiniani locus tu L. quum tale 72. g. 8. D. de cond. O dem. Falsam legati demonstrationem non facere legatum, Sabinus respon
235쪽
tum , & non viliare legatum. Id clam patet ex ipsis Papiniani verbis, quae sequuntur, veluti s quis quum Γιio nihil ligasset, ita scriptum reliquit: ex centum, quae Trio legalia, quinquaginta heres Sejo dato idque sumpst subaudi Sabinus ) ex defuncti Moluntate , quia non animo legandi, sed diminuendi lega. tum , quod falso datum extimaria ; ita scriberet , propter falsam tamen dem omstrationem legati, non plus Sejus adsequetur, quam s Mere demons ratum fuisset.
Igitur Seio debentur quinquaginta ex centum , quae Titio legata falso putabamur: sicque falsa demonstratio non facit legatum . h. e. non facit, ut Titio relictu ni legatum Intelligatur , sed non nocet legato relicto Seio . Scite autem monet Ciliacius in eis. g. 8. duplicem esse demonstratio-Nem, alteram necessariam, quae legatum ostendit: alteram, quae abundat,
nec necelsario adjicitur rest , de qua satis constat: hanc non vitiare legatum : illam vitiare, si salsa & nulla lsit , quia magis est status & caulla legati principalis, quam simplex demonstratio , seu simplex accessi.3 rei . Igitur' si legavi. Titio decem , quae ei debeo , Titio decem debentur , quamvis ante legatum deberetur ei nihil , quia certam quantitatem Titio legavi, non obligationem quantitatis, esset enim haec obligatio, ut Cujacius loquitur, passiva , quam ridiculum est legari . Activa , non passiva nomina legantur. Contra ii sic legavi, Dece in , quae mihi Titius debet , heres meus damnas esto Titio dare, i. e. Titio remittere, inutile legatum est, si nihil Τilius debebat ; quia non certam quantitatem, sed liberatio nem Titio Iegavi: ridiculum est autem non obligato homini liberationem legari. Vitur verba illa, quae mihi nitus debet potius continent statum,&caussam legati principalis, quam simplicem & accessoriam demonstrationem . In sumnia tum demum salsa demonstratio non nocet , quum reserat, etiam non apposita falsa ea nota, quam testator apposuit, iam satis demonstrata , uti Vlpianus aiebat in superius exposita L. I. g. ult. de dote praeleg. , non quum ea tantum nota, quae salsa est , demonstratur ; hocaenim Casu est ea nota non simplex demonstratio, sed jus ipsum , S substantia legati. Ita sir cui legavero decem, quae habeo in arca , nihil debetur , si nihil in arca st, aut debetur minus, si minus sit in arca, quia
decem, quae in arca sunt, tanquam certum corpus legantur, ac Τὸ quae in area habeo certi corporis delfgnatio est, quin ea proprie numorum corpora, quae inibi sunt, non alia legantur: ubi autem certum corpus, quod legatum est, aut omnino, aut ex parte in rerum natura non est , deficit
omnino, aut ex parte substantia ipsa legati . Facit huc locus Africani in L, s semus ro8. 3. qui quinque Io. D. de teg. r. , Qui quinque in area ha bebat, ita legavit, Mel stipulanti promisit: decem quae in area habeo : O legatum , 6 stipulatio valebit, ita tamen, ut sola quinque, vel ex stipulatione,
vel ex testamento debeamur, ut νero quinque, quae deerunt, ex testamento Pe ii possint, vix ratio patietur, nam quodammodo certum eo us, quod in rerum
natura non si, legatum ridetur. Eodem spectant L. item quod Sabinus VI.
s. sed s ex aloe, O L. ex facto I9. de her. inst.
Quid si demonstratio ex parte sit salsa , ex parte autem vera SP Ciem hanc tractat Iavolenus in L. heres roo. g. ulti de leg. 3. Cui tesudinea legata essent, ei lectos testudineos pedibus inargentatos deberi, Labeo , De --guua responderum. Quod Merum Uι. Testudines lecti dicuntur lecti laminis Disit Od by Corale
236쪽
ET DEMONSTRAT IO N I B U S a 3
testudinei, vestiti . De Pollione memoriae prodidit Plinius Lib. 9. eap. H. , eum instituisse testudinum putamina seeara in laminas , hisque lectos Molire . in specie Iavolent pedes testudinei non erant , sed lignei inargentati : proinde quantum ad pedes salsa erat demonstratio : & tamen
etiam pedes continentur legato; si enim demonstratio prorsus falsa legatum non vitiat , multo minus quae est ex parte falsa, vitiare legatum potest. Interdum demonstratio ex parte est salsa, quia rem legatam diminuit testator. Persequitur hoc argumentum Pomponius in L. scribit 34. g. r. O u. D. de aur. arg. Iese, cujus verba sunt hic adscribenda , Ben seribit Quintus metus, s marisus uxori, quum haberet quinque pondo auri, legassertia : aurum quodcumque uxoris caussa paratum ess et , uti heres uxori daret etiam s libra auri inde Menisset, O mortu tempore amplius , quam quatuor librae , non deprehenduntur e in totis quinque libris heredem esse obligatum, quoniam articulus G praesentis temporis demonsrationem in si eontinet o Quod ipsum . quantum ad ipsam juris obligationem pertinet , recte di:etur: id es . ut ipso jure heres si obligatus. Verum Diendum i s in hoe alienaverit tesator
inde libram, quod diminuere vellet ex legato uxoris suae, tune mutata voluntas defuncti loeum faetet doli mali ex eptioni t ut, s perseMeraverit mulier inpetendis quinque libris , exceptione doli mali submoveatur . Sed s ex necess-
rate aliqua compulsus testator, non quod Mellet deminuere ex legata , tunc. mulieri ipso jure quinque librae auri dςbebsmur , neo dati mali exceptio nocebia adversus petentem. Quod se ira legaseι uxorii aurum, quod ejus eatisa paratum erit, tuno rectissime seribit Quinius Mucius , ut haee seriptura habeat in Ie demonstrationem legati, O argumentum , 1 lege cum Cuiacio. deminutionem , O augumentum qua de re iam dictum ) , ideoque ipso jure, alienata
ιibra auri , amplius quatuor pondo non remanebunt in obligatione : nee eruutendum disinctione, qua ex eausea alienaverit tesator. Sententia huc redit. Si demonstrata res fuit verbo temporis praesentis , tota debetur , qualis erat tempore testamenti, nisi ejus partem alienaverit. testator animo minuendi legati: si verbo tempor. suturi , quod tempore mortis reliquum est,
Sunt casus nonnulli, quibus falsa demonstratio nocet. Primus est , si
certum corpus demonstretur, quod in rerum natura non est. Huc pertinet productum superius ex Africano exemplum ejus, qui quum minus , quam decem haberet in arca, decem, quae in arca habebat, legavit. Huc etiam pertinet exemplum alterum apud Gaium in L. s ita 63 . pr. de leg. I., Si ita legatum sit: Sejo serνos decem do, praeter eos Leem , quos Titio Uaxi: si quidem decem tantum inveniamur in hereditate , inutile es legatum; si vero amplιores, pos eos, quor Titius elegit, in eaeteris valet legatum g sdnon in ampliores , quam decem, qui legati sunt, quod si minus sunt, in tantos , quanti inveniantur. Sunt & alia in Libris iuris exempla , quae compendio studens omitto. Sed vereor , ne ossicio desina, si exemplum omitram salsi creditoris, qui, quum sibi nihil debeatur, alicui legat, quod tibi debetur: quae dissicilis est disputatio, S praeceptore opus habet . Ait Ulpianus in L. s so legatum s. f. I. eod. , Si mιhi, quod Titius debet, fuerit legatum , neque Titius debeat : sciendum es , nullum esse legatum , O qui-ἐem , s quantitas non si adjecta , evidenti ratione nihil debebuur, quia nouH h a ana Di iligod by Cooste
237쪽
apparet , quantum fuerit legatum: nam O si quid ego Tito debeo , ei legave. ro quanticate non adjecta : eonstat, nullum esse legatum: quum s decem , quae Titio debeo , legat ero, nee . quicquam Γιtio debeam , falsa demonstratio non perimit legatum : ut in Iegato dotis Iulianus respondit. Ergo interelt , num certa quantitas expressa lit, nec ne. Non exprella quantitate, sive ipsi sal so debitori, live alii legatum sit, inutile est legatum , quia quantum legatum si , non apparet. Id Vlpianus confirmat exemplo debitoris , qui non adjecta quantitate inutiliter legat creditori, ibi , nam O s quod ego Tι-rio debeo, ei legat ero quantitate non adjecta , eonstat nullum esse legatum equod intelligendum est de salso creditore, perinde ae si scriptum sit, nam eis quod ego Titio non debeo, qua s debeam, ei legavero quantitate non adiecta . Veio creditori etiam non adjecta quantitate recte legatur. Quod si a falso creditore certa quantitas sit expressa, videtur referre , cui sit legatum. At si quidem non ipsi falso debitori, sed alii ab eo sit legatum , nillil este in legato , ipse idem Vlpianus inquit in cit. L. T s. g. a. , sertasse ea ratione, quia qui uni decem legat, quae debere sibi alium falso
Putat, non legat decem in genere , quae certe sunt in natura , sed decem illa, quae sibi putat deberi: haec autem in natura non sunt . Dicam cI rius. Huju modi legato non summa ipsa continetur, sed actio ad ver sus cerintum debitorem , quae actio certe nulla est. Quid si ipsi salso debitori sit
legatum certa quantitate, aut specie cxpressa 8 Non expedita res est, pen-ῖ detque tota ab interpretatione verborum Pauli in L. legavi as. D. de Iiberi lag., quae haec sunt, Quod si etiam centum aureorum , vel fundi debiti mentionem feeis, s quidem debitor fuisse probetur, liberandus es: quod si nihil debeat; poterit diei , quasi falsa demonseratione adjecta, etiam peti , quod
comprehensum est. Sed poteris hoe dici, si ita legavit : centum aureos , quos mihi debes, Mel Stichum, quem debet, heres meus damnas esto non petere . Quod si se dixerit: heres meus eentum aureos , quos mihi Titius debet, damnas esto ei dare, etiam illud tentari poterit, ut petere missit ; quas falsa de mons rotione adjecta ; quod mihi nequaquam pIaest, quum diandi verbum ad debitum se referre testator existimaverit. Distinguit Paulus formulas duas, quibus debitori potest liberatio legari. Una est, Centum aureos, quos mihi Li rius debet, heres meus damnas esto non petere. Altera est , Heres meus centum aureos, quos mihi Titius debet, damnas esto ei dare , Priorem formulam Paulus expendens ait, Poterit hoc diei, i. e. quod proxime praeit , puta , si Titius nil II debeat, quasi falsa demonstratione adjecta, etiam peti, quod comprehensum eli. Posteriorem expendens, tentari possse inquit, posse etiam puri, quasi salsa de in onstratione adjecta : sed continuo addit,stii id non pla cere , quia verbum dandi relatum ad debitum vim habet liberandi debitorem, L. uli. g. r. de liber. leg. Sed quis lacile intelligat, herede damnato no n petere, legatum deberi; damnato autem dare , non deberi l gatum Z Si formularum vim spectes , multo sgnificatius est To dare, quam τε non petere. Ignoscendum igitur Cuiacio ex conjecturai S contra sidem omniti m Codicum legenti, sed non poterit hoe dici, si ita legavit. Ita ex senten tia Cujacii sive hac , live illa formula testitor sit usus , quum legatarius nihil debet, legatur ei inutiliter. Ratio autem, cur utroque casu inutiliter legetur, ea ell, quia non quantitas legatur, sed jus. quod in re
238쪽
rum natura non est: quae ratio licit, ut non dubitem , quacumque sormula testator leget, idem jus esse , maxime quum post constitutionem Justiniani in L. r. C. eomm. de lig. una sit legatorum natura . Nunc facile est intelligere rationem ejus, quod scriptum est apud Ulpianum in eit. L. Ty. 1. de Ieg. I., Si decem, quae Πιtio debeo, legaVero , nee quidquam Tuis debeam , falsa demonstratio nen perimis legatum . Quum fulsus debitor expressa certa quantitate legat creditori, non legat ius, sed certam quan- 'titatem , quae est in rerum natura. Si quis vero est , cui Ct,iaciana ista
emendatio displiceat & mihi quidem vix placet ), sentiat is, cum Ave-ranio Interpret. jur. Lib. I. e' a a. n. 3., Paulum propolitis duabus legati larmulis verbo illo, poterit hoe diei, itemque illo tentari poterit nihil anilimasse, sed tar tum dixisse quod secundum vulgarem iuris regulam dici Pollie videbatur: tum de utraque legati formula pronunciasse, Quod mihi
nequaquam plaeet , nec obllare quae continuo sequuntur , quum dandi Merbum Oc., unde videtur eonfici, T. quod ad posteriorem tantum formulam referti ; namque ideo Paulus addidit ea verba , quia multo plus dii sculta. is posterior Hrmula habebat. Ego quod pertinet ad verba Pauli, amplius deliberandum pronuncio: quantum ad ipsam iuris definitionem ἰ utraque formula inutiliter legari non ambigo . Certe Paulus inutiliter legari ait ea. sermula, damnas esto dare, quia verbum dandi pro subiecta materia liberandi vim habet, non dominii transferendi, quae alias propria est eius ver-hi significatio: verbum autem non petere non solum pro subjecta materia ', sed sua vi sonat prorsus idem . ac liberare: sicque utraque formula ius te gatur, quod non est in natura. In obscurissimum illum Pauli locum mulista scriptit A. Faber Conject. lib. s. cap. a. Sed iis abstine. Τexiuiam is more suo inverecunde emendavit, ut de re ipsa seorsim ab aliis sentiret. Secundus casus , quo salsa demonstratio dispositionem vitiat, is est .s vim habeat conditionis, i. e. si concepta si in futurum, ut in hoc exem-Pis, Stichum, qui meus erit, quum moriar, heres dato. Ergo si tempore mortis meae Stichus meus non est, legatario quasi conditione desecto nihil debetur, L. Suchum 6. de Ieg. IO L. nuper 8 I. de Ieg. s. Tertius casus ex communi interpretum sententia est , si demonstratio Cognationem, adfinitatemve respiciat. Vulgo laudantur in eam sententiam L. s pater ., O L. nee apud I. C de her. inst. Sed a vulgari sententia discesserunt duo, quantum scio , interpretes iuris, Pichardus in g. 3 I. Inst. de lega, ct Averanius Durpreti jur. Lib. s. c. I9. n. a. O 3. , quibus subscribo. Et vero Marcianus in eis. L. falsa 33. de eond. dc dem. haec amert Cisae demonstrationis exempla , νeluti s fratrem rixerit, vel sororem, mel nepotem: de Florentinus in L. 36. eod. nihil interesse inquit, nulla ali- Cui noivinatim legetur , an per demonstrationem necessitudinis , Mel ad itatis: nec interesse , falsa, an Mera si demonstratio . Laudatae in contrarium Leses pertinent ad salsam cauniam , de qua in postrema huiu, Commentarii parte, quam ecce ingredios.
239쪽
DIxi, caussam proprie esse caussam praeteritam, ut in hoc exemplo II itio lego, quia negotia mea curarit. Falsam caussam legato non obelse scribit Papinianus in L. quum tale Ta. 9. 6. de eonL, O dem. Quinde fideicommisso, ct institutione idem ius sit , non dubitatur. Rationem subjicit Papinianus in haec verba, quia ratio Iegandi legato non cohaeret, h.e. quia legatum, ut quaelibet donatio, liberalitate sola constat , etiamsi nulla alia subsit caussa: proinde caussae adjectio pro supervacua est : nec δε- ent, quae abundant, vitiare, L. non solent sint. de reg. jur. Sequitur autem apud Papinianum , sed plerumque doli exceptio Deum habebit , s probetur alias non legaιurus fuisse. Hic unus est casus, quo falsa caussa vitiat legatum : proinde cavendum ab opinione Barioli , qui duplex caussae genus
adgnoscens, alterum remotae, alterum proximae , & cohaerentis Iegato , docet remotam, si salsa sit, non nocere Iegato , contra nocere proximam: hanc autem esse eam, quae, si vera esset, induceret obligationem , veluti si scriptum sit, Tuio, quia mihi aureos decem mutuos dedit , decem leso . Cavendum, inquam , ab hac absurdissima opinione, cui quum supra scri- Ius Papiniani locus, tum alii non pauci apertissime obstant. Ex his unum seligo in L. longe magis 3I. Inst. de Iese, ubi non nocere legato scriptum est salsam hanc caussam, quia negotia mea curavit: quis est autem qui igno. ret , ex negotiorum gestione obligationem . actionemque nasci V. L. Fluis absentis q. de obi. O act., O f. I. IV. de obl. quae ex quin eontract.gitur unus est casus, quo salsa caussa nocet, si ea suit finalis. Rectissima est in Philosophorum, durisconsultorumque scholis caussae partitio in imis pulsuam, & snalem . Dicunt impul Mam, quae nos ad faciendum impellit,
idem, licet ea non impelleret caulla, facturos. Finalem dicunt , qua una movemur , alias non facturi. Hujus illustre exemplum extat in L. ult. de her. inst. , in quam nonnulla contra aliorum sententiam commentatur A.
Faber De err. pragm. dee. 39. erri s. Falsa caussa , si fuit impulsera, non nocet: nocet vero, si fuit sinalis. Atque huc pertinent Leges q. , O T. C. de heri inst. , quas male accipiunt interpretes de salsa dei nonstratione cognationis , quum certe accipiendae sint de falsa caussa finali. Si pater tuus, in. quit Gordianus in eit. L. q. , eum quas Dium suum heredem instituit , quem fassa opinione ductus suum esse eredebat, non instituturus , s alienum nollet , lique postea Jubdititius esse osensus es , auferendam ei successonem, Dixorum sexeri O Antonini placιiis continetur. Subdititio filio tanquam in digito aufert fiscus successionem , L. aufertur q6. pr. de jur. Asci. Sed moribus h diernis potiores sunt fisco qui ea invitutione non facta ad successionem ve-Diuiliam by Corale
240쪽
nirent. Iam in est. L. q. To non instituturus ex Latini sermonis ingenio sinalem caussam explicat. Minus perspicua est L. I. , sed eodem sensu interpretanda . Vid. AMeran. Interpret. jur. Lib. s. I. I9. n. IO. Quod autem in dubio praesumitur caussa potius impulsi , quam Iinalis, ei, cujus interest non valere dispositionem , onus incumbit probandi : idque manifeste ostendunt verba illa Papiniani, Sed doli exceptio Ioeum habebit , s probetur alias legaturus non fuisse. Si heredi, cuius interest , non valere legatum , doli exceptio datur, is debet exceptionem probare, L. s pactum 9. O L. in exceptionibus 19. de probar.
CAP. I. Iuris Adcrescendi Definitio.
De diversis Conjunctιonum Speciebus. Pag. 6 CAP. I. Re Conjuncti. Pag. SCAP. II.
De modis , quibus pars demiens adcrescit . pag. asCAU. l. Pars Agerescens ipso Iure. Pag. II CAP. II. Pars volenti, aut invito Adcrescens. Pag. a TCAP. III. Pars eum onere , aut Ine onere Adcrescens. PJg. 3I
Contraria testatoris νoluntas.tesar CAP. IV.CAP. V. PARS V. CAP. I. CAP II. CAP. III.