Summa philosophiae authore R.P. Raymundo Mailhat ordinis Praedicatorum, conventus S. Thomae Aquinatis Tolosani. Tomus 1. 4. Tomus 3. Secundam & tertiam partem physicae, hoc est libros de coelo & de generatione ac meteoris complectens

발행: 1664년

분량: 393페이지

출처: archive.org

분류: 철학

111쪽

Physica pars IL

Motu Retrocessionis aut Titubationis,quibus orbes integri planetarum moventur a primo mobili aut nona vel octaya sphaera respecti- v e,competere ipsis motus proprios ab occab u in ortu in circubraccentricis. H qc conclusio probata manet ex dictis supra Ieἰ 23. un. Vide ibi. Objicies contra primam con clusionem: Duo motu S contrarii nequeunt uni & ridem simplici corpori competere: sed Motus Dium neu ab ortu in occasum, & Motus Retro ceusionis ab occasu in ortum sunt contrarii: eseo o nequeunt eidem coelo convenire.' Deinde nulla videtur esse necessitas inducendi motum illum Retrocessionis, cum sine illo constare possint omnia sideIum Phano

menae quando enim nobis apparent retrocedere , hoc nihil aliud est nisi quod remissio- rem impulsum ab Intelligentia iecipiunt,/ sic tardius nobis oriuntur. di Ad objectionem respondeo motus illos non esse proprie contrarios , quia ut diximus in conclusione non fiunt supra eosdem Potis eundemq, Axem, aHi per eundem circulu , . sed diverium ; Motus enim Diurnus fit per circulum AEquatoris supra Polos &: Axem mundi ; Motus vero Retrocessionis supra polos 'per circulum zodiaci : unde non sunt ab eodem puncto ad idem punctu, ita ut a quo puncto orientis coelum recedit per motum diurnum,ad idem aut versus idem directe reis drat pςr movum retrogradum, sed dicitur re-

112쪽

Do Motibus Coelo m. 'rrrogredi versus orientem secundum quid, quatenus pergit versus signa orientalia..Ad aliud nego salvari si aerum Phaenomena diversa sue eorum Observationes, absque illo

retrocessionis motu: si enim ei tantum ratione dicerentur astra retrocedere, quatenus remissius Motu Diurno moverentur , eosderat semper circul9s conficerent, eamdem', semper dispositionem & situm inter 1e ila in ordine ad aequinoctialem aut polos mundi servarent, cujus oppositum experientia docer. obiicies contra eandem conclusonem. Poli mundi sunt immobiles : sed si admittatur motus Retrorest lanis aut Tisubationis movebuntur Poli. ergo. Probatur minor per illos enim motus sidera moventur versus polose non possunt autem versus polos moveri nisi

moveantur & ipsi poli qui in eodem coelo sunt in quo sidera: ergo. - Respondeo duobus modis posse susei polos: vel materialiter pro talibus 'inctis positi vis coeli : vel formaliter pro indivisibilibus privativis spatii imaginarii quibus correspondent. Primo modo moventur per m

tum Retrocessionis se Titubationis r secundo modo manent immoti, & ad eos sic spectatos possunt magis vel minus appropinquare sideta, sicut su pra defletu Polari dicebamus. Per quod facile responderi potest ad se, mam argumenti. Vide infra disp. sequentis . L. - ' ν

113쪽

Lustros primo, quantum temporis insis-mant singuli coeli in propriis motibus. Respondeo ex communiti doctrina Α-stronomorum Lunam inprimis , quae omnium citissime motum suum naturalem absolvit,insumere in illo viginti sep ς ies Nocto circiter horas: Solem F ero sicut di Ven νωλcMer urium in sum e ιπcentos sexa ginta quinque dies, horas sentie sex, quod spatium annus Solatis ab ipso Solismotu appes latur: Martem duos prope annos : Bmem, duodecim: Saturnum,triginta. De aliis vero superioribus res ςst minus certa: dicunt nonnulli Octavam Spharam una cum inferiori bus orbibus in suo motu Titubationis septem mille annos insumere r--πvero inmot Retroces. onis viginti tres mille septingentos sexaginta s vel ut vult Ptolomarus triginta sex mille: vel juxta Alphonium regem,qua draginta novem mille . Vide quam parva o. pinionum discrepantia: Quod vero omni no certum habetur est, Primum mobile simul cum omnibus inferioribus coelis suum cur- έum diurnum conficςre spatio xiginti qu tuor horarum Luaeressecundo, a 'uonam Principio mo

veantur coeli,

Respondeo motus eorum non esse a propriis formis esteptiva , sed ab intelligentiis seu 3n

Probastir : Si coeli moverentur active a

114쪽

De Mosissis Caelorum 'spropriis formis, vel moverentur ab ipsis ut acansis principalibus motus et instrumentalibus non prLmum quia hoc est proprium rerum viventium ut a seipsis essective moveantur , seu a propria forma tanquam a causa principali, coeli autem non vivunt nec sunt animati, ut supra ostendimus a neque secundum, tum quia motus coelorum non est aliquid nobilius formis ipserum, atque adeo si

procederet ab illis esse me, non causaretur ab ipsis ut a causis instrumentalibus , tum quia ea quae moventur a propria forma ut a causa seu virtute instrumentali motus qualia sunzgravia & levia ut plerique volunt j ideo mo- ventur ut locum sibi connaturalem in quo quiescant, assequantur, quo adepto statim cessat motus , ut patet in lapide qui in proprio centro non movetur,&in igne qui similiter in sua sphaera quiescit atqui coeli fune

semper in suo loco naturali, neque motu suo)alium inquirunt locum I ergo. Confirmatur o Si coelrmoverentur activ Ea propriis formis, sequeretur quod post diem judicii quiescerent violenter & c traseam

naturam: consequens est falsum, alias enim aliquod violentum foret perpetuum, nempe cestatio motus in coelo quae erit aeterna a

parte post Ex quibus manifeste infertur eoelos moveri ab angelis r neque enim possunt ab aliqua

Meinua eorporea & inferiori moveri, neque X si di etiana

115쪽

etiam immediate a Deo, quidquid censuerit Aristoteles duodecimo Metaphysicae asserens primum mobile moveri immediate a prima omnium Intelligentia,id est a Deo. Et ratio nostra est , quia Deus statuit hunc ordinem

inrer creaturas , ut inferiores regat per supe- Tiores : ergo cum nulla sit creatura corporea

superior coelis,sed tantum spiritualis, conse- 'uens est ut per spirituales creaturo sive angelos regat & moveat corpora cadestia , &mediantibus his inseriora , quamvis & ipse cum his omnibus concurrat ut causa univeLaalissima: '' Haec autem ita intelligi debent, ut totidem constituendi stat angeli, aut Intelligentiae motrices caelorum, quo3 sunt motus di- vel si & proprii ipῆrum : unde cum sint decem motus proprii orbium caelestium, nem-re Motus primi mobilu, at est motus divinus, Motus Retrocessionis qui est proprius nonae sphaerae. Motud ritubationis qui est cohnat ratis octavae , motus deinde proprius cujus que planetae in orbe Eccentrico qui motus ob hanc causam, quod nempe fiat in Orbe Ecc=rrico, non derivatura planeta superiori ad inferiorem, sicut alii motus superiorum caedo-xum derivantur ad inferiores Ob rationem oppositam, quod videlicet orbes illi totales & integri sint Concentrici: consequenter δε-

rem erunt construendi Angeis caelorum mot

116쪽

tali primi Mobilis, eoquod ibi incipiat motus proprius illius, nempe Diurnus: alii vero in parte occidentali singularum sphaerarum, siquidem ibi inchoatur motus proprius earum ab occasu ad ortum. Excipitur solum Intelligentia quae causat morum Titubationuin octavo caeso , quae sin binde constituenda est in medio inter septentricnem & meridiem, ubi causat illum impol sum. Quantum ad Epicyclos, dici potest eos moveti ab eadem

Intelligentia aqua moventur ipsi orbes E centrici in quibus sunt : quamvis nonnulli proprios etiam ill re assignent angelos, juxta quorum sententiam superaddendi erunt praefato numero denario totidem, quot sunzhujusmodi planetarum icycli,videlicet lex, juxta sis perius diet .

Movent autem angeli caedos peractum im- perii, quia potentia illorum loco-motiya dccxccutiva non distinguitur ab intellectu S voluntate , ut o dicendis in libris de anima constabit. Utrum autem actus ille imperii sit formaliter actus voluntatis, quo Angelu S enficaciter velit castum movet i; aut intellectus, quo spraesupposito actu voluntatis imperet motum,perinde est ad nostrum propositum, x ex dicendis loco citato patebit esse actum

tutelle Has , qui exprimitur hoc modo fiat

twc,puta, Fiat motus' caesi : ves fac hoc, puta novere in imperativo modo : qui actus est formaliter immanem, O virtuabier transiens.s Objicies

117쪽

ph ca Pars II. Obiities: Si coeli moveantur ab intelligentiis ut a principiis ext secis , et O motuScoelorum non erit naturalis sed violentus. Ressonio negando con equentiam et quia i - cet sit a principio activo extrinseco, est tamen a propria forma cujusque coeli ut a principis pagiso, non generan tantum, quale princi- Pium passivum est materia,sed speciali, id est specialam adaptationem ad motum circularem habente, quod patet ex figura- Et hoc sussicit ut motus ille dicatur & sit naturalis, S non violentus: VIoIentus enim est ille tantum qui procedit a principio effectivo ex-

De Inouentiis Caelorum.

CE R T U M est coelos & astra influere ire

haec inferiora L subIunaria id enim manifeste constat in infinita effectorum marietate , quae astrorum aut pIanetarum in finxibus tribuuntur: & rasio est,quam jam in s perioribus insinuavimus , quia scilicet taligest ordo rerum a Dco statutus , ur per sup riora perficiantur & moveantur ac administrentur inferiora. Unde hac de causa corpora sub unaria tanto consensu & conatu fugiunt Vacuum, ut scilicet possint caesorum Ixcipere influentias d quas suscipiendas requisituc

118쪽

που In entias caesirum. . 97 quiritis r conyinuitas cum illis superioribus corporibus,qux per vaeuum tolleretur. Sed dubium est per quid coeli. influant in sablunaria. quod ut resol vatur. Dico primes corpora caelestia influere in hae Inferiora per lucem se per alias qualitates nobis Agnoras, sua ideo secreta influentia communitera pessantur. ptima pars vi luce conteiatur ab omnibM e . quia lux est nobilissima qualitas ealorem

minenter continens, quod constat tum ex eo

quod noctes stigidiores sunt diebus ; & in

pleni Iunio sunt tepidiores. quia tunc Luna plus lucis refundit in aerem: tum ex eo quod loca umbrosa fit idiora sint aIiis ,, ergo coeli influunt in haec inferiora medianae luce dc calore per sucem producto .. secunda vero pars , quod scilicet non per solam lucem , sed per alias etiam occultas qualitates caeli in fluant,probatur . quia producunr plures effectus in his inferioribus, quos nequeunt pes lucem aut per qualitates beneficio lucis productas attingere: ergo admittendae sunt aliae virtutes occultae. Prob - , tur antecedens: quia nullum agens potest attingere effectum k nisi ipsi coniungatur aut per suam substantiam aut per suam virturem . atqui coeli producunt quosdam enectus in his inferioribus, quibus nec supposito sive substantia nec qualitatibus per lucem productis conjungi possunt: ergo. Irobatur m x s ' nor z.

119쪽

nore producunt mim metalla tu penetraIibus terrae, ad quae non potest pertingere lux sicut nec qualitates immediate productae per lucem,ut praecipue constat de calore,gum leserae viseera frigidissima sint : ergo recutaendum est ad alias virtutes occultas, quae quiae nullum habent contrarium nullo negotio ad ima teriae diffunduntur. Confirmatur a aestus maris seu fluxus &reficixus attribuitur cuidam influentiaeLunae nobis occultae,an autem luci aut calori. Se Huires, non caesi persuas influentias

producant animalia illa imperfecta quae fiunt ex putri materia. r. Responder , quod cum an sit assignabilis aliqua causa particularis illorum anta lium , . debent necessario reduci in universa lain, de sic. tum erit causa productiva illo-- gummon quidem principalis ut eonstat,clim sitim persectioris naturae, sed tantum insti

mentalis.

Sed dissicultas est quae num sit eausa prin- .

cipalis communicans virtutem cauo ad producenda hujusmodi animalia , num videliacet intelligentia motrix illius , an vero ipso

met naturae auctor.

Respondeo esse ipsummet auctorem nat xae, utpote qui eminenter contineat illo effe- .ctussiclis vel b Angelus , quamvis in qua tum movet cael .m, & sic quodammodo ap-pIicat eius virtutem seu influentiam , dici

120쪽

De Infaenilis Caserum. ' 'possit causa productionis illorum anim

Dico secundo mos mosiles in hac inferior seu in eorum generationes o corruptiones influere per motum,non tanquam per virtutem age di sed tanquamper conditionem applicantem lincem o alias qualitates per qum tanquam per rationes agendi ciat insuunt. Probatur quia primum ire unoquoque genere est causa caeterorum illius generis : sed motus caelorum est primus omnium m tuum et ergo est causa omnium aliorum: seu

omnium productionum quae fiunt in his inserioribus : ergo cum ex se motus non sit vis activa , se habebit ad minus ut conditio applicans . & per diverses mundi partes deserens virtutes activas caelorum & astrotum. uares, utrum caelum empyreum influatiμ haec inferiora, cum sit immotum. Respondeo a firmative : cum enim Unum ,

quodque sit propter suam operationem , iumaxime competere debet corpori omniur'pei sectissimo,quale ost Empyreum: atque adeo dicendum est ipsum habere aliquam actionem & influxum in haec inferiora, cum alii cani inferiores id habeant. iQuid vero influat , non est ira certumo Quidam enim volunt influere in haec inferiora virtutem quandam mi nisouaism νxatione cujus amittant ex se species seu eas proslucant in sensibus animalium , quae α , X 6 via

SEARCH

MENU NAVIGATION