장음표시 사용
121쪽
videtur esse operatio , inter omnes quae rebus, pure corporeis competere possunt, perse his. Ema , atque adeo influentiis primi & persectissimi corporis attribuenda. Alii vero em sent coelum empyreum influere in haec inserio 1 a. Permanemiam is Stabilitatem : quod fita explicant et Difformitas generationum Meorruptionu mundi sublunaris, refertur tanquam in causam aut saltem conditionem inmotum caeli difformem , hoc est qui fit s cundum aceessum & recessum planetarum, S praesertim Solis et itemque uniformitas &perpetuitas motuum inferiorum reducitur tanquam in causam in motum coeli uni μmen i , id est qui singulis diebus ab ortua1
occasum fit e ergo permanentia esse substan fialis Inferiorum rerum habebit etiam in cae testi mundo aliquam causam , hari autem, non videtur esse alia quam virtus demissa a corpore maximὰ stabili & immoto, quale est coelum empyreum .. Utraque sententia est: probabilis, & verosimi; e est Empyreum habere utrumque illum influxum.. Ex dictis Inferes primo, quid cessante motu coelorum, cessarent etiam confestim motus agentium in seriorum corporeorum, ficut de ccto
cessabunt post diem judicii quando, coeli
Probarar : quia omnia agentia in serio pure corporea subduntur caeso in suis ad ionibus R. motibus , & dependent per se κ- juxtat
122쪽
r Anssumntiis me orum. I Tjuxta ordinari um naturae cursum, ab eo, uti agentia particularia corporea ab agente universali corporeo: ergo caelo no inquenmcebsarent etia a sitis motibus & actionibus inseriora agentia corpora. Probatur conseia' en-ria: cessante enim causa universali, cessane particulares quarab ea in agendo dependent: sed cessanto motu coeluin Non ageret, cum ut vidimus non agarniss applicentur ejus visellures per motum lacalem: erit Inferessecunia coelos non posse agere directe in intellectum M voluntatem aut libe
Probatur: quia intellectus & voluntas nolunt porentiae corporeae sed spirituales , iniquas influxus material es & corporei, quaIevsunt coelestes influetiar, nihiI possunt nisi indirecte quatenus possunt in organa & sensus qui deserviunt intelIectui, & quatenus a rpet suos influxus comovere Valent partem Iensitivam,qua corporea est,& cujus motu
suo maximo damno sequitur ut plurimum voluntas,abutendo sibi innatae libertate qua oppositum facere posset juxta illud Gen. Sub te erit appetitus tum, se tu dominaberis i lius & illud Ptolomaei in Centiloq. Sapiens dominabitur astris. Inferes tertib Astrolagos non posse certo praecognoscere dc praedicere effectus contingentes aut liberos, cum si non sequan-r necessario ex vi influxus altiorum , sed
123쪽
Ioz N ita pars rLCVen Ire queant vel non evenixe , possit q- voluntas hujusmodi ast m influentiis 1 sistere. Unde damnara est ab Ecclesia Apro logia illa iudieiaria , & inter alios summos Pontifices qui eam vetuere, pr.ecepit Sirius Luintus ne Mais Iudiciaria Asbolum aYtem , prarierquam circa agriculturam, navigationem, & rem medicam eκerceret, neve judicia faceret quibus de fututis contingentibus foliuiti , casibus aut a sti 1bus ex hum Da voluntate pendentibus aliquid eventura
assi aret. Cum quibus stat saepὰ saepius frologos aut Physionomism verum praedicere quatum ad actus Iiberos ad quos inducimur Pea passiones quia re te sa pauci admodum sunt qui propriiriesista sit inclinationibus 8c passionibus in quas vim habent coelestes ii
fluxus. Quantum vero ad effectus pure cori tingentes si interdum aliquid verum praenutient, hoc est omnino per accidens & casu aliter, ita ut in veritatem dicendi sint potius
imprudeter iaci difie quam ipsam divi M.
124쪽
ordine III. De Mundo Sublunari,
ch U A M A I s Mundus με lunaνὰ non solis elementixconstet, sed etiam mixtis quπex eis fiunt, solet tamen Elementaris simpli citer appellari nuncupatione sumpta a pra cipuis isino' dignitate, saltem mole pa tibus quae sunt ipsa clementa . de quibus f cut & de mixtis agitur. hic ea tantum ratione qua beneficio gravitatis aut levitatis ce tam sibi sedem aut situm in universo vendia cant; quoad substantiam vero prout sime generabilia aut cωrruptibilia, vel genera-. bilium
125쪽
. . m ira pars II. bilium & corrKptibillium principia, in libris,
De inu se ordine esimentorum o corporum sublunarium.
DDo I. Inrer omnia Hementa 6 eorpora suta lunamiaTerram infimum locum tenere,esque in centro seu medio unives consitutam. Fe, eentrum universi inrelligitur punctum a quo omnes lineae ad concavum prinii coeli euristae aequales lunt. Sensus ergo conclusionis est: terram esse in medio universi,ita ut idem sit terrai & totius mundi cenuum.. Probatar: Elamentum omnium gravissimum petir locum infimum omnium, gravitas enim deprimit, sicut e contra levitas M. eollir: atqui terra est elementorum omnium gravissimum & crassissimum :ergo petit insemum locum qui estinundi centrum,id enim maxime omnium , dissat a supremo loco, nempe ab ipso coelo. UndeL Insertur primo terram quiescere in medio mundi , &este ibi immobilem ex natura sua nec aliorsum educi posse esst per vim: sia quidem oporteret illam , quocumque Vergeret, contra naturam ascendere, cum ejus γ naturae
126쪽
ve situ se ordine eismentorum sec. Ios naeturalis inclinatio & gravitas medium leui centrum mundi petat quae inclinatio & im- mobiIitas terrae significatur Hal. Ios. Fim si terram superflabilitatem suam non inclin bitur in saeuiam saeuii: & Iob cap. 2 'fui appendit terram supeν nihilum et hoe est qui terram in media mundi sede statuit, ibique immobilem tenet absque alio fundamento veIesterius corporis adminiculla. Infertur secundo terram ex natura sua ha-δeremuram h Ericamseu rotundam. nam in- 'rer omnes figuras sphaerica est quae secunduomnes suas parte aequaliter a centro distat vel ipsi appropinquare atqui sines terrae par- res postuIant qualiter centro mundi appropinquare, siquidem ratione innatae gravita- tis aequaliter sexutur in illud,& propriismo
tibus undiq; conglabantataergδ petunt ei rene figuram ro undans. mines, quia umbrα
terrae quae tempore eclipsis in Luna cospicitura uram circularem habet ergo eandem sertizur terra , cujus interpositio hujusmodi . mbram & eclipsim causat C erenim umbra figuram ipsius corporis miratur. croriinditati terrae obsunt motiurn celsitudines aur depressiones ossium: lita pra illius magni rudine panim momenti habent o- Dico se Anaeo, agurem' ex tum sem eo rem ut sit superior terra , eamgue cooperiar ct ambiat tanquam serus ejin natura EF , suamvis Deo ita dissonenta aliter per
127쪽
roo Physica Pars IZ i ' es habeat, Prima pars suadetur,urua elemento minus gravi debetur locus supra aliud gravius aqua est elemcntum minus grave quam terra, eo quod sit miniis crassa minusque habeat de materia: ergo ex sua natura petit eine superi-Er terra, ipsiquetroti circumfusa. Secunda vero pars patet adsensum enim totam terram de facto non cooperiri aquis: Deus enim tertio die creationi S mundi congregavit aquas quasiis utre, ut loquiatur Psaltes Regius quam congregationem aquarum appellavit maria, sicEt dicitur Gen. I. & hoc propter bontili universi, ut scilicet plantae & animalia essent in icua. Sed modo dissicultas est , utrum mare sit altius terra, aut c contra: quidam enim voliti imare este in ciuium in terra , & inferius seu
depressus ipsa, dicuntove Deum tertio die
-creationi sanundi ita congregasse aquas, ut ingentem quamdam cocavitatem & sinum in terra aperuerit, qtio caecept aquae sese demiserint, ipsaque terra manserit sublimior:
Nihilominus ' . Diso terrio mare esse altius terra.
Probatur primo : quia aqua, cum se minus gravis quam terra , ex sua natura petit locum superiorem, & non est asserendum Deutri contra hanc particularem inclinationem episse, nisi quantum exigebat bonum univeis: ergo quamvis ob hujusmodi bonu
128쪽
congregaverit aquaS ne totam icyram operi Tent, non tam c ita ut eas infra teriam depre
serit , clim hoc sit contra naturam illaIum , nec bonum universi id exigat. Probatur secunῶ Si mare non esset altiatis terra, non possent aquae fluminum, quae amari originem ducunt juxta illud Eecles Ad locum unde exeunt flumina revertuntur, ut iterum fuant i montium cacumina su ire: hoc est falsum, clim ex illis eas scaturire videamus, ergo marcestaltius terra. Sequela majoris probatur , quia aquae non asce dunt nisi quantum descendunt e si autem mare esset depressius terra, nullatenu S aquae fiuviales descenderent dum ab illo prac dunt ergd nec ascendere possent ad montia lam supercilia. ' i Confirmasur experientia' quia iis qui ex alto mari in littus vehuntur terra apparet inserius jacere, & quo propius ad eam accedunt,eo ipsis altissima quaeque, ut turres &montre magis assurgunt: ergo saltem altum mare est terra sublimius. r Adverte autem conelusionem nostram non ita esse intelligendam , quasi mare su pia terram elevatum essiciat per se urium
globum distininum a globo terrae , sed
utrumque hoc clementum unicum essicis globum e cujus ratio est quia aqua & terna idem centrum perunt quamviS teIra,
RUOre gravior , debeat esse inferior si
129쪽
enim diversa centra haberent terra & aqua diversam viam ad ea occupanda inirent , cu-3us oppositim videmus,nam dimissς per aerem eadem linea quam brevissima deorsum m. unthr ergo cum duo gIobi distincti duplex Labhant centrum,utrumq, hoc elementum non duos sed unum essiciet globum, noquidem ex omni parte rotundum sed ex parte malium maxime eminentemo Sed inqui es quamam Vis mare contineat& eohibeat ne in deς via labatur & terram
Re Jonias: Vis aliqua occuIta a Deo ipsi impressa initiomundi quando conclusit ostiis mare : ut dieitnr Iob 38.ὶ & circundedit illud terminis suis, posuit ei vectem & ostia, dicens, qua hac veniesis non procedes am-IIiin, ct hic confringes tumentes cω tuos, objicies Flumina prono cursu tendunt ass mare: sed hoc non posset fieri nisi terraeiset subi imior & versus mare declivior, ipsumque proinde mare depressiori loco jace
Conj matur ex Se plura ac α 3. Ipse super maria funiavit eum, nempe orbem terra. Psal. r 3 s. aeui firmavit terram super aquas. Psalmo Io 6. Suri descendunt mare in naviιus. Ergo terra est eminentior aqua. Quod etia insulae satis ostendunt, qttae nihil aliud sunt quam Incus1.IeSteIrae partes in aqua stantes.
130쪽
De Situ se ordine elementorum, fici I os Ad objectionem respondeo terram secundum partes eminentiores, e quibus fumiua ortu tun esse altiorem mari quoad partes ipsius depressiores aut terrae finitimas spectato, at ique ita versus illud devexiorem esse ; dc ec tra mare secundum. illas partes esse inferius ea: cum quo tamen stat quod in te dimus, ipsum corpus elementi aquς absolute loquendo esse elemento tetrae luperiuS, ita ut lineae a centro torrae & universi ad superficiem ex Ἀ-mam altimaris ductae longiores cstent quam aliae ab eodem centro ad montium celsit dines porrectae,obrationes quibus conclusi
Unde recte inrelligitur, juxta nost S sen- . tentiam prun quomodo aquae fluviales dinari originem ducentes montium cacumina su beant, quia scil1cet descendunt ex alto mari quod est sublimius: tantum v cIoasccidunt, quantum descendunt: ct deinde quia
eo attrahuntur vi corporum coelestium, ad
juvante ipsa etiam terrae dispositione , quae siccitate sua ea veluti sp5gia quaedam fugit,
cultas attrahit, eo proportionali modo quo in corpore animalis fanguis e jecore per ve- nas attrahitur: ad quod etiam conducit ipsa aquae in illis terrae cavitatibus & meatibus compressio. ubi veluti in quibusdam fistulis onstringitur & ad ascensum juvatur, a- - qua enim oppressa aliquo pondere aut in