장음표시 사용
491쪽
det quantitati culpae secundum intentionem acerbitatis . ut secundum
quod grauius quis peccauit Isecun- ldum hoc grauior poetia ei infliga- ltur. Vnde quantum loris vir', ct liu delicii, fiast, tantum da e isti tor- l
pondet duratio poenae durationi lculpae : non enim adultarium quod in imomento temporis perpetratur, momentanea poena pui itur etiam secundum leges humanas.
Sed duratio poenae respicit dic
positioi em peccantis squandoque per legem lium anam insertur, in eo perpetub maneret. verri hoc modo peccant, Ut tamen inde non reddanriar digni ναna totaliter separati l sanctae ciuitatis damna- consertio , sicut peccantcs veniali. inrumter ἔta Lia eorum poena erit breuior,vcl diluurnior, quanto magis vel riturus purgabiles erunt; secundum quod idis peccata vel plus vel mimis milaeserunt : Q iod in poenis huius mundi & purgatorii' secundum diuinam iustitiam seruatur. Potest & alia ratio assignari P a-
enim ille qui peeeat in aliqua ciui l re poena culpae mortalis iit aeterna
quia per eam contra Deum qui in infinitus, peccatur. unde cum non
ex ipso peccato essicitur diisi ut totaliter a ciuium consor
ito repellatur, vel per exilium per- l tossit esse infinita poetis per inten-
petulim , vel etiam per Inoctem Quandoque vero non redditur dignus ut totaliter societate ciuium excludatur : & ideo ut possit esse conueniens meiastrum ciuitatis,pezna ct prolongatur, vel breuiatur secundum quod expedit eius cura-rionilut in ciuitate conuenienteride pacificὶ vivere possit. Et ira etiam secundum diuinam iustitiam aliquis ex peccato redditur dignus petiitus a civitatis Dei consortio separari , quod fix per
omne peccatum quo contra chari- ratem peccat, quae est vinculum cit. sionem ; quia creatura non est capax alicuius qualisam iniuiitae; requiritur quissi su salicui duratione infinita. t Est etiam alia ratio ad hoc idem, quia culpa manet in aeteritum; eum culpa nore possit tenuiti sim gratia, quam homo non potest poli mori rem adquire nec debet pinna ccssarequandiu culpa maribi. Ad I. R. quia poena non debet aequari culpae secundum quantitatem durationis ut Miatur etiam secundum lcges humanas accidere.
Vel direndum quod quamuis cul-imare in Haedictam uniens. Et ideo .pa sit actu temporalis , volunrate pro peccato mortali, qtiod est con-lia in m charitati , aliquis est nixternum a societate sanciorum ex- Husas, & aeternae poenae addicitu Qiuid autem pinna quam ciuitas mundana infligit, perpetua non re putatur, hoc est per accidcns, vclanquantu homo perpctuo non mancivel inquantum etiam ipsa ciuitas deficit. Vnde .si homo in perpetuu vi
Ad 1. R. quod quantitati peccati
respondet quantitas poenae secundiim intensionem, & ideo peccatorum mortalium inaequalium erunt poenae inaequales intensione, aequales aulcm duratione.
Ad 3. R. qu bd poenae quae insit-guntur his, qui a ciuitatis societate non penitus eiiciuntur , sunt adueret,poema exilii vel seruitutis, quae t correctionem eorum ordinatae: sed Di stired by COOSi
492쪽
non sunt M correct onem orum: possunt radi en cre ad correcticialem ει tranquillitaretu si oranti qui in ciuitat e remanent. It ira damuatipaterina iturorum in ad correctio-ine . eorum qui nunc sinit ut clasN.: Non enim piruae sunt adco ir ectionem solum quando insiιg-tu : se etiam quando deterutinan
- Αd 6. R. qubd poena respondet culpae propriὸ loquendo , secundiun inordinationem uae inuenitur in ipsa, & non se ditin dignitatem eius in quem peocatur; quia
Ideter quia oblatio sacrificii non sit specialis achiis
virtutis ε nam i maceratio corporis qua fit pet ieiunium persccuilibet respondet poena infinita tinet ad anstinentiam squae autem intensione. QDmuis ergo ex hoc fit pcr continentiam pertinet ad c qudd aliquis peccat contra Deum, qui est auctor essendi, mereatur Ip- - essp amittere , considerata tamen ipsus actus inordinatione, non debetur ei amissio esse : quia esse praesupponitur ad meritum & demeritum , nec per inordinationem stitatem : quae autem est in martyrio , pertinet ad fortitudinem: quae omnia videntur comprehendi sub sacrificii oblatione, secundum illud Exhibeatis corpι vestra hostiam. Dicitur etiam beneficentia γ' com- Hebri munionis nolite obhvisci, talibuς enim II. .ro.
493쪽
hostiis promeretur D eus. Be ieemia natem & communio pertinem a lesiaritatem, misericordiam dc liberalitatem ; ergo sacrificii oblatio non est specialis actus de terminatae
h. Sacrificium videtur quod Deo exhibetur: sed multa sunt quae Deo exhibentur, scut deuotio, ollatio, decimae , primitiae , oblationes, de holocausta; et go sacrifici uis non videtur esse aliqius spesialis actus
Dicendum quod quando actus rus virtutis ordinatur ad fide alterius virtutis, participat quodammodo speciem eius ; sicut cum quis furatur ut fornicetur . ipsum furtum accipit quodammodo fornicationis deformitatem . ita quias etiam alias non esset peccatum, ex hoc iam peccatum esset , quod adsernicationem ordinatur. Sic ergo
Sacrificium est quidam specialis actus laudem habens ex hoc quia
in diuinam reuerentiam fit; propter quod ad determinatam virtutem pertinet, scilicet ad religionem. Contingit autem & ca quae secunddm alias virtutes fiunt, in di- Ninam reuerentiam ordinari ; pura cum aliquis eleemos nam facit de rebus piopriis propter Deum: vel cum liquis proprium corpus alicui amictioni subiicit propter diuinam reuerentiam. Et secundum hoc etiam actus aliacum virtutum
sacrificia dici liunt. Sunt tamen quidam actus qui non habent ex alio laudem , nisi quia sunt propter reuerentiam diuinam. Et isti actus. propriε sacrificia dicuntur, & pertinent ad vii tutam religionis.
Ad i. R. quod triplex est hominis
p. XXI I. Uef. . . bonum: Primum quidem est bonum animae quod Deo offertur interiori sonum
quidam sectificio per deuotionem, i 'm -& orationem, & alios huiusmodi l
interiores actus. Et hoc est princiat pale Sacrificium Secundum-b num corporis quod Deo quiddammodo offertur per martyri uni , &abstinentiam , seu continentiam
Tertium est bonum exteriorum te
rum de quo Sacrificium osse tur Deo ; directe quidem qua da immodia' res nostris Deo onserimus , mediate autem quando eas communicamus proximis pro-
Ad i. R: quod sacrificia propriε
dicuntur . t quando. Circa rus Deos oblatas aliquid fit:: .sicut quod an
muri occidebantur , 5c combure-
meditur& benedicitur ι & hoc ip-lium nomen senate Nam sacrificium dicitui ex hoc quod homo facit esse quid sacrum. oblatio autem dire . ω dicitur, cum Deo aliquidoserintur, etiam si nilias circa ipsum fiat; sicut dicuntur offerri denarii', vel panes in ali ri , circa quos nihil fit. Unde omne sacrificiunti est oblatio,
sed non conuertitur. Primitiae autem oblationes sunt; quia Deo offerebamur, ut patet in tenu. Non
autem sithiscrificia; quia nihils crum circrias fiebat. Decimae a tem proprie loquendo , non sint sacrificia neque oblationes ; quia non immediate Deo, sed ministris
Idem locus explicatur supra Ex di cap. 33. . s. DE v TER
494쪽
pr teor hodie coram Domino. Deo tuo.
xplicatur supra Numeri cap. 6.
afairidi fias qui non permanet in sermonibus legis huius. at
' I latur quia lex notia siri gravior qu in lex 'Erat;
Prosperitate vii quam tribulationes l: in in veteri Test,henti,
obseruationem veteris legis eo- prebalur pinsperitas temporalusit patela in Ieraut: obseruationes: rein nouae legis consequitur multiis
hibeanivis nomenesos sicut Daι minι. Cor. prosin multu patrenua , in tribulatio ' V 4.nibus , in 'neces/tatibus, in augintiis, σe Ergo lex noua est grauior quam lex vetus. . . t x. E. Quod se habet ex additione adi altra um , v etur esse difficilius:sedilex noua. se habet ex additione ad veterem, nam lex vetus prohibuit periurium I lex noua etiam iuramentum sex vetus prohibuit d - dium uxoris sine libello repudii; lex autem noua omnino disiissium pro-ihi itiγVtipatet secundum xxposita 'Augiist. erio idem quod ptius-i . Matio. Dicendum quod circa opera vir. I rutis, de quibus praecepta legjs dantur e duplex dissim itas attendi po- 'test ri una quidem ex Rarte extritorum operum, quae ex se ipsi quandam dissicultatem habent &graui talem P Et quantum ad hoc lex veris sui multo grauior quam noua,.quia ad plusacius exteriores obligat ilex vetus in multiplicibus caeremo 'niis quam lex. noua ; qua 'praercepfaecepta lagis naturae paucissima superaddidit in doctrina Christi, de . Apostolorum: licet aliqua sint post-nioduni superaddii' xih litium ne
Alia autem dincultas est circa In qui- Opera virtutum in interioribus actibus, paea quδd ali his opus virtva si iis exercini prompto & delectabim ilicii 'ter:& circa hoc dissicile est virtus. ege ve- Hoc Ain non liabenti vit tutem estv lde dissicile, sed per virtutem rcdditur ficile. Et q ψm: um ag. h9c Praecepta nouae legis silot gravioἷatrἡceptis veteris legis; quia in noua lege pro-hi mimi intextares motus aliis hi qui expressuin volet,lege non proιhibebanitur in omnibus, etsi ita alia f
495쪽
quibus prohiberentiri:in quibus ta- essc deliciosum videtur pertinere admen prohibendis poena non appo- intemperantiam; ergo mollities nounebatur. Hoc autem est dissicilli- opponitur perseuerantiae, sed ma-miim non habenti virtutem. gis temperantiar. Ad i. R. qu bd aduersitates quas a. Lusiuus est mollis: sed esse im-pxiuntur obicruarores nouae legis, moderatE lusiuum apponitur Eutration sunt ab ipsa lege impositae: sed i peliae , quae est virtus circa det tamen propter amorem, in quoip- ctationes ludorum ἔ ergo mollitiessa lex consistit facilitet toleran- . non opponitur perseuerantiae. tur. Dicendum quod laus perseue-Ad 1. R. quod illae additiones ad l rantiae in hoc ςonsistit qubd aliquis
praecepta veteris legis, ad hoc ordi- non recedit a bono propter diuture nantur , ut facilius impleatur quod nam. tolerantiam dissici iram -I Gvetus lex mandabat. Et ideo per ' boriosorum ; cui directε videtia.
hoc non ostenditur qubgnoua lex opponi qubd aliquis de facili rece-st grauior, sed magis qubd sit faci-idat a , bono, propter aliqua diffiti-
Iior. I . H. q. r. s: is ii qua'stinere non potest. Et hoc Idem locus explicatur sena Ex ipertinet ad rationem mollitiei : ita mdιes: 12. v. 16. Cri rari. 33. V. II. molle disetur quod facile cedit tan-
D E V TE R. Cap. 28. v. Ia. hoc quδd cedit fortiter impellenturien mibis gentibus seliis , cr ipsi a ' P sistes cedunt machin enuho foenis accipies. ' p cutienti. Et ideo non reputatur ε 3 aliquis mollis, H cedat aliquibus ΕXplicatur infra η.M. ι . v. F. valde grauiter impellentibus. Ma- exquaest. distuc q. a 3. de malo nisestum est autem qubd grauius a T. 4..t . . impellit metus periculorum, quam cupiditra delectationum. Vnde non . DEVTER. C p. λ . v λ consentaneum qui metu non tui Cr filiae tuae tradentων alteri ρο-ifraugatur , eum stanm cupiditate; pulo videntibus oculis tuis . . nec qui inuictum se a labore praestia terit, vinci a voluptate. Ipsa etiam EXplicatur infra ς p. 3I. . t voluptas fortius mouet attrabendo,'
v. 17. ex arti . iquim tristitia da carentia voluptatis ir trahendo et quia carentia volupta-DEVTER, cap. 28. V., o. 'tis est purus defectus. Et ideo p Dnera mulier Cr delicitia, Bu ορο ' i' mollis dicitur qui tradit abo-urram ingre i ηon valebat, nee no propter tristicias causatas ex de-
i' . i. . t Nota quod praedicta inollities V Idetur qubd mollities non or i causatur dupliciter : uno modo ex Iponatur per erantiae 3 nam sconsuetudine ; cum enim aliquis
delicia mollities quaedam est a sedlxonsuetus est voluptatibus frui, duri
496쪽
scitius. potest earum absentiam sustinete. Alio modo ex naturali di DPositione , quia videlicet h bet animum minlis constantem propter fragilitatem complexionis.
Ad i R quod voluptati corporali opponitur labor. Et ideo res: laboriolae tantsim impediunt volanatas. Deliciosi autem idicuntui qui non possunt sustinere. aliquos labotes, nec aΓquid quod voluptatem diminuat, ut patet in textu. E t ideo de-bcja mollitiea qmedam est. Sed mollities propriὶ res recit desectum delectationum: deliciae autem cam. iam impeditiuam delectationis, puta , laborem , vel aliquid huiusmodi.: Ad i. R qudd in lodo duo est considerare, i uno quidem modo dele O:itionem; desic in ordinare lusui opponitur Eutrapellae. Aliis modo in ludo consideratur quaedam remissio, sue quies quae t oppea itur labori. Et ideo sicut non posse C. stinere laboriosa , pertinet ad mollitiem I ita etiam nimis appetrae r missionem ludi, vel quamcumque
aliam quietem. 22. q. US. art. I.
manae subduntur diu1nae prouidentiae ; omnia enim quae Deus agit , ex ordine proui- destiae suae agit; cum igitur ipse sit causa elictionys εἰ voluntatis nostrae,& electiones di voluntates no strae diuinaprouidentiαsubduntur. Ampillis , Omnia corporalia per spiritalia administrantur et spiritua lia autem agunt in corporalia pex voluntatem. Si igitur electiones & . morus voluntatum intellectualium is ubstantiarum ad Dei prouidentiam Volanis non pertinent; sicquitur qubd etiam corporalia ipsius prouidentiae iubet traiantur , ω sic totaliter nulla erit d iuue
Item, ea quae sint propinquiora fini, magis cadunt sub ordine qui est ad finem nam cis mediantibus etiam aliam ordinantur in finem : Achi nes autem substautiatu mi ilue II ebialium propinquius ordinantur in Deum sicut in finem, quam acti nes aliarum rerum; magis igitur c dum actiones intellectualium stib- stanti viri sal, ordine prouidcntice , qua Deus ouulia in scapium ordinat , quam Ones aliarum .r
Praeterea, gubernatio prouidentiae ex amore diuino procedit, quo Deus res 1 se creatas amat; in hoc
enim prae E consistit amor quod
amans amato bonum velit quantb ergo Deus aliqua magis amat, tan- id magis sub eius prouidentia cadunt. Hoc autem Gocci Scrip rura dicens, Dominus custodit omnes ditii gentes I . Adhuc , bona interiora hominis quae ex voluntate & electione dς- pendenr , sutri magis propria hominis, quam illa quae extra ipsum sunt ; ut adeptio diuitiarum, vel si
quid aliud est huiusmodi: unde per
illa homo dicitur esse bonus, non auic in per ista. - Si igitur electionis humanae & voluntatis motus non cadum sit b dii lina prouidentia, sed solum exteriores pirauentus veri erit quod res humanae sint extra iPPp i .
497쪽
prouidentiam , quam qudd prout lentiae sub sint. Quod quidem expet lona blasphcmantivin induei-
Iu , Orca carines coelι perambutar, nec bis is considerat. Et , dereliquit
i Videtur autem quaedam in dochtina sacra secundum praedictam sententiam sonare ; dicitur enim Deus ab initio consiluit hominem, oeret/quirr in in manu consilii sui. Et infra: Apposivit tibi aquam cst ignem, Ad quod volueris porrige manum tuam. Et, considera quod hodie proposuerim in conspectu tuo vitam de bonum, de e conuerse mortem dc malum, ut patet in textu. Haec autem verba ad hoc inducuntur , ut homines esse liberi arbitrii ostendantur, non ut eorum electiones adiuina prodentia Qbtrahantur. Contra gentiles lib. s. cap. 9O. DEvTER. Cap. 3 o. ao. se est vita tua. Xplicatur supra Genes cap. 39.
Dei p.rfectasiunt opera. EXpliς tur supra Gen. cap. I.
fecit creauri re Uydetur quod hoc nonien Pater non dicatur in diuinis secundium quod pei sonaliter sumi l rur, corni ne enim secundum in telleistum est prius proprio: sed hoc nomen Pater secundum quod personaliter sumitur, est proprium personae patris: secundum vero quod sumitur hinentialiter, est commune toti Trinitati; nam toti Trinitatidicimus Pater noster;ergo per prius' dicitur pater essentialiter sumptum quam personaliter. Sed contra est , quδd aeternum prius est temporali: ab aeterno autem Deus est pater filii, ex temporc autem pater est creaturae I ergo Per prius dicitur paternitas in Deo reia pectu filii , quam respe cre
Dicendum quod per prius dicitur nomen de illo, in quo saluatur tota ratio nominis perrecte, quainde illo in quo saluatur secundum aliquid: de hoc enim dicitur quasi per similitudinem ad id in quo perfectu saluatur, quia omnia Imperfecta sumuntur apei sectis. Et inde est qubd hoc nomen uo per prius dicitur de animali, in quo tota ratio leonis saluatur , quod propriEdicitur leo; quam de aliquo homine in quo inuenitui aliquid de ratione leonis, v t put a audacia , vel fortitudo, vel aliquid huiusmodi. De hoc enim per similitudinem dici
Manifestum est autem quod persecta ratio paternitatis &ntiationis, inuenit in Deo patre , & Deo
498쪽
silio; quia Patris de Filii una est natura & gloria. Sed in creatura filiatio inuenitur respectu Dei, non secia nouari perfectam rationem; cum noti sit una natura creatoris de cieaturae: sed secundum aliqualem similitudinein . quantb pellector fuerit, tanto propinquius acceditus ad veram filiationis rationem. Dicitur enim Deus alicuius creaturae pater propter similitudinem vestigii tantum, ut pote irrationalium creaturarum, secundum
illud ost pluuiae pater aut quugemit peltas noris Alicuius vcrocreaturae, sci licet rationalis, secundum similitudinem imaginis , Ut patet in textu. Aliquorum vero est pater secundum similitudinem gratiae, qui enam dicuntur filii adoptiui, secundum quod ordinantur ad haereditatem aeternae gloriae per munus gratiae acceptum Aliquo rum vero secundum similitudinem gloriae I prout iam gloriae haereditatem possidem.
Sic igitur patet qu)d per prius
paternitas dicitur in diuinis secum dum quod importat respectius persoriae ad per nam , quam secundum quod imporiatur respectus
Ad argum. R. quod communia absoluth dicta, secundum ordinem intellectus nostri sunt priora quam propria; quia includuntur in intelles hu propriorum , sed non E conuerso. In intellectu enim persenae patris intelligitur Deus ; sed non
conuertitur. Sed communia quae important respcchum ad creaturam, per posterius dicuntur quam propria gquae important respectus per- iisnales; quia persona prbcedens in diuinis, procedit ut principium
productionis creaturarum. Sicut enim verbum conceptum in mente
artificis, per prius intelligitur procedere ab artifice quam artificiatum quod producitur ad similitudinem verbi concepti in mente : ita per
prius procedit filius a patre quam
creatura, de qua nomen filiationis
dicitur ; secundum quod aliquid participat de similitudine filii, vel patris; Vt patet per illud quod dicitur , quos praesciuit δc praedestinauit fieri conformes imaginis filii
Nonne est isse pater tuus. Videtur qubd Spiritus- Sanctus debeat dici pater Christi secundum humanitatem , quia pater dat principium
activum in generatione, mater veris ministrat materiam : sed beata Virgo dicitur mater Christi propter materiam quam in conceptione eius ministrauit; crgo videtur quδd etiam Spiritus-Sanctus possit diei pater eius propter hoc qubd fuit
principium activum in conceptione ipsus. '2. Sicut mentes aliorum Sanctorum formantur per Spiritum- Sanctum, ita etiam corpus Christa
est per Spiritum-Sanctum formatum . sed alii sancti propter praedi- ωm formationem dicuntur filii totius Trinitatis, & per consequeris Spiritus- Sancti. Videtur ergo qudd Christus debeat dici filius Spiritus- Sancti, inquantum corpus eius esta spiritu sancto formatum. 3. Deus dicitur pater noster secundum hoc quod nos fecit, ut patet in 'textu : sed Spiritus-Sanctus secit corpus Christi; ergo idem quod prius. Dicendum qubd nomina paternitatis & maternitatis & filiationis,
499쪽
generationem consequuntur , non hominis dicitur homo licet sotiὶ tamen quamlibet, sed propriε ρο- ipse assimiletur alteri homini. nerationem viventium , dc praecia Christus autem est filius Dei sepuE animalium. Non enim dici- cundis perfectam rationem filia--ε tu, mus qubdignis generatus, sit filivsitionis et unde quamuis se eundum Spiridiis ignis generantis, nisi sorte secun- humanam naturam sit creatus & iu-aum metaphoram : sed hoc sollim stificatus ; non tamen debet diei fidicimus in animalibus, quorum lius Dei, neque ratione creationis, generatio est magis perfecta. nec ue ratione iustificationis , didNec tamen omne quod inani- solum ratione gener. Itionis aeternae,.
malibus generatur , filiationis acci- l secundum quam est filius patris Apit nomen t sed solum illud quod litis Et ideo nullo modo debet di- generatiit in similitudinem gene- ci Christus filius Spiritu Sancti; .rantis : unde non dicimus qubdca- nec etiam totius Trinitatis.
pillus qui nascitur ex homine , sit Ad I. R. qubd Christus concentius hominis : nec etiam dicimus plus est de Maria Virgine materiam quod homo qui nascitur , sit filius ministrante in similitudinem spe-stus est seminis; quia nec capillus habet si- ciet ;& ideo dicitur filius eius. sit jus B. militudinem hominis , nec homo Christus autem secundam quod qui nascitur ex semine , habet simi- : homo , conceptus est de Spiritu. litudinem seminis ; sed hominis ge- l Sancto , sicut de activo principio; nerantis. l non tamen secundum similitudi- Et si quidem persecta sit similitii- nem speciei, sicut homo nascitur de do, erit persecta filiatio, tam in di- patre suo:& ideo Chtistus non diuinis quam in humanis. Si autem citur filius Spiritus Sancti. st sitnilitudo imperfectit, erit etiam ' Ad α. R. qu bd homines quispi- filiatio impersecla. Sicut in homi- ritualiter formantur a Spiritu-Mnne est quaedam similitudo Dei im- l cto, non possunt dici filii Dei secun perfecta , & inquantuin creatus est dum perfectam rationem filiationis: ad imaginem Dei , & inquantum i & ideo dicuntur filii Dei secundum creatus est secundum similitudinem l filiationem imperfectam , quae est gratiae:& ideo utroque modo po- secundum smilitudinem gratiae test homo dici filius Dei. Et quia quae est tota Trinnate. Sed de scilicet est creatus ad imaginem l Christo est alia ratio, ut dictum eiu eius; & quia est ei assimilatus per in corp. an. Et similiter dicendum. gratiam. 'est ad icrtium. .p. 3. Est audem considerandum quod lillud quod de aliquo dicitur secun-l D E vT E R. Cap. 2. v. . . dum perfectam rationem , non est l
dicendum de eo secundum ratio- Interro patrem tuum ,--n miἀ-nem impcrfectam: sicut quia scitnes bit ιibi.
dacitur naturaliter homo secundum,
propriam rationem hominis, nun . V Xplicatur infra Psalmis iI3. v. quam dicitur homo secunddm il- l L. Ico. ex 2 a. q. t.
500쪽
ARguitur, Dicitur , Misereationis eim si per omnia opera eius;
ergo plus decuit quod Deus ostenderet immensitatem suae misericor dix quam seueritatem suae iustitiae: sed ad magnitudinem misericordiae pertinet ut peccata sine satisfactione tremittantur. Unde & a Deo nobis lpraecipitur ut debitoribus nostris gratis dimittamus ; ergo & Deus naturam humanam gratis reparare debuit. non expetendo satisfachionem; dc ita non fuit oportunum ut
Deus homo fieret ad satisfaciendum pro hominibus Ad argum. R. suod quamuis Deus sit summe misericors, sua tamen misericordia onullo modo iustitiae suae obuiat: misericordia enim quae iustitiam tollit, magis stultitia quam virtus diei debet; εc ita Deum: non decet; propter quod Deus mi sericordiam infinitam sic manifestare voluit ut in nullo eius iustitiae de- cogaretur , quod factum eth dum pro nobis homo factus est ἡ ut pro nobis satisfaceret, in quo etiam eius abundantior i misericordia ostensa est ad nos, quam si peccatum sine satisfactione dimissset, inquantum naturam nostram magis exaltavit, .& pro nobis nintem pertulit. Nec tamen est smile de homine& de Deo propter duo : Primo quia ipse Deus est iudex omnium ἱ ad quem pertinet iustitiae ordinem seruare , non autem homo quilibet: de & iudex non debet proprio arbitrio peccata dimittere impunita. Securiclo quia cum Deus in ipsa
bonitas, ex hoe ipso est aliquod ma-
lum, quod contra ipsum est:& ideo cum poena non debeatur actui, nisi quia malusest; decet, ut ipse se vindicet puniendo peccatum , quod contra ipsum commissum est: secus autem est de homine, unde homo non debet punire quasi sic vindicans ; sed quasi Deum vindicans, si hoc ex officio habet. Vnde dicitur
in textu secundum aliam literam, Mihi vindicta cr ego retribuam. Lib. sint. dist. a. q. l. an. 2. ad quan
Med est ultro. Videtur quod omnis ira sit mala; nam quicunque usurpat sibi quod Dei est. peccat: sed quicunque irascitur, vstirpat sbi vindictam quae competit soli Deo, ut patet in textu, ergo quicunque irascitur peccat. Dicendum quod in ira, sicut in qualibet alia pallione , duo possumus considerare et unum quod est
quasi sormale, aliud quod est quasi
materiale. Formale quidem in ira est id quod est ex parte animae appe- etaptio. titiua , quod scilicet ira sit appetit vindictae. Materiale autem id quod pertinet ad commotionem corporalem, scilicet quod ira sit a censio sanguinis circa cor. Ita ergo si consideret secundum id quod est formale in ea, sic potest esse & in appetitu senstiuo,& in appetitu intellectivo, qui istvoluntas , secundum quam aliquis potest velle semere vindictam. Et secundum hoc manifestum est quisdi ira potest esse & bona & mala. .i Manifestum est enim quod qua j do aliquis quaerit vindictam secun i dum debitumiustriae ordinem, hoci est virtutis , puta cum vindictam
quaerit aa. concctionem peccatis aleato ordine iuris '. oc hoc est