장음표시 사용
471쪽
DE TE R. cap. IT. v. t. Iudicabit inter lepram σ lepram.
uti claue quam habet in quemlibet hominem; potestas enim clauium in sacerdote descendit ex illa diuina auctoritate, Accipitesti-ν tum sanctum , quorum remiseritis peccata remittuntur eis: sed illud iu- determinatE 'lictum est ergo ha-
bens clauem , indeterminatea uti in quossibet. 2. Sacerdotium noui Testamenti est perfectius quam veteris: sed sa cerdos veteris Testamenti poterat uti sea potestate quam habebat, discernendi inter lepram & lepram indifferenter in omnes , ut patet intextu ; ergo multb sortius sacerdos
Euangelicus potest uti sua potestate . in omnes. ' Sed contra: iudicium spirituale debet esse ordinatius quam tempo- irale: sed in iudicio temporali non lpotest quilibet iudex Oemlibet iii- l peccato requiritur duplex potestas, hierarchia sub potestatibus quae .- distinctε praeliunt , praeponuntur principatus, qui singulis prouinci ix distribuuntur , & sub his Angeli. ut singulis hominibus in custo- iam deputantur. Unde & ita debet esse in praelatione Ecclesiae militantis , ut apud aliquem esset praelatio indistincte in omnes , & sub hoc essent alii qui super diuersos. diuersam potestatem & distinctam
Et quia usus clauium requirit aliquam praelationis potestatem, per quam ille in quem usus clauium
communicatur , ciscitur materia
propria illius actus t ideo ille qui habet indictam potestatem super
omnes, potest uti clauibus in omnes : illi autem qui sub eo distinctas potestates acceperunt, non in quosi libet uti possunt clavibus, sed in eos tantum qui eis in sortem venerunt, nisi in necessitatis articulo, ubi nemini sunt Sacramenta deneganda.
Ad r. R quod ad absolutionem 1
dicare I ergo clim usus Elauium sit iudicium quoddam, non potest sacerdos quilibet sua claui in quemlibet uti. Dicendum quod ea quae circa
singularia operari oportet, non eodem modo omnibus competunt'
Vnde sicut praeter generalia medicinae praecepta oportet adhiberi medicos, quibus praecepta uniuersalia medicinae singulis infirmis, secundum quod deuent, aptentur Uta in quolibet principatu , praeter illum qui uniuersalia praecepta legis tr dir , oportet esse aliquos, qui ea singulis, secundum quod debent, adaptent.
Et propter hoc etiam in coelesti scilicet potestas ordinis & potestas iurisdictonis. Prima quidem pol
stas est aequaliter in omnibus sacerdotibus , non aut secunda et de ideo ubi Dominus dedit omnibus Apostolis communiter potestatem remittendi peccata , intelligitur de potestate quae consequitur ordinem : unde & sacerdotibus quando ordinantur , illa verba dicuntur e sed Petro singulatiter dedit potestatem dimittendi i ut intelligatur quod ipse prae aliis habet potestatem iurisdictionis : potestas autem ordinis quantum est de se , se extendit ad omnes absoluendos : dc ideo indeterminate Dominus dicit: abrum remiseritis peccata, intellit
472쪽
gens tamen oudd usus illius pote- Et quia perisnarum acceptio est, statis esse deberet praesupposta cum aliquid person e attribuitur potestare Imro colisa, secundita proportionem dignitatis ip- ipsius clinatiouem' sius, considerare oportet quod di-Ad x- R. quM populus Israelignitas alicuius personae potest at- unus populus erat, oc unum tan- tedi dupliciter. Vno modo simpli-tummodo templum habebit: Vnia citer Bc secundum se; & sic maioris de non oportebat sacerdotum intinsdignitatis estille qui magis abundat dictiones distingui , sicut hun istin spiritualibus gratiae donis. iEcclesia in qua congregantur dia ' Alio modo Per comparationem uersi populi Mnationes, supplem. q. bonum commune : contingxtaO- a r. l. enim quandoque qubd ille qui est
DEWTER. Cap. 17. v. r . Cun lixeris, con*iuam super me regem , eum constimes o c. Alio modo per comparationem adi bonum commune : contingxtenim quandoque qubd ille qui est
miniis sanctus & miniis sciens, potest magis conserta ad bonum coin mune propter potentiam, vel indiseisiam secularem, vel propter alia
quid huiusmodi. Et quia disi eni LXplicatur supra Exossi capise iri xione piritualium principalidsor
v. 21. dinant ad utilitatem communem securus omitiuἀρ- que datur ma-D v TE R. Cap. i7. v. is nifestatio'Diritus: ad viihtruem rideoi L . - Quandoque absque acceptione pet- ροiem alterius gemi bom ςm dispensatione spiritu facere regem, qui nor sit 8il I. l ndi boni, melioribus praeseruntur.
TMetur quὁd in dispensatione Sicut etia& Deus gratias gratis d V spiritualium locum non ha-itas quadoque cocedit minus bonis. beat personarum acceptio; nam se- Nota. nbd circa aonsanguia eundum statuta Ecclesiae elisendus neos praelati distinguendum est aliquis de gremio Eccleum: sed Quia quandoqiis sunt minas, Ei- hoc vigetur ad aereptionem pesso- oni. & simpliciter , per i respe-narum pertinero ; quia quandoque aum ad bonum commune. Et sio
eundum statuta Ecclesiae elisendus est aliquis de gremio Eccleuae: sed narum pertinero ; quia quandoque aum ad bonum commune. Et sio sufficientes alibi inuenirentur ergo fi dignioribus praeserantur, est pec- persenarum acceptio non est pec- catum personarum acceptionis insatum in spiritualibus dispensatione spiritualium , quo- ρὰ Dicta duo a Pha Acceptio perso- l rum praelatus ecclesiasticus non pilo natum est peccatum , inquantum est dominus , ut possis ea dare ero perso- eootrariatuc iustitias Q ntb -- libito : sed dispensator secundum Mamm tem in maioribus aliquis iustitiain t illud, sic nos existimet homo ut mini- transgreditur, tantb grauius peeeae. stros christi, dDesitores πιμ- Vnde cum spiritualia sint tempora- llibus potiora; frauius peccatum est i 'Quandoque vob consanguihei persona accipeta in Opensitione praelati Ecelesiastici sunt aeqv. di spatitualium, quam in dispensatio- gni ut alii. Et sic licitE potest abnne temporalium. 1 que personarum acceptione eo
473쪽
sanguineos suos preserre , quia saltem in hoc praeeminent, quω de ipsis magis confidere potest,
Mimiter secum negotia i .cclesiae tra, stant.F sset tamen hoc propter scandalum dimiciendum. si ex hoc aliis qui exemplum sumeremetiam prae ter dignitatem , bona Ecclesiae consanguineis dandi. t
Nota secundo quod qua nilim ad hoc quod electio impugnari monpostie in soto iudiciali, sussicie eligere bonum ; nec oportui eligere meliorem ι quia sc omnis A electio posset habere calumniam. Sed quantum ad conscientiam cligentis. necesse est eligere meliorem , vel simpliciter, vel in comparatione ad bonum commune ; quia si potest lhaberi aliquis magis idoneus erga aliquam dignitatem, &alius praeseratur ἱ oportet quod sit propter ialiquam causura. Quaequidem si lminet ad negotium, quantum ad locetit ille qui eligitur magis ido. neus r sverb non petiineat ad negotium id quod eonsideratur ut causa, erit manifestE acceptio personae.
gle nio Ecclesiae assiimitur , ut in pluribus consueuit esse utilior, quantum ad bonum commune ;quia magis diligit Ecclasiam in qua est
Rex discat timere DomiFum Deum suum.
Explicatur infra ta a cap. I. V.
Non inueniatur in te qui quaerata ma tuis veriωtem.
EXplicatur infra tib. 3. Regum
EXplicatur supra Nume, . capti a.
D E v TE R. CUI XIX. v. I s. In ora duorum vel retam restium abit
474쪽
Non formidetis inimici s ἔ-Domirius Dem meseri in medio *estri est, e 'vobis contra aduersι-rios dimicabit . ut eoat vos, e
nes ciuos nitendit legissator, opor- recloiud modὸ praecepta legis institui. Unde & in rebus humanis alia cini praecepta democratica, alian rannica. Finis autem legis diuinae est ut homo inhaereat Deo: dc ideo Pir praecepta legis diuinae, tam defortitudine quam de aliis vimitibus dantur , secundum quod conuenit clinationi mentis in Deum. 'l eges autem humanae ordinantur ad aliqua mundanai bona, secun-ssicin quo ruta conditionem praecepissemitu is in humanis legibua
Ad i. R. quod vetus Tu stamentum habebat tempoetalia promisia, nouum aurem spiritualia & aeterna. Et id eb necessarium fuit vς in vete
hielatet in . lege diuina,' ri lege populus instrueretur qualiter sortitudinis tra- l pugnare deberet, etiam coIporali-
dantur , lex enim nouae perseetior i ter pis terrena possessione acqui- est veteri lege: sed in veteri Ne t renaai: In nouo amem Testameu- ponuntur aliqua praecepta sesitu- l institvnudi fuerunt homines, qua-dinis, ut patet in textu 3 cmod an noua lege aliqua praecepta intritu dinis danda rueriant. 1. Praecepta assirmatina videntur esse potiora praeceptis negativis; quia assirmativa includunt negatiua, sed non conuerso incon senienter ergo in lege diuina ponu tur praecepta fortitudinis solum ne sui , timorem prohibentia. 3. Fortitudo est una de vimitibus principalibus sed praecepta ordinantur ad virtutes , sicut ad fines; unde debent eis proponionari, em
MN praecepta fortitudinis de e Funt poni inter praecepta decalogi, quae simi principalia legis praece-
ri Dicendum quod praecepta legis ordi nure ad intentionem legi litur spiratualiter chriando ad posisissionem vitae aetcrnae peruenirent, secundum illud,. Num c Amm vim Mari . paruur,m violinti rap*ηtilbia. VHω II. de & Petrus praecipit Adamarist,iner diabolus tanquam leo rugum v. g. 4srravit quaerens quem deustret, cui re
ite fortes inside. Et re lite diabolo, fugiet a vobis. Quia tamen homines ad spisitu
ala bona tendentes, ab eis retrahi Possunt Per...emporalia pericula; fuerunt, etiam in ilege noua danda sortitudinis praecepta, ad sustinenia' da sortiter temporalia mala, secun- .ditis illud Nolite tumere eos qui occi- Mauo.
Ad a. R. qubd lex in suis praecelus habet contatumem instructio- . m. vero rauae sunt agenda in
475쪽
periculis , non possunt ad aliquod commune reduci, sicut ea quae sunt vitanda. Et ideo praecepta sextitu dinis magis dantur negative quam affirmative.
Ads. R. qudd praecepta decalogi
ponuntur in lege sicut prima prin, cipia, quae stati in debent esse onsenibus nota. Et ideo praecepta decalogi debuerunt esse principaliter db actibus itistitiae quae manisecth videtur esse ratio debiti. Non autem de actibus sectitudinis ; quia non ita manifeste videtur esse debitum quod aliquis pericula mortis imm
DavTER Cap. 2 . v. s. Homo qui aed.feauit domum noua planmust ineam, qui desepondit uxorem, adat.
ARguitur, bonum commune secunddm virtutem' est bono priuato praeferendum ab unoquo, que i sed in sello quod committitur
contra hostes , quaeritur bonum, commune I inconuenienter igitur mandatur qubd imminente praelio aliqui domum remittantur, ut patet
Αd argum. R. quod nouus vitiaeator domus, aut plantator vineae aut despcisator uxoris exclud bantur a praelio propter duo. Primo quidem quia ea quae homo de nouo . habet, yel statim. paratus 'est adha--bendum, mam Aledamare , & per' consequens eorum amissi em timere. Vnde probabile erat qu ex tali amore magis mortem timereris; S: sic minus fortes essent ad) p
gnandum I D UI .i I, I Secundb quia in tutissim vidi tur quando atriuis i*propinquat fCAp. XX. V V ad aliquod bonum habendum , si postea limpediatue ab illo 'Et ideo
ue propinqui remanentes magiscbntristarentur de morte talium qui bonis sibi paratis potiti non De runt. Et etiam populus considerans hoc horreret, nutusmodi homines animiis periculo sunt seque strati per subtractionem a praeja,
ad ando accesseris ad exsugnandam
ARguitur, multd magis approapinquant i nobis homines quam arbores sed his, quae serit nobis magis propinqua, magis de bemus affectum de effectum dilectionis impendere, secundum illud
Omae an M. dii insimile sibi iste Zeomnis homo proramum fibi: ineon uenienter igitur Dominus mand uitquhd de cillitatibus hostium captis omnes interficerent:& tamen arbores fiuctiferas non succiderent, ut pater in textu. l τ . argum. R. quod circa ciuit res hostium, quaedam distinctio ast hibebatur: quaedam enim cran resil motα, non .nuinero illarum Vri bium quae eis erant repromisae r& in ramus urbibus expugnatis occidebantur masculi qui pugnauerant colitra i populum Dei. Mulieribus . aium Ocuuinibus parcebatur.
476쪽
DE UTERO N. GAp. XX. Vers 19. π cap. 2 ά I. Assi Sed in ciuitatibus vicinis quae
erant eis repromissae, omnes mandabantur interfici propter iniquita res eorum priores ; ad quas puniendas Dominus populum Israel diuinae iustitiae executorem mittebat; dicitur enim quia istae emaci te, intreeunte te dest uni. Ligna autem
fructifera mandabantur 'reseruari propter utilitatem ipsius populi; cuius ditioni ciuitas, & eius territorium erat subiiciendum. I 2. IOI. a1r. 3. ad quartam.
dauit qubd homicidium morae hominis puniretur. sed mors bruti animalis multb mi nus reputatur quam occi sio homi- 'nis ; ergo non pinest 'sufficienter recompensari poena homicidii per occisionem bruti animalis ; inconuenienter igitur mandatur quod
quando inuentumfuerit cadauer occisi hominis,in ignorabitin catareusι seniores propinquioru riuitatis tollent vitulam de armento, quae non traxit iugum, nec terram stadit vomere', σώ- centeam ad visaemas ramavist saxosam , qua nunquam arata est , nec 'fem , ta neespira, or caedent in ea cera uices vitula.
Ad argum. R. quod ratio literatis istius mandati fuit . quia freque rer. interfector est de ciuitate propinquiori. Vnde occasio vitulae fiebat ad explorandum homicidium occultum, quod quidem fiebat peruria. Quorum unum est. Fbd seniores diuitatis iurabant nihil se praetermisisse in custodia' viarum. Aliud.est,quia ille , cuius erat vitula, damnificabatur in occisione animalis : dc si prius manifestaretur homicidium , animal non occideretur. iTertium est' quia locus in quo
occidebatur vitula , remanebat incultus r & ideo ad euitandum utrumque damnum, homines diuitatis de facili manifestarent homi- .eidam , si scirent et & raro poterat esse quin aliqua verba, vel indicia si per hoc facta essent. Vel hoc fie- ibat ad terrorem in detestationem- homicidii. Per occisionem enim vitulae, quae est animal utile ,& sor, ritudine plenum I praecipuὶ antequam laboret sub iugo: significabatur quod quicunque homicidium fecisset, quamuis esset utilis& fortis, occidendus erat; & morte crudeli, quod ceruicis conciso simi-ficabat; & qudd tanquam vilis de abiectus i consortio hominum excludendus ; quod fgnificabaturere hoc quod vitula occisa in loco aspero & inculto relinauebatur, in putredinem conuertenda.
Usticὸ autem per vitulam de armento , significatur caro Christi; quae non traxit iugum ; quia non finit peccatum : nec terram scidit vomere, id est seditionis maculam non admisit. Per hoc enim qhibdin valle ineuita occidebatur significabatur despecta mors Christi, per Juam purgantur omnia peccata; dciabolus esse homicidii auctor
477쪽
ός DE UTERO N. CAν. XXI i I. cym l .e Iere suiup eontumax a principibus es ui
- Idem locus explicatui supra Ex
a gres i a P pugnam videm mulierem
pulchram in medio caprauorum, σ adamaueris eam, iἡρ,-- ω ad eam , c erit tibi υ ori
A uitur .se' i Eadem est, fides quam docet vetus lex, &no ua lex: sed secutidum veterem I gem poterat esse matrimonium inter fidelem de infidelem; vi poci in texm Vergo in noua lese licer. . .. δ
Aa argum R. . bd lex illa. vel loquitiis de aliis nationibus cum quibua licitὸ poterant inire connu- i- ; vel loquitur quando illa e 'ptiua ad fidem 3c cultum Dei con- l IUM, Odebis bon- fratris isi , a tuerti volebat. Lib. 4 μη dist. l. ouem emantem e pr teribis.
ARguitur, pater habet silii siti
potestatem : sed eius est punite excessus qui habet potestatem sis per peccanterrasin convcnienter igitur mandatur quod pater ducat tilium suum ad seniores ciuitatis p niendum, ut patet in textu. Ad regnio. R mi bd principatus paternis habe: solum admonendi potestatem ; non autem habet vim coactivam , per quam rebelles &contumaces comprimi possunt. Et ideo in hoc casu lex mandabat ut ιυ tDE TE R. Cap. 2 . si sideris asinum fratris tui aua bouem
478쪽
- i l Davet E R. OP. si nidum auis inueneris , non tenebis matrem eumfliis. EX plicatur instapreuerb. eap. H.
Uplicatur supra L eniti cap. I'.
si non emn puella inuenta virginitas, lapidibus obruent eam viri esuιω- tis illius , Er morietur , sita fecit n as in Israel , ut fornuaretur in i domo patrix sui. IV dicio adulterarum lapillabat irsecundum legem , non lotum illa quae iam crat desponsata vel nupta ; sed etiam illa quae in domo partis custodiebatur ut uligo quandoque nuptura, ut patet in textu. 3 .ρω
Nonaria in bout imul σψino. Non est smul arandum in b ne ει asino; quia fatuus sapienti in praedicatione non est sociandus; quia unuν impedit alium.
ptum uxori anteeoniugiuims in probatione desecerit, vetb rabitur , & centum 'sesis argenti condeinnabitur;& non poterit di- mittere eam omnibuς diebus vitae
Idem locus explicatur supra Ex i
beatam virmnem verum matrimonium non fuerit ; voventes enim virgvlitatem matrimonium nonpossunt contrahere sin peccato , sed beata virgo virginitatem voverat; clara ergo fuerit immunis ab omni peccato, videtur qubd in m trimonio non consensit ; dc ita inter eam de Ioseph verum matrimonium non fuit 2. Matrimonium est perpetuum vinculum : sea I eph quamWis esset Mati. .issius, solebat oeculte dimiture bea- I. v. 19. tam virginem ut dicitur , ergo non. erat inter eos verum matrimo
- μ Nulla causa rationalis potest assignari qualiter matrimonio sueritiiniata; non enim per hoc virginitas matris Dei diabolum daretα potuit ; quia corporum conditiones naturali sensu cognoscit x nec iterum si nupta non esset poterat lapidari propter haspicionem fornicationis, quasi adultera et nec iterum
479쪽
decuit ut Christius qui labores nostros portare venerat, solatium viri ad sustentationem matris praepararet i, quae tamen causae a patribus D nuntur ; ergo non decuit quod Deata Virgo matriinonio iuncta eL
Sed contra est quod dicitur, Noli
inam. Praeterea, Christus sua natiuitate omnem licitum statum debuit approbare: sed matrimonium aliter approbari niclita non potuitqx in quod ex matrimonio iuncta nasceretur 5 ergo mater Claristi debuit esse matrimonio iuncta. Dicendum qubd matrimonium habet duplicem persectionem, scilicet primam, ex qua tacitur matrimonium verum : M secundam ex qua dicitur consammatum.
Prima ergo persectio fuit in matrimonio Beatae Virginis, quod patet ex hoc qubd sierunt persisnae legiti ea ad contraliendum, & ruit ibi consensias mutuus per verba expressiis ; quae sivit quasi materia & forma huius Sacramenti. Sed secunda persectio defitit, quia
carnalis coptata nunquam fuit 1 secuta; Virgo enim in aeuum permansit. Unde matrimonium illud fuit verum , sed tamen nunquam
Ad r. R. qubd votum duplicuerpotest fieri: uno modo absolute,&sic votum virginiistis , si sit solenne, impedit matrimonium sequens.& de iure ,& de facto. Si autem se sinplex, impedit ut non fiat de iure,
quamuis possit fieti de facto. Alio
modo fit votum virginitatis vel concinentiae seb conditicine, & tunc secundum tenorem condationis adipositae poterit vel potem malaia
monium sequi. Sic aute Beata virgo virginitatem is r. it, subluc scilicet conditione , si Deo placeretia non quia ei deficeret virginitatis voluntas seruandae ; sed quia in veteri lege nondum porseolonis 'virginIlis tempus ac uςncrat. Sta ideo ex similiari consilio Spiritus. Sancti in matrimonium consensit absolu-tE , virginitatem suam Deo committens. Et sic patet quod consensus in matrimonium neque voto fuit
contrarius, ne*Ie voluntatem vir
ginitatis abstulit. i Ad 1. R. qubd Ioseph noluis eam dimittere quasi aliam ducturus, vel propter ali*aam suspicrone , sed
Ad s. R. qu bd diabolus potuisset
cognitione virginitatem matris Diu
perpendere matrimonio non obstante, nisi diuina virtute prohibiatus esset a diligenti, examinatione
eorum quae circa virginem erant.
Hoc etiam quod de lapidatione dicitur , intelligitur de lapidatione infamiae , vel quia erat de stirpes cerdotali, in qua puellis non nuptis deprehensis in stupeo , lapida uoinistebatur ut patet in textu. Christus etiam necesiuatis solatia tessit re non debuit, nec quanti ad tanec quantum ad matrem. Lib. sint. ad Annibald. do. M . am. n Lib. 4. sext. dist. xv. ET . p. q. 19. ara I.
D E v TE R. CV. ra. v. 2s. Puella quae opprimitur in agro; non 'rea mortis , PMa M. uit, Ernas ovi affinit qui libera et eam.
480쪽
LXplicatur insta Eccles capis,
DE-ER. Cap. 23. v. XXII. Versi . mp. σὐ- Assobscuratur hontinis claritas ex vitiosa origine'; Meo etiam ex illegitimo thoro nati a susceptione ordia mim repelluntur, nisi cum eis dis. pensetur: de tanto est difficilior eo tum dispensatio' , quanto eorum origo eri turpior.
Ad r. R. qubd irregularitas non est mena iniquitati debita ; & ideo paret quod illesirimet nati non portant iniquitarem patris ex hoc quod irregulares sunt. Ad a R. qubd ea quae per actiam
proprium committuntur, possum per poenitentiam ad aehum contra titim aboleri; non autem ea quae ex natura sunt. Et ideo non est si lede vitiose actu, & de vitiosa origine. Suntem. q. 3'. an. Irin livdietur .an re, Me est, de scorto natus in Ecclesiam Domini, sque ad decimam generationem.
non debeant ab ominibus fusi. eipiendis impediri; quia filius non debet portare iniquitatem patris I portaret autem si propter hoc impediretur ab ordinibus suscipien
a. M agis impeditur aliquis propter defectum proprium , quam alienum : sed a susceptione ordianum propter illicitum concubitum suum, non semper aliquis impedia riar; ergo nec proeter illicitum com cubitum patiis sui. Dicendum quia ordinas in quadam Gguitate prae aliis constituu inr ; ideo ex quadam honestate r quiritur in eis claritas quaedam, non .e neceskate Sacramenti . sed de necessitate praecepti ; ut scilicet sine bonae fauiari bonis moribus ornati,
non publRὸ pumiscares. Et quia
Explicatur supra Exod. cap. II.
. 48. DEVTER. Cap. 23. v. 7. Non abominaberis Idumaeum , quia stater tuus est, nee u 3ium aduena fui ii in terra eu s.
Γ xplicatur supra Exodi cap. I