장음표시 사용
111쪽
orientalem Americae continentem deserat . Quum In hac
plures excelsique ad nubes consurgant montes; contingereri. debet, ut Subsolani ab hisce montibus cohibeamur , ne curtum continuent suum; ti sicuti ex Mathematicorum relationibus revera fieri adserit Musscbeἀroelius ci . Quum immensi vapores.ab Atlantico, aliique ab Americae Continenti per 'rientales Ventos in occasum continue deportemur ;& quum in primum spissioremque offendant aggerem sublimiorum , & nubiferorum montium , a quibus tertiam o Cupati Per uanam taeniam paullo ante dictum est , & in quo rum jugis horridum saevire frigus plures concordi suffragici Telatores , poliqnam sensi inni, pervulgarunt set ; con inge- Te debet arr. , ut facillime condensentur, atque ut, vel in imbres, vel in nives vertantur, Quum tamen non Omnes delati vapores ab auiubar intercipiantur I sed per quaedam jugorum intervalla plures effugientes ulterius transeant , fein intermedium penetrent tractum , ubi humi torum mon. tium, & rigentium minori frigore conli ructum repagulum est ; accidit IV., ut in hoc trictu preaedictis mensibus see. quentes pluviae sint, aliisque temporibus fure nullae; quod a Septembri mense ad Aprilem usque , ut DLs rvavit Elnotavit Acosa 3 , malorem ibi vaporum copiam attollat Sol , utpote bis per verticem seu Zemrb transiens t. iisque mensibus emcacior; nec montosa ibi desint , & frigida loca ad eos rondensandos opportuna. Manifestum denique erit , cur in Peruae maritima & plana Ora . cui taeniae primae ab Acosa factum fuit nomen, fere numquam pluar. in iis Americae terris, quae jacent sub Zona torrida , sicuti pariter in Atlantico ipsam ad Orient. ambiente, Orientales potissimum Ventos, & quasi perpetuo dominari ostensum proxime est. Ne ab his vapores in primum illum transferantur tractum . inter postae prohibent excelsissimorum catenae montium , in quos vix incidunt, statim in imbres resolvuntur. Ab aru
it Ibid. sub finem ν. 1 3'. me licia est meat Io. 1 Retensendi inter istos praee ue ' t 34 L. r. C. ai. sunt Parisiense, Astronomi , qv3 ad Excipiendus tamen est brevis PM
Gradus mensurandos ad Ameνieanum ruae traetatus , ultra Trop. Capricose Aequatorem accessiere, de quibus prOAD ni Λustrum versus.
112쪽
Iuente Pacifico, quum ibi quoque Subsolanus continue prae-
dominet ut, paucos excipere prima taenia vapores potest; illas nempe, quos interdum Aurae quaedam deterunt occi dentales, a definito prope i Ilam oram limite se ut dictum est , advenientes. Hinc in ea planitie nonnulIae lalum nebulae , & leves interdum adspergines is Post haee investigandum supereff, an e Patisico subsidii aliquid per cuniculos in Perinviam adveniat , ad aridam illam irrigandam planitiem ,. cujus longitudo L quum extendatur per duos circiter Gradus citra Aequatorem in Boream , &pene totidem ultra Trop. Capri ira Aultrum , ac insuper sinuosa aliquantum sit J mille circiter Italica milliaria comin lectitur is Verum in adeo Iongo tractu secus Mare, quo almultur , currente k seeundum Acosiae relationes L a J, quibus Eliae recentiores accedunt , ad quamcumque profunditatem putei fuerint eisossi. nulla nec salsa , nec dulcis reperiri aqua potuit, nisi ubi proximi erant Amnes e secundae , vel tertiae taeniae montibus ch γ decurrentes r e quibus tantum Potabilem aquam in eos fluxisse pureos certum est; siquidem experientia docuit, ur Iaudatus Mosa narrar r , translatis aliquando Amnibus in novum alveum . exaruilli illico pro ximos puteos ἰ & iterum aqaam recuperasse , postquam i
veteres alveos Amnes xemigrassent is
Respondebit fortasse aliquis , ad majorem admodum tofunditatem, quam illi habuerint putei, ne eum subterbio At quo magis crescit subterranei Maris profunditas , eo maior altitudo stratorum erit intra GIluris viscera a va poribns exsuperanda Editissimos esse in Persa montes, eosque praesertim, qui audes appellantur . ex dictis liquido e stat. Addo hic. eorum uni, & ceteris haud sublimiori, lupra cujus iugum Mercurius in Barometro ad altri udo tantum Pollicum ga. L constitu , perpendis altitudo Hexapedarumis Paris et rct a Parisiensibus Astronomis supra commemoratis, Pag. Loo., tributam fuisse s . . Per na Alembica inutilibus
113쪽
certe Arenis, de quibus Differt. IV. Art. ἔρ. , non sunt reserista, sed argenteis ut plurimum , aureisque stratis , & propterea densisimis. Quomodo ergo ad immanem altitus. i si v rum est , quemadmodum opponebatur , ad immanem pro fund. Pacificum subi et labi j quomodo , inquam, subterra ne i Maris vapores adscendere affluenter poterun 8 Anne facilius per Argenti etiam, & Auri subtilissimos porcis transeunt vapores, quam Per atmosphaericum aere me Reconinditas ibi esse ingentes cavernas, materia tantum subtili orpletas, & ad immensam profund. , subjici a nonnullis audi vimus pro hypothesi Cartesiana. At de adeo ingentibus . profundisque cavernis a Natura fabricatis, nullam hahemus ideam claram, atque distinctam . Notum tantummodo no his est, in celebri Potosis mante sal intra ambitum Perua. nae Praefecturae, ouam de sis Charcas apppellant, cavernas
revera e ila profundas, & amplas ; sed notum simul ex Hais renii narratione & descriptione sa , mansilia ibi , & multos annos eviginti bominum millia effodiendae sterrae operam avtiam , ct per quadringentor, or ampliur gradus descende tium , cte. : N, nasi par hominum multitudo operam quo que det terrae effodiendae, & quidem per multa saecula , ut aliqua Oceani portio ad intim. s radices ali ujus mediter ranei montis tandem perveniat; vehementer, ted non immprudenter dubitamus, an per subterraneas ductus, qui quoquoversum fuerint ea ratione a Natura conitructi, ac dispo
siti, scuti ab Adversaliis experiemissi describuntur , id si xi possit.
Cum sessae relationibus consentiunt aliae recentiorum navigatorum , dum tamen ea narrant quae viderunt , aut sunt experti. Unum seligo Florentinum, scilicet Franciscum Carletium, qui , postquam Florentia discessisset A. asot. ,&Cir La totum terrarum Orbem navigasset, in patriam A roos. re
migravit, Iiρquς in suis potitiunus Relationibus s3ὶ sic primum
rὲ Vulgo Potin . Ad radices huius t3ὶ Editae Plore tiae fuerunt A.
114쪽
de Peruae ora maritima ariditate, ea narrans quae observavit, dum ad oram illam accederet , postquam Panama discessis set : Quanto piis ei ac famamo at Tropico, ed ri continente delPeris, tanto meno pisaeema, fucia is piorae cessareu dei tutio ;nou tanto per esserne oramai cessas a la flagione, quanto per Iaproprieta vi quel Cielo, ebe per m3lis m*ιιa di quella Cosa non piome mal : e solo dasia sine H Dicembre suo a Marzo sirrevre di numοlo , e stilla sua specie H eoutinova Rugi ad a, ebei paesani ebiamatio Garma fit. Sic ii. de imbribus in se cundam Persae taeniam , de qua supra , decidentibus ; sed cum aliquo levi errore circa ejus latitud. , & quin secundamia tertia, ubi perpetuo pluit, ipse distinguat L quum aenim mereaturae caussa in Americam navigasset , haud procul a portubus notae, Saxfrae, Limae terret ire iter confecit . quemadmodum ingenue fatetur taὲ I : Non e gra cori is . o χo. multa dentra terra in quel tratis , A' e fra Ia Linea , ed ιι Tropico dei caprieorna ', essendo ebe nia sempo delia loro Stat mi carino auondantissime piorae, cte. 3ὶ . m. denique, &ad rem nostram opportunius circa puteos: Ego erun Paesel subjicit 4 , de tractu praesertim agens Limensi, ubi diu-ltius permansit J motio sano, per esser clima raus, .e secta ditat mantera, ebe cavando Ia terra, uou si troa mai acqua : e per innassiare gli Orti ne eoudaeon Δ' Frumi, come gia ε' . demto, uella Citta per ea letti seope ri, c. Quum in tota illa ora numquam pluat, & quum haud mu ta S magna Flu mina e Persae montibus Pacificumbversus,' sive in occid. excurrant pleraque enim, & uberrima restionem Ama Z inum , δὲ Argenteam, sive Hispanice do Ia Plara , irrigant mirum non ess si nullam aquae in Bisonibus praeter illas Teperiantur, quas alvei Fluminum deserunt, sicuri ex Ae . sae relationibus ostensum est . Hinc egregie . de more suo, insignia Mat frematicys & Philosophus Comes Iacobus Riccatus, in Epistola Apologetica pro Vallistieriana sententia de Font. Oryg. , ccntra censoriam Dissert. Lipsiepsibus Actis, ad A. II 26, insoriam: Ie Iiorae, e la Ne i nou mancano p
115쪽
utrarao si , Er quum insuper, tum ex puteorum aridit
te irr adeo longo spatio, & ad Maris litora , ii ne ulla aqua Praeter stumineam . e cori*rcu s nempe alveis prolapsanias Fluminum, ad quorum conservandam perennitatem perpe tuae in rotiae excelsiori Rericur taenia ni τes & pluviae numquam deficiunt c ad magnam licet prosunditis ubique ora, illa maritima fuerit efista ab advectis , emptisque ex Africa Nigris, montium visceribus, ubi auri sunt. argenti vestrata, serro proscindendis adsuetis ; tum ex pluribus alus Phaenomenis recte ratiocinandis inferendum sit. tor sub terra ductus . & ad munam quoquoversum profundit. Canales, rubos ψ' an Bactus de labyrinthos Oceano pervios . iamedaseo revera ingenio excogitaros, non alibi esse, nisi in Platovir Pbaeriere , aurin eorum Rhusica subterranea qualis e. g. Mardi aus est I I, qui praestintiores mihi videntur fuisse Poerae, quam Archi recti; hinc egregie etiam Cl. Hieron mur Letomar ας S. I. . dum Theologiae in Romanoe Colle. UO Operam daret . ibique paullo ante aurumnales ferias νΑ. ITrs. . ad vices implendas, ut mos est, Rhetoricae Pra ceptoris delectus esset W in philosophico poemate, quod si gulari auditorum gratulatione, munus illud suscipiens, recistavit, & de quo in Via Umerii sita, ejus operibus praesim ν
Calogerante , quae in sic ibi ur e Rae. terxanei. S serpentes tubi, per quo ealta d' opustuli Scienti ei, &e. inier oceannm, & centralem Abyssum 1 In sectione Te iuris, euius figu- mirificum est eommercium. De tacram Iohanner Wod ardae , Anahas praecipuae agit Par e D secta Philosophus suae praemittit Gesa - Ο . .
116쪽
honorifica mentio fit c praemissa , praeter cetera, ejusdem
Itisnem, , ut aequum erat, en mi O subterraneas illas alveoIum ambages, per quas ineanus quoquoversum serpat , ac dispergatur , Commentitias esse Omnes , & sine ulla ne cessitate ad arbitrium confictas confirmavit is tin aliqua in
inritas e au eultis praes aut ιον anitas Θ almae Naturae fide interpres rerum ut reperto , Duae laturae latres ρ cujus , corpuscula nasia Parma adeo, us fugiant oculos, eir lamna fasian a Italiae atque ingens aevo istas adiute nosm , me adda, or , quos lustrasti hociter audax , . . . . His Vallisneri mo Fontibus . o baso, Ase: λFrepostum e vaea minum duae re laborem. Prinegio quaecumquae rigant vaga Plamina terras , Amnesque, re rimi, re sorrantes monte volui . .
Et qua uid uobas , puteasque superfluit altis ,
Et longe, mesuri Abone nutusa, ferator ;Donec , sumplicitis circum uiatque flexibur acta , 23 Dxιs ullisa, ct lovgo exerrita lapsu ,
Parror araberias tandem uitatur in auras:
Inque iugis insueta suum eaput exerat altis , Unde relapsa iterum patriam petat exsul, ortus.. P a Selli-
117쪽
Seilicet baee, melat aegri somnia, mitte, boni qxeme soli fuerint in eredulitate parentes. At nos, ut dignum es, ocatis 1ensuque fideli ,
Ωueιr sese Natura ultro inquirenibus osseri , Turpe es desipere , ct favos alludieae ultra.
VI. Auri Argentique thesauris festive Adversarii reis spondent J alios igitur nivium & imbrium aequales habet , immo plures, & multo ampliores in suis montibus America , quibus perperuo locupletetua et esto ς praesertim quum ex veridica Relatione de Fiamine Amaronum a CHιmphoro de Acuuba S. I. Hi inice conscripta, & a D. de Gombremιlle in Gallicum idioma eleganter conversa sit, pateat , non a Peruae tantum montibus, sed ab xliis etiam, qui sunt in regionibus Neo Granatae a , Agnarum, sive omaguarum s 3 , Amσαonum & Brasiliae sue , immensam aquarum cinpiam per spatium Leucarun Hispani earum f6J r336. ab eo Fl. excipi r Cette grande Rimiere alicubi testatur rerit rauteytis esux de tonus ias plin νιeber teννυ de I' Amerique s b. At quomodo atmosphaerae fluida per externam tant tam Circuislar. in Africa suppetent ad ML scatebras perpetuo ditan . das ρ In mediterraneis Africae regionibus per duos tantum pluere menses adfirmat. Cl. Gualterius 8ὶ, nullasque i tota Africa apparere nives, & nullam glaciem solo Necessarium itaque est . . . . Necessarium scilicet f libertatem a condonent philosophicam Adversarii sapientissi, si ita inte fari audeamus . huic ut certamin, faciamus finem l idoneos magis auctores consulere, & qui Africam perlustraverint , scuti Aequa Americam . En loci dispositio & qualitas , unde Primo effluere videtur Mus se de cujus origine integra
118쪽
gra prodierunt volumina , atque ex descriptione Lusitani aifus J. , laudato Acugnae non imparis, Petri Inis nimi-xum , qui A. I 5a8. diei ai. Aprilis occultum Nili caput in Absinia detexit. Fons Νιι inquit tiὲ J 1n parte occidentalι Regni GIam situs in summstare Valtis, quae ag ilatur
ingenis campo, Iugis mutιum unHque e.rcumdato quod bene notandum est . Huue locum adsceudι , omnia dilige uterlusrami , ruetemqne prι- duos ιbι Fontes rotuuris, quorum dia. metrν palmos 4. eontιnebant. Narrare pergit , ad Montis radices exitum habere ejusmodi Fontes; unius profunditatem
inventam a se fuisIe palmorum xi.; at in alio, qui ad jactum lapidis, & Orientem versus, a primo distabat, eoli gatis lanteir 2 O. pulmorum , atque intra in missis , inveniri non potuisse. Dieant intolae subjicit totum montem pleuam esse aquis: cuius rei Me signum dabans, quod tota et ea Focles plau1ties s i. e. illa , de qua iam dixit esse fugis Montiu-L. Mudique eircumdatam J tremula erat oe baltiens; manifestam lais
Teutis aquae vesigium. Eandem ob eausam non redundat aqua
ad Fontes sed ad Montrs radises magno impetu sese egeris ζuffirmabantque iveolae , ut ct ipse Imperator, qui praesens erat
uua eum Exercitu suo, eo anno terram parum tremuisse ob magnam anni siceitatem; aliis mero annis ata tremere, O bullire ,
si vix sine periculo adire liceret. Cireuitar Dei es inctar La- cur euiusdam rotundi, euius Lametros fundae iactum eon lituere possit: cte. Utinam, scuti a Valhfueris faetum fu i sse osten sum est pag. Iot . . ad Gabelli primordia investiganda, tria jugorum iastigia Lusitanus investigator evadere potuisset , que is ea Convallis, Ohi duo apparent lacusculi, quoquover sum clavd Hur l Plura ibi pro iacto receptacula Teperisset, equibus collecta aqua ad inferiora per subterraneos ductust quos ad certam usoue prosundit. esse in montibus no negamus , immo constanter adserimus paullatim , & continenter praecipitat. Inquiramus nunc, an in ea Aethiopiae parte pluat,
quan- t In eius Relatisne de N,I; Ον IL que, tum Dedipi T. I., tum Mundine , quam Rireberus e Lusitano idi subterranei T. i. mate in Latinum transtulit, instrui
119쪽
quantum est satis ad ea omnia explenda hydrophylacia, equibus primi erumpunt rivi ad Nilum coniti tuendum; itaut perennes esse illi possint. En aliud locuples de imbrium , diuturnitate , & ubertate in eo tractu Zonae torridae te iii monium; Relatio nempe itinerum, quae habuit per Abdis niam si Carolus Jacobus Poneet , Medicus natione Gallus una cum P. de Bremedest S. I. Rotho magens , & Mathematico, Tomo IO. Epistolarum, sicuti inscribuntur, sed eam stium sal, a celebri I. B. da Hesde ejusdem sqc. inserta . Lespinyrs durent sis mois ea Albiu e : Hus commeueeust an motad' Amral, 9 ne eessent qu a Ia de 4eptem, e . Hi ne dum cauIIam alluvionum exponit , quibus Aegyptum μίαν quo. tannis refrigerat, nullas a se visas in Aethiopia naves naris
qua tombe. Ac propterea de effusis agens imbribus. queis M. Lalveus redundat, disertissimus Laurentisa Magalouar ti ἔeorum ut adfluentiam ob oculos poneret, vividiorem adhibens Etruscam formulam, optime dixit: Deli' acgaea , in useorso si με arato per passe mutuosissimo, glie u eutro per Uribanda a flagello. Quamobrem subterranea Maris circulatio , si fieri naturaliter posset, non in Europa tantummodo, A , atque America esset supervacanea, sed etiam in frica .
mιnorum Voluminum narrationibus, ου bententur; νbiι' putamur m ferri posse , ad Iubterraneam persua dendam masti Maris circulationem
120쪽
terraneam neeamur ejusdem circulationem 3 quammis Edmundi Halleyi tentamine circa lalpre apuae emarrationem , ejusque relebri tu putatione eirca ema orationis quantitatem tu Mari Mediterrora, minime inrigeamur Iut sebolasticis tamen tertaminibus detur Leus , ad erimustheis , recte fuisse ab eo ostensum Auctore , emarrationem in ictam , unius Anni Datis , aquarum fere tripta esse omnium, quas in Me Mare , eodem temporis interialisti Flumina deferunt et quamvis eoncidamus , inmιcto
hujusce rei adlaιam mn fuisse demonstratιonem. ERuditum segmen Transa. Anglie. sub M. I 89. , ubi
Halle, continetur experimentum, ejusque inita de Meti terranei evaporatrone supputatio, postquam abi Equite Tiama Derbam ex Anglica in Italicam limguam tranIIatum sui ser, a Gasone Iosepis Georgio . Phil. &Medico Florentino. eruditae insertum fuit Dissertationi, quam doctissimo. & celiberrimo Marchioni Io. Potens dieavit, Ni qua pro Via uerio contra subterraneam Oeeani circulat. str nue pugnavit. Perlegi poterit, tum in Valliseria volumine De Foue. Orig. Venetris edito A. I 16., tum etiam in temtici tomo ejusdem auctoris operum , postremae edit. p. 36.& s . Defensione sane haud indiget nostra, prudens illius Mathematici ratiocinatio : quare pauea heic tantum adde' mus, ut faciIius, & sne ullo offendie ulo a tironibus intelis ligaturae Apparer i. ex Italico Halleyanae Disserta contextu. il- Iatum ab auctore in ea supputatione suisse, aquae salsae ad experimentum adhibitae, suam vas continebat s cujus alti. tudo erat A. digit. Angi., & diametrin digitorum I 2 , pro