De fontium origine dissertationum compendia in quibus Aristotelis hac super re sententia cum ea consentiens quam insignes ætatis nostræ sapientes amplexi sunt exponitur et confirmatur. Selectas ex iis theses ... propugnante Antonio Sartio ..

발행: 1747년

분량: 130페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

quando arescentes, ex pluvias, ct nivibus , ut ipse promi n-ciat, liqWfactis feri, eum experientia id aperte doceat . Immo e X t Ibus, quae ad teri, exemplis Confirmatur magis id esse falsum, quod paucissimi quidam contra innumera, vulgar a. R evidentissima phaenomena ad arbitrium adseruere; pluvias

nempe , gIaciem ψ sit naves, nulla facta limitatione, antequam aut Amnium scatebras efficere possent, aut eorumdem alveos locupIetare, in vapores dispergi: ubi interim norandum, ex

mira hae hypothesi ptofecto consequi , ut e subterranea aliis qua abylla extrahi necessario debeant vapores ad Fonta orig. ἔat etiam perpetuos, & uberrimos in subterraneis esse ubi ιque deberct, si iis tantum fluentium copia aquarum tribue da sit: quod eum ingenti stratorum numero, densitate , &xenixu quomodo conciliari possit ipsi viderint f r J- . . Primam tantum eiusdem obserWarronem exponere hela

Iibet, quum de Fluvii origine sit, qui inge est apud Plinium

is , apud Strabonem Salgara m clo vero apud Gallos So gur, apud Italos Sorga, quique est laureati Petrari,aa carmi nibus celeberrimus ). Itaque in iniae Clausa, qua inter c arpentoractem iacet, & Ca Monem in Galliae Narbonensi, M s. passuum millia Aminione distat, non procul a Perra naa cuius pretiosa tantum rudera , quum se in ruta jam esset se invenit Κireberas A. assi. speluncam vidit, tunc

runt, si is ultro concessere Ad versse aqttam exceperint

pago α' ι. . ubi deesarav r, cur aliquan- plura de ratis Gausa, eoque Λmae do per memem quaedam arescant perlegere Poscris. Flumina , ac deinde impleantur, indiis . . . . - . A

92쪽

servavi, occurrunt Muersi bine iuri meatus . in cujus maiora se Zm us uore reperitur ι putantque incolae ad tur,mas leucar sese in reo Alfium recessas porrigere . is marios iusu er ramos ita dilFer litor, ut labyrintham te ingredi iurare os ... Totus bar torru DR meatus θberno tempore Aecur cernitur ... mx omen eo rem pore , quo ui es in Delphinatus monribas , flete Alpιbus Cottiisi quesieri solent, tum rete d. ι meatus per os speluncae letori fragore tautam aquarum eviam erussat , ut impetu fas sex μο iar ab ostio nourist so. pas ua ἀβtas , stat1m .ertata or ..quod m/raλιιus es, Flumen ana Tractιν , aliis ae Pisesbur .... secum Eurit; mox repletur . Nινιιπν mero paullatim cousa νιι , orialetibus aquaticis emacuatis , Flumen , audaciis eoυιtur υ π δε- σι suam remas , cessat. Quamvis tamen ad dim dium C ICItcrannum, ut Ibidem ex Incolarum relatione adfirmat Aistae res , Flumen illud temporarium Valtius Clausam irriget; non propterea putandum , ejus aquas in vapoves e nescere, an tςquam alveum locupletare majorem possitis in proximum i 'enim Modaπam, prope amenionem. irrumpit la ., Pari mo

cta . or paullatim in iacuis fluuante : unde sit ut re fissuras

montium aqua intra subterraneos erateres in uata, s augmento standam, tandem tu Flumen erumpat .cte. N haec alius exem plo temporarii Fluvii in Piecto tonfirmat, qui ad alveos mavitores, S perennium Fluviorum ditandos excurr r. .

- Quare si in Hydrophylaciis anguita sint lumina , petquae collectae essiuam aquae , scuti optime in antecedenti contentu a Gassendo expostum fuit; si plura sint hinc inde hydrophylacia , quorum emissa fluida in unum coeant ; quia

dAm conflabuntur juges Fontes, veluti sunt Mutinentes , de quorum caussa consuli poterunt Hassiseerius a ,& Anony-

ri h

93쪽

mus Adnotator , ejus defensor egregius tr nt.omittam , perennes haud paucis in regionibus exstare nives, Caeloque, ut de alpinis dixit Limius, s at prope immixtas, queIS, ante quam totae lique fiant, novae aggeFantur , ut e. g. in mom 'bus Peruet aae, & . Syriae , in Ripaeis , & Hverboreir Europae ἡin Celebri nolisa Petria Apuana, Sc.; nebulasque insuper, lavapores, dum continue super excelsa montium juga in aquas Vertuntur , non levi Fontium perpetuitati subsidio ubique esse, & a Iicubi maximia . Bernbardus Varenius, in peruet Ii sua Geograpbis Generali, quam A. ioso primo edidit , & Conlulibus Amstelaedam. obtulit I , etsi L. t. C. 36 Propis 3. putet . Maris aquam se λο terrar posse, 9 in transitu pre multiplices anfrinus terra

rum verberasam , ct per arenas atque argιliam euatam, in sim ceram aquam stra re ; tamen declaras I., a se nec aqueos marinyn, nee piamiar excludi. Ingenue declarat T. , argamentam a

falsedine desumptum contra opinionem, cui ipse adhaesit, dum ethisem babere solutionem ; quia per solam transeolationem V ut ipse dieit, non videtur tolis posse salseis . g. denique has

Propositiones , veluti Corollaria in fine exponit: Fontiam itaque aqua partim a Mari . mel subterraveis apiri I partim a pluviis, ct rore terram bumectantibus or/tur . Flamorum a rem aqua parram ex Fonti partim ex plumiis, O nime ori

Postquam plura erudite, sed perplexe aliquantum, De Fontiam origine, ω disseren=iis disputavit CI. D. Bapisa H metius , Philosophiae in regia Burgundia pertractatae

Τὰ f. mys. Parte ais i ract. a. Drisertis r. C. I. st se suas ex promit dubitationes: Itaque illud Hiro eoueerimur, Fontor pia

sa tertio fuit eum Appen*ce saeOMIurmi , & quarto iterum typis man.

94쪽

ingeniose nimis ibidem cloeuerit , Fontes magis e Fluminibus orari. micissim, quid etiam de Fluminum ortu pronun-Claverit , pIaetur mittendum non elt . Ex quιbus omn3burs ibid. inseri post quaedam narrata phaenomena 3 iis licet uigere, ex montιbus piamiam, re nivem e olatam in Flum inadelabi et nee Torrenter modo , sed etiam Rimor jugiter fluenter

Luc orginem suam repetere . E Mari tamen Fontes nonnullor Prodire , pcr subcerraneos nempe meatus, Concedit Hamelius.

Quum e Fontibus, ast Pateis quιbasdam Mari mieinis aqua salsa suppeditetur, hinc infert e Mari advenire. Ne nos quidem helenegamus id alicubi polia contingere , si de salsa aqua , & ammarulenta sermo ssit, quae prope Maris liIora , atque infra ejusdem superficiem reperiatur. Negamus tamen id in uni versum fieri, ubicumque salsarum aquarum sint staturigines. Leν eaux de Salins s a J; cesses de Stail ea Saxe ; ω eelles deuas lea Pisis falans da Mond L adseruit optime celebris A ctor operis inscripti, Le Spectacle de Ia Nature, T. s. Dialo go . , ubi multipliciter sententia nostra , & valide confirmatur 2 , ne fons auire cisse que des eaux de pluer, qui passent par des mei es , os des mines do SA , qui se traument μου re en plussura endmira. Ad quae confirmanda subiicit , elusmodi salium sodinas alicubi exhaustas iam esse , & alibi imminutas, ita ut excavandi sint magis putei ad reconditum salem extrahendum : quod fieri certe non deberet, si pers tetraneam Oceani circulat. ialso liquore implerentur. Per suadere per eandem.cireulati mox conatur Hamoliar, potabdiaqua puteos impleri Posso, illius exemplum adferendo, quem optima a a divitem Caleri s3J in ipso litore a se visam esse, narravit Cl. Uodartius 4J in Parisiensi Scient. Academia, cui hic, & Hamelius adgregati fuere. In metuis aes ιbur inquiri

95쪽

putei duobus eireiteν pedibus attollitur: ades m videatur aqua ex Mari ipso per angus orer arenae ipsius eompressae meatur sese iusseruare , se salis aculeos iu iis angustιas deponere . Haec ea Veteri, & metra commemorati Hametri Pn Flosophia ς quae hei C eX ponenda erant, ut quis ipse ineognito Mari & quid atmosphaerae fluidis adscriberet cognosceretur: atque utinam ejusmodi elsent alia omnia, qu e eontra nos ob rei ab Adversariis possunt Etenim oceani untis. Per arenas etiam compressas transeundo , 'atque elui stando ieefaecarii

uidem aliquantum, sed in potabiles minime convem pose, si purgatorium iter breve sit; & 6 admodum longum s permittendo a Sa Iino quotumque diffolvi spἱpi uJ, perpeia

tuas, uberesque ab iisdem scarurigines non posse conflari PArt. ro. I 3. & t4. Differt. IV. oliensem jam fuit. Huc u tro accedit, subterraneae circulat. sollertiores auctores, quum adfirment e montibus in puteos Mari proximos potabile, aquam defluere fi J, sequenti & ipsos ratione, valido veluati aggere contra marinum aestum , sicuti nos, sese opportune tutari , quam ab insigni alio auctore natione Gallo desumam , & Alembicorum fautore', ' utpote Carte sano a quum ejusmodi phaenom. , dum ad Galliae' liror, Mare remescit , caussam optime exponat . Aqua marina s inquit

cotur Accessus Maria, seu Asuλ ι Aqua in bave partem circiter Irae boris Mis j intra qnoae rempus Mare paullati, rumorae, reati litur , ct in Flumisum a res se inferor, aeam floia res Forara mersas repetur. mapropter , . quod influentibus conspi-CUOeum Amnium aqui& iti accessu, deu fluxa Maris contingit nempe quando ab Aequatore marini fluctus Polum iitrumqud versus fluunt id influentibus aliis aquis contingere diis Cendum est Venarum , seu Rivulorum quae alicubi pso Maris litora per occultum iter excurrentes , sed ad tenueri

τὶ V,se Guriterium Art. 1 o. iam Philosophiam, A. etffas. Aet. meitatae Dissert. D/ ONI. Fontium. a labrerraneo Mari Pontium origi- Robuit, Ambianenso, vita sm. nem repetit in Pitysica, Parin A. Clus Parisiis, ubi cartesianam docuit C. am

96쪽

profunditatem , in ipsius Maris alveum tandem ingrediuntur; nisi a fluctuum vi incurrentium . dum suxus fit , regredi

compellantur.

Licet senior & celebris Nilippus ureur i , in Commentariis Academiae Paris. Scient. , ad A. ITOI., ex quibusdam experimentis inferre studuisset pag. 37. cr , plures Fontes a vaporibus exordium ducere , qui intra Telluris viscera ab occulto Mari, S Fluminibus emitterentur; tameta concesserat iam p. 73. Fontes aliquos ψ quamvis paucos, pluviis , liquatisque navibus ortum desere οῦ immo . quum a terrestrium stratorum inices insuperabiles cognovi siet, eandide. pronunclaverat p. - γ., peculiare. ductus ςlla necu larios. ut per adeo longum & impedi tum iter e sub te; ra neci Mari emiis vapores ad montium culmina pervenirent enut-iI e ces viveurs odient des coa fui s larirculi r , pou

Majotem exteriori cireulationi vim adscripsit Cl. Be varHuus Ramaninius t3ὶι olimi in Patavino Lyceo nacti σMedietuae Professor pcima ius. In eximio itaque Tractata P βω-Hydra tico , quem edidi it Dei Fostium moues in σου. miranda Scalxri me postquam C. f., ut suas pateface, rei conjecturas , evulgasset , uberrimas, perennes, & sal u. bres aquas, quae in agro exsiliunt Mutinensi, s adicertamusque profunditatem effodiatur terra, ac tandem terebe perfore tur , abi Apennim jugis descendere, ro. circiter italicamilliaria disiantibus csὶ; adfirmavit originem habere rara salto. aliquo pens Ddrv lassico tu proxim eum ma eluis i. e Apennini Jrariciἔπι ρο- ω eum Mari communicante ε ea, qu perpetuo & libere vapores adscendere, secundum hypath ses Falloppianam, & Cartesianam, atque in ingentem potabi Iis aquae uim condensari existimavit. Μοου negate im Iairrensu eeit plures alios fontes pluviis ct solutis nivibus ortum μ. Iummodo debere, Me tameu discrimine, quod Muter qui aquam

97쪽

e Mari per Oeeultor duaus habuerint, pereunitatem se ment: eormero quι ab imbribus, ct temporariis scatebris oriantur, quιbusdam sunt temporibus , mel non parum imminuantur, vel omnino Eccescant: ut in magnis siccitatibur evenit, qualem refers Ba eius, De Thermis L. I. C. 24 fuisse A. r 366. , 3u nina solum Fontes omnes, etiam magua Flumina defeeus na rat.

A. i587. ιν 1688. baud dissimιlem siceitatem experta es spadana, O' Trauspadana regio: quo tempore eum a r. propter squarum defectum squalerent , ae ahir tu istis frus a Putei excavarentur s ne lemem quidem alterationem in bis nostris observare licuit . Verum quum super terga, sinus , & convalles proximorum montium uberrimi saepe decidam armo Phaerici humores r ; quum ejusmodi ibi sint superio: . .s rata , ut , secundum Aristotelicam formulam , spongM Tum instar delapsos humores facillime combibant, di ad inseriora transmittant , &c., sicuti suismet Deulis observa vit Valusnoriar a ; & quum hydrophylaciorum lamina , a quibus teconditum & redundkns fluidum perpetuo emittitur, angustiora sint . quemadmodum ex phaenomenis recte inferintvll ab Anonymo Adnotatore s 3 J;Φ non subterraneo Mari , sed caelesti humori, Mutinensium Fontium ubertatem , &Perennitatem putamus esse tribuendam.

balosius f 4J denique, ut sexcentos alios praetermit eam auctores, Carsus Matbem. T. 2. Tract. I s. ubi de Fonti hus agit naturalibus, ita sub finem declarationis post Prop. 33. Omnibus pensatis , licet forsitan impossibilo non negarim , Fontei ex M i peν subterraneos meatur , ω per rarefastiovenia Feri posse; existimo tamen fere omnes Fonre3 ex aquis pluviis in monssum receptaculis,eutems generarι eum vix assignari possit Fons aliquir, qui ex plumias non accrescat; ct pleraque, deficie nbsr , arsaυ.

εὶ En inperImentis habitis In CHis franiana a Cl. Cras dis tolligi potest, mediam altitud. pluviae ibi esse Polli- eum Paris sA. Vide rati,f-νii T. 3.

taὶ Adno . a 4 & 33. ad suam Dictri. t 3ὶ Sub finem ultimae Adnot.

98쪽

AXIO MA

COROLLARIUM L

ita ue insigneo Philosophi ct Mathematisi fere omnes, qui de Fontium

origine di feruere , να eo contenιι ant, ut exrsiment, muIrorum FonIrtim , aut fauem at quo m aperti mam ω umeam esse Caussam atmo Ioaerier puto exteνι rem Gνeu ationem , Ilauti ex pra cedenti liquet D ert. V. s θ-m propter e poristor obieea in Dissert. IV. , valde O pνudenter dubitandum si , an e Iubterra eo Mari t quod Prop. μ. ad te ut tantummodo permasemus ad νnirmas murum eis montium rad res perpetuo delabi, ω contra quos Murex , inagnique ponderas o sani nondum dissolutae difFeuItate1 tot ω potabiles aquae adscendere valeant, quot Iti erant ad plurer , uberes , perennesque Fontium scatebras , aut eonformandat , austanendas ; ad interrorem Oreulatronem , quae fiat per subterranei illius Maras, austevaporationes , aut pereolatrones t quum haes nobis rota sis, ambigua, multin tio obnox a di eustatibus , eonfugere non debemus , per M. praemisium ἰ nisi ahqωisino se nobis domonstret , exterrorem illam atmosphaeraei fluidi Crreulat. ad Fo trum scatebras eoυι tuendas ω eo ervandas nequaquam sussisere.

COROLLARIUM IL

si conωnat huic Axiomati Reguis naturalium ejus m reneris eaedem funeta a. philoson handi a Newtono L. 3. Causae. Prine. praemissa a nempe , Fffectuum

99쪽

PROPOSITIO VI.

2uaecumque bactenus a subteνraneae Circuiationir Fautorἱ- bus prolata in medium suere , ut demonstrarent , aut Ialtem ut suaderent , atmosphaerica non Iussicere fluida ad Fontium scatebras conmtuendam, bur esse roboris non

uidenter , quod ad id persuadendum Iussiciat.

I. Unstiturum nobis non ess omnia heic exponere, immo ne plura quidem praecipua & celebriora a argumenta se quibus haud pauci Philosophi &Mathematici ollendere conati sunt stad Fontium scatebraς,. ves conformandas, vel saltem locupletandas, marini fluidi subterraneam cireulationem esse omnino necessauriam ; quum ab aliis toties & exposita suerint, atque eno 'data ; & quum in recentissimorum Physicorum voluminibus . qui ab inanibus hypothesibus maxime abhorrent , quidquid hactenus a praeclariss . Adversariis objectum conistra fuit, vel directe k vel in directe jam consulatum videri possit ; sed paucas quasdam indicare dissicultares , quarum di Glutio aditum nobis aperiat vel ad phaenomenon ali quod non omnibus notum evulgandum, vel ad cavlIam alicujus aperiendam . ex cujus expositione sententia nostra validius confirmetur. II. Quum e montibus, ves ab ipsis non procul , plures orirr Rivos ν Fluvios , Lacusque videamus, qui uberrimi sunt . & perennes s obiicere saepe solent J ὰ ut a fi eorum scatebras , & Fontes adfluenfer suppeterent atmosphaeri ea fluida , conservari diutius quibusdam in' montibus profecto

debere nr delapsae nives & pluviae; per unicam enim vaporum externam circulato, atque condensationem , &c., uberta

tem & perennitatem quorundam Fontium frustra quis expli- Carer . Verum pluviae vix delapsae , per declivia ire planitiem statim praecipitant; & nives, quamquam coacervatae νantequam fluere possint at subterraneas venas implendas, i

100쪽

in vapores vertuntur, atque ita evanescunt. Quare, &e. Ill. Qui haec opponunt, ne in posterum negent multis in montibus variorum climatum , & pluviarum, & ni vium thesauros congregari, atque ita conservari diutius posse , divites ut constituant , & numquam dcficientes Lue tium aquarum venas; praesertam .vero si novae ademtidem adceciant, ut fieri solet , vaporum opes . Cabeum pellegant Quaest. r. poli Contextum 5 2. L. I. Arist. Meteor. i , ubi,

etsi aliquid pro Alembicis praemittat faJ ; Optime tam e describit, suisque Observationibus confirmat, L 3J quomodo

a montibus exesiatur ptumsatis , 9 nivalis aqua, atque ita bibatur , ut sensim reddatur Onti: praeter Lacua, qui, ut ipse pronunciat, in summis montabus saepe ceruuntur, gaeaquae ab aqua e pluviis eouecta, me iudice , generantur . HIll OIIam sconsulant Ceylani Inc, orientalis Indiae extremo meridionali adiacentis, quam accurate scripsit, postquam Insulam per- Iuli rasset, Cl. Iobannes Rιbves, Lusitanus, & Lusitaniae R Et dicavit A. IOSI. 4J , ab hoc enim auctore au lient, in vertice editissimi montis, qui vulgo Reus f i. e. mons J Ada-κπι nuncupatur, circulare ella spatium , cuju diametros ad passus roo. protenditur , sub eoque prosundissimum continexi purissimae aquae, utpote pluvialis , Lacum : mox ab eodcmna Irari non mirabuntur, e Lacu plures emanare rivos, qui ad montis radices tria constituant majora Flumina, quibus Ceylavum irrigetur. Perpetuas insuper durare Iolo .anno NI Ues in ea montium serie , ubi Sinensis Tartariae habitant

populi, qui Si-Fan, & Tou- Fau dicuntur, 14 ubi sunt scaturigines Fluvii Tang-Tse in Sinis maximo s3J, ex T. r. cognoscent locupletili. & accuratiis. Deseriptiovis Geograpbicae Finensis Imperii. Christianiss. Regi Ludovico XV. Uic N a tae

ab iacolia appetitatur, originem habe

proximam a duobus Lacubus Flumen aliud in Sinis celebre , quod ipsi vocant Noau IIo, i. e. Flavum , sive Ct cum Flumen: nee vicinae Lacubus desunt sublimium series montium, queis Deci dentalis pars Sinensis Imperii a Tartaritis dividitur ΚΟΚonorensibu1. En T. a. Descrot. Imparia ει usis.

SEARCH

MENU NAVIGATION