Gerardi vanSwieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus septimus Gerardi B. De VansWieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave de cognoscendis et curandis morbis

발행: 1764년

분량: 364페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

per haemorrtio de frequenter in iis tio periodica fit . Si autem imprudenter cohibeantur hae vacuationes , multa metuenda sunt mala is monuit in genere dehis Hippocrare Prorrh. I. I. p. 79ῖ. t. 8. Coaear pram. n. 347. A. p. 87 i. sequentia

scii satis temporibus D uinem ianimi, Ericulosi, deficile , exsilrit , si non tiderint finguinem iustici mortu tur . Et alibi

sium suppressione idem timendum esse dixit. Verum per periodicas illas evacuationes laudabilis caeteroquin sanguinis minuitur inpia tantum m longe plus nocet suppressio

aliarum evacuationum , quae degenerant

a lanitatis conditionibus humores subducunt de corpore. Inde dum sanguis in uteri cavo post puerperium, vel in ejus vasis dilatatis, stagnat, Maere allabente corrumpitur, nec per lochia evacuatur, longe al- huc peiora mala sequi solent, quam a menstruis suppressis uti postea pluribus dicetur

in Capitia destis eorum morbis ob eandem rationem retentio urinae , per quam naturaliter elu tu de corpore salesin olea acriora sanguinis, capitis morbos producit tere omnes, qui schuria pereunt, soporosi& convulsi moriuntur. Maius autem adhuc periculum. eit, quando in morbis acutis urina supprimitur; tunc enim cito convulsione metuendas se alia occasione

stimonio coria firmatum. Praeter has autem evacuationes , quaei n. ne naturales sere lunt, aliae observan

tur, per quas nocens materia evacuatur,

miris cepe viis; ob his suppressis pari.

re epilepsiae periculum imminet. Sic vid, mus in infamibus cutim capitis plorare liqui. tum rutis copiosam, quod in crustas exsc-catur tam filiis densas, quae , si nimis crassa suerint, impediunt hanc evacuationem, epilepticos in ultus producunt . Neque tantum in capite sedin in facie , imo per reliquam corporis utim, simili modo acer talis humor erit , cum molesto quidem pruritu, sed plerumque inagno sanitatis commodo, inprimis in infantibus magis obesia Frequenter vidi, dum matres pertaesa rum molestiarum plumbatis lini mentis ex siccabant manantia illa cutis loca, secutam

fuisse validam epilepsiam, qua saepe subito

peribant vel, si evaderent insantes, redibat in iisdem locis, aut in vicinia, similis excretio culanea Hippocrates De morbo scio c. 4. t. o. p. 79. , vel qualiscumque suerita siclo libri de morbo sacro, qui inter opera Hippoeruis numerari solet, credebat, cerebrum abundare tali pituita, quae, nisi repurgaretur , dum adhuc in utero haereret scelus , debebat hac illave via de corpore exires secus enim pilepsiam futuraei esse metuebat. Quibrascumque pueris exseruι sessurescunt ulcera in caput, oe is aures,

i reliquum corvus, , qui salivosi μοι

in titera purgari oportebat O , qui sic Iurgari

fuerunt, morbo comitiali re non corripiuntur.

neque mucus, 'que saliva prodit, que iuutem 'Vatio ae/u secerint, talibus perlatita

es, res hoc morbo arripi. Inde patet, qualua eum prudentia debeant tractari illae eruptio. ne humorum per cutim in junioribus, neque tuto illas tolli posse, nisi alia evacuatio iubstituatur: per alvum v. g. tuncque adhuc magna cautela opus esse. In quibusdam irem adultioribus similis evacuatio pergit, quae subito suppressa quandoque interiora capitis alluit,in pessima mala, ipsimque mortem, producit. Sic apud Dioni dimbrore tam obse . med. n. 5ol. 7 s. legitur casus adolescentis duodecua a unqrum , qui ab ipsa uetitia tine capiat laboraverat: mater, de scedo hoc malo abigendo sollicita, Murtae consilio lotionibus4 unguentis variis usa fuit, sicque saetis brevi tempore abi tum sui nolum verum paucis diebus post aderat capitis dolor , quotidie accrescens, tandem sere intolerabilis , nullis remediis cedens e secuta suerunt convulsiones epilepticae , primo leviores , dein sortis lita maris continuae, quarum vehementia ρομriit. In cadavere dura mater rota apparebat rubore sustus a Min superiori .ir- te, versus sinistrum latus ricina

aquosus, qui inter utramque me ungem latuerat . E contra Tulpius c.

172쪽

senatam fuisse per manantia capitis ulcera. Aliquoties vidi in adultis utriusque sexus hominibus , caeteroquin sanissimis , verno tempore ruborem nasci in variis aciei partibus, cum sensu calorisin pruriti paulo post apparebant in cute rubente parva quae dam oram inula, quae plorabant liquidiunsubviscidum , quod brevi in crustas flavas

densas concrescens pertinacissime haerebat cuti. Post aliquot septimanas sponte cadebant hae crustae , cutis acquirebat denuo colorem naturalem apparebat aqua nitida ae ante . In multis tamen vidi redire quotannis idem malum, cedum tibilem aspectu, sed absque ullo sanitatis de trimento ubi vero pertar bujus moles laea yri adhibebant varia crinedia . vel sc pebat latius malum, durabat diutius vel si cederet remediis , in oles a capitis mala sequebantur, dolores, veri igitne d c. donec denuo recrudesceret haec ei florescentia ; cui revocandae prosuisse multum vidi, si et recentis soli cuti applicarentur. Videanturin illa, quae ad s. 72s de cvtaneis talibus eruptionibus dicta suerunt. Observavi & aliquoties in saxi, materiam podagricam, nondum ad inseriorum artuum articulos depulsam , pilepsam vehementem secisse: sanatam primo ro dagra paroxysmo , nec tota vita postea

redeuntem.

6. Observaverat iam suo tempore hanc epilepsiae causam Galemus i Loeis Adfectis Lib. p. c. a. om. 7. c.' , quum nempe a tarte aliqtia coryoris incipit Uectio, qui deinde , sentient aegro, ad cer brum usque ascendit . In puero decimum tertium aetatis annum agente hoc primo viderat Gatin f, plet tunc temporis ad

lescens puer ille simpliciter Tirmabat se primum ametionis initium in tibia sentire: hinc recta ascendere per semur ilium, latera, ad cervicem di caput usque;

I. ro 6. T IJ omni io 3. 'illoria a docuit.

Omnia illa, quae de causis pilepsiae

vrmedenti parao rapho dicta suerunt , pr Batissimorum auctorum observaris is testimoniis suerunt confirmiit , vel visa in

cadaveribus illorum , qui, dum vivebant,

ubi huc usque pervenerat, tunc non amplius erat sua mentis compos . Postea

alterum viderat epilepticum, sed jam adultiorem priori, simili. tque passum , qui dicebat, rigidam quasi quandam auram esse

id quod ascenderat. Comparabat hinc G.itiuus miram hanc epileps caulam venenatorum animalium morsibus . Ut enim

tales morsus, apici etiam digiti inflicti turbant omnia, sic tali omite pila. ptico fit pariter, uti ligaturae validissimae pone locum demorsum impositae , velis

subita resectio partis demoriae, tollunt totum nolum, dum impediunt, ne ad alias partes pergere possit, sic idem toties in epilepticis observatum fuit, ut postca ad 3. io 8 . dicetur. Plures tales casus vidi, apud observatores multa mili lcguntur. Quandoque frigidam auram ascendere sentiebant quandoque nihil distincti dete:

minare poterant; in quibusdam oriebatur talis sensus, ac si formica sub cute reperunt versus superiora verum hoc sere in omnibus obtinet , quod illa aura versus superiora vergat. Raro enim contingit illud , quod cnertis Iesu crer Auar. Lib. r. Sect Id. I. asti. se observata testatur myti quinquag nario , cui per intervalla inguen sinistrum intularescebat; deinde sorinicationis sensus per totum ius lento

gradu ad pedis plantam usque progrediebatur quo , ubi pervenisset , citissime

recurrebat inde superiora petens is cerebrum invadebat . Nolebat aeger pati , ut Medici erro aut igne somitem illum epi-lepti cum destruerent , sed ligatura tibiam arcte stringebat ilico, dum prima mali initia perciperet sicque impediebat par

xysmos. Ubi autem quodam tempore non satis cito ligare crus potuerat, an vasi paroxysmo correptus tuit, ut exstinguer tur, mali, toties feliciter suppressi, vehe

mentia

observatorum is incisio cadaverum

hunc morbum passi fuerant. Inquisiverunt

enim semper Medici se summo quidem jure , quid mutationis physicae in enc phalo epilepticorum deprehenderetur, quod

173쪽

Causa autem illa duplex est , uti antea non semper caulae sub hac ergo limita-dielum sui et una quae paroxysmum prae tione intelligenda sunt illa, quae de causia statem producit altera, quae, dum paca epilepsa diei fuerunt. tum est intervallum , iacit illam diathesin Certum enim est , causam pilepsiae ad regenerationem paroxysmi . Non nun adeo latere posse, ut nullis sensibus detegi quam nihil omnino inventum est , quod possit, sed tantum se manifestet suis essectis.1ensibus perceptum poterat distinguere a Dum vis epileptico territus, homo corridaver pilepsia mortui ab alio Laliquando pitur eodem morbo, quis definire audebit, apparuit aliquid contra naturae leges con quid tunc mutatum fuerit in corpore suetas in partibus quibusdam is quando Antea ad . Io i dictum suit, quosdam

hoc saepe eodem modo sic inventum sue epilepsiam simulare, tuncque nutu volun-rat, tunc inedici jure quodam arguebant, 'atis omnes illas jactationes membrorum, illud praeternaturale , in pluribus cadave contorsones &c., efficeres simulac cessantribus pilepticorum deprehensum , haberi hoc velle , desinunt omnia is ne ve- posse pro causa hujus morbi . insitu sigium causae , quae tantos motus exci- Patholog. Cerebri c. q. p. 49., , quo sortes tare potuit , superest . Unde discimus nemo plures calvarias secuit, candide sale hominem sic factum esse, ut mens consciatur, quod saepe nullam causam sensibilem ac volens agat in illud organum corpo-

in cadaveribus epilepticorum inveneri reum , unde motus musculares pendent in aliis invenit colluviem serosam, omnes sicque motus excitare possit tanta quidem cerebri cavitates oecessus implentem celeritate, ut inter voluntatem efficacem cla Ibid. e. o. p. io . h. Interim tamenis motum excitatum nullum mensurabile tem-hdelibus observatis constat , talem collu poris intervallum observari queat. Verum viem serosam inventam fuisse in cadave simul novimus , hominem obnoxium esseribus illorum , qui aliis morbis capitis pe- huic calamitati, ut aliis causis, aeque parierant , nunquam pilepsam passici uti rum saepe intelligendis, idem illud principassim apud Pisonem de morbis a serosa pium corporeum sic mutetur, ut mente colluvie ortis habetur . Antea ad 3. ii. nec conscia nec volente , similes motus monitum suit, utilissimam quidem esse in excitentur, imo saepe4 validiores, uti staspectionem cadaverum ad morbi latentes 'im videbimus . Unde patet, non semper causas indagandas interim tamen semper inveniri mutationes sensibiles in cadaverti debemus memores esse, quod in cadavere aus hoc morbo defunctorum . Quis dabit inveniamus talem statum , qualis paulo rationem, quare nobilis stamina toto gra- ante mortem adsuerat: quandoque illa , viditatis tempore epileptica esset, dum ma- quae reperiuntur praeter naturam in cada rem utero gestaret, minime vero si sequi vere , sunt essemis morbi iam existentis, ris sexus cetum autem fortuito ca-

non vero causae, quae illum produxerant. sui hoc adscribatur, tres pueros peperit Patebit sequenti paragrapho , quam mirae semper pileptica, donec pareret quinque mutationes in partibus fluidisin solidis cor autem puellas enixa fuit, toto graviditatis poris .mpore paroxysmi pileptici fiant tempore ab hoc morbo libera et Morie adeoque, illae post mortem deprehendi. Trait Complet deibirurgi 2 m. a. Iag. poterunt, sed morbi est ius quandoque et . a 7, .

g. Io77. V Ffestu huius morbi reduci possunt: r. ad mala eorrupti tot violentis I repetitis convulsionibus cerebri , unde vacillatio memoriae , hebetudo stultitia , paralysis, amplexia mors. a. Ad mala nervorum musculorum , unde horum, Martuum, contractiones, distorsones, deformitates . . A violento spasmo inflammatio, gangraena , nigredo partium sanguinolentarum , maxime quae supra musculos stae sunt. 4. Ad secretiones quasdam in impetu paroxysmi vi s hic cibi,

Potus lymphae bilis, seuma , muci, salivae, sursum reiccties; cecum alvi viridium,ictaaic, urinae per inferiora egestio languis utraque via seέκtus huc spectant.

174쪽

x. Licet causae procatarcticae huius morbi in diversiis corporis locis observatae fuerint, tamen, duin paroxysmus adest, cerebrum afficitur, ut ad . Io 7 . probatum ruit. Non mirum ergo tot violentis agitationibus teneram pulpam cerebri laedi, destrui quandoque . Praeterea ad i. Io 73 ubi enumerantur varia symptomata, quae tempore paroxysmi adsunt, dictum fuit, venas jugulares turgere, impedito libero reditu sanguinis ab encephalo , faciein livescere turgidos oculos protuberare sanguine suffusos; quae omnia docent, magnam vim in- serri vas capitis a sanguine distendente adeoque compressione mollis pulpae iacephali extravasatione liquidorum ruptis vasis, expresssione liquidi copiosoris, cra soris ex ultimis vasculis exhalantibus inventriculos cerebri, mutatione diametri vasorum nimis distentorum , possunt variae laesones unctionum encephali post finitum

paroxysmum manere; quas recensuit Aret.etis

tus gravit.uem , tinnitus G bombos aurium, linguae titubation. m, ratiocinii terrurbationem,

denique f.auitatem. Undeis videmus epi-lepticos omnes a suis paroxysmis resurgere hebetes, tardos' obliviosos, debiles dum haec mala a sola agitatione encephali, majori distensione vasorum sanguineorum, ortum duxerunt, sensim solent minui, redit Tepe omnium, iunctionum cerebri

integritas post aliquot horas quandoque horum malorum vestigia per aliquot dies

supersunt, tuncque sensim iterum contractis vasis redit, abilis humorum circuitus per encephalon. Ubi vero ex troasati humores fuerint, lethalis apoplexi sequitur, vel, impervia reddita quadam parte dullae cerebri , insuperabile malum tota

vita manet. Numerolos tale tristes casus

vitai , ubi infantes , validis paro smis epi-lepticis correpti , postea manserunt tota vita hemiplectici illi immedicabili surditare laboraverunt multi manserunt tota

una arui in nos Momiis plures tales miseros vidi, qui a prima aetate stulti vixerant; omnes illi, quorum historiam morbi a parentibus vel consanguineis exputari potui, pileptici fuerant antea.

a. Ex illis, quae ita praecedentibus par graphis dicta suerunt, constat , tempore paroxysmi pileptici summos motus musculares fieri, quidem longe validiores, quam in iisdem hominibus sanitatis tempore peTvoluntatis imperium excitari potuissent Sic tenera puella tantum robur habet, dum epileptica concidit, ut a pluribus viris robustiissimis vix coerceri possῆ , ne partev corporis allidat miserrime. Oculorum bul bos incredibili celeritate sua palpebris cla

sis rotari, observatur, unde in musculis, oculum moventibus, mapna distractio fit. dia incurabiles saepe tota vita oculorum distorsiones manent . Verum mula uti plerique ossibus astiguntur olffa articulata movent hinc in unioribus, quibus epiphyses

facile ab ossibus solvuntur , deserinitates

contingunt saepe nunquam emendandae Quandoque membra ita circumtorquentur, ut distrahantur, imo, rumpantur, ligamentari unde luxationes, anflammationes dolentissimae circa articulos .anchylosos sequuntur. Quin imo in puero decem annorum ossa humeri , tibiae, fibulae, in paroxylmoepi leptico distracta suisse, legitur

licet reposita suissent idoneisque ligaturis firmata a perito Chirurgo, novo paroxysmo

ingruente: citerum loco suo mota sunt humeri fractum ipsam cutim perforavit Si iam simul consideretur, nervos in artubus inter musculos decurrere, iacile pater,

tantis distorsionibus artuum cillos laedi posse, unde quandoque paralyses, atrophiae partium, debilitates incurabiles , postea sequuntur . Dum opisthotono corripiebatura ger, tempore paroxylini epileptici, ita ut horrendo pectaculo occiput nares sere tangeret vertebra dorsi crepitalent quod summa commiseratione me vidisse recordor quantum periculum tunc aderat, ne medulla spinalis, nervi ex vertebrarum commissuris exeuntes laederentur inde patet, numerosa 5e varia in xla sequi posse epilepsiam ideo solum , quod tantae fiant artuum distorsiones, is validisssima musculorum actiones, paroxvlmi rempore.

Demonstratur in Ph ysiologicis Hermia Boe . Ins Med. g. O6. , illo tempore, dura

175쪽

musculus agit, fibras musculares turgentes aretare magna vi interposita sibi intervalla, adeoque venas sanguineas , per musculi agentis substantiam dispersas, comprimi &evacuari , arterias similiter compressas rubrum sanguinem non admitterem unde musculi agentis caro pallet Ibid.3. I I.7. . Verum tempore paroxysmi pileptici vim lentus spasmus superat multum solitam musculorum actionem sanitatis tempore, uti statim dictum fuit; adeoque longe se rius comprimuntur vasa sanguinea Sanguis vrgo, per arterias vi cordis ad musculos pulsus, haerebit, vasa obruet, sicque inf3 mationcm producere poterit Ovide g. 37s. . Sed illae arteriae, quae per cutimin tunicam tellulosam distribuuntur, magna vi sanguinis urgebuntur, dum spasmo distenti in iculi nihil admittunt hinc minora vala

dilatabuntur , crassiores humorum partes admittunt, quae per illorum , extremos fines transire nequeunt; unde iterum inflammationis cauta nascitur videri. 3 8. Imo videmus, post validos paroxysino epilepticos vasa culanea minora quandoque rumpi, iuncta ruberrima per totam superficiem corporis dispersa manere, quae sensim postea evanescunt. Ubi vero rupta vasa, vel dilatata eorundem extrema, sanguinem rubrum eructaverint in tunicam cellulosam, apparent Medici in praxi vertati frequenter haec symptomata observaverunt. Verum si musculi diu si maneant rigidi, violento spasmo distenti, arteriae 8 venae musculi substantiam constituentes nihil ad- D littunt de humore vitali, adeoque nascuiu dispositio ad gangraenam haec enim, ut ad 3. 41 . die tum sui , est ea partis mollis affectio, quae abolito influxu vitalis

humoris in arterias , effluxu per venas ad mortem tendit. Venosi sanguinis motus acceleratur quidem musculis vicinis turgentibus , dum agunt propinquas sibi venas e primentibus; sed monitum fuit ad . ro7I., tespirationem impediri frequentissime tempore paroxysmi epileptici, hinc cor dextrum Iibere , sanguinem suum per pulmonem

transmittere non posses adeoque venae non poterunt evacuari, sed turgidae manebunt,

Wiape fient vaticora. Ob hanc rem via

detur ex spes ii commentariis notasse Trallianus CL. I. e. Is p. 7. y, quod venae sub lingua positae viridescant in epilepticis dum nempe valida & repetita distentione varicosae redditae insolito colore haec loca inficiunt . Pariterin Hippocrares iraedict. L. a. c. 7. T. 8 p. 816. pro signo epilepsiae

praegressae memorat venas crassa circa entrem vari os

Inde etiam intelligitur ratio, quare cadavera pilepticorum, in ipso paroxysmi vigore sustocatorum, tam horrendam saepe speciem reserant inprimis si tetano universali, quod quandoque fit, correpti luerint ante mortem . Sanguis enim, per arterias pulsus, musculorum substantiam transire nequit, dum violento spasmo turgent; hinc vasa culanea urget , atque in tunicam cellularem estunditur δε quidem .into magis, cum venae distentae in cor dextrum se evacuare nequeant hinc tota cutis turget immeabili anguine , in vas eius distentissimis accumulato . panniculus adipo-sus repletur sanguine extravasat . tota superficies corporis nigra apparet, inprimis fucies, palpebrae, labia , tument horrenduin in modum: lingua turgidissima foedo spectaculo ex ore prominet; si dorso incumbat cadaver, loca a pondere corporis pressa albicant, dum reliqua omnia ni- irescunt. Si manus tetanodes thoraci vel abdomini appressa suerit ante mortem vestigium manus impressum apparet; xi vidit in puero , hoc morbo defuncto Celeberriantis Mersa ius, . vix perstiadere potuit incestis parentibus, quod a natur libus cautis tam horrenda mala produci potuerint: adeo terruerat illos albicans impressae manus vestigium in cadavere caeterum nigerrimo instar Ethiopis . Rarius contingit , in ipso vigore paroxysmi suffocatos perire pilepticos : longe saepius in fine paroxysmi ucit amplectici, sic

pereunt

4. Ad I. I p. notatum fuit, convul- suos illos motus non tantum in musculis externis obtinere, sed Qinternas corporis partes similiter concuti orborygini Hiurmura abdominis , eiusque inflati s bitae tempore paroxysmi, hoe docent isti etiam validain celaris abdominis agitatio No

176쪽

Non mirum hine contenta ventriculi per vomitum excuti toties sedis plura alia, quae in ventriculi, duodeni intestini cavum venire possunt hinc dum validis illis concussionibus diaphragmatis muscul rum abdomitialium pendulum hepar cum vesica sellis a leo agitatur, fiunt quandoque

bilis vomitus copiosi postea saepe

educta sic omni bile, langue chylificati nis opus. Idem iam de lympha pancreatis

verum esse , iacile apparet . Praeterea dum venae sanguineae repletae, nec potentes se libere in cor dextrum evacuare, turgent, sanguis arteriosus urget ductus excretorios in cava oris, faucium , narium &c patentes illos dilatat, sicque copia non tantum lymphae , sedin crassioris muci, per i nares foedo spectaculo exit simili modo ac observatur in illis, iii laqueo sustocantur

nam merito Aretaeus notavit, uti ad .io7ῖ.

dictum fuit, quod valido paroxysmo epi-leptico correpti milia patiantur, ac strangulati . Verum expressae huic lymphae pituitae via patet ubi vero in cavis internis corporis vasa exhalantia & copiosiores magis lentos humores dimittunt , collectio si talis materiae stagnantis, quae oblentorem maiorem, vel copiam venis bibulis rei orberi nequio unde toties in epi-lepticorum cadaveribus extravasata lympha, imo, lentior humor, in calvariae cavo

inventu sui ; qui solet une haberi pro causa huius morbi , cum Cepius videatur esse essedius . Idem jam in cavis reliquis corporis fieri poterit , sed sequentius in capite observatur, quia in paroxysmo epi-leptico videmus, capitis vasa magis urgeri& distendi, quam quidem iii reliquo Orpor . Ob eandem etiai rationem validos

frequentes paroxysmos pilepticos passi habent palpebras tumentes, imo sepe in tam faciem pallidam ac inflatam quasi dum in tunica cellulola res lecta talis lympha haeret , uti in Leucophlegmati is fieri solet. Inde etiam intelligitur , quare paroxysmus pilepticus in fine suo habeat somnum apoplecticum , dum vasa distenta sanguine is lympha collecta , premunt encephalon restituto dein aequabili per vasa transitu evigilant quidem, sed hebs

resin obliviosi manent saepe per plures dies;

donec resorpta iterum extraVasata lympha, redeat integritas unctionum encephali quod nisi aclum fuerit, manifestae laesiones iunctionum encephali supersunt . Confirmatur hocin inde, quia illi, qui ob lutinosam sanguinis ac hymiam in apoplexiam vergunt, habent similia symptomata videri Iolo. . . L, ac pileptici quando a paroxysmo tolerato resurgunt. Sed milia ob easdem rationes per

alvum exeunt neque hoc adeo videtur

fieri, resolutis sphineneribus antis vesicae, sed potius actione validissima diaphragmatisin musculorum abdominalium, superante sphinesterum res stentiam . Insciis quidem aegris feces alvinae urina exeunt sed non sensim exeunt, ut fit in paralysi harum partium, at magna vi exprimuntur,

ita quidem ut ad quinque pedum altit di nemis ultra urinam eiectam viderim a puero pileptico . In adultis semen etiam exprimitur , quod . A ineta Lib. I.c. II. I. 29. versa. notavit unde saepe pessime languent, si requentibus paroxysmis corripiantur

Verum hoc observatum fuit, iaces alvinas, paroxysmi tempore prodeuntes , saepe viri descere , inde concluserunt, acrem aeruginosam dictam, bilem pro morbi causa habendam esse. Certum es, acre irritans in primis viis epilepticum insultum producere posse, uti toties observamus fieri in insantibus ; sed simul verum est, magnasti subitas mutationes generis nervosi Omento temporis bilem sic mutare posse unde procul dubio faecum alvinarum viridis ille color saepe morbi flectus est , non causa . Patuit ad . 6 . ubi de Vianeribtis Capitis agebatur, sanissimum hominem ex alto delapsum in caput, statim talem bilei. vomuisse ; simulque tunc monitum fuit, solam agitationem in navi producere eundem effectum in multis hominibus In hystericis mulieribus, a sola animi perturbatione subita , bilis aeruginosae vomulus fit. Cum autem in hoc morbo tanta fat mutatio, ciam subita, in toto syst inate nervoso non mirum videbitur, si inde milis mutatio bilis contingat. Haud mirum foret , validis adeo concussibus vasa rumpi, i sanguinem eva

177쪽

mari sursum vel deorsum praeterea, uti antea dictum fuit , ling in sepe dentibus intercepta a ditur sanguinem fundit quaniaque satis larga copii . Verum videtur, impedito sanguinis enoli libero reditu ad cor , sic possae urgere distenta

vasa, adeo urgeri ramos ultimos exeret

rios, uti ipsum sanguinem rubrum transemittant. Vidi aliquoties spumam viscidam, a sanguine tinctam , ex ore naribusque

prodiisse parox mi tempore tamen postea nullum sonis vestigium in lingua

aut aliis partibus oris interni invenire potui, licet omes cura examinarem has partos Si iam vena cava per hepar transiens pleuisssima fuerit, nec ..in dextrum cor ev

c re poenit, tunc nec vena portarum sanguinem, a secretione bilis residuum, venaee Ava tradere poterit dum interim convulsi musculi abdomitrites, diaphragma tanta vi urgen sanguinem venosum versus hepar; hinc facile poterunt dii.itari oscula vasorum in cavum intestinorum patentia, ut sanguinem ipsum transmittant , absque rupturar imen vasorum. Simili modo sanguis asplene reduc, dum hepar infatovum sanguine nihil transmittere potest per vasa, brevia dicta, in cavum ventriculi viam sibi facere poterit. Sic ratio patet, quare sanguis

sursum deorsum quandoque ipso paroxysmi tenapore, vel, post paroxysmum nitum, exire possit . quod in praxi vidi. Ex dictis patet , tempore paroxysmi

upileptici omnes secretiones, excretiones turbari posse hinc mira sepe mutationes laesiones unctionum superesse post hunc morbum valido insuli agentem , vel repetitis vicibus jam tolerat uinci illasque esse

posse admodum varias . Multas tales recen-luit Hippocrat. i. cirriar.L. 2. 7.T. 8.P. 846.

di plures aliae observata suerunt, quas singulas recensere molestium Q ut sufficit

sontes horum malorum indictae. Ubi autem , per tantos motus excitat , per tot evacuationes sectas tempore par

xysmi epileptici, excuti potest illud , quod

irritando per stimulum suum morbum s cerat, redit per Ela sanitas, modo caveri possit, ne inite irritamentum renascatur

denuo . Hoc inprimis patet in infinii-tibus, quibus familiaris satis est hic morbus, dum acre stabulatur in primis viis vel mi asina morbosum , ad cutim dei' nendum , sanguini permistum haeret

Noverunt omnes Praenici, saepissime convelli infantes, dum variolarum vel o biliorum eruptio instat imo S enhamus, uti postea in variolarum historia dicetur, oble vavit laetum sere semper morbi eventum esse , si infantes circa tempus eruptionis variolarum convellerentur . Vidi aliquoties infantes convulsos fuisse , dum imprudenti consilio plumbatis unguentus siccabantur manantia capitis ulcera, qua Mici eventu, post toleratum paroxysmum e pilepticum , denuo redierunt . Quoties observatum sui , a saburra , gravante primas vias , in hunc morbum incidisse intrantes paro cysmi tempore sursum deorsumque evacuatos optime se habuisse, postea tota vita ab hoc morbo immunes Cum autem tam vi saepe dilatentur u sa culanea, paroxysmi tempore, uti cedenti numero hujus paragraphi telum suit, paret ratio, quare noxium iasma sanguini permistum haerens , versus cutim deponatur saepe eliciter post paroxysmum epileticum qui ex tua natum non caretp riculo, sed tamen quandoque sic bonum

e lectum praestat., io78. Nde intelligitur, quae haereditati, cur ea nunquam sanabilis quae idi 1 pathica cur raro cura talis quae sympathica eur .epe curabilis

ex parentibus pilepticis morbus propagatur in naros de qua re dicium sui ad primum numer g tors. Observaverat

Hippocrates, retrum hunc ochum haeredi-

raria tabe propagarim in Monso

tofus, ex bilios biliosus ignisti em ex

correpti fuerint, eo etiam Io sermon, Iiatur corripimur' enitura enim ab omimo tintibus corporis procedit , a sani fami , morbosis morbosa.

178쪽

Incumbifis autem habita sui Epilepsia haereditaria ab omnibus Medicis, quidem non sine ratione . Ad cunae enim elicit tem multum facit cognitio causae sed quis distinguet illud, quod a parentibus traditum in primordiis hominis nascentis iam adsuit, nullo signo se manifestat saepe

per plures annos i attamen postea hune inorbum acies Quomodo, per quae remedia tollet hunc latentem characterem

Medicus t Non magis impedire poterit se

te, ne in nervum erumpat, quam ne dentes aut barba suo tempore prodeant, quin xum rudimenta dudum iam exstiterant, tamen determinato tantum vitae tempore M mergunt . Hinc videtur impossibile es se Medico, ut characterem illum morbosum, a parentibus in progeniem derivatum, au-fet .H hoc sensu insanabilis dicitur epi-Iepsia haereditaria. Verum, uti ad primum numerum . o 73. dictum fuit, quandoque ex avo in nep rem transit morbus , incolumi filio: qui

tamen eundem charaeterem morbosumor

dit suae progeniet. Hinc debuit fuisse causa in filio, quae impedivit, ne latens illud morbi semen in adium deduceretur . Firmum cor iis robur, rugalis laboribus quotidianis exercitata vita, atque alta sorte plura, hoc efficere potuerunt, ut ad latentem illam causam proegumenam non accesserint causae occasionales, quae cum priori unitae

causam proximam, completam pilepsiae sacerent, sicque paroxysmum producerent. De haec re pluribus dicetur ad . Io8o.QUAE ID IOPATHICA c. Exquisita epulepsia dum fit , habet causam pra sentem intra ranium, in ipso encephalo, inubdem in illa ejus parte , ubi est origo asi ius sensuum motuum arbitrariorum quando nunc haec causa non excitatur ab alia a s occasionali in alio quodam loco corporis haerentes, vocatur a Medicis Epi-Iepsia diopathica in qua causa praedisponensis occasionalis haerent in ipso ei, cephalo. Tunc nullum indicium est saepe

futuri paroxysmi verum quidem est, Mrius hoc contingere tamen quandoque talis pilepsia observatur, in qua homines, qui antea apparebant lanissunt, ictu oculi

Hanc autem pdlepsiae speciem illicita

lime curabilein esse , omnes agnoverunt

Medici Praecipua enim curandi huiusmo bi spes in eo versatur isti postea pluribus dicetur , ut detegatur causa illa excitans , quae in homine pileptico par

xysmum renovari iacit . Verum illae causae m encephalo latentes adeo obscurae sunt. ut vix detegantur nisi per suos essectus sub sensus enim non cadunt. Unde Hippocrates irata. I. a. c. 7. t. 8 p. 816. de Prognosi

huius morbi agens difficillime curabiles pronunciavit epilapticos , quibus factus Ner ι morbus utiliam figuificationem puraebens μοδιν

11hir. Similiain habet Celsus Lib. a. e. 8. p. a. dicens: L eoaem mors si simul totarum corpus afficitur , qtie aut in partibus

aliqias veniantis mali fossus es , sed homo ex improυis concidit, cujus que is aetatis est, vix sanescit Periculum adhuc auget, quod illi, qui moibum ingruentem praesentiunt, caveant sibi, ne tempore paroxysmi quid sinistri ipsis contingat , dum monent adstantes, ut sibi opem erant illi vero, quibus inopinato morbus irruit, miserrime sope caputin artus ad pavimentum aliave compora dura allidant, in ignent decidant&α

quod reiimus Morb. cfr. l. I. c. q. p. 29a. notavit.

Quae YΜpATHICA c. Ex illis, quae dicta sunt ad . io s. ubi de causis epi-leps agebatur inprimis ex numero quarto, quinto is sexto , istius paragraphi, constitit , irritationem validam ne vorum in dissitis etiam regionibus corporis pol Te hunc morbum producere , licet nullum signum docuerit, ullam noxam inencephalo adesse , vicissim oblatis italis causis irritantibus , aboleri morbum

Constit etiam ibidem , interceptis nonnullis, quae olim excerni solebant hunc moriabum produci. pilepsa iam a simili causa

orta medicis vocatur sympathica , vel deuteropathica, quia in tali casu unceph lon non assicitur primas o, sed alia corporis parte prius affecta , in consentari quasi trahitur. Videntur hinc omnes h mines obnoxii esse huic morbo, modo qu.busdam corporis partibus valida irritamenta applicentur. Sium aequaticum. O ci.

179쪽

cuta aquatica Gesineri, dum in robusti minis ventriculo haeret, pessimam pile-psam producere potest, uti plura alia venena . Tendo nudus , post gangraenam separatam , prehensus orcipe ab imprudenti chirurgo, uno momento fecit tetanum

universalem vide g. io . . alidissimae

tales causae in omnibus hominibus hune morbum producere possunt verum' leviores suffciunt in illis, quibus totum systema nervosum, ipsum tensorium commune magis irritabile est . Si videmus acidum in primis viis haerens toties infantibus pilepsiam facere dum adultus robustus homo ab eadem causa tantum levia abdominis tormina percipit . Dum dens iamiam emersurus tenditis irritat gingivas , requentissime insantes epilepsia corripiuntur cum in adulto acutissimi odontalgia dolores per integros dies tolerentur absque hoc malo sequente . De mira illa potestate , qua sordes, circa ventriculum haerentes , turbare possunt encephali actiones, antea ad s. or dietum fuit, tibi dei tris Febrili agebatur is multiplices observationes practicae docere videntur, plures sorte in corpore nervos simile imperium in sensorium commune habere,

ut facile colligi potest ex illic, quae ad s.

io 71 dicta suerunt. Ita videmus , plurimos epilepticos, antequam concidant, habere miras convulsiones musculorum faciei,

oris c. alii in lingua miros sapores percipiunt quibusdam collum intorquetur,

humeri concutiuntur , manus distorquentur&e. saepe subita ac sorti rictione harum partium paroxysmus epilepticus, am-jam ingruens, avertitur . In tali casu videtur prima illa irritatio , paroxysmum productura, in his partibus haerere. Interim tamen notandum est, posse pam

rem quandam corporis prius affici in epi-lepsia diopathica, licet causa non haereat in illa parte, sed in encephalo . Sic saepe contingit, instante poplexi titubare linguam , loquelam dein aboleri , labia in

uno latere oblique sursum rabi tuncque mox sequitur morbus totius sens brii communis hinc potest contingere , ut intra cranium idiopathice incipiat formari morbus, qui se tantum manifesta labefactatio-

ne parvae partis encephali , unde origo nervorum pendet , qui ad illum locum corporis pergunt, in quo illa mutatio apparet. Non ergo tunc credimus , poplex iam generari ex illo motu tremulo linguae, distractione labiorum &c. sed encephalon iam astici haec signa docent, dein

increscens eadem causa delet omnes sunctiones animales . Ita etiam in pilepsia licet oriatur mutatio quaedam in aliqua parte corporis ante paroxysmum , nondum tamen inde certo liquet , hoc loco haerere

morbi omitenaci potest enim ob modo lictant rationem pilepsia esse dispathica, licet videatur oriri ex alia quadam parte corporis prius assecta dum nempe affectio huius partis tantum index est causa in ipso cerebro haerentis, quae iam incipit aestuosa reddi, ut paroxysmum producat. Dubium tamen illud solvi potest, dum medela adhibetur parti, quae prima asticitur, instante paroxyimo: si enim , ricandes, premendo, vel ligando , hanc partem , paroxysmus impeditur , vel multum retardatur , tunc novimus , encephalon diopathice assectum non esse, sed astici a morbi omite in hoc loco haerente . Et contra si absque ullo

essectu topica talis medela tentata fuerit, tunc merito concluditur odiopathicam esse epilepsiam , cujus causa integra in encephalo haeret, Ac quae originem nervorum, ad hanc corporis partem tendentium, primo, assicit , dum actuosa redditur , dein cito increscens turbat omnia . Ideo etiam

in tali casu non temper signa incipientis paroxysmi in eadem corporis parte observantur, sed in variis: dum e contra in sympathica pileps ab eodem corporis loco semper prin. um morbi initium oritur . Facile autem patet, tuto semper i

picam medelam tentari poste in illa a te , in qua prima paro xylia incipientis vestigia apparent : vel eium inde eoabitur morbus, vel evi lcntior acqu retur

gnitio sedis, ubi morbi causa a et

Simul etiam apparet ratio. in Epi-lepsia sympathica saepe cura . . : in

sumus enim in multis partibus corporis

in quibus omitem morbi laret ol,lor vatum suit, viam parare, vesicatoriis, i

terio, c. ut exeat illud nocens uti ex ne

180쪽

vum destruere, cuius irritatio totum senso pit. Notandum enim est

rium commune turbat paroxysmi tempore ;quod cum optimo eventu saepius factum sui Dia , patebit postea, quando de cura agetur. Ob hanc causam eteres Medici similem secerunt Prognosii nempe epile pilam , ubi ex aliis partibus corporis initium capit, facilius curari, sed omnium maxime , quando a manubus aut pedibus oritur Hippoc praed.

I. a. c. I. r. 8 p. 8I6.Ceis. l. a. c. 8 p. 68. y diu siciliorem teste :tram, si a latere nascitur

quod quidam

epileptici ante paroxysmum sentiant capitis dolotes, sermicationes in cute capillata capitis, vertigines c. in his quidem pa-roxysmus non incipit absque ullis omnino signisci adeoque distinguitur ab epilepsiaidiopathica ; sed tamen causa excitans prope enceptatum haeret, neque possunt semper tuto tentari illa , quae manubus pedibusque applicata suerunt feliciter, quando ab his partibus morbus initium capere

videbatur.

gravius adhuc malum esse, si a capite inci

rque etiam liquet, diversiss

dum , ad hune mothum requiri, pro nota varietate ausae , materiae

g. io79. ATque etiam liquet, diverssisima remedia, diversissimam curandi metho. peccantis loci, ad quem applicatio remedii , per quem eductio mali, fieri lebet.

Pertractatis illic, quae ad Diagno si caussas, esseclus prognosin, Epilepsae spectant,

sequitur, ut dicatur de curatione hujus morbi. Cum autem ex dictis hactenus constet, adeo varia specie hunc morbum apparere, tam diversisin numerosis causis produci, facile patet, non posse ullam generalem cu-xandi methodum statui , sed indicatione in curatoriam debere erui ex causae morbi cognitione , quae sollicita observatione omnium, quae in singulis aegris occurrunt, tantum haberi potest . Unde simul patet, quam vana sit jactantia universalis remedii, vel methodi, ad quamcumque pilepsiam curandam de qua re postea ad . io 83 adhuc dicendum erit Prarcipia autem sontes, unde varia medendi methodus in hoc morbo

deducitur , hac paragrapho recensentur. PRO NOTA ARIETATE CAUSAE. In iunior aetate, uti antea dictum fuit, frequentior occurrit hic morbus , attas tamen a causis diversi sumis. Sic toties a lacte coagulato acido in primis viis haerente epilepticus insultusti in teneris insaluibusci in tali casu

media MATERIAE Z CAMTis. Illa enim cepe non tantum diverse admodum indolis est, sedis in variis partibus corporis haeret Post validam contusionem capitis sanguis extrava satus encephalon premens epile amquandoque produxit, uti in Vulnerum capitis historia patuit trepano applicato, dum

exitus conciliatur extravasato sanguiui morbus sanatur. Si autem Ophus venereus, cranii osseam substantiam erodens, acrem

tabum ploret, licet via fiat collectat huic saniel, nondum sanabitur morbus , quia

pergit quotidie similis abus stillare ,

eundem poterit denuo renovare asseictum adeoque alia cura requiritur. Dum venena assiunta, in ventriculo adhuc haerentia hunc morbum producunt, patet vigenter aliam curam requiri, per quam vel expellitur hoc venenum, vel sic enervatur, ut amplius nocere nequeat.

LOCI AD QUEM &c. Si paroxysmus epi-lepticus ex quadam parte Oiporis semperincipiat, ut dum v. g. ex pede percipitur aura frigida quasi versus superiora ascen

quae

illud acre enervant, inanes Vere , paulo post homo concidat ep:lu- saburram subito expellunt de corpore, sunt optima antepileptica. Ubi autem tumens, dolens, inflanimata, gingiva irritatur a dente emotionem jam tentante, incassum haec darentur tunc lanceola Chirurgidissecans gingivam unicum est remedium am epilepticum . Alia iterum requiruntur, ubi a colu agi varioloso, ad cutim deponendo,

epilepsia oritur uti postea pluribus dicetur , ubi de hoc morbo agendum erit.

pticus , Opicum remedium ex lege artis applicatur huic parti , ut exitus paret ut materiae hic haerenti, vel destruatur nervus in hoc loco, qui irritatus totum sensoriuincommune turbat. Ita etiam dum ab interceptis nonnullis, qui antea excerni solebant

videri io s. s. hic inorbus nascitur

optimum remedium est, ut iterum illa intercepta prodeant ex iisdem locis, per quae ante morbum exitu solebant . Dum m

SEARCH

MENU NAVIGATION