장음표시 사용
331쪽
habitu aderit is quide in in variis cache-
elicis varius . Licet autem in tota cute coloris mutatio appareat quandoque, omnium tamen iacillime distinguitur in illis
locis, ubi vasa, nuda sere, nulla cute te-eta apparent, simul tam tenues tunicas habent, ut color liquidi, vasis contenti, transluceat haec obtinent in canthis oculorum , interna superficie palpebrarum labiis, ore interno , saucibusine uti alia occasione saepius jam monitum fuit. Ob hanc causam periti Medici haec loca sedulo lustrant, dum in sanguinisin humorum
indolem inquirunt . Alibi Ovide g. 7.
conarus sui, ex observatis Ma ubianis de ovo incubato deducere varias illas mutatione sis colorum diversitates, quas subit liquor per vasa pulli motus, dum in
Ianguinem vitalem mutatur : Patuit tunc,
ut in pullo stente , per calorem inc
batus , motum humorum per vasa, vim cordis, Waeris conspirantem actionem, nascebatur intra quadraginta octo horas
languis ruber, cujus nullum vestigium nee in ovo, nec in pullo praeexstiterat siccturam in humano corpore per similes cau-ias , sed validiores , produci sanguinem rubrum ex ingestis breviori tempore Verum ubi vel ob causas asssimilantes debiliores, vel ob materiam uti imenti distiacilius mutabilem, non potest elaborari alimentum ad persectionem boni sanguinis usque illa pars rubra sanguinis vel non conficitur, vel non tanta copia, quanta requirebatur ad restitutionem perditi Tune albedo ob defectum partis rubrae sequitur, uti videmus post validas haemorrhagias etiam in sanis anteain robustis hominibus fieri. Cum autem serum sanguinis ave- stat naturaliter si illud nondum in morbosam tenuitatem degeneraverit omnino,ia colorem suum amiserit, tunc deficiente parte rubra color pallidus anparet, ab albedine declinans in dilutam flavedinem, quod in primis in oculorum canthis a Pparet in virginibus chlorosi laborantibus. Aliquando videmus etiam totum corpus ex flavo viridescente colore persundi in tali morbo , licet urina crudain decolor nullum signum de cacochymiae Pericaeci mo
quandoquein subfuscus color apparet, ab
que cacochymia atrabitaria. Ut enit in ovo incubato liquor , in sanguinem rumbrum mutandus post quadraginta octo horas, primo colorem iubviridescentem habet , dein serrugineum i se videtur in debilibus achecticis corporibus contingere ubi chylus non quidem in persectionem sanguinis rubri laboratur , sed in vicino assimilationis gradu subsistit . Considerans haee Galmus , uti alio in loco . s. s. intavi, noluit evacuari debere illud semicoactum alimentum , sed retinendum ess e in corpore is perficienduna ulterius duin nempe per motum , frictiones, aliaque re. media , augetur aestio vasorum in fluida contenta, sicque obtinetur persecta assimilatio, quae antea desectuosa erat. Ubi autem ac hymia biliosa vel atra. talaria cach ex iam comitatur . tune aliae colorum mutationes fiunt, de quibus vi. deantur illa, quae ad . os . habentur. Quamvis autem color ruber iteruntque index sit boni sanguinis, tamen ubi tenuis magis sanguis est, tunc simul plerumque acrior, onera admodum est vasorum compages, unde in genis saepe roseus color apparet, licet corpus sensim contis
scat isti fit in illis, qui in phthisin imclinant , uti postea ad . LIVS patebit.
Cum autem requiratur bonus sanguis.
ut per encephali fabricam inde separet subtilissimum illud fluidum nerveum, quod musculari motu perficiendo servit, cincachecticis omnes humores a lanitatis conditionibus degenerent , deficietis illud
fluidum nerveum vel copia, vel non habebit omnes dotes requisitas . Unde illa alacritas ad motum , quae in sanis adest deficit, Qui trahunt anguida membra cachectici Praeterea observatur, quod simul a libera sanguinis circumductio per vasa partis cujusdam corporis impeditur. statim illa pars gravis sentitur : sic e s. si brachium valida phlegmone occupet, instar plumbi orave percipitur. Cum autem
cacheriam frequenter comitetur gllatinosi
inersin rigida ac hymia humorum, quia iacit dissiciliorem transitum liquidorum ei vasa, inde Malia causa gravitatis membrorum percipitur.
Prima sere tumoris leucophlegmatici indicia
332쪽
dicta apparere solent in iti Inm illis sub
oculis partibus, quas λούπυα tk μπραγυια dixerunt veteres Graeci ob perpetuam
iam mobilitatem, qua indigebant bulbi crulorum , debebant omnia vicina iaci Ilime cedere posses hinc esse laxissima : in sanis hominibus , dum a somno evigilant, videmus has partes plus minus tumere , qui
tumor tamen brevi evanescit , dum oculi leviter fricantur , ut omnes a somno evigilantes facere solent simul erecta in vi. pilantibus corporis postura, & musculorum faciei adiacentim , uti, palpebrarum mo u faciunt, ut brevi dissipetur omne, quod in teneri ima tuniea cellulosa sub oculis collectum aeterat. Verum in Leucophlegmaticis, ubi omnia laxior. sunt is maior hutinorum vi lciditas , manet ille tui nor
ne integre dissipatur diurno tempore. Quia vero, conditiones requisitae ad bonam hylopolesia languent in hoc morbo , hinc ingesta non latis immutantur sed spontanea degeneratione, vel in sermentationem , vel in putredin et , ver-muiri unde abundantia saluum natatur, uti alia occasione ad g. 647. demonstratum
Notum est, humores, venis contentos,pi Opelli per illas verius cor illo motu quem ab arteriis acceperant : verum cum venae non pulsent, in decursu suo ten per latiores fiant , retardatur necessario humorum , ex arteriis in venas venienatium . motus I unde in plurinus corporis locis videmus , venas arteriis cuntiguas esse , ut turgentes arteriae in sua diastole premant vicinas venas , sicque humorum rarotum per illas promoveant . Praeterea niusculi agentes, dum turgent, premunt Omnes venas illis incumbentes , vel interilio decurrentesci sicque plurimum adiuvant venosi sanguinis motum. Verum in I aehecticis languent cordisin arteriarum te io, motus musculares vel omnino non Uel admodum languide exeercontur ademque desunt illa adminicula , quin expeditum humorum venosorum ad cor reditum Procurant. Maiores venae hinc vix deplentur,o minores lymphaticae venae, quae excavis araribus & minoribus corporis lyn spham , arteriis exhalantibus expullam ,
tbere debebant cum non possint deplerificile in maiores venas nimis plenas, non resorbent omne, quod eructant arteriae exhalantes hinc incipit turgere tunica celis Iulos aquosis humoribus , sicque cedema nascitur inprimis in partibus a corde ro motis , quia ibi caeteris paribus , semper tardior circulationis motus est . Inde fit pedum tumor, maxime si eroeti stati diu, vel sedent pendulis pedibus , tunc enim contra gravitatis nixum adscendere debent humores ubi vero in lecto decumbunt tune ob horizontalem situm corporis a cilius ab extremis partibus corporis su sum redire possunt humore venosi , dum simul etiain lecti tepor fluidiorem reddit lympham, quae in tunica cellulosa aggesta haeret cedemato enim pedes simul est sutit frigidi . Optime haec omnia observavit Ar t tu is ea . sinu morbor aetatum. Lib. I. cap. I 6. IV. 48. , dum notavit, venas repletas tumere in cacheclicis, dicens Venem emporibus elatae apparent e partes enim .7:s. circumiacem, emarciae ut Vertim
in nrchi. Iisus longe randiares lassationae v n. ree irae sint. Paulo ante Ibid. pag. autem habet sequentia : Stansutis Iedes tibiaeque intumes- , decumbentibus
.rialem farre decisis r uois si de sistimmutaverint , tumor initas decumbentes pari
res devolvisti , humidique aut frigidi in gratavis'rem fit inuitus Cum autem cor sinistruin nihil expellere possit ina tam nisi quod prius a corde dextro inceperit,m cor extrum parum accipiat ob tardiorem motum sanguinis venos , hinc patet ratio, quare pinius debilis Manguidus sit. Simulac vero corpus movere incipiunt , venae plenae'. a musculis agentibus pressa , subito movent humores contento Versus cor ex. trum quod uia obruitur, quia tantuli
non potest transprimere per pulmonem quantum venae adserunt , unde fit cordi palpitatio is respitatio laboriosa ac dit. sicilis quae omnia Mapud Aretaeum uia. ii pulchre notantur . Quam periculo la antem mala fieri possint , dum a. gnantia subito in motum deducta cor M. pulmones obruunt, alibi . 8 v. die uisuit, ubi de Urioueunionia noth. agebativ
333쪽
In hominibus robustis sanis urinae mloratae sunt is ledimentum deponunt in cachecticis urinae vix coloratae , hinc erudae dictae se tenues prodeunt , dum Oinnes funestiones in his languent, & spe tanta debilitas circulationis in his est,
ut non possint liquida , per transpirationem insensibilem expellenda, per ultimos
fines arteriarum curanearum exprimit unde tunc corpore sq: .ιunt, sudore carent, pruriginosis Ibidem quia una cum perspirabili liquido exeunt de corpore acria su
tilia , quae nunc in cute retenta pruritum
excitare possunt ira. nonnunquam accidere Dist, ni per asi.uas pustulas, arat ulcera, υπma cutis ex teretur eis . . cap. 22. pag. 67 Observatur autem, quod, cutis exhalatione impedita, augeatur urinae copia, quae tunc erudais tenuis exit . dum lubtile illud liquidum
quod solebat per ultimos fines arteriarum
I. II i. Ilium vasorum recepturorum bona liquida nutrititia universale finiau ei Vix potest ullum tamen nimia cod tractilitas, laxitas, atque inde penitentia vitia, pro est usis admitti possunt de quibus di. Ira 24. ad 38. . X P A. f. 17 . I I.
eutanearum diruti de corpore, urinam di. luit . Hinc Gatinus te sanitate ruenisa Lib. 4. Cap. 4. Tom. . pag. 2I. postqiram dixerat, urinam exacte ostendere conditionem sanguinis in vas contenti, subiimgit Ergo tibi emis plane Tanguis est, tenuis 4 aquosa urina est. quod pondeat , nec quod fus e.it se
Liber. Et Hir Ocrates PMδα Lib. 2. cap. 4. Tom. 8 pag. 8I dixit, hominem non posse renutriri, dum talem urinam reddit. Ubi autem copiosa talis eis cedit urina, potus quantitatem superans, vel spontanei sudores abundant, tunc senissim exhausto corpore sequitur immedic bilis marasmus si autem non exeant e corpore , sed maneant, accumulantur in cavis majoribus corporis vel in tunica cellulosa tuncque leucophlegmatiam vel hydropem producunt, ui praecedenti a. ragrapho letum fuit. -- Dum huius , ex ingesi alimenti natus, sanguini mistu per vata rhiit, acti ne vasorum in eontenta liquid perficitur , ut fiat bonum liquidum nutrititium uti L er ω aia experimenta docuerunt , adeoque, dum adest liquidum bonum nutrititium, sequitur neces .irio, quod
Ae vasa, quorum enicacia illud liquidum
ratum fuit , omni notabili vitio caruerint et adeoque patet invitium universale in vas non posse adesse , quamdiu liquid bona sunt . Verum quidem est , quod nimia contractilitas , vel laxitas , in vasis observari polist , de quibus ante ad numeros hieeitatos dictum fuit sedis simul consirit humores brevi degenerare a sanitatis conditionibus , dum vasa , vel nimis laxari vel nimis stricia sunt . Particulare
quidem impedimentum adesse potest in
quibusdam vasis, recepturis materiam, tritiam ut dum . . oscula vasorum lacteorum, in intestina hiantium, a quacumque causa impediunturci vel sterna lumbaris , ut ductus thoracicus in suo di Icursu , a tumore vicino comprimitur. Talis casus apud vanionum denog Ph. .rp. II. q. so. legitur de gene. roso viro , qui in ore aetatis , ex equo delapsus validam lumborum contusionem passus sui , post varia mala tolerata totus emaciatus, .ibe consectus periit In cadavere inventus sui tumo septem librarum, solidae substantiae, circa mesenisterii exortum 'pedem longus, sex polli-ees latus, crassus quinque , qui involvebat sua mole arteriam magnam venam cavam, vasa emulgentia, plexus nervem, renes succenturiatos, e glandula lumbares videtur autem ad inodum probabile, quod tantae molis tumor, in tali loco haerens , impediverit chγliis ivmphae iter
per cisternam lumbalem & velum thois racicum, materiam ergo nutrititiam , es integre, vel saltem magna parte, inte ceperit insimulque effecerit , quo minus lympha commode in ductum thoracicum potuerit venire chylumque diluere ante quam sanguini ve nolo minus per pulmonet liluxerit is ideo sorte varia tubercula, pulmone nata fuerunt, quae erant limitii lubstantiae, ac tumor ille in abdomine re.
334쪽
Lia circulantes sunt ianitriun Diidae, vel nimis stolantae 92. Iz7.2.
Licet autem liquidum nutrititium bonum vasa omnia pervia fuerint, nec nimis laxa . nec nimis rigidaci ficile patet . ad nutritionem requiri j ut ad insula loca corporis nutriendi deseratur liquidum n triens &4.irticulae deseetum perditorum restauraturae applicentur illis locis, in quibus haec .ictura iacta est. Ad hoc autem motus liquidorum requiritur id quiclam adeo moderatus, qualis in persecta sani. tale adem tunc enim observatur , qu tidie corpori reddi tantum tale, quam
tum riuale per ipsus sanitatis actiones
perie . . Si motus languet , tunc plura manent in corpore, quae secedere de il-
senim expellici ne debita vi moleculae liquidi nutrientis applicantur ad loca, quae
debeb.int restaurai inde insit. H. Borrh. g. 46 a. di seq. . unde corpus repletur quidem , sed non bene nutritu , nec ridebito conservatur robore . In stabulis quiescens equus , lauro abundans pabulo, repleturis pinguescit sed ad labores invenitur minus validus, quam dum mode
rato cursu exercetur. contra nimio exer
citus labore equus macilentus redditur ,
. t r. Ux quibus diagnos morbi iacilis: L . sae, durationis, en chus , gradusq
Diagnosis cachexi facilis est, cum externa corporis species , a sanitatis consue rudine degenerans , etiam artis medicae imperitis hujus morbi praetentiam testetur , ut ad . II 66. dicium fuit. Verum ad g. ibo monitum suit, duplici modo malum corporis habitum, veru chexiam, a bono corporis habitu, qui in lanitate adest , recedere Vel enim sensim pereuntibus liquidis. solidis partistibus corporis, nec restitutis per nutriti nem, exsuccum contabescit corpus tuncque multi Medici maluerunt trophiam,
marcorem , marasmum vocare, aut siccam tabem . Vel contra turget corpus
humoribus, sed crudis, & a sanitatis legibus omnino degenerantibus; tunc totus e poris habitus tumidulus est , simulque vitiatus culo cuti externae re' tandem debitis omnino, dum per motum nimis validum plus quotidie de corpore perit, quam redditur per alimenta assumta. Ubi enim nimia rapiditate ,
immo moventur per vasa , tunc malos
fit attritus ad vasa, adeoque plura det Gruntura sitia ut non datur tempus , ut Iiquidi nutrientis moleculae applicentur lo ci , ubi liniles particulae deficiebant dum nimis accelerato motu praeterlabuntur ilico. Hinc irrrelligitur ratio . quare in morbis , . in quibus languet circulat
rius humorum morus, tumeant corporae ἔ
& econtra in morbis, quos comitatur se bris acuta , tantum pereat descriporis le, ut videamus, succis plenos obesos homines intra quatuordecim die reddi exsuccosin macilentos per febrim acutaria continuam, a qua resurgunt debiles. Si ni ut etiam notandum est, quod per nimis languidum, aut nimis celerem , humorum per vasa motum, brevi degnerent liquida,& ad debitam nutritionem minus apta reddantur . De excessu autem laesectu motus circulatorii ante , ad numeros in textu citatos, actum fuit.
prognosin firmat consideratio cau-ue mali. lium signa, ad Iant, quae . IIIo enmmerata suerunt , adeoque hic non repe
In Prognos autem huius morbi a plura attendendum est variat enim rati ne Aus E. Ubi v. g. a malo victu LiI6S. I. ortum duxerit cachoia , perpurgantia, aut vomitoria, prudenter adhibita , si expellatur indigestorum laburra, in primis viis . haerens,, deinde' no utantur victu tales aegri rei tituuntur feliciter Patet hoc in urbibus obsessis,
ubi ob annonae penuriam incon ruo coinguntur tu victu multi cachectici fiunt robsidione soluta , bonis resecti cibis, re stituuntur plurimi soli illi sere pereunt.
quorum viscera corrupta sunt, vel quini mi avide ingurgitant cibos, etiam optimos; tunc enim nimia alimenti copia de-
335쪽
biles vires opprimuntur, non instaurantur . Magnum hominum numerum in hune morbum incidisse novi ante paucos annos dum annonae penuria pressi, pane uti cogebantur, ex irsuribus copios s sarina pauca, arborum corticibus , scobe lugni, parato Postquam autem optima cerealia subministrata suerant miseris illis, emerserunt plurimi rata pariter , ubi adesectu motus animalis morbus subrepit
sensna , cur1ntur omnes, qui iners otium cum vita laboriosa permutare ius inent
Dum circa tempus pubertatis cachecticae virgines pallido sic dicto morbo laborant, intra paucas septimana curam promittere semper ausus sui is stabilem sanit
tem , modo vellent renatas ex limaturaeserti usu ires salubri corporis motu conservare, is potibus aquolis tepidis a stinere, qui robur solidarum partium corporis enervant. Verum huic consilio non semper morigeras esse tales aegras, inpri-nris opulentiores , dolent saepe Medici. Ubi autem a vitio visceris cuiusdam p
rulento, cirrho mc., cachexia oritur, tunc non potest sanari morbus, nisi causa
tollatur, quod difficillimum est po omnino impossibile, adeoque tuncin mala sequitur Prognosis
DuRATI Is autem ratione pariteris, tiat Prognosis facile enim super.itur in initio, nisi ab immedicabili causa ollatur, morbus, dum humores a sana in tot incipiunt recedere , nondum tamen penitus degeneraverunt. Ubi enim hoc factum est, tunc merito Aretaeus me causis statu. morbor diutum. Lib. I. cap. 6. v. 47. hane statuit Prognolin morbus hie is
sanabilis est , malumque lavissimum e longo
enim gigvitu tempore, neque asino voris x alio, quo ab tin viscere, sed omnium eseonversi in deterius . Quoeιre ab hae, hemtos morbi inevitabiles sunt mses
uaticinis. Ubi enim omnes humores morbosi sunt , trinium viscerum unctiones
admodum labefactatae , languid.im vitam trahere possunt miseri , sed tot malis tandem succumbere debent. Err Eous autem eonsideratio pariter
aut Prognoli requiritur , prout horum illorumve visceruin unctiones magis Lesae suerint. Si on: in v. g. cacheeticis accedat vertigo , memoriae imbecillitas , remor, somnolentia, metus est, ne lenti vel Aeaquosi humores, in encephalo incitarant
accumlari unde apoplexiae metus nilat uti dictum sui pluribus . Io Io. .: Si ad minimuni corporis motum anhelare incipiant, fere usicentur, pectoris c vum similibus repleri concluditur, vel ipsum tui monem : quam ancipitem auistem eventum talia mala habeata P, postea
ad 3 Ia I9. Laeto patebit. Oraverat Are
ratis abiis edaces quandoque esse ca-checticos is tunc videtur adhuc melio
rem cure spem habuisses; verum, auum erudis succis locum corpus repletum fuerat , ciborum appetentia evanesica , iacheriasie que ad ventriculum magore QN-ctu iam summum a uium obtineme, tum sane rumidi fiunt , imbecilles ob ad om
opus abjecto prostratoque animo se. tunc sunestum inorbi exitum eredidit inevit bilem a GRAlius autem cacheriae ex duratione morbiis effectibus observatis definitur Pr.etera optime notavit Arer.eus ui Hyag. N. varias aetates in Prognosi comsiderandas esses: Etares hujus morba ferae sunt en Ectus , neque evadunν pueri , Greeleriter pati iriis istinc, e liberantur Deialius e florentes inare harad admodum huic malo anMox stim, non tamen Omnis faciis sa --κr. Observationes praesticae hoc etiam confirmanici senes enim, licet sani, tamdem vergunt in marasmum senilem immeadi bilem vides. s. h. Et monuit Hip
plerumque minus aegrotan quicumque vrroiuisis orba diutiιm oburtiantur, AEnaciis fra quentius sinu. interrant. Oraces puer sae
pe cachectici fiunt, sed liberatis a saburara aggesta primis viis, dein bona diaeta, Wlenibus roborantibus , solent plerumque restitui, nisi neglerium ab initio malum;iltiores iam radices egerit . In florenti autem aetate , vegeto, tirnio jam corpore
vix , nisi a gra vioribus causis cachexia inducitur, c tunc non semper iacile canant ut . s. II p .
336쪽
in patet etiam , curationem quidem eluirere . aliquando more sacris, fluidique uigationem , inspissati nemque nodicam . . Tenacis, haerentisque , distatutionem atque luxilitatein Sed quum a tam variis cams haec duo oriri queant i 68. ii 64 .ro. inprimis neccssarium esse pro harum diversiate variareis medicamenta in modum his utendi Consideraris illic, quae speEtant causaseachetiae 4 eius effectus varios, huiusque morbi Diagni sinis Prognos , sequitur
ut de curatione agatur . Verum uti ex praecedentibus patuit, quandoque in cachexia humores sic degnerant, ut tenuiores redditi non coerceantur vasis, sed per varias vias elabantur de corpore, sicque marasmum inducanici contra vero requentius
contingit , ut viscidiores solito humoresmpediant liberum motum per vati, vel saltem difficiliorem reddant unde vel stagnando in cavis majoribus & minoribus emporis, vel vasa distendendo. corpus tumere faciunt . Duplex ergo est indicatio
curatoria in hoc morbo , atque utraque hae considerationem meretur.
r. Fuerunt quodam Medici in illa sententia, uti saepius dictum suit, humores nostro, non posse peccare nimia tenuitare, cum tenues humores liberi e per vasorum angustias transire possint adeoque credebant , sic expedit illimam humorum circulationem obtineri. Hinc inculcabant omnibus, ut perpetuo diluerent sangui. nam aquosis tepidis potibus,, in his reponebant summam prophylaxim ad omnes morbos . Inde tanta encomta potus theae castae cc., apud B re alios legim-tur . Verum quotidianae obferv.itiones practicae docuerunt Medicos,is inprimis illos, qui apud Batavos medicinam exenis scient, ubi abusus potus aquosi tepidi cruitiosi admodum invaluit, nullam oblema vi frequentiorem causam cachexiae , quam perpetuam potus aquosi tepidi ingurgit Itonem : minus inde afficiuntur qui valido corporis motu dissant quotidie illud aquosum ingestum is corporis exercitio robur addunt libris olidis caeteroquin ab aqua tepida brevi nimis laxis suturis ovi. de g. s. . , Verum mulieres, inprimis
sedentariam vitam agentes, pallido inde, aborant morbo, menstruis copiosiuiniis est fluunt, steriles quandoque redduntur, ob perpetuum sere fluorem album madestente semper flaceido utero , vel ii co beeperint, reque rues abortus patiuntur Non consideraverunt illi viri, qui humorum perpaluam attenuationem adeo laudabant, liquidorum sanorum indolem insanissimis, robustis hominibus stinguis densu est,is concrescens ilico in solidain massam , dum valis apertis exic in debilibus auremo valetudinariis lon e dilutior sanguis apparet, longe minus concrescens . Si vel noc totum observarum praeticum considerassent . vidissent aciti quod linia italutione humorum honolanus robustus reddatur debilis N valet uilinarius . Prariere singulta humoribus
debet adesse di bitus spissitudinis gradus
ut maneant invasis suis; si eniti sanguis ruber aeque tenuis redderetur ac serum lan. guinis, vasa sanguiue fieren vacuari siserum languinis adeo tenue redderetur ac est lympha, iis per vasa cutis exhalantia trantire potest, exhauriretur brevi t tum corpus Patet ergo satis , peccare posse humores nostros nimia tenuitated iam a sanitatis conditionibus manifeste sic recedunt. Cum autem an uinis a
fissima pars rubra nempe in arterii &venis maximis corporis contenta , O tum a cordein arteriis recipiat, receptum
reliquis comunice , simulque a densissi ma hac parte sanguinis , ad vasa maximere:istentia attrita, calor sanus iasi ineatur: communicet ut toti corpori, nimis diluto sanguino per aquosa, simulque accidioribus r.editis olidi per eadem , languidior it humorum motu r,o minuitur esitori; unde non difflabitur facile hoe aquo-su: de corpore , sed manebit , vasa distendet, Win cavis corporis incipiet acicumulari, sicque ca li extam aquosam , ve hydropem , prodiacere. Verum praeter illam nimiam tenuitatem humorum, tu ab imprudenti diluentium
337쪽
quidorum observaIur, quae sit , quia vclain satis condensantur humores per sticaciam vasorum, viscerum , vel morbosi quid miscetur fluidis , quod debitam itilorum tonsistentiam tollit. Certum est, chylum, exalimenitis assumtis paratum , habere minorem dens tatem, quam sanguinem rubrum . Iusque
serum supernatat enim chylus sanguini de venis dueto, repetito circuitu pervasais viscera corporis tandem densior
redditur, in in nostram naturam mutatur.
Videtur autem statui posse, pulmonem sua actione quam maxime conducere ad hanc thyli immutationem PH. Eoerhaave Instiatur Medias. ao8 cum omnis chylus vim .esticaciam pulmonis pati debeat, antequam cum sanguine per arterias moveatur; omnis humor vitalis totus quantus pulmones transeat, dum per alia vilcera
tantum certa portio transfluit. Praetereaaorta toti corpori omnibusque ejus par-ribus prospicit, dum una cum vitali tam guine liquidum nutriens distribuit per omniaci sed orta omnem tuum sanguinem a corde sinistro accipit, in quod pulmonales
venae sanguinem per pulmonem transmissum evacuant. Unde videtur pulmo conciliare debitam densitatem chylo illamque com servare in sanguilne . Hinc patet ratio, quare pulmone affecto videamus toties maris cescere totum corpus, licet nec per pura nec alias vacuationes sensibiles multum perdatur de orpore t quandoque etiam sudores nocturni fiunt , ob humores nimis tenues nee satis densatos in pulmone , qui per vasorum culaneorum oscula,
tepore Iecti magis laxat , elabuntur. Cum autem eadem actio , quae hylum condensat, Wfimilem reddit nostrisam moribus, blandam simul indolem conculis omnibus liquid enim sana non sunt
cria , patet ratio, quare majorem tenuitatem humorum , a tali causa natam
soleat comitari acrimonia, quae mitigati nem poscit , dum nimia fluiditas modiis cam inspissationem requirit. Quandoque morbo quid cum humoribus fluit per vasa, quod debitam illorum consistentiam tollit . nimamque uiditatem inducit i hoc tam in morbis acutis,
quam chronicis , obtervatur. Sic antei,
ubi de febre continua putrida dicebatur, ad s. 73o notatum fuit, quandoque ac retra stimulum , vel corpori applicatum , vel ex degenerantibus humoribus in ipso corpore natum , sebrim excitare, quae sanguinem teddit longe fluidiorem debito, S. periculo-las haemorrhagia producit . Itari VJertis
in petechialibus & malignis febribus observavit hoc contigisse, viditque Ichthyocollae gluten profuisse , sanguinem nimis tenuem incrassando. In aliolis confluentibus pessimis fit quandoque putrida humorum di lutio , uti posse in huius morbi historia dicetur; tuncque vidit Sydenis hamus, spiritum vitrioli , potui commaninaistum, egregie profuisses; sed constat experimentis hemicis, acida sessilia humo. res plerosque nostri corporis in spissare . In thronicis morbis similia observantur . enim , impedito libero bilis exitu in duo denum inustinum, illa regurgite in sanguinem , icterus fit 'ui, si diuturnus suerit, soluto toto sangine per bilem perpem admistam , immedicabilis nascitur hydrops. Ubi vomica purulenta in corporis
interioribus haeret, mora tenuius Macrium redditum pus venis resorbetur, totumque
sanguinem solvit ita, ut putridissima oriatur diarrhoea, brevi totum corpus exhauriens, E lethalis muti ades. 88. in Empyemate dicetur in Phthisi g. ire 6.
Patet ergo ex omnibus hactenus dictis in achecticis satis frequenter adesse mmorum nimiam tenuitatem, quae corrigi debet, ut fiat sanatio. r. Patuit quidem , humores nostros ceristum densitatis, cohaesionis gradum habere debet tamen haec cohaesi molecula. rum 'ira iuuida nostri corporis conlaturint, talis Ise, ut superari possit per vires eordis, arteriarum , caeteroquin haererent in extremis vasorum, & obstructiones s cerent. Per quas autem causas talis viaicositas nostris humoribus concilietur, 3.
II s. sequentibus . ubi de obstruetione agebatur, explicatum fuit. Si amotu ciris lari violento is vasis sortibus, valide comprimentibus liquid contenta , lentor majoris cohaesio inducatur humoribus
tunc adest spissitudo inflammatoria dicta s
338쪽
ubi autem languente motu, vel laxato
vase, aut minuta copia liquid Ps. 16.
mainor humorum viscositas nascitur, tunc frigidus lentor inanieabilitatem humorvin producit, de quo vide . a. Indicatio curatoria ergo est, ut illud tenac, quod in extremis convergentium vasorum hinere incipit , vel saltem non nisi difficulter transit, solvaturis reddatur meabile. Cui ergo' nimia dissolutio humorum variis causis pendeat, atque etiam nimia tenacitas, praeterea utriusque hujus vitii comes possit esse acrimonia varia, patet satis, nihil generale hic statui posse, sed sollicita indagatione opus esse, ut cognoscatur, quale vitium in humo.tibus sit, o quibus causis ortum hoc
autem cognito , tunc facile determinatur,
quid agendum sit,is per quae Sic v. g. si nimia tenuitas liquidorum a potus aquo abusu nata fuerit, victus siccior ,
omnia, quae laxata nimis vasa roborare valent, curam absolvent contra, dum a morboso niasmate soluti sunt humores, tunc illud enervare, vel corrigere indicatio jubet; visum fuit quandoque, quae potum copiosum prosuisse, qui in prioritas nocuisset . Pariter , ubi densitu inflammatoria humorum adest, laxanda sunt vasa, ut minus remant contentos hum res ubi vero frigidus pituitosus lentorpia dominatur, augendum est vasorum robur. Idem etiam verum est de variis acri moniae speciebus per diversa remedia cor
. a , Iacile transmittenda , caulae singulari morbi adverta 'strin
Ex ipsa definitione huius morbi g. ii M. tritio . Iemo marasmo in tabescat cata constat , m cachexia depravari nu corpus, tunc talia prosunt, modice inspis tritionem, adeoque non adesse omnes con lando humores nimis tenues . Si aquosad uicines , Mirutis ut inoem attinenta colluvie 'aminii lentii perfecte nostris fluidi is si eum, tune iustula Cniun. vel omnmo
'βη , non omnia alimenta potius adhibentur carnes iuniorum ni aequali dici sitate assimilari imo quaedam malium assatae, pisces fluviatiles, assi pa- non possi iubigi, nisi robustis A quo riter panis biscoestus, cum potu pauco,
tidiano labore exercitis, corporibus, sed
Laciae xiam facere in debilioribus t sponte ergo palet, quod cachecticis debeat proturari talis victuri qui facile subigi possit, moliquidis sanissimilis sit & adeo uti toties in junioribus contingit , tunc sinu tenuis, ut nullum obstaculum libe ova iura carnium Agelatina cris , corro motu humorum per vasa nascatur , nu cervi ci prosunt , quia sponte suat ui chylus , ex gestis paratus , fluit in eidum non vergunt iis contra si in te meraciori, ut in totum sicciori victu utatur talis aeger, Idem etiam verum est de varia acrimonia , quae cachexiam e mitaturis si enim acida adsit acrimonia. eum sanguine. Ex quibus autem alimentis talis victus parari queat, antea ad . 28. I. utiis ad L syp. dictum M. . Seliguntur autem ex illis alimentis talia, quae opposita iunt causae singulari moraleatinam putridam indolem potius degenerent humores, lacticinia , decocta ... nis, hordei, avenae &α, addito Vino acidulo, prosunt ka carnibus, ovis, piscibus . abstinetur . Vel si iustula earnium in V. s. u lantam rigida acochymia dentur, additur succus citri vel aurantio. Onuietur cachexiam, a farinosis lentis ium , aut cum hordeo, avena, oryza 8 in victu abstinemus . uti a gelatinis, decoquuntur, ut minuatur facilis horum ex animalium partibus coctione cum aqua in putredinem degeneratio. paratis ne humorum nimiam tenacitatem Simul etiam cavendum est, ne majori victi augeamus. contra si nimiam eopia simul alimenta , licet optima, in. Ob tenuitatem humorum depravetur nua gerantur uti antur uim ilico debilia
339쪽
haec corpora, nec reficiuntur indes repetitis autem vicibus is minori copia , si
exhibeamur, pulcre prosunt . Neque recedendunt ab hac cautela licet cathecti- ei appetitu valeant, quod contingere quandoque novimus WArreaeus te eatis cirsion morbor diutum L. I. V. I 6 p. 47. iam notavit, dicens mcillos utique etias appetim , edaces admistim fune e cederiore comis distribtili fit maiorum magis, quam eoncoctorum . Et licet exhausta permarasmum sere corpora celeriorem repletionem poscere viderentur , tamen non
debent multa simul ingeri , sed sensim; si videmus facile serri ab aegris ingesta copia prudenter augeri potest, sed lente,
secundum monitum Hippocratis Apiar. 6. Q. E. ωι. Iag. 47. dicentisci
tarde murrire oportet. Certum enim est,
quod , nisi bono vim utantur cacheeniisci, medicis morigeri esse velint, meis dicamentis parum proriciatur. Quoties non vidi mulieres ob abulin potuum quos ruin cachecticas, dum feliciter euratae fuerant, in eundem morbum relapsas fuisse,
iteratis quidem vicibus, tandem penitus incurabiles, dum nolebant ab his poetibus absineres
Interim tamen non nimis morosus sit Medicus in praescribenda diaeta, simulque semper attendat, ut eligantur talia, qu.e
aegro grata sunt sacilius enim digerit ventriculus illa , quae palato placent Aliquam in his Medicorum indulgentiam
l .iudat Hippocrarer, ut ad 3 sos notaui, dum escit Paulo deserior tiam Ioetis,' ri 6 Um ut optime digeri queant , condimentis, potu vinoso exerci
tum ei s , suavior tamen melioribo quia dem , sed ingratioribus, praeferendus. Non quidem in omnibus serviendum voluit aegrotum cupiditatibus, sed aliquid indulgendum se si non hecte repugnet indicationi curatoriae . si1 niliter de stomachicorum curatione Nens Aretos Deeurat morb. diutum LG. I. Cap. 6 p. D a.
monet, aegrorum desideriis Medicum in. dulgere debere in rebus , quae non magnopere nocent. Sic v. g. si cachecticus, in quo humores videntur tendere in acrimoniam alcatinim iura carnium desideraret , vel k ipsas carnes , sorte ex consuetudine his istis sere delectaretur addito taceo citri vel arantiorum , concedi haec possent. Aliquoties vidi, cachecticas seminas aceto delectari quam maxime , licet nulla putredini signa dessent; inio potius in primis viis acida acrimonia quandoque ex ingestis nasceretur. dedi pulveres absorbentes ante cibum, sicque grata stagrantia aceti reficiebantur tales aegrae, lacidum aces enervabatur ab absorbentibus iam in ventriculo haerentibus. Attentus & peritus Mediciis in multis casibus poterit sic aegri placere , tamen indicationi curatoriae satisfacere imo longe magis morigeros vidi aegros qui indulgentem Medicum nacti erant dum credebant, talem nihil denegare unquam, nisi quod absolute noxium erat
contra, dum in levisssimis etiam auctoriis late sua pertinaciter utitur Medicus, linrosiis etri etiam in gravioribus ejus consilium spernunt tio , aere, procurandum Quamvis optimi cibi dati fuerint, languet saepe ventriculiis intestinorum aestio
in ingesta: unde non lares elaboratus chylus actione horum viscerum paratur: pulchrum essectum tunc faciunt omnia illa , quae grato stimulo possunt languidas ventriculi e intestinorum vires excitare, unde talibus e diri tunc solent ibi.
Aromata , sal, acetum , succus citri, arat aliorum, e solent condimentis praecipuam materiam dare simulque talia eliguntur, quae singulari humorum degenerationi opposita lunt Acida condimenta eliguntur , si humores in alcatinam putredinem vergant , ab illis contra abstinendum erit, si acida acrimonia praedoiniretur tunc enim aromata, allia, cepae, sinapi, commendantur, quia in his sal volatilis alcatinus adest , quia in iis bulbis k seminibus
iv.iquavertum exhalat Gaditantium nares oculosque larit , saepe non sine molestis:
340쪽
lestiaci eadem satis conveniunt, ubi mucosa rigida acochymi adest Vini pariter insignis usus est, si aqua
plus minusve dilutus pro potu commiarii usurpetur . Iis, qui assileti sunt cerevisiam potare, sicile illius usus conceditur , inprimis generosioris videtur enim cere- visi sermentata spiritus suos tenaciori rum maletiae irretitos habere hinc durabilem magis effectum solet praestare quam vinum Momma dicta Brunsvicensis , quae est cerevisa meracissima, Querum quasi Cereris extractum , bis terve de die adunciam unam aut alteram data cum
ne istoclo, languidissimos quandoque curavit morbos, uti antea Vf. I. Onut. Pulcherrime prodest, si in prandioin coena post sumptum cibum, pauculum sum χ-tur de vino meraco, sed molli, intingendo panem biscoctum, qui dein deglutitus miro modo ventriculum roborat. Vincit. la , oleos dicta , ut sunt Hispanica , Hungarica, meraciora, pulchre huic sc
po serviunt. Quantum autem iaciant corporis exe
citia ad cita es digestionem ciborum
quotidianis observatis constat, cum videmus, operarios acillime digerere durissima edulia , a quibus sedentariam vitam agentes homines gravarentur quam pessime. De hac re antea g. s. 4. 28 dictum sui . Cum autem aerem perpetuo cum cibis potibus deglutiamus, singulisque vitae momentis inspiremus , patet satis, multum conferre ad sanitatem aerem purum salubrem praecipue cum coniliterit per experimenta pulcherrima celeberrimi Ha-
Ira, aerem non tantum permistum haerere
fluidis nostris, sed etiam notabilem partem solidaruna partium nostri corporis consti-
g. 77. I vero organa primarum leni digestivo, vomitivo,
Fere semper solent in cachecticis primae viae gravari plus minusve indigesta saburra, lenta pituita indicatio curatoria iubet, at hoc gravans expellatur de corpore. Si appetitus deficiatis nausea adsit frequens , lene vomitorium datum
pulcherrime prodesse solet in intesti.
tuere. Hinc videmus, misero, homines qui diu carceribus inclusi haerent, omnes fieri cachecticos, nec sanari incile posse, nisi liberiori aura illis frui concessum suerit. Quantum dolent saepe Medici Chirurgi etiam peritissimi , quod vix sanare possint aegros sit no conatis decumbentes, dum similes morbos optimo cum successu tractant extra nos omia . Ubi enim ingens decumbentium numerus adest , tot exhalationibus morbosis, putridis, inquinatur aer, quem respirare coguntur misseri, ut sere omnes cache fici fiant, antequam a vulneribus suis curentur.
In no conatis castrensibus,, navibus bellicis inprimis , magna toties ab hac sola causa oritur calamitas. Optime ergo meriti sunt de genere humano nec satis
laudari possunt, egregii illi viri, qui sa-cilem satis artem docuerunt , quo aer in navibus & nos comiis renovari possit, sc-que purior reddi Mida Nouυetie et defore pompo I mauυais at se par Samuel Stition e Paris in travo 7 9. . Appetitum auctum, digestionem faciliorem, magnamque corporis alacritatem , semiiunt omnes , qui, postquam tota hyeme sumosa in urbe latuerunt, verno tempore ad amoeni gaudia ruris redeunt. Summum hinc remedium est, in aere puro,
campestri , ventis perflato , degere cin- primis in loco a paludibus stagantibus
aquis remoto . Unde etiam videmus , peritos in arte Medicos, simul ac vernus te. por adspirat, languentes chronicis morbis aegros rus ablegare , ut puro ruantur aere is simul frequentiores habeant Occasiones salubri motus corpus exercendi, per ambulationes , vectiones, equitationes c.
Coelionum itidem bene disponantur. purgant , roborante, prospiciendum. nis milis haereat materia , blando purgante, sed repetitis vicibus sumto , eliminatur tuto, simili sere modo, ac in curascorbuti ad g. II 6o dictum suit. Interme. dio autem tempore , ubi purgantia non ex hibentur , dantur talia, quae omnem lento. rem sundunt & attenuant SalpοθArsus.