Gerardi vanSwieten ... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Tomus primus septimus Gerardi B. De VansWieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave de cognoscendis et curandis morbis

발행: 1764년

분량: 364페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

321쪽

per epicrasin purgare , ut Medici loqui solent , interposito aliquot dierum inter. valles, quo tempore diluentium, leniter

solventium usus adhiberi solet. Urinae autem scor ticorum, ut pariter ante dictum fuit , eontentis saturatae sunt, Macres magnamque sedimenti copiam ponere lent; unde videtur natura ipsa hanc viam indieare , ut sanguis ab aerimonia inhaerente depuretur . Patet inde ratio, quare serum laetis, in primis tempore verno meentis graminis succo dives, Chinc u viridescens , tantum nomen habuerit intcorbuto curando I nam agit solvente graminis vi, simulque urinam satis copiosam movet unde etiam inter esticaeia diure te a merito numeratur . Solet quoque optimo successu eum lenioribus antiscor ticis herbis decoqui, seque magis medicatum reddi quales formula ad hunc,

merum in Materia Medis habentur is plures aliae simili norma concinnari tacito

poterunt.

Iam apud Hippocrarem de ratem. m. cap. 48. Tom. 7. pag. 67a videmus , in cura Ilii sanguinei sub quo nomine scor-butum descripsisse videtur , uti antea ad s. ai 8. dictum stato laudari laclis asiani cocti usum satis largum cum melle, ut per inferiora sequatur purguto dei de addit E lae butilum, si rem us ferat,

.uadraginta diutis bibat Mane quoque lactis hastiti heminas duas sibat, tenta etiam aquae

mulse parte interpositis diebus abusa. Manifeste hinc patet, quod interpositis

. II 6 quartam vero speciem rara medela varianda medendi methodus I pro varietate symptomatum aliquando mercurialia prosunt ut praescripta Ilf . Ex quibus omnibus pii 8. ad I 66. rite consideratis,' cum phaenomenis morbi, ac cadaverum incisorum , collatis, conllat, in curatione felici hujus morbi id agendum maxime , ut indagetur indoles uitio humores' singularis acrimoniae, quae praedominans peccat quumque illa acrimonia sit salina muriatica, acida aullera, alca lina foetens, rancida oleosa atque de his singulis univers saepe actu sit, ordinatior mali curatio habebitur liquet, cur serum la-O: , lac butyratum , quae medicatae , totus desperata hujus morbi mala sanaverint quae Cut acidi succi horae maturi pomorum aurantiorum , citriorum limoniorum, granatorum , aceto, , acetosellae, aceti, in rhenani , mosellani toties pccifica huic morbo, quando Cur adstringentia austera , ut heu, Lapathum, Tarnari seus Capparis , Vinum austerum nigrum, rubrumve, ut

Chalybs, adeo aepe burra ubici cur acerrima aromata, Cochlearia , Lepidium

aliquot diebus, melle addito, alvum m vere intenderit, simulque lacte dato lenire onmem acrimoniamin diluere. Licet autem blando & pingui cremore acrimoniam omnem ac obtundat, serum lactis tamen

magis diruit, iuresin movet. Magnam lactis de eius in corbulo

eurando virtutem pariter multis encomtis laudat infiniannus Medi Raetim Sastemar. m. . Par. I. ρ g. 29. ,- propriis obser vatis, aliorumque celebrium Medicorum, eonfirmat; simulque commendat aquarum medicatarum , cum lacte recenti permistarum, largum usum. Imo testatur, quod triginta annorum usu didicerit egregiam

virtutem aquarum medicatarum in cura

scortati, etiam inveterati. Alio autem in loco spusc. P0sMedic Tom. 2. IV. Io . notat, nullo remedio tam cito, tam seri cure, Qtam emcaciter , exstirpari sco butum, quam thermarum Carolinarum usu imo ipsa ulcera sordida corbuticorum adeo disti ilia curat , interno externo

usu thermarum Carolinarum penitus con

solidata fuisse , absque ullo malo sequente . Verum hae aquae diluunt, salino principio, quod continent, solvunt, mulque

alvum, urinam movent.

Ubi vero magna dissolutio humorum iam adest, & putredinis signa, tunc videntur minus conducere illae thermae , cum salem alcatinum habeant e in tali casu modice adstringentia , acidula , melius conveni. rent, ut ad . II 62. monitum suit.

322쪽

dium, altureia, Arum, Raphani, piperi ingiber Sempervivum minus acre, Sales alea lini volatiles fixi, oleos, aromatici, a ponacei , iterum saepe sola pro . sint Z Cur quod uni corbutico salutares, id exitiale idem alteri fiat Cur ergonis nomini huius mali iludendum sit, sed eius tantum singulari, ac si alius o

re morbus , em . Si considerentur illa symptomata, quae g. IIII. . numerantur, patebit facile,

parum spei superesse : sebres enim nialignae putridae , comitantes tale in corbuti gradum , designant , ingentem humorum eorruptelam iam adesse, simulque reliqua

docent, ipsa viscera jam contabescere. Pro varietate autem yinptomatum diversa quidem medela adhibetur , sed sere tantum hac spe , ut leniantur molesta mala, uti in cura, palliativa dicta, fieri solet , per

quam mitigando symptomata liquid de

morbo primario ollitur pHerm Bosrrh. Insiit Med. g. i 244. Q vel saltem oeefficere tentat Medicus , ut aegri facilius tolerent morbum , qui tolli integre non potest . Sic v. gr. di arrhinis dysenteriis lenibus, diacodiatis , una cum de mulincentibus remediis succurritur stranguria decocto radicum, soliorum althaeae cum aquain laete lentur is lipothymias grata cardiaca . nec nimis calida tamen, adhibentur is sic de reliquis. Si autem adhuc curabile sit malum neque viscera tabefacta , tunc prosunt illa sola, quae praecedenti paragrapho la

data suerunt.

Cum autem mercurialia remedia difficillimis morbis eradicandis quandoque cumluccessu adhibita tuerint, inceperunt Medici corbutum etiam sic tractare, & inprimis ideo, quia viscosum tenax in sanguine corbuticorum aliquando observatur ut antea dictum fuit. In primo scorabuli gradu g. iis I. I. , ubi lentor ille viscosus praedominatur, nec magna adhuc acrimonia adest , tolerari posset prudens argenti vivi usus , quamvis certum sit hunc morbi gradum laudatis antea remediis feliciter curari . Verum ubi jam oris laetor incipit , gingivae tument, dolent calent , satis patet , sulpeetium esse mercurialium remediorum usum, cum horum effectus sit os internum exulcerare,in magnam copiam stetita salivae elicere ademque affluxus acrium humorum ad singi-Vas augeretur, non sine molestia & periculo . Infelicem successum argenti vivi, Iana externe quam interne adhibiti , in homine, cui a corbulo male at Tecto limgua exulcerabatur , recensuit Im annus die ratio. Ulemat Tom. q. pari. I.

m. 4. c. , qui ideo pro regula praestica latuit Mercuriali prosapiae mediam menta, utcumquae etiam iraeparat s a Lbita , in s istis tantum non semper se

miax mo nocumentori me vero certius gra

viusque nocere in istis dentium, linguae

seorbuticis se. Cum autem in quarto hoc scorbuli gradu magna jam adsit acrim nia , imo plerumque ditatutio putrida humorum, patet satis, mercurialium remediorum usium tune in primi quam maxime suspectum esse . Illi, qui morbis venereis sanandis requentem operam adhibuerunt, satis experti sunt, levem etiam argenti vivi quantitatem ingentes turbas excitare in corbuticis corporibus, si aque per hanc methodum curari debeant. Sequuntur iam quaedam Corollaria practica, quae ex praedictis iacile deductis

terunt.

Ex ouillus OMNI Rusinc Consideratae fuerunt causae corbuti, enumerata sym tomata varia, quae hunc morbum in t to suo decursu comitari solent dein ena ratae sunt illae mutationes partium corporis in hoc morbo , quae per cadaverum lectionem detectae is ex illis omnibus conclusum sui , II sq. ralmitiem in una parte sanguinis, in altera acrimoniam, peccare . Unde patet, curationem requirere, ut illud crassum attenuetur emendetur acre Verum illa crassities humorum quandoque est iners mucosa frigida, tun que amara aromatica tantum usum' bent. In tali casu absinthium, quod FD galenus adeo laudavit, pulcherrimum Liactum praestatri aliquando adest spissitudo

inflammatoria humorum; tunc succi m

323쪽

raei, strupta sapae ex his consectie, utrobiamburi, Aesorum e. prosunt pulcherri ines, ut etiam , dum in obesis corporibus pingue oleum sanguinem reddit minus meabilem . Potestis adeste spissit ilo atrabitari , quae mellitis , Monaceis&c., solvitur, uti antea in Capitulo de Melancholia pluribus dictum est.

Verum illa acrimonia pariter observatur diversa - qtLedam remedia ad omne ac re mitigandum valent, uti aqua, v. g. omnia aquosa, quae lola dilutione quamvis acrimoniam lenire possunt olea mollia , quae obtundunt acria quaecumque dum illa obvolvunt i insi . Alia remediii huic vel illi acrimoniae infringendae apta lunt, non vero omnibus sic acida putredin alcatinae domandae prosunt & contra, ubi acida acrimonia adest , alcatinorum usus probatur. Cum autem antea de diversis illis acrimoniae speciebus,, de il- Iarum medela, aestum fuerit videri. 5o.

hic repetere superfluum istet. CUR SERu, Acris c. Quia omnia haec crassitie in humorum diluendo isti renuaudo minuunt, simulque suppeditant sanguini aquosum vehiculum , per quod acres salesis olea, iam corruption proxima, elui possunt, per sudoris, uri. alvi vias exire de corpore . Uerum requiritur tale adhuc virium vitalium robur in aegris , ut moveri possinthaae ingesta cum sanguine per vasa a teroquin haec manent in corpore , Qv-dropicos tumores producunt Ubi ergo m. gnus angito percipitur, vel gna adsunt nimiae distatutionis humorum, tunc non

conveniunt.

CUR AC in succi &c. Quando ob defectum cibi vegetabilis humores in putrescentem rancidam indolem deteneraverunt, ut fit in urbibus obsessis longinquis navigationibus ouit enim 'uti antea dictum suit, solis ructibus horaris, Wὲusculis , ex carne recenti ac herbis oleraceis paratis, elicissime sanantur cor-butici, si nonduin viscera, ob putridam hanc Mochymiam, insenem labem a Lia suerint. Plures scortaticos in nos o- mi Parisino sanavit Amri A iam des

Sciene P an I7o8. His pag. v I dum acetosam magna copia dedit cum ovis cmenam pro cibo . Decoctum hordei cum vino rhenano corbuticis quam maxime profuisse, Fugalenus me corbulo pag. 47. testatur. Apud Cl sirin Rarior. Lmtar. hsur. Lib. r. cap. s. pag. II p. legitur, Nor ego in vicinam insulam , moris

abund.intem , exponere corbuticos , ne

que domum reducere, priusquam sanitati restituti fuerint: toto autem tempore quo sic ab omni humano consortio remoti vivunt, solis moris vescuntur,in quandoque intra paucos dies convalescunt Hyemali autem tempore, ubi haec expositio fieri nequit, ob acre rigus , electuario ex his ructibus parato, magna copia assumto , utuntur simili cum successu Cui AnsTRiNGENTIA AusTERA GEx synaptomatibus scorbuti antea f. SI recensitis constitit , in hoc morbo quandoque adeo debilitari cohaesionem solidarum partium, ut a levissima vi adhibitat solvantur simulque saepe tunc adesse solet nimia solutio humorum. In hoc aissu adstringentia austera, antea g. 28. . laudata ad curandam nimiam debilitatem laxitatem fibrarum solidarum, egregie prosunt , quaeis simul humores nimis, ibi utos compingunt. Ubi ergo in corbuticis laxa flacciditas totius corporis observatur rudio quacumque corporis contrectatione maculae caeruleae oriuntur , tunc haec remedia locum habent

Forte Britannica herba , apud Plinium Hs natur. Lib. et s. cap. 3. ad stoma-cacemis scelotyrbe laudata, similes vita tutes habebat nam morbus ille , quo trans Rhenum Castris a Germanico Caesare promotis , laborabant milites Romani , lentus erat, cum intra biennium dentes deciderent, comtagesque in genibus folverentur . Verum in accidis corporibus

lento satis gradu morbus procedit , languoreis asstudine quamvis satis molestus sit . Praeterea multi eruditi viri in illa fuerunt opinione, quod Veterum Britannica herba lapathi species seret , deque re legi potest Muntingius te vera antiquor herba tritannica. qui tamen tu tam tu eruditionis, sorte ad scopum non ad

324쪽

adeo requisitae, huc congessit . De chalybis pulchro esse et in simili laxitare mlidarum partium, antea g. 28. . ac lumsuit,' equenti Capitulo adhuc quaedam

dicentur.

CUR ACER RiΜΑ c. Prosunt haec in illis casibus , ubi pallor, frigus inertia, adsunt tumidulus corporis habitus, urinae pallida in orae , sitis nulla, gravitas toti us corporis, signa dant, quod haec remedia tuto posmiat exhiberi. Cum autem multa ex his acerrimam vim habeant prudenter adhiberi debent, ne subito validis his stimulantibus in motum deducta glutinosa lenta in pulmonibus accumulentur is periculosum morbum ovi. de 8 i. inducant.

in quibusdam adest varius corbuli gradus, diversa species Mintensitas acrimonia in humoribus . Sic v. g. acerrima illa aromata , modo laudata in corbulo

lento, frigido, si darentur in illo gradu morbi, ubi gingivae cadaver olent, sanguinem stillant , periculum foret lethalis haemorrhagiaeci dum humorum

acritatonia per h.ec remedia augeretur, vasa vix cohaerentia amplius , aucto per acria haec stimulantia humorum impetu, rumperentur brevi . Ideo etiam plures Medici sequuntur prudens eunerri monitum CLib. . pari. s. sedi. a. c. . 6. t. 2.IM: Iiῖ.o, neque tam facile acerrima

auriscorbutica adhibent , quae spirituum antii corbuticorum nomine laudari solent; sed sero laetis insutam cochleariam , n furtium e exhibent velis succos recens prestas sero lactis diluunt , sicque potandos exhibent aegris.

Cu ERCO No NOMINI c. Iani aliquoties dictum sui in aliorum morborum historia, quod nihil damnosius sit quam audito nomine morbi tantum, absque ullo examine ulteriori , dare remedium , quod in publicis osticinis prostat, &specioso tituli, in sonitur, tanquam. specilla.

& indubitata polleret efficacia ad eundem morbum debellandum . In pharmacopolius proflant Spiritus , Essentiae , Elixiria&c Antapoplectica, Antepileptica, Anti febrilia Anti pleuritica , Antiscorbutica&c., quae omnia , licet in quibusdam casibus usum habere possint, tamen etiai T.

caepe inutilia, moin damnosa sunt. Illi soli , qui artem brevem est vellent quae merito ab Histocrin longa dicitur nomini morbi oppositum in dispensatoriis

publicis remedium quaerunt , tuncque credunt, se egregie Medici munere unctos esse . Verum historia corbuti, hactenus descripta ex fidelibus observationibus satis docet, quam diversa mala, subes-dem nomine comprehendantur; quam varia medela requiratur in morbo hoc incipiente , vel confirmato in corbulo muriatico, vel putrido, ubi lenta tenacitas adest in humoribus, vel nimia diss, lutio, ubi viscera adhuc integra sunt, vel 1.Lin tabefieri incipiunt, & sic de reliquis. Qui ergo eliciter hunc morbum tractare cupit, parum confidat speciosis antisco: buticorum remediorum titulis, sed sollici te causas praegressas indaget, gna diagnostica notet, quae diversam acrimoniae humorum speciem ac intensitatem designant, inde medendi methodum eliciat , sicque prudenti arte, manente quam Vis eodem morbi nomine, diversa mala curet.

I. II 66. Achexice nomine intelligi solet ea dispositio Corporis , quae nutritionem eius depravat per totum illius habitum simul.

Cachexia adesse dicitur uti optime C d. ris spectes , quam dum medicae artis etiam surri Lib. III. cap. a a pag. 67. vertit, ignari vident degnerare a sanitatis On- ubi malineo ras halitus est . Per corporis luetudine , dicunt simpliciter , hominem autem habitum intelligitur externa coro se male habere, licet non cognoscant eVi

325쪽

denter, quodnam vitium adsit, vel quale viscus in tali homine a flectum fuerit. Sic κ'bi a validis morbis resurgunt homines languidi & debiles , malo habitu totius corpo- iis testantur , quam gravia mala passi fuerint quamvis enim morbim superatu sit,t Mnen omnium viscerum iunctione ad

adhuc languent . ut non possint inges laalimenta deduci ad illam bsolutitan perfectionem , quae ad restitutionem perdit rum in soli tisin fluidi partibus nostri comps ris requiritu adeoque depravatur nutritio per totum corporis habitum smul, Optime hoc notavit Araritis te catis. O

cherri in genuinum hujus loci sensuin restituit Perii: Ibidem pag. 88. x quod confirmatur auctoritate Celsi Lib. r. cap. 22. IV. 67. irentis : Quis feros , Am Iouo morbo vitiata compora, etiamsi

illo v. cant, Hesionem tam inuo accipiunt.

Ut autem melius elucescat Cach exta indoles, Aretaeus eskarin pag. 47. oppositum huic morbo corporis statum describit, si ριπι nempe , id est otium corporis habitum . in quo homo bone se habet ad omnia , ad alimenti concoctionem & distribitionem . ad languinis creationem c. Haec conse rurfacilis spiraris, et a se et A

versa fuerit , id iam es ac Mia . Tu In

enim respiratio ad motum corporis etiam levem anhela fit, vires debiles sunt, Olor malus. Semper enim cachexiam necessario comitatur cacochymia, quae vocatur illa qualitas humorum, quae laedit sunctiones PH. Porrh. Instit. M u. 3. 19. h. Degeneres enim a sanitatis conditionibus humores per vasa fluere in tachecticis, ipse

malin color docet, iii Lovum plurium

corporis laeso.

Simul elim patet, malum habitum, ve cach Aiam , plurimis aliis morbi, inprimi chronicis, .lelli unde merito dixit Arnaeres Ibitio pag. 47.o, quod malus habitu communis sit omnibus morbis, chronicis nempe , de quibus agit. An non v. g. in corbulo iides II s i. a. disticilis respirati , crurum tumor , color pallici vulcus , maculae cutis, &c , cach extam

testantur Unde laus Magnus Misi gent. septentr. Lib. XVI. p. I. pag. 37o. ostquam corbuti symptomata descripsit

addit sequentia Voraturqur vulgari gemis lingua Sc υer e , gr.ec Cach xi . Et

alia in loco Libro x. cap. 78. I. ri 6

de malo vietu, tanquam causa corbuti

agens dicit : Frisii enim , ae indu si ci-hi avidius simio morbe murejusmodi ea: sare videnrtir , quas M .iici acherium In versissem appe L:n . Patebit autem ex L quentibus, achex iam licet aliorum mor- horum praegressorum soboles saepe sit, tamen' ex malo victu in sanis anteat minibus frequenter nasci

f. II 67. Λ eoque pro causa agnoscit vel liquidi nutrientis depravatam indolem ' quamlibet , vel vitium vasorum recepturorum , c desectum iacultatis applicanti S.

Certum est, per ipsis sanitatis nectiones quotidie perire de corpore nostro liquid rum copiam, deteri partes solid.ta nostri corporisci adeoque cx conditione sua

vivum corpus cito destrueretur , narrerat liter semper aliquibtis ece, n ibus , nussis vers in oram Io tim fibri ni isse, Celf L. eap. a. pag. 67. . Requiritur ergo ad constantiam vites sanita: is, ut a 'tum tale in humo biri, Oli iisque perpetuo restituatur , quantum 'uale quo- idie perditu hoe ni trire dicitur, c ipsa hare actio retri H. Borh. Distit Modie. g. 436. h. Verum haec restituti perditorum ex ingestis cibo potu teri debet, per ipsa vitae, sanitatis actiones sic mutatis, ut iant similes solidis AEuidis partibus nostri corpori cum autem tota chylificationis historia doceat, ingesta omnia in liquidui redigi , antequam nutriant hinc materies nutrimenti liqui, dum dicitur nutriens , licet, solidam impartium aetura inde resarciri debeat . Ex . plosi dudum iam est sententia, quam rue

326쪽

bantur Asclepiadis ae intuli, statuentes: Llii ducoqui , feci ci cibam materiam , sicis assumta es, in αγας omne di et C I. in sit. Q. f. h. contra novimus itiantea ad s. i. monui ex Galeno , nihil illorum , quae ingeruntur , habere adhuc indolem partium corporis nostri, sed debere tau immutari is alendo corporirata reddi si eryci non talis perfecta fuerit haec immut .itio ingestorum , tunc liquidum nutriens habebit depravatam iu- dolem , nec inde restitui poterunt perdita HL autem depravatio liquidi nutrientis poterit vieri vel ab ingestorum indo-8oles, non latis facile mutabili vela viribus inmutantibus non latis validis de qui.

bus omnibus tequenti patagrapho dicetur Praeterea liquidum nutriens, licet optime elaboratum uerit, debet distribui pos se per omni . corporis loca, adeoque vasa, qu. illud deserent , debent apta ess ehule recipiendo unded in his vasis uitium

haerere poterit, de quo dicetur 9. II 7 i. Tandem assimilatum omnino licet ue. it liquidum nutriens , licet vasa omnia p.rvia suerint, debet in Overi per vasa,

debet applicari ad illa loca, quorum desectius supplendi sunt. Motus autem ille . qui distribuit per universum corpus ivguunt

nutrieno illudque apii Ziri lingulis partibus oterit esse nimis languidus, vel ni. mi violentus de quibus agetur . II 72.

ah Lumptis , quae a virtute rutante g. ii 58 . TUmoris depravatio oritur .

II in 'bini non possunt an mili Cri restituundis qualia cibi farinaces liguminosi , crassi , librosi , pingues, acres, quo ii viscosi 69.). Corpora indigerenda, ut cespites, creta , arenae , calx c. a. A desectu motus animalis in otio , torpore , somno nimio . . vitiatis organis per debiliatem nimiam i. r. 3. 4.), aut nimium robur 1 o. r. c. liquidis v vitio non iacili medicabili fo. 69. 76. o6. io 7, 4o6.): hisce causam Vrbent i ulta , ut omnes secretiones nimiae, qualescunque cmum fuerint , vomitus , di arrhora quaelibet dysentes , haemorrra agi quaelibet , visceris singularis vitium cur licium c., retentio quaelibet secernendi. in talos, aut inciriles, cibos aliquis assum, sit Cels lib. cap. 22. U. 67 Certum enim est , consuetudinem hic muli Constitit ex modo dictis assuinta debere mutari in corpore nostro, ut ex his fiat liquidum nutriens . Ut autem haec mutatio assumtorum titit, debent illa posse superari a corporis nostri viribus immutantibus . Hinc ubi cibi tales ingeriantur , qui tenacitate viscola nimis coha rent , ut sunt multa farinacea, Hegumina, pisa , fabae , lentes &c., vel cibi

crassi, ribrosi, ut sunt carnes, sumo sale, aere, induratae, tunc vires viscerum chylopoleticorum non satis ex his educere possunt omne solubile, ingestis, etiam copios , parum nutrimenti acquirit corpus, Wchylus ex his paratus , crudior, non latis animi latus , vel omnino non vel difficulter, potest perduci ad ultimam persectionem, quae requiritur, ut ais miletur partibus olidis uidis corporis mstri . Ventriculusinantestina tunc gravantur indigessit materia, , crudis humoribus sanguini admissis, degenerant omnia liquid a naturali sua indole , sicque , ius habitus totius corporis sequitur, cum tum ficere: constat enim ex historia inicet ras gentes solis vegetabilibus laqua vixisse ; alias solis sere piscibus sustentari . quasdam carnibus & lacte, dum aliis in more est , quodvis sere vegetantium animalium genus lautissimis mens s ad-hil, re Boer. Instis Med. . o.). Observationes jam quotidianae docent, languere homines , mulae simplicem victum, licet ex dissicilioris digestionis cibi

paratum , cum lauta mensa permutant

unde dixit Hippocrates , uti alia occasione ad . ρῖ. monui mulso emtore cc urta, etiamsi deteriora fuerint , insueris minus moles esse solent . Pinguia autem

disti cilis admodum digestionis sunt, cinventriculo diu retinentur, tuncque ancida iunt,' sic pessime nocere poterunt.

Sani, robusti homines hoc saepe experiuntur, si pinguiores carnes is in primis lardum , maiori copia in prandio co

327쪽

mederinta tune enim vesperi eructant acre oleum , quod fauces sere rodit in

is, ne in projectum luculentam flammam sa-cit. Tamdiu hoc pingue in ventriculo reliquis cibis jam sere vacuo , manet indigestum, nisi in duodeno copio macriori bili occurrat, quae illud pingue sa-ponacea sua vi reddat aquae iiscibile, in

reliquo intestinorum tractu cruditatem rancid.im pessunam iacere poterit. Cum autem in sanissimis hominibus omnes hum res Nandi sint, chylus naturaliter nullam ac si non iam habeat, sed dulcis saporis sit, patet satis, aeres cibos multum abesse ab indole nostrorum liquidorum, adeoque disiicilius assimilari. De noxis acrium ingestorum plura dicta Berniit ad 3 S6. , 3. II so probatum sui , corbuticam humorum acrimoniam a talibus nasci Aquos autem nimia copia assumta debilitando fibras solidas nocere, animi ad g. 7o constitit.

Si autem a difficilioris digestionis cibis cachexia nascitur, longe magis hoc fiet, depravato appetitu assumuntur talia quae nullo modo digeri possunt, uti cespites &e de hac re postea dicendum erit, ubi agetur de morbis virginum, gravidarum , in quibus talis appetitus depravatio observatur quandoque.

Conseranturin illa, quae . s. I. habentur de alimentis magis tenacibus, quam virium permutantium in corpore virtus est a Constat ex Physiologicis, chylum ex ingestis paratum sanguini venos permisceri, adhuc diu suam indolem retinere, licet una cum sanguine e vas Qviscera corporis nostri circumducatur tamdem tamen octo vel decem horarum spatio chylum assimilari penitus humoribus nostris, neque amplius apparere in sanguine. Verum in illis, qui inerti otio tota pent, somno indulgentes sere nunquam orientem vident Solem, languet muscularis motus , qui tantum confert ad aliis damo expeditam sanguinis circulatio. nem , uti antea a g. s. r. dictum sivi; unde illa assimilatio chyli tardius in talibus & minus bene perficitur , adeoque sensim degenerantibus humoribus inducitur cachexia . Quotidiana observata hane

rem confirmant iura me rana ilia quosvis cibos serunt,m digerunt quam selicissime . Feffuso labore diurno domu inred x rusticus pane atro , carnibus, aut lardo, sumoin sale induratis, famelicuitareplet ventriculuin , moderatoque somno languida membra postquam resecit, u git robustus, alacer ad solitos labores.

Illi vero, qui divitiis affluentes largis quotidie fruuntur epulis , ne se ad labores credunt natos esse, perpetuis querella Medicorum aures fati 'int, dum volunt vivere sanita nitu agere Literati viii,

qui mentem acriter eXercent, corpus vero

minime , impallescunt libris suis cache. elici omnino. Nunquam autem'citius . tertius damnum lanitatis percipitur, quam ubi laboriosam vitam subito quis commutaverit cum otiosa unde inter cachexiae causas ab Aretae de causo Ilan. α .disitimor lib. I. U. Io Iag. 47 optime recensetur ab exercitationibus quies, oe ab ingentibus laboribtis otium. Requiri certum roburis determinatam cohaesione in in partibus solidis .iso rumis viscerum corporis nostri, ut em-ciant illa , quae sanitatisis vitae ratio postulat, antea paragraphis in textu citatis demonstratum sui . Nimia enim debilitas vasorum & viscerum facit, ut minor actiosi vaserum in contenta fluida , adeoque minor mutatio Massimilatio thyli , qui cum sanguine per vasa fluit. Praeterea ob

eandein rationem minus laborata erunt

liquida , quae ingestis in ventriculo' intestinis misceri debent, ut v. g. saliva bilis, succus pancreaticus &c. unde etiam g. 44. ubi morbi ex debilitate nimia valorum, viscerum oriundi recensentur, inter illos numeratur cachexia. Sed & nimium robur vasorum ac vile eis rum inter causas hujus morbi numeratur, quia tunc tanta est cohaesio partium solidarum illa componentium, ut non cedant

satis liquidis impulsic adeoque sic interrumpitur aequabilis inguinis motus is

turbantur omnes secretiones. Verum paulo post patebit, retentionem quamlibet s cernendi producere posse ac hex iam . Inparagraphis autem in textu citatis fusius de hac re dictum fuit. Verum

328쪽

Verum qiquid possunt degenerare, fio modo , ac quandoque vitiis affici, quibus non semper facilis medela invenitur si videmus, insantes acido l borantes non nutriri, sed cachecticos sensim contabescere is noverunt satis Medici, illud humorum vitium, ubi semel imvaluerit, diffla ulter eradicari posse . Glutinosum I. V. in primis viis aggestum impedimenta format chylo parando ope ficiendo, secernendo g. i. x, adeoque depravatur nutritio : si vero lentor talis glutinosus sanguinem iam insecerit, tunc omnia cachexia symptomata s. r. yprinducit. Ubi autem alcatinum putridum iniecit humores I. 76 ineptitudo ad nutriendum, aptitudo ad consumendum, pr

nisi in tempore solvatur per sanguinis missionem , saepe etiam cachexi producitur, uti videmus in virginibus plethoricis , si menstruorum suppressione laborent. Per obstructionem vero I. ao 7 cum tollatur transitus liquidorum per canales, Omnes Linctiones corporis possunt i di iro.', adeoque o hic morbus prod ci. Si autem in quodam loco corporis collem haeserint humores, jam penitus a sana indole nostrorum fluidorum alieni, nec unquam illis assimilandi , tunc mora

calore corporis attenuantur, simul acri

res redduntur,in venis resorpti sanguinem inserunt, illumque nutritioni penitus ineptum reddunt . Ita a pure, in abscessu clauso diu relicto o6.', producitur

cachexi purulenta, difficulter curabilis, d nutritionis desectu totum corpus sensim contabescit. Si autem pus resorptum adeo sunestum morbum producere valeat, quanta non fient mala a tabo an gramoso ichore cancti exulcerati, in haec in sanguinem resorbeantur'Tota chylificationis historia docet, uti intea a g. s. I. monitum est, praecupuam causam assimilationis ingestorumpendere ab eo, quod pauculum crudi ingesti misceatur maximχ copia humorum inquilinorum . Saliva enim inter manducandum miscetur cibis, deinde succus astricus utraque bilis, succus pancreaticus 3cc.; chylus, tunc in intestinis resorptus perva-

ur. V.

s lactea in ductu thoracico miscetur maximae parti lymphae totius corporis adeoque chylus in ductu thoracico iam pro maxima parte constat humoribus inquilinis: tamen ductus thoracicus guttatim adhuc chyluin instillat vena subclaviae, qui torrente sanguinis venosi edeuntis a capite utroque brachio abripitur , ac in cord extrum desertur. Ubi ergo, qualicumque de causa, minuitur in limiter copia humorum inquilinorum, assimilatio crudiangesti minus perficitur , adeoque depravatur matritio, cachexia inducitur . Omnium autem maxime hoc metuendum est, ubi subitis eua cuationibus humorum copia imminuta ad . modum fuerit, ut in vulneratis in nu-lieribus abortum, simul validam uteri haemorrhagiam passis in cholera morbo, ubi intra paucas horas totum corpus sere exinanitur : replenda quidem sunt haec corpora, sed sensim , neque permittendum, ut multa si mulin semel ingurgitent, licet appetitu valeant . Idem notavit Amae, s

ibid. de hoc morbo agens dum dicit:

bene utique cibos appetunt , iambo multos ingerantiae repleantur, erudi vel f non confecti digeruntur, quoniam adimeut etaboratio a coctionem pectum debilis a Modum atque invalida es . Lentiores autem, sed frequentes , humorum evacuationes , in prim sanorum liquidorum minuendo, Mriter cachex iam inducunt . Sic videmus

illos, qui sudoribus nocturnis diffluunt

sensim contabescere . Ob eandem rationem videtur Celsus Gib. I. cap. I. pag. I. dAmnasse frequentem purgantium usum, dicens : Sed purgationes quoque, in iure dum neesariae sunt , sic , ubi frequentes sunt , periculum asserunt . Aguescit enim non ali corpus, ct ob hoc infirmum erit. Sedin visceris singularis vitium cirrho- sum merito inter cachexiae causas numeretur . Modo dictum fuit, tot humores concurrere ad chylopolesino in diversis visceribus praeparatos . Si ergo aliquod ex his visceribus in cirrhum induruerit, secretio liquid , in hoc viscere praeparandi laedetur , adeoque deficiet aliqua ex conditionibus requisitis ad alsinitationem crudi ingesti, quae ergo minus persecta erit x hinc

329쪽

mala, solet cachexta sequi ; quod notavit

Aretatis de caus Ign morbor diutum. lib. I. cap. I 6. q. 47 , dicensa Causa vero, haemorrhoidum fluxus suppresso, ueroriam vomituum cessatio, ,-orum exsiccario se quando enim horum singula

quae aderant, On umptius revertuntur, tunc

sequitur corporis gravitas, pallor subinde, petens, enter saetibus refertus, ocia commia e Praeterea morbosae quandoque excretiones observaratur , per quas noxium

educitur de corpore, quod imprudenti medela cohibituin multa mala, cachexiam inducit . unioribus saepe tota cutis capillata capitis exulcerata plorat liquidum satis acre, quod in crustas concrescit quandoque admodum densa : ubi his crustis aresce tibus & compactis impeditur exitus illius acris humoris, vel per adstringentia, in primis per plumbata remedia, cerussam acetum litharori linc, sic constringuntur vasa culanea, ut illud amplius exire nequeat, convulsiones, ophthalimiae, asthm ta, quandoque sequuntur is si ex his malis emergant, cachectici languent miselli

infantes, donec, vel sponte, vel per artem . restituatur illa excretio . Idem vidi contigisse, dum annosa crurum ulcera, copiam acris seri quotidie plorare solita, exsccantibus remediti tractabantur.

hine deprehenditur nurritio pius minusve, prout diverso gradu laesa fuerit visceris affecti iunctio. A cirrhola hepatis labe meties cachexia nascitur , praecipue icterica Meum scirrhi, in visceribus latentis , tam difficilis cura sit, imo vix possibilis, ubi confirmatus uerit Date satis cach ex iam a tali causa natam vix eradicari posse

Unde merito monuit Aretaeus eurin. morbor diuturnor lib. I. cap. 4 dig. Ia8.

sequentiaci cirrhi in time misi discussi ne non facillimae sunt quo se, ab Moriundi morbi proveniam, utpote Odrops aut malus habitus , insanabiis malum statim est. Ideo etiam periti Medici, ubi aliam manifestam cach extae causam nullis signis detegere possunt, cirrhum in visceribus latere merito suspicatitur. Cum autem in corpore sano quaedam ex- eerni debeant statis temporibus , si retineantur illa in corpore, depravatur liquidorum indoles ita, ut inepta fiant nutriationi corporis. Hoc videmus manifeste inmensium suppressione , ubi bonus sanguis abundans retinetur is retent sensim degenerat adeo, ut in cachreiam incidant pallidae totaeis tumidae factae mulieres Viri multis consueta est sanguinis evaeuatio per haemorrhoides, verum ti ab hac evacuatione suppressa, praeter plura alia

f. ii 69. DA te vero, has causas semes positas, vel minuendo solida, vel in-1 sarciendo ea liquidis libere transfluere ineptis, agere unde duplex notabilis hujus mali effcctus, Tabes c. vel Leucophlegmatia , Mydrops Ana.

sarca Certum est , per vitae Tanitatis acti, ne solidas partes corporis nostri deterici enim ipsum durum lapidem guttula quae delapsa excavare possit, non vi ted saepe cadendis , an non longe major effectus expectari debet, dum quater mille vicibus intra horae spatium humores, vico in pulsi , incurrunt in latera canalium convergentrum, & transire debent per ut timos fines arteriarum , qui in pluribus visceribu mollesis pulpos sunto obser. vamus, epidermidem deteri quotidie, &renasci illud quod perierat . Demonstratchemia , in saliva solidi quid contineri, ita & in bile, clonge plus in urina' procul dubiora cum cecibus alvinis solid

rum partium detrita ramenta exeunt, dum interior tunica intestinorum adeo tenera

est Quillos pendulos in cavum intestiis norum habet, unde villosa vocata fuit; qui villi adeo molles sunt, ut, nisi liquido immersa sustineantur , insormis muci specie appareant. Verum illa interior suis perficies intestinorum per motum peristat-ticum ad contenta apprimitur, adeoque deteritur . Praeterea econium , in tot tractu intestinorum quandoque in istu repertum , satis solidum ' a seecibus humo rum, qui in intestina deserunrur, natum, demonstrat pariter, solidas partes corporis per ipsas vitae actiones detrimentum pati, quod per nutritioam reparari mtali

330쪽

bet; tu ergo si deii lat, solida debent trophiam simplicite Pquam Fren titu lib.

minui. Demonstratur autem in Physiol. 6. cap. 8 part a pag. IIo. dii finxit a e glai H. Bonrba e sottit. g. 46ῖ. , re chexia , in otia plena saris ataue opissa est staurationem partium blidarum fieri per ponis moles esu a vero tum subsantia tum ipsos humores , qui per vasa fluunt, colore vitiosa Latrophiam vero dixit, quum continent in se abundantes tales partic las, qualos fuerunt, quae a solidis secesserant . Si ergo a sanitatis legibus omnino recesserint humores, non habebunt illas dotes, qua ad restitutionem perdit tum in solidis requiruntur . Observamus

lente ac mitentim, nulla praegressa causa, id sumpto alimento non ali r. Haec tabes.

Anglis satis familiaris, cum lente depascat corpus, consumtio appellaturi, de qua dixit Beneis L rabidorum languor fiane tiImmum aut vi ceris cujuslibet corru

autem in sano sanguine , eiusque sero, tela, tacita vi obrepens , Anglis infessis- plasticam quandam tenacitatem uti mus est , , nisi primit ob ἀυσι rem iis in secretis a sanguine humoribus ; quae Cauod rarissime misy, funestras.

videtur requiri , ut particulae nutrientes Frequentius autem contingit, cachmiam haeream locis, quibus applicantur. Vide comitari album totius corporis tumorem imis praeterea, quod ubi nimis attenuan quem Leucophlegmatiam Medici vocavetur humores, deiiciat nutritioin contabe runt, vel etiam Hydropem Anas arcam scat totum corpus . Pallidi, exhausti, a quia panniculus ad possis, musculis supe citent , resurgunt a salivatione mercuria impositus, & inter eorundem interstitia i Ii, dum per vim argenti vivi totus sanguis catus, accumulato aquoso humore turget ἔsolutus fuit , dicet plut potent liquidi nu de quo in Capitulo de HMmpe dicetur . Pr trientis, quam exspuant. Ubi iam aqua batum enim fuit .as impeditam inge-

cumque causa depravatam nutritionem co storum assimilationem in naturam liquidimitatur humorum nimia tenuitas , tunc vitalis sani facere debilitatem & laxitatem illi elabuntur de corpore quandoque per nimiam fibrarum solidarum , inde sequi, sensibiles, aliquando per insensibiles eva g. Σ6. extensionem facilem vasculorumcuationes ; quandoque subito , aliquando his fibris conflatorum, atque tumorem sensim . Ubi per vomitum, alvum, urinam, Praeterea g. 6o demonstratum fuit, debi- consertim exeunt, pro diversis evacuatio litatem vasorumin viscerum causam esse,nibus varia nomina acceperunt tales mor a qua inersis frigidus lentor in corporebi di arrhoeae, diabetis, cholerae c. e nascitur , qui tumorem album, sive λζυκον tum ubi per insensibiles evacuationes, vel γμα veteribus dictum . a. producit. sudores , sensi sic exeunt humores de me autem cachexia esseElumin Aretaeus corpore , deficiens nutritio non restituit perdita, lento marasmo perit Corpus, quem morbum tabem siccam vocaverunt, & de eatis, s n. morbor diutumor lib. r.

in pro vario colore, mole tenacitate, acrimonia, fluiditateiquidi in nrcti varii admodum morbi, ut Cachexiae sidctus, prOdire solento Cutis se albitudo , pallor, flavedo , lividitas , rubedo , viror, ni ritudo, suscus color gravitas tumor sub Ocntis partium tenuissimarum

alus, dema partium a corde remotarum Cordis arteriarumque palpitationes a minimum motum admodum aucti Urinae crudae, tenues sudores spontanei,

aquosi plane tandemque marcor, vel Leucophlegmatiain Hydrops.

dire solent ut

Cac hymiam semper comitari cacheriam, antea ad . ri 65 dictum fuit verum haec Mochymia diversa admodum observatur in cachecticis, adeoque

rios trectus producet, distinctis signisse prodet, prout degenerantes a sanitatis conditionibus humores tenacitate aut fluIditate, vel diversa specie, gradu acrimoniae, peccaverint. Cum autem floridus color boni hahirus signum ab Aretae merito statuatur, uti pariter ad 3. II 66 in

nitum est, iversi. cutis color in malo

SEARCH

MENU NAVIGATION