Medicina practica rationalis Hippocratis sanioribus neotericorum doctrinis illustrata. Opus Pompeji Sacci ..

발행: 1717년

분량: 612페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

16, De Morbis Infimi Ventris.

rum, & ponis eorroboratae fibrae nervosae comtractionem ab acido contractam superant, & suo stanti se restituunt, & hoc modo h pauco cibo etiam assumpto molestae sensationis famis mit se lationem experimur. Muso totalis humoris acii in ventriculi cavitatem, & ejus mixtionem cum cibo omnino iamem sedat, deficiente in Lbris nervose vellicativo . Hoc iri lo cibus dicitur remedium funis, prout se civit I p. m. de

flat. n. 2.

Appetitus quid sit, patet ex dictis; excitatur a Phantasia conscia facia a sensu communi de necessitate cibi; sedatur, quando sedata est passio ventriculi, quae fuit conditio suae originis, a quibbus resultat manifesta differentia Appetitus a F, me : haec est passo ventriculi percepta a sensu communi, & i Phantasia. & Appetitus est actus

a Phantasia emanans, dependenter tamen a dicta passione; per hunc actum eligit Animal usum talis determinati cibi, quia magis sensui gratus,&delectabilis.& magis bonus; est enim Appetitus vis Animae, qua Animal fertur in cibum .

tamquam in bonum . .

Humor glandularum totus efffusus in ventriis culi cavitatem, & alimentis commixtus servit pro semento concoctionem illorum perficiente,

praevia eorundem dissesut e, ut videbimus de concoctione alimentorum ἰ ex quo patet, semem,& digestionem alimentorum ab uno humore landularum membranae villosae ventriculi penere, cum Hlata selum disterentia, nempe cum exit guttatim a glandolis, & vellicat fibras ne

vos ventriculi, famem excitat; quando misce. tur cum alimentis totali effasone sui, fermenti munere iungitur, pro copia, actione,& quali

late hujus se menti varii essectus in digestione

alimentorum promanant; fames non redit,

nisi de novo impleantur dictae glandulae recenti

humore ad turgentiam, cum aliis circumstantiis

superius deisimis, in quibus cito replentur, &humor receptus cito praeparatur, cito fames redit, tardE, In quibus tarde replentur,& humor tarde praeparatur.

Ad hoc respexit Hipp., quando dixit in M. de

veter. Medic. n. m. Ventres debiles majori opus

habere celatione, ct quiete, in qua colligatur

lassicietis quantitas humoris fermentantis. Praemissa hae explicatione Famis, ad Inappetentiae naturam,&causis,& curationem inda. gandas accedo.

Suppono Famem, cuius essentia est in passi, ne, laedi ad modum laesinnis actionum, abolitae, diminutae, depravatae, quia passio potest nullo

modo fieri, & est abolita semes; mi est diminute imprimi,& est diminuta; potest modo praetemnaturali succedere passio, & erit depravata fa

Pro Inappetentia intelligimus passionem ala litam in orificio oris ventriculi, quae ecfinitur, Omnium ciborum deficiens appetitus. Si Inappetentia est cum appetitu aliquorum ciborum, non est fames abolita, sed diminuta. cum abolita non possit dici fames, ubi sit aliquorum ciborum fames.

Aboletur fames multipliciter: Primo ex de. sed si principii famis, quia diximus esse acidum; si istius vellicatio deficiat, necesse est famem doficere, & ex istius vellicationis desecto non d

terminatur Phantata, ad eliciendum actum aiupetitus. Secundo ex desecta ωrceptionis, veli, rationis, licet acidum adsit ,& agat ,& vellicet. Deficit acidum, primo quando non genera. nir, ob bilem in massa sanguinis dominantem,

suaque actitare, sui contrarii, acidi nempe, generationem impedit; omne agens ponit impodimentum generationi sui contrarii; ita calor

impedit stigoris essicientiam, si praevaleat in actione, si bilis dominetur in massa sanguinea,

cum sit contraria acido, ut istius generationem impediat necesse est. Hanc causam demonstravit Hipp. m. de medic. puci. n. 4. his verbis: Biis commota, et non purgata, non vult sorbere aeger, nec alia quidem causa, quia bilis acidi esuriniae ionem, & ejus vellicationem in orificio sinis stro ventricilli impedit; dcm M. is in. n. I habet: Si febris non tenueris, os vera amarum fuerit, oe revus gravetur, ct cibum avers tur ,pbarmacum dandum es ; patitur enim Heca bile; quibus verbis determinat, aversonem cibi esse a bila, & confirmatur a tempore anni auruvo, in quo bilis dominatur, & appetitus dejici. tur,&ἀVini generos usu in bibonibus, quibus funes nulla, bile a vini calore, & ejus spiritu

volatili super alios humores, cum acidi depres sone exaltata; quod innuit , quando dixi .

Potis sim famem ydat; quod contingit etiam

eis aromatum quantitate utentibus, caen haec

acidum extinguant, prout docet experientia, α doctrina Recentiorum huic innixa. Descit in sua actione, quando generatum, &in ventriculo collectum non vellicat, ut quando parum aciditatis possidet, enervato fermento ac, do glandularum, a quo elaboratur, & aciditatem contrahit, vel quia acidum agIandulis prinparatum aqueo humore copioso ei mixto Radiluitur, ut aciditatis actio minat, eo modo quo aciditas Aceti mixtione aquae multae perit, quod contingit cum materia, ex qua praeparatur. Estaqueo humore valde diluta, vel quando fibrae ventriculi humido nimio irrigantur, vel pituita crassa obliniuntur, retundente stimulos humoris acidi, ut istius actio non sit sensbilis; hanc causam colligimus ab Hipp. m. s. erita. n. 22. in Clemmenes Filii His., ubi ait, cibum aversabatur, o ejus fastidis vexabatur, citra febrem vom bat cibos , oepituitam. Deficit actio, quando hoc acidum est valde fixum, & quia Iento, & rardo motu penetrat

fibras nervosas, cum parva vellicatione, quae motus conditionem sequitur; ad hoc enim ut

fiat sensatio in organo ab objecto sensibili, necesseest, ut Minciter agat in illud intime perie.

trando

282쪽

trando organum, & motu valido illud movemdo, & assiciendo: omnis enim actio est in motu, unde a lento, & tardo mota agentis actionisessicacia tollitur, quod patet in acu, quae parti paulatim, & lente inseca insensibilem pulam ramessicit, ubi majori vi infigitur, dolorem imprimit, &si natura doloris, ad quem passo vem triculi in fame referri debet, requirit objectum

sensibile essicaciter agens, patet etiam acidum famis causam debere agere cum emacia, quae consistit in motui accelerato, non tardo . Hujusmodi acidum habent, qui ad excitandam famem indigent spiritu vini, & aromatibus, a uuibus hoc acidum emaciam in mota acquirit, tine illius diminutione, si aroinata,& spiritus vini sint

in tali quantitate, quae valeat sermentum acidum attenuare, & movere, non enervare .&qui numuam iam is molestiam sentiunt, mensae vero assi. es,& parvo cibo assumpto famis molestiam

experiuntur, ideo experiuntur, quia a cibo ac, dum ad motum, ex sui matura iners, provocatur, dc cum e acta. Deficit vitio partis, in quam licet actio acidi imprimatur, sensationem in ea non parit, quia istius ii capax, sic si nervi plexus orificii ventriculi resolvantur, non movemur a vellicatione acidi, eo modo quo pArtes in paralysi resolutae motu, ac sensu privantur; quomodo a reselutione nervorum amittatur senius, docui in differt. de Senisu , ubi causam resolutionis nervorum de Paralysi exposui. Α' calore etiam excedenti valde molles, & laxae fiunt fibrae, ut resolutioni aequivaleat haec laxitas. Hac de causit in staribus a calore prosternitur appetitus, s iaciat fibras molles,& prosternitur etiam, dum acidum extinguitur, vel dissipatur a calore. Deficit etiam vitio partis, quando orificium ventriculi superius stupore assicitur, vel quia labritus animalis concursus ad illud, & ejus nervos si aliquo modo impeditus, vel ab optatis, vela venenis. Disserentiae appetitus prostrati sunt duae: prima, in qua non adest nausea, nee abominatio ciborum; secunda. in qua adest nausea, & abom, natio. De prima actum est hucusque, de secunda

dicendum, pro qua Sciendum ex Hipp. lib. 4. de mors. n. Ιχ., quae appetimus pro eorum ratione esse jucunda; ό comtrario ea abominatur alimenta, quae stini injucunda, & ingrata. Alimenta jucunda dicimus. quae blandam, & lenem titillationem in organo gustus,& in orificio ventriculi parium; injucumda, quae vellicationem asperam, molestam dictis partibus imprimunt. Hujusmodi grata, vel imgrata affectio potest pendere, & ab objecto,&' ab organo: ab objecto, quando alimentum ex sui natura est ingratum, particulis corrosivis.& acutis, quibus mordicat, & non titillat; ab organo, quando talem acquisivit dispositionem, per quma aliquod alimentum, quod ex sui na- tuta est gratum,& jucundum, ratione indis'

Cap. I. 263

sitionis contractae ingratum, iniucundum evadit. Heri nobis sanis unum alimentum fuit iucumdum, hodie nobis aegris est injucundum,&nam stabundum; hoc non provenit ab alimento, quod est ejusdem naturae, & conditionis, & qualitatis, &saporis, ac erat heri; ergo ab organo

mutato.

Α' variis mutatur organum, & ejus textura; in nostro casa dico mutari ab humoribus pravae conditionis, putridis,& irritativis in ventriculi fibris infixis, vel in civitate existentibus. Qui odore, a gustu, a cibo assumpto agitati, commoti mordent, vellicant, irritant fibras, quibus figuntur, unde tristis sentitio,& ab hac abombratio cibi talis. Si post um rerum dulcium vinum nobis gratissimum,&jucundissimum bibamus, ingratum experimur, quia a rebus dulcibus suis particulis in papillis linguae infixis mutata est textura istarum, quae sunt organum gustus, per quam actio vini in eas variatur, & ingrata fit. Idem dicem dum de humoribus infixis fibris nervosis ventriculi, & si adsit copia humoris in cavitate ventriculi irritativis qualitatibus depravati, istius m tus a cibo, talem parit irritationem, ut vomitum excitet; α quia h calare fit motus major hu-ris, & actio alimenti intenditur, ideo etiam a cibo calido nausea ,& abominatio major. Hanc

causam ostendit nobis Hae in citat. superias

loco s. epide n. χχ. . ubi sintdium ciborum eum

vomitu pituitae deseribit, it aut censendum sit ab ea provenisse. Odor, gustus talis cibi eadem

de cauta ingratus evadit, depravata istorum o ganorum textura ab eisdem humoribus: voluit Natura connexionem talem inter organum gintas, & odoratus, ct organum sensus ventriculi. ut illa tamquam exploratores conditionis alimentorum , de ista admoneant ventriculum; ideo a solo gusta rei nauseabundae ventriculus alter, tur, irritatur,& in vomitum erumpit, quia imgrata assectio,&molesta organo gustus,&odo. ratus statim transit ad ventriculum, ob connexionem supradictam . sicuti statim transit grata, & iucunda eorundem assectio. eum nobis constet a grato odore. dc Dista alimenti excitari in verutriculo appetitum istius.

Signa diagnostica per se patent. Signa distimctiva causarum, si a deficientia acidi, adest te peramentum biliosum, errata praecesserunt b, lem congregantia. Acidum fixum fit manifestum a temperamento melancholico, ab animi passio. nibus diuturnis, ab esst immoderato adstringemitum, & fucantium. x sero nimis dilutum ac, dum ostendunt seri redundantia in corpore, suliva aquea, & copiosa, ptyalismus continuus a vitio ventriculi. Si a restilutione nervorum, adsunt alii affectus nervorum, capitis, & spin

iis medullae. Si a veneno, adest istius suspicio,& alia veneni signa apparent. Si a narcoticis, illorum usus antecessit, vel summe stigido.

Prognou

283쪽

1 64 De Morbis Insmi Ventris.

Prognostica sunt mali ominis, s diu duret appetitus dejectus; si paulatim incipiat reviviscere, nullum periculum imminet. Cum appetitu virtus concoctrix alimentorum descit, dum

ab eodem acido,& fames, & concoctio procedit; ideo illo deficiente, utraque deficit,&sne

alimentorum concoctione vita non conservatur. Hipp. lib. de carn. n. 2I. probat, Uitam hominis

septem dierum ego, hoc est, fiet tim in utero septimo die a conceptione vivere, ex eo quod sperseptem dies nee edat, nec bibat homo, moinriatur ; & si plures sint observationes Autho. rum de vita protracta ad multos dies, septim,

nas,&annos sine cibo, haec cum sint rarae , non tollunt veritatem ab Hippocratis sententia, cui

subjungit: Et si aliqui pes septem dies edant,

nihilominus moriuntur, quia venter amplius non

suscipit; jejunum enim intesinum bis Zebus comerevit , de quo dixit supcrius n. II. Vena supra me intestinum exsentes trahere tenuis ampartem at entorum. Si aliis morbis inappetentia attingatur,nt febribus .malum es Ignum; scut enim bene se habere ad oblata, bonum est Agnum, Hipp., ita male se habere, ut in a petitu prostraro, malum Agnum es.

Indicationes sunt variae pro varietate causae.

Si a copia bilis acidum esurinum mortificatur, haec evacuanda Cholagogis, & sua acrimonia acido inimica demulcenda aqueis, & frigidis, &acidis praxipue, quae & bilem morti Mant, &acidum deficiens restituunt, in quorum numeru reus Limonum, Aurantiorum, Graninorum

acidorum, Ribes, Berberis, Dir. Vitristi, Salii communis, Salis nitri, Decoctum Tamarindo. rum, issa arida Aquis, vel Deciatis, Acetosae, Portulacae, Lactucae, Endiviae, Sonchi, P paveris erratici miscenda. Si ab acido fixo, ob redundantiam humoris crassi, pituitos, vel meIancholici in corpore. hic p parandus, & attenuandus incidentibus,& attenuantibus, postea purgandus Melanag sis, & Phlegmagogis, deinde acidum volatiliran-

dun cum Spiritu Uini, in quo insus fuerint aro. matica in parva quantitate, ut Nin muscata, Cinamomum, Maris , Grana Paradisi. Calamus aromaticus, Spica Nardi, vel cum Elis. preni

talis Paraces, in Aqua Meli flae, Pulegii, Deleum deciatione Rosmarini, Rutae, Lavendulae, Rad ractariae, Galangae, Zinriberis. Si a sero copioso diluatii r nimis acidum aderit indiciatio, hoc purgandi indragogis, postea exsiccantibus intemperies generans corrisenda, ut

Decocto Santalorum, Lentisci, Salsa ras, Ligni Juniperi, cum Melissa, Ab antbis, Origano, Pu- legio, & aromaticis superius dustis; s a calido

excedenti in sanguine existente, vel a Lile sun- dente imassam sanguinis. 1eri copia contingat, refrigeratntha,& adistringentia conveniunt. Si a fibris resolutis, omnia Paralysi convenien-ria remedia exhibenda; si a calore laxante. &emolliente, omnia frigida, & adstringentia ιte racea,& erustacea conveniunt: Bolus Armena, Ter Agillatis, Coralla, Margaritς,Matris perla. Si a narcotico, Ac tum est praecipuum remedium, Castoreum, Theriaca, Mithriritum; si

a veneno, Arex'barmaciam.

Ab isti, hucusque dictis de abolita seme, doducitur, quid sit Fames diminuta, ejus causa ,&curatio; fit enim a causa cum minori essicacia agente in acidum, nec hoc ex toto extinguente, sed solum debilitante,& ideo eisdem etiam romediis curanda.

CAP. II.

De Fame Canina.

Epravatur Fames, quando excedit limites I natura,& hominem ad excedentem,&valde insolitam ei cita rum nisi imptionem stiminiat, cum magna avidit ac,&modo, quo Canes avide cibos conterunt, avide masticant, avide

deglutiunt,& in magna quantitate, & non saturantur; ideo Fames Canina dicitur. Definitur, Infatiabilis, oe molesis edendi cmpiditas , aliquando cum vomitu, aliquando cum aDrrhaea.

Est Infatiabilis cupiditas, quia haec unquam expletur, itaut semes deserat, & extinguatur, sed post incredibilem cibi quantitatem adhuc aliquid famis relinquitur, & paucas post horas

augetur.

Est molesa, quia cum valido sensu vellicati nis, seu potius corrosionis ventriculi conjungitur haec fames, & hac tolerata, & dilata cibi aisumptione dolore, tormine ventriculi, & intestin rum cruciatur aeger,& quandoque a nimio diniore in cordialgiam, deliquium animi ,& synco. pem incidit; est adco inlatiabilis, ut quandoque incredibilem ciborum quanti strem devorent, ut constat ab observationibus Schen ii, Hildani, Zacuti Bruγerini de re cibaria I ct Zuingeri in

Theatro Vitae humanae. Aliquando cum vomitu, aliquando cum diamrbaea, a quibus fames praeternaturalis dem stratur, cum dictis symptomatibus morboss assta cietur, Per quae distinguitur a fame naturali encedente, & cum indigentia naturalis cibi, qualem habebat Mulier ab Amafo Lusitano cent. 7.obs rv. 37. relata, quae macie correpta, excedenti fame subsequente, a copia alimen orum deum rata , pinguis, ct carnosa evasit. In convalescentibus aliquando observatur talis fames, sere ins tiabilis, quae cum serviat eorum nutritioni, &augmentationi, & reparationi deperditi, sine vomitu, diarrhaea, & alio symptomate morbos est fames naturalis, non praeternaturam, & eo. rum bona nutritio, & restauratio melioris coim ditionis, abesse morbum demonstrat. Causae husus famis, stante axiomate medio .

ALLO Lesa D ab eodem principio, a quo fit aetio

sana

284쪽

Lib. III.

sana, tum Ames iraturalis sit ab acido in verutriculo existente, praeternaturalis,&insatiabilis ab eadem causa provenire putandum est. Fames naturalis fit ab acido in quantitate, &qualitate moderato, blanda, suavi vellicatione ventriculi orificium superius,& etiam ejus fibras irritante, & vellicante. Fames praeternaturalis erit ab acido immodorato in qualitate, & in quantitate, actione mo denti, & corrosva os ventriculi,& istius fibras rodente. Hujus acidi indicium habemus amare.

rvi acida corrosiva, cum vomitu, una cum excre. mentis ejecta, a torminibus. & corrosione ventriculi,& intestinorum, si cogantur famem tolerare. Excedens, & immoderata aciditas originem

trahit 1 multiplicatis in copia particulis acidis

in humore acido proprio ventriculi, a quo fit fames; quo enim major copia illarum colligitur in iubstantia aliqua, in magis augetur istius aci. ditas, ut patet in vino acescente, in principio grata,& lenis aciditas percipitur, sed exaltatis continuo particulis acidis,& ad motum provocatis corrosiva evadit. Augetur etiam a itas praedicta. ob admixtionem bilis cum humore acido ventriculi; ab illius enim sale corrosivo corrodendi vim acquirit, eo modo quo Accium Sala mixto magis acre, & cor vum fit. it aut ex particulis istis acidis, & corrosvis r ultet velut aqua .rtis dissetutiva.&corrosiva alimen.

torum , cum haec corrosionem nanciscatur a m

ticulis acidis, &salinis salium simul combinatis;

ex quo patet error illorum existimantium P,

mem Caninam fieri a 1 ola bile, quia haec ex sui

natura famem extinguit, non iacit, nec auget,

sed ab acido mixto sali bilio . ita tamen ut superet acidum, a quo semes. & a late bilioso

acrimonia,&corrotio, in cujus confirmationem

observare licet, secillime hM symptoma oriri

intemper.imento atra bilari, ex mixtione metam

choliae acidae,& bilis resultante. Quantity talis humoris hunc reddit immode. ratum in sua actione, & acrem, & corrosivum. cum verum sit, quantitatem agentis servire istius qualitatis augmento; idcirco copia hut noris aci. et bili mixti ad ventriculum delata immoderm

tam vellicationem, cum mordicatione, & corro. sone ventriculi excitativam semis praetemat ratis, occaninae essicit. Lumen accipimus apra, missis, ad explicandum primo, quare semes numquam extinguatur; secundo, quare cito augem tur , & redeat molesta, non Astante ciborum magna quantitate; tertio, quare vomitus, &diarrhaea, & macies.

Quoad primum dixi de causa semis naturalis, hanc sedari, dum a cibis atritergitur humor acidus glandularum vellicans fibras nervoses plexus orificii ventriculi, quo absterso cessat vellicatio dictarum fibrarum. & consequenter semes: inseme canina a cibo non totus abstergitur, sed illius portio remanet in fibris inseca, sorsan ob sui crassitiem, vel novus humor transudatione

Cap. II. 26 s

in eas labitur, vel quia a tibi pressione copia M. di in glandulis existentis tota, modo didio de

seme naturali, essii itur in cavitatem ventriculi,&miscetur alimentis, ab hac miscella inisse tota cibi acido ita coinquinatur, ut suis v poribus fibras nerveas irritantibus semes conse vetur , & insatiabilis evadat.

Qi d secundum, cito redit semes, quia cito

regeneratur eadem copia humoris acidi trans

fusi in civitatem ventriculi a glandulis milli ribus ejusdem, eo quia adest copia seri acidi, vel lymphae in languine,&sermentum glandiniarum x de acidum ; cito etiam elaborat hoc

acidum corrosivum prRtematurale, & hoc mindo cito remittitur, & cito transudat in fibras ner. veas dicit plexus,& lames molesta redit cito. Quoad tertium, ab eodem acido glandularum depravato, & valde activo inficitur massa alimen.

torum , non solum acido praeternaturali, cujus pessima conditione alimenta in excrementa dein

generant, sed dissolutione, quae fit ab eodem actis do alimentorum; est dis lutio tendens ad corruptionem illorum, quia laeta ab agente vim lento , nempe ab acido corrosivo, & praetem turalii non dis lutivo, & tendente ad alime

torum ingestorum particularem,& novam mimtionem cum persectione, qua mediante, fit alimentum idoneum corporis; quapropter alimemta in masiam omnino nutritioni inutilem degenerant, unde macies,&abacido corrosivo printematuram, & a qualitate acri a corruptione

talem acquirunt acrimoniam ea exaementa, inouae degenerant alimenta, ut irritando intestina, cc ventriculum, haec ad vomitum, & ad diadiriueam illa determinentur. Alteram caulam video communiter allatam a Scriptoribus, lamis praeternaturalis, vermes nempe. Exemplum habet Trallianus, cui simile est illud a Zacut. lib. a. Medic Prisc.er Schenk. Lb.3. Observ. 17. relatum, de Muliere.

quae intensi ma fame rifflicta, curata fuit usu

Hierae, cum excretione vermis admodum longi. Non video tamen, vermes posse facere hanc tam , dum ex praxi colligo in Pueris, ubi vera mes stequentes sunt, inappetentiam adesse; αratio persuadet, quia vermes a putredine excre mentorum originem trahunt, & putrida sim extinguunt, ita apparet in sebribus, ct in aliis mentis putridis in is . Si vermis aleretur cinpios, alimento suscepto, insatiabilis semes in

vermem posse refundi, a quo alimentum, quod deberet servire corpori , devoraretur, unde cointinua esset indigentia alimenti, cum seme, quae

non posset setiari, quia semper deficeret alimen. tum, sed neque hoc potest dari, quia paucis die.

bus vermis in tantam molem excresceret, ut Uem

triculum,& intestina impleret; sed censendum

potita cum cruditate putredinali, cruditatem acidam etiam conjungi, a qua fames excitetur. Caula externae sunt, quae acidum corrosivum generare valent, ut alimenta acida acribus salsis

285쪽

, 66 De MorbisInfimi Ventris.

mixta: & etiam acula valida, quae acidum ver, triculi multum augere possint. Differentiae duae assignantur semis auctae: F, mes Canina, de qua amrur, & Bulimus altera, seu Bovina; - definitur Magna iames, sed quae pauco cibo sedatur, cum mn ea, ct visium G. jectisne, ct se thimia. Causim hujus famis volunt Medici esse externi ambientis Bigidit rem, ideoque itinerantes tempore Hyemis, &per lota nive recta hoc symptomate corripi; &videtur istorum peculiare symptoma: IDc reptum Brutum, narrat Plutarchus in ejin vita. dum Dyrracho Minoniam per astas nises minficisceretur, additque mites , oui eam conin

bantis in Dinere, pane ab Uriis Nilis Excibatorssus inritraro. Ducem suum jam semita. -m refocili se . ori etiam Miaribu3 per altam nivem iter facientsius, hoc θος ω- β.

peruenisse, ni in Xenopson lyb. 4. c. 7. Modiim, quo frigus hujus famis sit causa. varii varie explicant. Mea sententia est, ab aere frigido percethphagum ad ventriculum delato, & ab eodem ibi per poros cutis perveniente, mr g tionem fieri in orificio ventriculi nervoso, quaissessicitur ab acido vellicante in fimis excitat me, unde fames praeclicti; & si frigiditatem aeris in corpusculis nitrosis, di acidis salinis eum Recem tioribus explicemus, patet evidenter veritassem tentiae, quae confirmationem tacipit a sententia admittente salis nitri particulas copiosissimas in aere,&confirmata rationibus, & evrimentis, di a sententa admittente in nive, Oc grandine Hrticulas salinas, a quibus coagulam aquae m. Litur, a cotvigatione dictae partis, seu orificii ventriculi tolerata, & protracta oritur aliqua morti Matio ejusdem, ia a frigiditate in ore nis partibus afflictis obiervatur, a mortificatione facilis transitus ad Lypothimiam; mortificatio enim consistit ire spiritu animali concentrato,

flacito, &inmota debilitato; spiritu ita affecto adest Lym thimia . Ab hae cais ite explicata

oritur ratis solutionis semis a pauco cibo . dum ab hoc spiritus ad motum revocamur, calor re. mittitur , corrugatio tollitur, oc consequenter sames cessat, & Lypothimia. Eadem est causa solutionis magnae etiam famis naturalis a paucoeibo, dum irritans acidum ii parvo cibo, vel abs. tergitur, vel imbibitur, novo non succedente, unde cedat irritamentum, corrugatio, dclames. Signa sunt mani sesta. gnostica dedit M'. in m. de veter. medie. n. I s. Famex ata uania fanat, ahquando occidit; dc aphor. . feri. a. Non fames, mussieras, necue aliud quid u bonum est, quod naturae modum excedat. In Ca.ehex iam quandoque terminatur, conjuncta ciam

animi deliquis timenda; si superveniat morbis longis, ut Quartanae, Hydropi, Tabi, est mali

ominis . .

Indicationes sunt, humorem peccantem eva. andi , & ejus malam, dc auctam qualitatem acidam attemperant.

Q d primam indieationem, dubium est.

an in principio sit exercenda purgatio humore non attemperato, vel attemperandus prius hinmor,&mum evacuandus. Λdhaereo sententiae Harimani, dc Elmulieri, qui volunt purgatio nem praecedente attemperatione humoris, quia si sursum per vomitum educatur, periculum imminet, ne dis eris nae 1 concitetur ab humore corrodente in copia ejecto; si per inferiora, ne ulceret intestina, praeterquamquod harusores ac di medicamentis purgantibus non obediunt, ut

adnotavit Le ME ; oc Λntiqui de melancholico

humore acido pronunciarunt. his de causis at temperandus primo humor intense acidus, qui attemperatione in fluidum abit serum, ut a . tat Elmuli. Attemperantur humores acidi a salibus fixis lixivialibus per incinerationem iactis, ut SagTartari, Centam is min. , Gentianae, Ab thu, Cardia beareae L. Salia volatilia, ut Vir. rnu cervi, Salis armoniaci, Spiritus Futigianis, Urinae, charabis, dc Spiritus Vini, acidit

tem enervant. Omnia terr ea, crustacea, Mi

dum hoc instingunt: Boias Armena, Terra μgiliara, Lapis Ematites, Creta, Oculi Caricr. , Corasita, Margaritae, Cornu Certa inum, M. trisperias Contrae, Cortices Cancrorum fluiam tuum, Cortices ovorum recentium. Ferrum, occises, tam non praeparatus, ut istius limatura Hex, quae mirὲ omne acidum absorbet, dc

temperat, qutin praeparatus, dummodo praeparationem non inarediatur acidum, quia tunc

nihil utilitatis assert; impra natus enim acido in praeparatiorae bibito, illud humoris intactum

relinquit. omnia etiam remedia ex marte comsecta, optima sunt. Geosa, ut oleum Anet g larum lc., Lini, Bursum. Di pingue, spicula acidi corrosivi retundunt, oc cum majori viri te . si addantur olea aromatica, Anisi CardiopbAE, Citri. Carui. Simplicia Sale volatili praedita, specifica sunt in hujus humoris correctione; inter quae omnia cephalica superiori Dissertatione descripta, Rapbanus f ν. , Nasurtium

aquai., Gentiana, Centastrea, Rapontistim.

Galanga, Zeriaria. Enuia Campams, rarum aenaria. Melissa, Pulegium, O Solanum furio sum Uino in fanum , caeno appetitum caninum se dat, in ea dos, in qua mentem, dc phantas mat

turbare non possit; De Ahrines sortim sue cium in magna dos, cito ext nguunt acidum, si fiat virtute illorum bene faturatae, ct paratae vase clauso, quibus iam ceri possimi diera S lia, tam fixa, quam volatilia, O terracea, sed inter omnia praesabit limat ris Chabris ad 3.1. S., ct ad h. Infusio diatorum I phin m in Vinos nerofo, multam valeb t in pos ini sionem

per adquot d es Soli expenatur, oe hoc Vino uim tur aeger ad J. vi. , vel viii. , mane, o vesperi. Spiritus Vini alteratus eum infusone granorum Juniperi, Calami aromat. , Spicae Nardi, Nucismu p., eodem modo sumptus ad 5. i. , erit efficax.

Pulveres

286쪽

Lib. III. Cap. II. et si Z

Pulveres ex diistis Salibus, dc testaceis possunt

Parari, ut V. Bol. Armenae 3. i. Salis Tart. ra π

Gavophilum, Cinamomum, Macis, Spica Nardi, Threser, Galanga, Lignum Aloe, & similia, in nostro casa magnam vim habent, o praecipue, si infundantur Vino, er paretur ex Dis Vinum Hippocraticum, quod maximum est remedium

ab m p. commendatum in 1 I. aphor.s t. a. his

verbis: Vini potis intellige generosi; famem se.

dat. Fit generosum vinum cum aromatum inis fusione . rimus Tabaci deglutitus, certosam

sedat; observatum est Tabaei fumi bibones, pinν- edere. Inae iter longum 1acturi cum parvo latico; parant bolos cum Conchiliis calcinaris. o succo Tabaei, qui in ore detenti famem si

dant Humore attemperatis, Purgamum, v. g. , po tione, cum infusione.

Raae Hellebor. nigri 3. L.

Facta infusis Aqua Melissae per noctem,

I. Scammoneae Sulphur. gr. νύθ. Magis. Mechoac. gr. x. M. F. Pulvis. Inter omnia purgantia mihi magis placet Dr. de Helleboro Fernelii, si per tres, vel quatuor

vices repetatur.

Diceta sit, & ipsa attemperans, ideo con niunt pulmenta cum Lacte, & Panis in Lacte, olim, Milium cum Lacte, condimenta cum Butyro, & oleo, caro Suilla, Cancri fluviati. les, Cochleae, ova dura; maximὸ proficua C, rebella Mimalium, pedes, caput, intestina eorundem, Pineae, Amygdalae, Pittacia. Vinumst generosum. Post cibum Theriacis, & Mithridatum summe proficiet, & post coenam aliqui

adjungunt gr. h. Nepenthes, omni tertio, vel quarto die, sed optata non curant, sopiunt tam Him humorem, qui quandoque exhalata narco.tica virtute, ritus urget.

CAP. III. De Pisa, Et Malacia.

ΡIca dicitur ab Aue Pica, quae terrae Mobos

devorat; ita qui terram, calcem, carbonra, aliaque inusualia edunt, Pica laborare dicuntur. Plinius lib. 26. cap. 6. Picam nominat mollitiem ventriculi .Qqpara, hac laborantes suo appetitui nimis indulgent, eligendo pro cibo ea, quae natura rejecit, & appetitu accenso gustando, quibus contrariatur ratio, persuadendi illud non esse ali. mentium hominis congruum. Definitur Pica, Appetitus depravatus in uitium,seu alimenti praeternaturalis. Terrae, calcis, carbonum eius determinatur ab appetitsi istorum, a quo patientes violenter feruntiir in tales res, tamquam in alimentum delectabile, &s a tali cibo arceantur, tristitia magna affliguntur, quam omnes in privatione boni experiuntur, cum in tali cibo, licti praetematurali, gustum, delecta trirem,& voluptatem persentiant, unde istius

alimenti privatio est afflictiva; & Iicet haec o lecta sint ingrata, & injucunda in se, sunt tamen iucunda, & grata respinu illius, in quo est ap.

petitus talium rerum, cum hic semper in bo. num feratur, & non excitetur nisi praecedat semius communis, vel Phantasue determinatio de bonitate objecti, & confirmationem habemus ab D. . qui lib. . de morb. ait: Nos appetere

jucunda, sappetimus calcem, carbones, ct ideo appetimus, quia jucun a. Ab his principiis certissimis determinandum est, in Pia non esse errorem Phantata, quia a

Phantasia non excitatur spontε appetitus in umlium, nec adest talis appetitus, quia Phantasia, secluis quocunque praecedenti determinativo, imperat talis appetitus excitationem, quod re. quireretur in errore Phantasae, sed haec imperat talem appetitum, quia alimenta inusualia, &preterematuram in gustus, & odoratus sensum, tamquam bona, jucunda, delectabilia repraesem tantur, ex qua repraesentatione appetitum illius alimenti elicit Phantasia, in quo nullus est istius potentiae error, quia juxta praecepta 1 Natura imposta operatur, quae voluit Phantasiam per sensuum auectiones illis ab obiectis sensibilibus impressas percipere istorum bonitatem, vel m. litiam, jucunditatem, vel injucunditatem, cum necessitate eliciendi actum appetitus circa obje.

bona, & jucunda, & actum sum, & odii

circa objecta mala, & iniucunda. Alimenta iri. ualia, & pretet antram, sensum gustus, &odoratus iucunda, & grata assectione movent. a qua Phantata admonetur de illorum bonitate.& jucunditate, a quibus necessario determinatur ad eliciendum actum appetitus circa illa objecta. eum desiderio illis potiundi, & si uendi; hoe stam te , error non est in Phantata actum appetitus eliciente, sed in repraesentante alimentum in.

287쪽

, 68 De Morbis Infimi Ventris.

usuale praeternariaram ingratum, injucundum, tamquam gratum, & jucundum.

Sensum gustus, jucunda, & grata assectione ab istis alimentis moveri satentur hoc sympto. male laborantes, & nisi adesset jucunditas, &voluptas, gustus sensus non inclinaret ad ea . Stercora humana fuisse grata, ct jucunda Imflui Mulieris, narrat Boreli. cent. q. Obserυ. Σ. ,α Salmath. cent. 2. obferv. 62. refert de Virgine,

quae calcis a pariete abras e dulcedis , oesum

vitatem depraedicebat. Ammonius in lib. s. de loci assur. Gal. narrat de Medico, qui e eum putridum, faetidum, magis quam Perdices, θPhamnos amabat pro cibo . A sensst odoratus appetitum excitari probat experientia, cum ab ore alimenti, vel condimenti alia, non per. cepti , sed grato, & jacundo, moveamur ad illius appetitum, vel aversionem, si odor sit nobis in.

gratus. odores ex sui natura ingratos, ob organi odoratus depravationem apparere gratos,& j cundos, proruit Salmuth. Ac. cit. observ. 63., de

Virgine, quae inserebat suavem odorem percipere a libris set eribus, tineis, ballisque erosis, ab eoque recreari, licet cum foetore ab eis exhala. ret odor I & Horeli. Ac. cit. de altera Virgine reseri, quae ita odore Corii delectabatur, ut semper in ore ablineret, ct masticaret, ut od re ejus continuo cum jucunditate, et voluptate

frueretur .

Sensus, gustus,& odoratus depravatur in P, es, itaut odor, & sapor alias ingratus, & rno. lesius, istis gratus, & jucundus evadat. Ab his sensibus depravatis repraesentatur objectum gratum Phantasiae, ut dixi superius, quae statim appetit dicta objecta, ut poeius a seniuvideatur Phantasia depravari, quam a Phantasia depravata appetitum vitiari,& ita vitiatur, ut dissicile sit etiam ratione vitium appetitus

corrigere, & impossibilis est Phantasiae huius.

modi correctio, cum ad corrigendas impressi nes sensuum ejus actio non extendatur,&ratio veluti cogitur cedere sensui determinanti alimenta haec inusualia,&praeternaturam esse suaviora,& jucundiora, quim alimenta naturalia,& homini propria; & mihi videtur eandem cur.

rere paritatem inter Pica laborantes, & eum. qui lauto assidens convivio, epulas minus conditas, rusticas,&ab aliis neglectas, suavibus. M-cundis ab omnibus existimatis praeseret, quia illa sunt suo palatui magis suaves; ita illi Pica labo. rantes iure inusualia,&praeternaturam alimen. ta, aliis usualibus, re naturalibus praeserunt, quia jucundiora, & suaviora experiuntur; &scuti qui epulas suaves pro rusticis dimittit, non dieitur in Phanosa, ct ratione depravatus, quia

eligit id, quod ei magis suave, & jucundum

est, ita nec in Pica dicendum est rationem, &Phantasam depravari, quia eligitur id, quod est magis suo gustui suave; ex quo recte in deis finitione dicitur Appetitus depravatus, non Phantasia, nee ratio depraVata, quia appetitus tendit in id , quM alimenti rationem non liabet, licet illi sit suave,& jucundum. Dicitur in uolt m, ad ditarentiam Malaciae. quae est Apperitus depravatus usualiam; ex his patet, subjestum husus symptomatis principale esse ventriculum, & organa gustus, & oratus. Causam hujus symptomatis subobscurε demonstravit Hipp. lib. 2. prorrbet. his verbis '. DP nex, quibus colores diu, o continenter pravi sunt, non tamen meri modo ,sive Oiri fuerint. sive mulieres, capite dolere, terramque. oe linpides devorare. Malus color diuturnus cacochymiam sanguinis desgnat; hax ergo erit causa P cae. Biliosa cacochymia quae ab Hepat e vitiato nascitur, excluditur ab illis verbis, non tamen Icteri modo, in quo biliosa viget caciκ hymia. Pituitosa excluditur a suae naturae conditione, quia haec ain petitum extinguit, non depravat . Qic hymiago solum melancholica, in qua acidi humores, sed excrementitii praeternaturam abundant, sola potens erit depravare appetitum, quia si fames naturaliter fit ab humore acido, puro volatili.&rite depurato, ratio demonstrat non posse doptavari, nisi ab acido excrementitio impuro,&non depurato; & sicuti sementum naturale acidum molestiam insert ori ventriculi, quae fames

dicitur, re sedatur molestia ab alimentis assumptis; ita molestia, quae ab acido excrementitio insertur ori ventriculi, a solo esst terrae, carbonum , calcis,&similium sedatur, ideoque jucumda, &suavia apparent; & sicuti silavia dicuntur alimenta in statu sanitatis, quae suis particulis gratam, & jucundam titillationem in orificio ventriculi pariunt; ita ab hoc humore partes sentientes ventriculi ita disponuntur, ut a dictis inusualibus sat titillatio in illis grata .&jucumda ,& per eandem dispositionem alimenta usu lia mordicationem, & rosionem in Ore ventricul iemeiant, vel nulla, unde inspida evadunt, vel

Tria hic explicanda veniunt pro dilucidatio.

ne causae hujus symptomatis. Primo, quomodo hax Cachexia melancholica alteret sermentum glandularum ventriculi. Causam hujus inveni. mus, in modo, quo glandulae praedictae suum humorem sermentativum in cavitate ventriculienusum alimento in ea exiliente, ut dictum suit de fame naturali, eique commixtum, denuo rogenerent , quod certe succedit nova materia hsanguine per arterias illis insertas suscepta, &ab earum insito sermento, vel temperamento elaborata. Stante Cachexta melancholica, iaqua humor melancholicus est vitiatus a pravis qualitatibus primis, & secundis, & omnino printernaturalis factus in minio agendi, & praecipue

In acido praeternaturali, quia corrupto, glanduta pro regeneratione acidi necessarii ad famem excitandam . & ad coctionem alimen roruin peragendam, non alia materia uti possunt, nisi

praedicto acido, quod cum si depravatum, repraeternaturale, ne ise est, ut firmentum illa.

288쪽

rum ex tali materia elaboratum depravatam,&praeternaturalem sortiatur conditionem, quam corrigere non possunt glandulae naturali,&insito termento, seu temperamento, cum ab eadem

materia acida sanguinis depravata vitietur, cum eadem serviat reparationi ejusdem sermenti, qua indigent glandulae cum omnibus aliis partibus; hoc modo depravatur fermentum glandularum. Secundo explicandum est, quomodo ab hac Cachexia introducatur dispositio depravans organum sensus in ventriculo, organum gustus,&Odoratus, quae alterata praeternaturam in hoc assecta demonstravimus. Hoc explicatur per texturam dictarum partium alteratam, cum ab hac, a sensibilis actione, & sensu communi, sensus ratio sermalis constituatur; in hoc cassi non vi. tiatur gustus a sapore humorum, organum istius irrigantium, quia omnia, quae gustantur, essenterulaem saporis, sicuti quando bile irrigatur limsua, Omnia amara sentiuntur: at in Pica omnia 1unt ingrata, vel inspida, praeter calcem, terram, & carbones, consequenter non a sapore humoris, sed a textura organi vitiata, alioquin ob humorem hunc omnia alia alimenta essent grata, sicut calx, quia ab eisdem moveretur humor, cujus sapor gratum faceret gustum, sicuti gratum reddit saporem calcis, terrae, & carbo.

num. Diversa textura organi, actionem alimem torum variat, ut apparet in alimento, quod uni

est gratum, alteri ingratum, non alia quidem de causa, nisi quia varia est textura in uno, ac sit in alio, quia alimentum est idem, sed pro varietate texturae actio alimenti est grata,&levis in eo, cui gratum est tale alimentum: ei vero, cui est ingratum, actio alimenti suae texturae est molesta; quod confirmatum manet ab organis quinque sensuum, quae non sunt nisi membranae , sed diversim E contextae, & ab hac texturae varietate varii sensus oriuntur, specie,&natura diversi. In quonam vero consistat ista variatio texturae organi sensus in ventriculo,& in aliis organis, est vere incognitum, quia est ultima disserentia hujus rei ,& acuties ingenii in modis texturarum,

ad quas referunt omnes varias sensationes mixto. rum, & animalium, explicandis attonita haeret, quia texturae huius diversitatem, per quam unum alimentum huic sit gratum, alteri ingratum n sciunt,& ideo non explicant, nec aliud dicunt.

nisi variam texturam,conditionem, modum, cominhinationem partium, situm earundem, lacum. dispositionem particularum, per quae variatur

textura, sed non declaratur, nec cognoscitur; sicut Antiqui in explicandis variis formis, & qu, litaribus. quoad modum agendi haerent. Ut aliquid proponam de hac variata textura ab humoribus pravis in proposito casa, dico, hos humores, membranas, vel nervos, vel papillas membranosas, & nemeas, quae constituunt dii sta organa, indurare, incrassare, & tendere,u.ut ad leniter,& suaviter haec movenda, impulsus moventu validus exiganar, & impulsas lenis, & suavis ea minime moveat; & quia in alimentis usualibus lenis adest impulsus, haec

nullo modo movent organum gustus, &4ensus ventriculi. seu illius fibras, proptereaque insipida apparent: quia vero ab impulsu valido calcis, terrae, carbonis leniter, & suaviter moventur,

ob illarum resistentiam a duritie, tensione, &crassitie contractam, ideo sapor suavis, & gratus istorum restillat, ubi inflatsi naturali hujus temturae ingratum excitant, quia nimis violenter,& perturbate movent fibras dictorum organo. rum , ob illorum facilitatem ad motum, & a d, cto motu perturbato, & violento molestiam imserant dictis organis, a qua tristis sensatio, &ingrata.

Tertio explicandum est, an terra, calx, carbo appetantur, quia sint similia indispositioni dicta.

rum partium, vel contraria.

Explicationem dat Μpp. in IV. de sat. n. 2. , ubi habet, Famem esse morbum, et cibum esse r medium , quia famem sedat. Calx, terra, ear in patientibus Picam sedant famem; ergo sunt remedium famis in istis, sed morbus, & rem

dium sunt contraria, consequenter hujusmodi substantiae erunt contrariae dispositioni excitanti famem depravatam; quod confirmatur magis, quia non omnis cibus est remedium cujuslibet famis, seu vellicationis saetae ab acido in orificio iventriculi, in qua consistit famis, cum Anim lium species multae diversa exigant allimenta pro fune sedanda, alia Animalia tanum, alia

granum, alia carnes, alia Vermes, alia terram

exigunt, quia vellicatio facta ab illorum acido ventriculi non melius sedatur, quam ab istis su stantiis,& a tali determinato, seu specifico alimento; in Hominibus etiam id experimur, quia unus sedat suam famem cum majori delectati ne, & citius uno alimento, quam alio, quia illud alimentum est magis aptum ad sedandam famem cum delectatione, quam aliud alimentum. Ad sedandam lamem, & vellicationem ventriculi factam ab acido ventriculi depravato in Pica . nulla substantia est magis apta, quam calx, te ra, & carbo, quod experientia constat, cum a nullo alimento magis famem satiari asserant,& eum delectatione hoc symptomate affecti, quam dictis substantiis; & si ab his sedatur vel

licatio orificii ventriculi, sequitur etiam contrarietatem habere cum agente illius vellicationis. quia si similitudo adesset, augeretur vellicatio, non sedaretur. Et lices Hipp. in lib. de loci in homn. s I. doceat curationem geri a contrariis,&ὶ

milibus, si haec sinitia causam morbi dissipent. dat exemplum de tussi; haec fit ab irritamento

vellicante vesiculas pulmonis, ab eodem irrita. mento sanatur, dum vi istius expellitur irritans humor, quae ratio non militat in Pica, ubi non

agitur de expulsione materiae, sed de sedatione molestiae, quae a simili eam causante major fie

ret, & quae ψ dolorem refertur, de quo dixit

Corale

289쪽

Σ o De Morbis Infimi Ventris.

p. is eod. he. Sammturque dolores a conir Driis, idque etiam unicuique morbo propriumU p& in hoc sensu intelligendus est Aphor.38.fiat. 2. Paulo deterior potus. ω cibus, suavior tamen

melioribus quidem, sed injucundioribus es pr.

ferendus, quia deterior cibus melius est remedium illius molestiae sociae famis, & appetitus excitati, quia suavior; qua de causa judico, camsam hujus depravati appetitus esse acidum depravatum , cujus remedium est athali in dictis alimentis copiosum, illud imbibens; admittenda tamen, sed non in hoc cassi, sententia Hipp., a Paracelso,&--ntio decantata, & exaltata

in eis remediis, quae naturam corroborando,&vires spiritui addendo causae morbi expulsionem adjuvant; corroboratio enim, & virium augmentum in natura, ct spiritu habetur 1 simili. bus, & etiam quando per similia causa morbi eradicatur, cujus exempla in febre, & vomita proponit Hipp. in cit. text. , & habemus experientiam in Erysipelate tumore calido, quod per Spiritum Vini calidum curatur, dum hic suo calore poros dilatat, & per os facile expirat m, teria biliosa in minore contenta. Causae externae sunt illae, quae cac hymiam cumulant, & ab Antiquis dicuntur causae humo.ris melancholici, quia copiosae generationi hujus inserviunt. Suppressa sanguinis evacuatio, huic incochymiae oci ionem praebet. Signa diagnostica sunt manifesta. Prognostica, Hydropem, vel inciem minantur, quia ab hoc alimento obstructiones contumaces, unde Hydrops; &sanguis nutritioni tandem ineptus fit, unde Macies. Ex dictis patet, primo ventriculum multis imis puritatibus , & sermento pravo abundantem purgandum ; secundo, cacochymiam acidam austeram esse tollendam, & humores in hac acidos, crasses, fixos esse volatilirandos, & attenuandos.

acidum extinguendum, & humores praeparatos Drgandos; tertio ventriculum corro randum. Pro prima indicatione, oportet prius ventriculum , & primas vias mundare vomitu; pro

hoc seciunt Antimonium 'acinthinum, Hepar Antimonii, Tartarum oeticum, Sal albommtristi,&. Radix Asari; post vomitum die sequenti exhibenda Aqua Tetutia, per decem dies,

more consueto,&cum suo vehiculo.

Pro secunda indicatione, humores pravi in massa sanguinis, qui sunt ex sui natura ad exi. tum parati, purgandi cum Melanagogis, nempe eum Pilulis de Ammoniaco Quercetani S. f., &de Lapide Laetuli S. sb. F. Massa cum Sor. de Pol odsoL; de hac per alios decem dies omni

mane ante prandium assumat B. i. , dc etiam ante comam; & diminuto humore pravo in v nis, pro correctione humoris acidi deveniendum ad usum Martis, capiendo S. b. Limattirae su*plicii istus, cum Pil. de Lapide La uti S. i. , per viginti dies; vel Spupus chal eatus exhibendus fio utipus ad . iij., ωcribendus de Lime. Pro sanguinis attenuatione, & volatiliratione saeiee

cum Pulegio, Melissa, ZMoaria, Cinamomo. Liabrae issius Derem prae tiatur Pulveris Cachmctici iamret. S. i. Per quindecim dies purgationem omni tertio, vel quarto die instituendo cuin Pil. de Ammoniaco rierc., ct gr. xv. Mercurii dulcis. Decoctum herbarum tale voLitili abum dantium, quae in piacedenti Differt. descriptae

suerunt, valde essicax cenietur. His peractis, ad sanguinis volatili Zationem, per quam impurum.1 puro secernitur, deveniendum, quae peragitur

Spiritibus volatilibus Cornu Cervi, Fuluinis. Sanguinis . humani, Charisb., in Decocto, vel Aqua alicujus herbae supradictae, sed nihil magis proprium, & essicax pro lioc censeo, quam Spseritum Vini aromatiratum cum Cinamomo, mee mustata, Cardamomo, Maci, Spica Nardi ab S. L. ad I. i. in Aquia Betraginis, vel Agrim niae. Speciso in hoc affectu sunt, Aqua Pam pinorum Uitis, Aqua ab pius pabnitibus putatis extillans, cum Aqua Theriacati, Fabae adinstar Amradalarum Saccharo obductae . Infuse An rhi in Vino. Aqua Virgae Pastoris. Amiam cum

iure Columborum dissolutum. Sem. Ameos ad 3. i. pulveri cum Vino acceptum per quinque vices. Ultimo ventriculus corroborandus, quod inbrifice praestat Elis. proprietatis Paraceis ad B. E. in i. Aquae totius Citri, set Melissae. Mithriditum idem praestat, Confectio Diistrion Pipereon, Diamosibi, Diambrae, Sor. de Cinam. Q urcet. , Extrartim Baccarum Itiniperi, O Vinum sis

alteratum.

De missione sanguinis cogitandum est. Si suppressa fuerit aliqua evacuatio, si gravida fuerit intra primos quatuor menses; his transactis su pendenda, quia post hos non suspicandum de plenitudine, cum majori copla sanguinis laetus indigeat, quomodo luspicari possumus in primis

quatuor, in quibus sintus parvus retentam memsium quantitatem in sui nutritionem convertere non potest. Extra hunc casum censeo missio. nem sanguinis non convenire in nulla cacochymia, quia sanguis non peccat, sed humor e crementitius, nisi contingat casus Galeni in Minbere, cujus venae turgebant sanguine atro nutri,

tioni inepto, quia tunc adest plenitudo secum dum quid dicta, cui competit venae s ectio; nec observatio Rhodii, de quodam per fluxum H morrhoidum curato a Pica, contrarium mihi Persuadet, quia unum exemplum non lassicit ad firmandum axioma universale. Ulterius talis evacuatio nunquam visa est in principio Picae, ut colligitur ex relatione ejusdem Auctoris, &tamen quando agitur de missione sanguinis mPica, & Malacia, agitur de principio, in quo

cum natura sanguinis evacuationem non aggrediatur; ideo neque Medicus imperare debet, si in progressa morbi natura tentaverit, & Medicus noverit, quae praemiserit natura, & in quo

statu, & cum quibus conditionibus id oper ita

fuerit.

290쪽

Lib. III.

sierit. Concurrat Medicus eum Natura ad misissionem sanguinis; certum tamen manet, non esse mittendum in principio. Diceta sit cum alimentis bonis ei, attempe.rantibus acidum acutum, & aromatibus conditis in eundem finem: Vinum pariter generosume cedendum.

Malacia est Appetitus intrem alimentorum Gallam , ct hvmoderatus eorum Uur. Assectus en in gravidis smuens, & talis est appetitus, ut, si ab appetitorum eiu arceantur, in Lypoth, naiam incidant, vel rei appetitae stigmate stetum sinent. Si fames morbus est, & cibus remedium istius assectus, causa erit acidum ventriculi ita dispostum in gravida a sanguine menstruali retento, ut tali determinato irritamento os ventriculi irritet, quod sedari non possit, nisi a tali cibo determinato; irritamentum est validum, eum nisi a copioso determinato cibo sedetur. Molestiam esse validam, & irritamentum excedens Lypothimia a denegato tali determinato alimento succedens, manifestum sacit. Cujus naturae, & indolis sit hoc sermentum, possumus colligere a qualitatibus alimenti appetiti, comcludendo sermentum esse contrariae natum, stam re Hipp. principio, Alimentum esse remeaeum famis. Cura erit irritamentum demulcire remediis de seme aucta dictis, & etiam perpendere qum litates alimenti appetiti, & remedia eisdem qualitatibus contraria praescribere. Sanguinis mi iso in primis mensibus potest exerceri ad mLnuendam quantitatem sanguinis, qui materiam depravationi appetitus suppeditat. Specifica de Pira recensita, possunt in Malacia ad usum re

duci.

De Siti

AD conservationem Animaliis non susscit

cibus, sed requiritur etiam potus pro disilolutione cibi, ut liquidus fiat,& fluidus,&Bella sermentabilis, sicque a ventriculo ad intestina transire, & ab his in venas ingredi, & sanguinimisceti possit, quae omnia pristat fluiditas a pota

etiam concepta; ab hoc fine determinatur quam titas potus, ut tantus sit, quantus suffcit cibi

diis tutioni,&fluiditati, cujus partem a ditatu. tione sui in ventriculo recipit , vi sementi. Sicut Natura Animali dedit stimulum ad e, hum capiendum, qui dicitur semes; ita largita est stimulum ad potum, qui dicitur sitis. Prire, sua sedes istius, est sedes famis os superius, nempe

ventriculi; non unica tamen haec sedes est stis, sed alia in ore, fiucibus collocata fuit a Natura, quae voluit dictas partes continuo fluxu materiae aqueae irrigatas. Hinc duos praecipuos sontes in ore aperuit, a quibus aqueum humidum continuo

Cap. III. 2 pl

extillat, nempe vasa salivalia, quae a glandula elr ca oeso phagum oriuntur, & terminantur in glan. dulas sitas iub lingua ad frenuli latera utrinque una; sitivam susceptam hae glandulae expellunt

per porositates membranae, qua teguntur: haec rasa cognovit Avic. lib. I. Canon. fen. 6. cap. I. ,& GH is usu partium cap. Io. Sunt alia vasa salivalia a Sthenone detecta, orta a glandula pinsita ad radices auris, quae parotis nuncupatur; haec vasa tandem terminantur ni cavum oris

sub eonfinio utriusque labii, & ibi effundunt

humorem delatum est,&membrana, pituitaria

dicta, quae gulam: fauces investit; hax in parte interiori innumeras habet glandulas humorem salivalem praeparantes, per has salivam effundit

in cavitatem oris per porositates glandularum hiantes in exteriori superficie eiusdem membranae . Humorem recipiunt glandulae ab arteriis, hunc praeparant ad Naturae institutum, nempe. pro voce articulanda, pro masticatione ciborum

conficienda; emollita enim solida alimenta a dicto humido, facilius masticantur, & pro contunua humectatione linguae, talati, gulae,&cium, ideo in harum exsiccatione, & corrug tione sitis est molesta: in deficientia istius humidi salivalis, stimulum stis posuit Natura, ut Ani, mal ad istas potu huniectandas impelleretur: hoc stimulo percepto a Phantasia, mediante semia communi, actum elicit appetitus humidi idonei ad dictum stimulum sedandum. Hi rejicitur sententia defendens. stim fieri a bile vellicante, sicut fames ab acido, cum sitim vide, mus sesnper fieri a causa humidum resolvente, ideo semper cum ista ariditatem linguae, palati.& faucium observamus o Fit etiam siti si erassisellam humoris impedientem fluxum humidi addictas partes, & hoc impedito siccitas oritur. non aliter ac a causa resolvente humidum; staim te hac siccitate, non potest explicari, quomodo vellicato ore ventriculi a bile, lingua fiat arida.& impediatur fluxus salivae, dc humidi ad os; ideo non a bile, sed a desecta humidi causa sitis

deducenda. Sitis vel augetur, vel minuitur, rarissimE, vel nunquam depravatur in appetita liquorum in consuetorum. De aucta modo agendum.

Desinitur sitis aucta, Misjor, oe frequentis

potionis consuetae appetentia, quod idem est, ac petitus a Ius seruit, o humita, cum t, quis; definitur enim ab sitis naturalis, A Pistitui stigiae. et bumidi. Per humidum tollitur

siccitas, in qua consistit ratio formalis stis; perfiigidum tollitur causa viciens siccitatem, quae est calor. Appetentia potionis fit ab exsccatione illius humidi, quo os ventriculi superius abluitur; s liva enim, quae continuo ii lutitur, continuo etiam humerit dictum orificium, & latices ab eadem continuo irrigmtur; hac deficiente,

rugantur dictae partes, quae corrugatae, cum sipis stivae, molestam concipiunt semitionem, quae dicitur

SEARCH

MENU NAVIGATION