장음표시 사용
471쪽
Τ Τ. I. De Muliebribus morbis sic sent'.
Mulierem, quae non peperit gravius, ct Accius . mensibus aegrotare, quam eam , quae pepe
DL iti su hujus Textus controveniam
movet Martianus in hujus Commento, an e mensibus aegrotare intelligerie suppressione mensium, vel de assi,ctione. & molestia praeternaturali eveniente in
eorum eruptione, prout censuit Cordaeus, comtri, quem arguit Martianas ; pro Cordo vero iacit Textus Hipp., & privi illa verba , Cumenis peperit, venulae fuidiores sunt ad menses, quae verba aperti demonstrant de fluxu mensum, non de suppressione Hipp. loqui; secundo ab illis verbis,dycisso corpore necese es nar magis aperiri, es amphiares , ae fui. Hores ad menses sunt; & demonstrat dilatationem vasorum, liqua fluxus facilior sanguinis, non angustiam ab impedimento , vel ab alia uia fluxum impediente . Tertio . oc conclindenter, cum binc Ac se habeant, mulier purgationem a partὼ experta minus laboriose mensi. bus decurrentibus purgatur. Ergo Mulier pu gationem 1 partu non experta, magis laboriose mensibus decurrentibus purgatur. Quarto in isne Textus clase fatetur a Muliere, quae non popeνit, menses laboriose prodire , & affectiones plures accidere , & hane dissicultatem purga. tionis menstruae posse esse eausam suppressionis mensium, testatur in fine Textus . Sed totus Tex us est in demonstrando labore, & molestia purgationis menstruae in eis , quae non pepere. runt, & facilitate in eis , quae pepererunt, a
quibus postea deducitur menses supprimi posse in eis, in quibus laboriosa, & dolorosa est pumgatio; nam in istis venae sunt angustae , & a
minima causa angustia potest augeri, ut sanguini transitus impediatur cum suppressione memsium: sensus ergo hujus Textus est demonstrare causam facilitatis , & difficultatis mensum. Ubi vasa sunt magis dilatata, est facilitas purgationis, quia sanguis liberius,& copiosus fluit,ti copia pressione sua in antecedentem sanguinem impetum faciendo fluxum accelerat , &impedimenta superat. At in eis, quae Pepererunt, vasa sunt magis dilatata , ut probat in hoc Textu per illa verba,fluidas istitem ipsas
facit purgatio illa, quae fit a pariis, ct ubi Me
erumpit , vicinae maxime ventri, ac mammis
corporis partes c scinduntur, hoc est dilatantur, legit Foesius, effunduntur; etasio est quaedam dilatatio saltem continentis effusibilis , ideo a
partu venas mammarum sanguine turgidas o
servamus, eo quia sunt dilatatae. Vasa seminalia ante seminis estusionem sunt valde angusta, ab effusione seminis copiosa valde dilatantur; non absimili modo vasa Uteri per purgationem a partu copiosam dilatari debent, & sua dila.
tatione facilem reddere purgationem menstruam. E contra deducendum est ab angustia valorum Uteri dissiciliorem, & laboriosam purgationem menstruam reddi, eo quia sanguis ad I c vasai upulsus per motum cordis non potest per eorum angustiam fluere, nisi cum vi latera vasorum di.
stendendo; unde dolor , & labor. Ab hoc deduco dissicultatem auferendi per remedia moloniam illam, quam aliquae Mulieres etiam par. tui assuetae in menstrua purgatione cXpertiamur, cum vasa a Parist non satis suerint dilatata, ut commodam, & facilem praebeant purgatio nem, & nullum habeat Medicina remedium,
a quo vasa dilatari possint. Ab his cognoscimus, textum loqui de laborioso fluxu trienstruo, non de suppressione. Verunt tamen est ab isto facilε procedere suppressionem , si fiat laboriosus fluxus ab angustia valorum , quia facile est angusta vasa obstrui. Pro curatione hujus affectus. distinguo duplicem angustiam vasorum , unam abloliatam, alteram retpectivam . Absoluta est illa, quae propria est vasis, cic spatii im illud, quod a cavitate formatur, est valde angustiam. oc pro hac angustia curanda faciunt ea, quae dicta sunt paulo ante. Respectiva est illa v. 1 rum angustia considerata respectu fluidi decurrentis, cujus crassitiei improportionatacst capacitas vasis, itaut haec respecta crassitiei angusta sit dicenda; haec angustia curationem admittit faciendam per attenuantia,& sundentia sanguinem,& discoagulantia, inter quae externe prinsunt famentatio cum decocto Pulegii, Origani, Artemisae, Matricariae, Seminis Lini, Foen graeci, florum Camomisi , metri. Inunctiones adjungendae cum oleo Cheirino, Liliorum, Rutae, de Vitellis ovorum. Emol rum Ianum ex farina feminis lini, oe medulla panis trilicet, omnia in latie coe a adconsissentiam Cataplasmatis. Pessaritim ex lana, theriaca inunctum
valet . Interne prodest Theriaca ad S. i. cum
aqua Mellisae in ingressit lecti . Decimum est coagulum Leporis , & in illius desectu Vituli
ad S. i. evin aquis Liliorum Caeruleorum, Spemina Caeli ad S. s. prodest cum dictis aquis. Omnia pariter sanguinem discoagulantia , ocpraecipue pulvis ex foribus Bellidis sunt 1 pecifica.
TEXT. II. Dico Mulierem rariore carne prinaetam, oe teneriorem esse, quam virnm oec.
In hoc Textu intendit demonstrare Hipp ex
472쪽
In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. que 3
retentione menstruorum necessitatem rarotandi ita Muliere. α hoc deducit ex hoc, quod caro Mulieris sit rarior, quam illa Viri, & quia rarior, a ventre, hoc est a partibus praeparanti- . bus, ct conficientibus sanguinem majorem illius
quantitatem intra carnes raras recipere , quam caro viri, quae est densa, Hoc proset exemplo Ianae , ct velis de in contextae cum aeqoalitatenderis lanae, oe vestis, ouae se per Aes duas, noctes in loco humido, uri super aquam suspendantur, oe posta exploratur sinum pondus. ma s ponderabit lana, quam vesis , eo quia
mastorem quantitarem aquein bumiditatis lana,
quia rarior artrabit, seu potius imbibit, Desis r3 minorem , quia Ansior. Α' simili deducit
carnem Mulieris, quia rariorem, majorem quantitatem sanguinis i sonte illius trahere, quana caro Viri, cum haec sit densior, & ubi carnes M. Iteris sanguine impletae fuerint, si non secedat aliqua portio istius , hoc est nisi per aliquam
viam purgetur copia sanguinis, qua carnes implentur, carnes calefiunt, & dolore corripiuntur, hoc est aegrotant; & rationem reddit, eo quia sanguis Mulieris es calidis , quam Viri. Ardua dissicultas emergit ab hac sententia , eo quia aliis in locis Reminas frigidiores viri san- civit, & ratio, & experientia id confirmat, α
sensus communis Medicorum antiquorum , α recentiorum comprobat, Reminas esse Uiris se,
gidiores. Pro hac dissicultate enodanda considero Hipp. dicere sanguinem steminae calidiorem in statu , in quo corpus istius sanguine repletum fiterit, & in quo nihil sanguinis secedit a
carnibus impletis. & virum considerare in statu, in quo iHn sit plenitudo, ut patet ex texta, ct considerata stein ina , & viro in hoc statu, verum est, quod emina est Viro calidior, sed in statu praeternaturali, seu in dispositione praeternaturali ad Morbum, non in statu naturali; nam plenitudo talis in Muliere cum calore est causa morbi, cum per hanc, ut ait Hipp. imcalescat, idest febricitet, Odoleat, α haec duo essentiam morbi continent ; consequenter clarum fit Hipp. comparare Foeminam in statu printernaturali, plenitudinis morbificat, cum Uiro institu naturali & sne plenitudine. Hic advertere debeo, ab hoc statu Hipp. confirmari lententiam de causa fluxus mentirualis in praecedentili, descriptam, nempe quantitatem sanguinis, quam hic aperte Hipp. admittit, ingredi causam memstrualis fluxus, cum hac quantitate Per excretionem diminuta in fluxu menstruali bene se M.
Mat Foemina, at vero retenta aegrotet.
TEXT. III. Postquam igitur Mulieri, quae
non peperit, occultati fuerint menses oec. Causam suppressionis mensunt illa declarat Hipp. in eis. quae non pepererunt, idest quae
Virum non sunt expertae. Hanc causam reducit
ad occlusionem oris Uteri ad distorsionem eiusdem, es ad contractionem alicujus partis P
dendi ; lcgit Foemi, inversonem ; pudendum enim aliquando in muliere invertitur , ut illius
spatium occludatur, ab his enim causis exitus,
mensum impeditur, ut in praecedenti tis. do
contors Uteri demonstravit, nec exeunt memses, nisi ad suum statum redeat Uteriis . IIo assectiones uteri dicit contingere Mulieribus, quibus angini sunt Uteri, aut inius Cervix ultra pudendumsita es . Contorquetur Uterus duplici de causa; primo si Mulier non coeat; secundo, quando alvus est nimis lubrica . Non coeunte Muliere Uterus non humectatur , &consequenter exsiccatur , & minor fit; a coitii enim incalescentibus partibus genitalibus, vasa,& porostates valde dilatantur, & replentur humorum assi u, a quo Uteri substantia copio. se humectatur; hinc est, quod deficiente coitu Uterus non humectatur, es non humectato ensiccatur. In alvo lubrica, concidentibus, quia depletis intestinis. & exsiccatis amplum spatium relinquitur, per quod volutari possit uterus ,rea qualibet motione corporis modo in unam Paristem, modo in alteram dicti spatii inclinando facilis est contorsio; Contorto utero, etiam os illius contorquetur, humido vero existente Utero, &alvo sicea, contorso uteri non succedit, quia in abvo sicca intestina turgida sunt foecibus. uterus hinmidus amplitudinem propter humorum quam litatem acquirit; ab intestinis turgidis, & ab Uteri amplitudine non relinquitur spatium, per quod volvi possit Uterus , sed ab utro. que in eodem loco stabilis firmatur, ideo distorqueri non porest. Quapropter omnia, quae exsc-cant Uterum,& quae spatium illi ampliant, po sunt esse causa distorsionis illius; a sccitate enim λbrae componentes contrahuntur,inclinando potius in unam, quam in aliam partem, ut observamus
in lignis, oc in aliis substantiis fibrosis exsiccatis.
TEXT. IV. Haec igitur Catisa es oec.
Concludit causam suppressionis mensium esse abstinentiam a Venere in Muliere , cujus ratio patet ex dictis lib. superiori de usu Veneris
duatante vasa. Si suppressi menses tertio memse erumpant, nullum morbum essiciunt; si vero non erumpant, suescatis Uterina per inter. valla Mulierem apprehendit, sicut etiam febris alias, atque alias corripit; horror , lumborum dolor fit frequens. Haec patietur in tertio memse: ex quo colligitur, mensium suppressionem non esse causam morbi , nisi quando quantitas sanguinis retenti ad talem excessum pervenerit, ut a natura nec regi, nec tolerari possit, & quam do per quantitatem vel inordinate sermentescit. vel putredinem concipit, vel aliam malam qualitatem , a quibus massa sanguinis vel inficitur, vel pars aliqua determinata lauitur. Quantitas riinxia sanguinis ab Hipp. determinatur illi trium menfium , & omni mense alibi determinavit exire heminam . vel duas sanguinis r hemina
ponderat uncias novem. In quarto mense si prindierit sanguis retentus , a symptomatibus tertii mensis liberabitur, s vero non prodierit, sortiora
473쪽
exsurgent; tram eausa per additionem novae quantitatu sanguinis intensius operabitur, remotis tempore mensium, in quo, ut dixi si perius de causa istorum , sanguinem rasorum Uteri sermentescere, & ab hae inmentatione et vantur fumi aeres , quos causam diximus sit c tionis Uteri ; eausa morbosa in aliqua parte quimscens 1 sermentatione in vias Uteri transeunte in totam massam surguinis, excitatur ad motum cum sensibili operationum laesione , & si eur, bitur in quarto mense, causam suppressionis amserendo, integrae sanitati restituetur . In quarto mense si menses non eruperint cum ea quant, tale sanguinis, quae correspondeat quantitati quatuor missum, adhue libera manebit 1 dictis symptomatibus: si vero menses non appareant, Wius desistent, ob rationem paulo ante dictam de augmento cauta. Praeter augmentum dictorum symptomatum alias, atque alias ur, nam erassam reddet conante natura materiam crassam in massa sanguinis existentem, ex memsum retentione per vias urinae dimittere: Venser durus erit vel a materia sanguinis vasa implente. & distendente , vel a vaporum copia, vel a sementescente sanguine circa Uterum ita distenduntur vasa, membranae Uteri, & partium adjacentium, ut tactui, & pressioni resistant, eo modo quo Ellis ab aere distensus summε d, rus evadit; unde durities Ventris; dent ιθ nnt, quia tumi elevantur, & spasmodie mo. tus in nervis maxillarum inducunt, quibus dentium stemitus, qui non est, nisi motus spasimodicus dictarum partium. Cibum aversalitur, quia depravata massa sanguinis a retentis exere.
mentis, haec pro sermento ventriculi famis emeitativo, puro ,& sincem reParando, aptam non
subministrabit materiam , imo pravam , a qua
pravum fermentum depravativum, vel extinctu vum appetitus naturalis cum aversione cibi resultabit; Uigilabit, quia sumi ad caput eleu,ti, a quibus diximus tutacationem uterinam fieri,
spiritus animales in continuo motu detinent, , quo impelluntur ad organa sensuum externorum continuo fluxu, qui continuam parit vigiliam. Et adhue in hoc mense curationem admittit mensum suppresso. In quinto mense , nisi a pareant mentes copiosi, symptomata vires acieipient. In sexto augmentum erit pariter symptomatum , & incurabilis erit suppresso . Ratio est, quia ad menstruam purgationem naturaliter persciendam requiritur, ut dixi praecedenti lib. enervescentia, & fermentatio sanguinis invasis Uteri, quae cum non possit excitari in sanguine per lex menses retento, eo quia particulae mobiles istius, quae sunt principalis causa sermentationis vel evolarunt, vel cum particulis crassis adeo unitae sunt, ut moveri non possint; ideo etiam sex mensum suppressa evacuatio menstrua videtur a Natura incurabilis , quia a natura dicta fermentatio non potest excitari: ab
arte vero adjuta natura Potest promoveri, si ars medieamenta particulas suas mobiles,&inistas sanguini stagnanti addentia, vel ligatas solvemtia praescribat, & quae sint specifica Utero. Iahoc sexto mense symptomata superita enun
rata, non solum validiora evadunt, sed alia M. dit Hipp. de novo supervenientia r dum ait.
anxia erit, ct alias, atque alius se ipsam jactabit. Anxietas oritur a leni erosione, vel pumctura nervorum ventriculi, quae adeo molesta est, ut nisi brevem quietem in uno situ permit. lataeacta ab acribus exalationibus Uteri ad dictam partem transmissis: potest etiam fieri talis amxiet aes a lassitudine ulcerosa totius introducta a pravitate humorum in ambitu corporis deliteis scentium, & contracta a vitio stagnantis semguinis in utero. Α' ventriculi passione facilis est transitus ad deliquium animi. 'mittis pituitae succedit, ob istius redundantiam in ventriculo. cujus depravatum est sermentum, cum vomitu expulia humiditate ventriculi orificium irrigante, non mirum, si sitis amat , vel secundum Hipp. humiditate ventriculi exsiccata calore accenso in sanguine, Uteri vasa implente. Vem ire dolet maxime circa pectinem, ubi est situs Uteri, quia partes sentientes hujus regionis vel a distentione, vel a qualitate acri illi communi
eata ab Utero, tristem sensationem experium tur. Murmurat Venter vel a sanguinis moist,
ut vult Hipp., vel a statvi huc illuc discurrente. o menter consueto modo non secedit, vel quia debilitatus sit motus peristallicus intestinorum avitio sanguinis, & spirituum animalium , vel a stimulo bilis enervato, vel a nimia viscostate, vel siccitate stecum.
ΤEXT. V. Neque vesca Vrinam excola. Mi etc. In hoc Textu alia symptomata suppresso.
nem sex mensium concomitantia enumerat, quae
explicationem accipiunt a dictis mox, ct etiam in superiori lib. Adverto per stomachum intelligere vesicam, quae si ab utero comprimatur, urinam vel nullo modo , vel guttatim solum reddit. Per stomachum enim apud Antiquos accipiebatur quodcunque habens cavitatem, te minantem in collum angiistum , & hoc patet ex eodem Hipp. in lib. de aere , locis o aquis. Adverto etiam Iethales pronunciare suppressi nes sex mensium Hipp., eo quia a mensibus retentis, & depravatis tota massa sanguinis cum succo nerveo PerVertitur, quo sundamento etiam redditur ratio symptomatum in hoc Textu ιω-
TEXT. VI. -usdam milieribus menses
bimores e . Sequitur Hipp. enumerare symptomata a suppressione bimestri evenientia, & primue sputum sanguinis e pulmonibus, dum ille, qui per
Uterum excerni deberet, ad pulmones transmissus, ibique effervescens ob indispositionem semvidam illorum, impetu concepto, viin facit vasis illorum haec aperiendo, vel rumpendo , im de tussis
474쪽
In Lib I. Hipp. de Morb. Mulier. 4ss
cum morte patientis . Secundo menses supp-ν-tur cirra regionem Uteri,& in pus conve tulatur, ut patet ex pure eum sanguine mixto eXeunte eum stet ore per octo vel novem dies. Hujus suppurationis causa statuitur ab Hipp. labris, 1 qua suppressi menses comburuntur, leua febrili calore ita alterantur, ut in pus conve tantur, eo modo quo sanguis in Apostemate collectus incalescit per inordinatam fermentatio. nem, atque febrem accendit, re tandem nova
mixtione, & dispositione partium suscepta in pus vertitur. Signa hujus suppuratismi sunt δε- res circis peritinem, pustationes fortes , ct comractum non susinoe in partibus dolentibus. Λb hoe Texta colligimus veras esse observatio. nes ab aliquibus allatas de mensibus purulentis, qui si ulcus non relinquant, non adeo mali sunt; iacile enim est pus sua acrimonia partem , in qua generatur , vel per quam transit rodendo ulcerare, quod si contingat ulteriorem, oe ampli
rem curationem requirere monet Hipp.
TEXT. VII. Sterilis astem evadet, etiam A mentis habebit, era. Aliam assectionem pendentem a mensibus pinrulentis in hoc Textu describit,& est, quando menses, supra Inguen laeto abscesssi,ruptoque per
apertum orificium exeunt purulenti, re contingit, quando os Uteri inclinat ad partes supra inguina, α circa has sanguinem deponit, qui in pus conversus facta ruptura exit; ex quo assectu Mulier non superses manet, eo quia ubcus dissicilis curationis in partibus exaesis gignitur. & quandoque intestilia, vel vesica corrod,
rur; er fl superser manet Jemper seruis erit;
nam praeter contorsionem Uteri, sterilitatem imducentem, temperies, & sermentum ejusdema pure collecto vitiatur. Addit Hipp. per orisecium apertum, 1 quo exit pus tempore mensium istos fluere, cum os Uteri in dictum orbficium inseratur.
TEXT. VIII. Qibusdam ubi bimesres , aut
trisnestres, erc. intabus per duos , tres menses , & etiam rures suppressis apparet circa Inguen iuberes inum sine capite , hoc est prominentia distincta ab aliis Grtibus tumori, cum sit dictus tumor aequalis secundam omnes suas partes . Hic t mor est magnus, ruber. Fit hic tumor, quando menses retenti suppurati non fuerint, sed ab ostmlo Uteri a Jacente lateris militudisi circa lo. cum tumefactum sanguis effinditur in carnem contiguam, quae essuso sanguine fruitur , hoe est in suam substantiam vertit, vel vasa propria, fibras, & porositates dicto sanguine implet,&tali copia, ut in tumorem attollatur, a quo Μ dici decipiuntur, existimantes praedictum tum rem esse substantiam Uteri inguini adhaerentem,& aliquando sectione tumoris Patientem in magnum periculum adduxerunt. Signa distinguem
di hune tumorem factum ab Utero solum, vela sanguine collicto, colligit Hipp a magnitud
ne tumoris, magnitudinem Uteri excedente, α, rubedine, cum haec duo signa non inveniamtur, ubi Uterus solus tumorem sicit. TEXT. IX. Et aliquandos transmuumsu ris os Uterorum, e . Connexionem habet hic Textus cum praece. denti, in quo locutus est de Utero ad lateris mollitudinem inclinante, & de mensibus est sis in earnibus dum lateris. In hoc vero dicit,si Uterus ad inguen conversus, commotus fuerit Oersus pudendum relicta lateris mollitudine, menses per vias consueras eunt, tumor, qui circa lateris mollitudinem eminuit , sedatur, re evanescit, sanguis enim non per vasa distri. itur in partibus lateris,sed in Uteros. Si ver3 conversum non fuerit os Uteri ad pudendum, ea eveniunt, quae in superiori num. dicta sunt. In hoc casu uteri ad lateris molvtudinem , ct
inguina conversi, vertuntur menses aliquando ad ventriculum.&in excrementitiam naturam conversi vel sanguinis natura . & textura conis servata, excernuntur per vomitum, vel atas dem fetuntur, idest ad haemorrhoidas, quod iam m in praxi observatur evacuationi sanguinis memituali suppleri per fluxum haemorrhoidalem suis
pervenientem tempore mensium. Hic casus conis
tingit minus in mulieribus, hoc est in conjug tis, tuam in Virginibus , eo quia in illis vasa Uteri sunt ampliora, α eorum orificia laxiora; in istis vero vain uteri angustiora, quam illa v solum superiorum; unde facilis est congregatio sanauinis in istis cum refluxu, ideo etiam paristes superiores ex retentione mensum magis asfiiguntur, ut noluit Hipp. in lib. de Virgini.
T T. X. Cum menses fuerint occultari, dolor habebit imum ventrem erc. De mensum suppressione in hoc Textu agit Hipp. pendente ab humorum vitio, ut colligi.tur ab illis verbis,flvero omninὸ non procedunt, prae morbo autem cris, aut vis se, aut glutianos sunt, dc cum tales conditiones sortiti me. rint, per vasbrum angustias transitum non imveniunt, cum vaserum spatium non sit proporationatum crassitiei sanguinis; imo sanguis ipse cum dictis conditionibus suo fluxui impedimem tum ponit, cum sua viscositate superficiei interis nae vasis immobilis adhaereat, ulteriori fluxui, subi. & advenienti sanguini Obstaculum ponem dor quapropter ex vitio supradicto sanguinis oritur vitium organi, nempe obstructio. Signa
hujus assectus sunt duor imi vorris . oe sensus ponderis in Me, lua- , o laterum multu Anes dolent. Curationem auspicatur Hipp. am gatione per vomitum, ct per secessum. Ab hujus remmii natura colligimus Hipp. sentire eras stiem, visciditatem sanguinis procedere ab limmoribus crassis excrementitiis pituitosis, & aei, dis ei mixtis, horum eliminationem, purgatio.
ne, & vomitu quaerit; & certe in hae causa
475쪽
magnam partem habet mala ventriculi disposio io, kimenta ad generandos humores crassos disponens. Purgato corpore, Purgationem ut diri proponit; nam Uteri vata sanguine retento Plena evacuationem exigunt, ratione ipsius pie. nitudinis, & etiam ne plenitudo actionem remedii menses moventis irritam faciat, & maior etiam evadat ducta majori copia sanguinis per dicta remedia ad vasa uteri. Ut omnia haec incommoda evitentur, cum ratione consuluit Hipp. purgationem Uteri. Remedia varia in hunc λnem proponit in superiori lib. de Natura Mul. num. 29. num. ues. 58. 73. I M. in fine hujus lib. in lib. de servibus , in lib. de Fartus formati ne . Multa invenietis in AEtis in loco cit. in cap. de curat. retent. mensum. Hoc coeasilium Hipp. valde utile in curatione suppressionis memsum censeo, irritasque multas evadere curatio. nes, quia Uterus non purMtur , & utilior est hujusmodi purgatio, quae iminediate plenitudinem Uteri tollit, quam mittiis sanguinis. Pu gato corpore, & utero , pbarmacum , a quo sanguis prodeat; hoc est a quo menses movemtur, exhibet. De his potionibus Iocutus es Hib. superiori de Natura Muliebri num. 29. huic addit, babas etiam Chret on in vino reduceo. Est autem Chrethmon sceniculus marinus. Ubnum tedaceum fit ex infusione ramorum Abi tis. vel Pini Muibus Rustici in Regionibus, in quibus hae arbores nascuntur, Pro candelis utuntur . Addo decoctionem TFH. factam in vino, quae valet etiam ad expellendum Fcetum moris tuum. Deciatio Anserinae, mederae terrefris, vel Mentae graecor, vel Calen uia, cum flor,bus istias exsiccatis fiat pultas , qui ad S. d.
exhibetur cum vino, vel DEZamni Cretensis, vel Origani, T Pulegit. Praesin miranda in ciendis meis s. Vel
Tere, es cribra: da in potu, ct expertum es. Omnia chalybeata conveniunt, re praecipue Elmctuarium de Chalybe Calesani. Pulvis rad cis Gentianae ad S. h. in vino per aliquot dies. Pulsis dictus Dominarum sescriptus a Formso, Vinea pervinca ab aliquibus laudatur, licet
inter adstringentia numeretur. Medicamentum ex inoe, mrrha, Croco, o Borace mineralia. B. i. magnam habet vim ad provocandos menses. Et si contingat ab his remediis memis non promoveri, utero gestare putat Mulier,& eo magis omnia patiatur symptoinata, quae in vera, gravidatione apparent , ut patcto Textu , post duos vero, vel tres mei,ses in magna quantitate menses erumpunt, quantitate sanguinis viam ad exitum parante, & quae exeunt velut frusta carnis sunt sanguis coagulatus, qualis in stetu mortuo exit, & nigri coeloris, quia sine spiritu,&ad corruptionem temdens, & ab hoc falsa gravidatio apparet: Smonemur illis signi, gravidationis non esie fiden. dum, saltem per duos, vel tres menses.
TEXT. NI. Quibusdam Giam Ulcera fiunt in Uteris erc.
In hiκ Textu alia symptomata enumerat a suppressione mensium emanantia,&per se sunt satis clara. TEXT. XII. Si vero nou eruperint menses,
sex mensebus inliss concitis oec.
git Foesus: sciod A menses stiperiori hi.
guinis parte ei non erumpant , sex mensibur
Α commento Foesi colligitur Hipp. loqui de supprellione mensium per ipatium sex mensium
sine eruptione illorum per inguina . eo modo quo superius erumpere dixit: In hoc casu, ait, evenire ea omnia lymptomata , quae superius dixit evenire in retentione menstrui eis, quae non pepererunt,ob angustiam vasorum , qtiae si non sit naturalis, prout in eis, quae non pepererunt, est praeternaturalis angustia, etiam si pepererit Mulier, respectu languinis menstrui, qui ob vitium proprium , vel instrumenti per cavit γtem vasorum fluere non potest; unde oritur amgustia praeternaturalis, ctrcspectiva, cum idem 1 equatur ei sectus, qui sequitur angustiam vasorum naturalem. Maser hoc modo affecta se curata Iuerit, idest inentes per remedia provocati fuerint, Ianitati resiluitur e se vero menses neque per remedia extrum inveniant, moritur, si perduraveris suppressio per o fanum mensem. Hoc prognosticum velificatur solum in illis Mulieribus languinis plenitudine assictis,& pioso fluxu menstruo gaudentibus. si printer sanguinis quantitatem particulae activae, &valde mobiles in massa sanguinis redundent; impossibile enim est talis conditionis sanguinem,
qui in tanta copia circi, vala Ureri congrcgatur. violentas , & immanes enervescentias , & tia- multus non concipcre, a quibus morbi lethales generantur; vel non concipere acrimoniam intensam, a qua vel dolores, vel exulcerationes malignae proveniunt .
TEXT. XIII. Si vero menses Mia eri prodeant quidem, νιr.m pauciores, quam conit, G. Cum egerit Hipp. de mensium suppressione in superioribus, in praesenti Textu de mensium diminutione sermonem habet. Duplicem hujus dini inutionis causam assignat; una est oscultius Uteri paululum a pudendo emorum , 1eu pau- Iulum declinans ad latera : quomoelo vero Osciatum uteri ad latera declinans menses diminuat, relligitur ex dictis superius de suppressione mensium ob Uteri osculum distortum. Altera musa est idem osculum nuper conchfum. Legit
sus , osculo sensim ad ipsum concidente; sc sensus est superficiem internam laterum osculi Uteri ad mutuum contactum accedere, in quo C a su si non clauditur osculum, fratium fit angustum s
476쪽
In Lib. I Hipp. de Morb. Mulier. 4s
stum, per quod saltem e ori parti sanguinis
ad Uterum descendentis exitus interdicitur, &subtiliori solum parte sanguinis exeunte, fluxus menstruus diminuitur ; haec ratio mihi videtur melius applicari orificiis vasorum in cavitate
Uteri hiantibus, quam ipsi osculo uteri, si asmittatur in illis obstructio non plena, scd semiplena. Diminuto fluxu menstruo necesse est, ut portio sanguinis ad exitum determinata, sed re tenta in vass uteri, vel in ejus substantia comgregetur, quae si in alio termino menstrualis portodi I sanguine ad Uterum descendente non expellatur, sed istius Portio etiam retineatur, paulatim gravatur Mulier in primis duobus, aut tribus mensibus non multum , in subsequenti. bus vero mensibus magis semper affligitur, quia semper magis quantitas sanguinis retenti crescit, ct adiuturna retentione vitium contrahit, , quo morbi ; & praecipue Febris tempore mensum, in quo sanguinis massa fermenteicit, & cum fer. mentatio a sanguinis exit si non minoretur, quia impeditur, in sermentationem febrilem transit. Manente hac stagnatione sensuinis, eoque viti,to Mulier non concipit vitio 1 anguinis uteri crasin, seu potius ovorum in Ovario existentium optimam indolem pervertente ; vel seminis in Uterum eiaculati efficaciam, & energiam ad conceptionem pernecessariam corrumpente . Causa
aliorum symptomatum patet ex dictis superioribus in locis. Ititores succedunt in variis partibus corI ris, prout sanguis discretus , idest ad e pulsionem destinatus, re in Uteris esse non pintens, ob plenitudinem vasorum factam a retento sanguine, modo in hanc partem , modo in aliam incubuerit; Dolor modo in una , modo in alia parte excitatur, quandoque cum rumin re partis affectae , & aliquando cum convulsione sorti articulorum corporis, dum a sanguine vel nervi, vel tendines impleti, vel potius ab illius sero contrahuntur cum convulsione , vel ab eodem sero vitiato, & acrimonia insecto vellicantur cum dolore, vel cum motibus convul-
suis. Haec Mulier siquidem juxta debitum modum curata fuerit; idest si menses remediorum
virtute copiose fluxerint euadit. Si vero
inminutio septimum mensem exce gerit, ct dimrurnior facta fuerit, Dibalis es, ob rationem
superiori numero traditam. Quando que claudast, vel impotens secundum aliquam partem admotum, cujus causam reddit Hipp. in his verbis secundum Commentum Fctsi , s sanguis prae rigore, o cibi fastidio quemcunque in i
cum irruperit circa nervos concretionem habu
rit ; ab hac enim concretione , vel contrahitur nervus, s contingat in cruribus, vel coxis, &claudicatio succedit; vel impeditur fluxus spirituum animalium ad nervum alicujus partis,&hoc fluxu impedito pars omni motu privatur.
Rigorem , & cibi fastidium non ponit Hipp.
tamquam causam essicientem , sed solum tamquam signum fluxus sanguinis, vel seri ad albquam partem cum impetu; causa enim es audicationis, & impotentiae partis est concretio sipradicta. De hoc vide Martianum in explic tione hujus Textus. Reliqua per se sunt man,
festa, & dilucidantur ab eis, quae dicta sunt de
angustiis vasorum in eis, quae virum non sunt expertae, & non pepererunt, &de dilatatione
vasorum in eis, quae Pepererunt.
TEXT. XIV. Si oero menses plures, quam oporteat prodeant, et crassiores ero. Mensum fluxum immoderatum delineat in hoc Textu Hipp. in quo & quantitate excedit. oc crassitie peccat sanguis expulsus. Hujus cainsam refundit in corpus natura fluidum: est a tem tale, quando humores redundant, & umis sunt ampla; cum his enim circumstantiis fluis xus humorum in corpore est facilis , & copio, ius . ideo in Μuliere, quae sanguine redundet , & vasa ampla ibrtita sit, non mirum, si fluxus
inordinatus mensium ei eveniat. Alteram miniam adjungit: nempe situm osculi Uteri prope pudendum, & exprimit descensum Uteri, qui cum semper sit cum aliqua moleistia, ab hac sanguis in copia vocatur ad vasa Uteri, & eorumdem orificia aperiuntur , serviente dicta molestia pro irritamento . Causis externas addit, nempe frequentem coitum, a quo & Uterus, &pudendum incalelcit, & ab incalescentia copia sanguinis ad vasa istarum partium vocatur: incalescunt vero & Uterus,& pudendum, eo quia in actu venereo turget,& effervescit sanguis, & spiritus in hoc exiliens, & violento imp peta agitatur , a quibus incalescentia prodit; Hinc a frequenti coitu vasa uteri magis dilatantur, & majorem sanguinis copiam accipiunt, ct convivare , idcit liberali convivio frequenter uti, Prout contingit, quando cum sociis cibum capimus, a copioso alimento copia sanguinis suppeditatur immoderatum mensium fluxum fovens. Modum, quo fit hic fluxus immoderatus explicat Hipp., dum ait, semel aliquando multi descendentes, nempe menses, cumulati, hoc est in copia, er eum impetu a copia comminnicato exeant os Uterorum, & ejus vasa mingis dua tantur. Λ' dilatato , & hiante Uteri.& vasorum orificio immoderate menses pro. deunt, ut lib. superiori de Nat. Mul. docuit Hipp., di si ab hoc fluxa sanguinis vasorum eum euatio circa Uterum existentium non incidat, sed rursus multus accesserit calor , a copia semguinis in locum expulsi succedentis , tunc os Uteri magis dilatatur a dicta copia cum imp tu exeunte. Marinellus habet, o corpus anhplum feri meliorem tamen puto Textum Forisi, qui haec verba non habet γ& rationem res dit, dum ait comitiante, oe voluptatem , ac
consuetudinem viri confectante Muliere, facili fluxu etiam ad Uteros calor , idest sanguis calidus defertur, & hujus ratio fundata est in jam dictis de incalescentia in coitu. Varia symptomata fluxum immoderatum comitantia de.
477쪽
lier, eo quia ab immoderato hoe fluxu sangui.
nis quantitas necessaria in corpore multum minuitur, spiritus istius languet, & color purpureus ei naturalis ad album declinat, ab hac singuinis depravatione color corporis deprava. tur; et/auquis morbus Molierem affligat ,&Uterus di modo dispositus fuerit, immoderatiores fiunt menses; cum occasone morbi, sanguinis fluxus ad uterum acceleretur , F bris accenditur, eo quia sanVis depravatus a copioso fluxu varia colligit in se excrementa. quae ubi sermenti naturam acquisierint . sanguinis massam febrili sementatione turbant, α ab eodem sanguine depravato fermentum verutriculi deficit; unde risorum aversio , & dum nutritio non conservatur ob sanguinis boni de- ωientiam, tenuis fit, idest aesta emaciatur, α quia spiritus in sanguine consumuntur, debilis, a debilitate anxietas etiam procedit, & maxime in operationibus corporis . Lumsi dolent, prout solitum est in omni fluxu uteri, ob comtensum intercedentem inter Uterum ,& lumbos, ct progressa temporis Mnnia in deterius M. eunt, Quia natura semper magis deficit; unde etiam sterilitas provenit; et s alius morbus
incidat, mritur, quia natura facilε tu succumbit. Hujus morbi curationem habet in lib. a. ideo hanc ibi proponam. TEXT. XV. 3Disrati vero sunt menses erc.
In hoc textu de maantitate,& duratione fluxus menstrui in sana Μuliere agit Hipp. , ex quo postea deducit etiam quantitatem, & durationem praeternaturalem. Textus est clarus.
rit oec. De Hysterica passione derepentE corripiente, idest nullis praecedentibus signis, & non praevidente aegra loquitur in hoc Textu Hipp., ideo. que hanc sutacationem herculeo morbo , idest comitiali comparat, qui derepent E modo supradicto invadit. Hujus sutacationis causam primariam statuit Conversonem Uteri ad separ, α hanc conversionem dicit pendere ab inanitiω ne vasorum, & a labore, , quibus Uterus e
siccatur, exsiccatus minorem acquirit extensio.
nem, & in spatio se ipso majori continetur, unde etiam contorqueri, & moveri potest, de rua causa actum est in superioribus . Nec su-ineri potest admissa anatomica observatione de Utero,& partibus ejusdem Hipp. solum obst re no a ,& convincente Uterum ad hepar ascem dere non posse. Seniores hujusmodi sui ratio. ne facilius, quam juniores eorripi asseverat, addit isti, quae viri consuetudine minime fruum tur. & rationem reddit, quia istarum, nempe seniorum. Uteri sunt leviores. Magna dissicultas est in hac causa, dum ait esse leviores, &esse eo siccatos . nam quomodo Uteri sunt levio. res, si sunt exsiccati, & ab exsiccatione asper, ira, ct inaequalitas levitati contraria oritur. Dis ficultas tamen tollitur, dicendo Hipp. eonsiderare in hoc Textu siccitatrem privativam in vasis Uteri, hoc est deficientiam fluidi in vias, quae est siccitas privativa istorum; ait enim pro explicari.
do subjecto hujus siccitatis , ubi Mulieri vasa
evacuata fuerint, quapropter siccitatem in v sis consderat privativam, quae est deficientia humidi, & fluidi, non omnimodam, sed tantam, ut fit praeternaturalis,& per hane vasorum emsiccationem Uterus molem acquirit minorem,& dicitur exsiccari quoad vasa, non quoad se stantiam, quae humorem in suis porostatibus contentum, & a parvo illo fluido in vasis comtento subministratum conservat ad aliquod te Pus: qua propter conservatur etiam levitas Ute. ri , quae fit ab humido irrigante internam fiam ficiem illius, & omnem asperitatem, atque imaequalitatem auferendo, sive laxando fibras,quae
contriata eminentias producunt, cum rugosit
te, sive implendo interstitia , quae inter unam,& alteram rugam intercedunt. Ab hoc humi. do levitatem inducente fit suffocatio , quando
prava.m qualitatem contrahit, & corrumpitur, vaporesque pravos ad partes membranosas, ne
vos, & praecipue plexus messentericos tran mitiatit, quibus vellicatis a prava qualitate hiam rum, sumationes hystericae prodeunt :& quia talis humiditas magis redundat in Μulieribus viri congressa non utentibus, & in senioribus, ideo etiam in istis facilius succedit suocatio . In senioribus redundat hoc humidum, quia aetas illarum multa colligit excrementa serosa , α
pituitosa, quae ad Uterum, tamquam ad uniis versale emunctorium trant missa, & non evacu ta, ut consuetum est in senioribus,&levitatem,& sutaeationem pariunt; In eis vero viri comgressum non admittentibus colligitur talis hinmiditas in Utero, quia cum in Utero sint Iacinnae, quae sunt sontes materiae illius a Muliere in coitu excretae , ut notat Gra in tract. de pari bus generat. inservientibus in mitere, sequitur etiam, ut in abstinentia a coitu maxime hiam,dus fiat uterus, a materia lacunarum transiadam te in Uteri superficiem, ob redundantiam , quae a mitu non minuitur . Accedit etiam a coitu Uterum incalescere , & a calore conssimi h miditatem; ubi vero per coitum non incalescit Uterus, semper magis humectatur. Altera dis ficultas est in explicando, quomodo ab exin nitione vasorum, & evacuatione , & labore , quae adducuntur tamquam causae sun attonis ab Ilipp. sutacatio uterina contingat, si V terias non movetur, ut dicit Hipp. Q ad exinanitionem vasorum parvam copiam sanguinis contineritium, vel admittentium, puto ab hac seri sia catio nem eo modo, quo a fluxu sanguinis immode. rato febris saepissime generatur, dum, Ciam quam litate sanguinis deficit etiam spiritus, a quo non solum crassi, sed modus mixtionis particularum sanguinis conservatur, re congregatio Particu
larum sanguinem constituentium in suo statu
478쪽
In L1b I. Hipp. de Morb. Mulier. si s O
naturali eonfirmatur; deficiente hoe moderam te, sequitur ut cum .Hipp. loquar, particularum praevalentium in quantitate, &qualitate, quae motu inordinato , quia liberemti donatae caeteras particulas sanguinis exagitant,& ab hoe motu sermentatio febrilis. Non abs. naili modo exinanitis vasis Uteri a pauca quam titate istius, in eis remanente cum pauco spiritu, sequitur dicta disgregatio, quae si fuerit excrementorum, vel sanguinis a pravis qualitatibus depravati, sine moderatione humoris benigni. in
utero, vel ejus vasis putrescunt cum augmen.
in pravarum qualitatum, &suis vaporibus parates nervosas araciendo modo supradicto sust, cationem excitant. Dicta portio sanguinis, vel excrementi cum pauco spiritu disponitur ad putredinem, eum perdictam disgregationem exal. tentur salia, quae acrimoniam irritantem in se continent, modo praeternaturali, ideo ab istis idiri tamentum nervosis partibus suppeditatur, cum
motibus spasmodicis su rationem constituenti. s. Λ' labore fit sustesatio uterim , quia ab hac sanguis spiritu depauperatur, & Uterus in. ealescit a calore istius, ct a paupertate spirituum extranea salia, quae a spiritu solum bal.
samico moderationem in motu,&qualitate a
cipiunt, efferε exaltantur, qui modo pnedicto su eationi occasionem praeiant, & praecipue
si excrementa acria cum sanguine sint mixta. Reliqua, qtiae in Textu continentur , sunt clara, vel ex dictis clarescunt, vel cum falso sun. damento anatomico innitantur, non sunt conis deranda. Curationem habet lib. 2. n. 78.7o. 82.
In hoc Textu enumerat symptomata , quae sequuntur ex suffocatione pendente ab Uteroad hepar ascendente, quae sequuntur etiam posita su eatione uterina ab irritamento, cum molliabus spasmodicis , quae facilius explicantur per dictum irritamentum, quam per ascensum, vel descensum Uteri. Strangulatio explicata est se
perius; haec si sit violenta , livore faciem . &corpus tingit extravasato, re stagnante sangui. ne a strangulatione vasa sanguiflua comprimente in ambitu corporis albae oculorum partes pervertuntur, dum oculorum musculi spasmo. dicos motus patiuntur, sicut Patiuntur nervi vasa sanguiflua circumligantes, & musculi dictis
vasis vicini cum impedimento circulationissam
minis, a quo fit strangulatio. Remedia describit numero sequenti num. I9.
TEXT. XVIII. Si Mulier eorpore male hibuerit erc. Cum in superioribus Hipp. egerit de mensum suppressione, diminutione, & immoderato fluxu , in tribus sequentibus testibus de mensum mala qualitate, α primo in hoc Textu agit demensibus melancholica qualitate assectis, & licti menses biliosos dicat, mos Hipp. est melam chol iam nomine bilis denotare ;& talem esse imtentionem Hipp. in hoc textu, colligimus a comestionibus enumeratis sanguinis; ait enim, nigra
sunt valde , quan ue verὸ nigri, idest parum nigri, oesplendidi, nempe nigri cum aliqua luci
ditate, ad disserentiam nigri susti, ct cito coagmiantur . Nigredo est color proprius melancholis, scut coagulatio ob acidum naturaliter metam choliae insitum , quod est coagulativum . Has
conditiones sanguinis non considerat tamquam evenientes fortuito,nec una vice apparentes, quia tunc non possunt dici menses melancholici mo bos, cum ab errore externo provenire possint.
Sed considerat tales menses frequenter, &semia per cum talibus conditionibu fluentes. & comsiderat quatenus ab interna, & stabili morbosa indispositione generantur; ideo dixit Mulier corpore male habuerit. Λ' conditione sanguinis exeuntis colligitur qualis sit indispositio,per quam corpus Μulieris male se habeat; cum sanguis stmelancholicus, indisposito erit in partibus prinparantibus,&conficientibus sanguinem. &erit talis naturae , ut sanguinem melancholicum εchylo conficere valeat, & talis indispositio erit causa cacochimiae melancholicae ; quapropter non assentior illis, qui credunt Hipp. loqui de
atrabile, non de melancholia. Nam haec intem sora inducit symptomata, neque sanguinem mari
gulat, sed potius disitavit. Signa hujus affectus,
praeter conditiones sanguinis relatas ab Hipp. in Textu enumerantur in descriptis symptomat,bus, quae magis definiunt, dum menses appropinquant, eo quia tunc temporis sermentescit,& enervescit sanguis in usis uteri ;& talis seomentatio fit communis massae sanguineae, & per hanc acidum sanguinis exaltatur , & vires M.quirendo, partes male affectat, magis molestit, per mensium fluxum etiam parvum melius habet, dolores vero semit; melius habet, quia se mentatio sanguinis, quam augmenti doloris causam diximus cessat, perdurat dolor, quia causimplicata perdurat. Ab hujusmodi acido semensistis, ct nemineum evanescit, idest ejus is cunditas, & vis prolisica corrumpitur; acidum enim a sanguine spirans seminales spiritus, &krmentum seminale ad generationem necessarium, quia sermentativum massae in ovo Μ liebri contentae condensando, coagulando coditumpit; ex quo sterilitas; Inclaiente morbo pumpatur diebus, quibus solita suis, quia acidum
futans tunc est debile, cum causae morbificae in principiis morborum sint imbecilliores,progressu vero temporis acidum valde activum factum sanguinem incrassat, vasa angusta reddit; ideo cum difficultate menses exeunt, & eorum obtus ad plures dies extenduntur, & sunt paucio. res, crassiori parti languinis exitu non conces . Hac portlime sanguinis retenta, & stagnatione in vasis Uteri firmata, quandoque sermentatio. nem concipit praeternaturalem , febrem fincit erroneam, quia sanguinis sementatio inor. dinat E succedit; & quamvis acidum melancho.
licum in hoc casu redundet, cibi fastidis aliis,
479쪽
atque atas detinetur, eo quia acidum est printernaturale, & cum vitio a quo acidum venistriculi potius corrumpitur, quam conservetur. Si curatur sanor ,si verδ non curatur, omnia D tomata augentur; & rationem reddit Hipp. cuia purgatione sursum ascendunt, idest men in in superioribus vasis detinentur, cum 'rin. striora vasa diminute expellantur, & plenitudo vasorum incipiens in vasis uteri, addita quantitate retenti sanguinis omni mense vasa 1uperiora occupat. Curatio istius assectus conficietur a chal beatis, ct aromaticis simul mixtis; ab ambobus en i sortiter expugnatur acidum. In hoc genere summe vadet. Electuarium ad e, fructiones Calesani. TEXT. XIX. Si enim corpus male habu rit m. In superiori egit de mensibus cum qualitate melancholica, in praesenti Textu agit de mensibus cum qualitate biliosa. ut patet ex vomitil,
o alai fluxu, ct profluvio uterino bilisse in e
Textu commemoratis, or ab exulceratione Uteri. Dicuntur menses biliosi , quando bilis sanguini menstruo miscetur,& in corpore redundat , quia in hoe est indispositio stabilis generans bilem, per quam corpus dicitur male se habere. Signa limius affectus sunt descripta, α propria hilis meis cantis. Solus timor ab Hipp. recensitus, non est proprius bilis, sed melancholiae huic contrari nihilominus cum timor sit theminis familiaris.& naturalis, in istis facile etiam est a molestia descriptorum symptomatum timere , cum hujusmodi passio ab objecto tristi cum apprehensione periculi oriatur, quapropter timor est ab apprehensione objecii trillis actu affigentis, non ab humore, & hoc modo timor est ubi peccat,& redundat bilis. Si curata non fuerit, symptomata majora semper acquirunt incresnenta. Curationem nobis ostendit, dum ait , a Domitu, ct aisi fluxu bilisse moderato sanam fieri:
Τales motus naturae salutares monent Medicum pro curatione, praedictos motus excitare blandis
medicamentis, cum dicto Hipp.s auidinx his, nempe vomitu, & fluxu alvi, inciderat in corpus afflictum, periclitabitur. Sit ergo purgatio per vomitum Leocto solum Flor. Camomaeis, o Corticis rad. quod melius est, post multum cibum, cum aqua tepida , S. acetoso simplici, & semel in laebdomada, vomitum exiscitet Meditas; per alvum purgatio fiat cum Cassia, Electuario lenitivo, Diacatholicon, pu. de Tribus cum Rbaub. semel in hebdomada, vel etiam omni die, cum parva dosi dictorum medicamentorum . Si vero nec a natura, Me abam
te auxilium accipiat Mulier, mortem praedicit Hipp. ,& hanc minantur descripta symptomata, insignem Cerebri, & spirituum animalium indispositionem connotantia, his auctis nisi mors est expectanda. Huic assectui conjungitur pro. fluvium Uteri biliosum , conante natura bilis reis dundantiam per vias Uteri minuere, quod iboet in principio sit moderatum , progressu temporis augetur, et fere semper gravis morbus fit; ita enim legit Foe I, pro acuro morbo. ut habet Marinelus s fit enim profluvium Uteri comtumax , a quo vel Hydrops, vel Macies , vel Febris Hectica provenit, & a continuo fluxu ab acrimonia bilis aperiuntur ulcera. TEXT. XX. Si vero Uteri ab UlceribusDe. νint inflammati erc. Hic Textus est continuatio prare edentis . in quo dixit, a profluvio Uteri bilioso ulcera in hoc aperiri; in praesenti vero ait in ab his ulceribur inflammatus fuerit Uterus. Signa Ulceris erunt in exitu purulentae forti materis , ct sanguinis loturae carnis similis. dumi a materia in tu, 1lantia Uteri existente parvae venulae eroduntur, a quibus sanguis effluens mixtus cum serota pro fluvii materia, mixturam loturae carnis similem in colore componit; etiamsi ab iise aflectu, qui mortem minatur, Mulier curetur ;ferilis exaesit. eo quia & Temperies, & termentum Uteri a Pr fluvio a materia putrida pervertitur . Vide M.
TEXT. XXI. Si Muher corpore male habu rit . oe mentes pituitosi prodierint oec. De niensibus pituitosis in hoc Textu agit H ipp. Hujus fluxus signa ait esse menses peniculosos. quia in istis pelliculae telis aranearum ii miles inspiciuntur. Causa est mala dispositio corporis pituitosa , Per quam corpus Mulieris male se
habet,& quantitas pituitae generatur, quaecum neque per nares, neque per os, neque per tirinam, neque per alvum expurgetur in sanaui. ne retenta, cum hoc per vasa Uteri essivit . T lis purgatio per duos, aut tres menses n. ibit aegrotat . ideit nullum infert incommodum: progressu vero temporis morbis, o symptomatibus descriptis occasionem praebet, eo quia pituitae redundantia semper crescit, stabili sua causa permanente .& praecipue imminente mentium tempore, ob rationem superius allatam ;ι emittunisi tir vero a fluxu mensium etiam per modicum tempus durante, quia materia per fluxum mi, nuitur. aucta postea , cessante fluxu, teria ad Mem relabitών. Si Dero non curetur , si P
fusium album pituitosum, juxta dicta in superiori numero, cui succedunt etiam ulcera . quod videri posset irrationale , cum pituita non litcorrosiva; tamen talis evadit, cum aliis humo.ribus acribus miscetur, cum putrescit , vel sermentatione praeternaturali depravatur, aciditatem intensam acquirendo , cujus emcacia te
ram rodit. Caetera patent ex dictis , α Cur lio describetur in lib. 2. TEXT. XXII. Quaecucque Viro cohabitan tes in Ventre habere non posJunt oec. Curationem 1 erilitatis isti iiique modum traditurus Hipp. in primis causas istius attingere studet, interrogando , an Menses Mulieri prodeant , aut non, an purulenti μι, aut frigi.& his duobus conditionibus monet, XPloranda δ
480쪽
In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 46s
randas esse omnes quxiliares exeuntium mensum, in his enim latitat eausa sterilitatis, & tota curatio dirigenda ad corrigendos menses . Habitanotitia de mensium conditione, & natura, interrogat Mulierem, statim poscoitum exeat genitura, an postera die, aut tertia, aut sexta,
aut septima. Si dixerit flat m exire, ubi coivit, inserendum est, osculum Uteri rectum non esse, sed disorium ; ideoque genituram non recipere
dum Uterus secundum suum orificium non co respondeat rectitudini viae , quam eiaculatum semen tenet, & cima in Uterum dili ortum imgredi non possit a sua fluiditate ad exitum deis terminatur : Si vero dixerit, semen postera die exire, aut tertia , Uterus perhumectus es, oeeluitur; legit Foesus , Uterus nimio humore madet, qtio genitura diluitur , dili ita dissolubrur, ejusque spiritus cum humore diluente commixtus, efficaciam prolificae actionis amittit. αPer apertum orificium a nimia humiditate Uteri laxatum exit, & haec est ratio, per quam semen per duos, vel tres dies retentum in Ut
ro, ovum in ovario existens non semundat, nec
ad descensum ad Uterum disponit. Nam spiritus seminalis , cujus opera sunt foecundare, &ad defeensum disponere . dum a calore Uteridi luitur a partibus crassa ab humiditate in Utem existente statim excipitur, eiusque ascensus ad Ovarium impeditur , propter quod somen ad plures dies retentum opus generationis non perficit; Si vero sexta, aut septima exeat femen, signum est computrescere, putrefactumque exire. Non potest retineri semen per dictum tempus, nili Uterus sit optime constitutus circa ea, quae retentioni seminis inserviunt, & ejus receptioni, nempe os Uteri esse rectum,& apertum , & post susceptionem seminis claudi: quapropter si exeat semen septimo die a recepti
ne illius, oportet esse determinativum aperitionis orificii Uteri,& cum non exeat nisi semen. hoc censenduin est esse determinativum; at non potest semen determinare aperitionem, nisi irritando, at cum conditionem irritantis a sua constitutione non habeat, hanc in Utero a uisisse censendum est. Hae conditione aequisita semen dicitur putridum , corruptum . cum per hanc auferatur ille modus, quo suae particulae componentes a mixtione primarum particularum specifice componuntur,& modus, quo dictae particulae componentes sibi cohaerent. &correspondent, quibus ablatis semen naturam seminis amittit , ideoque corruptum dicitur. Hanc corruptionem experitur, vel quia humor pravus dissolutus in Utero existens ei miscetur,
vel quia ab intemperie Uteri valde calida dis. solvente spiritus seminales dissipantur, vel ama. teria acri in Utero existente substantia seminis corrumpitur , vel ab intemperie frigida Uteti spirituum seminalium energia resolvitur I hac
corruptione saecundatio ovi interdicitur . His
causis detectis indicationes elicit Hipp. oe s ab initis non fuscipiat semen Mulier ob os ineri
distortum, hoc curandum est, ut rectam fit,flvero exeat semen postera, aut tertia Se , Ut rus, ct caput purgandum es . Caput purgam dum, quia ex Hipp. omnis fluxio materiae putuitosae a capite originem trahit : si vero computrescat, & Uterus, & corpus universum .randum est, eo quia humor acris, a quo semen corrumpi diximus, a toto, nempe a veno genere provenit,& intemperies valde calida uteri a sanguine nimis servido fovetur. Pro rem diis vide lib. 2. de Mo b. Mun num. 63.
TEXT. XXIII. Quali oreo purgatione opus
haleat , hoc modo cognoscit, cum menses prodeunt erc. Totus hic Textus continet signa, per quae Cainsas sterilitatis distinguere valeamus,& primos. gna deducit a sanguine menstruo exeunte, qui, ut sincerius appareat qualis sit , suadet, ut be-M exsiccentur prius lintea, quibus utuntur Minlieres ad excipiendum sanguinem menstruum defluentem ; pro exsiccatione extendit lintea super cinerem tenuissimum, ut ab hoc absorbeatur humiditas lintei, aqua sanguis exceptus posiset alterari, & immutari, & ita apparerems- sit qualis vere est,& istis linteis excipiendus est sanguis menstruus more a foeminis consueto. Duobus utitur linteis, uno in die, ab ero in n die, in qua ob somnum, & quietem circula. tionem sanguinis tardiorem eruientem. & flu.
xiones omnes praeter sudorem remorantem, iam
gula aliquam alterationem , & differentiam a languine in die exeunte suscipit. Reliqua comsideranda in his linteis, sunt clara in Textu. Secundo signa deducit a toto corpore, & ab imdigentia purgationis istius, & monere vult conis siderandum esse, an in Muliere sit ca chimia, idest redundantia pravorum humorum , & ius conditionis sint humores redundantes, an biliosi , an pituitosi, an melancholici; a colore corporis quaerit cognitionem humoris peccantis; ubi enim sta us est, bilis, ubi niger, melancho. lia, ubi albus, pituita redundat; ab aetate; nam in juvenili, bilis, in provecta, pituita, & molancholia viget. A robore Dirium bilis distimguitur, quia spiritus valde mobiles, & activos facit , robur viribus addere videtur. Pituita. quia spiritus torpidos, & inertes reddit , ὰ υἱ-rium languore , ct torpore, & torpore cognost,tur. Melascholia, quia frigida, & sicca. α magis crassa virium sonti, qui est calidum ,& humidum innatum, adversatur, & sua crassitie spirituum generationem impedit,& generatos opprimit, oc impotentes ad actionem essicit, & ita virium robur maximE debilitat. & ab istarum debit, tale cranoscitur redundantia . Ab anni te re redundantia humoris deducitur, cum in AEst te dominetur bilis, in Autumno pituita, in Hybme melancholia. Diorta praecendens quales Ianthumores praesentes indicat, cum humores se. quantur naturam alimenti, a quo extracti sue. runt;