장음표시 사용
501쪽
dum. Quo ad primum supposito superius Hipp.
detinean curam fluxus albi in parva quantit, te exeuntis . ut patet ab illis verbis, ii multis non fuerit fluxio , praeceptoris munus erat, ut alteri parti divisionis a prima praesuppositae satisfaceret, nempe agere de curatione fluxus a, bi in magna copia prodeuntis, prout rationabile est, in hae parte sub citatis verbis contenta agere, cum de hac in Textu nulla sit mentio, praeter quam in citatis verbis. In hoc casu convenire purgationem iupra traditam , persuadere
videtur excrementorum redundantia, cui secum dum axioma universale, convenit purgatio,&si haec exercetur in parva quantitate humoris exiscrementitit, sortiori imotivo exercenda est , ubi major est quantitas dicti humoris. Hujusmodi ratiocinium convincit habito respectu ad indicans. nempe ad redundantiam humoris excrementitii; si vero permittens Purgationem, nem. pe virium robur non concurrat cum indicante,
prout in casu nostro, in quo torpor , frigiditas, seu languor caloris naturalis virium debilitatem indicat, ruit ratiocinium, & purgatio supradicta deficiente permittente praetereunda, licet inis dicata ab humoris excrementitii redundantia. Plaeterquamquod cum haec quantitatem boni sanguinis in hoc casu superet, nisi cum magno virium detrimento potest educi, imo cum tolerantia educere est impossibile, quare alia via est incedendum in curatione hujus fluxus albi, &per eam progredienduin,quae tendit ad renovationem missae sχnguinis, loco excrementorum bonum languinem remittendo, quod aptum sit ad hoc, oportet ut habeat rationem nutriinenti: ut
si Dicitis digestionis,&distributionis ob omnium
facultatum proii rationem , virium debilitatem comitantem. Has omnes conditiones in se cotiligit Lac. & ulterius omnes qualitates pravas humoris redundantis attemperat , prohibendo,
ne ab istis bonus sanguis depravetur. & eundem
pravum humorem disponit ad exitum per alvum , vel per urinam, quapropter Lac est unicum . oc singulare remedium in hoc casu . In Laistis usu , hic servetur modus , a paucis unciis incipiendum,& paucis unciis paulatim,&interpol late augenda quantitas, & ubi perventum fuerit ad duas libras, in istis sistendum. Optimum tamen censerem in hoc casu uti Diceta lactea, secundum modum a Morti)one traditum.
Quo ad secundum in hi e casu, non solum habemus necessitatem massam sanguineam renovandi, sed etiam calorem naturalem illius augendi; in hunc finem addit Hipp. lacti vinum,
ex quo apparet necessitas vinum laeti uniendi. α ne aliquis, ut evenit saepe , coagulationem lacus ab acido vini timeat, vinum aromaticum laudat addendum, cum ab aromaticis coagulatio impediatur. Alia remedia proponit Hipp. in Textu, quae exercenda puto post usum lactis. Medicamentum ex flore argenti, est me. dicamentum ex lytargilio.
TEXT. LXXXIV. Si perὸ acetasHae pitui. ta plena fuerint oee.
Causam suppressionis mensium. & abortus. in hoc Textu proponit Hipp. , & est pituita
implens acetabula, idest orificia vasorum in Ute. ri superficiem internam terminantium. Pituita in istis commorans plenum fluxum, & exitum sanguini menstruo prohibet, cum a commoram te pituita in dictis vasis, angusta nimis evadat via; ideoque pauciores sunt me G . Eadem vasa, quia pituita plena sunt causa abortus in
gravida, tibi foetus fortior . idest grandior frictus fuerit, quia non corroboratur , sed diffuit, idest extenuatur, & emaciatur; cujus ratio petenda est a superius dictis de acetabulis; diximus enim ista unire integumenta scelus cum Utero, sanguinemque pro alimonia foetus su ministrare, ideo sequitur, quod si acetabula parum sanguinis deterant, quia pituita aragustant faciat viam, scelum parum nutrimenti suscipe. re, quod si ei sufficiat. quando exiguus est, non sufficit, quando major, & grandis factus est.& hoe deficiente, oportet, ut attenuetur , &emacietur. Robur etiam unionis placentae cum
Utero extenuatur, & iacilis est ejus separatio.& ab his duobus habetur causa corriaptionis,& mortis foetus, & etiam abortus. Signa sunt clara in Textu, & a pituita in utero redundanis te procedunt, ἐκ febris , quae suppressionem mensium sequitur, est lenta, & est febris illa, quae dicitur alba, & in virginibus praecipue 1 dicta
mensum suppressione observatur ; nam retentus sanguis pravam aliquam contrahit qualitatem non valde in actione vehementem, Per quam nec vehementem , sed lentam in sanguine imducit praeternaturalem enervescentiam , in qua febris consistit; Talis enim qualitas habet ratio. nem fermenti, ideo communicata masse sanguineae vel per vapores, vel per effluvia , vel per portionem humoris putridi sermentationem brilem in eam inducit . Curatio descripta iaTextu. est satis clara. Remanet sol utri explicare , quare oleo crura illiniat, or baec tegumentis circuisset; nec alia ratione censeo Hipp. haec imperare, nisi ut laxentur, & dilatentiar vasa.& porostates crurum, it aut ab istis pituita in corpore redundans possit commode excipi. cum magna utilitate acetabulorum Uteri . derivata magna quantitate pituitae ad crura; Observamus enim aliquos morbos a pituita pendentes cruribus intumescentibus declinare. Possunt etiam in hoc casu praescribi ea remedia . quae descripta suerunt pro ciendis mensibus.
TEXT. LXXXV. Si aqua intercus in Ut ris nascatur oeci Uteti Hydropem describit Hipp. in hoc Textu, & est collectio aquarum in subitantia Ute.
ri. & vasis, non in cavitate Uteri. Nari aquae ad cavitatem Uteri fluentes eodem cursu extra Uterum elabuntur, ut sanguis in fluxu memstruo . Hujus hydropis incipientis signa sunt me ex
502쪽
In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 48 3
menses pauetores, praeri oe ante tempus consuetae durationis deficientes. Menses sunt paucio. res, non solum quia redundante sero in sangui. ne sanguinis quantitas diminuta est, sed etiam quia occupata via a copiosis sero, per quam sanguis transire debet, parvae hujus quantitati seiuni transitus conceditur, sed per hoc princi- iter sunt parvi, quia in abundantia seri de. ficit virtus fermenti uterini, per quam debilis, α parva succedit sermentatio in sanguine invasis Uteri collecto,& ideo prava emcitur excretio sanguinis, &ob hanc causam deficiunt etiam ante tempus consuetae durationis menstrualis: nempe eorum duratio est per unum diem. Sunt pravi, idest mali coloris, tam ob admixtionem aquae cum sanguine, quam ob spiritus in eo deis ficientes per indispositionem contractam, a qua Hydrops essicitur. Haec signa occultum, & im. minentem hydropem nobis indi t. qui magis fit manifestus ab istu centia ventris, a multitudine aquarum in substantia Uteri ,& suis
vasis collecta, a mammis mollibus, ct fariae
antea solidis, et duris; magnus enim est comsensus Uteri cum mammis, ut alibi dictum est; ideo in Hydrope Uteri depravato sermento,&etiam extincto, multitudine, & qualitate aqua. rum . mammae , quae ab actione illius solidit,tem. & duritiem accipiebant, hoc deficiente flacescunt; hoc patet in mulieribus imminenti.
bus mensibus, dum tunc temporis mammae imnantur. & indurantur a sermentatione in semguine tunc temporis inducta, & humoribus in mammis existentibus communicata ; cessantibus menstruis mammae flacescunt, quia cessat actio sermenti Uteri, a qua fermentatio in massala, minis, & humoribus excitata fuit: humor etiam ad mammas fluere solitus a praeternaturali ais, ctione Uteri ad hane partem vocatur ,& mammae 1blito humore destitutae tacescunt. Laces malum, idest valde aquosum, nimis dilutum , ω coloris potius aquei, quam albi. Hoe signum demonstrat Hydropem post abortum . de quo loquitur hic Hipp., lac enim solum vel in gravi. datione, vel post partum apparet; potest tamen
hoc signum valere in eis, quae ex mensum suppressione lae in mammis colligunt . Ab his si gnis,&praecipue ab intumescentia Ventris, quae Paulatim augetur, dum paulatim aquae addumtur. Mulier Utero gerere putat, & in hoc casu Hipp. Medico demonstrat aliud signum, quo possit distinguere, an Mulier sit gravida, nec ne, ct Meipitur hoc signum a contactu oris Uteri,
quias gracile, o humidum appareat tactui, Mulier non est gravida, sed hydropica,&maxime si rigor, ac febris corripiat, in vera enim
gavidatione nunquam rigor, ac febris apparet,c hujus praesentia praeternaturalem causam se. brilem in Utero existere connotat, nisi aliam
praecessisse cognoscamus, a qua febris oriri possit, cum multae sint gravidae , quae a febre molestantur; quanto veta magis rempus processerit, tantὸ magis dolor habet ἐmum ventrem, slumbos, ct laterum moltitudis , ct Inguina. Haec symptomata si s uelint magna , & vehe.
mentia cum aliis superius dictis unita , veram gravidationem certo excludunt; vehementia enim doloris in dictis partibus causam praete naturalem indicat, cuin a gestatione istus oriri
non possit. Causam Hydropis uteri principalem. quia primo distinctam dicit esse abortum, qui duplici modo potest concurrere ad hydropem. vel cum adeo coptatus est in eo fluxus sangui. nis. ut tota massa illius spiritu depauperetur cum depauperatione suae potentiae, seu iaculta. tis. Hac actione chylum in sinitem sui substia. tiam disponit, di in serosum humorem comis
mutat . Hinc redundantia aquarum , quae ad Uterum tendens , tamquam ad excretorium,
ibique congregata in porositatibus, & vasis hydropem facit, vel relinquendo in Utero illam dii stionem, per quam crura, v. g. in aliqui. bus valde intumescunt, & quae non potest me. lius explicari, quam suppositis in omni s paratibus nostri corporis canaliculis extremitatibus arteriarum, re venarum correi pondentibus, quubus regularis circulatio languinis conservatur isne venarum, & arteriarum anastomosi. Si Canaliculi isti, vel dilatentur, vel eorum margiones, α latera vel laxentur, vel concidant, vel
rodantur, humor magis fluidus, ut serum, ocaqua diffiinditur per substantiam partis, ibique
stagnat, re ex aquae abundantia collecta intinmeicit pars. Siao abortu vi doloris, vel dissices.
tatis canaliculi praedicti descriptas passi fuerint assectiones, accidet enusio seri per ejus substan.
tiam, eo modo quo accidit in intumescentia crinrum. Fit etiam hydrops Uteri, eo modo quo fit hydrops pulmonis, quando hyatides, seu vesiculae , quae non sunt nisi vasa lymphatica d, latata, elevantur in substantiam Uteri, vel su tus superficialem membranam internam, quae si rumpantur, aquam effundunt, & hydropemessiciunt. Vesiculae praedictae elevantur a copia lymphatici, seu serta humoris valde distendemtis vasa lymphatica . Elevantur etiam si sine vasa ista obstructa, & cursum lymphae impe. diant, continuo fluxu ejusdem valde imple. ta in loco obstructionis, necesse est, ut distendam tur, & ab eadem distensione magis aucta rumpantur. In abortu, in quo est magnus conflin xus humorum ad Uterum, ab hoc vasa lymphatica possunt impleri, re obstrui, & hoc mo. do causam hydropis in Utero suscitare. Ab aliis causis ait Hipp. hunc Hydropem pendere, quae
omnes talem morbum essiciunt modo praedicto. Curationem a sedatione doloris in regione Ute. ri auspicatur. Nunquam enim cessabit fluxus materiae ad Uterum permanente dolore, cujus moderationem Perquirit lavacro aquae calidae.
er tepefactoriis , quibus supplent decocta ex anodynis smplicibus parata, nempe Masia, ALthea, Camomina, histo, Farnraraeco, An
503쪽
rbo, Semme lini, & similibus . Sedato dolore,
vel valde diminuto, purgationem per alvum imperat, nec alio medicamento uti credendum est, quam serum purgante, prout exigit morbi natura; postea adhibet purgantia Uterum persubdititia, praemissis somentis,& etiam sussilibus
Utero, pro praeparatione humorum in Utero exi. stentium; in his reperiuntur omnes indicationes ab hoc morbo demonstratae. Reliqua pro cur tione tradita, sunt clara, quibus addi possunt, quae de curatione hydropis Uteri tradit ZethuTetrab. 4. serm. 4. cap. 77. nullus enim magis imitatus est Hipp. in curandis morbis bini. lieruiri, quam Aetius.
TEXT. LXXXVI. Si 'drops in Uteris flat,
menses pauciores sunt, ac deteriores σc. De altera Hydropis disterentia loquitur Hipp. in hoc Textu,& est de Hydrope cum gestatione istus in Ut ero ,& duplicem proponit casum; primus, in quo succedit abortus post paucos dies a conceptione ; secundus post duos menses. In hoc Textu aliqua sunt dilucidanda. Ut obseuritas istius dilucidetur, primo an Hipp. supponat
Hydropem post conceptionem, vel ante conceptionem , cum videatur impossibilis conceptio Hydrope existente ob depravationem tempera. menti, & sermenti Uterini a redundantia aquae, quae potius sunt corruptiva virtutis seminalis v, tilis, & muliebris, quam coadjuvativa; ex verbis tamen Textus contrarium colligimus; nam
Hipp. ponit prius signa hydropis Uteri, & m.
nit eadem, quae descripsit in superiori Textu; ex quibus colligimus, per haec supponere hydropem in hoc Τextu, sicut per eadem demonstravit hydropem in praecedenti ; & confirmatur a subsequentibus verbis , ubi vero mulis tum temporis processerit, idest ubi post multum temporis passa suerit descripta symptomata pro
signis hydropis tradita. Haec signa per multum tempus perseverantia hydropem existentem indicant. & post hare: addit, et in Dentre habuerit . quae verba designant conceptionem post hydropem: nec impossibilis est hujusmodi conceptio; posita sententia Grain, quae inter Recentiores est communis de generatione istus ex ovo; nam aquae redundantia hydropem constituens non est in cavitate Uteri, ut dixi superius ; ideo non potest impedire descensum ovi Muliebris ab ovario in Uterum, nec virtutem seminalem istius in cavo Uteri existentis alterare, & depravare,& maxime si fuerit robusta, cum aqua non sit
ad contactum ovo applicata, qua ratione neque potest alterare, nec depravare virtutem seminis virilis, quaecum consistat in particulis britosis volatilibus valde activis, & mobilibus, statim ac a leni calore Uteri rarescit substantia seminis, avolant ad ovarium, in quo destinata exercent munera , & cum talis rarefactio brevissimo tempore succedat, tali spatio temporis' non potest aqua distans a seminis substantia vidi tutem seminalem istius corrumpere; quibus rationibus demonstratur impossibiIem non esse eoruceptionem fietus utero hydrope assecto. Secum do dissicultas est circa illa verba, aurem p tit ιν nibilo magis ex labore, quam aliter, a quibus verbis Martianus in Com. hujus Textus occasionem accepit dubitandi,an labores ab Hipp.
ponantur tamquam causa abortus , vel lai,
quam causa Hydropis , S determinat pro prima parte dubii contra Comarum I illius senten. tia esset amplectenda, si labores non valerent Hydropem excitare, sed si demonstratum suetit,
labores valere hydropem promovere, de insubsistentia Martiani sententiae persuasi erimus. La. res calorem corporis augere per excitationem particularum calidarum in m. ssa sanguinis in magna quantitate, certum est, sicut certum est
fi dysto calore humorum massam fundi, &sione conspicuam fieri magnam copiam serosita. tis, seu infusione magnam serositatis copiam amassa humorum segregari: haec si per vasa sanguiflua ad Uterum tendentia praecipiti, &pi, no fluxu in ejus substantiam effundatur , cum conditionibus descriptis in descriptione modi, quo fit Hydrops, hujus generatio erit necessaria, & hanc coadjuvabit dilatatio porositatum,& vasorum Uteri facta ab incalescentia totius
corporis a labore; hac ratione coactus, sentio Hipp. voluisse in citat. Verbis exprimere causam hydropis; non nego tamen, laborem miseesse causam abortus, quo stante possumus asserere
Hipp velle & hydropem a labore procedere,
elim dicat, haec autem patiIur, haec sunt verba in plurali, quae possunt extendi ad hydropem,&ad abortum. Tertio magna ambiguitas insecunda parte hujus Textus observatur , ubi habet haec verba ,sed jam bimestris nempe foetus
corrumpitur, ac suffocatur, & de exitia loetus corrupti, & suffocati nullam mentionem facit, prout facit in prima parte hujus Textus, dicen.
dum est per illa verba corrumpitur, ct historitur, exitum etiam metus Hipp. connotasse, tamquam quid necessario consequens ad exitum s ditus; ubi enim hic corrumpitur in Ut ro, semper etiam ab utero exit; nam si non exit statim, ac extinctus est, exit dum retentus Putrescit,
cum ab acri qualitate putridi liquaminis a cor. rupto corpore stillantis irritatur Uterus, & ab irritamento aperitur ejus orificium, & eκit scelus. His dilucidatis, clarus fit Textus Hipp. Aliqua sbium remanent adnotanda; primo circa illa verba in principio Textus , menses per Angitis tempus, & circa illa aiat paulo pures; per haec verba inter sgna hydropis ponit menses per longius tempus, quam deceat naturali. ter fluentes ; hoc enim signum est sanguinis aquosi, qui nimia humiditate aquea, orificia vasorum laxat; quapropter sanguis, qui in uteri vasis coacervari deberet usque ad horum plenitudinem , & postea pIeno fluxu paucis diebus expurgari in principio collectionis, ob laxitatem vasorum stillatim exire incipit, & hoc modo
504쪽
In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 48 s
exiens, longius tempus requirit ad expurgamdam totam illam massam ad exitum destinatam;& ideo sunt pauciores , quia paulatim stillant, re per longum tempus perdurant eadem de cauisse; nam longius tempus requirit ad exitum e dem portio languinis, quae uillatim exit, quam eadem pleniore cursu profluens . Paulo plures etiam exeunt menses ob orificii vasorum laxit tem , quae a vi pauci sanguinis collecti supra quantitatem Praecedentem superata aperit va. orum orificia, nec dicta orificia clauduntur.
nisi dicta vis cesserit. & super hanc superior
evadat orificiorum virtus elastica debilis; quod cum non contingat nisi diminuta valde quantitate sanguinis in vasis , & talis diminutio exigat majus tempus illo determinato ad purgationem naturalis fluxus menstrui ; ideo& per longius tempus . & secundum majorem quantitatem perdurat fluxus . Secundo adnoto causam, per quam Mulier moritur in abortu, esse copiosum fluxum aquae,&sanguinis, sicut copiolus fluxus aquae in hydropico se. ela mortem inseri, & paucitas spirituum, quae semper redundanti serositati conjungitur, & facilε dissipantur indicta copiosa evacuatione, umde mors. Tertio rationem, per quam Lac exhibet. oe Peptam, idest medicamentum ex suom Papaveris compositum. dc dedimus in Com. num. 6 de Natura Mulieb. Et respicit Ienem purgationem, & attemperationem acrimoniae humorum, a quibus dolores enarrati. Ultimo adnoto, omnia illa symptomata, quae receni et in abortu bimestri exposito in ultima parte hujus Textus, provenire vel a putridis vaporibus a corrupto foetu eXhalantibus, vel a putrido liquamine , in quod putrescens scelus paulatim ditatuitur, vel a sermentatione humorum in vasis circa Uterum existentium indu ra a vapore putrido sermenti naturam redolente illis mixto. Ab hoc sermento febris etiam accenditur. Curatio per remedia descripta, dilucidatione non indiget. TEXT. LXXXVII. Sι Mulier aqua interem
re laborarit, splene ipsi magno . or aquose ex, flente erc.
De Hydrope ventris vitio splenis, cui succedit hydrops uteri, in hoc Textu agit Hipp., ad cujus intelligentiam in plures partes divisum
Textum considerabo. In prima parte demonstrat, quomodo splen aquosus fiat. & quomo, do a splene aquosi sat hydrops,& verba Tex. tus hoc demonstrantia satis sunt clara . Solum advertere licet, quando dixit tapp. splenem attrahere, non esse intelligenduin de propria,&vera tractione, quae in nulIa parte corporis reperitur, sed solum de fluxu humoris serosi, &aquei ad splenem in copia, & de ejusdem retentione; nam ii fluxum humorem non retineret, non intumesceret, & si intumescit, ut retineat, Oportet; retinet autem ob aliquod impedimentum circulationi humoris in splene resiliens; quomodo vero ex aquoso humore eopioso in liene existente fiat hydrops, per Hipp. verba Tentus aperth demonstrant; melius tamen mihi vudetur explicari per rupturam vasorum lympha.ticorum, quorum numerosa series per supermciem lienis spargitur, quae vasa cum non fir rint Hipp. nota, explicavit modum hydropis
per communionem, & connexionem eorum V
sorum, quae illi cognita suerunt; rumpuntur vero vasa lymphatica, vel a tumore lienis ea comprimente , vel a copia lymphae ea nimis dii tante. Causam aquosi splenis refundit in copiam aquae exaustam vigente calore febrili, vel aestuan. te ventre sine sebre . sed cum magna sti in utro. que casu, aqua non per sudorem, nec per urbnam exeunte, sed intus remanente in splene. ratione lupradicti impedimenti stagnante , Ite nem aquolum iacit. Hic monentur Medici, in copiolis aquae potibus aegro exhibitis, ut advertant, an aqua per aliquam viam exitum habuerit, nec ne; nam si exitum non habuerit , si spendenda copiosae aquae exhibitio: signum enim est in aliqua parte impedimentum esse exitum
illius prohibens, & ab istius retentione time dus est hydrops, qui sine potu aquae succedit. quando in massa sanguinis miligitur copia seri, vitio alicujus partis, quae pollea segregata in ii
ne congregatur, ratione impedimenti . Habe
mus etiam inditium, per quod distinguimus tumorem aquolum lienis ab aliis tumoribus ejus dem, nam tumor splenis ab aqua est mollis, ut acervus plumae, vel lanae in sacculo inclusae. In secunda parte Μulierem ab aquoso splene hydropicam describit, oc signa hujus hydropis amensium fluxu, sic qualitate, prout in superio. ribus delumit, oc symptomata etiam enarrat, quae tempore imminentis, oc fluentis menstrui Mulierem hydropicam molestant, quorum minis sunt satis manifestae. Si curetur hare Μulier hydropica, velut convenit ,sianam evadere pronunciat Hipp., s verὸ non curetur, oe suis; menstruus continuo, oe per omne tempus temperfluat , paulatim velut ierosa sanies ampliori emratione opus habere dicit , cum continuus fluxus per vasa Uteri sanguineae serositatis istius excedentem copiam, oc causam istius robustam,
dc contumacem connotet; ideoque curatione
ampliori,idest esticatiori, dc longiori indiget aegra. In tertia parte describit Μulierem hydrope venistris prius laborantem, dc postea incidentem in hydropem Uteri . Quomodo succedat hie hy, drops ventris, explicat Hipp. in illis verbis, siseia fluxus non succedat nempe praedictus fluxus, velut serosae saniel supradicius sedUteriis imribus menses non laxarint, tune o venter ipse magnus erit, er gravitas intus erit , velut in sentre habenti, s velut Puer in ventre ipstis
motieri videbitur: legit Foesius , s seia suornon succedat ,IM Uteri per haec , quae prius
inerant, menses non relaxarint , ct venter ei magnus redintur. Per lux verba clare ostendi. μ
505쪽
tur modus, seeundum quem fit hydrops Uteri in praesenti casu in hoc consistere, quod fluinis ille tamquam serosae saniel exiens per Ute. tum Mulieris hydropicae secundum ventrem sup. mimatur, & retineatur in substantia,& poro. itatibus istius; hoc enim retento succedit col. Iectio magna aquae in Utero, cum Uteri intumescentia velut in gravida, modo in superior bus descripto; nam illa serosa sanies a toto venoso genere proveniebat, & provenit continuo ob redundantiam seri depravati redundantis in massa sanguinea, & modo cum tota colligatur in Uteri iubstantia, non est mirum, si ab istius copia Uterus intumescat, & ea sequantur in
Textu descripta, quorum rationes ex superio. ribus dictis deducuntur. Solum adverto, eulas, Thoracem, oculos, attenuari, idest em,
clari , ob rationem dictam in superioribus Tex. tibus. Mammae attoliantur, legit Foesius, e papillae attolluntur; superius enim dixit Hipp. in Hydrope mammas flacescere , dc quando attolluntur, augentur, & crassescunt: papillae
vero mammarum istis flacescentibus,& emaci, tis elongantur. Nam dum mammae dilatantur,& augentur, ad se trahunt fibras papillarum.&papillis decurtantur: ubi vero mammae emaeiantur, fibrae papillarum a nulla virtute tractae elangantur, & cum illis etiam papillae. Fibrae ist,
rum una cum mammis emaciantur,& exsiccam tur,itaut recte distendantur cum quadam elevatione, perquam dicuntur papillae attolli. Notam
dum est, quod sit bjungit Hipp., qui frim vero, o venter, es Crura aqua implentur, quibus iam
vero alterum borum, & tamen dicitur ab Hipp. hydrops, sive crura, sive venter impleantur, dum respicit redundantiam aquae , & collectionem istius in aliquo loco praeternaturaliter, & in hoc sundatur essentia hydropis, non in Ioco simpliciter, in quo colligitur aquarum redundantia; nam sicuti collectio aquarum in ventre facit hydropem ventris, ita collectio aquarum in cruribus facit Hydropem crurum. Ab intumescentia crurum, & ventris prognosticum decerpit
Hipp., & ait, s crura, ct venter intumaepit aquis, nullam spem esse salutis , s vero alte. rum horum, modica spes es ; in primo enim
casu magna est aquarum redundantia, a qua magnam indispositionem in visceribus arguimus, unde non possumus non deducere impossibilem curationem. In secundo vero casu minor copia
aquae minorem demonstrat indispositionem, ideo etiam aliquam prast,et spem, si curatio adhibe tur , ut ait Hipp. Attamen est spes valde deis bilis, eo quia etiam si sit parva aquae redundantia sanguinis pravam constitutionem, S crasim talem ostendit, ut cum dissicultate auferri possit, licet ejus ablatio non sit impossibilis . Succedit hic morbus magis in eis, quae non pepererunt, quam in eis, quae pepererunt, eo quia in pri. mis est facilis excrementorum retentio in Uteris,
α debiliores sunt etiam menstruae Purgationes,& Acilius supprimuntur vasorum angustiam, de qua in superioribus dictum fuit. Contrarium
vero succedit in secundis. In fine Textus relin. quit nobis Hipp. salutare consilium circa interro.'gationem a Medico iaciendam aegro, ut ab his causa morborum praecipue dilucidetur; quod consilium attente legat, & perpendat Lector.
TEXT. LXXXVIII. Si Uteri faerint ulta. rati, sanguis, ct pus purgatur M. De ulcere Uteri curando verba habet in hoe Textu Hipp., & primo proponit signa ulceris,p ipuum vero . & patre nomicum est san. guinis, re puris a pudendis exitus; ubi enim est
ulcus, necesse est, ut sit pus, & quia in ulcere vasa sati uinis corroduntur, sanguis etiam exit, saltem in principio: fhetor est puris proprieta sicuti ulceris dosor, qui non solum in partibus ventris, in quibus eu Uterus, sensibilis evadit. sed etiam in superioribus, cum quibus consem
tit Uterus, sive ratione membranarum, sive ratione nervorum , sive ratione vasorum . Caput
dolet ratione consensus,& a dolore spiritus ibinales vitiante, & phantasmata consandente, delirio paratur ortus. Ulcere inveterato debilis D Mulier, cuin ab ulcere febris continua suo crescat a putridis vaporibus sementativis illius excitatus, ab eisdem, & a febre sanguis etiam depravatur , optimae nutritioni minime sussiciens,
cum desectu caloris, ab his fit debilis aegra, &intumescentia partium fit, ob depravatam nintritionem, ut in Anasarca,& in convalescent, bus a longo morbo, quibus sere semper pedes, ct crura intumescunt, ob caloris debilitatem sanguinem crudum generantem. Secundo duas enumerat causas hujus ulceris: una est retentio putridi liquaminis in Utero retenti putrescentestatu; altera est fluxus per Uterum materiae acris,& biliosae continuus. Ab his enim duobus corinroditur Uterus ratione acrimoniae, quae non minus in bile, & acri humore, quam in putridoliquamine dicto viget. Tertio curationem deis scribit, quam incipit a mitigatione doloris so- mentis, si dolor fuerit in determinata parte,&balneis. si fuerit in toto. Mitigato dolore, Pu
gans medicamentum exhibet viribus Patientis adaequatum, pro diminutione excrementorum,& pro diversione istorum a parte assecta. Post purgationem, serum coctum praebet per dies
quinque, cum his conditionibus: Prima, ut tempus anni fuerit , inoc est ubi tempus anni oppo tunum pro exhibitione seri extiterit; tale autem est Ver, Autumnus, & Hyems, prout Probat MArrianus in lib. de ratione vis. in acut .sen. . sub vers. Io. 2Estivum tempus non est opportunum, eo quia in tali tempore acrimoniam quandam ab exaltatis suis particulis nitrosis a quirit. Ab hac reflexione videant Μ
dici. quid expectare possunt ab usu seri in Est,
te exhihilo, pro demulcenda humorum acrim
nia. Secunda conditio est, si id facere poterit, legit Foesus di erremssit. Sunt enim Ventriculi
506쪽
In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 48
Ii, qui serum sine molestia tolerare non possunt. Si vero non fuerit strum, Lac asininum coctum propinat. Per illa verba , s non fuerit ferum,
intelligere debemus, si serum serre non poterit Patiens; nam si erit Lac asininum imperatum, erit etiam serum; ideo non potest Hipp. dicere, si serum non fuerit, intelligendo de sero non existente, nec parabili. Tempus exhibendi Lacire serum, manifestum facit in Textu. Quantitatem silentio praeterit; si consideramus teque,tia verba, quae sunt, post lactis aurem potum cum aquis rescito, o eum cibis commodis, &cum tempore laetis,& seri mentionem non faciat de cibo, nec de potu, licet conjectari per expretas dies in Textu bene patientem nutriri lo sero, vel lacte coctis; judicio tamen Medici relinquenda est determinatio quantitatis Luctis. Post hoc suadet, aegram reficiendam esse descriptis cibis, & aqua, quae ubi adest humorum acrimonia, ut in praesenti casu, magis convenit, quam alius potus . Reliqua curationis propositae sunt clara. In hac solum ad noto, per
faecem sint vel intelligimus illam vini partem crassiorem in fundo dolii remanentem, quaeat, quam habet austeritatem, vel possumus intelligere etiam tartarum vini . Per argenti florem venit istargirium Argenti ; Spina inoptia est Cardus Solporis albus. Illa vero verba, Alumen vero, er Gallam, et Crocum una omnium portione fumito, legenda sunt secundum Fo Fum, Alumen, Gaula, ct Crocus omnium poristionem aequant. Adnotandum in praeparatione hujus remedii , & pro unione componentium,
Hipp. uti Vino albo dulci, & ad mellii cras
itidinem decocto, rejecto omni oleo. unguen O,& adipe; uterque enim ulceribus non convenit. α pro illorum curatione vide num. III. hcjus lib. . O Aetium cit. Ac. cap. 88.
TEXT. LXXJ IX. Si Uteri ulcerati su
rint e . Aliud ulcus ab alia causa curandum propinnit Hipp. in hoc Textu . Causa est laceratio, vel excoriatio alicujus partis Uteri a parist, vel ab aborta, re succedit, quando secundina ab Utero, cui ad haeret, cum conatu ab obstetrice, vel a natura disjungitur,& in disiunctione partem membranae, & substantiae Uteri secum ra. Pit; quapropter hujus laesionis Uteri signum erit difficultas in separatione secundinae , & dolor valde sensibilis in ejus exitu , vel extractione. Signa hujus ulceris existentis in Utero, sunt in Textu defcripta, nec disterunt a superioribus,
α symptomatum, quae pro signis scrviunt. Camsae sunt eaedem relatae superius. Curationem, sicut in praecedenti aggreditur, dolorem mit,
gando tepefactoriis. ct mollitoriis, o lauacris
cum aqua calida , absteritonem pudendorum, cum aqua calida Dongia accepta, maxime curat, I lavacro, & ab abstersione ulceris exhibet medicamentum compositum ex femine lini, et
bati is Sambuci contusis, ct Melle compositum, quia uterina sunt, & postea cum eadem sim,
gia pudenda irrigat, & fovet Vino meraco, ad abstersionem puris, oc ut calorem Partis foveat, ct est summum praeceptum in omnibus ulceribus pus abstergere, calorem partis conservare, nam ulcerum curationes in longum protrahum
tur, non alia de causa, nisi quia calor partis debilitatur, & ex debilitate alimentum conis
gnatum corrumpitur, cum assidua puris gen
ratione; α quia Vinum est balsamicum, aliud
praxaeptum accipimus balsamicis utendum in ulcerum curatione, prout Recentiores faciunt cum
summa aegrorum utilitate. & hi sunt sectandi. Post solum vini, & medicamentum ex semine Lini, oe buccis Samburi Utero specificum, prumum enim dolorem Uteri lenit, & foetum etiam expellit , qua virtute sordes etiam Uteri ex. pellere potest; baccae Sambuci sunt hystericae, ideo Uterum corroborant; post haec inquam Hipp. ait, ct poseapbarmaco hoc inunge. Hoc
pharmacum quale sit, reticet, ideo censet Coro us Hipp. innuere medicamentum in superiori Textu descriptum pro ulceris consolidatione.
Ego vero cense' Hipp. loqui de medicamento, quod statim describit, facto ex Resina, o Adipe Suilla, cum dicat, hoc pbarmaco inungito. α statim supradictum pharmacum describit.Nos possumus uti decoctis vulnerariis per os sum ptis, & in uterum injectis una cum balsamiiscis. Reliqua, quae spectant ad victus rationem.& doloris mitigationem, compositio facta itim
semine Lini torrefacto, & aliis; Peplum ess
mea album Papaveris; polenta es farina hordei, set tritici . Caseum Caprinum ita praepa.rat, ut salsedo ab eo auferatur, haec compositio dolorem mitigat ratione seminum lini, & Papaveris incrassat humores, ratione farinae, & calet,& incrassatione fluxio ad Uterum minuitur.& acrimonia modificatur ;& hoc facilius habetur per alimentum quotidianum , quam meducamentum. Per oceonem re sum intelligimus mixturam ex farina, vino , ct melle . Ab hoc alimento deducimus, Hipp. indicationem supra. dictam percepisse, quam & nos sequi debemus simili victu. & remediis. Post haec medicamenis
tum purgans exhibet , nec unico videtur esse contentus Hipp., cum ait, pharmaca bibenda dato, non pharmacum, unde rationabiliter de ducitur reiteratio purgationis . Post purgati nem repetit sementa. Si dolor perduraverit, so. menta sint hunc mitigantia, si cesserit , deveniendum ad ulcus consolidantia ,& exsccantia.
ultimo subiungit, Morbus astem es lenisr , legit Foesius, lentior, Sistbalis, ct paucie hunc fugiunt , potest enim morbus esse lentior, &lethalis, difficilε vero lenior. & lethalis; ideo logit Martianus gravior in Com. hujus Textus. TEXT. XC. Si vero vehementer exulcera.
Novam speciem ulceris non proponit in hoc
Textu Hipp., sed de superiori ulcere summe aucto
507쪽
aucto tractat, ideo dicit vehementer exulceis rati fuerint . Hanc summam exulcerationem distinguit a malo odore materiae exeuntis , quia Foeso gravis dicitur; ubi enim Marinelius legit, Σών fit gravis . legit Foesius . ct odor
gravis adest. Gravis odor, & foetor, est ulceri, in peius ruentis signum. Alterum signum est, emor veluti in partu, contingens eo tempore, quo materia exit; ab hoc arguit insignem acti numiam istius, & magnam ulcerationem partis. In curatione hujus antecedentem servat meis
thodum mitigandi priino dolorem, lavando,&calefaciendo aqua calida, acribus, ac mollibus, o Meinis. σ aqua, et vim pudenda abstergit, pro diversitate materiae exeuntis, quae enim est viscosa, re tenax, acria exigit, quae vero fluida, molliora. Vinum vero semper adhibendum, ob rationem superius dictam. Medicamentum parat ex Pobcavo, idest Bursa pugioris, o Po- Brennone; est enim simplex ad vulnera, & ul.
cera sananda maxime emax . Secundum Dio. scoridem, ex relatione Matbioli, in Italia non germinat; ideo alia vulneraria substituenda. H. simplicia eum melle concoquit , & linimentum arat pro pudendis illiniendis. Vulnerarias hemas eodem modo concoquere possumus, & ulceratas partes illinire. Aliud remedium proponit lib. de Nat. Mul. num. SI. Ad hoc valent etiam decocta, & aquae vulnerariae, a mercetano, θSchrodero descriptae. Valent etiam aquae balsanticae, I Magato, Sennerto, Barbuta exaratae. Post illinitionem eum dicto lini mento. alio in Textu descripto utitur. Rationem victus describit, & tota consistit in incrassandis humoribus,& etiam in exsiccando, ob tenuitatem Dicetae. Talem servare debet Medicus in ulcerum Uteri ratione. Melis utitur in cibo vespertino, &crederem ad Iubricandum corpus, & etiam ad aliquem calorem corpori subministrandiim, ne langueat, sed in minori gradu, quam faciat vinum , quo utitur in cibo matutino , ne calor augmentum praeternaturale capiat. Haec Cura
continuanda, donec sanguis purgetur, &dolo res diminuti fuerint ; hoc eveniente, purgati nem per inferiora imperat. Hic notandum, purgationem in praecedentibus duobus casibus ulcerum Uteri, differre ad sanationem ulcerum. Innum. vero 88. purgationem in principio ulceris instituere; nam in hoc casu ulcus provenit a toto, nempe a fluxu humoris acris ais Uterum, uel a corrupto stetu, a cujus corruptione massa sanguinis etiam depravatur, & sua depravatione ulcus fovet . Λd purgandum ergo massam sanguinis ab excrementis , & ad minuendum humorum fluxum ad partem ulceratam purgatione utitur, & magna cum ratione. In his vero duobus casibus ultimis ulcus non est a toto, sed a lacerato Utero cum ulcere, & ab augmento istius ulceris sine totius consensu, sed ob vitium temperamenti, vel scrinenti ejusdem, contractum a laceratione; ideo purgatio in principis non convenit; in fine Mes videtur eonveni. re; es quia symptomata ulceri conjuncta , &putridi vapores ulceris sanguini mixti colligendis, & generandis excrementis occasionein de. derunt ,& haec Nationem indicant. mare a sanato ulcere seruis evadat Mulier, a sibi de.
TEXT. XCI. suaecunque ulceratnnes in
In hoc Textu curationem in genere ulcerum Uteri a quacunque causa , colligit Hipp., &priino ait, ulcera curanda esse habito respectu
ad corpus. Talis respectus respicit temperamentum corporis, & errata in sex rebus non natu. talibus . Λ' temperamento, redundantis excre.
mentitii humoris naturam colligimus , an si bi. lis, vel pituita, vel serum, vel melancholia, an
humor acidus, austerias, salsus, amarus, vel cor.
rosivus, qui redundat humor ; ab eodem temperamento cognoscimus inclinationem natura.
lem ad generandam bilem . vel pituitam, vel serum, & alios humores in qualitate secunda
acres; ab erratis pariter peccantem humorem discernimus, quotiescunque certi sumus de apti. tudine eorum ad generationem unius determinati humoris. Λ' cognitione praedicta deduc mus electionem remedii contrarii qualitatibux vitiosis temperamenti humores excreinentitios congregantibus, vel inclinationi ejusdem temperamenti, Per quam excrementa generari possunt. Secundo distinguit ulcus Uteri a vitio istius,& a vitio totius. Tertio signa patefacit vitium Uteri,& totius demonstrantia; in ulcere a vitio Uteri excretum per pudendum est purulentum,& compactum, quia quod exit est sanguis avitio partis ulceratae corruptus , & in pus degenerans, quod cum per aliquod tempus in ea detineatur, crassatur a calore, licEt depravato partis eiusdem, a vitio totius excretum est te. nue, &saniosum, quia in omnibus fluxionibus serum semper superabundat; utpotε magis per meabile , & aliorum humorum vehiculum, hoc ratione suae tenuitatis, dc fluxibilitatis cum pamva mora per partem ulceratam fluit, & dum miscetur puri a sanguine laeto vitio partis ulceratae, hoc maxime fluidum reddit, & cum rapit serosam saniem componendo. Quarto curationem disponit, si materia fluens sit tenuis,&a toto corpore proveniat, vomitum Primo minlitur , & postea purgationem per alvum , hoc enim modo totum purgatur; & si ab hac fluxus materiae sit minor, & facilior, intern issis aliquibus diebus ad virium corroborationem , rei teranda purgatio praedi sta. Quinto ad exsiccandum corpus procedit, & duplici medio . primo vomitum Omni tertio, aut qinar to provocando, fovendo prius totum corpus, scilicet aqua calida cum spongia totum corpus
lavando; ab hoc sotu enim humores liquantur. fluidiores fiunt, & in majori quantitate, &cum majori lacilitate per vomitum excernuntur. Post
508쪽
In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 48 s
vomitum, quem aliquoties reiterandum puto, si per hunc exsiccandum sit corpus I Dicetam valde tenuem imperat, ex illuvie , hoc est abstinentia a balneo, cum potu aquae; panis sit c, bus, cum vino nigro Meraco, sine ullo obsonio, di sine ullo olere. Aqua utitur ad moderandum humorum acrimoniam, & ad humores duce dos per viam urinae. Utitur vino meraco, idest puro, & generoso, non solum ut calorem sustineat, sed ut calore vini humores exsiccet. ut hoc obtineamus, vinum non debet esse multum; nam fluxiones excitat liquando,& solvendo humores, sed moderatum, di sex vel octo unciae sufficiunt, & panis in eo intingendus, nam diu. tius a pane in ventriculo retentus vires magis reficit. Nimis austera est haec Diceta; est rem
dium tamen magis tutum, ut inserius testatur
Hipp., ideoque purgationi , & vomitioni prinsert; potest tamen augeri, habito respectu ad
aetatein, ad virium robur, ad anni tempus, ad temperamentum, ad consuetudinem,& praecipue ad ventriculi constitutionem: sunt enim aliqui, qui a Diceta cito resolvuntur, & atteruntur. Quae facienda sint ante vomitum, a quibus ad hunc praeparatur ventriculus, subjungit Hipp.λd hujus imitationem sui Sequaces ad usum rovocarunt exsiccantia decocta ex ligno saneto.
Salba, Sandalis, Lentisco, radce Chinae, erCannae Montanσ, quae tamen irrita sunt . nisi rigorosa Diceta exerceatur, re cum cibis exsocantibus. Addit Hipp. remedia externa Utero
applicanda, post quae advertit, si fluxiones non Aiscedant, pauciores tamen fiant, oe vehemem ter mordeant , er ea, quae effluunt, s buffuerit, ae salsugo, idest mucus salsus , Diaetam
transmutandam esse determinat, & vice Dice. tae exsiccantis valde humectanti utendum cum relatis in Textu . Inter alia Lac vino dulci miscet, ut a vino quantitas,& qualitas lactis corrigatur, & serviat pro vehiculo ad deserendum lac per omnes partes humectationis gratia. Haec omnia dicta sunt ab Hipp. pro curatione ulceris Uteri a totius vitio pendentis. Pro curatio. ne vero ulceris vitio Uteri haec habet: Cum v ro purulenta, S compacta exierint, barum quidem, idest Mulierum, totum corpus non movere oportet; hoc est nulla purgatione, aut vinmitu uti verum colluere , o per collutiones totam curationem facere. & ratio est evidens: totum non concurrit ad hujusmodi ulcus, ergo Irrationabiliter totum movetur vomitu, & pu gatione, oc sine conserentia, eo quia non pu gatur talis, qualis, hoc est , quod peccat, imo non talis, non qualis, idest, quod non peccat, α quando purgatur, quod non peccat, Purga
tio non consert. Exitus materiae purulentae,&compactae ostendit naturam materiam puris recte concoquere, hancque non esse multam, ideoque locum non esse purgationi; & si purgatiost instituenda ob aliquam causam per vomitum,
fiat, ut insinuat Hipp. in illis verbis, immen es, utrasque idest a toto, & ab Utero
pharmacis cures, ct vomitum procures, & rationem reddit . ut sursum trabas ; quo enim minor copia sanguinis ad Uterum fluet, minor erit copia puris. Hac ratione purgatio per altivum , quia humores in copia ad partes inserio. res ducit, interdicitur. Desiderandum est, Medi, cos hoc consilium apprehendere, ut aegrotantes non defatigent sine conserentia vomitu, ct pudigatione; imo desiderandum, ut apprehendant distinctionem inter ulcera Uteri vitio totius,&vitio ipsus Uteri. Reliqua in Textu sunt clara.
TEXT. XCII. Si Deia M lier ex Mortia
vulnus accipiat oec. Hic Textus est de soluta unitate Uteri a re. censitis causis in eo, quae satis sunt manifestae ex dictis. Aliqua solum adnoto ad clariorem Temtus intelligentiam; ulcera putredinosa dici, quae sordida sunt. Sanguis , qui est in 1 cetu dicitur emitti, quando sanguis, qui cuti, & superficiei externae ejus adhaeret, cum eo exit. & sanguis latus dicitur ille, qui cum testu exit; conside.
ratur enim tanquam unum,dum unitim exeunt
scelus, α sanguis. Vinum prohibet in hoc casu, quod concessit in aliis ulceribus, quia adest inflammatio, & convulsio Uteri.
sudere non posunt erc. Λbortus dicitur tactus, quando pIacenta ab Utem, seu ao istius acetabulis est divulsa , α
quando membrana , in qua scelus continetur,
est rupta. Caulam impediti exitus scelus in praedicto statu existem is, clara est in Textu , sicut& curatio. Remedia ad expellendum scetum, α partum accelerantia proponit num. Io2. oe
TEXT. XCIV. Quicunque verδ duplicati M.
De depravato situ laetus ad exitum parati cum duplicatione corporis, nempe cum natibus Orbfieium Uteri occupantibus loquitur Hipp.,& moedum educendi manus operatione docet.
si oec. De altera disserentia praeternaturalis situs sce. tus in exitu verba hanet Hipp. in hoc Textu,& est, quando foetus vivus manum , vel crus Bras praemittit; naturalis enim situs est, quando ita disponitur metus, ut caput primo exeat. Ibi etiam proponit casum, quando scelus complicatus in lateris cavitatem, & ad coxam do volvitur, di modum, quo auxilium scelui pinstandum sit, docet; in secundo casu postquam ad rectum situm redactiis fuerit istus, ut capi, te cavitatem pudendi occupet; s sit difficultas in exitu, proponit Mulieri infessum in aqua emlida, donee Mulier refocilletur , non quo ad v, res, sed quo ad facilitatem expellendi istum, eum ab aqua calida pudendi partes humectatae dilatentur valde, & a calore aquae scelus velli. catus se agitet, & a motu istius, & a dilatata via facilis paratur ei exitus.
509쪽
TEXT. XCVI. Quicunque seia foetus mom
Cum in praecedenti docuerit modum extrahendi scelus vivos, manum , aut crus in exitu praemittentes; in hoc docet modum extrahendi scelus mortuos in praedicto statu constitutos. operatio satis clare demonstratur ab Hipp.,&majorem claritatem accipiet Lector ab Aquisendente, Pareo, Hil ro, & aliis Chirurgiae Dioribus. TEXT. XCvII. Caeterum molae conceptu haec causa es oec. . Molae casum proponit Hipp. in hoc Textu. Mola es massa carnea, informis , venis, et ar
teriis perfusa , fine os ui , ct visceribνι , sed
fibris musculosis , O vos contexta , in Utero concepta ex imperfestione seminu . vel virilis. t et foeminei, vel utriusque. Causam hujus salsi conceptus dedit Hipp. in illis verbis, tam multi menses modicum, o morbosum semen conceperint.
Duo continent haec verba causam molae integrantia: semen morbosum,& multitudinem mensium. Relictis sententiis tam Hipp., quam Gm leni, quam aliorum Medicorum de entitate,&individuatione seminis, in illam Recentiorum, tamquam mihi magis probabilem, convenio, nempe ovum muliebre semine virili scecunda. tum esse verum semen humanum, & in hoc
totius corporis humani lineamenta reperiri, ut
demonstrat sapientissimus Malpebitis in suo
Tractatu de Ois incubato, in quo lineamenta Palli nomine Carenae designavit. Tale lineamentum ex tenuissimis constat fibrutis ita circum. ductis, & dispositis, ut resultet figura similis Ggurae laetus generandi. Hujusmodi lineamentum observamus in seminibus vegetabilium, & evidenter apparet in grano Fabae, quo per medium seista secundum longitudinem in utraque parte plantam fabae delineatam observamus. Ad hoc, ut ani initis generatio perfecte succedat , oportet, ut particulae dictum lineamentum conit, tuentes h particulis crassioribus materiae ad ovum fluxae pro sui augmento, & alterius generis, quibus involvuntur, separentur, ad motum cc citentur, servata semper sua figura, suo ordine.
& situ, & motu, quo dictae particulae suae potentiae actus exercent. Hoc totum exigit ratio
generationis,& augmenti scelus, & lineamen ii in ovo existentis, ut in hoc sit talis motus, quo per hunc particulae advenientes homoge. neae illis, quae principium dederunt lineamento disponantur, juxta figuram , ordinem, & situm lineamenti, seu istius primi principii scelus in ovo existentis; hoc modo crescit lineamentum in ovo, & scelus a lineamento prodiens, cum in hoc semper conservetur ratio illa i Iotus prinexistentis in lineamento. Hinc evenit, quod si particulae dictum lineamentum constituentes non disgregentur a partibus crassioribus ovi, quibus involvuntur, cum illis confuse remanent, di ac fusione unum chaos insurgit cum imperie.cta, & vitiosa generatione. Haec disgregatio par.
ticularum seminalium ordinatarum impeditur vel a particulis crassis in ovo existentibus aridi mina suppeditatis arcte vincientibus particulas seminales, ut ab illis extricari non possint. Hoc idem praestat acidum praeternaturale in ovi m teria dominans particulas seminales activas Ggens, vel a debilitate motus, & aditonis parti.
larum seminalium, quaeresistentiam materiae, a qua involvuntur, superare non valelar, etiam
si tesistentia st debilis. & hanc debilitatem susceperunt a depravata materia Fini linae, a qua decisae fuerunt a languido spiritu cum eis commixto, vel a sermento debili, quo indigent particulae seminales ovi ad hoc , ut purisisti: a crassioribus. oc heterogeneis separentiar, & ut in actionem validam a motu sermenti motae erumpant. Hujusmodi sermentum reci pit ovum Muliebre ab aura seminali a corpore virilis sominis exeunte, oc ovo Muliebri communicata; quapropter si hoc sermentum fuerit debile, sciparatio particularum seminalium ab het eoogeneis,&earundem actio deficiet, ratione impersectionis virilis seminis. Pariter actionem par. ticularum seminalium delet quicquid figuram, ordinem, & situm earum , seu lineamenti immutare poteli, cum his mutatis pereat omnis actio dictarum particularum directa ad gener, tionem scelus, reminente substantia ovi sub forma malia carneae inlbrmis. Ab his causis perseeta animalis generatio impeditur ; quomodo vero ab istis eniciatur mola, dilucidandum. Suinposito in ovo animalis scedundato animam sensitivam reperiri, & in ovo etiam Muliebri, quae licet non tendat in generatione ni persedit an, malis, ob materiae indispositionem a praedictis
causis resultantem, tendit tamen in eas operationes, quas tunc temporis exercere poteti dependenter ab hac materia, quae ad dictas operationes est disposita; & quia in illo Chaos materiae seminalis . & heterogeneae formatae sunt
artetiae, venae,& sanguis per eas excurrit, cum
ista materia.& dictis instrumentis anima sens-tiva exercere potest potentiam nutritivam, &augmentativam,&quia in dicta materia adsunt fibrae, cum hae sint generationis partium prima 1lamina. & principia ad nutritionem illarum.& augmentationem potentia nutritiva, & aingmentativa antimae sensitivae se extendit, massam carneam rudem,& informem est,rmando, cum caro non sit nisi fibrarum acervus, inter quarum spatia,& mrositates sanguis concrescit; hoc modo molae generatio, & augmentatio succedit; Quod si non placeret animam sensitivam in mo. la admittere, quia in virili semine, nec ovo ad. mitti non possit , possumus dicere materiam it. Iam carneam informem, in quam mutatum est ovum muliebre, augeri per juxta postionem a sanguine in vasis illius massae carncae exiliemis, quam recipiunt vasa praedicta, eo modo quo in ovo persecto recipiunt ; l .aec enim vasa sunt, quae
510쪽
In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 4s I
uuae prim S in ovo in bato apparent una eum languine. Huius molae causam dicit Hire. esse multitudinem mrasium, O semen amrbosum ab illa, nempe a multitudine sanguinis menstrui, oppressione,& pondere lineamenti supradini configuratio rumpitur . & diolvitur, ab isto, nempe a semine morbo disgregatio particularum seminalium activarum a parte crassiori prinhibetur, sermenti vis necessaria deficit; unde nisi imperfecti conceptus expectanda generatio; &quamvis Hipp. nisi has duas caulas proposuerit,
sub istis tamen compreheaduntur omnes aliae Causae, quae possunt eundem effectum, qualem istie essiciunt, producere . Hinc patet . molam
non fieri nisi in sceminis viro utentibus, quia fit ex ovo, quod non disponitur ad descensum in Uterum, nisi per efficaciam seminis virilis, ut adnotavit Graas in citato ιε. Tria proponit si- a existentem molam in Utero manisellantia: rimum nullus motus a Musiore in Dentre sem itur, prout solitum est in tertio mense gravidationis percipi sietus est mosculus; in qua νο si armina; quapropter hoc transacto,&nubio motu secto in Utero intumescente ventre,& mammis cum signi rugidationis, judicandum est conceptum non esse naturalem, sed praeternaturalem, ideoque molam. Secundum Mammae turgidie sunt, prout evenit in omni suppressione mensium, & in statu gestationis in
Utero. Lac non generari. Turgemtia mammarum plenitudinem humoris in istis indicat, cic cum plenitudine Lae generandum esset. Hanc difficultatem solvemus in Com. Text. sq. In prognostico inquisitione dignum est, quare dicat Hipp. si una raro es, seu fiat , Mulier
perit. Pro una carne intelligit unam molam, quae si permaneat in Utero per duos amnos, ut pronunciat tapp. in Textu, ad talem pervenit magnitudinem, ut exire non possit, etiam Per
aperta, & dilatata pudenda r interdicto exitu putrescit, & 1 putredine mors, cum ab ista , &Cerebrum, cic cor, & pulmones assiciantur, re Uterus ipse putrescat: ubi vero multae sunt minis, hoc periculum cessat; nam quaelibet exitum invenit pro sua magnitudine diminuta. Reliqua sunt clara. Quo ad curationem, cidissere famguinem ducente per anum utitur hoc fine , ut quod compactum est,& in utero existit, commoveatur ob consensu in Uteri cum intestinis,& commoto Utero disponatur mola ad exitum, concurrente calefactione Uteri a medicamento,& h motu praedicto, a qua robur, & vim accipiunt fibrae Uteri pro expulsione. Secundo Liuiisnes, s subdititia, seu suppositoria sangui, nem ab Utero ducentia imperat, & horum remediorum formam in sine hujus libri describit;
addit etiam hic remedia per os assumenda, quae sanguinem movent: o ultimo lateris moliumini in parte posteriori proxima lumbis , ct renibus Cacurbitulam assigit scarificatam, di tantam
quantitatem sanguinis educit, quantam renum eonservatio,& virium ninnulentis exigit. Couligimus ab his totam curationem hujus morbIab Hipp. confici mr eductionem sanguinis a par. tibus Utero proximis, re ab eodem Ut ero , ut molae nutrimentum tubtrahatur . & Uterus a sanguinis missione copiosa debilitatus fuerit, & a
laxitate orificium ejus aperiatur, di mola exeat. Pro praeservatione vero distinguendum prius. an vitio seminis virilis, vel muliebris mola proveniat, ut curetur ille, a cujus semine morbo. mola gignitur . Signa hujus nobis dabunt Temperamentum maris,& sceminae, morbi, quibus frequenter sunt obnoxii, indispositiones albcujus partis, & errata in sex rebus non natur
Iibus ; postea indagandum, an a materia crassa, an ab acido , an a debilitate spirituum , an a fermenti inertia, an a copia sanguinis cauti m lae proveniat, α huic contrariis, & speeificis
occurrendum. Ad hanc cognitionem nos conis ducunt ea, quae mox diximus de temperameniato erratis, & aliis. Vide lib. a. num. 62.
TEXT. XCVIII. Prodeunt autem puerperia
purgamenIa se Textus verba sunt satis clara , ideoque erapositione non indigent.
μ tactis generatione acturus Hipp. in hoc xtu, Lectorem remittit ad ea , quae dixit in lib. de Nat. Puerinum. 2I.er 22. Ibi materiam
Lactis statuit esse illud pingui simum a e , re
tu extraritum, quod non est nisi chylus: idcirco Recentiores Hipp. Praeceptorem secut sunt, sentiendo materiam Lactis esse chylum. Rationes, & experimenta hanc sententiam comprobantia vide apud Martianum in Com. bHiis
me lib. 2. cap. 2. Quomodo chylus ad mammasseratur, demonstravit Hipp. in illis vel bis M. 11. in lib. de Natura Pueri: Cum vero Uteritumidi prae puer uni ventrem Mulieris comprimunt; postea subjungit : admodum si
is chorium illiniat multo oleo , es imbibere permittat, o tibi imbibit eborium ipsum premat oleum utique exiliet foras ex chorio compreso.
Sis etiam se venier pinguitudinem in se babeata cibis, O potibus ,prinlit in omentum, ac carinnem, & in mammas exprimi inseritis asserit
mediis venis, quae in mammas, α Uterum temdunt. Melius tamen Recentiores ab inventione
lacteorum vasorum, & ductus Thoracici valde illuminati modum trai sinu chyli ad mammas explicarunt per lactea uda ad mammas temdentia diramata a vasis lacteis per Mesenterium dispersis, & per ramos ductus Thoracici ab hoc discedentes, antequam subclavias ingrediatur.& qui ad mammas tendunt, a quibus colligi.tur communicatio vasorum chyli mammis: con, preta ventre a scutu in utero existente , comprimuntur lactea vasa, & glandula magna, aqua exit ductus Thoracicus , & ita chylus per ramificationem istius ad mammas exprimitur,a