Medicina practica rationalis Hippocratis sanioribus neotericorum doctrinis illustrata. Opus Pompeji Sacci ..

발행: 1717년

분량: 612페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

491쪽

4 a Lib. IV. Adnotationes

principio suo stabilito, nempe per ascensum

Uteri ad hepar, quod cum superitis rejecerimus, explicandus talis modus juxta Recentiorum principia superius explicata . Α' labore incalescit

massa sanguinis, & corpus ; ab inedia humo.

res acres nunt tam illi in vasis corporis, quain Uteri existentes, a calore concepto agitantur hininores in vasis Uteri, qui si acrimoniam posse. derint, ab agitatione vapores acres elevantur,

ab his plexus nervet messenterici vellicantur, roduntur , & ad motus spasmodicos determ nantur , cum sustocatione hysterica . Inedia acri. moniam bilis, & succi pancreatici in intestinis auget, consumpta per inediam parte humida,& balsamica dictorum humorum. Hi humores eum suis particulis, vel vaporibus dictos plexus petendo dictam affectionem pariunt . Reliqua in Textu sunt clara per se, & ex dictis . So. Eim adnotandum est curationem huius sus cationis exequendam esse non soluin per hysteri- ea remedia superius proposita , sed etiam per

restigerantia, & moderantia acrimoniam hinmorum, quae citin sit ab inedia , non melius.

qu1m ab humido balsamico optimi alimenti

moderationem suscipit.

TEXT. L. Si ver3 Mulieri in ventre habemai e . Dissicultatem Partus ex mala positione scelus demonstrat in hoc Textu Hipp. Huic dissicultati remedium noci est, nisi illud, quod manus obstetricis dare potest.

TEXT. LI. Clim miter in Ventre habuerit tota sit eum virore pallida era. Reddit causam in hoc Textu Hipp. aliquorum symptomatum, quae contingunt in gravidis, & spectant ad colorem, habitum corporis, ct vitium robur,& dictoruin rationes, &causae sunt satis clarae.

TEXT. LII. usque ad LVII., ubi de Ulcere superficiario, de quo num. I 27. lib. bujus, oenum. 36. de Natura Mulier. Sunt Textus, qui continent remedia aliquarum assectionum Uteri in praegnantibus,&sunt Textus valde clari.

TEXT. LVIII. Nune vero dicam de Puem perii purgamentis erc. Α' morbis gravidas affigentibus, transit Hipp.

ad morbos supervenientes partui, ratione Pue

perii , & primo incipit a suppressa evacuatione sanguinis post partum, ubi Uterus fit durus,&alia sequuntur symptomata descripta ; sanguis

enim retentus omnia ista producit, & etiam Febres acutaI, ratione , & modo alias explicato. Curationem incipit 1 Balneo ad mitig tionem doloris, si Febris non adsit , & etiam quia a Balnei calore attenuantur humores, mintus a calore etiam illis major imprimitur; attenuatio, & motus disponit sanguinem retentum ad exitum; ab humido balnei vasa dilatantur, Sab istis omnibus retento sanguini paratur GLtus. Febre acuta affigente intermittit balneum, si cujus calore febrilis esservescentia sataguinIs

valde aucta majus augmentum suscipiet. Ciput oleo anethino fovet. Causa non patet, dum nullum capitis symptoma in hoc Textu commemorat; unde aliquod superveniens timet, ut solitum est assi: cto Utero, cui maxime consen. tit caput , & menses retenti , & purgamenta puerperii deficientia capiti noxam inferre solent; ideo ad praevenienda capitis symptomata in limjul modi casu oleo anethino utitur, quo Archeum

sedari in doloribus protulit Host manus in Clusi Schroderiana, o Sebroderus Anetho tribuit vim 1bporosam, & sedativam dolorum capitis.

In hoc monet nos Hipp. laborante aliqua parte specialem consensum cum alia conservante, hane remediis praemuniendam esse , ut imminentes ictus praecaveantur. Insessus etiam doloris venistris,& lumborum mitigativos imperat ,&princeptum relinquit, Ust tomenta alicui parti ad. hibita , hanc oleo illinire. Oleum sit specificum

aegritudini partis, vel contrarium causis, per quam pars aegrotat. Ratio hujus moniti est, quia per oleum somenti virtus in parte conservatur, & a semento olei virtuti via ad oppingnandam causam morbificam dilatatur, redissipatae virtuti menti substituitur illa inunctio. nis. Si Febris adsit , balnea rejicit . Fomenta, ct tepefaetoria substituit, quae dolorem ventris, Uteri, & lumborum sedent . Per os exhibet Pharmaca Uterina, idest remedia, quae pue peria , ct menses movent. Remedia hoc prinstantia recenset Hipp. in ιθ. de Natura Multis. num. 29. Id. a. de Morb. Mul. & aliqua habet in hoc Textu, inter quae ova Sepiae , quae mirabiliter movent menses , & puerperia , α

Hipp. in frequenti usu erant.

TEXT. LIX. Si vero miteri cum Puero iapartu non prodierit humor esse. Αctiirus Hipp. in sequentibus Textibus de morbis a vitiato puerperio pendentibus, in hoc

Textu incipit a vitio eorum humorum, qui sin Ient exire ab Utero ante partum , & in ipso

rtu; ante partum exit aqua , an partu exit

sanguis, & supponit ante partum, M in m tu Mulierem dolore capitis assici a causa exter.

na , nempe a calore caput valde calefaciente cum concursu ad hoc humorum, qui in mem.

branis Cerebri collecti, re fixi, vel extravasati

tristem in eo iaciant lentationem , vel qualitate prava, vel magna quantitate . Vexante hoc dolore, si serum, vel aqua, quae ante partum,& sanguis, qui in partu excernitur , in parva quantitate exeant, vel assatim supprimantur, timendum est, ne a dolore capitis sursum rapi, tur exituri humoris quantitas , cuin maximo

periculo saevioris morbi; & quia soIet humoreollectus in capite ad intestina, vel ad Uterum descendere, quae sunt consideranda in hoc casu proponit Hipp. & respiciunt curationem hujus symptomatis. Si his humor in capite collectus

ad incestina descenderit , Fluxum alvi parit

492쪽

In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 473

post partum, mi flatim Oeeurrendum esse minnet Hipp., ut in superioribus. Si Derd ad Ut pum melius se habAit , fluentibus puerperiis, α

melius 1 e habebit cessante dolore capitis, ct tu batione Uteri. Si vero plus moderato Puerperium fluxerit, succurrendum revulibriis, S ssu. xum, & impetum sanguinis moderantibus. Si vero ante partum dictus humor ad ventrem, seu potius ad Uterum descenderis, faciliorem reddet Partum, quia suo impetu conatui festus itum quaerentis vires adjunget, cic iba hum, ditate vias laxando & lubricando , viam ad exitum cum facilitate praeparabit. Si vero purgatio mod a mulieri prodierit, dolor fortis corripit lumbos, sunt verba Hipp., quibus designat diminutionem puerperii, non ex rapto hum

ris ad caput, sed ab impedimento in Utero existente, vel quia sanguis sit crassiis. vel per aperta orificia , partu, ἐκ exitu secundinae fluere non possit, vel quia sanguis ob inclinatio.

nem vitiosam ad coagulationem in Orificiis apertorum vasorum coaguletur, escheram velut in

eis estormando, a qua fluxus sanguinis impedi. tur, vel quia acetabula, seu orificia vasorum, quibus nectitur secundina, cum Utero tempore partus imminentis occlusa suerint vel ab humore crata, vel a sanguine, quasi in caruncu- Iam abeunte, quae evulsa placenta, seu secundina a dictis acetabulis, si adhuc remaneat, &totum orificium vasis occupaverit , suppressio evenit puerperii. Puerperium enim sequitur ex hoc, quod vasa sanguiflua Uteri, quae secundinae annectuntur, in istius exitia aperta manent

secundum sua orificia, per quae sanguis in vasis turgidis, ob istius copiam collectam,&sanguis in Uteri porositatibus paulatim percolat, cum

detumescentia vasorum,& cum det timescentia

substantiae Uteri. Α' retento puerperio, & ad

varias partes refluente, descripta in Textu symptomata succedunt.

TEXT. LX. Cism Mulieri Puerperae purgiris facile non procedit oec. De Puerperio libere non prodeunte Hipp. in hoc Textu sermonem habet, cujus causam ait esse quasi inflammationem legit Foesius , ex suationem vel occluso oris uteri . vel istius

contorsionem, seu distocationem, quae solet comtingere suetu egresso,& multoties eli causa sterilitatis; facilis enim est in conatu partus Uteridi motio a suo situ, dimoto orificio Uteri,& impingente ad latera in corpus solidum obturatur, sicut obturatur ab aestuatione, quam concursus sanguinis ad os uteri parit, a copia sanguinis rumor, ab hoc occluso, obturatur etiam ab humore crata dictum orificium implente. Hic adnoto, per sto. machum Uteri intelligere Hipp. orificium Uteri. Totus Textus clarus fit ex dictis de retentione mensum . Solin adnoto, si purgatio puerperii non appareat, descripta in Textu sympto.

mala excitari, Prout materia retenta in Utero

firmentescit, & prout massam sanguineam te mentare facit, & sementatione massam samguinis turbat, unde lassitudo ulcerosa in toto corpore, dolor stomaci, ct lumborum , dum a dicta turbatione particulae sanguinis salsae exal. tantur , quae partes pungendo dolorem pariunt. Curationem designat in illis verbis: Si vero purigatio ipsi eruperit curata sanescit. Medicamenista ergo, quae Puerperia, α menses movent tam interna, quam externa, alibi enarrata exhibenda sunt. Hic animadvertere licet, an purgantia conveniant, cum a Textu habeamus,seru

perit sidetur Abi melicis basere, ct curata smna fit, juvat fluxus alvi a natura excitatus; ergo videtur a Medico Naturae ministro alvum movemdam in hoc casu, dc eo magis licebit, cum a Texta

habeamus: Si alvus non turbetur, neque pum

satis puerperii sponte procedat, periclitabitur.& alia evenient mala enumerata in Textu, quae ut declinentur videtur necessaria purgatio.

TEXT. LXI. Fiunt autem ex Ulcera in

Uteris m.

Huius Ulceris causam statuit Hipp. esse Me

perii purgamenta putrefiicta , putredinem concipiunt , quando retinentur . Per putredinem acrimoniam contrahunt, quae corrodendo, ulcus

aperit. Signa Ulceris sunt descripta in Τextu. Maximam curam hujus Ulceris, ne putredin stim fiat, habendam esse insinuat Hipp. cum p pictiliam fit, ne Mulier moriatur , ob sympto. tum varietatem, & saevitiem ab ulcere pullulantium, quae Hipp. enumerat.& finem , seu exitum hujus ulceris appellat. Curatio a Chirurgis petenda.

TEXT. LXII. Si vero purgaris Puerperii primis tribus, aut quatuor diebus processerit ere.

De Puerperii purgamento per tres, vel quatuor dies emanante. & postea suppresso agit in hoc Textu Hipp. Causam non manifestat , refundenda tamen est in unam ex dictis de totali suppressione, vel in clausuram orificiorum va. rum, factam propria virtute , m modo quo post immoderatum fluxum sanguinis orificia umtorum fine ullo remedii usu propria virtute reis stringuntur,& clauduntur. In hoc casu omnia

patitur Mulier, quae dicta sunt de totali simpressione , sed cum minori vehementia; er stransmutetur morbus I idest ex hac suppressio. ne alii morbi emergant, iidem emergent , qui

enumerati sunt num. 6o., cum hac tamen dic

serentia, quod diuturni magis erunt,sed Dei res. Pars enim sanguinis magis activa, di vabde mobilis, spiritosa,& volatilis in primis disbus emuxit, quapropter remanet solum crassa portio, quae diuturniorem potest facere morbum, cum difficilioris si re Iutionis, leviorem vero. deficiente parte illa valde activa , quae sangui. nem ad orgasmum , & tumultus . & ad ma. gnas , & inordinatas esservescentias incitat, a quibus morbi acuti, periculi pleni, & breves proficiscuntur. Curandus morbus Puerperii motione , prout dictum est superius, & in istius

493쪽

4 4 Lib. IV. Adnotationes

eruptione totam spem salutis reponit Hipp. Huic casui videndum, an sit applicabilis doctrina ibidem dicta. TEXT. LXIII. Siseia ex paerist non fuerit

purgatri erc. Varios morbos , & symptomata I retento

puerperii purgamento prodeuntia recenset iii hoc Textu Hipp. Prodeunt autem, prout humor retentus modo in unam, modo in alteram partem decumbit, & prout totam mallam sanguinis depravat,&ad febrilem sermentationem deducit, & haec est causa febris, cui conjungitur refrigeratio totius , quia sanguis in descri.

iis partibus stagnans non permittit transitum, circulationem alterius portionis sanguinis ad partes exteriores in ea copia . quae satis sit ad

eas calefaciendas, & deficiente calore, frigiditas in dictis partibus fit sensibilis . Pulfus sunt Misi spiritus in sanguine existentes a coepi a sanguinis retenti oppressi, pauci remanent, α in operatione inertes, & ab iitis spiritus animales tales evadunt, quapropter motus cordis

debilis, & debilis etiam pulsus ab eo sequens;

cum pauco spiritu sanguinis, parvus etiam suo dat impetus , quo in exitu a corde arteriam

attollit, re citin elevatio istius debilior fiat, debilis etiam est Pulsus. udandoque vero fit acutus, idest celer, apud Medicos enim verbum acutus dicitur de eis, quae celerem motum habent vel ad salutem , vel ad mortem . Alias attollitur pulsus, alias descit , ob inaequalitatem sanguinis per cor excurrentis, &ejecti; posetio enim optima sanguinis , & spiritu plena, nisuam praeparata fuerit in ventriculo cordis. impetum ob spirituum copiam acquirit, quo arteriam magnam in exitu multum attollit, & tunc fit pulsus elatus. Fit defi iens,

quando portio materiae cum pauco spiritu in corde rarescit, & cum parvo impetu in arte. riam extruditur, qai cum minor Lerit. semper

magis deficiens erit Pulsus . Subjungit re p., Temporis progressu cavae partes faciei rubefunt, idest genae rubetant, quod quandoque contingit vel a sanguine in capite tarde circulante, vel in eodem nimis effervescente, prout continue

gere potest in proposito casu a vaporibus ab affectis partibus, & a stagnante sanguine su

sum elatis,&sua miκtione esservescentiam sanguinis ibi collecti inordinatam promoventibus. His ita se habentibus, curationem aggreditura Diceta, s leves cibos exhibet, non potiones, non sorbitiones, sed solidos cibos, leves tamen, di videtur respicere ad imminentem dissolutionem sanguinis, quam avertere intendit crassori succo alimentorum , a quo sanguis crassior generetur , dissolutioni magis resistens,& quia in hoc morbo virium debilitatem ab oppressione agnoscit. ideo leves cibos , qui sint facilis com coctionis proponit. Post Dicetam proponit purgationem, & utitur verbo, Is tur eat, supponendo in hoc assectu esse copiam humorum encrementitiorum . de quibus propriὲ turgentia praedicatur, qui motu irrequieto agitati , hue illuc feruntur, nee ullibi sedem figunt; possunt

nihilominus in aliqua parte etiam nobili, qui tem invenire. Hine duae dissicultates non parvi momenti emergunt. Prima est, quomodo possit dici esse redundantia excrementorum . si sanguis est qui retinetur. Secunda est, quomodo possint dici humores turgere, & irrequieto motu agi.tari, si stagnant. Ad primam lateor sanguinem

retineri in Utero, sed qui dispositionem habet

ad mutationem in excrementa , eb quia iam guis , qui retinetur in Utero tempore gravidationis, & quo illius vasa, & substantia Ute.

ri, uti dictum est, turgent , est imperfectus, est stex sanguinis. & cum excrementis alienae naturae mixtus , persecto , & puro in nutritionem scelus, dirigente natura , consumptra . Imperfectionem auget mora istius sanguinis in Ute. ro, & magis augetur a mora post partum, Perquam vel nimis incalescit, vel acescit, vel acri. moniam salsam, & amaram , vel atrabitare in contrahit, vel a propriis suliginibus in sui substantiam reflexis, quia exitus istis impeditus, talis inducitur sermentatio , a qua situs , omdo . connexio particularum componentium mutatur; introducto situ, ordine, connexione particularum propria humoris excrementitii, cum his pravis conditionibus sanguis puerperii retentus in excrementum degenerat , & ejus actio praeternaturalis essicaciam in agendo acquirit. quia fundatur in excessu qualitatum: hac acti ne essicaci,& prava circulans in proximis vasis, sanguis pravis,& malignis vaporibus alteratur, coinquinatur, & in excrementa, mutato ordine, situ,& connexione particularum, commitatur, vel excrementa in sanguine existentia sub

iugo. & dominio bonorum posita, ideoque i noxia disgregatione a dicta actione persecta, sui iuris facta, a dicto dominio subtracta, & supra

potentiam bonorum evecta, quantitatem excrementorum in massa sanguinea augent; qua de causa excrementa in sanguine redundant ,& evi.

denter a Textu colligitur hujusmodi redundantia, dum in hoc Ventris, splenis, crurum inimmescentia, Febris, rigor describitur , quae omnia

supponunt redundantiam humorum excremen.

titiorum. Ad secundam difficultatem, ex dictis patet responsio; nam humores per vasa circuislantes dicto modo disgregati non possunt dici stagnantes, imo turgentiam acquirere possunt. si valida fermentatio turgentiae aequivalens in massa sanguinis ab eis inducatur, stagnate diu cuntur , quae tumores dictarum partium essiciunt. Ab liis mani sta fit ratio , per quam in suinpresso puerperii purgamento purgatione utitur;

respicit enim excrementa in toto redundaniatia, & a sanguine disgregata, vel generata, quibus vere non competit, nisi purgatio, quae non est exercenda, nisi in magna redundantia excre.

mentorum non solum in partu collectorum, sed etiam

494쪽

Ιn Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 67 s

etiam a temperamento naturali pravo congregata, ideo iubjungit Hipp. si HI afuerit , quae bilem purgant, se pituitoga, quae pituitam edineunt, exbibenda. Purgatione peracta, uteri purgationem aggreditur medicamentis illi appotitis. α in Textu descriptis, qua sanguinem in vasis Uteri contentum educere contendit, di colligimus, Hipp. in suppressione puerperii non rei puere sanguinis eductionem , sed hanc M. mittere ab Utero immediate, non per venae sectionem, & re recte pensata; hoc Hipp. pret ceptum est magis rationi contentaneum,&-joris utilitatis, quam sectio venae in parte externa. Varia proponit in hoc Textu Uterum purgantia. Alia vide in hoc lib. num. Ios. Reis liquum curationis cIarum est in Textu. Mium addo, pro Netopon intelligere Unguentum od ratum hujus compositionem vide apud Aetium

TEXT. LXIV. Si vero paulo pauciora, quam oportet ero De Puerperii purgamento. non suppreta ex toto, sed diminuto ob angustiam, vel distors,nem oris Uteri, vel ob inflammatam aliquam Pudendi partem , seu tum actam , verba habet in hoc Textu Hipp. Posse ii dictis causis impediri persectam purgationem Puerperii, manifestum est, nam si dictae causae possiant totalem fureressionem, ut superius demonstratum est, possunt etiam partialem facere; impedita per fecta, & totali purgatione puerperii, qui relim quitur in vasis sanguis, per venas retrocedere posse ad vasa superiora , non est dubitandum; in quo casu vasa plenitudine molesta assiciuntur,uam superare contendunt depositione humoris uidioris, & tenuioris, utpote facilioris diser gationis in aliquam partem ; ct A euenerit in articulis manuum, es crurum . in spina, ct in musculis colli , ct lumborum esse dispositionem ad segregatum humorem recipiendum,& ret, nendum, in istas partes decumbit , doloreque

has cruciat , ct quandoque etiam ais motum impotentes reddit , os non curetur Mulier . clam da fit. Hic humor retentus fermentationem in massa sanguinea inducens inordinatam, febrem accendit, in ventriculum delatus dolorem, &vomitum excitat . Curationem non proponit Hipp., sed ab expositis causis manifesta fit, os uteri angustum dilatandum, distortum ad pro. prium situm reducendum, tumor resolvendus,

di de hix omnibus remedia proposuit alibi. TEXT. LXV. Si quidem ulcerati fuerint Uieri erc. X Puerperio diminuto quandoque ulcus sori in Utero, determinat Hipp. in hoc Textu; sa-cile enim est tale purgamentum a retentione acrimoniam contrahere , & hac exulcerare. Cautiones in curatione observandas,&rationes cautionum proponit Hipp.

si fuerint e c.

Alia symptomata, quae retentio puerperii ob angustiam orificii Uteri producit, recenset Hipp. in hoc Textu ,& primo ait inflammari Uterum retentus enim sanguis vel in extremitatibus empillarium, vel in porositatibus substantiae Uteri, putredinem concipiendo, inflammationem parit.

quae s non curetur cir4 , fictionem temper

auget eum periculo . Hujus inflammationis si, gnum est pravus odor materiae sillantis ab Ut ro, ct tumor , exitus . idest tumor pudendi. vel extremae partis Uteri, quae dicitur exitus, eo quia exitum praebet materiae ab utero advenienti. Secundo, si inflammatio non succedit, exeunt, post aliquod tempias, purgamenta puer

perii sponte,sed sub forma mineriae graveolra iis, Diadae , aut nigrae , ct grummosae , qua sunt signa putrefacti sanguinis ad exitum desti.

nati, ti haec materia dicitur ab Hipp. malum, idest morbus . & sumitur morbus pro causa. Tertio, quandoque non exeunt ineri purga. menta, neque inflammatur Uterus, sed retinem tur, ef ia hoc casu mortis periculum imminet Mulieri, ut colligitur ex verbis Hipp. nis cies vena secetur, aut venIer emolliatur. Inquirem dum hic est motivum, quo persuasus fuerit Hipp. in hoc casu suppressionis puerperii venam lac re, cum in aliis superioribus suppressionibus,&etiam in aliis casibus, in quibus sanguis in Ute. ro retinebatur, excepto casu suppressionis mensium in Virginibus, descripto in M. de Virginibus , molitus fuerit educitonem sanguinis ab Utero pessariis, sussumigiis, & aliis extrinsecis; in hoc vero casu, in quo sanguinem puerperii in Utero contineri, certum est, eisdem extri secis praetermissis, venae sectionem exerceat. Motivum est rationalis suspicio recursus sanguionis ad superiora , & ad partes spiritales cum iisdem symptomatibus descriptis is lib. de riminibus, & sicuti ibi pro curatione usus est se. Gione venae, ita in hoc casu necessariam esse cem fuit, suspicionem talis recursus,& rationalis, quia retentio puerperii non facit inflammationem, nihil stillat ab Utero graveolens, nullum symptoma observatur in regione Uteri, prout o servatum fuit in aliis suppressionibus puerperii,& si sanguis puerperii in utero collectus rema. neret, unum sali Em ex his esset conspicuum: cum vero nullum fiat conspicuum , prout apparet ex Textu, concludendum est sanguinem puerperii in Utem non stagnare, sed ad alias partes,& praecipuE superiores cursum arripui L se . quod in motivum fiassiciens pro deliberam da sectione venae ad hoc, ut sanguis a partibus superioribus revellatur, & si venae sectio ratio. ne revulsionis est exercenda, utique apparet lineum venae sectionis eligendum esse in partibus inferioribus; Medici ergo munus sit diligenti speculatione perpendere, an sanguis retentus in Utero remanserit, an ad superiores partes cur. sum susceperit. Purgationem etiam proponit in hoc casu, non ratione incoctamiae exiventis, h

495쪽

IUD. IV. Adnotationes

rua motus ibit Hipp. in praecedentibus easbus inuppressione puerperii.&mensium ad imperat, dam purgationem; nain de cochimia lite nullam tacit inentionem . nec de purgante bilem. vel pituitam, ut aliis in locis superioribus, sed gen rice ait, ast ventrem emolliat; Nam per purgationem etiam ab emollienti medicamento moetus ad inferiora humoribus imprimitur , & ad

talem motum determinatur etiam sanguis, cu sum arripiens ad superiora; qua ratione, pro

flat etia n Ct flerem adbibere. Si vero ad ummitam facilis fuerit, etiam vomitum inducere

non reprobatur. Facilitatem ad vomitum requirit Hipp., quae supponit nullum, vel parvum conatum in actu vomitus, &consequenter nulla, vel parva attractio tanguinis ad partes superiores, cum in magni, conatibus copiolus sit fi xus ad eas. Per vomitum, certum est educi h mores in vasis exilientes, itaui purgatio totius

succedat, ex Hipp. multis in locis, & humo. res educi magis a vasis superioribus , quam ab

inserioribus certum est; cum ventriculus ab arteriis superioribus sanguinem recipiat, si vomitias fuerit copiosus, copiosa etiam erit eductio humoris 1 dictis vasis. Ab hac copiosa eductio. ne deplentur , & qu.isi exinaniuntur vasa, relinquendo spatium amplum recurrenti sanguini,

per quod libere moveri misit sine plenitudine

vasoriam, sine perturbatione, & agitatione sanguini; in eis existentis. & in hoc sandatur ratio eorum, qui censent loco missioni sanguinis in Plethora substitui posse purgationem; qu,

propter nulla contingunt syna Promata, quae eveniunt, ubi sanguis recurrens vasa ad turgentiam

impleverit, & tuo impetu agitaverit , re per. turbaverit sanguinem praecXittentem , ex quo eveniunt symptomata dei cripta in citat. lib. de Uirginibus. At licet a vomitu hoe benem elum i aberi possit, tutior tamen est venae sectio. Inter remedia huic suppressoni puerperii convenientia, meliora, & efficaciora censet ditir rica, ct diapborelica . Primo, quia per copiosam urinam, & ludorem univer talis plenitudova tum demitur, & recursus sanguinis ad superiora est periculosus, quia vasa dictarum paristium ad turgentiam implet , & cum per eυ, cuationem sudoris, & urinae copiosam, ista plenitudo prohibeatur, omne periculum etiam tollitur. Secundo non simplex plenitudo sanguinis in vasis superioribus periculum minatur, sed plenitudo sanguinis cum copia particuIarum activarum, & valde mobilium, a quibus copia sanguinis impetum, & ferociam accipit. Cum vero per urinam copiosam salia volatilia, quae

sunt valde activa, in copia excernantur,&pei sudorem copiosae exhalationes valde activae evacuentur, & copiosi spiritus valde energetici,&validum impetum facientes dissipentur , massa sanguinis ab istis destituta, impetum , & sero. ciam, & turgentiam amittit, & viribus desti tuta, quieta, & otiosa manet, nihil moliendo contra commodum animalis. Τertib a diuret,

cis, ἐκ diapnoreticis non solum languis attenua. tur, 1ed impedimenta ejus fluxum per Uterum interdicentia auseruntur . quapropter sanguis tenuis sine impedimento vias a natura paratas ingreditur per Uterum exeundo. Notandum est Hipp. iubjungere, Vertim in bis occasio optima

es, cum opus his fuerit; Iegit Fesesius , atqueborum, cum res posularit , occasio optima est. Per trarer verba monet Hipp. attendendam esse cationem in usu remedii diaphoretici, vel diu. est, quando Medicus observaverit inclinationem naturae ad urinae, vel sudoris

evacuationem, vel naturalem inclinationem Pa. tientis ad has evacuationes.

TEXT. LXVII. Si vero ex partῶ purgata Mulier fuerit paulo plura, quὼm oporteat oee Copiosum Puerperii fluxum delcribit Hipp.

in hoc Textu, oc duas proponit caulas, una est. latatio valorum, altera ruptio eorundem, ut ex

Textu colligitur, qui clarus est; solum adnoto,il copiolo fluxu sanguinis non concoqui ea , quae assumuntur alimenta, quia a fluxu praediistoc, lor, sermentum ventriculi debilitatur. CL,0dum in hoc affectu aevus , oe vesica erumpit, idest fluxus alvi , ct copia urinae supervenit.

dum in depravata alimentorum digestione excrementa crassa, re aquola congregantur, illa per alvum, haec per urinam excernuntur . & ab illis per membranam carnosam fluentibus fit horror. Curationem praeterit , quia est eadem cum tradita , ct tradenda inierius de copiolo mensium fluxu.

TEXT. LXVIII. Si verὸ Puerperae aliqua pudent pars obturata fuerit oee.

De obturatione orificii pudendi facta a mali. tione labiot um ipsius, Ob ulcus in istis excitatum, loqui Hipp. hoc in I o, satis clath demonstrant veroa Textus. Caulam coalitus labiorum resundit in purgationem, seu in sanguinem puerperii , qui crassescit in carnem flacidam, & spun. miam, per quam diuejuncta orificii pudendi labia coalescunt . Altera caula demonstratur in

illis verbiis, sed ct frigus st; legit Gesus, fr

istitem refrigeratio, oe ambo labia connivent;& videtur insinuare frigus externum ambientis esse causam supradictae obstructionis , ut experientia de inonitrat in puerperis frigori se exponentibus, sive hoc consideretur tamquam a lblutum, sive tamquam respectivum, facta comparatione caloris ambientis, qui sit minoris activitatis cum calore interno, & sangui iris, repudendi, qui sit magis intensus, & esse causam coagulationis sanguinis in ulcere superficiario labiorum pudendi, & ab hujusmodi coagula.

tione in fl .icidam carnem commutari cum obstructione orificii, & etiam constrictionis , re adhaesionis labiorum, cum frigus coagulet , &constipet . Curationem dirigendam esse more ulcerum in aliis partibus, monet Hipp.

496쪽

In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 477

TEXT. LXIX. Siseia processerit in Mali

re puerperii purgatio ad caput, Thoracemque, ac Pulmonem, si enim o hoc: moriuntur

flatim fi detineatur, ac firmetur cyc.

Quandoque puerperii purgamenta post pa

tum non exeunt, sed supprimuntur cum inagno puerperae detrimento , it aut statim moriatur, eo quia ad partes principales vitae servientes dictum purgamentum cum impetu, & copia sertur, principium esse stivum, operativum

in illis suisecat, & quia tale principium est v,

tae necessarium , ideo hoc extincto, vita extinguitur. Ad hoc, ut succedat talis raptus san. guinis puerperii ad aliquam partem, necesse est, ut aperta vasorum orificia in interna parte Ut ri claudantur, & sanguis in vasis contentus per venas cum impetu. α raptu circulationis motum aggrediatur, & m aliqua parte quiescat. Sic aliquando ad caput, Thoracem,& Pulmo.nem ferri docet Hipp. in hoc Textu . Si Sanguis ad dictas partes feratur, oe peros, vel nares probe, idest totus, qui per puerperia purgari deberet, expurgetur, sana fit Mulier; & si morbus a raptu puerperii ad dictas partes diuturnior

evadat, eo quia sanguis raptuS Pro magna Pa te per os, & nares non fuerit purgatus , Mulierem apprehendunt omnia D tomata d

scripta in lib. de Virginibus, ob supprcssionem

mensitim; dc sicuti illa tolluntur venae sectione,& purgatione sanguinis per Uterum ablatis impedimentis , excretionem istius impedientibus.

ita in hoc casu opportuna videntur haec remedia; tempore vero excretioliis sanguinis per os, nares, & alias partes suspendenda omnis operatio medica, & chirurgica , quia talis fluxus pro critico est hal,endus. & si cessante fluxu, ces.saverint omnia symptomata, ab omni remedio desistendum, prout in crisi persecta, si vero perdurent diminuta, remediis utendum , prout ineri si imperfecta . Duo hic adnotanda veniunt. Primum est pulmones in hoc casu purulentos

fieri ex dicto Hipp., quia sanguis stagnans in

pulmone putrescit, re in pus vertitur. Hac de causa non quiescat Medicus amotione mensium

cum specificis , & etiam revellentibus sanguinem , pulmonibus, donec non videat& tusm,& difficultatem respirandi, & alia symptomata pulmones assectos concomitantia , sedata. Secundum est Mulierem Puerperam minus laedi, quam Virginem; hujus ratio est , in puerpera

sanguinem esse minori essicacia, & energia prididitum, ob praecedentem alimoniam scelui prinstitam per novem menses, ob dolores, & labores partus, &ob magnam sanguinis effusionem in partu, a quibus spiritu, sanguinis valde debuli tantur Obditspationem istorum, reconsequem ter etiam sanguinis actio, essicacia ,& energia, quibus debilitatis, morbi etiam a vitio sanguinis provenientes sunt mitiores, cum Chronici evadant, & quia in Virginibus actio, & eneris

gia sanguinis est vegetior, causis praedictis deseeientibus, ideo etiam morbi a suppresse sangui.

ne provenientes in istis sunt deteriores. Si veris puerperii purgatio ad superiores partes rapta , ros, et nares non exierit. necesse es, ut in pamtibus superioribus occultetur , & praecipue in pulmonibus, qui sanguine pratilicto implentur quoad capacitatem suorum vasorum; hinc Tussis. irritatis bronchiis, & vesiculis tam a copia iam uinis gravante, quam a vaporibus acribus, aagnante, & incalescente nimis sanguine ele.

vatis, ideo etiam tussis seca es, oest aliquid per tusim rejicitur, es spumosum , quia maioria illa ad bronchia pulmonum per arterias delata a calore stagnantis sanguinis ebullit,&st vel, & in spumam attollitur: temporis autem

progressu sputum subnigrum, ct turbidum aniret Idum enim sanguis in pulmonibus stagnans corrumpitur pravas qualitates a corruptione pro. fluentes humori in bronchiis Pulmonum existemti communicat, a quibus subniger,& turbatus color. His conjungitur lateris , ct dors d lor, ob assi ctionem Pleurae ab assectis pulmonibus impressam, tam virtute caloris praeternatiralis in pectore sensibilis magis, quam in reliquo corpore, tristem sensationem in dicta membrana inducentis , quam a vaporibus acribus , ab aestuante, &putrescente sanguine illi impressis. Ab hoc calore, & putredine non mirum,ff bricitet Mulier. alimenta abominetur, ct aevus

sit sicca. TEXT. LXX. Si vero purgatio sursumn gres a oeci

Λliquando suppressa puerperii purgatio surasum rapta, ct per os non excreta ad faciem convertitur, idest ad caput. & non solum ad partes istius externas, ruborem in istis intensum inducendo , & venas Oculorum implendo ad talem turgentiam, ut sanguis tenuis ab istis fluat, sed etiam ad partes internas auditum minuendo , & delirium cum furore , & mentis alienationem essiciendo; sanguinis enim copia aestuans in vasis Cerebri spiritus,& phantata, ta calore, & copia halituum perturbando, delirium provocat, serum excrementitium in coepia cum succo nerveo in hoc casu commiscetur,& sua redundantia nervos auditorios obstruem do auditum minuit,& suis particulis salini si ritantibus convulsionem in nervis opticis inducendo, Oculorum distorsionem parit cum ferocia obtutus, dum particulae sulphureae sanguinis a censae humoribus oculorum mixtae, velut flammam ardentem in istis repraesentant. Ab hae plenitudine sanguinis tam interna, quam exterinna gravatur caput, & moveri non potest sine dolore, cum a motu agitata plenitudo partes sentientes capitis magis aggravet, & vel licet. Cum capite consentit Ventriculus , & Pulmo mediis nervis,quos hae partes a Cerebro accipiunt, quapropter ea superveniunt symptomata in si periori Textu, affecto pulmone, descripta, e

cepta Tussi, di sputo, & dorsi dolore, cum di-

497쪽

4 8 Lib. IV. Adnotationes

cta symptomata nona materia in bronchiis,&substantia pulmonum contenta procedant , sed a succo nerveo acri reddito, & acrimonia Omsmodicos motus in nervis pulmonum indueente.

Pari affectione laesis nervis ventriculi dolor hune corripit. Quibuidam ita affectis sanguis E nar,

bus manat. & ab hac emanatione diuturnior fit morbus, si ab hac non depleantur vata cum integra evacuatione sanguinis ad caput rapti. Fluente enim solum parte sabtili, &crassai An. guinis remanente, ut diuturnior evadat morbus oportet. Si curetur, sanitatem promittit Hipp. sed cum timore de vita aegrotantis. Curationis modum non docet, sed ab explicata causa deducitur , nempe sanguinem a capite revellendum

esse versus suum principium, a quo discessit, idest

uterum . promovenda itaque sunt puerperii pur- menta, & si opus erit, minuenda plenitudo umlarum capitis persectionem venae in fronte, vel

in Iugulo, vel in naribus cum hyrundinibus. αnon obstante curatione, surditas, aut caecitas

omnino ipsi accidet, ob fixationem ,&condensationem materiae obstruentis nervos opticos, vel auditorios.

TEXT. LXXI. Si ex partio Fluxus corripiat Oc. Fluxum alvi post partum proponit Hipp. 1 quo

materia puerperii minuitur, vel ista retrocedens. re corrupta per alvum expurgatur cum suppressione puerperii. Curationem istius fluxus m

agit eum Dua passa, ct acinis mali puniri dubcis , cum caseo caprino, ct polenta mixtis. Haec mixtura continet alvum lubricantia, adstringen. tia, ut acini mali punici. incrassantia, ut caseus caprinus.& polenta,&hae sunt indicatio. nes in omni alvi fluxu Observandae. Duo hic veniunt adnotanda; unum est, in fluxu alvi lenientibus solum esse utendum, & praecipue fluente puerperio; alterum, cum lenientibus miscenda esse adstringentia . Alia vide num. II 2. TEXT. LXXII. Si ex partu sanguinem --

mat. hepatis sinula sauciata est, o dolor ad

u cera procedit, ct cor convellitur se. K puerperio retento vomitus sanguinis ali. quando succedit, de quo agit Hipp. in hoc Teritu. Causam ait esse s uiam hepatis , idest ve. nam portam sauciatam : verum situ hepatis,& venae portae considerato, non invenitur via, per quam sanguis a rupta vena Porta exiens possit per vomitum excerni; nam sanguis exiensa dicta vena, vel extra intestina colligitur, vel f in cavitatem intestinorum descendit, rupta ramificatione aliqua dictae venae per intestina repente facilior est exitus istius per secessum, quam Per vomitum ; quapropter probabilius est iam guinem puerperii suppressum plenitudinem invasis efficere , & acrimoniam contrahere , &hisce duabus conditionibus orificia vasorum inventriculo cum impetu aperire, & per haec rapido fluxu in cavitatem ventriculi erumpere,

unde vomitus. Curationem ibi proponit, quae consistit primo in lavacro eum aqua ealida, ct tepefactoriis, idest solibus humidis , quae cum destinata sint ad tenuem revulsionem a partibus superioribus, a quibus exit sanguis. inferiori. bus partibus sunt applicanda; secundo in Lacte ino,dc postea in Lacte Vaccae nigrae. tuae cum

sit temperamenti melancholici, ejus Lac etiam ad humorem tardum in motu,&crassum gen randum erit aptum, & a tali nutrimento imp tus sanguinis obtunditur , & fluxus etiam ab impetu pendens curatur. In hoc praeceptum habemus licere in fluxu puerperii per partem im litam alterantibus impetum sanguinis .&moderantibus uti, si non adstringentibus,&revellentibus etiam calidis, qualia sunt somenta. Ad

quadraginta dies extendit usum lactis siue alio cibo usque ad vesperam, seu ad coenam, & hujus

intentio reducitur ad minorandam massam iam

guinis pauco alimento , & ad eandem debilia

tandam usque ad impetus morbosi exilivstionem,

alimento non valde spiritoso, & facile resolubili; ad hoc vero, ut possit sustineri corpus usique ad Coenam, oportet Lac in quantitate e hibere manε, nempe ad duas, tres, & quatuor

libras, prout consuevit Hipp. Ad vesperam S samum, seu istius semen tritum bibendum exl i-bet ; incrassat enim humores , & incrassindo motum illorum minuit , & cuin sit emplasticum rupturae vasorum, & eorundem aperiti ni medeatur , conlequenter fluxus sedatur.

Nulla alia alimenta proponit Hipp., & Medico reliquisse horum determinationem Censeo, cum solo Lacte manc accepto, & solo semine Sesami in iero non valeat aegra sustineri cum virium robore : alia ergo exhibenesi alimenta, sed in quantitate moderata , & secundum qualitates, Sesami qualitatibus correspondentia. Videnum. III. hujus lib.

TEXT. LXXIII. Silaefuerit extinctum c.

In hoc Textu remedia pro remittendo L i te in mammis deficiente describit Hipp. , quae nulla indigent explicatione.

secunda Merata non fuerit cra. Remedia pro expulsione secundinae proponit satis clare lib. de Nat. Mul. num. 32. ct 82. TEXT. LXXV. Si vero puerperii purgamemta σι. De Puerperio in grummos coacto fluente se monem habet hoc in loco Hipp. a quo non contemnenda imminent pericuIa ; manifestum enim facit puerperium coagulatum acidum intensum in inassa sanguinis redund ire, vel in Utero dominari , a quo sanguis coaguletur . Praeter inclinationem , quam habet sanguis extra vasa comcrescendi, haec coagulatio ad talem statum progredi potest, ut exitus ejus impediatur: comm rando in Utero, putredinem concipit, non dis

similem in effectu a venenis, ideo huic acido occurrendum cum discoagulantibus , a quibus persecte mortificatur. Remediis ab Hipp. pro politis

498쪽

Ιn Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 6 s

positis in Τextu addo Spermacieti, 'rebam. Mumiam . Flores Belliis, vel in pulvere , vel in decoctione, Arinolochiam rotundam.

TEXT. LXXVI. Cum secunda non flatim exierit pos partum θαIterum de secundina non exeunte agit Hipp., α symptomata , quae ab hac retenta excitRntur, recenset ,& quomodo ruptis vasis umbilicalibus, vel ab obstetrice inadvertenter sectis, exitus se. eundinae prohibeatur, explicat. Sectio vasorum umbilicatium est una causa retentionis secundi.

nae r his enim leniter distractis ab obstetrice evellitur ab Utero secundina , istis ruptis auxilium ad eductionem secundinae deficit , ideo retinetur. Aliae sunt causae, nempe si sit nimiserassa , & tenax , lateribusque Uteri strie Eadhaereat, vel si ob diuturnum partu, laborem multum intumescat . Remedia pro istius en pulsone proponit in hoc lib. n. IM. S Io8. Iχχ. O in lib. de Nat. Mul. num. 32. oe 82. Istis addo Decoctum Chereselii, o Semperoni majoris , vel pulverem ex istis ad S. ij. Tesses equi.

ni praeparati, eo modo quo dixi de dolore coelico, ad 3. i. cum aqua Liliorum Caelestum. Herbae Traumaticae , seu Vulnerariae dictae. Et praecipue Sanicula, Vinca pervinca, orola, Virga aurea, Alisimilla, Artemisia. Vas, seu chorda umbilicalis cum Uraco in clibano exfi cantur, ct pulverirantur, ad 1. d. exbibentur,

Dei addito Cinamomo, ct Pipere ad 3. f., ct Croco Θ. 6., cum succo Sabinae fiant thraci ci. oe exhibentur ad O. h. cum decocto Aristolochiae

rotundae. Sulphur visum pulver. ad fata magnitudinem in vino exhibitum secundinam expellit. Hic pulvis laudatur: V. Rad Confol. m oris S. i.

Nucis mostatae I v Ambrae grifin B. K. Dosis S. i. in tuno.si non adest febri in iure si adest TEXT. LXXVII. Chm in ventre habens iam

tum corruperit menstruum oec.

De secundina relicta post abortum scelus unius, vel duorum mensium verba facit hic Hipp.,&duos proponit castis; in uno agit de Muliere. quae sit tenuis, idest gracilis , & emaciata, in quo casu supponendum est, ob debilitatem vi. rium, secundinam expellere non posse, ideo pia

gandam esse determinat, ut humores excrementitit, a quibus massa sanguinis depravatur cum prohibitione nutritionis foras expellantur, &sanguis depuratus nutritioni serviat , & r urUtero debilitato addat; ideo subjungit, pos pumgat em oportere Mulierem pinguefacere; non enim prilis exeunt scutus putrefacti, nisi fortes fuerint Uteri, er probe compacti; verum cum Μulier non possit pinguis fieri in septem , vel octo diebus , quo temporis spatio secundina

putrefacta exit, non video tale remedium cum

fructu exerceri posse, nisi Pr pinu cere intelligamus corroborare , spiritus de lames in Muliere augere , Ianguidos corroborare, eisque torpidis impetum inspirare; huiusmodi enim avixilio res illatus Uterus, modum secundinam ejiciendi invenit. Alter casus est retentio secundinae,& purgationis puerperii ob adstrictionem orificii Uteri. Ab his duobus retentis symptomata de. scripta emergunt, quorum ratio a dictis sum

rius petenda, scut α curatio. 4 ,

T T. LXXVIII. Si ex paris inerus uis ratus fuerit m. Curam ulcerati Uteri a conatu in partu, vel a stetu cum impetu exeunte, vel alia de causa proponit hic Hipp., & remedia pro curatione describit, addendo etiam ea, quae inflammatio.

nem ab ulcere excitatam tollunt.

TEXT. LXXIX. Si ex partir ineri fuerint

inflammati erc. Inflammatio Uteri a partu fit, quando iam guis in aliqua parte uteri stagnat, quiescit,&partem. in qua stagnat, in tumorem attollit, ibi effervescit, & putrescit. Ex quo patet causam inflammationis in Utero, sicut & in omniabus partibus esse impedimentum interdicens sanguini motum : Hoc impedimentum est in sanguine, vel in parte; est in sanguine, quam do in se continet principium coagulationis; est in Parte, quando viae , per quas moveri debet sanguis, vel pro circulatione, vel pro expulsio. ne sunt clausae. Stagnante ergo sanguine in alio qua parte Uteri, ibi effervescente,&putresce te, inflammatur uterus. Hujus signa in Textu describuntur. Febris est levis, quia inflammatio in parte a corde longinqua,&est in principio. nam aueta effervescentia, & fermentatione st mantis sanguinis, augetur Febris, ut notat Hipp. in Textu. Caligo in oculis ades, vel quia avmporibus inflammatae partis Uteri iritus anim les in nervis opticis obsuscantur, vel quia ob consensum Uteri cum Cerebro mediis nervis, nervi optici etiam spirituum quantitatem nota recipiunt, quam clara visio requirit, sed in parva quantitate irradiantur, a qua visus caliginosus proficiscitur. Nunquam deficit calor inventre, quia ibi est sedes inflammationis. Ventre inimmescit, ob effervescentiam,& sermentationem in parte inflammata, & in partibus vicinis. --τus turbatur, dum sanguinis portiones a calire febrili a vaporibus putridis inflammati iam

guinis, a purgamento puerperii retento corrumpuntur, & per alvum excernuntur. Talisco ruptionis signum est foetor excretorum. Et venistris Romachus; legit Gesus, ventriculi s

machus; non potes trahere cibos, ac potus, sconcoquere nequit. Stomachus ventriculi dic, tur orificium superilis istius. Hoc non attrahit. idest non suscipit cibos,& potus, quando aver. sio est aegri ad cibum, ut in casu noum,&quos recipit, non concoquit. Ab his verbis videtur posse deduci Hipp. sentire , concoctionem esse munus orificii ventriculi, quam sententiam ibbenter amplexuri essent, qui sustinent, conco. Etionem

499쪽

4 8 o Lib. IV. Adnotat1ones

ctionem in ventriculo perfici actione spiritus an,

malis; verum cum cibi, & potus non commorentur in orificio ventriculi, sed in cavitate, non P

test dici propriε stomachum ventriculi concoque. re, & si Hipp. hoe dixit, respexit ad caulam aversionis cibi, quae suam sedein habet in ipso orificio, in quo est sedes appetitus cibi , & poetus, & quia ubi adest inappetentia , adest etiam

mala ciborum concoctio; nam causa , quae depravat , vel tollit appetitum , depravat etiam, vel tollit principium concoctionis ali. mentorum . Ab hac instammatione aliquando statim interire aegrotantem pronunciat Hipp.,& subiungit, Venter autem es in causa ; vem ter autem non potest esse causam tam praecipitis mortis, nisi eo modo quo est causa in doloribus coelicis, in sutacatione hypochondriaca, oc hysterica, nempe ob affectionem nervorum in ventre, qui communionem habent cum nervis cardiacis, & pneumonicis, & diaphragmatis. Pro hae causa vide millisum in sua Ner Agia. Causae aliorum symptomatum,hsaepius repetitis dilucidantur. Curationem delineat Hipp.,& tria

solum in hac discutienda propono . Duo sunt ab Hipp. in Textu proposita: Henrer sinatuν,

er caput curetur. Fluxus ventris est sistendus, uia est symptomaticus, & solii in virium prinrationi servit. Cum eis, quae fluxum sistunt. ad iniicenda sunt, quae putredini, euec corruptio. ni resistunt, &sunt cordialia, aromatica; caput corroborandum, quia in hoc assectu multum assicitur , ut patet in caligantibus oculis, & in dolore syncipitis, quam partem Utero maxime consentire docet experientia; Corroborandum est ceph,

licis, spiritosis,& praecipue oleo de Carabe sitis sale volatili, vel D. ritu volatili sanguinis humani. Tertium est, an conveniat sanguinis missio. quam sustinere non posse aegrotam tem, demonstrat purgatio per alvum symptinmatica, ἐκ praecedens virium languor a partu; quapropter, nisi vires sint valde robustae, alam

guinis missione desistendum , & omnis opera, ad fluxum alvi cohibendum dirigenda. Cinhibito vero fluxu , & viribus stantibus , inlisio

sanguinis poterit exerceri , si aderit indicatio, quae, meo judicio, nunquam adest, quando materia inflammationis incipit concoqui,oc luppurari, cum a sanguinis missione concoctio linpediatur. Praecordiis vero, o Uterorum loco cataplasmira adhibetor praecordiis epit emata, quae spiritus vitales sustineant; Uteri loco emplastra inflammationibus convenientia, primo refrigeram tia, postea suppurantia. Vide num. IIS. bustus

lib. ω III. TEXΤ. LXXX. Cum Gluerit sedem ano. et Utero ctc. Remedia, quae satis manifesta sunt pro do.

Iore diversarum partium, venitis, Uteri, &sedis in Muliere proponit Hipp., quae sunt satis clara. Addo pro dolore Uteriae'rtu,semina Damri pulveritasa a S. i. in inno - , & etiam pulverem ex Nuce mUcata . Anise , ct Cisa immo, nuclei Diablorum, o Persi orum, cum Nuce mo sata, o Cinamomo pulveritato, ctia vino exhibita. Jus Galli veteris exhibitum mox a partu per tres dies jejuno stomacbo eum Cina. momo, ct Croco, o us deco ii Artemisae cum Cinam. pro potu, dolores uteri a partu sedat. TEXT. LXXXI. Si vero a partu Uteri δε- luerint oec.

Non de simpliei dolore uteri post partum in

hoc Textu agit Hipp., cum dolori adjuncta sit febris debilis. ct calor in venIre ardens , cum rumore ejusdem versus coxendicem , o fuxtii biliosus. Hujus doloris causam,&alloriam symptomatum esse ardentem uteri calorem, colli. gere possumus ex Textu, cum frigefactoria ad accentum calorem in Utero extinguendum ap. plicet. oc etiam extrinsecus cum hac cautella,

ne perhorrescat, idest usquequo rigores a frigidorum applicatione superveniant : hil re vero supervenientibus , a frigidis desistendiam ; ri. gor enim superveniens ab usu frigidorum, inflammationem initia capere demonstrat ; ex quo sui picor hic Hipp. non loqui de inflimmatione Uteri, sed solum de intensa intemperie calida Uteri, quae potest esse causa inflammationis eschujus intemperiei causa fuit latior in partu ; ubi

enim Marinellus legit, se etero ex partu Uteri doluerint, legit Foesus, si vero Uteri ex partu laboraverint; in labore enim incalelcunt par tes laborem sustinentes. & sanguis in copia ad eas fluit, ἐκ earum textura aliquam laesionem patitur, quae omnia I Ussunt esse causa, oc do. loris, Sc caloris. Reliqua explicata manent a diei is num. 79

TEXT. LXXXII. Si inflammati fuerint

Puerperae Uteri cte. De altera inflammatione in Puerpera cum praecordiorum suffocatione, & sine symptomatibus in aliis inflammationibus recentitis agit Hipp. in hac prima parte Textus , & omnia clara fiunt a dictis superius in explicatione alia rum inflammationum, &de sustocatione hyste

rica . In altera parte Textus videtur agere de inflammatione Uteri in Puerpera ob frigus externum ut colligitur ab illis verbis, tibi comdensati fuerint a frigore, his squidem per se,

geremur calefacere conduciis vero in 'ammati fuerint, oe frigus discesserit. Α' st igore ei.

go externo puerperii purgamenta intus manent;

proprium enim est frigoris coagulare , re condensare; quapropter condensatus , & coagulatus sanguis puerperii, ad motum . & suxum impotentiam acquirit, & stagnans sanguis inflammationem parit modo supra explicato, vel Iratius incalescentiam, cum nulla fiat mentio de sebre, quae semper inflammationem sequitur. Retento sanguine puerperii, orctille disenditur Uterus, idest Uterus a retenta sanguinis copia distenditur, eo modo quo reliquae partes corpo

ris sanguine impletae dissenduntur: occulte ramen dicitur

500쪽

In Lib. I. Hipp. de Morb. Mulier. 48i

clveituc distendi, quando distensio visu non pedicipitur, tactui tamen manifesta fit. Curationem hoc modo dirigit : si frigus, quod est sensibile, non solum in externis partibus . sed etiam in

internis circa regionem Uteri perduret, cales cunda Puerpera usque ad frigoris allationem;

si seia frigus .ffces erit, sulcaetitium medicin

mentum inflammationi contrarium apponit, &pharmaca exhibet, quae in fine libri describit. a liqua in hoc Textu apponit, quae sunt clara.

De albo fluxu sermonem habet Hipp. . ut ostendunt illa verba, menses procedunt pauci res albi, pituitos, ct illa, prae humiditate eum viro commisceri non vult, neque libidine adriefaciendum concitatur , ct tenuis fit . omnia ista sunt propria, & specificativa albi fluxus. cujus causa est pituita implens Uterum, idest pituita, & serum in copia fluens ad Uterum a

toto, vel in Utero, vitio istius, congregata, vel per segregationem, vel per corruptionem boni sanguinis operatam a vitio alicujus intemperiei Uteri. vel a vitio sermenti Utero impressi. . test etiam contingere talis fluxus a lacunis Ut ri a Graiss descriptis, quae adeo sint male comsermatae, ut serosi humoris copiam eis praete naturalem recipiant, quam cum retinere non

possint, paulatim emittunt, & praecipue si se. rosus, vel pituitosus humor acrimonia suerit imsectus: hinc patet causa, per quam menses sunt albi, & pituitos, quia pituita, & serum est mensum materia; quandoque etiam sanguis, tenuis, e nereus, o pelliculis plenus exit. Sanguis tenuis fit, ob admixtionem copiae seri, pelliculae, idest portiones pituitae crassae illi miscentur. γυsculas repraesentantes. Quibusdam etiam coutumbatur ordo menstrui fluxus; rdeoque ter inmense apparet, hac potitsima ratione, quod sanguis com currens ad vasa Uteri pro menstruo fluxu, quam do in tali parva quantitate colligitur ,& ora vas rum sunt valde laxa, ista facile aperit. & exit, non expectando integram , & plenam vaserum re-lctionem, quae mensis spatio perficitur. In hoc uxu Mulier non sentit stimulos veneris, ideo. que viri commercium non amat, non solum quia a continuo fluxu dictae materiae Uterus refrigeratus cestro venereo inflammari non potest. sed etiam quia cum dicto fluxu exit humiditas illa, quae in coitu a Muliere excernitur,&quae suis in receptaculis retenta, copia, & acrimonia

venereum excitat appetitum; uti de non mirum,

si hac excreta usque ad inanitionem suorum receptaculorum, venerei stimuli sint insens biles. Reliqua symptomata alio. in loco superius sunt explicata . Humor fluens, si acris fuerit. exul. cerat partes per quas transi, & si osculi ut ri circumferentiam summam exulceret, fluxi nem diuturnam futuram significat, eo quia ab ulcere continuo materia fluxui apta per putred,

nem seneratur. Curationem se aggreditur Hippis primo vomitum excitat Lenticulae decocto eum Veratro. hinc est Helleboro albomos mitioribus uti

possumus: Hoc remedio videtur censere in fluxu albo ventriculum magnam habere partem; ideo etiam ad originem morbi auserendam, curationem auspicatur a vomitu,praeterquamquod a quacunque parte proveniat hic morbus, vomitu ab humorum collectione haec pars mundatur, clan per vomitum totum corpus satis abundE purgo

tur, & est universale praeceptum In morbis ab humoribus pendentibus, di vitio alicujus par tis congregatis, hos prius purgare , deinde vitium oppugnare. Secundo idem decoctum Lemticulae cum Helleboro in nares infundito, idest

iubet per nares attrahi: quapropter omnia e rhyna per nares purgantia possunt adhiberi. Nem purgationem per nares certum est servire purgationi capitis , per quam humorem in capite existentem evacuamus, vel humorem ad aliquam partem fluentem per nares diverti. mus, si attendimus sententiam Hipp., Caput esse principium omnium fluxionum , in fluxu albo aliquam habere partem credere possumus, ideo humores in capite existimes purgandi. Cum vero fluxui albo conveniat etiam derivatio humoris ad Uterum fluentis per aliam partem, in quo conveniunt omnes Medici, ideoque dimretica approbant, tamquam divertentia humo.

rem hujus fluxus per urinam, & talis diverso obtineri potest per nares, & Brsan meliori cum

seu stu, cum certi simus per usum Errhynorum de purgatione per nares, & certi non simus depurgatione per urinam a diureticis, cum quam doque, α etiam saepe ab usu istorum major copia seri congregetur in vasis, dum sanguis nem diuretica fundunt, & fiasum humorem s rosum non expellunt. Hinc accipimus praecoptum a diureticis abstinendi, si urinam non pro moveant. Tertio post purgationem per nares purgat per alvum , pro integra emundationemata sanguineae ab excrementis: licet enim ventriculus, ct caput possint esse causa origina. lis fluxus albi, materiam pro hoc praeparando,& congregando, run valet rix materia ad Ut rum pervenire, nisi arterias ingrediatur, &peristas ad Uterum seratur, loquendo de fluxu a toto. Ab arteriis excepta tam materia sangui, ni miscetur,& suis pravis qualitatibus hunc i, ficit , di per purgationem per alvum, quae re mansit a purgatione per vomitum , & per nares, educitur. Quarto cibos acres prohibet, ne ab istis acrimoniam accipiat materia fluxus p iora mala acrimonia paritura . Si veri gro

tur, er frigeat, ct torpedo habeat, idest si fluxio excedat cum virium debilitate,& stigidit, te totius, hoc est caloris naturalis languore. Quinto tae exhibet cum vino aromatico . Duo ab huius remedii propositione emergunt consederanti: Primum, an usum iactis praecedere debeant dictae pu tiones; Secundum, an ubnum lacti si immistemium, vel seorsim exhibem

SEARCH

MENU NAVIGATION